'ome"moet
f?/
Individuele vrijheid
Soesiov wil breuken
in rode kamo lijmen
man
housa o fenqiand
Inrichtingsbeleid
bij supersnelle
groei onmisbaar
AR BUITEN
esehuit
en?
VORSTENPAAR
WEER OP
JUBELTOCHT
O
en tintelfris!
MARIJNEN: RUIMTELIJKE
ORDENING IS
MEER DAN PLANOLOGIE
Paus Paulus
doet verslag
aan 2000
concilievaders
Meer kaarten dan
plaatsen
Gedrang voor
stadion eist
14 doden
in Zuid-Korea
HOUSE OF ENGLAND'S
Staatsgreep
in Indonesië
voorbarig?
Antwerpse
apothekers
in staking
sacht-bros beschuit
ie, nette partjes als
t is snijd-en smeer-
ninder, smaakt veel
graag 'n lichte, luch-
2e zo lekker, zo heer
maar... verrukkelijk.
TERUG IN ROME:
ONVOORZIENBAAR
GOEDE WIL
Niet alleen
voor diamantairs!
BOGAERS OVER RUIMTELIJKE ORDENING
Creativiteit
Zoon probeerde
moeder van
balkon te werken:
1.5 jaar geëist
Specialisten
Verstedelijking
ren (vooral het leger) en de PKI. En
dat schijnt nu ook gebeurd te zijn. Maar
dan blijven er nog twee belangrijke vra
gen over: Is Soekarno werkelijk uitge
schakeld? En is de PKI of slechts een
deel ervan in de strijd verwikkeld? Het
antwoord op de eerste vraag kan afge
leid worden uit de sterke aanwijzingen
dat Soekarno's gezondheid de laatste we
ken ernstig achteruit is gegaan. Hoe
ernstig, is niet bekend.
De voorlopige mening van de zegslie
den in Hongkong is, dat afgezien van
Soekarno's lichamelijke en geestelijke
toestand, de PKI waarschijnlijk een voor.
barige greep naar de macht heeft ge
daan.
Sinds de mislukte communistische op
stand in Madioen (onderdrukt door gene
raal Nasoetion) in 1948 heeft de PKI al
tijd een voorzichtige koers gevaren.
Langzaam maar zeker breidde de PKI
haar netwerk van dorpscellen over het
hele eilandenrijk uit, in het bijzonder op
Java. Zij wist ook de leiding te krijgen
in de grootste arbeiders- en boerenorga-
nisaties,
PKI-voorzitter, Dipa Noesantara Aidit,
er steeds bij Soekarno op aan ,,de boeren
te bewapenen". Men had dan ook niet
verwacht, dat de PKI het op een kracht
meting met het leger zou aansturen zo
lang de boeren, van wie de meesten zijn
aangesloten bij communistische of door
communisten geleide organisaties, niet
bewapend waren.
Een communistische overwinning zou
voor de Verenigde Staten in Azië een
hoogst ernstige tegenslag zijn. Het groot
ste land ter wereld op vier na zou zo
doende in het militante Aziatische com
munistische kamp, dat door Rood-Ohina
wordt beheerst, tereoht komen. Dit zou
voor het Westen het verlies van heel
Zuidoost-Azië kunnen betekenen. Het zou
de communisten een hamer- en aam
beeld- positie ten opzichte van Zuid-Viet-
nam, Thailand en Maleisië geven. De
strategische implicaties van een derge
lijke ontwikkeling zijn te verbijsterend
om zich daar een voorstelling van te kun.
nen maken.
Maar het is een mogelijkheid, die men
onder ogen moet zien. Alleen de tijd zal
leren of het ook een
In de afgelopen maanden drong de*waarschijnl«*h«d
DAGBLAD DE StEM VAN WOENSDAG 6 OKTOBER 1965
lllllllllllllllHIIIHIIIII
(Advertentie)
aTSjr'l
munistische partijen naar Moskou te krij
gen voor besprekingen had als resultaat,
dat zeven communistische partijen, waar
onder de Chinezen, weigerden een af
vaardiging te sturen.
„Maar wij herhalen steeds opnieuw",
aldus Soesiov in zijn rede. „dat slechts
eenheid de noodzakelijke situatie schept
om succes te hebben in de grootse his
torische strijd tegen de reactionaire
krachten
MOSKOU (UPI) De Russische par
tij-theoreticus Mikhail Soesiov heeft in
een rede opnieuw de Russische wens be
nadrukt, een wereldcongres te houden
teneinde de communistische gelederen
te sluiten.
Soesiov, secretaris van het centrale
comité van de Russische communistische
partij, sprak op een wetenschappelijke
bijeenkomst ter gelegenheid van de '30e
verjaardag van het zevende internatio
nale communistische congres.
Soesiov zei, dat de communistische
partij m Rusland gelooft, dat er meer
is, dat de communisten verenigt dan
scheidt.
Hij onderstreepte het belang van bi
laterale en multilaterale contacten bin
nen de communistische beweging.
„De Russische communistische partij,
evenals andere communistische partijen,
die de MarxistLsoh-Leninistische beginse
len onderschrijven, wenst een wereldcon
gres van alle communistische partijen,
dat eerst na zorgvuldige voorbereidingen
zou moeten worden gehouden."
Een poging om eerder dit jaar 26 com
SEOEL (Reuter) Veertien perso
nen werden gedood en 54 ernstig ge
wond in het gedrang voor een stadion
in Kwanddjoe in Zuid-Korea.
Dit gedrang ontstond toen het sta
dion, waar de jaarlijkse sportwedstrij
den van Zuid-Korea zouden worden ge
houden. gesloten werd omdat alle plaat
sen bezet waren en er buiten nog men
sen waren met plaatsbewijzen. De po
litie probeerde met brandweerslangen
het publiek nog terug te drijven, met
het gevolg dat men elkaar onder de
voet liep. Onder de veertien veronge
lukten waren twaalf oude vrouwen en
een jongetje van twee jaar.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG. Mr. V. G. M.
Marijnen zegt het zeer beslist:
„Men mag de vrijheid van het in
dividu niet aantasten. Ik sta af
wijzend tegenover een overheids
regeling die de bevolkingstoena
nie een halt moet toeroepen. De
voorlichting, het wijzen naar de
wissel op de toekomst, dat is na
tuurlvjk een andere zaak. Maar
beslist geen overheidsregeling."
De dinsdag geïnstalleerde voor
zitter van de raad van advies
voor de ruimtelijke ordening kent
geen angst voor de toekomst. Hij
ziet de enorme problemen wel.
Hij gaat er niet aan voorbij.
„Maar de mens heeft altijd aan
ruimtelijke ordening gedaan. Hij
blijft dit doen, ook in deze eeuw.
Feit is echter wel, dat hij nu ge
dwongen wordt haast te maken
met het ordenen van dc ruimte.
Dat wel. Misschien zijn we wel
wat Iaat met dc maatregelen van
nu begonnen."
Het wordt volgens mr. V. G. M. Ma
rijnen tijd, dat men een goede definitie
maakt van het begrip ruimtelijke orde
ning. Men denikit hierbij bijna altijd aan
de planologie. De ordening omvat ech
ter veel meer: zij omvat alle aspecten
van het menselijk leven. En dat zijn
er nogal wat cultureel, maatschap-
lelijk, medisch, politiek, sociaal. Socio-
ogisch heeft de mens er volledig mee
te maken. „Het gaat hem persoonlijk
aan, hoe hij woont, hoe hij zijn vrije tijd
kan besteden, hoe hij werkt
De raad van advies voor de ruimtelij
ke ordening krijgt een bijna onover
zienbare taak, Om te beginnen moet hij
al advies uitbrengen over allerlei kwes
ties, nog voordat de vervolg-nota inza
ke de ruimtelijke ordening van minis
ter Bogaers in de loop van 1966 ver
schijnt.
„Het maakt het werk voor de com
missie boeiend. Mij althans boeit het
wel heel bijzonder", zegt mr. Marijnen,
de oud-minister van Landbouw en de
vorige minister-president. „Niet, dat
Nederland in de komende jaren bimnen-
ste-buiten gekeerd moet worden. Iedere
centimeter Nederlandse grond is al di
verse keren omgespit".
Wat moet er dan wel gebeuren?
De vraag beantwoorden, wat men
met de verstedelijking aanmoet. Moeten
de steden groter worden? Moeten er
nieuwe steden bijkomen en moet het
platteland gespaard worden? Of dient
de stad geleidelijk-aam over een deel
van het platteland geschoven te wor
den. Met behoud van vooral ook re
creatieve ruimten?
Eveneens de vraag beantwoorden,
wat 'te doen met onze industrieën. Moe
ten ze al of niet over Nederland ver
spreid worden? Moet de overheid bij
deze spreiding alleen maar stimuleren,
of ook min of meer dwingend optre
den? Moet de industrie naar het platte
land, of het platteland naar de in
dustrie?
Een antwoord zoeken op de vraag,
hoe de landbouw in te passen in de
ruimtelijke ordening van de nabije toe
komst, hoe de diverse provincies en
streken leefbaar te houden of leefbaar
te maken.
Proberen een advies te geven over
de enorme verkeersproblematiek. Moe
ten we meer openbaar vervoer hebben?
Kunnen we het vinden in ondergronds
openbaar vervoer? Of in monorails bij
voorbeeld? Of in het afsluiten van be
paalde delen van de binnensteden?
De vraag onder ogen zien en trach
ten te beantwoorden, wa te doen met
onze oude en binnensteden en histori
sche steden.
En vooral: moeten we onze In
dustrieën deels overplaatsen naar el
ders in West-Europa of naar de ont
wikkelingslanden?
En waar moeten we bijvoorbeeld
heen met de vele rijksdiensten?
Mr. V. G. M. Marijnen, voorzitter van
de raad van advies voor de ruimtelijke
ordening, heelt nog vele vragen en er
zijn voor hem bovendien tientallen
vraagtekens. Maar Nederland, liever de
Nederlander, moet een oplossing vin
den in al deze problemen. Het bedrijfs
leven wil. Het heeft allerlei plannen en
voorstellen. Het heeft al heel wat nota s
samengesteld, waaruit meer dan alleen
maar goede wil spreekt.
De georganiseerde landbouw wil ook.
Deze sector beseft, dat een volledige
structuurverandering noodzakelijk
wordt. „De toekomst maakt een kwali
tatief goede boerenstand noodzakelijk
en niet een kwantitatieve Ik ben
ervan overtuigd, dat nog meer land
bouwers zullen afvloeien en dat zij in
onder meer de industrie werk gaan zoe
ken. Daarom is de trek van een daar
voor geëigende industrie naar het plat-
teland alleen t-.aar toe te juichen''.
Dat de ruilverkaveling-nieuwe-stijl in
deze structuurverbetering in deze tota
le ruimtelijke ordening een zeer be
langrijke rol moet spelen, stelt mr. Ma
rijnen alleen maar vast. Hij weet, dat
dit al gebeurt en met succes.
Maar dat de verstedelijking van Ne
derland zich het snelst ten zuiden van
de lijn Alkmaar - Arnhem zal voltrek
ken ïs voor hem nog geen wet van Per
zen en Meden. „Wel een aanwijzing.
Zoals de vier zogenaamde urbanisatie-
zones ook aanwijzingen zijn. misschien
ook wel heel duidelijke. Maar planolo
gie is een voortdurend proces, een visie.
Zij is een zich voortdurjnd aanpassen
aan de gewijzigde omstandigheden".
Nu de toestand in Griekenland
weer rustiger geworden is, heeft het
Griekse koninklijke paar zijn tocht
langs de eilanden hervat. De ont
vangst is overal hartelijk en vooral
de kleine prinses Alexia, hier in de
armen van koning Konstantijn, wekt
vertederende gevoelens.
VATIKAANSTAD (UPI) Paus Pau
lus VI heeft gisteren het oecumenisch
concilie verslag uitgebracht van zijn
bliksembezoek aan New York en de
Verenigde Naties. „Wij danken de Heer,
dat wij het voorrecht genoten om de
vredesboodschap aan alle mensen op
aarde te verkondigen", aldus de zicht
baar vermoeide paus tot de 2.000 con
cilievaders in de basiliek van St.-Pie-
ter.
De katholieke kerk heeft een grotere
verplichting op zich genomen de zaak
van de vrede te dienen, omdat zij, door
onze stem, zich plechtig achter deze
zaak heeft gesteld".
Paus Paulus zei dat het grootste ge
vaar voor de vrede bestaat uit de on
gelijkheid tussen klassen en landen.
Daarom drong hij aan op grotere aan
dacht voor de ontwikkeling van „de
armen in de wereld, die ontelbare legi
oenen'
Paus Paulus ontving een geestdriftig
welkom van duizenden Romeinen op het
vliegveld en op het Sint-Pietersplein.
Hij werd op het vliegveld verwelkomd
door premier Aldo Moro en andere ka
binetsleden.
Het Russische regeringsorgaan „Is-
vestia" heeft gisteren verklaard, dat
president Johnson en de Amerikaanse
katholieken hebben getracht het bezoek
van Paus Paulus aan New York „voor
hun eigen belangen te benutten".
President Johnson zou „volkomen dui
delijk" hebben getracht met zijn ont
moeting met de paus het prestige van
Washington te versterken.
De Isvestia vermeldde wel dat de
paus een vredesboodschap had overge
bracht aan de Verenigde Naties, maar
leverde hierop geen commentaar.
Er is een nieuwe kleur
blauw met de transparante
helderheid van diamant.
Diamond blue kunt u na
tuurlijk niet zo dragen,
daarom hebben de stoffen-
kunstenaars dit blauw ge
temperd met zwart in wel
101 melanges. Het resul
taat vindt u in onze kollek-
ties: kostuums met 'n heel
bijzonder cachet,
voor zaken - en
societyleven.
229.50 - 309.50
REGEREN C'n herenmode)
IS VOORUITZIEN I
Zelfs de mystici, die president Soekar
no zo graag raadpleegt, zullen het niet
gemakkelijk vinden de uitslag van de
huidige moeilijkheden in Indonesië te
voorspellen. Het is zelfs nog niet geheel
duidelijk hoe de omwenteling -- en waar.
om is ontstaan en het zal voorlopig nog
wei zo blijven. Afgaande op de schaarse
berichten, die uit Djakarta komen, me
nen diplomatieke zegdlieden in Hong
kong veilig te kunnen zeggen dat: 1. De
lang verwachte machtsstrijd om Soekar
no te vervangen is begonnen, 2. Een
grote verschuiving in het machtseven
wicht in Zuidoost-Azië zo goed als zeker
uit de ontwikkelingen in Djakarta zal
voortkomen.
M®n heeft al lang verwacht, dat een
machtsstrijd zich, zodra Soekarno zou
overlijden of zijn greep op het Indone
sische gebeuren zou verliezen zou ont
wikkelen tussen de PKI (de Indonesi
sche communistische partij), de militai-
MINISTER BOGAERS: inrichtingsbeleid
land. en tuinbouw in stand te houden en
de behoefte aan open ruimte en recrea
tiegebied te kunnen bevredigen. Over
deze zienswijze wil minister Bogaers
thans in de eerste plaats het oordeel van
de raad van advies horen.
Ook in het noorden begint zich thans
een kentering af te tekenen. Voor het
eerst sinds minstens 100 jaar hebben de
drie noordelijke provincies namelijk in
1964 minder inwoners naar de andere
provincies zien vertrekken dan van el
ders zien arriveren.
Inmiddels is volgens minister Bogaers
de invloed van nieuwe technische ont
wikkelingen op de werkgelegenheid en
de invloed van de industriële woning
bouw op de woonvormen en de sprei
ding van de verstedelijking slechts on
volledig te voorspellen. „Wij zullen voor
al behoefte hebben aan visie om nieuwe
ontwikkelingen te zien en aan creatief
vermogen om onze visie vorm te ge
ven". Aldus minister Bogaers. Hij zei
voorts, dat men de komende nieuwe no
ta over de ruimtelijke ordening mocht
interpreteren „als een uiting van mijn
geloof in de mogelijkheid om juist in
deze verstedelijkte en gemotoriseerde
samenleving een hoogwaardig leefmi
lieu te scheppen".
(Van onze correspondent)
ANTWERPEN In de stad Antwer
pen en in de grotere gemeenten van
deze Belgische provincie hielden gister
morgen meer dan 500 apothekers hun
deuren gesloten. Deze protestactie is be
doeld als waarschuwing aan het adres
van de Belgische regering, die tot dus
ver de voorschotten nog niet heeft te
rugbetaald, die de apothekers in het ka
der van de wettelijke ziekteverzekering
op zich nemen.
Het rijiksfonds staat bij de Antwerpse
apothekers gemiddeld voor 12.000 gul
den in het krijlt. De apothekers, die niet
over voldoende eigen geldmiddelen be
schikken, zijn daardoor genoodzaakt zelf
leningen aan te gaan bij de banken. De
globale schuld van het Belgische rijks
fonds beloopt op dit ogenblik al bijna
130 miljoen gulden. Van verschillende
zijden wordt behoogd, dat de toepas
sing van de nieuwe wet op de ziekte
verzekering 'de financiële draagkracht
van de Belgisch schatkist en van het
BeiLgisdhe bedrijfsleven te boven gaat.
De Belgische artsen gingen vorig jaar
in staking uit protest tegen sommige
bepalingen van die wet.
ROTTERDAM (A.N.P.) De officier
van justitie bij de rechtbank in Rotter
dam heeft anderhalf jaar gevangenis
straf met aftrek geëist tegen de 20-ja-
rige magazijnbediende Jan C. H. uit de
Maasstad, omdat hij geprobeerd heeft
zijn moeder over het 10 meter hoge bal
kon van haar woning te werken. Dat hij
niet in zijn opzet slaagde had de vrouw
aan haar man te danken. Deze slaagde
er op het nippertje in zijn zoon, die on
der invloed was, te beletten zijn drieste
plan uit te voeren. Toen zijn moeder
aanmerkingen maakte op zijn toestand
werd de jongeman driftig.
DE 60-JARIGE mevrouw A. Tebbes-
Hartman uit Groningen is overleden
aan de verwondingen die zij opliep toen
zij bij het ophangen van gordijnen aan
de waslijn op haar balkon van vier en
een halve meter hoog naar beneden
viel.
(Advertentie)
rei nalisten en mitische
P" ^peringen.
I' altijd weinig ;i«: aan be
st an:,u de voornaams! Nijd om de
macht, zodra Soekarno zou worden uit
geschakeld, zal gaan tussen de militai-
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Bogaers heeft
gisteren voor de tweede maal binnen
korte tijd zijn verantwoordelijkheid voor
de ruimtelijke ordening van ons land
onderlijnd. Werd verleden week dinsdag
door de minister de rijksplanologische
commissie geïnstalleerd, gisteren instal
leerde hij in de Rolzaal op het Binnen
hof te Den Haag de raad van advies
voor de ruimtelijke ordening. Dit 38
man sterke college zal, onder voorzit
terschap van oud-minister-president mr.
V.G.M. Marijnen, vooral een communi
catiekanaal tussen regering en samen
leving moeten zijn. Minister Bogaers zei
het aldus: „Enerzijds zal de raad de
regering kunnen informeren, over wat
er in de Nederlandse samenleving leeft
aan denkbeelden over hoofdlijnen en be
ginselen, die voor de ruimtelijke orde
ning van algemeen belang zijn, ander
zijds kan de raad een klankbodem zijn
voor de inzichten van de regering, die
aan haar ruimtelijk beleid ten grond
slag liggen".
De raad van advies bestaat uit verte
genwoordigers van verschillende maat
schappelijke organisaties, experts op be
stuurlijk en technisch gebied inzake de
ruimtelijke ordening en deskundigen in
zake het provinciaal en het gemeente
lijk bestuur. In de raad van advies zit
ten o.m. vertegenwoordigers van land
bouwschap, bosschap, werkgeversver
bonden, vakcentrales, woningcorporaties,
de spoorwegen, het beroepsvervoer, de
contactcommissie voor natuur, en land
schapbescherming en de stichting re
creatie. Het is de bedoeling dat een spe
ciale werkcommissie uit de nieuwe ad
viesraad regelmatig contact houdt met
het bedrijfsleven.
In zijn installatiereden zei minister
Bogaers o.m., dat de toedeling van de
ruimte in toenemende mate een klem
mende opgave voor het overheidsbeleid
zal zijn. Uitgaande van een groei van de
bevolking met 60 procent tot 21 miljoen
in het jaar 2000 zal de omvang van de
stedelijke bebouwing in die tijd met
meer dan 100 procent moeten toenemen.
In het Nederland van 1900 was plm.
1200 km2 bebouwd, thans is dit meer
dan 2200 km2. In het jaar 2000 zal echt-
ter 4500 km2 bebouwd moeten zijn.
Om deze redenen zal in de volgend
jaar aan de Tweede Kamer uit te bren
gen nieuwe nota inzake de ruimtelijke
ordening de verstedelijking daarom een
belangrijke plaats innemen, aldus de mi
nister. Dit probleem ligt inmiddels zijns
inziens niet in alle delen van het land
hetzelfde. De verstedelijking voltrekt
zich het snelst in het deel van ons land
dat globaal genomen ten zuiden van de
zone Alkmaar - Arnhem ligt. Daar wo
nen thans 9 van de 12 miljoen Neder
landers. Volgens de prognose zullen daar
in 2000 ongeveer 16 van de 21 miljoen
Nederlanders wonen.
Om die groei op te vangen en in banen
te leiden, zal men volgens de minister
voor dit deel van het land tot een „in
richtingsbeleid" moeten komen. Dit in
richtingsbeleid moet betrekking hebben
op de thans al bestaande vier grote ur
banisatiezones, te weten: 1. De noord
vleugel van de Randstad (de hele ste-
denrij van Haarlem via Amsterdam en
Utrecht tot Arnhem Nijmegen) 2. De
zuidvleugel van de Randstad (de Zuid
hollandse steden) 3. De Brabantse ste
denband en 4 Het stedelijk complex
van Midden- en Zuid-Limburg. Het in
richtingsbeleid zal er zich volgens de
minister op moeten richten een duidelij
ke scheiding tussen deze stedelijke -.zo
nes en de omringende gebieden te hand
haven. Die omringende gebieden zullen
voldoende omvang moeten hebben, om
j
