Gevangene vertelt: Aidit
de man achter de opstand
Saturne is
geen
kansspel
Dat zal nooit
gebeuren.
HERO
Gemini-VI op 25 oktober;
Gemini-VII nog dit jaar
JUS D'ORANGE
is puur
sinaasappelsap
op
z'n fijnst!
Belangrijke
vangst
van leger
@4Imdudke
jongtoMfo
Waarschuwing
„My Fair Lady''
deels plagiaat
van Pygmalion
Decreet
Weigering
Democratische
overlopers naar
uniepartijen
SLAAPZIEKTE ONDER SCHOOLMEISJES
VERDEDIGING
VOOR HOGE RAAD:
55
55
,bïj ons heb je
plezier
in je u/erk"
Ondeskundig
Kort geding van
prof. Polak
tegen Zwolsman
gaat niet door
Duitser procedeert
Arbeiders in Syrië
bedreigen
Britse olieaanvoer
IAN SMITH VAN RHODESIE
Ruimteprogramma loopt vlot
Noordzeekanaal-gebied
krijgt geen tweede
petrochemische industrie
met jonge jenever is
Verwachting in Rome
Nog deze maand
afkondiging zeven
concilie-stukken
JUS D'ORANGE
SINAASAPPELSAI
uJ^™Tmr 3 LUIKER
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 13 OKTOBEK 1965
OENTOENG IN ARREST
Advertentie)
In onze
electro montage-afdeling
hebben wij
aantrekkelijk werk
voor
moderne meisjes.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG Voor de Hoge Raad
der Nederlanden in Den Haag diende
gistermorgen de zaak over het spel „Sa
turne" in het Zandvoortse Badhotel. Zo
als bekend werd de directeur-eigenaar
van het hotel door het Amsterdaihse
gerechtsof veroordeeld tot f 25 boete
of vyf dagen hechtenis onvoorwaarde
lijk, omdat hij publiek gelegenheid had
gegeven het hazardspel „Saturne'* te
spelen.
Eerder hadde arrondissementsrecht
bank van Haarlem hèm vrijgesproken.
De eigenaar tekende beroep in cassatie
aan omdat naar zijn mening „Saturne"
een behendigheidsspel is. De Haagse
advocaat mr. A. Mout voerde gister
morgen in zijn pleidooi vier cassatie
middelen aan. Allereerst houdt de ten
lastelegging naar zijn mening geen
strafbaar feit in en wordt slechts ver
haald. zo zei hij, hoe het spel in zijn
werk gaat en hoe de leden van het ge
rechtshof ervan hebben kunnen kennis
nemen. Hij vergeleek „Saturne" met het
biljartspel, gespeeld door ongeoefen-
den en ondeskundigen. Alleen omdat
de meeste mensen geen ervaring heb
ben met „Saturne" wordt het be
schouwd als een kansspel, zo zei hij.
Maar geoefenden hebben bewezen de
afloop van het spel te kunnen berede
neren.
Naar de mening van mr. Mout is ieder
spel een kansspel als het door ondes
kundigen wordt, gespeeld. Dat een ver
gunning niet bestaat zag mi*. Mout niet
als een uitsluitend argument omdat de
wet spreekt van een vergunningstelsel
en daarmee de mogelijkheid van een
vergunning openlaat. Als derde cassatie
middel betoogde mr. Mout, dat de aan
gevoerde bewijsmiddelen niet de door
het Hof gegeven verklaring kunnen op
leveren, omdat de mogelijkheid invloed
op het spel uit te oefenen nu eenmaal
aanwezig is. Tot besluit twijfelde mr.
Mout aan de waarde van de eigen waar
neming van het Hof, die immers niet
terzake kundig was. De procureur-ge
neraal zal over vier weken concluderen.
SINGAPORE (AFP/UPI/Rtr.).
Het Indonesische leger heeft met
de arrestatie van lnt-kol. Ach-
mad Oentoeng, dertien dagen na
diens mislukte staatsgreep, een
uiterst belangrijke troef in handen
gekregen die wellicht bepalend zal
zijn voor de politieke toekomst van
het land, zo zeggen waarnemers in
Singapore.
Oentoeng, die sinds zijn arrestatie
maandag in Midden-Java onafgebroken
wordt verhoord, zou onthullingen kun
nen doen die de positie, van het leger
in hoge mate nog verder zouden verster
ken. Voor de revolte bestond er een
machtsevenwicht tussen de strijdkrachten
en de communisten, waarbij president
Soekarno in feite als hefboom optrad. De
balans is na de recente gebeurtenissen
met kracht doorgeslagen naar de kant
van het leger en de grote vraag is nu.
of de strijdkrachten erin zullen slagen
hun macht te behouden.
De militaire leiders zullen van Oen
toeng ongetwijfeld graag willen horen,
welke de achtergronden van de staats
greep zijn geweest. Hun aandacht zal
daarbij in het bijzonder uitgaan naai
de rol die president- Soekarno heeft ge
speeld. Ook zal Oentoeng aan de tand
worden gevoeld over de houding van
de luchtmacht, waarvan de bevelhebber,
vice-maarschalk Omar Dhani, de staats
greep eerst gesteund had voor zich daar
later fel tegen te verklaren.
Oentoeng werd in Tegal door twee sol
daten gegrepen, toen hij trachtte naar
Semarang te ontvluchten, aldus radio
Djakarta.
Hij had twee man bij zich. De twee
soldaten kregen hulp van de plaatselijke
bevolking toen zij Oentoeng en zijn met
gezellen overmeesterden.
In het bericht waarin melding werd
gemaakt van Oentoengs arrestatie, werd
ook meegedeeld dat kolonel A. Latief,
commandant van de opstandige eerste
infanteriebrigade in Djakarta, is gegre
pen. Latief was aan beide benen gewond
toen hij in Djakarta aan zijn achtervol
gers trachtte te ontkomen.
Voor de tweede maal sinds de misluk
te staatsgreep heeft president Soekarno
met zijn kabinet vergaderd. De confe
rentie vond plaats in het Merdekapaleis
in Djakarta, waar het staatshoofd sinds
zaterdag verblijft.
Intussen heeft het blad van het Indo
nesische leger bekendgemaakt dat de op
standige beweging voor 90 procent is uit
geschakeld. Volgens in Djakarta ontvan
gen berichten zouden zicb in Midden- en
Oost-Java nog schermutselingen voor
doen. Soerabaja is geheel in handen van
de regeringstroepen.
Mohammedaanse groeperingen hebben
gewaarschuwd dat pogingen om tot een
vergelijk met de communisten te komen,
de toestand alleen maar kunnen verer
geren.
Volgens militaire kringen heeft een ge
vangen genomen officier, die de opstan
dige beweging steunde, verklaard dat de
staatsgreep eigenlijk op 20 november had
moeten plaatsvinden. De datum was ver
vroegd ..omdat de toestand al revolutio
nair was geworden".
gaande was. Soekarno liet zich „mislei
den" en vloog met opstandelingen in een
hefschroefvliegtuig naar de luchtbasis
Halim bij de hoofdstad. Daar weigerde
hij echter naar Oost-Java of Bali te gaan,
doch vloog naar Bogor, waar hij buiten
het bereik van de rebellen was. Enkele
uren later was de situatie geheel gewij
zigd door het ingrijpen van gezagsge
trouwe strijdkrachten.
Volgens inlichtingen van betrouwbare
zijde had Aidit het vermoorden van pre
sident Soekarno willen voorstellen als
een daad van de legerleiding. Hij had op
1 oktober in een radiorede de bevolking
tot wraakneming hebben willen oproe
pen, in de hoop dat de militaire aanhan
gers van Soekarno zich bij de commu
nisten zouden voegen.
Intussen duren de massale arrestaties
van communisten voort. De gevangenis
sen van Djakarta zijn overvol..
Naar verluidt heeft president Soekar
no voor het eerst sinds de mislukte
staatsgreep een gesprek gehad met ge
neraal Nasoetion. de minister van de
fensie en hoogste legerleider, aan wie
het te danken is dat de opstand is mis
lukt. Bij het onderhoud zou slechts zijn
gebleken dat de twee mannen het er
over eens zijn dat de „terreurgroepen"
van de rebellen moeten worden uitge
schakeld.
DEN HAAG (A.N.P.) Tussen prof.
Polak en de heer Zwolsman is een voor
lopige regeling getroffen krachtens wel
ke het kort geding, dat op 13 dezer zou
worden behandeld, niet zal doorgaan.
Prof. Polak had een schadevergoeding
van een half miljoen gulden geëist, om
dat de heer Zwolsman eerder gedane
toezeggingen niet zou zijn nagekomen.
De nnmiddels overleden commissaris
van de E.M.S., dr. Paul Rijkens, bracht
vorig jaar prof. Polak in contact met de
heer Zwolsman, voorzitter van de raad
van bestuur van de E.M.S. Prof. Polak
onderhandelde met de heer Zwolsman
over een topfunctie. Voordat resultaten
werden bereikt werden de onderhande
lingen beëindigd.
Prof. Polak was vroeger als socioloog
hoogleraar in Rotterdam. Later was hij
directeur van het textielbedrijf Menko.
MüNCHEN. (U.P.I.) Bernhard Kla-
gemann, een Westduitse filmproducent,
heeft een eis tot schadevergoeding in
gesteld tegen de producenten van het
toneel- en filmsucces „My Fair Lady".
Volgens Klagemann hebben het Colum
bia Broadcasting System en Warner Bro
thers scènes nagebootst van een in 1935
door hem gemaakte Duitse filmversie
van George Bernard Shaws toneelstuk
„Pygmalion", waarop ook de Amerikaan
se musical is gebaseerd.
De Westduitser verlangt 187.500 dollar.
De rechtbank beval hem alle bewijsstuk
ken ter staving van zijn bewering voor
te leggen en verdaagde haar zitting tot
21 december.
DAMASCUS (U.P.I.) Het hoofd van
de Syrische federatie van arbeiders- en
vakverenigingen, heeft gedreigd dat Sy
rische arbeiders de aanvoer van Arabi
sche olie via Syrië naar Britse tanksche
pen zullen stopzetten, als Engeland geen
eind maakt aan de „agressie in Aden".
De federatieleider, Khaled Jundi, zei:
„Wij zijn ons bewust van het belang van
de olie, die uit de Arabische staten
vloeit en die door Engeland wordt ge
bruikt om haar imperialistische doelein
den te dienen. Door het stopzetten van
de olietoevoer naar Engeland zullen wij
de oorlogsmachine, die thans wordt ge
bruikt voor het doden en terroriseren
van ons Arabische volk in het zuiden
lamleggen".
Dat zal nooit gebeuren zolang ik
leef", heeft premier Ian Smith
van Rhodesië eens gezegd met het ty
pische accent van de 230.000 blanken
in zyn land. „Dat" is een Rhodesische
regering, die by algemene verkiezin
gen is gekozen en een einde zou ma
ken aan de levenswijze en de alleen
heerschappij van een blanke minder
heid, bevoorrecht boven vier miljoen
Afrikanen die weinig ontwikkeld zyn
en geen hulpbronnen hebben.
Het verzet en dat soort fanatisme
dat dikwijls voortkomt uit het ge
voel, een historische missie te moeten
vervullen, vormen de voornaamste
trekken van de man die, uit naam van
de christelijke en westelijke bescha
ving, het hoofd biedt aan Engeland,
heel Afrika en de overweldigende
meerderheid van de internationale
gemeenschap.
De huidige houding van deze nau
welijks 45-jarige man wordt door zijn
gehele voorafgaande léven bepaald.
Hij is er zeker van dat de blanken
in Afrika slechts de keuze hebben tus
sen zich verzetten of vertrekken. „Als
wij tot de slotsom zouden komen dat
wil ons land zullen moeten verlaten,
zullen wij dat vechtend doen in plaats
van kruipend", heeft hij nog pas ge
zegd.
Cmith is in 1919 in Rhodesië geboren
als zoon van een kolonist die in
1898 naar Midden-Afrika was gegaan,
behept met de strengheid en de prin
cipes van de anglicaanse opvoeding
van het einde der vorige eeuw.
Op de universiteit was hij een fer
vent rugbyspeler. Hij groeide op in
de sfeer van de Britten in Rhodesië.
die sentimenteel gehecht waren aan
hun land van oorsprong maar er di
rect kritiek op hadden. Zij waren niet
in staat de evolutie te volgen of de
kronkels van de Britse koloniale po
litiek te begrijpen.
Toch gaf Ian Smith enige van zijn
beste jaren aan zijn Britse vaderland.
Op 21-jarige leeftijd trad hij toe tot
de RAF en zijn toestel werd door de
Luftwaffe neergeschoten in de wes
telijke Lybische woestijn. Hij werd
daarbij ernstig gewond. Smith over
leefde het, zijn gezicht ontsierd door
littekens. Smith bleef vliegen en werd
een tweede keer, boven Italië, neer
geschoten. Daar voegde hij zich bij de
Italiaanse partisanen, met wie hij een
HOUSTON (UPI) Het Amerikaanse
bureau voor de ruimtevaart heeft
meegedeeld, dat de volgende Ameri
kaanse bemande ruimtevlucht (Gemi
ni VI) waarschtfnlyk op 25 oktober zal
plaatsvinden. De mogelijkheid bestaat,
dat tlit jaar nog de vlucht met d© Ge-
prettige werkomgeving,
waarvoor wij Jonge mensen zoeken
met Jeugdig enthousiasme.
goed loon.
wlnstdelingsregeling.
kom 'ns kijken,
het Is beslist iets voor Jóu!
AVIOLANDA
MAATSCHAPPIJ VOOR VLIEGTUIGBOUW N.V.
BEDRUPWOENSDRECHT
DEN HAAG (ANP) Er bestaan geen
plannen tot vestiging van een tweede
complex van petrochemische industrie
in het Noordzeekanaal-gebied. Dit is ge
antwoord op schriftelijke vragen van de
Tweede-Kamerleden, de heren Slotema-
ker-De Bruine en Bruggeman (beiden
PSP). In die vragen was de ongerust
heid van de bevolking in het Noordzee
kanaal-gebied aan de orde gebracht over
een eventuele luchtverontreiniging als
nog een dergelijke industrie aan het
Noordzeekanaal zou worden gevestigd.
Volgens persberichten zou de gevangen
officier ook hebben verteld dat hij op
dracht had president Soekarno te doden,
als deze niet bereid zou zijn de staats
greep te steunen en een decreet te on
dertekenen inzake het afzetten van de
regering. Het plan was mislukt, door
dat Soekarno naar Bogor was gegaan,
in plaats van naar Oost-Java of Bali, zo
als de opstandelingen hadden gedacht.
De betrokken officier had gezegd dat
hij zijn orders had gekregen van de lei
ders van de opstand, Oentoeng en Soe
pardjo. Het plan was echter afkomstig
van de leider van de communistische
partij, Aidit, die Soekarno bij het begin
van de opstand op het vliegveld van Ma-
dioen, het „rode centrum" in Midden-
Java, tevergeefs opwachtte.
Toen de opstandige bataljons, afkom
stig uit Djokjakarta, in de nacht van 30
september op 1 oktober het Merdeka
paleis in Djakarta hadden omsingeld, had
overste Oentoeng de president naar het
raam geroepen om hem te „bewijzen",
dat van militaire zijde een staatsgreep
Een verrassende, nieuwe long-drink:
Aimdudler met jonge jenever. Leuk internationaal
en verkwikkend als
Almdudler's basis is:
van de bloeiende
berglucht, want
bijzondere kruiden
bergweiden in Oosten
rijk. Ook puur is
Aimdudler heerlijk.
fsssass
'Van onze correspondent)
BONN Er wordt achter de hand
over gesproken „gefluisterd" ware
nog een beter woord en het is
uitermate moeilijk vast te stellen,
wat er allemaal van waar is, name
lijk dat de christendemokraten toch
nog hopen in de Bondsdag de abso
lute meerderheid te krijgen. Dit zou
mogelijk zijn door „fractie-wisseling"
(om het maar euphemistisch te zeg
gen) van een aantal afgevaardigden
van de vrije demokratische partij.
CSU-voorzitter Franz Joseph Strauss
heeft al vóór de verkiezingen van 19
september op die mogelijkheid ge
duid. Toen voor de t.v.-camera's de
FDP-chef dr. Erich Mende hem vroeg
"om dan namen te noemen, zei
Strauss, dat het niet zijn taak was
om de liberale chef over de ontwik
kelingen binnen zijn eigen party in
te lichten. „Dat moet u zelf maar te
weten zien te komen", aldus Strauss.
Het heet in Bonn nu. dat afgevaar
digden der christen-democraten in
„particuliere gesprekken" zouden
proberen enige liberalen te bewegen
tot „overlopen" naar de SDU-CSU.
Zoals gezegd: Strauss zou hierover al
voor de verkiezingen met enige
Beierse liberalen, die het met de
officiële partij koers niet eens zou
den zijn, hebben gesproken.
Vier „overlopers" zouden voldoende
zijn om de CDU-CSU in de nieuwe
Bondsdag de absolute meerderheid te
bezorgen. De partijen van Adenauer
en Strauss behaalden op 19 septem
ber j.l. tezamen 496 stemgerechtigde
leden, plus 22 niet-stemgerechtigde
Berlijners. Om de absolute meerder
heid te krijgen, zouden de CDU-CSU
dus over 249 mandaten moeten be
schikken. Vier meer dan zij er nu
heeft. Mocht dit ooit gebeuren en
men spreekt van een dergelijke ont
wikkeling in de komende twee ja
ren dan zou de liberale partij op
grond van haar toezeggingen in de
verkiezingscampagne de regerings
coalitie verlaten, aangezien zij niet
wenst te regeren maar een partij, die
de absolute meerderheid heeft. De
SPD heeft 202 zetels in het parle
ment en aangenomen, dat de FDP
dan 45 zetels zou overhouden (na
„fractie-wisseling" van vier liberalen
naar de CDU-CSU) zou een opposi
tie dan in totaal 247 zetels op de
been kunnen brengen. Voor de
CDU-CSU zou een absolute meer
derheid, die maar twee zetels meer
zou hebben, een alleen-regering
praktisch onmogelijk maken. Ook in
West-Duitsland zou dan net als in
Engeland de brancard-democratie
worden ingevoerd, namelijk wanneer
dan ook zieke Bondsdagleden met
brancards in het parlementsgebouw
zouden moeten worden gebracht om
aan deze of gene stemming deel te
nemen en de regering voor een ne
derlaag te redden. Een dergelijke
„absolute meerderheid' zou voor
land en parlementaire demokratie
niet eens bijzonder gelukkig zijn en
Jetls te hopen, dat de hoop van de
CDU-CSU (maar vooral van de
CSU, die op de FDP wraak wil ne-
Franz Joseph Strauss
...proberen...
men omdat zij haar campagne fel
tegen Franz Joseph Strauss voerde)
niet in vervulling gaat
mini VII kan worden afgewerkt.
Schirra en Stafford zijn gisteren aan de
laatste training voor de vlticht met de
Gemini-VI begonnen. Tijdens deze
vlucht zal worden gepoogd een ver
binding tot stand te brengen met een
andere satelliet, hetgeen nog niet ge
lukt is. Zoals bekend was het rendez
vous van de vorige ruimtevlucht alleen
theoretisch uitgevoerd.
De ruimtecapsule Gemini-VII, die later
in het jaar in een baan om de aarde
zal worden gebracht, zal 14 dagen in
het heelal blijven met aan boord de
astronauten Borman en Lovell. De
capsule is dezer dagen gereedgekomen.
De tweetraps Titan-raket zal deze
maand volgen.
Oorspronkelijk zou de Gemini-VII pas
in het begin van 1966 worden gelan
ceerd. De voorbereidingen verlopen
zo goed, dat de lancering nog wel dit
jaar kan plaatsvinden.
Tijdens de vlucht van de Gemini-VI zul
len hoge eisen worden gesteld aan de
rendez-voustechniek. Een paar uur
voor de lancering van de capsule zal
een Atlas-Agena-raket omhoog worden
gebracht, waarmee de astronauten een
verbinding tot stand moeten brengen.
Het welslagen van de poging hangt af
van het functioneren van de computers
op aarde, de radar op de capsule en
de behendigheid van de ruimtevaar
ders zelf.
VATICAANSTAD. (KNP) In de
wandelgangen van het concilie rekent
men erop, dat eind deze maand minstens
vijf, misschien zelfs zeven concilie-stuk
ken in een openbare zitting door paus en
bisschoppen zullen worden afgekondigd.
Zeker zullen gereed zijn de ontwerpen
over de goddelijke openbaring, de plich
ten der bisschoppen, het katholiek on
derwijs, de priesteropleiding en het
kloosterleven. Men hoopt dat voor die
tijd nog gereed komen de verklaring over
de betrekkingen met de niet-christenen,
waarin de jodenverklaring, en het ont
werp over het lekenapostolaat.
Voor afkondiging aan het einde van de
vierde zitting, welke op 1 december is
gepland, maar welke ook nog enkele
dagen kan uitlopen, blijven dan nog over
de verklaring over de godsdienstvrijheid,
schema 13 over de kerk en wereld als
mede de decreten over het priesterambt
en de missie.
Ook over andere zaken dan geboorten-
regeling en celibaat zou de paus advies
willen inwinnen bij de nationale bis
schoppenconferenties, Dit zouden zijn de
herinvoering van het diakonaat als per
manent ambt, waartoe het concilie heeft
besloten, de vasten- en onthoudingswet,
de curie-hervorming en de wijziging van
de kerkelijke wetgeving inzake het ge
mengde huwelijk.
Inzake de vasten- en onthoudingswet
zou overwogen worden alleen Aswoens
dag en Goede Vrijdag te handhaven als
verplichte vasten- en onthoudingsdagen.
Pater Pedro Arrupe, de generaal van
de Jezuieten, heeft gisteren kritiek ge
leverd op de westerse opvattingen ove;
de missieactiviteit in de kerk.
Hij kantte zich tegen de overdreven
sentimentaliteit, het meerwaardigheids-
complex, de kortzichtigheid en de opper
vlakkigheid, waarmee deze activiteit zo
vaak gepaard gaat.
half jaar een uiterst gevaarlijk leven
leidde.
"Terug in Rhodesae wijdde hij zien
aan de veeteelt en bemoeide zich
daarbij, zoals iedere hereboer daar,
met de politiek. Zijn rechtse partij
het „Rhoclesisch Front" behaalde in
december 1962 een grote overwin
ning, Voor het eerst in de Rhodesi
sche geschiedenis kregen de boeren
de macht in handen. Zij vormden de
voorhoede van het Europese extre
misme en waren resolute tegenstan
ders van emancipatie der negers.
Smith werd weldra hun woordvoer
der en voorvechter. In april 1964
brachten zijn volgelingen hem aan
de macht en begonnen zij tevens te
dreigen met een eenzijdige onafhan
kelijkheidsverklaring.
Smith schijnt echter in feite nog te
aarzelen om zich in een avontuur te
storten en zich tegen Engeland te ke
ren, hoewel hij een koppig en moe
dig man is. Tweemaal heeft hij de
dood getrotseerd; of hij de druk van
de extremisten in zijn land het hoofd
kan bieden staat nog te bezien. Som
migen zien iin hem een nieuwe „mes-
sias". die Rhodesië en het gehele
zuiden van Afrika moet redden van
het zwarte nationalisme en diens ..na
tuurlijke bondgenoot, het atheïsti
sche communisme".
(Advertentie)
Heerlijk royaal
schenken
uit extra voordelige
gezinsfles f. 1,95
wSBllEN (UPI) De oorzaak van het flauwvallen van meer dan 150
aardie llïtnenelu^?.01 Blackburn is waarschijnlijk het virus van een zacht-
aaruige soort encephalitis of slaapziekte geweest.
Maml0!1!!? Vwrigf wceku gesloten nadat 90 meisjes in de klas flauwvielen.
S1werden de lessen hervat en toen verloren 63 meisjes het bewustzijn.
De me<hciemenen ^,fnu ,bel?andelin8 in het ziekenhuis weer naar huis gaan.
maa? weteiTmet hf'Virus van een soort encephalitis te maken te hebben,
maar weten niet waar het vandaan is gekomen.
ntto°,r„tS1?,?UtlIz£eki men na,3,r de oorzaak van een ziekte die zich bij 130 kinderen
.d" z.cl'Khe'd en prikkeling in de benen. Verband met de in Blackburn
geconstateerde ziekte is niet uitgesloten.
