Nieuwe modellen brengen
weinig technisch nieuws
je
Parade
CASINO VUGHT
Militaire unie van
drie Noordse landen
„Geminf -kapsule
niet rond de maan
©koala
ZWEEDS VOORSTEE - AES N.A.V.O. AEEOOPT:
GRIEP? NEEM DIREKT EEN AKKERTJE'
24 spel
4 tafels
WEL AANTREKKELIJKE VERBETERINGEN
Tips-tips - tips - tips
Automatische bakken
Motorische veredeling
8.60
per liter
Vieux
Liturgische kalender
Kernmacht
Negerastronaut
wil scheiden
Plan van VARA
Massaal kersdiner
voor buitenlandse
arbeiders
Eerste landing
verwacht
op eind 1968
DOOR MI6N0N G,EBERHART.
RATIONELE
WAGENS
19
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 15 OKTOBER 1965
19
verlaten, bijvoorbeeld om in een druk.
ke straat veiliger op het trottoir te ko
men. Praktischer is een voorbank met
armsteunen, ook een in het midden. Op
het gebied van het meubilair is er veel
variatie, maar het zitcomfort is in vele
wagens niet ideaal. In de showrooms
en de reclame ziet alles er aantrekke
lijk en comfortabel uit, maar vaak blijkt
een en ander op lange afstand vermoei
end en zelfs ongemakkelijk te zijn.
,,Geef mij maar harde zittingen", zegt
de man die een Spartaans ingerichte
wagen heeft, „dan val ik niet in slaap".
Maar gerieflijke, stuk gestopte en pri
mitief gevormde stoelen maken iemand
eerder vermoeid. De hooggeroemde
kuipstoelen in sportieve wagens „zit
ten" goed, zijn anatomisch soms voor
beeldig gestileerd, maar op de lange
duui' worden ze hinderlijk, omdat ze te
weinig bewegingsvrijheid geven. Er zijn
auto's, die op verscheidene punten de
ideale toestand dicht benaderen, maar
op details falen. Dit is o.a. het geval
met de vering, de ventilatie, geluiddem.
ping en allerlei kleine dingen zoals rui-
tewissers- en -sproeiers.
Gelukkig beijvert de autoindustrie
zich om het rij- en wooncomfort te ver
beteren en in dit opzicht valt bij de
nieuwere modellen een effectiever ver-
warmings- en ventilatiesysteem op.
Maar bij enkele testwagens constateer
den we weer dat de ventilatie niet
tochtvrij werkt en nogal lawaai ver
oorzaakt. Dit hoeft niet, maar extra
voorzieningen zouden de kostenbereke
ningen in de war hebben gestuurd en
daarom moest er gecompromisseerd
worden. Onze wagens mogen, zoals ge
zegd, niet te duur zijn. En de fabrikant,
de importeur en de dealer moeten eraan
verdienen. Human engineering komt
daarom vaak in de verdrukking.
De autoflora Is weer verrijkt met
nieuwe exemplaren, maar werkelijk
technisch nieuws is er nauwelijks bij.
De nieuwste modellen kenmerken zich
niet door opzienbarende constructiede-
tails. De ene wagen is nu evenveel mans
geworden als de andere, die vorig jaar
al werd gepresenteerd. Het ene merk
heeft intussen zoals het andere merk
ook schijfremmen en automatische
transmissie ingevoerd. Het werd tijd de
technische ontwikkeling te volgen, ten
behoeve van het comfort nadere voor
zieningen te treffen of meer rekening
te houden met modeveischijnselen en
sociale gevoelens. De nieuwigheden of
detailveranderingen mochten echter niet
te kostbaar worden, want dan zouden
de berekeningen niet kloppen. De pro-
dukten moeten, om ze vlot kwijt te ra
ken, zo goedkoop mogelijk worden ge
maakt. Voor de constructie-afdelingen
is dit een handicap. Maar in de auto
wereld is business ook business, zelfs
een bikkelharde business.
Op de autosalons (Frank
fort en Parijs hebben we
A gehad en nu zijn Londen
fa en Turijn aan de beurt)
Hrail zien we wat er gaande is.
Verscheidene modellen
hebben aantrekkelijke
verbeteringen ondergaan
en ze zijn uitgerust met
fl fik technische elementen,
Uv die andere wagens al
lang hadden. Opvallend
is bijvoorbeeld dat de
voorwielaandrijving de
laatste tijd zo actueel is
UI geworden. Sommige mer
ken (Citroën is er een
dertig jaar geleden al
mee begonnen) rijden
al jarenlang in alle exclusiviteit
mee, maar sedert BMC voorwielaandrij.
ving ging toepassen op de Austin Se
ven en Morris 850, later op de „1100"
en de „1800", en hiermee groot succes
had, zijn andere autofabrikanten ge
volgd. De BMC'ers onderscheiden zich
nog door andere constructiedetails, die
ook in grote trekken werden overgeno
men. Zo kregen we in dit genre de Pri
mula van Autobianchi/Fiat, de Renault
16. de Peugeot 204 en volgens de ge
ruchten zijn nog enkele firma's van
plan een model met voorwielaandrijving
^Thermostaten in koelsystemen hebben
A een temperatuurregelende functie.
In wezen zijn het automatisch werkende
kleppen in de watercirculatie; bij een
koude motor zijn ze gesloten en pas als
het koelwater in het motorblok een ze-
I kere temperatuur heeft bereikt opent
I de thermostaatklep en kan het water via
de radiateur gekoeld worden. Een con
stant te koud blijvende motor is dan ook
I meestal het gevolg van een defecte, zich
niet meer sluitende thermostaat.
Jn het werken aan Öe elektrische instal
latie van uw auto terwijl deze nog
onder stroom staat, zitten niet te onder -
schatten risico's (kortsluiting, brand).
Het is dan ook raadzaam om bij werk-
I zaamheden aan schakelaars, fittingen etc.
de batterijstroom te onderbreken door
de z.g. massakabel aan de batterij even
los te nemen. Ter goed begrip diene, dat
dp massakabel die^ batterijkabel is die
met het chassis (massa) verbonden is.
probeer zoveel mogelijk van uw „ont
stoorde" bougiekabels af te blijven
j als u de motor schoonmaakt. Buigen of
wringen beschadigd zov/el de vrij harde
plastic-isolatie als de niet-metalen kern
I waarlangs de hoogspanning naar de bou
gies moet vloeien.
gommige banden hebben de onaangena
me eigenschap in koude toestand de
I vervorming van de „bandcirkel", ten ge-
I volge van het belast stilstaan, na het
wegrijden enige honderden meters te wil_
I len handhaven. Dit wasbordachtig rol-
effect der banden is te wijten aan het
koordmateriaal van het karkas. Na even
gereden te hebben worden de koordlagen
weer soepel en is er niets aan de hand.
U vraagt maar.
Hoe kan een motor, vraagt de heer S. te
Bergen op Zoom, olieverbruik hebben
zonder dat dit op de oliepeilstok „ot
uiting komt Dit is n.l. met de motor van
mijn Peugot het geval; als die koud
wordt gestart komt er een blauwe walm
uit de uitlaat hetgeen dus op olieverbruik
wijst maar van het zakken van het olie-
peil is niets te merken.
In feite verbruikt elke motor min of meer
I olie en binnen bepaalde grenzen is dit
maar goed ook. Dat dit verbruik niet al
tijd blijkt uit een lager wordend oliepeil
vindt haar oorzaak in het compenseren
van het verloren gegane „volume" door
I condenswater en benzine. De omstandig
heden waaronder condenswater wordt
gevormd kunt u wel on'geveer vergelij-
hen met die, waaronder condenswater op
de ramen van uw verwarmde huiskamer
voorkomt. Dat er benzine uit de verbran
j dingsruimte naar het oliecarter kan
vloeien vindt haar oorzaak in de met
meer gasdichte afsluiting tussen de zui-
j gers en de cilinderwanden waardoor,
vooral bij het choken, benzineverlies mo-
I gelijk is. Vooral bij motoren die overwe-
gend te koud gereden worden zullen wa-
j ter en benzine vrijwel niet kunnen ver
dampen waardoor het olievolume groter
I lijkt dan het in werkelijkheid is.
op de markt te brengen. Vrij sensatio
neel nieuws is de komst van een nieu
we Amerikaan met voorwielaandrijving,
de Toronade van Oldsmobile, die met
zijn V8 motor van 390 pk alles op dit
gebied met stukken slaat. Als de Toro-
nado er bij het publiek goed ingaat,
zullen er meer Amerikanen met voor
wielaandrijving komen. Een nieuw mo
del met „alles voorin" is ook de Audi
van Auto Union. Lancia en Saab heb
ben dit systeem overigens al lang ge
noeg, maar het is het brede autopubliek
eigenlijk niet opgevallen, waarschijn
lijk omdat het hier om aparte wagens
gaat.
Over de doorbraak van de schijfrem
hoeven we niets meer te zeggen. Popu
lair in Europa wordt ook de automati
sche transmissie. In Frankfort zagen
we dit rij gemak bij BMW. Ford Taunus
en Hans Glas. Daimles-Benz en Opel
waren er al aan gewend. In Parijs pre-
senteérde Simca de „1500" met een
Duitse Borg-Warner en de .,1000" met
een semi-automatische Ferodobak.
Peugeot wilde niet voor Simca on
derdoen en rustte de „404" uit met een
Duitse ZF-automatiek. Het wachten is
nu op een automatische bak voor de
Renault 16. Citroën heeft op dit gebied
reeds lange ervaring.
Op de a.s. autosalon in Londen intro
duceert B.M.C. een nieuwe volautoma
tische transmissie als extra voor de
850 M.L.-100 modellen. Er is geen kop-
pelingspedaal, zodat deze wagens ook
normaal geschakeld kunnen worden.
Met een centraal geplaatste versnel-
lingshandle kan de volledige automa
tische transmissie worden ingeschakeld.
Tevens kan men normaal kiezen tussen
elk van de vier versnellingen vooruit.
In het gaspedaal is ook de z.g. kick.
downschakelaar aanwezig. Deze nieuwe
automatiek, die door B.M.C. in samen
werking met de Automotive Products
Group of Companies is ontwikkeld is
speciaal geschikt gemaakt voor kleine
re motoren. Zonder koppeling kan men
met de hefboom bij niet automatisch
rijden snel schakelen zelfs als het gas
pedaal helemaal ingedrukt wordt. Er
treedt geen vermogensverlies op. Een
koppelomvormer zorgt voor een gunstig
koppel onder alle rij omstandigheden. De
mo.ntage van deze B.M.C.-transmissie
verschilt weinig van die van de bestaan
de transmissie.
Het is tot nu toe met een enkele uit
zondering steeds moeilijk geweest een
automatische transmissie toe te passen
voor kleinere auto's, zonder dat dit na
delen met zich meebracht (meer ben-
zinegebruikt, minder acceleratie, geen
sportieve rijstijl e.d.). B.M.C. meent dat
met dit nieuwe systeem deze nadelen
geëllimineerd zijn en dat daarom over
een doorbraak op het gebied van de
automatische transmissie voor kleinere
auto's mag spreken.
Sportwagens m'et automatische trans
missie zijn er ook al. Daimler-Benz ver.
edelde de 230 SL ermee en de zeer spor.
tieve Aston Martin is nu ook op het
idee gekomen een automatische versie
op het programma te zetten. In Ameri
ka is de automatisering van de trans
missie al schering en inslag.
Motorisch is er ook technische voor
uitgang te bespeuren, die zich vooral
kenmerkt door grotere bedrijfszekerheid
en een hoger rendement. Steeds meer
toegepast worden o.a. bovenliggende (of
hoogliggende) nokkenassen, vijf maal
gelagerde krukassen, lichtmetalen mo
torconstructies en praktische details
zoals zelfdenkende ventilatoren, alter
natoren in plaats van dynamo's. Derge
lijke dingen zeggen het ondeskundige
publiek weinig. Een aantrekkelijk
koetswerk en comfortabel interieur zijn
belangrijker. De autofabrikanten hou
den ook rekening met heersende mode
vormen en sociale standing, want onze
wagen is niet alleen een vervoermiddel
maar ook een status- en vrijheidssym
bool.
Een handicap voor de constructeurs is
dat de kostenberekeningen moeten
kloppen, want de auto mag niet te duur
zijn. Er zou veel me'er kunnen worden
gedaan als de auto alleen als praktisch
transportmiddel zou worden beschouwd.
De zogenaamde „human engineering"
zou meer kansen krijgen en onze wa
gens idealer maken voor het vervoer.
Er is nog veel te verbeteren. Het ver
keer wordt steeds intenser, het rijden
wordt vermoeiender en we zitten steeds
langer achter het stuur.. Het wooncom
fort moet verder worden aangepast. Er
wordt natuurlijk hard aan gewerkt. De
auto's worden ruimer, de zittingen wor
den behaaglijker gevormd, in diverse
richtingen verstelbaar gemaakt, maar
op dit punt blijven er bij vele modellen
nog wensen over.
De maten van de mensen variëren
sterk, zodat de grootte en de vorm van
de bestuurderszetel voor iedereen niet
geschikt zijn. Door de zittingen te ver
schuiven kunnen de meesten de afstand
tot de bedieningsinstrumenten over 't
algemeen wel zelf bepalen, maar een
lange man kan niet lager, een kleine
dame van 1.65 meter niet hoger op de
stoel komen. Bij sommige wagens kun
nen de voorzetels omhoog of omlaag
worden gedraaid. Deze mogelijkheid
moet eigenlijk algemene toepassing
vinden. Eventueel zou het stuur ook
verstelbaar moeten zijn, zoals we in
het luxe genre soms zien, Nog beter
is een vliegtuigstuur, dat minder plaats
in beslag neemt, beter uitzicht op de
weg en het dashboard geeft en bij bot
singen de kans op verwondingen aan
zienlijk vermindert. Het instrumenten
bord moet overzichtelijk, goed aflees
baar en niet „te druk" zijn. De bedie
ningsinstrumenten moeten bij de hand
zijn. Schakelhandel aan 't stuur of in
de vloer
De laatste tijd is het „sportieve"
pookje populair geworden, maar dit
beperkt de bewegingsvrijheid als we de
wagen door het rechter portier willen
(Advertenitiie)
Heerlijk-Hollands
Kon jak
ZONDAG 17 oktober. Negentiende zon
dag na Pinksteren. Mis Salus. Groen.
MAANDAG 18 oktober. H. Lucas. Evan
gelist. Rood.
DINSDAG 19 oktober. H. Petrus van
Alcantara. Wit.
WOENSDAG 20 oktober. Hl Joannes van
Kenty. Wit.
DONDERDAG 21 oktober. Mis van de
negentiende zondag na Pinksteren.
Tweede gebed H. Hilarion. Derde ge
bed H.H. Ursula en gezellinnen. Groen
VRIJDAG 22 oktober. Mis van de negen
tiende zondag na Pinksteren. Groen.
Breda:: Alle H.H. Predikers en Stich
ters van ons geloof Nieuw feest. Wit.
ZATERDAG 23 oktober. H. Antonius Ma
ria Claret. Wit.
(Advertenties)
Kampdijklaan 80.
Waar ook U zich thuisvoelt. Dagelijks geopend vanaf 3 uur.
In de bar speelt: all-round entertainer Bill Meyl.
KOPENHAGEN (AFP) De
momenteel in Kopenhagen verblij
vende Zweedse minister van lands
verdediging, Andersson, heeft ver
klaard, dat Zweden bereid is met
Denemarken en Noorwegen onder
handelingen te beginnen over een
verdedigende unie tussen deze drie
landen, indien de NAVO in 1969
zou worden ontbonden.
Zweden is ook tot een dergelijk ge
sprek bereid, indien Denemarken en
Noorwegen zouden besluiten ujt de NAVO
te treden.
Minister Andersson verklaarde? dat dit
niet in strijd zou zijn met de Zweedse
neutraliteit, waaraan hij toevoegde: „Een
dergelijk Noords verbond zou kunnen bij
dragen tot een ontspanning in Noord-
Europa. terwijl het de Noord europese
neutraliteit zou bevorderen".
Denemarken heeft echter reeds te ken
nen gegeven, dat het Zweedse aanbod
niet zal worden aanvaard. De Deense mi
nister van landsverdediging, Gram, heeft
n.l verklaard dat Denemarken, alhoewel
het niet zonder belangstelling staat te
genover het vraagstuk van een totstand
koming van een Noords verdedigend ver
bond, meent dat dit probleem thans geen
dringend karakter draagt en dat „Dene
marken meent, dat zijn veiligheid beter
verzekerd wordt door aansluiting bij een
groter verdedigend bondgenootschap dan
het Noordse zou kunnen zijn".
Verder hebben wij met de Westerse
wereld grote economische en politieke
belangen gemeen. Elke scheiding, ook op
het gebied van de militaire verdediging,
zou slechts een stap achteruit zijn".
De Amerikaanse regering wil een spoe
dige vergadering van de ministers van
defensie van de NAVO-landen om te on
derzoeken of het mogelijk is een „kleine
commissie" van vier of vijf ministers te
vormen, die tot taak zou krijgen plannen
op te stellen voor het gebruik van kern
wapens in het Atlantisch bondgenoot
schap. Een dergelijk voorstel, zo verluidt
van betrouwbare zijde, is de leden van
de NAVO toegezonden na recente diplo
matieke polsingen en heeft ten doel een
antwoord te hebben als de plannen voor
een multilaterale kernmacht of een At
lantische kernmacht zouden worden los'
gelaten.
KANSAS CITY (UPI) In de arron
dissementsrechtbank van Wyandotte is
een echtscheidingsprocedure aanhangig
gemaakt door kapitein Edward J. Dwight
de eerste Amerikaanse neger-astronaut
in spé.
Dwight beschuldigde zijn vrouw, Bar
bara Lou, van grove nalatigheid en bui
tengewone wreedheid. Het echtpaar is
sedert 1 oktober 1964 getrouwd.
UTRECHT (ANP) De VARA wil de
Spaanse, Griekse, Italiaanse en andere
buitenlandse arbeiders in ons land, die
de kerstdagen niet in hun vaderland kun
nen doorbrengen, tracteren op een kerst
diner in de Utrechtse j aar beurs. Zij is
voornemens voor deze massale eetpartij
een inzamelingsactie te houden in het
kader van de „Van harte"-actie, die het
VAR A-team Henk van Stipriaan en Kees
Buurman voorbereidt. Hoewel aan de
realisering van het plan talrijke moeilijk
heden zijn verbonden, hoopt de VARA
toch dat het idee kan worden uitgevoerd.
Het ligt in de bedoeling enkele duizen
den buitenlandse werknemers met extra
treinen en bussen naar Utrecht te bren
gen. Ze krijgen er een diner naar veder-
landse smaak, want als de plannen van
Van Stipriaan en Buurman doorgaan, wil
de VARA zelfs koks laten overvliegen
uit de betrokken landen. Tot de voorne
mens behoort ook het optreden van ar
tiesten uit Griekenland, Italië, Spanje en
dergelijke.
(Adveirteni'iie)
HOUSTON (UPI) Het Amerikaanse bu
reau voor de ruimtevaart zal niet in
gaan op het voorstel twee astronauten
in een Gemini-kapsule rond de maan
te zenden als voorbereiding op een be
mande maanlanding.
Over de weigering van het ruimtevaart-
bureau in te gaan op het voorstel van
de belangrijke ruimtevaartindustrieën
McDonnell en Martin als voorbereiding
op een bemande ruimtevlucht een
vlucht rond de maan te organiseren,
zei Mueller dat het bureau de noodzaak
van een dergelijke reis niet inzag.
Het hoofd van het programma voor be
mande ruimtevaart, dr. George Mueller,
verklaarde in het ruimtevaartcentrum
Houston, dat het Geminiprogramma van
bemande vluchten rond de aarde begin-
1967 zal worden afgesloten, waarna de
aandacht zal worden besteed aan de
driepersoons Apollo'' ruimteschepen,
die astronauten naar de maan moeten
brengen. Verwacht wordt, dat de eerste
bemande maanlanding eind 1968 of in
1969 zal plaatsvinden. Verwacht wordt
dat de eerste Apollo"-vlucht mogelijk
reeds tegen het eind van 1966 zal kun
nen worden gehouden.
Mueller gaf, zonder het overigens met
zoveel woorden te zeggen, te kennen
dat de Gemini-7rtoCht van twee weken
door de astronauten Frank Bonman en
James Lovell mogelijk reeds in decem
ber zal worden ondernomen in plaats
van in januari 1966.
FRANKFURT Eén van de grootste
attracties van de internationale auto-
mobieltentoonstelling in Frankfurt pre
senteerde een firma, die tot nu toe nog
niet bestond: „Autonova". Twee „ratio
nele wagens" werden getoond, met een
geheel nieuw hoekig silhouet, zonder
chroom en versieringen, aangepast aan
het verkeer en praktisch. Functioneel,
zakelijk, doelma tig, consequent dat zijn
de attributen die de directeur van Auto
nova, de bekende Westduitse motorjour-
nalist Fritz B. Busch, zjjn produkten mee
gaf. Constructeurs en mede-eigenaars van
de ouderneming zyn de Italiaanse beeld-
houwerszoon Pio Manzu en de Westduitse
Michael «Conrad, wiens vader al met Fer
dinand Porsche de eerste Volkswagen
bouwde. Hun sportwagen ;autonova GT"
(foto onder) die er van voren als een
raket met kikkerogen van achteren als
een doodkist met ramen en ondanks dat
attractief uitziet, heeft naar men zegt een
topsnelheid van 170 km per uur en zal
ongeveer 8000 D.Mark kosten, als en
dat is nog niet helemaal zeker de West
duitse geldschieter, motor- en chassis-
leverancier NSU deze wagen in produktir
neemt.
Voertuig nummer twee (foto boven)
werd door de bandenleverancier Veith-
Pirelii gefinancierd, terwijl motor en
chassis door de Westduitse autofabriek
Glas geleverd werden. Deze „kist" heet
„fam" (afkorting van het Duitse Fami-
lienauto), biedt plaats aan vijf personen
met koffers, is een halve meter korter
dan de VW en past in ieder parkeergaatje
Men heeft hem uitgerust met een 60 pk
motor, die een top van 140 km per uur
garandeert met automatische versnelling
en progressieve servobesturing, die wat
uiterlijk en gebruik betreft doet denken
aan de besturing van een vliegtuig. De
draaicirkel van deze wagen: 8,40 meter.
Beide wagens heeft men voorzien van
een plastic frame-bescherming, zodat ook
de onhandigste automobilist zonder deu
ken een nauwe parkeerplaats kan ver
laten.
69)
„Dat was een gevaarlijke onderne
ming voor jou," zei de sheriff zacht
jes. .,Wat voor vat heeft Mansour op
jou?"
Brown kwam wat overeind en leunde
op zijn elleboog. ,,Dat heeft hij niet.
O." Hij knipperde met zijn ogen. ,,We
waren oude vrienden. Kenden elkaar
van hier en daar. Hij wist dat ik uit
de gevangenis zou worden ontslagen.
Hij heeft me een boodschap gestuurd."
„Hoe?" zei de captain scherp.
„Dat doet nu niet ter zake," zei de
sheriff. ,,Dat horen we later wel. Kijk
eens, 'Brown, wil je daarmee beweren
dat je bewust de wet weer overtreden
hebt nadat je nauwelijks vrijgelaten
was, louter en alleen omdat je het
geld wilde hebben dat Mansour je had
beloofd?"
De zieke man ging met halfgesloten
ogen weer liggen. „Als je uit de nor
komt en iemand heeft een klusje voor
je, accepteer je dat," zei hij vermoeid.
„Je draait er niet lang omheen Het
kan wel waar zijn dat er een luchtje
aan zat." De captain snoof en Brown
ging verder „Het zal wel wat verdacht
zijn geweest. Maar ik kon me niet
veroorloven kieskeurig te zijn. Ik had
geld nodig."
De captain werd rood van woede. De
sheriff hief bezwerend een hand op en
zei rustig tegen Brown: „Hoe wist je
dat Mansour zijn belofte zou nakomen
als hij ooit uit-de gevangenis zou
worden ontslagen? Hoe wist je dat
mrs. Doiwnes je zou betalen?",
„Och." Browns oogleden gingen om
hoog en zijn ogen glinsterden opeens.
„Daar zou ik wel voor gezorgd heb
ben".
„Door mrs Downes bij een moord te
betrekken? Door Sykes koud te ma
ken? Door haar revolver te gebruiken
en haar daarmee te bedreigen? Door
haar te chanteren?"
„U beschuldigt mij van moord," zei
Brown. „Ik heb die niet gepleegd. Zij
i$ de schuldige. Walt Sykes werd on
geduldig. Hij was ook bang wilde op
stel en sprong betaald worden, zodat
hij er vandoor kon gaan Daarom heeft
ze hem doodgeschoten."
„Laten we deze zaak rechtzetten. Wan
neer heeft, ze hem doodgeschoten? Hoe
weet je dat?"
„Ik heb het niet gezien. Natuurlijk
niet. Maar ik weet Brown leunde
weer op zijn elleboog. „Ik zal u pre
cies vertellen wat er gebeurd is. Ze
kwam de weg op om te kijken hoe het
ongeluk afgelopen was. We waren
daar allebei. Walt en ik. Hij begon
over geld te zeuren. Hij wilde het met.
een hebben. Hij was dronken dat
moest wel, voor hij dat ongeluk ging
simuleren Hij was benauwd. Ook dom.
Hij was onderweg naar de'afgesproken
plaats verdwaald op de weg hir in de
buurt. Hij pikte het verkeerde huis.
keek een raam binnen en werd door
een man beschoten. Walt holde de weg
af waar ik hem zag en we samen
uitgekeken hebben naar de auto. O,
hij heeft dat ongeluk best, gespeeld,
maar hij was te angstig om bij ons
te blijven wachten tot Mansour uit de
gevangenis zou komen. Hij zei dat hij
zijn deel onmiddellijk wilde hebben en
zij o zij is een ijskoude. Ze zei
dat het tijd zou kosten, en beval hem
weg te wezen. Later zou hij wel be
taald worden. Maar bij was beschon
ken en benauwd genoeg om te blijven
jammeren om geld. Hij dreigde alles
aan Bascom te verklappen. Daarom
heeft ze hem vermoord."
„Waarom heb je haar daar niet van
afgehouden? Waarom heb je niet
„Och, ik was er niet bij. Ik heb de
regenjas gepakt en ben naar de stad
teruggelopen en nee, ik heb H8ar
niet zien schieten. „Ik heb daar niets
van geweten tot zij zijn kooitsige
ogen richtten zich op Martha „tot
zij beiden zondagavond zeiden dat de
politie van het ongeluk afwist en Walt
gevonden was. Mrs. Downes kwam
achter me aan toen ik wegging deed
de deur open en schoof me die arm
band toe, terwijl ze fluisterde dat het
de waarheid was. Ze zei dat Walt ver
moord was en dat de politie van het
auto-ongeluk op de hoogte was gesteld.
De zaak was mislukt. Toen wist ik
dus dat mrs. Downes hem doodge
schoten had en zij wist dat ik te veel
wist. Ze betaalde mij om mij mijn
mond te laten houden. Dus ik toen
Zijn stem stierf weg.
De captain zei: „Dus je hebt hier
maar wat rondgehangen en je ver
borgen gehouden met het plan mr».
Downes te gaan chanteren."
Browns ogen fonkelden in Martha'»
richting. „Zij is het die meid, die
alles bedorven heeft".
„Wrok en afpersing," zei de sheriff
en keerde zich naar Lem. ,,Mrs. Dow
nes."
„Goed." Lem zuchtte diep. „Ik zal
haar halen. Is ze in de zitkamer, ma?
„Ik denk het. wel. maar ik weet het
niet." Mrs. Bascoms gezicht was erg
bleek.
,,lk zal haar halen," zei Lem. Het leek
wel of hij zichzelf moest dwingen zich
te bewegen, rechtop te lopen, de ka
mer door en eruit.
De sheriff zonk in een stoel neer. De
captain tikte met de punt van een
glimmende laars op de grond. Brown
lag er als een zacht, donker hoopje
ellende met rode vlekken op zijn wan
gen. Of hij was half bewusteloos, of hij
deed alsof.
De deur zwaaide open toen Lem te
rugkwam. „Dilly is niet op haar ka
mer. Ze is niet in huis! Ze heeft deze
brief op haar kamer achtergelaten."
De captain schoot vooruit. „Die neem
ik."
„Hij is aan mijn vrouw gericht." Lem
gaf hem aan Martha. Martha staarde
naar Dilly's hanepoten op de enve
loppe. Mart.ha Bascom. Er overviel
haar iets als 'n voorgevoel; ze voelde
bijna wat Dilly had geschreven.
Tijdens hun gesprek op maandagavond
was Martha ervan uitgegaan dat Dil
ly het over een oude liefde had. die
gestorven was; dat Dilly uiit teleurstel
ling Zeke had getrouwd. Nu wist Mar
tha dat ze het bij het verkeerde eind
had gehad, want Dilly had. gezegd:
„Ik heb altijd geweten dat hij op mijn
geid aasde en ze had geen geld
bezeten voordat Zeke gestorven was.
Martha was bang de brief te openen.
Ze keek Lem aan. In zijn ogen las ze
iets van wat ze zelf voelde. Zonder
iets te zeggen gaf ze hem de brief.
Hij maakte die open. Het leek wel of
het openscheuren erg veel lawaai
maakte. Lem las hem hardop voor,
zonder hem eerst vluchtig door te
lezen.
..Alles is misgelopen. Ik heb het nooit
tot moord willen laten komen. Ze ston
den allebei op de weg toen ik na het
ongeval er heen ging. Ik was bang
dat. je Sykes werkelijk doodgereden
had of dat hij gewond was geraakt.
Maar dat was n.et het geval. Hy si
muleerde de val achter de auto. Wat
jij geraakt had was een stuk gesteente.
Zij hadden het daar neergelegd om je
in de waan te brengen dat je Syke®
overreden had. Maar er ging een wiel
over zijn regenjas. Dat was de opzet
geweest. Hij was erg bang en dronken.
Advertentie)
