„HI-FI" KOST
(VEEL) GELD
T.V.-signaal: boodschap voor
andere wezens in heelal
to
parade der getemde
elektronenons
welvaartsspeelgoed
Bandcassette
helemaal „in
TELEVISIESTUDIO OP
FIRATO "65: PLAATS
VOOR 1500 MENSEN
T.v. in een
Chippendale
meubel
Portable is
volwassen
ACCORDEON
MET KLANK
VAN EEN
ORKEST
Golven eeuwig
onderweg naar
het oneindige
mt t p
JOL-STEREO" NIET
ALTIJD ZO VOE
„Elektron" biedt
vele boeiende
demonstraties
15
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 18 SEPTEMBER 1965
15
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Als u naar de Firato gaat met liet idee om ,zo
maar eens te kijken maar met in het achterhoofd het vage voornemen
om u misschien te laten verleiden, dan bent u een willig object voor
de mensen die er in hun stand hun uiterste best voor doen u iets te
verkopen, zij het dan via de winkelier. Waarschijnlijk gaat u niet naar
de expositie met enige duizenden in de binnenzak, al is het dan uiterst
eenvoudig ze er kwijt te raken aan peperdure apparaten als video
recorders.
Misschien heeft u wel wat geld over
voor een ,,hi-fi" installatie. Hi-fi is al
jaren een modewoord, de glans is er,
ondanks de televisie en al ons andere
speelgoed, nog lang niet af. U zult het
woord op de Firato om de haverklap
tegenkomen.
De t.v. heeft noch de radio,
noch de grammofoonplaat ernstig con
currentie kunnen aandoen en afspeelap
paratuur is dan ook nog altijd "een art.
waarin de elektro-te'chnici, oe vormge
vers en de gebruikers zich naar hartelust
kunnen uitleven. Hi-fi is in onze tijd nog
méér hi-fi dan het was toen de term
werd uitgevonden. De droom van het
orkest in de huiskamer is reëler dan
55
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Een van de nieuwe
elementen in het elektronisch wonder
land is de cassette-recorder, al dateert de
lancering ervan zeker van anderhalf jaar
geleden. De slogan „het gemak dient de
mens'' en het verbluffende gemak waar
mee de apparatuur speelklaar wordt ge
maakt, schijnt een enorme belangstelling
te hebben getrokken.
Fascinerende, maar uiterst kostbare
mogelijkheden, alleen bereikbaar voor ge-
interesseerden met een stevige bankre
kening, bieden de beeldband (video)-re
corders. Voor de prijs van een auto kan
men zich het genoegen verschaffen om
in de huiskamer zelf t.v.-programma's
van zijn eigen ontvanger op te nemen,
om ze later na een druk op de toets weer
terug te draaien. Vooral in de onderwijs
wereld en in het bedrijfsleven zijn hier
voor talrijke toepassingen denkbaar.
Om aan de steeds stijgende belangstel
ling voor stei eo-ontvangst te voldoen,
zijn op de Firato-'65 enige ruimten inge
richt voor deze aantrekkelijke wijze van
geluidsweergave.
Deze ruimten zijn zodanig van afme
ting, dat de toehoorder precies hetzelfde
effect krijgt als mogelijk straks in zijn
huiskamer. Over de f.m.-stereo-ontvangst
(via het radiotoestel) schijnt nogal enige
begripsverwarring te bestaan. Deze ste
reo-ontvangst via radio is namelijk ge
heel iets anders dan stereo-weergave van
grammofoon of bandrecorder. Weliswaar
is het principe uiteraard hetzelfde, maar
stereoweergave via de radio vereist een
ingrijpende technische voorziening, die
alleen in de nieuwste radiotoestellen is
aangebracht
Wat ons in do afgelopen tijd vaak hin
derde in de reclame voor radiotoestellen
was de verlokkende toevoeging „volledig
stereo". Helemaal onjuist was die slo
gan vaak niet voor grote radiomeubels.
Men kon namelijk met een in dit meubel
aanwezige stereo-platenspeler ook stereo
platen ten gehore brengen. Maar het
woord „vol-stereo" suggereert dat ook de
radio-ontvangst stereofonisch zou zijn.
Dat is niet zo vanzelfsprekend. De meeste
radio-uitzendingen blijven voorlopig mo-
noraal Bovendien moet de koper van
zo'n toestel bedenken, dat wil hij de ste
reofonisch door de omroepen uit te zen
den programma's echt „ruimtelijk" kun
nen beluisteren, zijn toestel beide ge
luidssignalen uit Hilversum moet schei
den cn naar afzonderlijke, los van het
toestel te plaatsen luidsprekerboxen dient
te geleiden.
Radio-ontvangers met de opdruk „ste
reo" op de stationsschaal, maar voor
zien van twee (geïntegreerde) in het
toestel ingebouwde luidsprekers, kunnen
nimmer van een goede stereo-ontvangst
genieten. Gelukkig hebben de fabrikan
ten deze fout ingezien en geven zij de
bezoekers thans uitgebreide en vakkun
dige voorlichting.
ooit tevoren, of de buren dat nu leuk
vinden of niet.
Wie wel eens een- plaat draait, op e?r
platenspeler die op de radio is aangeslo
ten, of op een (kant en klare) elektro-
grammofoon, en nu door welluidende ad
vertentie of wellicht door de Firatt
..rijp" is gemaakt voor een hi-fi instal
latie, die moge gewaarschuwd de RA1-
deuren passeren.
Neen, niet omdat men er op de loer
ligt om hem bij de neus te nemen. Maar
omdat hij. in verreweg de meeste geval
len zichzelf iets zal gaan wijsrhaken.
Hi-fi bestaat Het is geen loze recla
mekreet. Maar hi-fi is, uit de aard van
zijn wezen, geen goedkope aangelegen
heid. „High fide-lity", hoogste betrouw
baarheid in de weergave, wil zeggen dat
de elektro-akoestische industrie al haar
kunnen heeft gebundeld in de reeks
platenspeler-versterker-luidsprekers.
Dat kan echt niet voor een prikje. En
wie voor het genot van een waarlijk
grandioze weergave van de platen ge
conserveerde muziek niet méér over
heeft dan een paar honderd gulden, die
moet zijn hi-fi dromen laten varen.
Nu kunt u natuurlijk een beetje smok
kelen: als u een uitstekende platenspeler
hebt (over de platen zelf praten we niet,
die ziJn praktisch allemaal van uitste
kende kwaliteit) en u koopt ter vervan
ging van de radio een kwaliteitsverster
ker, dan kunt u zichzelf aanpraten dat
u hi-fi hebt. Ook al weet u dat de luid
sprekerboxjes die u altijd al gebruikte
nu niet direct van de beste kwaliteit zijn.
.-Nou ja", denkt u dan," het voornaam
ste is toch in orde, alleen die speakertjes»
dat is zo erg niet..".
Dat is echter een aanzienlijk eind
naast de waarheid. Stel dat u een foto
zichtbaar moet laten door een hindernis
van een stuk of vier glazen platen. U
bent dan wel zo wijs om vier stukken
helder glas te nemen. Drie stukken hel
der glas en één stuk dat beroet is, le
veren zowat hetzelfde effect als vier
zwarte ruiten.
Ieder element in de keten van plaat tot
luidspreker is een hindernis Wie met één
ervan smokkelt, doet praktisch het ge
hele' effect teniet.
Wat kost echte hi-fi dan? Voor minder
dan driehonderd gulden hebt u nauwe
lijks een platenspeler die in een hi-fi in
stallatie thuishoort. Het neusje van de
zalm kost zelfs zeven tot achthonderd
gulden.
Dan de versterker. Ze zijn er in tien
tallen merken, in uiteenlopende klassen.
Streeft u, na de schrik die de platen
speler u bezorgd heeft, nog altijd welbe
wust naar hi-fi. reken dan minstens op
vijfhonderd gulden voor de versterker.
Daarvoor hebt u stereo, ruisonderdruk-
king en wat verder ook allemaal van
veel goedkopere versterkers wordt, ge
zegd, maar dan hebt u het écht,
En nu de luidsprekers. Voor twaalf
gulden vijftig per stuk kunt u losse luid
sprekers kopen, en die geven ook geluid,
zelfs goed geluid, maar geen hi-fi. Alles
wat uw peperdure platenspeler en ver
sterker weer tevoorschijn getoverd heb
ber. uit die kostelijke grammofoonplaat,
draait zo'n luidspreker radicaal de nek
om.
Nou ja, niet overdrijven: voor achten
negentig procent dan.
Voelt u nog altijd voor hi-fi? Bent u
misschien bereid er uw autodroom een
paar jaar of langer voor op te zouten?
Dan bent u de ware liefhebber. Ga dan
gerust naar de Firato, en ga horen, hoe
luisterrijk hi-fi is. Hoeveel mooier het
nog wordt, als u het budget kunt verdub
belen, en tenslotte kunt u er zien en ho
ren wat er te koop is voor iemand die er
een paar duizend gulden tegenaan zou
willen gooien. Daarvoor koopt u werke
lijk het hele Concertgebouworkest, de
Wiener Symphoniker en al die andere
beroemde orkesten, en laat u om het
even welke beroemdheid als solist bij
u thuis spelen, zo vaak u wilt.
Overigens: u zoudt in het laatste geval
ook wel een speciaal huis om uw instal
latie moeten laten bouwen, want daar
komen luidsprekerinstallaties aan te pas
die u in een normale kamer nauwelijks
kwijt raakt. Ze zouden er ook nauwe
lijks tot hun recht komen.
Dit is op hi-fi-
gebied wel het
neusje van de zalm:
de Braun-installatie
„Studio 1000", ge
heel getransistori-
seerd. De platenspe
ler presteert het,
afspelen mogelijk
te maken bij een
naalddruk van 0,4
gram. De automati
sche uitschakeling
werkt foto-elek
trisch. De gehele
installatie (verster
ker, tuner enz.) is
uitgerust met toet
sen en schakelaars
die niet meer me
chanisch, maar
elektronisch wer
ken, zodat een ui
terst lichte aanra
king al ruim vol
doende is. De prijs
van deze droom is
nog niet bekend. In
Didtsland kost de
installatie ongeveer
14.000 mark.
ra
(Van een onzer redacteuren)
Als we 's avonds na het laatste
journaal het knopje van de te
levisie uitdraaien, is het voorbij.
Drie of 'vier uren lang hebben
we beelden op ons netvlies op
gevangen, beelden van mensen
en dingen, die voor ons zijn gaan
leven door het wondere, ge
temde elektron. Na het „klik"
van het knopje is het weg. Het
beeldscherm is grijs en alleen wat
herinnering blijft, maar ook die
vervaagt snel.
Maar het is niet voorbij. Onze
(eigen of centrale) antennes heb
ben gretig de golven opgevan
gen die de zender heeft uitge
straald, doch de golven reisden
verder, voorbij de aardkromming,
de ruimte in.
Waarheen?
De radiogolven, waarmee we al lan
ger dan een generatie vertrouwd
zijn bleven altijd braaf tot onze
knusse aarde behoren.
Ze lopen gehoorzaam met de krom
ming van onze planeet mee. als de
ontdekkingsreizigers uit vroeger eeu
wen die het einde van de wereld
zochten en die tenslotte ervoeren dat
het bij het beginpunt lag.
Maar de televisie is van onze tijd,
van een generatie die de kosmos be
springt. Het televisiesignaal is ook
een ruimtereiziger: het is lineair,
veegt maar heel even lang het op
pervlak, fluistert zijn boodschap in
de uitgestrekte antennes, en zegt dan
de aarde vaarwel.
Dat is aanvankelijk de nachtmerrie
van de technici geweest., en van de
genen die moesten proberen televi-
siieuitzendingen betaalbaar te ma
ken. Want telkens waar het signaal
de ronde aarde verlaat moet een
nieuwe zender staan, die 't opnieuw
uitstraalt.ook slechts weer voor
een handvol kilometers.
We hebben het bouwen van al die
zendertorens nu ins ons maatschappij -
patroon ingecalculeerd en wat er
verder met dat ruimtereizende te
levisiesignaal gebeurt, zal ons een
AMSTERDAM De gisteren
geopende Firato '65 is tot en met
zondag 26 september te bezichtigen.
De expositie is dagelijks geopend
van 10 tot 17 uur en van 19 tot
22.30 uur. 's Zondags van 10 tot
18 uur.
De RAI aan het Amsterdamse
Europlein is zowel per auto als
per trein gemakkelijk te bereiken.
De spoorwegen verkopen een ge
combineerd reis-toegangsbiljet te
gen gereduceerd tarief.
zorg zijn. Het snelt avond aan avond
over de horizon de kosmos in, teza
men met de honderden andere die
geproduceerd worden in de zenders
van ahe landen. Een onafgebroken
stroom beeldsignalen, onzichtbaar
maar zo echt als het lieflijk gelaat
van de omroepster die ^ns welterus
ten wenst, wordt de ruir.ite ingeslin-
gerd, nu al jaren aan een stuk. De
programma's van gisteren, van vori
ge week, van twee en van tien jaar
terug, ze zijn op dit moment allemaal
onderweg in de onmetelijkheid van
het heelal. Als het Zandmannetje
,.dag" gezegd heeft, en we wach
ten op de aankondiging van het vol
gende programma, is het signaal dat
zijn beeld vormt al verder de ruimte
in dan ooit een astronaut is geweest
en een kwartier later vliegt het bui
ten de grenzen van ons zonnestelsel,
voor altijd ongrijpbaar voor ons, en
onderweg naar ergens.
Zal het ooit een bestemming berei
ken. vertaald worden en andere we
zens een verre boodschap van onze
aarde brengen?
Het is een science-fiction-achtige
gedachte, maar beslist niet te gek
om erover te praten. De duizenden
televisiesignalen die wij dagelijks het
heelal instralen vormen een realiteit,
dat bewijzen immers onze eigen
beeldschermen.
Theorieën over leven op ande
re planeten, in verre zonnestel
sels binnen of zelf buiten onze eigen
Melkweg, zijn inderdaad niet meer
dan theorieën maar de wetenschap
kan niet bewijzen dat ze onzinnig
zijn. De mogelijkheid van het be
staan van buren" in de kosmos fas
cineert ons in hoge mate, ook al
weten we dat de kans op een lijfelij
ke ontmoeting volstrekt illusoir is,
zelfs al zouden we stoutmoedig ne
genennegentig procent van alle pro
blemen met één hand van de tafel
vegen. De tijd blijft, wellicht voor
eeuwig (wat dat dan ook zijn mag)
een beslissende hinderpaal.
Niet voor de lichtsnelle afgezan
ten echter die de overweldigende
hoeveelheid televisiesignalen vor
men Zij priemen vanaf welhaast
elk plekje op aarde in alle richtin.
gen de kosmos in, onderweg geleide
lijk wat van hun kracht verliezend,
maar goed voor de ontvangst van
een duidelijk beeld op wellicht er
gens een bewoonde planeet in bij
voorbeeld de Andromedanevel, de
zuster van onze Melkweg. Als daar
wezens leven die een vergelijkbare
graad van intellectuele en technische
ontwikkeling bezitten als wij, dan
hebben ze er mogelijk apparaten als
onze radiotelescopen. Als een zo'n
priemend bundeltje aardsignalen er
op valt, is de brug tussen afstand en
tijd geslagen en hebben we een teken
van leven doen belanden in een we
reld waarmee we nimmer retourcon-
tact zullen kunnen maken.
Want het zal duizenden, miljoenen
of wat maakt het uit hoeveel jaren
duren voordat het signaal zijn doel
bereikt. Het zal er aankomen als een
boodschap uit een volstrekt vergeten
verleden, zo oud als het licht van de
sterren die wij 's avonds zien schit
teren, maar die intussen reeds lang
vergaan kunnen zijn.
Wanneer de aarde, na het sterven
van de zon, een dode klomp in de
ruimte zal zijn geworden en 't zucht
je tijd waarin op die bal materie
leven, menselijk leven voorkwam,
reeds lang één geworden zal zijn met
het onmeetbare, ongrijpbare dat wij
Tijd genoemd hebben, zullen moge
lijk op een planeet die miljoenen
lichtjaren van hier staat en waar op
dat moment toevallig - intelligente
wezens leven, belangstellende breinen
zich geboeid bezig houden met
vreemde seinen uit het heelal, sei
nen die wat verwazigde beelden vor
men. Ze zullen misschien Barend de
Beer, de Flintstones of de nieuws
lezer ontwaren. En ze zullen ver
heugd uitroepen: „Er is leven elders
in het heelal".
En van ons, de afzenders, is mis
schien intussen in de ganse kosmos
niets meer over dan die eeuwig rei
zende signalen, die het beeld van
ons samenleven, bij wijze van straf,
voor altijd voortdragen door de ruim
te, op zoek naar ontvangers..
Het is misschien slechts een stukje
onpraktisch gefilosofeer De raad
sels van de kosmos verleiden daar
toe. Het is evenzeer mogelijk dat
nooit enig levend wezen buiten deze
aarde, zo het mocht bestaan, in staat
zal zijn de signalen die wij zo kwis
tig rondstrooien uit het niets te grij
pen en te vertalen in beelden.
Er gebeuren misschien heel andere,
zelfs nog vreemder dingen met de
televisiegolfjes. Enige tijd terug
meldden stomverbaasde televisie-
vorsers dat zij beelden hadden opge
vangen van programma's die jaren
geleden al moesten zijn uitgezonden.
Planten de signalen zich dan
niet lijnrecht door in het oneindi
ge? Beschrijven ze onbegrijpelijke ba
nen? Zijn ze misschien gebonden aan
ons nog onbekende krachtlijnen, zo
dat ze kunnen terugkeren naar de
aarde?
En wanneer ze wel op weg zijn
naar het oneindige, zullen ze
ons dan in een verre toekomst
wellicht iets vertellen over een
der grootste geheimen van de
kosmologie: de structuur, de
„vorm" van het heelal?" Tot aan
onze antenne weten we er alles
van. Maar wat een centimeter
daar voorbij gaat beginnen....
zullen we het ooit weten?
(Van een
onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Voor de vele
televisiekijkers, die zich ook inte
resseren voor alles wat zich achter
het tv-scherm afspeelt, zal op de
1' irato-fia daartoe ruime gelegen
heid bestaan.
Evenals twee jaren geleden, zal
de Nederlandse televisie dagelijks
vijfmaal een half uur show presen
teren voor een publiek, dat telkens
vijftienhonderd personen groot kan
zijn.
Dit geschiedt thans niet in een geïm
proviseerde studio in het tentoonstel-
lingsgedeelte van de R.A.I., maar in de
iraaie zaal van het nieuwe congresge
bouw. Het grote toneel van deze zaal
zal dienst doen als studio waar drie tot
camera s de beelden opnemen, die
worden doorgevoerd naar de reportage-
trein in het expositiegedeelte. Er is ook
een grote informatiestand van de om
roepen, de N R.U, en de N.T.S. Hier zui
len dagelijks bekende figuren van het
televisiescherm aanwezig zijn om de auto-
giammenjagers van handtekeningen te
voorzien.
Tenslotte zal de Nederlandse t.v. dage-
w "on-stop-programma tijdens de
^ntoonstellingsuren verzorgen, teneinde
ae veie t v -ontvangers in M Firatostands
van een levend beeld te voorzien.
p-ï°2r hjn die een be™ 'k willen bren-
focr t.v.-studio» in de congreszaal
W1J een kort overzicht van de tv.-
?nn5lammwelke 'n de komende dagen
vf?jWOn opgenomen >f uitgezonden
Ripn^ f£n N C.R.V -programma rond
n Nunen onder de titel „Oud
man m aan werken mee Jan Duive-
man (stem van Barend de Beer), de High
iv*. Hf Alk Modern Vocal
Group uit Zwolle en een combo o.l.v.
Harry de Groot. Zondag is er een opname
van de A.V.R.O.-quiz „Wie van de drie",
met de dames Eva Margadant en Eva
Smit en de heren dr. Hans Tetzner en
Guus Oster. Maandag 20 september volgt
er een amusementsprogramma van de
Belgiscn" B.R.T. onder de titel „Er was
eens
De V.A.R.A. presenteert op dinsag 21
september een showprogramma onder de
titel ,To beat or not to beat" m.m.v. het
V.A.R.A.-dansorkest o.l.v. Charley Ne-
derpelt, The Scorpions/ The Movions,
Lu-Lu, Vince Hill en een balletgroep.
Woensdag is er een V.P.R.O.-program
ma getiteld „Amsterdam op de Firato",
m.m.v. Wim lbo, Johnny Jordaan, Tante
L-een, de Amsterdamse poppenkast en
enkele draaiorgels. Voor de A.V.R.O.
treedt donderdag het tienertheater op
m.m.v. de Engelse zang. r Dave Barry, de
Amerikaanse beatgroep van Jerry Lewis
de Close Harmony Group, „The Fortunes"
een balletgroepje en een orkestje o.l.v.
Ruud Bos.
i D0j V-A.R.A. zendt vrijdag 24 septem
ber de uitvoering van „Feerie Africaine"
door het. nationale ballet van Senegal uit.
Voorts is zaterdag 25 seotember de KRO
weer aan de beurt met -en Anneke Grön-
lohshow terwijl tot besluit de NCRV op
zondag 26 september onder de titel „The
Marion Williams Show" een programma
spirituals en gospelsongs door Marion
Williams en haar zanggroep maakt.
teneinde het samenspel van t.v.-came
ra s, microfoons en artiesten voor de stu
diobezoekers nog te verduidelijken, zal
voorafgaand aan elk programma een
timpje op grootbeeldscherm worden ver
toond. dat toelicht hoe het televisiepro
ces verloopt en wat er allemaal komt kij
ken voor de samenstelling van de pro
gramma's.
Dagelijks worden vijf uitzendingen ver
zorgd. waarvan de aanvangsuren zijn:
S,™r' 14 0tuur' 16 30 uur. 19-30 uur
en 21.00 uur. Zondags zijn er twee uit
zendingen n.l. om 14 en 16.30 uur.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM De grote interesse die
reeds in 1963 bleek te bestaan voor het
educatieve voorlichtingscentrum „Het
Elektron", heeft het Firatobestuur doen
besluiten weer zulk een manifestatie ten
behoeve van de geïnteresseerde jeugd te
houden. Ditmaal zelfs in een meer ge
richte en gerubriceerde vorm. Men heeft
namelijk rekening gehouden met de reac
ties van docenten, die met hun leerlingen
het voorlichtingscentrum bezochten. Zo
is de scheiding tussen het fundamentele
en professionele gedeelte meer geaccen
tueerd.
De explicaties en demonstraties worden
gegeven in speciale ruimten terwijl er
omheen interessante inzendingen uit de
praktijk zullen worden gegroepeerd, be
schikbaar gesteld door Philips, P.T.T.,
N.T.S., de Nederlandse strijdkrachten,
Elektrologica, K.L.M., enz.
Voor uiteenzettingen, demonstraties en
rondleiding wordt met een tijdsduur van
twee uur gerekend.
Om de leerlingen zich bij aankomst in
de „elektron-sfeer" te laten inleven,
wordt een korte introductie gegeven, be
staande uit het vertonen van dia's met
daaraan parallel lopende gesproken tekst.
Een en ander geeft een suggestief beeld
van hetgeen in de loop der tijden door
wetenschappelijk onderzoek op het gebied
van de industriële en fysische elektronica
is bereikt.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Dat er over smaak
nog steeds niet valt te twisten ondervin
den ook de fabrikanten van radio- en t.v.-
toestellen. Ze hebben de laatste jaren
hun uiterste best gedaan om de appara
tuur zo sierlijk en vooral modern moge
lijk te maken. Maar er zijn ook altijd nog
volop klanten voor wat meer gemoede
lijke, ja zelfs, nagemaakte „antieke" vor
men. Want niet iedereen houdt van de
lage strakke kasten in lichte moderne
kleuren. Daarom zijn er op de Firato ook
weer de „oude" radio's te zien met dien
verstande dat daarin de nieuwste tech
nische snufjes zijn verwerkt.
Bij de televisie-ontvangers zagen wij
van Schaub-Lorenz in de Antiqua-serie,
toestellen in kasten gemaakt in Chippen
dale en Altdeutsche stijl, die goed passen
in huizen met antieke meubels. Ze zijn
vrij duur ruim 2200 gulden.
Een andere noviteit van Schaub Lorenz
is het moderne radiotoestel „Music Cen
ter" dat een ingenieus geconstrueerd pro-
gramma-opname-appraat bezit. Het kost
minstens f 1798, maar het bezit dan ook
unieke mogelijkheden. Het toestel bevat
een enkele toets voor het opnemen van
interessante uitzendingen en verder een
knop welke de radio-ontvanger uitscha
kelt en de tevoren vastgelegde zelfge
kozen muziek- of spraakuitzendingen in
werking gestelt.
De opname is vrijwel onmiddellijk voor
weergave beschikbaar, zonder het tijdro
vende heen- en terugspoelen van de
band. Daartoe worden op een 10 cm bre
de band liefst 126 sporen boven elkaar
opgetekend. Elk spoor heeft een speel-
duur van 22 minuten, zodat in totaal 46
uur muziek op de band kan worden vast
gelegd. Dit komt overeen met 35 banden
van 13 cm of 63 langspeelplaten.
„Antiqua I" is een uiterst mo
dern televisietoestel met een beeld
buis van 65 cm en zeven druk
knoppen voor stationkeuze op het
v.h.f.- en u.h.f.-netDit apparaat
dat ruim twee mille kost wordt
uitgevoerd in o.a. Chippendale en
andere stijlen, zodat het niet de
toneert in antiek gemeubileerde
woonruimten
55
55
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM De portable radio,
mogelijk gemaakt door de snelle opmars
van de transistor en de overige minia
turisatie in de elektronische techniek,
gaat een toekomst tegemoet die wellicht
niemand had durven voorspellen. Het
draagbare radiotoestel heeft er aanvan
kelijk zelfs uitgezien als niet mqer dan
een aardig grapje van de industrie, die
ermee liet zien hoe piepklein je een ont-
vangertje kunt bouwen dat toch nog ge
luid geeft.
De welvaart, wier cumulatie-effect zelfs
ons, verwende deelhebbers, nog dagelijks
verbaast, is de transistor, niet zo zeer het
stiefkind, maar toch wel de onmondige
kleuter van de elektronische familie, te
hulp gekomen.
De commerciële wereld ontdekte een
nieuwe, snelgroeiende markt in de hon
derdduizenden „kapitaalkrachtige" tie
ners, die van hun ouders (vaak onver
standig) veel zakgeld krijgen en die in
vrije tijd en vooral in de vakanties met
gelegenheidsbaantjes vrij veel verdienen.
De tiener die een portable wil kopen,
De „Transworld", volwaardige
portable, met wereld-tijdklok.
hoeft heus niet meer het allergoedkoopste
Japanse toestelletje te zoeken. De pop
perige kastjes met oortelefoontjes, die
enkele jaren geleden tot de verbeelding
spraken, zijn inderdaad niet meer dan
een grappig verschijnsel gebleven. Maar
de transistorradio is meegegroeid. Dat
dankt de industrie voor een groot deel
ook aan het pijlsnel toenemende aantal
auto's, dat voor ongeveer een derde ge
deelte is uitgerust met radio. Tussen de
autoradio en de gewone portable is al
geen verschil meer. De nieuwste manier
van inbouw is een eenvoudige „schuif",
waarin het toestel wordt geduwd, gaat
de auto op stal, dat gaat de portable mee
naar binnen, om in de keuken of elders
dienst te doen als tweede toestel.
Hoezeer de portable meegegroeid is,
bewijst het fors uit de kluiten gewassen
nieuwe draagbare radiotoestel dat Phi
lips op de Firato laat zien. Het is de
„Transworld" een apparaat voor „we
reldwijd gebruik", dat niet alleen de
omroepzenders ontvangt, maar dat ook
voor de zeevaart en voor koersbepa
ling gebruikt kan worden. Ook de hele
F.M.-band zit erop. Het heeft drie an
tennes.
Uit de eenvoudige portable is een toe
stel gegroeid dat de gewone tafelradio's
ernstig naar de kroon steekt, dat zelfs in
sommige opzichten aanzienlijk meer biedt
dan de „gewone" radio.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Of men het leuk
vindt of niet het arsenaal aan mu
ziekinstrumenten, dat de beroeps- en
amateursminnaars van de vlotte deun
ten dienste staat, is met weer e^n elek
tronisch snufje uitgebreid: de Cordo-
vox. Het is, verzekert de importeur van
dit Scandalli-produkt, een geheel nieuwe
vinding en maakt musiceren op een ge
heel nieuwe wijze mogelijk.
Iedereen, die de Firato gaat bezoeken,
zal de waarheid van deze bewering aan
den ore kunnen ondervinden, want de
elektronische accordeon is een van de
weinige noviteiten, die de beurs dit
jaar te bieden heeft.
Een druk op de registerknop van het
instrument is voldoende om een schier
onuitputtelijke keuze van orkestklan
ken te ontketenen De speler kan zich
zelf op deze wijze begeleiden met tok-
kel-instrumenten, violen, een fluit of een
piccolo. Via de accordeon kan hij de
klanken van de Cordovox alleen laten
klinken of gecombineerd met accordeon.
Hij kan echter ook gewoon accordeon
spelen, met of zonder versterker.
De baskant is volledig elektronisch en
kan behalve de normale accordeonklan
ken ook het geluid van tokkel- of strijk
instrumenten voortbrengen. Met een ge
luidssterkte-regelaar kan het volume
van de gekozen begeleiding worden ge
regeld. Drukt men het register in, dan
krijgt de geproduceerde muziek een
nagalm, als zat men in de veilinghal
van Blokker te spelen.
,.Hoe de akoestiek ook is", juicht de
maker van het apparaat ,,in elke ka
mer, op elke plaats zal het instru
ment fantastisch klinken" Wat de bu
ren ervan vinden, wordt hierbij wijselijk
buiten beschouwing gelaten.
Voorts beschikt de elektronische ac
cordeon over vier viibratoregisterknop-
pen waarmee naar keus langzame of
vlugge vloeiende vibrato-effecten kun
nen worden bereikt en om het allemaal
nog mooier te maken, is er ook een
speciaal glissando-register voor het na
bootsen van bijzondere instrumentale ef
fecten het portamento van de trombo
ne bijvoorbeeld of het glissando van
snaarinstrumenten.
Met de diskant kan de speler afzonder
lijke orkestpartijen aan het woord la
ten zoals bas-klarinet, fluit, trompet, vi
ool of piccolo. Hij ken de instrumenten
ook combineren en een ensemble- of
orkesteffect bereiken. Een geluidsrege
laar maakt keuze van lage en hoge to
nen mogelijk. Een voetpedaal dient
„om het zachtste muziekstuk tot een
crescendo als in het Concertgebouw te
laten aanzwellen", waarbij de 35-watt-
versterker vervorming voorkomt.
Schakelt men de bas- en diskant-regis-
ters uit. dan heeft men een instrument
over, dat gewoon volgens de normale ac
cordeontechniek kan worden bespeeld,
"'"MNWHflWEimm
Wilt lijii
