LUCHTVERONTREINIGING
DREIGEND GEVAAR
Adres Bevelandse burgemeesters aan G.S.
Verbetering van zeedijk
Hellegatpolder op til
Zeeuws Landbouwschap
verontrust over
Bergse rioolpersleiding
Raad van Hulst stelde
„„dure archivaris aan
BREDANAAR BEKENT
33 INSLUIPINGEN
Globale begroting Axeler
Ambacht vastgesteld
Bovendien drie
maal brand
gesticht
Groeiend
bejaarden
centrum
Middelburg
VERONTRUSTING
VOORSCHRIFTEN
Bramenseizoen
loopt ten einde
Inrichting van kleidepot
Hoofdingeland:
voor Terneuzen
is urgentie groter
Gemeenschappelijke regeling met Axel
iagblaH P« Stem
Rondweg bedreigt
weegbrug en
hotelletje
K OCh benoemd schappen Axeler Ambacht en Verenigde.
1YUUI1 piraakmannolrlprR Drecies loont." zo
tot ontvanger
Benoeming
Weegbrug
Korfbal
Luctor kan weer
vooruit gaan
Wijzigingen
Zorgwekkend
Indonesisch
schimmenspel
Kruistocht nodig
Grotere bedreiging
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 9 OKTOBER 1965
(Van een onzer redacteuren)
GOES De burgemeesters var
Wolphaartsdijk, Goes, Rilland-
Bath, Driewegen en Ellewoutsdijk
Wemeldinge, Kruiningen, 's-Hec-
renhoek en Wissekerke hebben zich
namens de gezamenlijke Beveland
se gemeentebesturen in een adres
gewend tot Gedeputeerde Staten
van Zeeland en hun verontrusting
uitgesproken over het probleem
van de luchtverontreiniging. Het
adres is tevens gericht aan het be
stuur van het havenschap Vlissin-
gen-oost in oprichting. „Tot welke
omvang het probleem van de lucht
verontreiniging kan uitgroeien en
welke de gevolgen er van kunnen
zjjn voor mens, plant en dier, is
waar te nemen in onze eigen pro
vincie, namelijk in de kanaalzone
van Zeeuwsch-Vlaanderen", aldus
het adres.
Nationaal en internationaal trekt het
probleem steeds meer de aandacht. In
nationaal verband wordt het bestu
deerd door de raad inzake de lunchtver-
ontreiniging, die bij de wet van 14 juni
1963 in het leven is geroepen en op 13
februari 1964 werd geïnstalleerd. Nog
onlangs werd de verontreiniging van de
lucht onder de aandacht van de gemeen
tebesturen gebracht door de staatssecre
taris van sociale zaken en volksgezond
heid, in zijn brief van 13 september
1965.
Nadat zij de situatie in de kanaalzone
hebben genoemd, vervolgen de burge
meesters hun adres: ,,Dat midden-Zee
land en daarbij de Bevelanden tot dus
ver gevrijwaard zijn gebleven van de
nadelige gevolgen van luchtverontreini
ging mag enerzijds tot voldoening
stemmen, doch legt anderzijds de ver
plichting op om de grootste waakzaam
heid te betrachten en om bij eventueel
dreigende luchtverontreiniging alles te
doen wat mogelijk is tot wering of be
perking ervan."
„De veel geroemde „helderheid" .van
het Bevelandse land, in deze tijd een
niet te onderschatten bezit voor de eigen
bevolking en de niet tot de industrie be
horende bestaansbronnen, alsmede voor
een regelmatig toenemend aantal recre
atiezoekenden van elders, is een uiterste
waakzaamheid waard, aldus de Beve
landse ^burgemeesters.
En zij vervolgen: „De berichten,
die #)ns van tijd tot tijd bereiken
over voorgenomen vestigingen van
industrieën in het Slocgcbied, wek
ken echter gevoelens van verontrus
ting^ Bij de veelal heersende wind
richting zijn Zuid- en Noord-Beve
land ten opzicht van het Zuid-Sloe
ongunstig gelegen."
De burgemeesters spreken als hun
overtuiging uit. dat de verantwoorde
lijkheid van G. S. wordt verzwaard door
het tegen elkaar afwegen van voor te
schrijven maatregelen tot wering of be
perking van luchtverontreiniging en an
dere factoren, zoals de gewenste voort
gang van de industrialisatie in de pro
vincie Zeeland. Zij achten dat afwe
gen van voor- en tegen echter noodza
kelijk als het gaat om voorgenomen
vestigingen die het gevaar van lucht
verontreiniging verhogen.
Door vergaande technische voorzienin
gen kan de verontreiniging van de
lucht worden beperkt. Het treffen van
dergelijke voorzieningen is echter zeer
kostbaar. Bij industrieën waarvan men
een grote luchtverontreiniging kan ver
wachten speelt echter een grote rol de
vraag of dergelijke maatregelen econo
misch nog verantwoord zijn
Voor de vestiging van dergelijke fa
brieken, zoeken de grote concerns daar
om „landen en plaatsen, waar veel
wordt toegelaten en waar geen strenge
voorschriften worden gegeven," aldus
bet adres. En het vervolgt: „Wan
neer de bezwaren van de luchtveront
reiniging eenmaal aan den lijve wor
den ondervonden, moet het vrijwel on
mogelijk worden geacht door achteraf
te stellen voorwaarden alsnog een be
langrijke verbetering in de omstandig
heden te verkrijgen."
De burgemeester doen tenslotte een
dringend beroep op G.S., met het ge
vaar van de luchtverontreiniging ernstig
rekening te willen houden.
Het probleem van de luchtverontreini
ging kwam ter sprake in een bijeen
komst van vertegenwoordigers der Be
velandse gemeentebesturen, die de on
dertekenaars machtigden G.S. in kennis
te stellen van de groeiende gevoelens
i van verontrusting in de gemeentelijke
i kring.
KAPELLE-BIEZELINE Vele we.
ken achtereen heeft op een groot aantal
kleinfruitbedrijven de bramenpluk alle
aandacht gevraagd Tot half september
waren op de veiling in deze plaats dag-
aanvoeren van 20 ton bramen geen zeld
zaamheid. Thans gaat het snel minder
worden met de aanvoer van dit fruit-
produkt. Er hangen nog wel veel onrij
pe vruchten aan de struiken, maar het
rijpingsproces verloopt erg traag. De
nachten zijn er te koud voor geworden
Ook de kwaliteit is thans belangrijk
minder dan enkele weken geleden. Als
gevolg hiervan is ook de prijs terugge
lopen. Tijdens de drukste aanvoer wer
ken werd steeds rond 1,30 per kg be
taald voor de goede kwaliteiten Zeeuw
se bramen, maar op het ogenblik ligt
de prijs van de klasse 1 en 2 kwaliteit
weinig hoger dan de minimumprijs van
60 ct per kg. Er zijn dit jaar weer veel
bramen verladen naar fabrieken in
Zwitserland en ook was er regelmatig
uitvoer van dit produkt naar fabrieken
in België.
De keerzijde van de industri
ële medaille: vuil en rook, die de
lucht steeds sterker verontreini
gen.
(Van een onzer verslaggevers)
AXEL Binnenkort zal men de ver
betering van de zeewering in de Helle
gatpolder in het kader van het Delta
plan ter hand nemen. Het vooront
werp voor de verzwaring van de dijk is
voorlopig goedgekeurd. Het werk komt
voor op de urgentielyst voor de verbete
ring van hoogwaterkeringen langs de
Westerschelde in de periode van 1959 tot
1963, zodat de verwachting is gerecht
vaardigd, dat men er inderdaad zo spoe
dig mogelijk mee zal beginnen. De alge
mene vergadering van het waterschap
Axeler Ambacht heeft de eerste aanzet
tot het werk gegeven. Tijdens de gister
middag in „Het Centrum" te Axel ge.
houden vergadering besloot men tot het
laten inrichten van een binnendijks
kleidepot. waaruit het materiaal voor de
dijkbekleding zal kunnen worden geput.
Het voorstel van het dagelijks be
stuur ondervond maar weinig tegen
stand:: twee hoofdingelanden stemden er
tegen. Hoofdingeland C. van Hoeve uit
Zaamslag zette de bezwaren van de
twee uiteen: „De verzwaring van de zee
dijk op andere punten is noodzakelijker.
In de Hellegatpolder wonen bijna geen
mensen. In Terneuzen wonen er vele
duizenden. Laat men daar bijvoorbeeld
beginnen". De voorzitter, dijkgraaf P.
van Hoeve uit Axel, weerlegde, dat de
studiecommissie van rijkswaterstaat
heeft vastgesteld, dat de zeewering van
de Hellegatpolder zeer kwetsbaar is. „En
wij van onze kant hebben alle vertrou
wen in deze commissie. Bovendien, wan
neer de dijk in de Hellegatpolder het be
geeft, zullen ze er in Terneuzen ook last
van hebben'', aldus zijn betoog. Het
hoofd van de technische dienst, de heer
G. van de Waa, deed er nog een schepje
bovenop: „De zeedijk in de Hellegatpol
der loopt gevaar i.v.m. de opstuwing van
water bij stormvloeden". Hoofdingeland
Van Hoeve bleef aan zijn standpunt
vasthouden: „Terneuzen Loopt het meest
gevaar. Ik heb geen vertrouwen in de
studiecommissie"
De inrichting van het kleidepot werd,
behoudens goedkeuring van hogerhand,
onderhands aanbesteed aan de fa. W.
Leijs te Middelburg voor een bedrag van
ƒ286.025. Het depot zal worden gevuld
met zware klei, die zal worden af
gegraven van een negen kilometer ver
derop gelegen en 3 hectaren groot ter
rein in de Nieuw-Othenepolder. De grond
zal voor 1.50 per m3 worden gekocht
van de gemeente Terneuzen, die het te
ontgraven terrein in de toekomst zal
laten opspuiten met zand, afkomstig uit
de verbreding van het kanaal van Gent
naar Terneuzen. Men denkt ongeveer
53.500 m3 klei te moeten afgraven.
In de Hellegatpolder zelf is niet vol
doende klei van goede kwaliteit be
schikbaar.
GOES De Gewestelijke Raad voor Zeeland van het Landbouwschap heeft
ïjdens een donderdag gehouden vergadering zijn verontrusting uitgesproken
over de plannen van de gemeente Bergen op Zoom om een rioolwaterspers
leiding te leggen van Bergen op Zoom naar Waarde. Hierbij zal poniuw 't smal
ste deel van Zuid-Beveland doorsneden moeten worden. De raad besloot alle
aan de plannen verbonden consequenties met de desbetreffende instanties
te bespreken.
In dit verband heeft de raad uitvoerig van gedachten gewisseld over de toe
nemende schade die ontstaat wanneer in een beperkt gebied meerdere leidin
gen worden gelegd. Dit zal, volgens de raad, tot belangrijk hogere vergoedingen
moeten leiden.
Naar aanleiding van ontvangen adviezen besloot de raad voorts om, in het
kader van de onderhandelingen t£t medewerking op vrijwillige basis voor het
vestigen van een zakelijk recht "voor het leggen van een pijpleiding ten be
hoeve v&n Dow Chemical International te Terneuzen, niet verder te gaan dan
één leiding met een zakelijk rechtstrook van vier meter, aangenomen dat
ook over de door Dow te betalen vergoeding overeenstemming zal worden
bereikt.
(Van ccn onzer verslaggevers)
HULST De vroede vaderen van Hulst
hebben hun fiat gegeven aan de aanstel
ling van dc heer W. Bauwens (leraar ge
schiedenis aan het Hulster lyceum als
archivaris voor de gemeenten Hulst en
Axel. Er waren wel enkele bezwaren. De
heer G. van der Voorde b.v. informeer
de, of er nu zo'n ,.dure figuur" nodig is
voor het opbergen van de gemeentebe-
schciden. De heer J. H. Stolte zei de
uitgave, verbonden aan het in dienst heb
ben van een archivaris, ook nogal hoog te
achten. Hij bepleitte een uitgebreider ge
meenschappelijke rege-ling. ..Misschien
heeft Oostburg of een andere gemeen
te in West-Zeeuwsch-Vlaanderen belang
stelling", suggereerde hij.
De voorzitter, burgemeester P. J. G.
Molthoff weerlegde, dat het gemeentear
chief openbaar is, mits dat wordt be
heerd door een terzake bevoegd en des
kundig persoon. In het andere geval
wordt het grootste gedeelte van het ar
chief opgeborgen in het rijksarchief, „en
dat is een onbevredigende situatie". Hij
zei voorts dat b. en w. „alle mogelijke
gemeenschappelijke regelingen hebben
uitgedacht", alleen de voorgestelde is naar
zijn mening realiseerbaar.
De aankoop van een aantal oude (en
unieke» kaarten, betrekking hebbende
op Hulst en omgeving ging ook niet he
lemaal van harte. De heer F. Verwilligen
zei de aankoop onverantwoord te achten
in verband met „de precaire financiële
toestand van de gemeente". De heer C.
van Arenthals informeerde of ,.cr nu zo
veel moois aan die kaarten is te zien" en
de heer Stolte wilde de kaarten eerst wel
eens bekijken, alvorens tot aankoop te
besluiten. De kaarten werden gehaald,
uitgebreid bewonderd en aangekocht. De
heer Stolte bepleitte nog de vorming van
een fonds - „en het hoeft maar een klein
tje te zijn - ten behoeve van de aanschaf
van moderne kunst.
worden. ..zodra de Heid.em.ij heeft uit-
IT/ II. J gekiend, hoe de grens tussen de water-
Braakmanpolders nu precies loopt," zo
als dijkgraaf Van Hoeve zich uitdrukte
(Van een onzer verslaggevers)
AXEL De algemene vergadering va;
het Waterschap Axeler Ambacht heel
vrijdagmiddag in „Het Centrum" de be
groting over 1965 vastgesteld. Het dijk
geschot is bepaald op het bedrag, da
was geraamd door de voormalige polder
en waterschappen, die oP 1 januari i>
in het waterschap werden geconcentreerd
in hun begrotingen over 1965. Alleen i:
hier en daar een kleine correctie aan
gebracht. Het tekort op dc begrotinj
van de gewone dienst (f 70.000) zal wor
den weggewerkt door een verhoging var»
f5.- per hectare van het dijkgescliot en
een heffing van 1 pet. van de belastbare
opbrengst voor het gebouwd.
De hoofdingelanden bleken allen vrede
te hebben met het ontwerp van de begro
ting, een „globaal stuk", dat, omdat nog
niet voldoende gegevens bekend zijn, is
gebaseerd op de begrotingen, die de voor
malige polders en waterschappen hadder.
opgesteld; er werd opheldering gevraagd
over slechts enkele posten.
Hoofdingeland M. de Vos uit Terneuzen
drong er op aan, da»t zo 'spoedig mogelijk
gegevens worden verzameld, om ook het
gebouwd aanslagen te kunnen opleggen.
Anders krijgt het gebouwd straks in
eens over verschillende jaren te betalen,"
argumenteerde hij.
De voorzitter, dijkgraaf P. van Hoeve
uit Axel, zegde toe, dat het dagelijk;
bestuur zijn best zal doen. Desondank:
kan het nog wel twee jaar duren, voor
het gebouwd definitieve aanslagen zal
krijgen opgelegd, deelde hij mede. Dc
heer De Vos merkte een en ander or
naar aanleiding van een mededeling var
het dagelijks bestuur, dat het gebouwc
geen voorlopige aanslagen zal krijger
opgelegd, omdat ook in dit geval dc
nodige gegevens nog ontbreken.
De algemene vergadering hechtte ooi
haar goedkeuring aan de eerste wijzi
ging van de begroting. Daarin wordt ei
rekening mee gehouden, dat de geraamd<
ontvangsten door het opleggen van dijk
geschot met f2000.- vermeerderd kunnen
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA De Bredase recherche heeft
gistermorgen de 24-jarige J.V. uit Breda
gearresteerd. Hij wordt ervan beschul
digd sinds februari 33 maai in Breda
te hebben ingeslopen, waarbij hij drie
maal brand stichtte. Zijn buit bedroeg
ongeveer 4000 gulden aan geld en een
op dit moment nog niet te schatten be
drag aan goederen. Bij die goederen
waren kleren, transistorradio's, porte
monnees, toilettasjes e.d. De recherche
vond gisteren ongeveer de helft van de
goederen terug op een adres in de Hud-
sonstraat, waar J. V. de laatste tijd
verbleef. Van het geld was bij zijn
arrestatie bijna niets meer over.
De Bredase récherche heeft de afgelopen
drie weken een intensief onderzoek in
gesteld naar de insluiper, die in alle
wijken van Breda opereerde. Twee re
chercheurs liepen drie weken cafetaria's
bars en opkopers af. Hun onderzoek le
verde acht mensen op, die ruimer met
hun geld omsprongen dan hun midde
len toelieten. Zeven van hen vielen af
en J. V. bleef over. Gistermorgen reed
de recherche naar Roosendaal, waar J.
V. bij een klein constructiebedrijf werk
te. De bedoeling was hem alleen voor
een ondervraging mee naar Breda te
nemen, maar toen hij éénmaal in de
auto zat, begon hij vlot te bekennen.
Bij de ondervraging in Breda gaf J. V,
alle insluipen toe. die hem ten laste
a.-orden gelegd. Hij verklaarde tegen
over de recherche, dat hij ze in mindere
of meerdere mate van dronkenschap
had gepleegd.
J. V. is geen onbekende van de politie.
Vorig jaar stal hij op zes plaatsen in
Boeimeer wasgoed en twee fietsen,
waarvan één in het Brabantpark. Bij
zijn veroordeling legde de rechter hem
als bijkomende straf op, dat hij zich on
der medische behandeling zou stellen.
De reden, dat de recherche J. V. gister
morgen ophaalde, was de insluiping, die
donderdagnacht bij de familie S. in de
Ruusbroecstraat wérd gepleegd. De buit
was daar niet groot, slechts één gulden
uit een portemonnee in de keuken. V.
stak echter de gordijnen in brand en
legde bovendien lappen op een gas
kraan. die hij eveneens aanstak. De re
cherche besloot darop J. V. nader aan
de tand te voeden, hoewel men toen nog
niet van plan was hem van de insiui
pingen te beschuldigen.
J. V. was echter wel één van de mensen,
die ervoor in aanmerking kwamen. Hij
verdiende bij het bedrijf in Roosendaal
ongeveer 300 gulden, leefde op grote
voet en onderhield bovendien een ge
trouwde vrouw met drie kinderen De
33 insluipingen, zo' bemerkte de i echer-
che, waren met eenzelfde koelbloedig
heid gepleegd als destijds de wasgoed-
diefstallen.
Het waterschap zal binnenkort ook de
beschikking hebben over een ontvangei
n de persoon van de heer J. W. C.
iock, die administrateur is van dc
emeentebedrijven in Muiden. Hij were'
Is zodanig benoemd door de algemene
/ergadering. De heer Koek, die eerstf
>p de voordracht stond, vergaarde 34
temmen. Zijn „concurrenten", de he
ren R. C. Bruggeman uit Sas van Genl
en W. van de Kolk uit Zaltbommel, kre-
ïen er respectievelijk 16 en één. De be
noeming was voorafgegaan door een be
sloten vergadering.
De vergadering gaf voorts haar fiat aan
het toekennen van een uitkering-ineens
van 2 pet. aan de hoofdambtenaren van
het waterschap en betuigde haar instem
ming met een schrijven van G.S., waarin
dat college ,,het gevoelen van de alge»
mene vergadering" vraagt over een ver
hoging van de salarissen voor de hoofd
ambtenaren. Alleen hoofdingeland C.
van Hoeve uit Zaamslag „had iets voor
de rondvraag". Hij informeerde naar de
paraatheid en de uitrusting van het dijk
leger voor de waterkering van de Helle
gatpolder. Hij kreeg de verzekering, dat
het dijkleger paraat is en met góed ma
terieel is uitgerust.
Ondanks het feit dat leider Luctor I
n de eerste klasse van de Zeeuwse
iorfbalbond zaterdag vrijaf heeft, is het
ceer wel mogelijk, dat de voorsprong
van de oranjehemden groter zal wor-
ien. Het krachtsverschil in de rest van
het veld is zo gering, dat er vrijwel
seker opnieuw opmerkelijke uitslagen
zullen zijn te noteren.
Op papier moet Zuidwesters I in Mid
delburg van Swift 3 kunnen winnen
Waardoor de afstand tussen deSoubur-
gers en Luctor I niet groter zou wor
den. Of de Zuidwesters echter gemak
kelijk zullen winnen is de kous van een
ander been. Vedo 1 krijgt bezoek van
het tot nu toe teleurstellende Ondo. Wij
verwachten echter niet dat Ondo gedu
rende de gehele competitie zo'n onder
geschikte rol zal blijven spelen en het
kon wel eens zijn, dat voor hen in Vlis-
singen de victorie weer begint. Animo
2 lijkt ons favoriet in de thuiswedstrijd
tegen Elto, terwijl Blauw Wit 1 wel een
fikse nederlaag te slikken zal krijgen
van het bezoekende Tjoba 2.
Het programma voor zaterdagmiddag
ziet er als volgt uit: ie kl.Animo2-
Elto 1, BI. Wit 1-Tjoba 2, Vedo 1-Ondo
1, Swift 3_ Zuidwesters 1; 2e kl. A
BKC 1-Animo 3, Stormvogels 1-TOP; 2e
kl. B: Luctor 2-Tjoba 3, Togo 2-De Poel
1, Olympia 1-Volharding; 3e kl. A: At
las 2-KVL 2; 3e kl. B: Animo 5-Olym-
pia 2, Blauw Wit 2 - Swift 4.
Landelijk korfbal: le kl. DKC Swift
1; 2A: Tjoba-Rozenburg; 2B: Pams-A-
nimo 1; res. 3B: Swift 2-Regenboog 3,
In 3C is voor Togo geen wedstrijd vast
gesteld.
De gemeentelijke weegbrug zal. Inge
volge een daartoe strekkend raadsbesluit
voor 1966 weer worden verpacht aan de
heer A. Koemans. Voor f 2000. Alleen
moesten b. en w. beloven in het contract
een bepaling op te zullen nemen die in
houdt, dat walmeer de weegbrug minder
intensief zal worden gebruikt na de open
stelling van de nieuwe rondweg, de heer
Koemans eens bij b. en w. zal kunnen
aankloppen. Daarmee willigde b. en w.
- „vol gaarne - de wensen in van de
raadsleden H. Everaard en J. van de Wal-
Ie.
De heer Stolte betoogde naar aanlei
ding van het voorstel tot het doen re
construeren van het gedeelte van de Ti-
voliweg, dat, wanneer de rondweg klaar
zal zijn, zal worden afgesloten voor alle
doorgaand snelverkeer, een hotelletje
aan de Tivoliweg in zijn bestaan wordt
bedreigd. Hij suggereerde, er bij rijks
waterstaat op aan te dringen, dat het ho
telletje bereikbaar zal worden gemaakt
vanaf de nieuwe rondweg. Burgemeester
Molthoff repliceerde, dat die zaak door
1e exploitant zelf.bij rijkswaterstaat aan
hangig zal moeten worden gemaakt.
De heer Van Arenthals liet kritische
^eluiden horen over het voorstel tot aan
koop van bijna een ha grond van wijlen
N. Picavet aan de Zeildijk ook ten be
hoeve van de realisering van het recrea
tieterrein. De grond is al gekocht (voor
f 6.000) tijdens een veiling. De raad wordt
zo voor een voldongen feit gesteld, be
toogde hij. De grond is - „voor een prik
m bij een zich plotseling voordoende ge-
'egenheid" - gekocht onder de voorwaar
de dat de raad de aankoon goed za] vin
den, deelde burgemeester Molthoff mede.
De raad besloot ook tot het vaststellen
van een serie wijzigingen van de begro
ting over 1965. Een daarvan houdt ver
band met het aanbrengen van een nieu
we bewegwijzering met lichtbakken op
de hoek Steenstraat - Vismarkt. De heer
Van de Walle informeerde ..of het wel no
dig was". Het meest onoverzichtelijke
punt in de binnenstad is gebaat bij een
zeer overzichtelijke bewegwijzering, is
het oordeel van b. cn w. Een andere wij
ziging heeft betrekking op de aanleg van
een parkeerterrein op ..De schieting".
De heer C. Willemstein suggereerde
maar meteen de Truraanlaan ook onder
handen'te nemen. £>e heer Van-der-Voor
de getuigde van zijn vreugde over de
verharding van de brandgangen achter
de 72 ratiowoningen, die werd aangekon
digd in een andere wijziging.
Aan het begin van de vergadering maak
te burgemeester Molthoff gewag van het
ontslag uit de raad van de heer E.
d'Hooghe. Zijn liefde voor het gemeente
lijk wel en wee is kort maar hevig ge
weest, zei de voorzitter.
(Van onze correspondent)
MIDDELBURG Achter de Seissingel
bij de Sprencklaan begint het nieuwe be
jaardencentrum van Middelburg langza
merhand een beetje vorm te krijgen. De
bouwers zijn al flink opgeschoten sinds
op l maart van dit jaar de eerste paal
de grond inging. Gewerkt wordt er al aan
de tweede bouwlaag van het (straks) vijf
verdiepingen hoge pension-gebouw.
Van de drie verdiepingen hoge ser
viceflat is nog niet veel te zien. Ook
met de laagbouw voor de keuken moet
nog een begin gemaakt worden. De bouw
kosten van het hele complex, dat ont
worpen is door het architecten-bureau
Rothuizen en 't Hooft te Middelburg, be
dragen ongeveer één miljoen gulden. Er
worden nu al weer uitbreidingsplannen
ontworpen voor dit centrum, dat in het
voorjaar van 1967 gereed zal komen. In
de toekomst zullen er nog een aantal ser
viceflats en bungalows bijgebouwd wor
den.
Pen galblaasoperatie is niet bijzonder
gevaarlijk. Als echter de president
van de Verenigde Staten zo'n operatie
moet ondergaan komen honderden
mensen in actie en praat heel de we
reld er over. Men realiseert zich dan
ineens weer de macht van de Ameri
kaanse president: hij is voor de wes
terse wereld de man die het beslissen
de woord spreekt over oorlog en vrede.
Er zijn in de geschiedenis veldsla
gen verloren doordat de bevelvoerend
generaal last had van jicht. Onder de
huidige verhoudingen kan de wereld
vrede in gevaar komen door een gal
blaas, door een narcose. Daarom zijn
er in Amerika alle nodige voorzienin
gen getroffen. Voor het geval dat.
Van de galblaas van de Amerikaan
se president naar het bezoek van paus
Paulus VI aan de Verenigde Naties
lijkt een wat vreemde, gewaagde
sprong. Toch is dat niet zo. Het bezoek
van de paus aan de V.N. en de maat
regelen, die getroffen zijn in verband
met president Johnsons operatie, zijn
beide tekenend voor de huidige we
reldsituatie. In Rome circuleren thans
geruchten onze Romeinse corres
pondent bericht er over dat de paus
een zeer bepaalde, reële aanleiding had
om nu, eerder dan hij van plan was, in
New York voor de vrede te pleiten.
Het is moeilijk na te gaan of zulke ge
ruchten op enige waarheid berusten.
De huidige toestand in de wereld is in
ieder geval zorgwekkend genoeg, voor
al met die reeksen conflicten in Azië.
J\Ja Vietnam, India en Pakistan is
nu ook in Indonesië een bijzonder
explosieve situatie ontstaan. Wat daar
precies gaande is weten wij nog steeds
niet. Het rommelt er al een week maar
het blijft een schimmenspel. Men kent
de belangrijkste groeperingen in de
machtstrijd rond Soekarno het le
ger, de luchtmacht en natuurlijk de
PKI, de communistische partij Indone
sia maar we tasten nog in het vage
over hun werkelijke voormannen en
hun uiteindelijke bedoelingen.
Soekarno is zelf verantwoordelijk
voor de huidige situatie. Omwille van
zijn machtspolitiek (Maleisië) heeft hij
gebroken met het westen (en daardoor
de economische chaos in zijn land ver
ergerd) en is hij nauwe vriendschaps
banden gaan aanbinden met Peking-
China. Dat was spelen met vuur. Hoe
gevaarlijk dat kan zijn is nu wel ge
bleken.
Terwijl op het ogenblik op Midden-
Java een begin van burgeroorlog is
ontstaan, probeert Soekarno te sussen.
Door de aanstichters van de staats
greep te ontzien en hun bestrijders
strak aan de teugel te houden hoopt
hij de balans van de politieke machts
verhoudingen. in zijn land weer in
evenwicht te brengen. Het is zeer
de vraag, of de president hierin
zal slagen. Het leger, dat altijd zijn
trouwste toeverlaat is geweest, wil een
afrekening met de schuldigen aan de
beestachtige moord op een aantal hoge
legerofficieren. Als die wraakoefening
zou worden gehouden zal de PKI niet
werkloos toezien. Dat zal dan het ein
de betekenen van Soekarno en het be
gin van de chaos.
Qeboortenregeling blijft nog steeds 'n
zeer populair gespreksthema. Hier
in West-Europa benadert men het
meestal vanuit de problematiek van de
welvaartsstaat. Heel andere proporties
krijgt dit vraagstuk echter als men het
plaatst tegen de achtergrond van de
bevolkingsexplosies in minder ontwik
kelde landen als b.v. India.
In India sterven jaarlijks honderd
duizenden kinderen door gebrek aan
voedsel en medische verzorging. Toch
blijft de bevolking gestadig toenemen.
In andere ontwikkelingslanden gebeurt
hetzelfde.
Wat kan en moet de Kerk doen voor
die mensen? Deze vraag is de afge
lopen week op het concilie opgewor
pen door mgr. Frans Simons, Limbur
ger van geboorte, thans bisschop van
Indore in India. Mgr. Simons beant
woordde die vraag zelf met de scherp
ste aanval, die tot dusverre op het
concilie op de traditionele houding
van de Kerk tegenover de geboortenre-
geling is gedaan.
Er zullen wel moraal-theologen zijn,
die dit geluid uit de praktijk overtrok
ken noemen. Mgr. Simons zou daar
met een variant op St. Thomas tegen
over kunnen stellen, dat voor het be
oefenen van de moraaltheologie hon
ger en echte armoe bevorderlijk zijn.
Het is op dit moment nog niet te
zeggen of en hoe het concilie zich over
het geboortenbeperkingsvraagstuk zal
uitspreken. Maar bet zal in ieder geval
een uitspraak moeten zijn, die de mil
joenen hongerende mensen in de we
reld voedsel in het vooruitzicht stelt.
Een appèl aan het wereldgeweten is
niet voldoende. De Kerk zal zelf het
voorbeeld moeten geven door een
kruistocht tegen de honger te begin
nen^ Het program daarvoor ligt klaar:
de Bergrede.
JJinnenkort zal de Tweede Kamer zich
moeten uitspreken over het goed-
keuringsontwerp inzake het huwelijk
van prinses Beatrix en de heer Claus
von Amsberg. Binnen de PvdA en PSP
in de linkse hoek dus-maar niet al
leen daar zijn acties tegen dit hu
welijk op gang gekomen, die weer tot
tegenacties hebben geleid.
Onze indruk op dit moment is dat
zowel de activiteiten van de vóór- als
tegenstanders het overgrote deel van
het Nederlandse volk onberoerd laten.
Men schijnt zich niet voor deze zaak
te interesseren. Het komt ons voor, dat
deze onverschilligheid een grotere be
dreiging vormt voor het voortbestaan
van de monarchie dan het rumoer rond
het huwelijk van de prinses.
