ke
Frankrijk vol Algerijnen
Prins Charles naar
school voor snobs
Eerste mensen 50.000
jaar terug in ons land
Zand verschil i vin g
veroorzaakte lek
v
OP GROND VAN AKKOORDEN
TRIMESTER IN RIMBOE
DRENTSE VONDST BEWIJST
20 ct
ALGERIJNEN IN
HEI NIEUWS
Snelle verlichting
van pijn in spieren
en gewrichten
Controle op
N.-Ajrikanen
zeer moeilijk
Fransman
Illegaal
Arrogant
Wisselen
De Gaulle's
NAVO-plan
BINNENHOF^
BOCHT
d om
erde
ijke"
itige
ver-
Elke
iuwd
inici
BUITENLANDSE
ARBEIDERS
HEBBEN MEER
KANS OP TB C.
Hongaar krijgt
asiel in Y.S.
hi Rotterdamse metrotunnel
STRIJDBIJL
Australië biij
met komst
rode pleegzuster bloedwijn
de smaak-volle eriergiedrank
r Notitiesv
ROND |f|| HET
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 20 OKTOBER 1965
3 biedt
-59-
17.30
alen:
3888
5432
Door dc grote bankroof in Tilburg
zijn ,.de Algerijnen" in het nieuws.
In België waren ze dat al geruime
tjjd omdat daar „de Algerijnen" er
van worden verdacht verantwoorde
lijk te zijn voor een lange reeks
bankovervallen naar het model-Til-
burg.
In Frankrijk woont naar schat
ting een half miljoen Algerijnen
Feiten en achtergronden over deze
grote groep mensoü verstrekt Lucas
Kleyn, onze correspondent in Parijs,
in nevenstaande beschouwing.
DEN HAAG (ANP) De koninklijke
Nederlandse centrale vereniging tot be
strijding der tuberculose in Den Haag
meent, dat de buitenlandse arbeiders
door hun vaak moeilijke sociale en maat
schappelijke omstandigheden een groep
met een verhoogd tbc-risico vormen.
Tuberculose en buitenlandse arbeiders,
zo meent deze organisatie, is onder een
voorwaarde geen probleem, namelijk in
dien deze arbeiders driemaal per jaar
röntgen ologisch worden gecontroleerd.
Bij interviews met deskundigen op het
gebied van de tuberculosebestrijding is
gebleken, dat deze deskundigen niet be
vreesd zijn voor een massale infectie, om
dat het apparaat van de Nederlandse tu
berculosebestrijding goed functioneert.
De vereniging is van oordeel, dat Ne
derland zijn „gastarbeiders" moet helpen.
De werkgevers zouden elke arbeider voor
hij in dienst treedt moeten laten keuren.
De tuberculosesituatie in Nederland is
gunstig en daarom behoeven Nederlan
ders slechts eenmaal per jaar of per twee
jaar te worden onderzocht.
Over de tuberculose-situatie in de we
reld meent de vereniging dat de tubercu
lose in Europa en Noord-Amerika duide
lijk afneemt, maar daarentegen toeneemt
in Afrika en misschien ook in enkele
Aziatische landen. Binnen Europa ver
loopt deze afname echter niet overal
gelijk. In Nederland met name gaat het
afnemen sneller dan in de omringende
landen.
(Adveirtenitiie)
Dringt direct door tot aan
de haard van de pijn
peumatische pijnen, spit, zenuwpijnen.
verstuikingen, stijve nek en ledematen
niets werkt sneller, niets werkt aangenamer
ter verlichting van pijii dan Algesal-balsem.
Onmiddellijk in de huid doordringend, werkt
Algesal diép op de weefsels in tot aan de
haard van de pijn (zonder oppervlakkige
warmtcsensatie of irritatie van de huid te
veroorzaken) en "doorstraalt" verlichtend
weefsels en spieren, tot iii de gewrichten.
Reumatische pijnen en stijfheid maken
spoedig plaats voor een durend gevoel van
verlichting en welbehagen.
Wacht niet tot de pijn uitbreekt! Zorgt
dat li thuis altijd een tube Algesal bij de
hand hebt om zodra het nodig is de pijn te
verlichten. ALGESAL bij alle apoth. en drog.
(Van onze Parijse correspondent)
PARIJS Het is niet gemakkelijk om
tan de weet te komen hoeveel Algerijnen
er in Frankrijk zijn. Zij vallen onder
drie ministeries, nl. het ministerie voor
Algerijnse zaken, .liet ministerie van bin
nenlandse zaken en het ministerie van
arbeid. Het aantal in Frankrijk wonende
Algerijnen word! geschat op 500.000. van
wié 300 tot 325.000 actief werkzaam zijn.
Precieze cijfers ontbreken en wel om de
volgende redenen:
Voor de Algerijnse onafhankelijkheid
was Algerije een Franse provincie. Alge
rijnen waren derhalve Fransen. Zij kon
den Frankrijk binnenkomen zonder pas
poort. Na de onafhankelijkheid, dus na
de akkoorden van Evian. werd tussen
Frankrijk en Algerije vrijheid van circu
latie overeengekomen, d.w.z.: Fransen,
konden zonder paspoort naar Algerije en
Algerijnen konden zonder paspoort naar
Frankrijk. Aan de grenzen behoefden zij
geen enkel papier te laten zien. In ver
band met de slechte economische toe
stand van Algerije stroomden tienduizen
den Algerijnen naar Frankrijk om daar
werk te zoeken.
Om. die stroom te stuiten in het belang
van beide landen werd in april 1964 tus
sen de Franse en de Algerijnse regering
een overeenkomst gesloten. Voortaan
moest iedere Algerijnse arbeider, die
werk kwam zoeken in Frankrijk, een
vergunning overlegigen van een Algerijn
se organisatie, het Office National Algé-
rien de la main d'oeuvre, een soort van
arbeidsbureau, afgekort ONA. Aan de
ONA is een Franse medische dienst ver
bonden. De Algerijn vraagt bij de ONA
een werkkaart aan en als hij die krijgt
moet hij zich bij de Franse medische
dienst laten keuren. Valt die keuring
goed uit, dan mag hij vrij naar Frankrijk.
Dit aantal vergunningen is gecontingen-
teerd, omstreeks drie- tot vierduizend Al
gerijnse arbeiders per drie maanden. Een
maal in Frankrijk mag de Algerijn er
met zijn werkkaart en medisch attest zo
lang blijven als hij wil. Zij hebben met
de Fransen gelijke rechten en plichten.
Zij vallen onder dezelfde sociale wet
geving.
In vele gevallen is de praktyk, dat de
Algerijnen het vuile werk doen, waar
voor de Fransen niet te vinden zijn. Dat
houdt verband met de ontwikkeling van
vele Algerijnen, die naar Frankrijk ko
men als ongeschoolde arbeider. Menig
maal zonder schoolopleiding. Om geld te
verdienen pakken zij van alles aan, ook
al wordt hun het vuilste graafwerk aan
geboden. De gelegenheid is er echter cm
op de maatschappelijke ladder omhoog
te klimmen, wat bijvoorbeeld de ervaring
is in de automobielfabrieken van Re
nault. Daar werken Algerijnen in gespe
cialiseerde afdelingen, wier gemiddeld
loon niet lager is dan het gemiddelde
loon van een Fransman.
junctuur een schreeuwend tekort krijgen"
aan arbeiders. Bepaald werd dat een Al
gerijnse toerist naar Frankrijk moet kun
nen aantonen dat hij werk had in Alge
rije en dat derhalve van hem werd ver
wacht dat hij na drie maanden naar Al
gerije zou terugkeren. Op die ma-nier
heeft men van bei-de kanten getracht het
aantal clandestien in Frankrijk -wonen-de
Algerijnen te beperken. De bepalingen
werken, maar zij zijn allesbehalve wa
terdicht.
In Haarlem is gisteren het onderzoek
in de zaak Chapman voortgezet. De
Engelsman directeur van de Lotus-
fabrieken die verdacht wordt van mis
handeling van een politieman op het
circuit van Zandvoort was niet ver
schenen. De rechter-coanmisaris ver
hoorde een aantal getuigen, onder wie
de heer S. Willemsen, die op een zelf
gemaakte maquette de situatie heeft
weergegeven.
Dit mo-ge verklaren waarom het zo
moeilijk is te schatten hoeveel Algerijnen
er in Frankrijk wonen. Het cijfer van
500.000 is een grove schatting. Enigszins
gebaseerd op cijfers van het ministerie
van arbeid, waar Algerijnse arbeiders,
die o-nder de sociale verzekering vallen,
staan ingeschreven. Het verschil tussen
de 500.000 en 300 tot 325.000 zit in de naar
Frankrijk overgekomen familieleden,
vrouwen ên kinderen. Als regel wonen
de Algerijnen i-n Frankrijk bijzonder
slecht, maar dat lot hebben zij gemeen
met de tienduizenden Spanjaarden, Por
tugezen en donkere Afrikanen, die in
Frankrijk werken of er werk zoeken. Be
rucht zijn de bidonvilles aan de rand
van Parijs (bijv. Nanterre) waar een
Fransman zijn varken of hond niet in
zou willen laten huizen. I>n barre winter
maanden zijn d-aar de toestanden onbe
schrijfelijk. Even berucht zijn de zoge
naamd gemeubileerde kamers i<n hotels,
die of door Fransen, of door Algerijnen
zelf worden geëxploiteerd. En waar de
bewoners, vaak 5 tot 10 op een kamer, als
beesten liggen. Dagpioegen slapen in de
bedden van de nachtploegen en omge
keerd. Een aide-sooial doet wat zij kan,
maar de woningnood houdt een stevige
grendel op de deur. I-n de overeenkomst
van april 1964 is een bepaling opgenomen
dat Algerijnen pas dan hun familieleden
mogen laten overkomen wanneer zij kun
nen aantonen over een behoorlijke wo
nin-g te beschikken. Behoorlijk is echte:
in Frankrijk een rekbaar begrip.
Resumerend mag men zeggen, dat de
Algerijnse arbeider in Frankrijk er voor
zijn doen betrekkelijk goed aan toe is,
maar zijn familie leeft menigmaal in
mensonterende toestanden. Daar komt
nog bij dat een Algerijnse arbeider zich
alle luxe ontzegt. Van zijn loon houdt hij
zoveel mogelijk over om daarmee nog in
Algerije vertoevende familieleden te on-
deriiouden. De term minimumlijder is
voor heim niet teveel gezegd.
Is onder hen de misdadigheid groter
dan onder de Fransen? De autoriteiten,
die daarover kunnen oordelen, ontkennen
dat. Slechte woningtoestanden werken de
criminaliteit in de hand, maar niet alleen
veel Algerijnen, ook veel Fransen wonen
slecht. De Algerijnse oorlog heeft geweld
en misdaad aangewakkerd. Maar ook dat
geldt voor Fransen en Algerijnen. De
F.L.N. heeft sporen nagelaten bij de Al
gerijnen. De O.A.S. bij de Fransen. De
misdadigheid is b-ij. de Algerijnen niet
veel groter dan bij de Fransen.
Dat de Franse regering maatregelen
zou overwegen om Algerijnen in Frank
rijk te beletten zich te vestigen in Duits
land, Italië, Zwitserland, België of Ne
derland, is ondenkbaar. Algerijnen in
Frankrijk hebben gelijke rechten en
plichten als de Fransen en mogen zich
derhalve vrij bewegen. Een bij de ge-
me ensohappelijke markt geassocieerd Al
gerije zou een beperkte circulatie boven
dien volstrekt uitsluiten.
Het bovenstaande geldt voor de Alge
rijnse arbeiders, d.w.z. voor hen, die in
Frankrijk regelmatig werken. Maar ook
liet-arbeiders kunnen uit Algerije naar
•'rankrijk komen, bijv. als toerist. Een
'ergunning va-n ONA hebben zij niet no-
lig. Bijgevolg zat in de regeling van
april 1964 een groot gat. Door dit gat
stroomden duizenden Algerijnen Frank
rijk illegaal binnen. Om dit lek te stoppen,
is bepaald dat iedere Algerijn, die buiten
de ONA Frankrijk binnen komt, een be
drag bij zich moet hebben van minstens
500 Franse francs per persoon. In begin
sel mag hij in dat geval niet langer dan
drie maanden blijven. Ook van haar kant
nam de Algerijnse regering maatregelen
om het lek te stoppen, want zonder
maatregelen kon Algerije bij betere con-
LONDEN (AFP) Lazlo Szabo, twee
de secretaris aan de Hongaarse ambassa
de in Londen, heeft politiek asiel in de
Verenigde Staten gevraagd en gekregen,
zo deelt het Britse ministerie van bui
tenlandse zaken mee. Hij is inmiddels
naar Amerika vertrokken.
Szabo, naar verluidt een economisch
deskundige, was nog maar vijf weken ge
leden in Engeland aangekomen. Hij ver
dween zaterdag, nadat hij zijn vrouw
had gezegd dat hij even de deur uitging.
Zijn auto werd maandag in een Londen -
9e straat teruggevonden.
(Van onze correspondent)
ASSEN Door de vondst van de 37-
jarige amateur-archeoloog Tj. Verma
ning uit Hijkersmilde. bewijst dat er al
50.000 jaar geleden mensen in ons land
woonden. Rondom de steunzender Smil-
de trof hij jtenen voorwerpen aan, die
volgens prof. dr. H. T. Waterbolk van
de Groningse universiteit afkomstig zijn
van de Neanderthaler.
De Neanderthaler wordt geacht onze
directe voorouders te zijn. TJit recon
structies kan men zich een idee vor-
nien hoe de Neanderthaler er tijdens
zijn leven 50 000 jaar geleden
moet hebben uitgezien: een gedrongen
gestalte met vooruitspringende wenk
brauwen, terugwijkende kin en een
«vaal achterhoofd. De hersenpan had
een grotere inhoud dan de onze. maar
wijst niet op een hoger intelligentiepeil
omdat het voorhoofd zeer vlak is.
De Neanderthaler heeft zijn naam tr
danken aan een dal bij Dusseldorp
waar in de zeventiende eeuw de kluize
naar Joachim Neander leefde. Deze
kluizenaar verwierf bekendheid dooi
zijn gezangen, die nog gebruikt worden
door de reformatorische christenheid.
In dit „Neanderthal" werden in 1856
oeenderen opgegraven, die veel stof de
den
opwaaien in de wetenschappelijke
wereld van toen. Latere vondsten var
oeenderen, o.a. in Frankrijk, boden d'
Mogelijkheid tot reconstructie.
De overgelukkige vinder, van beroep j
grasmachinemonteur, is op het spooi
gezet door een opgegraven strijdbijl in
net Friese Wijnjeterp. Hij ging verder
zoeken in grond van gelijke samenstel
ling. Enkele werktuigen kwamen wel
ie voorschijn, maar overtuigende be
wijsstukken waren het niet.
Toeval heeft de vasthoudende ama
teur geholpen. Door het diep doorploe-
f«n Vi3n een stu^ grond, dat toebehoort
Pr!1* landbouwer W. Vos. kwam een
,e hoeveelheid prehistorische voor
open aan de oppervlakte.
Men vond nog meer werktuigen en de
grond ter plaatse bleek te dateren uit
de voorlaatste ijstijd. In het begin van
de laatste ijstijd hebben mammoetjagers
stenen voorwerpen achtergelaten op
hun tocht naar het warme zuiden.
Door vorstwerking zijn de stenen 50
cm diep weggezakt en bewaard geble
ven, omdat de bodem niet door erosie
is aangetasst.
De vondsten bestaan uit vuistbijlen
handspitsen, schrabbers en schaven.
ROTTERDAM (ANP). Ir. Plantema,
onder wiens'leiding de metrowerken in
Rotterdam worden uitgevoerd, heeft gis
teren als voorlopige verklaring voor het
ontstaan van een lek in eeb tunnel onder
de Maas de veronderstelling uitgesproken
dat de trillingen, opgewekt om de sta
len damwand op de zuidelijke oever te
kunnen trekken, een zandverschuiving
hebben veroorzaakt. Daardoor werd het
half in en half boven het water liggeilde
tiende tunnelsegment 35 centimeter om-
hooggedrukt èn de voeg tussen dit en
het 9e segment, dat onder water ligt,
gedeformeerd, met de lek als gevolg.
Wethouder Bavink van Rotterdam
noemde het gebeurde een zeer naar in
cident, waarvan de consequenties op dit
moment nog niet te overzien zijn. Hij
meende echter, dat het woord „ramp"
misplaatst is en de technici geloven, dat
wanneer de voorlopige veronderstelling
juist is, het éuvel wel te verhelpen is,
zij het dan, dat met name het zeer moei
lijke technische probleem om tunnclstuk
10 weer netjes op zijn plaats te krijgen
wel enige hoofdbrekens zal kosten. Het
ongeluk bij de tunnelbouw kan precies
dezelfde oorzaak hebben als vele jaren
geleden het vreselijke spoorwegongeluk
bij Weesp. Wanneer nat zand aan trillin
gen wordt blootgesteld kan het zich van
het ene op het andere moment tot een
lopende brij omvormen. Het feit, dat het
90 meter lange tunnelstuk uit 6 sectoren
bestaat en dus in zekere mate elastisch
is, voorkwam, dat er scheuren optraden
De lekkage deed zich dan ook grotent
deels aan de onderkant voor, terwijl van
boven een dikke regen naar beneden
kwam. Inmiddels schijnt het samenge
perste zand een prop in het lek te heb
ben gevormd, waardoor het water zj
langzaam binnenstroomt, dat het met een
voudig pompen op peil kan worden gé-
houden.
Voorlopige peilingen en waterpassin
gen hebben vastgesteld, dat tunnelstuk
negen en de overige stukken, die onder
de Maas doorlopen, keurig op hun plaats
liggen. Ook de voegen tussen de andere
stukken, die grotendeels nog pas e c rt
zekering hebben, vertonen nergens af
wijkingen.
In het diepste deel van de tunnel 'staat
nu anderhalve meter water en dit peil
stijgt niet meer. Aanvankelijk steeg het
water 4 cm in de vijf minuten, een flinke
lekkage dus.
Het tiende tunnelstuk ligt in een sleuf,
die ten. dele in de rivier, ten dele in de
Wilhelminakade is gegraven. Nu het tun
nelstuk op zijn plaats is en is afgemaakt
wilde men de kostbare stalen dam-
wanden, op de vast wal aangebracht om
de sleuf droog te houden, verwijderen.
Dat gebeurt door trilling op te wekken,
waardoor de wrijving tussen staal en zand
verdwijnt en men de stalen plaat met een
hijskraan uit de grond kan trekken,
Deze zware trillingen zouden het zand
in beweging hebben gebracht. Men over
weegt nu de damwand rustig te laten zit
ten. Noodzakelijk is het verwijderen niet.
De tunnelsegmenten rusten op hei
palen en de ruimte eronder is niet nood
zakelijkerwijs met zand opgevuld. Daar
door kreeg de zandbrei kans onder het
tunnelstuk te dringen-, en een opwaartse
druk uit te oefenen. Dit zand weer te
verwijderen, waardoor de tunnel weer
op de palen komt te rusten is een pro
bleem, dat misschien pas na weken op te
lossen is, is de voorlopige veronderstel
ling van de ingenieur. Juist dan is er ten
eerste geen kans op herhaling, omdat
men de damwand laat zitten en dus geen
heftige trillingen meer optreden en ten
tweede is er dan geen enkel gevaar voor
de andere tunnelsegmenten.
(Van onze Londense correspondent)
Kroonprins Charles van Groot-
Brittannië, die in november 17
jaar wordt, zal, zoals wij eerder
meldden, in het voorjaar van
1966 naar school gaan in de
Australische rimboe. Hij zal er
het trimester doorbrengen dat in
februari begint en ruim drie
maanden duurt.
Buckingham Palace deelde giste
ren mee, dat koningin Elizabeth en
prins Philip besloten hadden hun
oudste zoon naar „Geelong", een
middelbare school van de kerk van
Engeland, te sturen. Het is een be
faamde onderwijsinstelling die als
het Eton van Australië beschouwd
wordt.
„Geelong" telt vier afdelingen.
Kroonprins Charles zial opgenomen
worden in de afdeling „Timbertop".
Ze bestaat uit barakken (waarvan
de slaapkamers geen ramen hebben
om zoveel mogelijk frisse buitenlucht
binnen te laten) in de rijk beboste
heuvels aan de voet van de Great
Dividing Range, op 160 km ten noord
oosten van Melbourne en tussen
Mansfield, centrum van de schapen
teelt, en de berg Ruller.
In „Timbertop" streven de leer
krachten hoofdzakelijk naar ontwik
keling van het eigen initiatief van hun
studenten, die zich in alle omstan
digheden zelf moeten leren behelpen
en hun plan trekken. Prins Charles
zal er zijn beurt krijgen om de tien
leraren en de 135 medeleerlingen aan
tafel te helpen bedienen en daarna
mee de vaat te doen.
De leerlingen van deze school bren
gen zoveel mogelijk tijd door in de
openlucht.
Ze maken trektochten te paard
en te voet in de onherbergzame rim
boe, waar ze zelf naar eten moeten
zoeken. Ze werken in de moestuin van
de school en helpen zorg dragen voor
het rundvee en de schapen. Het pros
pectus van de school maakt gewag
van het uithoudingsvermogen van de
studenten, dat moet getraind wor
den. Bovendien ligt het in de bedoe
ling hun onafhankelijkheidsgevoel en
karakter te versterken.
Elk jaar moeten de jongens een
wedloop doen over een afstand van
24 km om hun energie op de proef te
stellen. Het schoolgeld bedraagt 1800
per trimester. „Geelong" heeft veel
aantrekkingskracht op snobs en al
de rijke Australiërs zenden er hun
zonen heen. Oud-leerlingen van „Gee
long" hebben de naam van zeer arro
gant te zijn. Ze doen erg opvallend
en niemand schijnt hen graag te mo
gen.
Een oud-leerling van „Geelong"
verklaarde gisteren in Londen: „Er
zijn twee soorten jongens op die
school: de „squattocracy", de zonen
van de grote grondeigenaars en de zo
nen van de industriëlen. De zonen
van de grondeigenaars zijn allemaal
gek en de industriëlen zijn uitgesla
pen. Al de ouders moeten schatrijk
zijn om hun kinderen naar „Geelong"
te kunnen sturen."
De leerlingen krijgen er een zeer
algemene opvoeding. Ze leren er al-
(Advertembie)
Hardrenners en roeiers,
hoogspringers, hordenlo
pers en gewichtheffers,
verbazen ons door kracht
prestaties en uithoudings
vermogen. Maar
wie niet; van ijzer is?
neemt - verstandig - "vóór
het eten en vóór het slapen
gaan een glas versterkende
wijn. Maar dan het merk
van „goeden bloede" met
de zo bekend-vertrouwde
Pleegzuster. Pleegzuster
bloedwijn pleit voor uw
lichamelijk welzijn!
Alleen verkrijgbaar bij
apotheker en drogist.
Reconstruct ie van de Neander-
•thaler-kop.
Deze vondsten, in het voorjaar 1965,
wekten de belangstelling op van het
biologisch archeologisch instituut van
de universiteit van Groningen. Dit
instituut stelde onder leiding van dr. J.
D. van der Waals, hoofdmedewerker
en conservator van de oudheidkundige
afdeling van het Provinciaal Museum
van Drente, een onderzoek in. De stich
ting voor bodemkartering en de geo
grafische dienst gaven ook hun mede
werking.
President De Gaulle van Frankrijk
heeft via het Gaullistische orgaan
„Politique étrangère", zijn nieuwe
plannen voor de NAVO bekendge
maakt. Volgens deze plannen moet
het Europese gedeelte van de NAVO
onder bescherming van de force de
frappe worden gesteld, terwijl de
Amerikaanse atoomparaplu het ge
hele gebied van de verdragsorgani
satie onder zijn baleinen zou moeten
krijgen. Ten gunste van de Franse
nucleaire „macht" zou de Ameri
kaanse overheersing in de NAVO
doorbroken moeten worden. Volgens
De Gaulle houdt dit tevens het voor
deel in dat de bondsrepubliek geen
enkele zeggingskracht over het
atoomwapen zou krijgen. Parijs wil
ook borg staan voor de Duitse vrij
heid.
De NAVO-plannen van De Gaulle
zijn niet opzienbarend. Hij heeft al
tijd een Franse overheersing in Euro-
pa gewild. Dat hij nu met een plan
komt dat de Europese bondgenoten
onder Franse overheersing in een
nieuwe structuur samen moet bren-
DE GAULLE
weinig kans
gen is dan ook niet zo verwonder
lijk.
Natuurlijk heeft het Franse NAVO-
plan geen enkele kans door welke
partij dan ook te worden aanvaard.
Dat heeft De Gaulle, beter dan wie
ook, begrepen. Dat op dit tijdstip
niettemin toch via de Gaullistische
pers de Gaullistische NAVO-plannen
onder de aandacht zijn gebracht
vindt zijn oorzaak in de komende 5e
december, de dag der Franse presi
dentsverkiezingen.
De Gaulle is nog steeds bezig de
Franse politieke hemel op(' te fleuren
mot politieke proefballonnetjes. De
president wil even weten hoe het pu
bliek reageert op zijn zienswijzen. De
generaal wil vaststellen welke plan
nen eventueel kunnen worden door
gevoerd als hij geen president meer
zal zijn.
Wil hij de grenzen bepalen dan
moet hij met een ruime marge begin
nen, een marge die hem nu tevens
het voordeel biedt gelijk met het of
ficiële mislukken van de MLF de
Amerikanen dwars te zitten. Het ne
geren van de Engelse atoommacht,
die heel wat bruikbaarder is dan
de Franse, is voorts een belediging
van de Britten, die niet licht verge
ten zal worden
'.Politiqu' ^re" heeft nog
iets ges'- 'e^ns dit blad is
het officieel helemaal nog niet zo
zeker dat De Gaulle wederom presi
dent van Frankrijk wil worden. Er
wórdt gesuggereerd dat de openba
ring der Gaullistische bladen, 14 da
gen geleden, volgens welke De Gaulle
wederom presidentskandidaat was,
voor rekening der betrokken hoofd
redacties was. De Gaulle heeft dus
alleen willen bereiken dat Antoine
Pinay niet op de kandidatenlijst zou
worden ingeschreven. Pinay was niet
bereid tegenover De Gaulle in het
strijdperk te treden. Tegenover Pom
pidou zou hij een kans hebben ge
had, tegenover De Gaulle niet. Nu de
inschrijvingstermijn voor presidents
kandidaten is verstreken, kan des
noods Pompidou als Gaullistische
lijsttrekker gaan fungeren. Want de
limiet geldt natuurlijk niet voor de
generaal.
Monsieur le président zal de ko
mende weken nog wel meer proef
ballonnetjes oplaten. Veel mensen
zullen er niet van onder de indruk
raken. Hoe de momenten waarop de
plannen wereldkundig worden ge
maakt ook zijn gekozen. H.K.
PRINS CHARLES
de rimboe in
vast dat het leven niet altijd gemak
kelijk is. Zo i-s het gebeurd, dat de
studenten tweeduizend jonge bomen
geplant hadden, die daarna allemaal
opgegeten werden door kangoeroes.
De jongens moesten weer van voor af
aan beginnen.
Prins Charles zal naar „Geelong"
gaan op basis van uitwisseling met
een Australische student, die gedu
rende hetzelfde trimester de plaats
van de prins van Wales zal innemen
in diens Schotse kostschool „Gordon-
stoun". Na afloop van het trimester
keert Charles terug naar „Gordon-
stoun", waar hij studeert sedert mei
1962. Zijn vader, prins Philip, is een
oud-leerling van deze door een Duit
ser gestichte school.
Eersteminister Menzies van
Australië is bijzonder in zijn nopjes
met de komst van kroonprins Char
les. „Het is. een -praktische stap die
getuigt van veel werkelijkheidszin",
verklaarde hij in Canberra.
(Van onze parlementaire redacteur
P. van de Sanden)
DEN HAAG Prof. mr. IV. F. de
Gaay Fortman, lid van de Eerste Ka
mer voor de A.R., enkele malen kan
didaat-minister, tweemaal kabinets
formateur of informateur, is een man,
die binnen zijn partij onvoldoende aan
zijn trekken is gekomen. Hij heeft uit
de doeken gedaan hoe dat kon gebeu
ren. In een interview met een mede
werker van het A.R. partijblad Ne
derlandse Gedachten heeft prof. de
Gaay Fortman verklaard, dat het de
vroegere A.R.-leider Jan Schouten is
geweest, die hem uit het minister
schap heeft gehouden. En voegt hij er
aan toe: „De politiek is een exclusieve
club. Ze hebben niet graag dat een
buitenstaander zich er mee bemoeit".
Daarmee is de cirkelredenering na
tuurlijk rond: De Gaay was buiten
staander en mocht dus niet slagen in
zijn formatiepoging van 1956. Aan de
andere kant: hij was buitenstaander
geworden omdat Schouten hem niet
in een kabinet wenste. Ofschoon prof.
de Gaay het niet met evenveel woor
den zegt is toch uit het gesprek heel
duidelijk geworden, waar de contro
verse lag: Schouten wilde niet met de
socialisten in een kabinet. De Gaay
wel, hij noemt zichzelf „sociaal links".
Dat de anti's tenslotte, ook onder
Schouten, wel met de PvdA aan een
regeringscombinatie hebben deelgeno
men komt omdat Schouten zich heeft
moeten neerleggen bij de meerderheid
van zijn fractie.
Het zijn natuurlijk geen grote op
zienbarende geheimen, die prof. de
Gaay Fortman heeft onthuld, maar
belangtvekkend zijn zij wel. Zij maken
duidelijk, dat de „grote" politieke lei
ders (die wij thans in de kamer zo
zeggen te missenook hun fouten en
gebreken hadden. Zij wensten de
dienst uit te maken, zolang dat vol te
houden was. In tijden van nood moch
ten dan de anderen, de buitenstaan
ders, zich er mee bemoeien, zoals in
1956, toen prof. de Gaay moest probe
ren de knoop van een der allermoei
lijkste formaties uit de parlementaire
geschiedenis te ontwarren. En in 1960
toen de anti's de grootste ruzie in
eigen gelederen hadden: de AR-frac-
tie stond tegenover de AR-ministers.
AR-voorzitter Berghuis heeft enke
le jaren geleden gezegd, dat zijn par
tij bezig is ,,de bocht te nemen", met
andere woorden: zij is zich opnieuw
aan het formeren: het optreden van
de AR-fractie in de Nieuw-Guinea-
kwestie is daarvan een eerste voor
beeld geweest, het samengaan van de
AR met de KVP en PvdA in het hui-
•dige kabinet een tweede. Maar duide
lijk is ook thans nog, dat de anti's de
bocht niet volledig hebben genomen.
De beweging is nog niet tot rust geko
men. Prof. de Gaay Fortman beveelt
twee zaken aan: verander de naam
van de partij, omdat de strijd tegen de
Franse revolutie van 1795 nu langza
merhand toch echt wel uitgestreden
is, en: maak van de AR een echte
volkspartij, waarin naast de boeren,
middenstanders en beambten ook dé
arbeiders en intellectuelen zich thuis
voelen.
Ook de conclusie van het gesprek
met prof. de Gaay Fortman willen wij
en met instemming citeren: „Op
een figuur als hij moet de A.R. Partij
zuinig zijn. Je weet nooit hoe hard je
se by tijd en wijle nodig hebt".
