Katholiek hoger onderwijs in financiële nood roos? wil Tien procent Claus niet als prins-gemaal Hart klopt zes uur buiten (dood) lichaam Westen RIJK SUBSIDIEERT 95 PROCENT Tekort nu al 3,5 miljoen KONGOLESE REGERING BEEDIGD geen Agent schuld aan sabeldrama Richtlijnen gebedsdienst bij crematie bijna klaar Jodenverklaring 28 oktober gepromulgeerd Amerikaans cadeau Paus neemt Chrysler in ontvangst Bonn zit met NAVO in de maag Werner Paetsch herhaalt: Staakt Italië olieslag om Engeland Jm-.. ■p- katholiek in gebreke Tekorten blijven Verwachting comité verzoe GEVOLGEN KORTERE STUDIE NIET GOEDKOPER HISTORISCH FEIT IN AMSTERDAM Prins Charles gaat studeren in Australië Contra-spionage in West-Duitsland tapte telefoon af DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 19 OK'IÜBKB 1965 _A kleuterkleding GOES (Van een onderwijsmedewerker) TILBURG Het katholiek hoger onderwijs moet in het collegejaar 1965-1966 drie en een half miljoen gulden bijeenbrengen om de gestegen exploitatie-uitgaven van het wetenschappelijk onderwijs te kunnen financieren. In de praktijk koflit dit echter neer op een beroep op het katholieke bevolkingsdeel van ons land; noch de universiteit van Nij megen noch de hogeschool in Tilburg beschikken immers over vol doende eigen inkomsten. De rijksoverheid subsidieert de lopende uitgaven van deze instel lingen slechts voor 95 procent. Het bijzonder hoger onderwijs moet dus zelf vijf procent bijeenbrengen hetgeen beschouwd kan worden als de prijs, die voor haar onafhankelijkheid betaald moet worden. een zaak van de overheid is. De ge meentelijke universiteit van Amsterdam maakt hierop een uitzondering; het Am sterdamse gemeentebestuur heeft nl. een grote vinger in de pap bij de aanstel ling van Heerkrachten. Maar zelfs bij een op hande zijnde sub sidiëring van honderd procent zullen er randbehoeften blijven, die om passends vervulling vragen. De Radboudstichting heeft niet alleen een financiële taak aan de beide katho lieke hoger onderwijsinstellingen, maar ook dient zij zorg te dragen voor de instandhouding en instelling van katho lieke leerstoelen aan andere hogescho len en universiteiten, terwijl haar zor gen zich bovendien uitstrekken over het katholieke studentenleven. We behoeven hierbij slechts aan de huisvestingsnood te denken om ons de noodzaak van fondsvorming te kunnen voorstellen. Tweederde van de katholieke studen ten studeert niet in Nijmegen of Tilburg, maar in andere universiteitsplaatsen. Hun begeleiding vergt grote sommen geld, die slechts ten dële door het rijk worden verstrekt. (Advertentie) wassen met shampoo van L'Oréal de Paris I Toen in 1951 door een commissie, die door het episcopaat was ingesteld, een I rapport was uitgebracht over de finan- I cieringswijze van de op te richten me- I dische faculteit aan de katholieke Nij- I meegse universiteit, was het voor de I ingewijden spoedig duidelijk, dat ook andere sectors van het katholiek ho- I ger onderwijs financiële begeleiding verg den. J Het episcopaat aarzelde dan ook niet !om in 1955 opnieuw een beroep op deze commissie te doen. Haar werd ge vraagd een ac' ies uit te brengen op wel ke wijze de gelden voor het gehele ka* thoiiek hoger onderwijs in ons land het best konden worden bijeengebracht. Het anvies werd een jaar later gevolgd door j een financieel plan waarvan de belang- I ri kste conclusie was, dat over enige ja> f ren een jaarlijks tekort van ongeveer drie-en-een half miljoen zou moeten wor. den gedekt, waarvan niet meer dan tien procent ui' e jaarlijkse opbrengst van de vermc 5 van de St.-Radboudstich ting en de Katholieke Hogeschool I zou kunnen komen. Nu is het ogenblik gekomen, waarop dit grote tekort zich daadwerkelijk ma- nifesteert. De St -Radboudstichting, die I in 1961 veranderd is in het overkoepe lende orgaan, dat jaarlijks de bestem ming van de door de Stichting Centraal Fonds voor Katholiek Hoger Onderwijs (H.O.F.) bijeengebrachte gelden bepaalt, staat momenteel voor de moeilijke taak de groeiende tekorten te dekken. Het doel van de stichting is „de bevorde- I ring van de beoefening der wetenschap J en het wetenschappelijk onderwijs in Ne- I derland, in het licht van de katholieke geloofs-' en levensleer." I Daarvoor doet zij telken jaren een be roep op alle katholieken in ons land om een bijdrage te geven. Per katholiek zou niet meer dan een gulden nodig I zijn, maar elk jaar blijkt opnieuw, dat de vrijgevigheid niet erg groot is. De meesten doen de zaak af met de op merking „wat interesseert mij het ho ger onderwijs; mijn kinderen komen daar f toch nooit." Ondanks de aansporingen in de kerk, die elk jaar op univers tcitszondag worden gedaan, komt het benodigde bedrag niet bij elkaar. In vele kringen hoort men de vraag rijzen waarom het katholieke onderwijs f niet volllMig door het rijk wordt ge subsidieerd. De resterende vijf pro- j cent bij de exploitatie-uitgaven geven de beide instellingen echter de vrijheid hun eigen hoogleraren te benoemen en huil studieprogramma's in het kader van de I hoger onderw'iswet en academisch sta- I tuur in te richten zoals wenselijk wordt I bevonden voor de opleiding van katholie ke intellectuelen. Vooral de vrijheid in het benoemingsbeleid wordt, niet graag prijsgegeven aan de overheid. Naast de hogeschool te Tilburg en de universiteit te Nijmegen heeft de Vrije universiteit te Amsterdam (protestant-christelijk) dit recht, terwijl de benoemingen van docenten en medewerkers bij de rijks- j universiteiten en overige hogescholen (Advertentie) Sedert 1923 toen de katholieke universi teit haar poorten opende, hebben de Ne derlandse katholieken ruim 24 miljoen gulden voor hun hoger onderwijs bijeen gebracht. Ondanks deze aanzienlijke bij drage zullen in de komende decennia tientallen miljoenen nodig zijn om aan alle behoeften te kunnen voldoen. De tekorten zullen blijven aanhouden in te genstelling tot de situatie bij de vrije universiteit, die gesn exploitatie-tekor ten kent_ Het kwantitatief kleinere pro testants (voornamelijk gereformeerde) volksdeel brengt meer op dan de ka tholieken- Zelfs in het academisch zie kenhuis, dat ongeveer twintig miljoen gulden heeft gekost, hebber zij bijge dragen. Men zal in katholieke kringen een dui delijk standpunt moeten innemen. De keuze is slechts beperkt: of een goed functionerend katholiek wetenschappe lijk onderwijs met financiële steun van de achterban, of een vaarwel aan het bijzonder onderwijs en volledige finan ciering door de overheid. Gezien de on voldoende opbrengsten van de parochiële inzamelingen, ondanks de grote inspan ningen van het centrale comité, de dio cesane en parochiële comités geeft men klaarblijkelijk de voorkeur aan het tweede alternatief. Men is er nl. nog niet in geslaagd om Tot de noodzakelijke hogere opbrengst te komen. LEOPOLDSTAD (U.P.I.) President Kasavoeboe heeft gisteren de nieuwe Kongolese regering van premier Eva riste Kimba beëdigd. In het kabinet zijn twee voormalige aanhangers van de ontslagen ex-premier Moise Tsjombe opgenomen. De Kongolese nationale conventiepar tij (CONACO) van Tsjombe is nu in de oppositie. Kimba, die Kongo's vijfde premier is sinds het land in 1960 onafhankelijk werd, was minister van buitenlandse zaken in Tsjombes secessionistische re gering in Katanga. De beide kamers van het parlement zullen vermoedelijk na terugkeer van Kasavoeboe, die deze week de topcon ferentie van de organisatie van Afri kaanse eenheid in Accra, Ghana, zal bijwonen, over een motie van vertrou wen in de nieuwe regering stemmen. AMSTERDAM (ANP) Het onderzoek naar de toedracht van de vechtpartij za terdagochtend vroeg in Amsterdam, waar bij de 34-jarige Amsterdamse dakbedek- ker J. H. door een sabelverwonding om het leven kwam, heeft uitgewezen dat de agent, op wiens sabel de man inliep, geen enkele schuld heeft. Dit is de conclusie van het hoofd van het arrondissementsparket, de officier van justitie mr. J.F. Hartsuiker. Het rijke, levendige hout en tijdloos-mooie ontwerp maken dit serpentinekastje tot een smaakvol, fijn meubeltje in uw exclusieve interieur. En let u eens op de préktische bergruimte in de vier verrassend ruime laden I (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Het comité Verzoek schriften Sta ten-Generaal verwacht dat ongeveer tien procent van het Neder landse volk de actie tegen de goed keuringswet van het huwelijk tussen prinses Beatrix en de heer Claus von Amsberg zal ondersteunen. Dit komt overeen met de uitslag van het NIPO- onderzoek, dat ongeveer eenzelfde per centage aangaf en met de gedachten uit het voorlopig verslag van de Tweede Kamer. Het is een niet onbelangrijk deel van het Nederlandse volk, dat hiermee zijn onbehagen tegen de heer Claus von Amsberg als toekomstig prins-gemaal tot uiting brengt. „Dit zou ook in de toekomst gevolgen kunnen hebben voor de troon", aldus de voor zitter, professor D. Wiersma. (Van een onzer verslaggevers) UTRECHT „Richtlijnen van een gebedsdienst onder leiding van een pries ter bij het cremeren van een katholiek, zijn in een vergevorderd stadium." De ze zinsnede is uit de redevoering van prof. G. A. M. Abbink, hoogleraar kerk geschiedenis van het seminarie Rijsen- burg. tijdens de algemene vergadering van de vereniging voor -rematie AWL. Ondanks het opheffen van de verbods bepaling blijft de voorkeur van Rome uitgaan naar de begrafenis als een eer biedwaardige christelijke traditie. De toekomst zal uitwijzen of de traditiege- bondenheid der katholieken en de psy chische weerstanden overwonnen kun nen worden zodat cremeren naast 't be graven 'n normale vorm van lijkbezor ging zal worden De voorkeur die de katho li-eken toonden voor de begrafenis hangt samen met het geloof in de wederop standing, maar vindt zijn voornaamste verklaring in de overname van de joodse begrafenisgebruikeri. Toen echter met name in de 19e eeuw de crematie werd gepropageerd als een wapen tegen het christelijk geloof volgden de verschillende verbodsbepa lingen en kerkelijke sancties elkander snel op. Onder invloed van de internationale federatie van crematieverenigingen en waarschijnlijk ook op verzoek van het episcopaat van India waar lijkverbran ding volkszede is.» raagte de kerkelijke leiding overtuigd van haar foutieve presumpties. Daarom werden in okto ber 1964 de verbodsbepalingen opgeheven In het crematorium moeten echter, van wege de onbruikbaarheid der teksten, de officiële zegeningen en gebeden achter wege blijven. „In ons land ligt een bis schoppelijke uitspraak ten voordele van de begrafenis niet in de lijn der ver wachting," volgens prof. Abbink Over de vraag of er eigen katholieke crema toria gebouwd moeten worden is moei lijk een antwoord te geven. Er schijnen geen principiële redenen daartoe aanwe zig te zijn. De bouw van eigen colum baria in of bij het kerkgebouw waar de as der overledenen bewaard wordt, lijkt eerder wenselijk, omdat daardoor de symboliek der gemeenschap dei- heili gen duidelijk tot uitdrukking -komt. Tijdens een persconferentie gister ochtend in Den Haag verklaarde het comité bij monde van professor Wiers ma nadrukkelijk niet tegen het huwe lijk te zijn, maar tegen de staatkundige gevolgen ervan. „De heer Von Ams berg wordt door een niet onbelangrijk deel van het Nederlandse volk niet als prins-gemaal aanvaard", aldus profes sor Wiersma. „Hij heeft namelijk deel uitgemaakt van de Duitse weermacht, die tegen Nederland gevochten heeft. Hem treft hierin geen persoonlijk ver wijt; hij heeft er echter wel deel van uitgemaakt. Hij heeft verder nooit openlijk laten blijken gekant te zijn te gen de methoden en de politiek van het natioaal-socialisme. Daarbij acht het comité Verzoekschriften Staten-Gene- raal ook zijn leeftijd te hoog, zodat hij zich niet meer aan de levenswijze, de gewoonten en de geest van het Neder landse volk kan aanpassen". Het comité verwijt de regering in deze kwestie een overrompel ingspoli- tiek gevolgd te hebben, waardoor de fractievoorzitters geen gedegen overleg met hun fracties hebben kunnen ple gen. Het gaf gisterochtend in Den Haag toe niet eens een hand te hebben om een vuist te maken, maar toch door te willen gaan, om de gedachten van het Nederlandse volk wakker te schud Het comité heeft geen contact met de heer Von Amsberg gehad, om hem te polsen over zijn opvattingen tegen over het nationaal-socialisme. Het heeft ook geen partijpolitieke bedoelingen of republikeinse gezindheid, aldus ver klaarde professor Wiersma. Wel liet een der comiteleden uitko men dat jongeren van de P.v.d.A. in Rotterdam bijzonder actief zijn en steeds meer lijsten voor het plaatsen van handtekeningen afhalen. „Maar in dezelfde stad heeft ook een gelovige katholiek ruim 4000 gulden aan het co mité geschonken voor de bestrijding van de onkosten", aldus dit comité-lid, Vanuit Alkmaar is intussen een pro- Clausactie ontketend, die een tegenzet beoogt te zijn van de activiteiten van het comité „Verzoekschriften Staten- Generaal". Deze tegenactie, die gevoerd wordt onder de naam „H.K." (Huwelijk Kroonprinses"), berust eveneens op het verzamelen van handtekeningen, die in de vorm van een petitie aan de Twee de-Kamerleden overhandigd zullen worden. Deze actie heeft in ruim een week al circa 1500 handtekeningen opgeleverd. De organisators hopen er minstens vijf duizend binnen te krijgen. De actie is vooral bedoeld voor de jongeren, die. zo zegt de beginselverklaring van het comité, geen toekomst zullen hebben als men niet leert vergeten. Het comité wil Claus een eerlijke kans geven zich een plaats in de Nederlandse samenle ving te veroveren. In Engeland verzamelt, volgens het Britse blad Sunday Mirror, een Neder lands meisje, de 20-jarige Elly Fikke. handtekeningen voor een anti-Claus petitie. Zij hoopt samen met vriendin nen twee miljoen handtekeningen te verzamelen. AMSTERDAM (A.N.P.) Een ver korte studie is niet noodzakelijk goed koper. Een studie kan sleclits korter zijn als hy beter en doelmatiger wordt gedaan. En hiervoor is meer en een in tensiever contact nodig tussen docenten en studenten, wat weer ruimten en mensen vergt. Dit meent de rector-mag- nificus van de universiteit van Amster dam, professor mr. J. van der Hoeven, die zich in deze zin uitsprak in zijn openingsrede van de 19e Amsterdamse universiteitsdag. „Geen goedkoper universiteit dan één met onbepaalde, desnoods heel lange studieduur, zo zei prof. Van der Hoe ven, waarbij het contact tussen docenten en studenten beperkt blijft tot de col legezaal en de examenkamer". De kern van de zaak is, dat da achter stand van het wetenschappelijk onder wijs overal in het land, gedurende tien tallen van jaren niet wordt ingehaald, onverschillig welke maatregelen men neemt en al zou men zich een veel be scheidener einddoel stellen, dan ver antwoord wordt geacht. Het universi tair apparaat is thans volbelast en op vele punten overbelast", zo betoogde de rector-magniflcus van de universiteit van Amsterdam. ZEIST (ANP) Ook in de gemeente Zeist heeft kolendampvergiftiging een slachtoffer geëist. De 24-jarige me vrouw J. Steenbeek - Van Zanten werd gisterochtend dood aangetroffen in haar woning. Haar echtgenoot en twee kinde ren van 7 en 2 jaar werden naar het ziekenhuis gebracht. De toestand van de man is zorgwekkend AMSTERDAM. De Amster damse professor D. Durrer is er voor het eerst in de medische his torie in geslaagd, het hart van iemand, die aan een hartaanval was overleden, buiten het lichaam weer in werking te stellen en ge durende zes uur kloppende te hou den. Daarna heeft hij het experi ment stopgezet, omdat hij en zijn staf door de spanning volkomen uitgeput waren. Er is dus nog niet vastgesteld, hoe lang het orgaan onder kunsmatige omstandigheden maximaal zijn functie blijft ver richten. In ieder geval betekent het succes van de proef neming (die nog nooit ergens ter wereld is geslaagd) een enorme stap vooruit op de moeilijke weg van de stu die der hartziekten. Daarnaast opent de in Amsterdam ontwikkelde methode op de lange duur misschien mogelijkheden voor de transplantatie van harten. Voorts is niet uitgesloten dat er, voort bouwend op de Amsterdamse ervaring, middelen ontwikkeld zullen worden om ook andere organen buiten het lichaam weer in werking te stellen. Reeds in de vorige eeuw achtte de Franse medicus Claude Bernard deze' „autopsie physiolo- gique" 'n noodzakelijk onderdeel van het wetenschappelijke speurwerk. Zijn denk beelden zijn tot dusver echter nog nooit in de praktijk verwezenlijkt. Het experi ment van prof. Durrer kan dan ook heel goed een omwenteling betekenen, waar op de medische wereld al ruim honderd jaar lang heeft gewacht. Prof. Durrer, die als cardioloog ver bonden is aan het academische Wilhelmi- na gasthuis in de hoofdstad, verblijft mo menteel in Florida om het medisch con gres te Bal Harbour over zijn vondst in te lichten. Namens hfem zette de weten schappelijk hoofdmedewerker dr. R. van Dam van het experimenteel laboratorium van de afdeling hartziekten, uiteen hoe de proefneming in zijn werk is gegaan en welke waarde men aan het resultaat moet hechten. Hij vertelde dat op een nacht in januari een 70-jarige man werd binnen gebracht, die eer hartaanval had gehad. Ofschoon een grote staf onder leiding van prof. Durrer zelf urenlang voor zijn leven vocht, stierf hij. Zijn hart kon, omdat een propje in een van de kransslagaders was geraakt, niet langer de kracht op brengen om het bloed door het lichaam te pompen en zichzelf te voeden. Met toe stemming van de familie haalde prof. Durrer on.middelijk nadat de dood was ingetreden het defecte orgaan uit de borstholte en sloot hij het aan op een kraan, waaruit een voedende vloeistof stroomde, bestaande uit bestanddelen van runderbloed en een gemengde zoutoplos sing. Tot grote ontroering van de aanwezige geleerden begon het hart weer te klop pen. Zes uur lang bleef het vervolgens, bevrijd van de last, voor een bloedsom loop te moeten zorgen, normaal functio neren. Ondertussen verzamelde de we tenschappelijke staf koortsachtig zoveel mogelijk gegevens. Ondanks de storing iin het elektrisch systeem, die de spanning tot kookhitte deed stijgen, slaagde men er in alle gewenste proeven te nemen, waarna het hart, niet zonder dat een nieuwe golf van ontroering zich van de aanwezigen meester maakte, voorgoed tot stilstand werd gebracht en werd overge dragen aan de anatomische afdeling voor een zorgvuldige ontleding. Sindsdien is het experiment nog niet herhaald. Dr. van Dam zei daarover: „Het uitwerken en interpreteren van de ver zamelde gegevens heeft zoveel tijd in be slag genomen, dat wij er pas vorige week mee klaar zijn gekomen. Daarom hebben wij ook zo lang met publikatie gewacht, Inmiddels hebben wij echter al appara tuur besteld, die het ons mogelijk zal maken bij nieuwe proeven veel sneller te werken en veel meer gegevens te ver zamelen". Om het belang van het geslaagde ex> perimenit te kunnen beoordelen, dient men te weten dat het hart bij iedere sa mentrekking elektriciteit afstaat, die kan worden gemeten en in grafiek gebracht. Afwijkingen binnen de hartspier hebben invloed op de elektrische werking van het hart en dus op de grafiek. Het elek- ,tro-cardiogram is dan ook een van de belangrijkste hulpmiddelen van de hart specialist. Dc informatie die de grafiek geeft, is echter verre van volledig. Men kan er wel in grote trekken een diagnose mee stellen maar juist de details die be schikken over leven of dood, ontbreken vaak. „De belangrijkste conclusie, die het experiment heeft opgeleverd", aldus dr. van Dam, „is, dat alles wat op dieren harten van toepassing is, precies hetzelf de blijkt te gelden voor het menselijk orgaan. Wij hebben geen enkel verschil in werking kunnen vinden tussen het hart van een hond en dat van de over leden man. Bovendien zijn wij tot de conclusie gekomen, dat het proefhart tij dens het experiment in geen enkel op zicht terugliep. Elektronische metingen van de gezonde hartcellen, tijdens de zes uur verricht, wezen uit dat het spier weefsel volkomen normaal bleef. Vanaf nu heeft de hartspecialist die een diag nose stelt en zijn therapie bepaalt, een stoel om op te zitten. VATICAANSTAD (KNP) Paus Pau- lus VI heeft besloten dat in de openbare zitting van 28 oktobei de verklaring over de verhouding der Kerk tegenover niet-christelijke godsdiensten waarin de jodenverklaring, zal worden gepromul geerd. Behalve deze verklaring over de niet-christelijke godsdiensten zullen wor den afgekondigd de schemata respectie velijk decreten over de pastorale taken van de bisschop, de vernieuwing yan het kloosterleven, de priesteropleiding en het katholiek onderwijs. Prinses Margriet is maandag haar werk als verpleegster in het zieken huis „De Lichtenberg" in Amersfoort begonnen. De instructie met de pop „Karcltje" gaf de leerling-verpleeg sters aanleiding tot grote hilariteit. LONDEN (UPI) Prins Charles (16). de oudste zoon van koningin Elizabeth van Engeland, zal van februari tot me dio mei 1966 op een dure particuliere Australische school gaan. Men doet daar zeer v.eel om zelfver trouwen bij de leerlingen te kweken en hun vermogen om initiatieven te nemen te vergroten. Prins Charles is het eerste lid van de Britse koninklijke familie, dat op schooi zal gaan in een Gemenebestland overzee. Prins Charles zal na zijn verblijf in Timbertop terugkeren naar zijn eigen school, Gordonstoun, in de Schotse Hooglanden. VATICAANSTAD (K.N.P.) Paus Paulus VI heeft het geschenk van de Amerikaanse Chrysler-autofabrieken. een kostbare zwarte Imperial Le-Baron 1966 Hardtop (waarde 40.000 gulden), in ontvangst genomen. De wagen was hem tijdens zijn bezoek aan de Verenigde Naties in New York symbolisch ten geschenke gegeven. De kostbare wagen zelf arriveerde 12 oktober in Napels. De Imperial-Le-Baron is het meest luxe uitgetvoerde type van de Chrysler- fabrieken. De wagen heeft een ver doorgevoerde automatische bediening. Vóór zijn bezoek aan Amerika kreeg de paus reeds een kostbare Mercedes ten geschenke. Het is een van de dingen, waarmede een nieuwe Westduitse regering van prof. Ludwig Erhard zich zal moeten gaan bezighouden: de tot dusverre dooi de Franse regering niet officieel gede menteerde Amerikaanse berichten over de Franse voorstellen tot reorga nisatie van de N.A V.O. Deze hebben in de Bondshoofdstad bezorgdheid ge wekt- Een van de kardinale punten van de Franse reorganisatie-voorstellen is, dat Parijs de militaire integratie der N-AT.O. eigenlijk alleen maar tot het gebied der Bondsrepubliek wil beper ken. Daar mogen de N.A-V.O.-troe pen onder eenhoofdig commando ope reren." De militaire samenwerking der N.A.V. O.-landen elders zou volgens Parijs, door bilaterale verdragen moe ten worden geregeld, een terugkeer dus naar het vooroorlogse systeem van garantie-verdragen. Verder wenst de Franse regerin niet. dat West-Duitsland oook maar eni ge medezeggenschap krijgt over het gebruik van atomaire wapens, zulks met het nogal doorzichtige argument dat er met West-Duitsland nog geen vrede is gesloten, zodat het land eigen lijk nog niet vol souverein is- Ietwat zuur merkt men hierover in Bonn op. dat West-Duitsland in de ogen der Fransen op 22 januari 1964 soeverein genoeg was om in het Ely see-paleis het eeuwigdurende verdrag van vriend schap en onderlinge samenwerking te ondertekenen. De consequentie daar van zou o.a. zijn, dat West-Duitsland ook niet kan deelnemen aan de bilate- .rale militaire bondgenootschappen, die Frankrijk voorstelt. Er bleef dus wel niets anders over dan op het gebied van de bondsrepubliek de militaire in tegratie binnen de N-A.V.O. te laten ge dijen. De afsnoering van Bonn van ie dere 4 atomaire medezeggenschap stemt volkomen overeen met de Sov- jetrussische eisen op dat gebied. Deze jongste politieke plannen van president de Gaulle hebben in ieder geval de po sitie van een man in Bonn zeer ge sterkt, n.l. die van minister van buiten, landse zaken dr. Gerhard Schroder, wiens herbenoeming zelfs in de eigen C.D.U.-C S.U. heftig omstreden is. (Hij heeft machtige tegenstanders: Dr. Ade nauer, Frans-Joseph Strauss en bonds president dr. Liibke)Maar Schroder, die door de onderhandelings-commissie der C.-D.U.-C.S.U. over zijn toekomstige politiek werd gehoord kon zijn algeme. ne skepsis jegens Frankrijk nogmaals motiveren met de pogingen van de Gaulle om de bondsrepubliek militairc- politiek onder voogdijschap te plaatsen. Waarbij het merkwaardige is. dat oud kanselier-en C.D.U.-voorzitter dr. Kon rad Adenauer gedurende de verkie zingscampagne Amerika van precies hetzelfde beschuldigde, toen hij zo te keer trok tegen het Amerikaanse ont- wapeningspian in Genève Zo kon Sohröder er op wijzen, dat wanneer de oudkanselier het recht had de poli tieke intenties van Amerika in twijfel te trekken, hij dan toch wel het recht had ietwat, skeoliscn tegenover de Gaulle te zijn. Zo heeft nu eenmaal iedereen zijn vrienden en zijn vijanden. Overigens zijn de Amerikaanse non- proliferation-plannen een andere zaak vvaarmede de nieuwe Westduitse rege ring zich nog zal moeten bezighouden. Ook hier streven de vrienden en bond genoten er naar West-Duitsland nog sterker aan banden te leggen: de toe zegging c!at het geen Duitse kernwa pens op vreemde bode-m zal laten pro duceren (van de produktie in eigen land heeft de Bondsrepubliek plechtig afstand gedaan), de toezegging dat het geen kernwapens in derde landen zal aanschaffen (waarmede minister Schroeder al heeft gezwaaid, voor het geval er geen M.L-F. of iets dergelijks tot stand mocht komen) en de toezeg ging dat geen financiële hulp zal wor den verleend aan de productie van na tionale atoomwapens door andere lan den (bijvoorbeeld door medefinancie ring van de Franse „Force de Frappe') KARLSRUHE (U.P.I.) De 39-Jari- ge Werner Paetsch, een voormalige Westduitse contraspion, die in 1963 een schandaal ontketende inzake 1 st aftap pen van telefoongesprekken, is gisteren voor de rechtbank verschenen wegens het verraden van staatsgeheimen. Paetsch zou de veiligheid van West- Duitsland in gevaar gebracht hebben door bekend te maken dat het West duitse bureau voor bescherming van de grondwet met behulp van de geallieerd de aftaplijnen telefoongesprekken af luisterde. Paetsch haalde zich met zijn onthul ling veel moeilijkheden op de hals, daar de Westduitse grondwet geheimhouding van telefoongesprekken vrijwaart tegen, onderschepping van regeringszijde. Paetsch verklaarde voor de rechtbank nogmaals dat men op de contraspiona» gedienst regelmatig telefoongesprekken afluisterde met behulp van de geal*. lieerden, die, toen ze West-Duitsland soevereiniteit gaven, zelf het recht be* hielden gesprekken af te, luisteren. Paetsch bevestigde ook zijn verkla ring dat degenen die de gesprekken hadden onderschept, dit ook als offi cieren bij de inlichtingendienst van dé Gestapo en de S.S. hadden gedaan. ROME (U.P.I.) De Italiaanse staats olie-maatschappij heeft haar distributie apparaat in Engeland aan dc ESSO ver kocht. De verkoop zou gedaan zijn om politieke en financiële redenen. Het distributie-apparaat van de ENI in Engeland werd vijf jaar geleden geopend m het kader van de prijzenoorlog, die de ENI onder leiding van Enrico Mattei voerde tegen de grote oliemaatschap pijen. Het distributie-apparaat van de ENI in Engeland werd geleid door een dochteronderneming van de maatschap pij. de AGIP. De AGIP zou echter grote verliezen hebben geleden in Groot-Brittannië. Sinds de dood van Mattei, in 1962. zoekt de ENI toenadering tot de grote maat schappijen. De AGIP in Engeland omvat op het ogenblik 70 verkooppunten.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1965 | | pagina 7