Midden- en kleinbedrijf krijgt
hulp bij nodige aanpassing
Niet
te geloven
dat zij al
in de dertig
is...
Sanering (opheffing van
bedrijf) alleen vrijwillig
Nu normaal lint èn carbonlint
in één machine...
NAAR gezonde middenstand
jiindocïl
Achteruitgang
in oude wijken
Veel veranderd
iend verwijt
WIE IS WIE?
Misverstand
Goed werk
wi»SU™.-1!.»
Ook zij
Hengelsport
Met inhoud
Bezield zijn
Drank
Onvoltooid huwelijk
B.V.D.-lek
Oktoberstorm
IN FRANKRIJK:
Geboorteregeling
speelt rol in
verkiezingsstrijd
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 30 OKTOBER 1965
r
(Van een speciale medewerker)
De mededeling in de troonrede, dat de regering besloten heeft tot
instelling van een ontwikkelings- en saneringsfonds voor het midden-
en kleinbedrijf, was belangrijk nieuws voor de middenstand, maar niet
voor de middenstand alléén. Het midden- en kleinbedrijf zal ook in
de toekomst werkgelegenheid en bestaanszekerheid moeten bieden
aan een groot aantal (vrouwelijke en mannelijke) personeelsleden.
Op het ogenblik werken er in de gezamenlijke middenstandsbedrijven
ongeveer 700.000 werknemers. Dat zullen er in de toekomst meer moe
ten worden omdat in de industrie door automatisering e.d. verhou
dingsgewijs minder nieuwe arbeidsplaatsen worden geschapen.
kleinbedrijf moet die „trek" volgen
Daarom ontstaan er nieuwe winkelcentra
met grote omzetten maar ook met zeer
hoge huren. Daarom hoort men regelma
tig van dorpen zonder slager, bakker of
kapper. Daarom gaan in de verouderde
stadswijken de bed rijven steeds verder
achteruit.
Joyce Charting (32) huisvrouw, moe-
der van 3 schoolgaande kinderen, en
beroemd actrice onder toneelnaam.
Zij verstaat de kunst er altijd jonger
siit Ie zien dan ze is.
Bent u vóór 1935 geboren? Dan
staat vast, dat uw huid steeds
minder jonge cellen voortbrengt.
De ervaring van duizenden vrou
wen heeft aangetoond, dat EN
DOCIL binnen 21 dagen het na
tuurlijke groeiproces van de huid
cellen herstelt. Rimpeltjes, trekken
weg. Stevig, veerkrachtig weefsel
komt terug. Gebruik ENDOCIL
regelmatig elke avond. Wrijf deze
weldadige, niet-vette crème op hals
en gezicht. Uw huid krijgt fleur
en schoonheid terug. Dat belooft
ENDOCIL. Ook u kunt er jonger
uitzien, dan u bent.
Maakt uw huid weer jongen
houdt uw huid zo jeugdig!
Nachtcrème: pot 7,75 tube 3,95
Dagcrème: tube/3,95
Organon Laboratories Ltd. England
(Van onze correspondent)
„H<!t ,Vraagstuk va" de
striid S In de verkiezings-
J" hn FranSe Presidentschap
LT r°' SPC'en- Gerand
'aal D» r *"scnkand'daat van gene-
«mtTaao a heett het probIeem het
"»Stam ir e°r„de Aeste,a d,>0r in zijn
Ook de consument heeft belang bij een
gezond midden- en kleinbedrijf voor al
die goederen en diensten, die bij een mo
derne welvarende maatschappij horen.
Er moeten voldoende (en goede) win
kels zijn; voldoende en goede kappers en
smeden, stucadoorsbedrijven, schoenma
kers- en andere ambachtsbedrijven; vol
doende en goede restaurants, en v'akan-
tiepensions en cafés en hotels; voldoen
de en goede reisbureaus, besteldiensten
en touringcarbedrijven. Een „gezond"
midden- en kleinbedrijf dus. Maar is het
midden- en kleinbedrijf dan nu niet ge
zond? En zo ja, waarom niet, en wat kan
er aan gedaan worden?
Bij een onderzoek, dat de raad voor hel
midden- en kleinbedrijf heeft ingesteld,
is men tot de conclusie gekomen dat on
geveer één-derde van de groep van zelf
standige ondernemers een inkomen heeft
dat te vergelijken is met dat van de
werknemers boven de loongrens van de
sociale verzekering. Nog eens één-derde
haalt het peil van het sociaal minimum
vo.or de werknemers niet. Dan blijft er
nog ongeveer één-derde over, met een
inkomen tussen het sociaal minimum en
de loongrens voor de sociale vérzekering.
Daarbij is voor zeer vele middenstands
ondernemers de vijfdaagse werkweek
nog niet weggelegd en maakt de onder
nemer met zijn vrouw (en soms zijn kin
deren) lange dagen.
Uit deze cijfers mag niét de conclusie
getrokken worden dat „de" middenstand
aan de rand van de afgrond zou staan.
Wèl kan worden gezegd, dat er op het
ogenblik teveel middenstandsbedrijven
inderdaad niet gezond zijn.
Dat wordt nog eens bevestigd door de
cijfers over de teruggang in het aantal
vqstigingen. In het eerste half jaar van
1965 boekte het ambacht een netto-terug
gang (opheffingen minus nieuwe vesti
gingen) van 900, de detailhandel zelfs
van 2.000. Hiet is, óók in de middenstand,
niet alles goud wat er '(soms) blinkt
Er zijn daarvoor verschillende oorza
ken te noemen. Men mag dan zeker niet
alleen denken aan overheidsmaatregelen,
zoals de loon- en prijspolitiek. Daarin
schuilt niet de enige, en waarschijnlijk
niet eens de belangrijkste oorzaak. Wél
heeft het overheidsbeleid voor veel mid
denstanders de aanpassing aan allerlei
nieuwe ontwikkelingen extra moeilijk
gemaakt.
De ontwikkelingen zijn bijzonder ge
varieerd én ingrijpend. Men kan b.v.
denken aan de bevolkingsgroei en de be
volkingsverschuiving: de trek van het
platteland naar de stad, van de oude wij
ken naar nieuwe stadsdelen, van de stad
naar de forensendorpen. Het midden- en
Ook de consument verandert. Hij is
welvarender geworden, kan zich meer
veroorloven maar stelt ook hogere eisen.
Er is een voortdurende'stroom van nieu
we artikelen, waaruit de consument wil
en kan kiezen. Dat betekent voor de on
derneming echter een groter assortiment,
een groter vloeroppervlak, hogere eisen
van vakbekwaamheid voor hemzelf en
zijn personeel, nieuwe gereedschappen
en machines; kortom grote investeringen,
die alleen maar betaald kunnen worden
door een sterke stijging van de omzet.
Ook in het bouwbedrijf, met de bouw
ambachten als loodgieters, installateurs
en schilders, moet door steeds verder
gaande mechanisatie de produktiviteits-
stijging de stijging van lonen kunnen bij
houden. Men staat meestal niet stil bij
deze veranderingen, die zich geleidelijk
maar in een snel tempo, voltrekken. Pas
als men even terugdenkt: „Hoe was het
vijftien of twintig jaar geleden? Hoe za
gen de winkels er toen uit? Er waren
toen geen t.v.-reparateurs, want er 'was
nog geen t.v.! Als men nagaat hoe het
vóór de oorlog was, vallen de veran.de
ringen pas goed op. Aan de midden
standsondernemer, die zich daaraan
moest- aanpassen en die liefst moest pro
beren de ontwikkeling vóór te zijn (met
alle risico, dat het nét even anders zal
gaan dan hij dacht) werden hoge eisen
gesteld. Niet iedereen kan daaraan vol
doen, toen niet en nu ook nog niet. Niet
idere winkelier in een oude wijk is in
staat een filiaal in een nieuw centrum te
openen. Het is niet voor iedere brand-
stoffenhandelaar, die zich be.dreigd ziet
door de komst van het aardgas, verant
woord om over te schakelen op de ver
koop van gashaarden, bromfietsen of
koelkasten. Niet iedere middenstander in
een langzaam uitstervend dorp beschikt
over de financiële middelen om ergens
anders weer helemaal opnieuw te begin
nen. Trouwens, moet dat dorp dan maar
aan zijn lot worden overgelaten?
Er wordt wedl eens gezegd, dat de on
dernemers die nu in moeilijkheden zit
ten, dit min of meer aan zichzelf te wij
ten zouden hebben. Zij zouden „niet vol
doende bij de tijd zijn geweest". Dat is
niet alleen een onbarmhartig, maar bo
vendien een onverdiend verwijt. Zij wer
den geplaatst voor ontwikkelingen van
buiten-af, die zich bovendien zó snel en
zó ingrijpend voltrokken, dat tijdige aan
passing slechts ten dele mogelijk is ge
weest. De eis van omzetstijging een pro
duktiviteitsverhoging leidt ertoè, dat bij
na overal de minimum-omvang, die een
bedrijf moet hebben om nog rendabel te
zijn, sterk is gestegen. En als de bedrij
ven groter worden, dan moeten er ande-
De linkr foto toont president
Johnson de rechter zijn dubbel
ganger uit Dallas, Henry Smith.
Vermeldenswaard is, dat de heer
Smith, die vuilnisman is, een jaar
inkomen heeft van 25.000 dollar uit
royalasies, die hij als landbezitter
krijgt, doch rustig doorgaat met
het verzamelen van vuilnis.
re bedrijven verdwijnen. Daartegenover
staat dat weer geheel nieuwe bedrijfs
vormen zijn ontstaan om aan nieuwe be
hoeften en nieuwe mogelijkheden te vol
doen. De wasserettes en de plastic-ver
werkende bedrijven zijn er „klassieke"
voorbeelden van. Andere, reeds bestaan
de branches, breiden zich sterk uit, zoals
de woninginrichters: Er is een groot te
kort aan b.v. garagebedrijven. Het zijn
maar enkele voorbeelden, maar zij illus
treren, dat er in het midden- en klein
bedrijf het een en ander aan de hand is.
Voor een belangrijk deel van het mid
den- en kleinbedrijf verloopt die aanpas
sing weliswaar niet zonder flinke pro
blemen, maar vereist zij toch geen bij
zondere maatregelen. Dat kan echter he
laas niet van het gehele midden- en
kleinbedrijf gezégd worden. Daarom heb
ben drie centrale middenstandsorganisa
ties (de christelijke en de katholieke en
het Ned. verbond van middenstands ver.)
vorig jaar een rapport gepubliceerd,
waarin instelling van een ontwikkelings-
en saneringsfonds wordt bepleit. De
voornaamste taak van dit fonds zou „ont
wikkeling" moeten zijn. Door hulp in de
vorm van bemiddeling, advisering en
kredietverlening zouden onrendabele be
drijven in staat moeten worden gesteld
om zich aan de nieuwe situatie aan te
passen en daardoor de rentabiliteit te
herstellen. Dat kan op vele manieren ge
beuren, zoals:#
Verbetering van de bedrijfsvoering
(het fonds zorgt voor advisering en
aanvullende scholing van de onder
nemer)
Uitbreiding en/of omschakeling, b.v.
textielzaak met meubelafdeling (fi
nanciering en aanvullende vakop
leiding);
Verplaatsing naar een ander vesti-
gingspunt met meer mogelükheden
(bemiddeling en financiering).
Ontwikkelingsmaatregelen kan het fonds
natuurlijk alleen verantwoord nemen als
de ondernemer energiek genoeg is en
voldoende capaciteiten heeft. Er zijn ech
ter ook gevallen, waarbij de ondernemer
niet voldoende capaciteiten heeft of een
zekere maximum-leeftijd heeft over
schreden, waardoor de kansen op suc
cesvolle ontwikkeling vrijwel nihil zijn.
In een dergelijk geval kan het fonds bij
vrijwillige beëindiging van het bedrijf,
hetzij een jaarlijkse uitkering toekennen
aan (oudere) ondernemers, hetzij de her
scholing en de plaatsing in loondienst
van de (jongere) ondernemer financieel
mogelijk maken.
(Advertentie)
Er is over die sanering, óók in het mid
den- en kleinbedrijf zelf, nog wel eens
wat misverstand gerezen. In het rapport
van de drie bonden wordt echter met
grote nadruk gezegd, dat de bedrijfs
beëindiging niet anders dan volkomen
vrijwillig zal mogen zijn. Wordt echter
aan die voorwaarde voldaan, dan l^an de
sanering gewaardeerd worden als één
van de middelen om het midden- en
kleinbedrijf als geheel sterker te maken,
daar het marktaandeel van het verdwe
nen bedrijf aan andere ondernemingen
ten goede komt. „Op zichzelf valt het te
betreuren, dat sanering nodig is. Gesteld
echter tegenfijner de cijfers, waaruit een
snelle en ieder jaar weer snellere
achteruitgang van het aantal vestigingen
blijkt, menen wij dat de noodzaak van
bijzondere maatregelen, óók voor sane
ring, niet kan worden weersproken", .al
dus de drie bonden in hun rapport.
Zo kan een ontwikkelings- en sane
ringsfonds voor het midden- en kleinbe
drijf in drie opzichten goed werk doen:
het kan door ontwikkelingsmaatregelen
het aantal bedrijven dat jaarlijks ver
dwijnt of dat een kwijnend bestaan leidt,
verminderen; het fonds kan door het toe
kennen van uitkeringen bij vrijwillige
bedrijfsbeëindiging de noodzakelijke sa
nering bevorderen en sociaal aanvaard
baar maken; door ontwikkeling én sane
ring tesamen wordt, een einde gemaakt
aan een on-economische versnippering en
aan verborgen werkloosheid van kleine
ondernemers, die geen behoorlijke dag
taak hebben.
Hoewel er wel eerder over maatregelen
voor ontwikkeling en sanering gesproken
was de landbouw de middenstand
reeds was vóórgegaan heeft het rap
port van de drie bonden toch de eigen
lijke stoot gegeven, waarna de gebeur
tenissen elkaar snel opvolgden. Door de
minister van Economische Zaken werd
een commissie ingesteld, onder leiding
van prof. Goldschmidt van de Tilburg-
se Hogeschool, die met spoed de moge
lijkheden voor een dergelijk fonds moest
bestuderen. Een commissie' van de Raad
voor het Midden- en Kleinbedrijf publi
ceerde inmiddels reeds een voorstudie.
De commissie-Goldschmidt bracht bin
nen zeer korte tijd een rapport uit aan
de minister. Dit rapport zal waarschijn
lijk nog deze maand worden gepubli
ceerd. Hiet is inmiddels als wel bekend
geworden, dat de commissie gunstig heeft
geadviseerd en richtlijnen heeft opge
steld voor de inrichting en de werking
van het fonds. En tenslotte kwam dan de
mededeling in de Troonrede, dat de re
gering tot instelling besloten had. Ver
wacht mag worden, dat het fonds in de
loop van 1966 zijn werkzaamheden zal
kunnen beginnen.
P'ogram de cèh g door in
»tn. De t ng °P
V; tse tegenkandidaat Th
Rancour volgde.
SA"' Sotme'hpL??'"!em!nt
ne-
Tixier-
°ver de'
zondheid
™ing vai\ openbare ge-
'"eierid en konrtiL minister schoor-
?aWbii de aan dat het
eL regerin-> aidf, ïlng in studie is.
'dder Sg' aldVs de minister zal
bij de voorzicht]g te werk zaan
allc medische Va" de,wet van 1920
f.'sc.he kanten van ?^r€le. pseholo-
«Meren, an het vraagstuk be-
fede'wïinggediaeandacht V0OT de ge-
iJln' u Wet' vee °Pa een doorbraak
S'het klei r Jk als men
'f' Wt vrouwen be«taP? me«der-
Vrouvven Ls vaa. dasta?'- De Franse
n 'a' Van aard en «t Zlin conser-
?a»Ue. Zij j d en stemmen op De
nfè zich heen Bae Pol''lek als regel
ffden in de verkil Maar thans is
9 .etn aan dp nAlezingsstrijd een pro-
s&rteregeling DatSdSield dat van de
le m aar>gaat Het d ,vrouwen recht.
Met één vinger omschakelen van normaal
lint op carbonlint, en weer terug. A la minute.
Dat kan nu. Met de Olympia SGE 40 Electric
met omschakelbare carbonlintinstallatie (meer
prijs f 150,-). Via de lintschakeiaar links op
het toetsenbord: schakelaar op zwarten de
machine is gereed voor extra representatieve
brieven of voor het typen van offset-platen;
schakelaar terug Op blauw, rood of wit..en
u typt weer met (of zonder) het normale lint.
Portable SF
Eu£w de komend? J"' °TCr bebben
4,T nr- rnieuJagrn heeft radio
aangekmdS-c jSsies voor
i„ ffiMld. Ook de
r van staand dagen zul'
wu» sse uaul-
al« °r de lelevisie
nd .^n hWkandi-
a J01 over hebben
Vraag aan uw kantoormachineieverancier of
gan N.V. Olympia Kantoormachine Import om
nadere gegevens over of demonstratie van
deze nieuwe handige Olympia SGE 40 Electric.
SGE 40 ELECTRIC
Olympia Dealers:
N.V. OLYMPIA KANTOORMACHINE IMPORT Den Haag-Nieuwe Parklaan 55-Telefoon 070-512051
Rotterdam - Schiedamse Vest 58 - Telefoon 010 -143600
voor Oosterhout en de Langstraat: H. COUWENBERG - Leysenhoek 27-29 - Oosterhout - Telefoon 01620-3648
voor West-Brabant: ASPA BREDA N.V. - Tolbrugstraat 2 - Breda - Telefoon 01600 - 22541*
S
z
KNIPSEL
KRANT
De groepen met de hogere- inkomens hebben zich als ieder
ander tot de t.v. bekeerd, voornamelijk om eens uit te blazen,
maar ook om gemakkelijk bezig gehouden te worden. Zij doen
precies hetzelfde als de minderontwikkelden maar hebben wel
een duidelijker schuldgevoel. (Lord Hill)
Tegenover het enorme leger van bijna 700.000 sportvissers staan op de
Nederlandse binnenwateren met inbegrip van het IJsselmeer nog geen
1500 beroepsvissers meer. Het is een verhouding van bijna 500 1. Over
enkele jaren zal het aantal beroepsvissers beneden de 1000 zijn gedaald
en het aantal sportvissers tot boven de 700.000 zijn gestegen. Dan is de
verhouding sportberoep op de binnenwateren omstreeks 1000 1 geworden.
De sportvisserij is een factor van gewicht geworden in de openlucht
recreatie een factor, waar het recreatiebel^id van de overheid terdege
rekening mee zal moeten houden. Maar ook de politieke partijen zullen
met de massale beoefening (en dus behoeften en wensen) van de hengel
sport rekening moeten houden. Van alle in Nederland beoefende sporten,
telt de hengelsport verreweg het grootste aantal actieve deelnemers.
Zij is dus niet alleen een recreatief en sociaal element van grote omvang
en betekenis geworden, maar ook de economische belangen die er aan
verbonden zijn en de werkgelegenheid die zij schept hebben een omvang
bereikt, die de betekenis van de beroepsvisserij naar het tweede plan
heeft verdrongen.
Wie ontwikkelingshulp alleen maar kan zien als een vrij
blijvende materiële steun zonder geestelijke inhoud, zal ooit
moeten constateren dat hij z(jn medemens in de ontwikkelings
landen lieeft uitgeleverd aan een materialisme, waarvan de
gevaren nog groter z(jn dan die, waarin de ontwikkelingslanden
nu reeds verkeren. (Missie Integraal)
„We hebben bekwame mensen nodig die bezield zijn door de vak
beweging. Anderen houden 't bij ons niet uit. 't Moeten mensen zijn met
ambitie, maar ze mogen er toch ook weer niet op uit zijn er alleen zelf
beter van te worden. We hebben 't er erg moeilijk mee", (Drs. Roemers)
Er is, de laatste twintig Jaar, van alles gebeurd op het gebied van de
dranken: het snelverkeer deed de vraag naar goede vruchtensappen stijgen.
De algehele tendens van zoet naar droog deed port en madeira naar de
achtergrond gaan, en gaf de sherry zyn enorme kans. Films van straf-
drinkende, harde jongens deden mannendranken als whisky en wodka
in de mode komen. De reiswoede bracht Italiaanse dranken als vermouth
en Campari ,in'. Het wereldgebeuren weerspiegelt zich in dranken en wie
volgt, wat er de laatste vijfenzeventig jaar is gedronken, die kent de
ges.chiedenis van de laatste vijfenzeventig jaar. Oorlogen en sociale revoluties,
economische en technische ontwikkeling, verandering van wereldbeschou
wing, dit alles ziet men komen en gaan in de reeks van zich steeds
wijzigende glazen, die de kelner op zijn blaadje aandraagt. (Wina Born)
Op. zich genomen behoeft de geslachtsdaad geen enkele relatie te hebben
tot -het eigenlijke huwelijk. Het kan een volkomen eenzijdige genots
bevrediging zijn, die in geen enkele betrekking staat tot de echtelijke een
wording van man en vrouw in liefde. Dit blijkt o.a. uit het feit van die
zgn. huwelijken waar geen sprake is van enige liefde, waar de wederzijdse
toenadering, kameraadschap en affectiviteit op geen enkel niveau voltrokken
is, en waar van tijd tot tijd geslachtelijke omgang plaats heeft.'Deze staat
dan enkel in dienst van seksuele behoeften-bevrediging maar het brengt
man en vrouw geen steek dichter bij elkaar. Indien er echtverbintenissen
zijn, die na jaren van samenleving hoogstens op het biologisqh-fysiologische.
vlak voltrokken zijn, maar verder t.a.v. de andere en hogere menselijke
dimensies geen enkele betekenis hebben gehad, dan is het de vraag of
dergelijke uitzichtsloze samenlevingen als echte huwelijksvoltrekkingen
beschouwd kunnen worden. Met andere woorden: er zou hier sprake
kunnen zijn van een onvoltooid huwelijk, dat door de Kerk na een
gedegen onderzoek kan ontbonden worden. (De Nieuwe Linie)
Naar verluidt zouden bij het Bedrijfschap voor de Detail
handel in Groenten en Fruit en Aardappelen, alsmede bij het
Produktschap voor Groenten en Fruit, verordeningen met
publiekrechtelijke kracht in de maak zijn om het verpakken van
de hierbedoelde produkten in geheime B.V.D.-rapporten te ver
bieden. Het is duidelijk dat boer Koekoek, die toch al niet erg
voor de PBO geporteerd js, tegen afkondiging van dezë ver
ordeningen ernstige bezwaren zal maken omdat ze hem de
mogelijkheid ontnemen, langs een wat omslachtige, maar
gemakkelijke manier kennis te nemen van de maatregelen, welke
in den vervolge getroffen zullen worden tot het afluisteren van
zijn telefoongesprekken, o.a. met de redactie van de Telegraaf.
(Gelderlander)
WBIMAR Legereenheden uit Oost-
Duitsland, Sovjet-Unie, Polen en Tsje*
choelowaklje hebben onder de neem „Ok
tober sturm" gemeenschappelijke herfst-
manoeuvres gehouden. De bijeenkomst
op de Ettersberg ln de herdenkinge
plaats Buohenwald van militairen met
bevolkingsgroepen uit Thuringen waj een
manoeuvre op «inluell
J
