OPPOSITIE HOUDT VAST
AAN HAAR STANDPUNT
Bij Chinese aanval
slaat India terug
Staatsgreep tegen
president verijdeld
Japanner Kubota
stierf aan embolie
Oder-Neisse:
politiek zeer
Vrijheid van godsdienst
BEKKERS Bosstraat 67
Vrijheid
SJASTRI WAARSCHUWT PEKING:
IRAAKSE PREMIER AFGEZET
JONGELUI
BESTALEN
BADGASTEN
PREDIKANT
MET „BEAT"
Ulbricht naar
Moskou
Keizerin Farah
in verwachting
Studenten en
politie
in handgemeen
Crisis in EEG
vraagt snelle
oplossing
OOSTDUITSERS
IN OOSTENRIJK
VEROORDEELD
HONGERSNOOD
IN KENIA
THEORIE POLITIE VALT:
Ook zorgen bij
Landbouwschap
over verloop
slachtveeprijs
REL IN UTRECHT:
Minister Spaak
Ernstig
Spionage
Vermist kind verdronken
KLAAR VOOR GEM1N 6
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 18 SEPTEMBER 1965
ROME Wat velen gehoopt hebben is
niet gebeurd: de commissie heeft door het
ontwerpen van een nieuwe tekst over de
godsdienstvrijheid de kloof tussen meerder
heid en oppositie niet kunnen overbruggen.
Nog altijd staan ze in het concilie scherp
tegenover elkaar: nog altijd beweert kardi
naal Ruffini, dat er maar één ware godsdienst
is en dat er dus maar één godsdienst recht
heeft op volledige vrijheid. Nog altijd beweert
kardinaal Cushing dat de vrijheid van gods
dienst niet meer en niet minder is dan de
vrijheid van het evangelie zelf. „Wij moeten,"
aldus deze hoekige bisschop uit Boston, „het
evangelie van de vrijheid preken. Doen we
dat niet, dan brengen we alle fundamentele
mensenrechten in gevaar."
Het is werkelijk tragisch, de kerk met haar ver
klaring over de vrijheid van godsdienst zo lang te
zien sukkelen. Het is nu al voor de derde maal, dat
het concilie zich met deze materie bezighoudt. De
tekst is al meerdere malen herzien en bijgeschaafd.
Wij voor ons hadden de hoop, dat ditmaal vrij snel
een akkoord zou worden verkregen. Maar de debatten
van deze week bevestigen deze verwachtingen aller
minst. De oppositie is nog even krachtig als het
vorige jaar: er heeft zelfs de invoeging van enkele,
het beginsel der vrijheid inperkende passages, niets
aan kunnen verhelpen.
De vraag, die nu direct voor ons oprijst, is deze:
wat wil die minderheid dan? Wil zij terug naar de
tijd van de inquisitie? Allerminst: er is geen concilie
vader te vinden, die zou durven beweren, dat iemand
tegen zijn wil tot het aanvaarden van een bepaalde
godsdienst kan worden gedwongen. Maar wel zijn er
vaders te vinden, die weigeren aan iedere mens. aan
iedere godsdienstige groep dezelfde fundamentele
rechten toe te kennen. Omdat ze zich nog altijd
baseren op het oude en intussen door heel de
serieuze theologie achterhaalde beginsel, dat de
waarheid rechten heeft en de dwaling niet. De uit
spraak van paus Joannes, dat men onderscheid moet
maken tussen de dwaling die veroordeling verdient
en de dwalende medemens die recht heeft op liefde,
kennen ze niet of leggen ze als een vergissing naast
zich neer.
Bovendien baseren ze zich op een volkomen ver
ouderd begrip van de staat. Volgens hen moet de
staat, juist als een huisvader, zich actief met het
wel en wee van al zijn onderdanen bemoeien, ook
in godsdienstige aangelegenheden. Zoals de staat op
het gebied van de volksgezondheid de taak heeft
vergif uit de roulatie te nemen en gezonde voedings
middelen te verspreiden, zo moet hij ook op gods
dienstig gebied de dwaling uit handen van de mensen
houden en de waarheid propageren.
Natuurlijk nemen zij, door de feiten gedwongen,
wol aan, dat de dwaling getolereerd kan worden,
teneinde een groter ktoaad te voorkomen. Maar dan
alleen in de hypothese, dat de waarheid slechts door
een minderheid wordt gedragen, zoals praktisch
overal in de wereld het gevai is. Ideaal blijft echter
de these, de situatie van de absolute meerderheid,
waarin alleen de waarheid rechten heeft en de
dwaling niet.
zeer oude traditie in de kerk. bijvoorbeeld op de
H. Thomas, die in zijn Summa heeft gezegd: „Zich
onthouden van onkuisheid is een goed. Maar als de
dwalende rede deze onthouding voorstelt als een
kwaad, dan handelt de wil slecht, wanneer zij zich
ervan onthoudt. Evenzo is geloven in Christus per se
goed en noodzakelijk voor het heil, maar wanneer
de rede het voorstelt als een kwaad, dan doet de
wil slecht met zich aan dit geloof over te geven."
Bovendien verwerpt de meerderheid de volgens
haar verouderde visie op de taak van de staat, welke
door de oppositie wordt gehuldigd. Zij noemen deze
paternalistisch. Courtney Murray zei het kort en
kernachtig: ,,Ik kan president Lyndon B. Johnson
toch niet mijn vader noemen." I)e staat heeft niet
tot taak om als een soort huisvader alle goeds van
bovenaf op zijn onderdanen te doen neerdalen. In
tegendeel: hy moet het goede laten groeien van
onderaf. En zich er vooral op toeleggen, dat er in
de gemeenschap een sfeer ontstaat, waarin iedere
mens en iedere groep zich vrij kan ontplooien. Op
godsdienstig gebied betekent dit, dat de staat niet
de zorg voor de godsdienst op zich moet nemen
maar alleen voor de vrijheid van godsdienst.
Tenslotte wijst de meerderheid er op, dat de toe
komst van de oecumenische beweging bij de huidige
disputen op het spel staat. Indien de kerk zich niet
duidelijk cn onomwonden, zonder achterdeurtjes en
dubbele bodems, uitspreekt voor de vrijheid van
godsdienst, dan kan zij het decreet over het oecu-
menisme wel weer verscheuren en hoeft zij zich
niet meer in te spannen voor het uitgeven van een
document, waarin de joden van schuld aan de Gods-
moord worden vrijgesproken. Wie de basis niet durft
aanvaarden, kan weinig beginnen met een gebouw
dat op die basis moet worden opgetrokken. Laat de
kerk dan eerlijk zijn en er rond voor uitkomen
dat zij aan de oecumenische beweging nog niet toe is.
ft
Daartegenover staat dan de visie van de overgrote
meerderheid, die eindelijk ernst wil maken met
de vrijheid van godsdienst. Zij ziet zeer duidelijk
het onderscheid tussen de objectieve orde, waarin
do waarheid erkenning verdient maar de dwaling
niet, en de subjectieve orde waarin ieder mens het
recht heeft om de eerlijke uitspraak van zijn geweten
te volgen. Hij kan zich daarbij beroepen op een
Nu willen we niet ontkennen, dat de zaak, die
op het ogenblik in het concilie aan de orde is, een
buitengewoon moeilijke zaak is geworden. Niet alle
bezwaren die door de oppositie naar voren zijn ge
bracht willen wij kwalificeren als dwaas en waarde
loos. Het is een zeker gevaar, dat vrijheid van gods
dienst leidt tot een agnosticisme (de leer dat men
omtrent God en godsdienst tot geen enkele zekerheid
kan komen), tot indifferentisme (alle godsdiensten
zijn gelijk, je hebt er maar een uit te kiezen) of
tot anarchie (je kunt doen wat je wilt, als het maar
voortkomt uit religieuze motieven). Dat gevaar be
staat. maar het is duikt ons door de nieuwe formu
lering van het schema meer dan voldoende onder
vangen, een mening die door de oppositie niet gedeeld
wordt.
De tweede moeilijkheid is, dat men een tekst moet
maken, die op alle mogelijke situaties van toepassing
is. En wij weten onderhand wel hoe groot de ver
schillen zijn tussen Spanje en Nederland, tussen Indo
nesië en Soedan, tussen Formosa en Oostenrijk. Houdt
men zo'n tekst vaag en elementair, dan kunnen
goedwillenden en kwaadwillenden er alle kanten mee
uit: men vergelijkt wat er gebeurt met de rechten
van de mens in alle mogelijke landen die het charter
van de Verenigde Naties hebben ondertekend. Maakt
men zo'n tekst vrij concreet dan loopt men het
gevaar tot verwarring en problematiek, die niet tot
een oplossing te brengen is.
Tenslotte is er nog een derde moeilijkheid en dat
is die van de argumentatie. De een wil zich baseren
op het natuurrecht, de ander op de bijbel, de derde
wil helemaal geen argumentatie, alleen maar een
verklaring. En iedere voorstander wijst op het gevaar,
dat de kerk loopt als zij een andere mening als de
hare zou zijn toegedaan.
Wij vragen ons af of het concilie zich uit deze
knoop zal kunnen vrijmaken. Op zich is het mogelijk
wanneer ze eindelijk alle angst laat varen en zich
realiseert, dat „gevaar geen theologisch begrip is".
En om de woorden van Ruffini tot de onze te maken:
„Laten wij niet bang zijn voor het evangelie van
de vrijheid, nee er zijn gevaren aan alle kanten,
maar het grootste gevaar is, zijn vrijheid te ont
kennen."
DEN HAAG (A.N.P.) Het dagelijks!
bestuur van het Landbouwschap heeft
In een brief aan de minister van Land
bouw en Visserij uiting gegeven aan
zijn bezorgdheid over het verloop van
de prijzen van het rundvee op de vee
markten.
Deze prijzen zijn in de afgelopen zo
mer niet alleen beneden het normale
peil van dit seizoen gebleven, maar
hebben bovendien een regelmatige da
ling vertoond. Dit laatste blijkt vol
gens het dagelijks bestuur uit het feit
dat sinds 19 juli de halve aanvullende
heffing op invoer uit derde landen van
Kracht werd en dat na de tweede week
van september de gehele invoerheffing
moest worden opgelegd krachtens de
bepalingen van de E.E.G.
Het Landbouwschap ziet daarom met
zorg de gevolgen tegemoet van een
meer dan normaal groter aanbod van
bij de overgang van het weidesei-
zoen naar het stalseizoen. Daarom staat
het dagelijks bestuur volledig achter de
Plannon die het produktschap voor vee
en vlees heeft opgesteld om een te
sterke daling van de rundveeprijzen te
voorkomen.
Het Landbouwschap dringt er dan
nok bij de minister van Landbouw en
Visserij op aan een tijdige toepassing
van de voorgenomen maatregelen van
het produktschap voor vee en vlees mo
gelijk te maken.
ALKMAAR De Amsterdamse politie
heeft een groep zeer jeugdige misdadi
gers aangehouden, die voor vele tien
duizenden guldens aan juwelen (van
Duitse badgasten) en geld hebben ge
stolen. Het groepje opereerde o.m. in en
kele plaatsen in Noord-Holland en in
Delft.
De politie hoopt zeer binnenkort nog
een arrestatie te kunnen doen in deze
zaak. Ze heeft bij de jongelui vele voor
werpen, vooral juwelen, afkomstig van
diefstal gevonden. Het eerst werden de
19-jarige C. J. de J. en diens 18-jarige
echtgenote gearresteerd. Later volgden
de 20-jarige D. L. en de 43-jarige M. B.
De groep trad bijzonder brutaal op.
Meestal brak men in hotels en pensions
in, maar het is diverse malen voorgeko
men dat men gewoon naar binnen sloop
en met een handvol juwelen naar buiten
wandelde. Bij de ongeveer 20 inbraken
heeft men voor vele tienduizenden gul
dens buitgemaakt. C. J. de J. is inmiddels
voor de Alkmaarse officier van justitie
voorgeleid. Een van de vier heeft reeds
bekend. Oorspronkelijk waren nog meer
arrestaties verricht. Deze verdachten zijn
echter weer op vrije voeten gesteld.
LONDEN/KAIRO/BEIROET
(Reuter-UPI) Na, wat genoemd
wordt een „ernstig conflict" met
de hoogste autoriteiten, is premier
Aret' Abdel Razzak van Irak af
gezet. Eerdere berichten spraken
van een poging van Nasscr-gezinde
elementen, de regering van presi
dent Abdocl Saicm Aref, omver
te werpen.
De president bevindt zich we
gens de Arabische topconferentie
in Casablanca.
Razzak, een voormalig commandant van
de lraakse luchtmacht, zou bij de staats
greep gesteund zijn door officieren van
leger en luchtmacht. Chef van de gene
rale staf, Abdel Rahman Aref, de broer
van de lraakse president zou de coup
hebben verijdeld. Tanks van opstandelin
gen zouden geprobeerd hebben het radio
station aan de oever van de Tigris in
handen te krijgen. Zij zouden verslagen
zijn door een aantal tanks onder leiding
van generaal Aref.
De afgezette premier is met zijn gezin
en vijf hooggeplaatste officieren onver
wachts in Kaïro aangekomen.
BURNHAM Een 27-jarige pre
dikant in de Engelse plaats Burnham,
die over een luxueuze jachthaven
beschikt, is van plan zijn kerkdien
sten te omlijsten met muziek van de
Beatles. Hij zei dat de meeste orgel -
muziek hem een wee gevoel in de
maag geeft, omdat het zo klagelijk
Klinkt. De predikant, Robert Bailey,
deett reeds oen Beatle-kapsel, dat
volgens hem het contact met kinde
ren en tieners vergemakkelijkt.
(Advertentie)
Men zag hen lachend en kennelijk in
een ontspannen houding.
Intussen heeft Aref, naar verluidt,
telefonisch uit Bagdad de verzekering
gekregen dat zijn positie als staatshoofd
niet in gevaar verkeert.
Een lid van de Egyptische delegatie
heeft laten weten, dat Egypte op geen
enkele wijze betrokken was bij de ge
beurtenissen in Irak. Hij maakte er be
zwaar tegen, dat in de pers de opstan
dige groepering „pro-Nasser" wordt
genoemd.
Het conflict tussen de lraakse leiders
zou ontstaan zijn toen Razzak trachtte
mutaties aan te brengen in de hoogste
militaire regionen.
Er zouden geheime decreten zijn uit
gevaardigd, waarbij brigade-generaal
Saddik Moestafa van zijn bevel over de
vijfde divisie werd ontheven en benoemd
tot gouverneur van het district Amara
Brigade-generaal Taha Mohammed Amin
werd van zijn commando over de eerste
divisie ontheven en naar het ministerie
van buitenlandse zaken overgeplaatst in
de rang van gevolmachtigd ambassadeur.
Het is echter niet bekend of de decre
ten al in de maak waren, vóór president
Arcf naar Casablanca vertrok of dat zij
uitgegeven zijn door de republikeinse
raad, die bij afwezigheid van het staats
hoofd het bestuur waarneemt.
Deze raad bestond uit premier Razzak
minister van binnenlandse zaken, Abdel
Latif Daraji en generaal-majoor Abdel
Rahman Aref.
Alsof zich in Bagdad geen (mislukte)
staatsgreep" ten gunste van Nasser had
voorgedaan, reden gisteren Nasser en
zijn lraakse ambtgenoot samen naar het
gebouw waar de Arabische topconferentie
wordt gehouden.
hopeloos ouderwets
ingewikkeld en veel te duur
is elke naaimachine,, naast
j)g[ de NIEUWE NECCHI
n Demonstratie overtuigt u!
cónknopsbediening - trilling-
Mm, lichtgewicht. Garantie cn service
\onr uw leven
BREDA Tel. 41725
"e wereldmerken reeds v.a. 125,—
BERLIJN (Uri) Dc Oostdnitse com
munistische leider Walter Ulbricht is gis
teren onverwacht naar Moskou vertrok
ken voor wat hl' zelf beschreef als „be
langrijke onderhandelingen" met dc
Russische leiders.
Hij wordt vergezeld door premier Willi
Stoph, minister van Buitenlandse Zaken
Otto Winzer en een staf van deskundi
gen. In een korte verklaring op het vlieg
veld zei hij te zullen spreken over de
Duits-Russische betrekkingen, problemen
van de internationale communistische be
weging en wereldaangelegcnheden.
Ulbricht stelde voor de spanning in
Duitsland te doen verminderen door een
overeenkomst tussen West- en Oost-
Duitsland, waarbij atoomwapens worden
verboden en de bewapening wordt be
perkt. Verder deed hij een beroep op
West-Duitsland de betrekkingen met zijn
regime te normaliseren „in het belang
van de Europese en wereldvrede".
DA NANG (Zuid Vietnam): Ameri
kaanse mariniers verlenen eerste
hulp aan een Vietnamese vrouw en
haar zoon, die werden gewond bij
een Amerikaanse aanval op hun dorp,
20 kilometer ten zuiden van de basis
Da Nang.
TEHERAN (U.P.I.) Keizerin Farah
verwacht in april haar derde kind.
De keizerin heeft twee kinderen, kroon
prins Reza Phalavi. 4 jaar, en prinses
Farahnaz, 2 jaar. De sjah heeft nog een
oudere dochter, prinses Shahnaz. uit
zijn eerste huwelijk met prinses Fawzia
van Egypte.
Het nieuws van de komende blijde ge
beurtenis is bekendgemaakt ter gele
genheid van het zilveren jubileum van
de sjah op de troon.
UTRECHT (A.N.P.) In Utrecht heeft
gisternacht een kleine veldslag gewoed
tussen twintig studenten en enkele poli
tieagenten. De strijd begon met de aan
houding van een „groen", die met een
fiets zonder licht in verboden richting
reed en weigerde zyn naam te noemen.
Zijn „leidsman", de 28-jarige student
T. van P., bemoeide zich ermee en ge
lastte hét groen door te rijden. Daarop
kreeg Van P. het met de politie aan de
stok. Hij werd bijgevallen door twintig
andere studenten en er ontstond een
vechtpartij met de politiemannen, die van
het hoofdbureau spoedig assistentie kre
gen. Tijdens de strijd werd de agent, die
het groen had aangehouden, op de grond
geduwd. Daarbij sneuvelde zijn uniform
pet.
Uiteindelijk bleek de politie de sterk
ste. Van P. werd naar het hoofdbureau
gebracht, samen met de 23-jarige student
P. M., die president is van een studenten
vereniging. De twee hebben de nacht in
een cel doorgebracht.
BRUSSEL (A.N.P.) De Belgische
minister van buitenlandse zaken Spaak,
heeft in Brussel verklaard te betw^fe-
len „of de Europese gemeenschappen
in de huidige toestand meerdere maan
den kunnen blijven leven".
Spaak zei dit na de wekelijkse ver
gadering van het Belgische kabinet,
waarop premier Harmei en hij verslag
uitbrachten over hun besprekingen over
de Europese crisis in Den Haag met
Nederlandse regeringsvertegenwoordi
gers.
„De diplomatie zou zo spoedig moge
lijk een oplossing moeten vinden", al
dus Spaak, die met nadruk verklaarde
dat er tussen de Belgische en de Ne
derlandse regering geen enkel menings
verschil over Europese kwesties be
staat.
Minister Spaak weigerde in te gaan
op eventuele mogelijkheden voor een
oplossing van de huidige Europese cri
sis. Wel zei hij: „Wij staan aan de voor
avond van een belangrijke diplomatieko
act.ic".
(Van onze redactie buitenland)
NIEUW DELHI/WASHING
TON. India heeft communis
tisch China gewaarschuwd, dat
het zal terugslaan indien het tot
een Chinese aanval komt. Onder
het gejuich van de parlements
leden verklaarde premier Sjastri.
dat India vastbesloten is voor zijn
vrijheid te vechten.
In antwoord op het scherpe ultima
tum van Peking heeft India geant
woord, dat wordt ingestemd met een
gemeenschappelijke inspectie van de
militaire objecten aan de grens tussen
Sikkim en Tibet.
China heeft geëist, dat binnen drie
dagen de omstreden installaties moeten
zijn afgebroken. Anders zou India ver
antwoordelijk zijn voor de „ernstigste
consequenties".
De Indiase premier zei te hopen, dat
China geen voordeel uiit heit huidige
conflict met Pakistan zal willen trek
ken.
De Indiase ambassadeur in Washing
ton, B. K. Nehroe, heeft gisteren na
een onderhoud met de Amerikaanse mi
nister van Buitenlandse Zaken Rusk
gezegd, dat India gelooft, dat commu
nistisch China na zijn jongste eisen zal
aanvallen. „Het is onze indruk, dat de
Chinezen het ernstig menen en dat zij
zullen aanvallen", zei hij.
India zal gaarne zien, dat de grote
mogendheden een decreet uitvaardigen
waarin China tegen een invasie in In
dia wordt gewaarschuwd, aldus is in
Moskou vernomen.
Naar verluidt heeft de Russische pre
mier Kosygin tegenover de Indiase am
bassadeur zijn bezorgdheid over het
Chinese ultimatum uitgesproken. Ener
zijds wil Rusland zich absoluut niet
mengen in de oorlog om Kasjmir maar
anderzijds is het ook tegen iedere in
terventie van Russische zijde, zo wordt
het in Moskou gezegd.
(Voor meer nieuws over de kwestie-
Kasjmir, zie pag. 5)
WENEN (U.P.I.) Het grootste na
oorlogse Oostenrijkse spionageproces is
gisteren geëindigd met de veroordeling
van drie Oostduitsers en twee Oosten
rijkers wegens spionage voor Oost-
Duitsland.
De 47-jarige Oostduitser Erich Hanns,
die als leider van het spionagekomplot
beschouwd wordt, kreeg 18 maanden
gevangenisstraf.
Zijn landgenoot Heinz Paul Neubert,
45 jaar, en diens vrouw Liselotte, 34
jaar, werden wegens hun aandeel in het
komplot veroordeeld tot 18 maanden
gevangenisstraf en 10 maanden voor
waardelijk.
Na het uitzitten van hun straf worden
zij uitgewezen. De twee Oostenrijkers
Herbert Stoellner (36) en Herbert Mar-
wegen (34), werden beiden veroordeeld
tot twee jaar gevangenisstraf en één
jaar voorwaardelijk.
De drie Oostduitsers hadden zich met
valse papieren in Oostenrijk gevestigd.
Zij deden zich voor als politieke vluch
telingen.
Doel van de spionage was Oost-Duits-
land Oostenrijkse economische inlich
tingen te verschaffen. Zij ontvingen
deze inlichtingen van hun Oostenrijkse
collaborateurs.
DELFT (A.N.P.) In de Schie te
Delft is gistermiddag het stoffelijk over
schot gevonden van de achtjarige Wil
lem de Zwart uit deze stad. De jongen
werd sinds vorige week vrijdag ver
mist.
Als gevolg van langdurige droogte
wordt een kwart miljoen bewoners van
Kenia bedreigd door hongersnood. In het
gebied van Masjakos, op 65 km ten zuid
oosten van de hoofdstad Nairobi, zijn al
doden gevallen.
De Amerikaanse astronauten
Walter M. Schirra en Thomas P.
Stafford (beide rechts) zullen over
enkele weken een ruimtevlucht
maken met de Gemini-6. Op enige
honderden km van de aarde zal
een poging worden gedaan een on
onbemande Agena-satelliet te ont
moeten en deze aan de Gemini-
capsule te koppelen. Inmiddels
hebben de ruimtevaarders een be
zoek gebracht aan de Lockheed-
jabriek, waar de Agena-raket klaar
stond voor transport naar Cape
Kennedy. Links hun collega's Gris-
som en Young, die als reserve-be
manning zijn aangewezen.
(Van onze redactie buitenland)
TOKIO Het officiële Japanse
persbureau Kyodo heeft vrijdag
verklaard, dat de dood van de
Japanse journalist Kubota te wij
ten is aan een storing in de blocds-
Josef Cyrankiewicz, premier van
het communistische Polen, heeft deze
week zijn bezoek aan Frankrijk be
ëindigd met het ratificeren van
Frans-Poolse verdragen voor verdere
industriële en culturele samenwer
king en trouw aan het huidige
politieke klimaat in De Gaulle? Pa
rijs de nodige politieke opschud
ding verwekt. Op een lunch voor de
diplomatieke pers pleitte Cyrankie
wicz voor een internationale confe
rentie ter regeling van het Duitse
vraagstuk. Op deze conferentie zou
den de Verenigde Staten een belang
rijke stem, gelijk aan de belangen die
zij momenteel in Europa behartigen,
moeten hebben.
Maar. en hier wringt de schoen:
,,De huidige, Poolse grens zou", aldus
Cyrankiewicz, „niet ter sprake moe
ten komen". Polen, dat reeds genor
maliseerde economische betrekkingen
met Oost-Duitsland heeft, wenst ook
normalisering van de politieke be
trekkingen met de Westduitse rege
ring. Maar dat zou dan moeten im
pliceren: erkenning van de status quo
tSJÏCHO Zv- tT\
SLOWAKIJE
in Europa, met inbegrip van de
Oder-Neissegrens. Om dit laatste
Duitse „zeer" nog pijnlijker te ma
ken, werd daarbij verkondigd: „De
Gaulle steunt het Poolse standpunt
met betrekking tot de kwestie der
Oder-Neisse".
Een kleine troost voor de Duitsers
is de Amerikaanse reactie op deze
verklaringen: „Dat een definitieve
afbakening van de westelijke grens
van Polen moet wachten tot een
Duits vredesverdrag is gesloten".
De Oder-Neissekwestie begint weer
eens op temperatuur te komen. En
dat kan heel gemakkelijk, want het
is één van die territoriale regelingen,
die tijdens of direct na de oorlog
werden getroffen en waarbij de ver
liezende partij, i.e. Duitsland, tegen
haar wil het loodje heeft moeten leg
gen. Een „regeling" als deze is ge
schikt om op elk gewenst ogenblik
de nationale sentimenten in hun vol
le hevigheid te doen losbarsten.
Polen moest aan haar oostgrenzen
met o.a. Wilna en Lemberg (Duits
land verloor hier trouwens een deel
van Oost-Pruisen met Königsberg
aan Rusland), aan de landhonger van
de Sovjet-Unie voldoen. In het wes
ten ontving Polen als genoegdoening
en ten koste van Duitsland de Oder-
Neissegebieden.
Een nieuw element is dezer dagen
aan deze onverkwikkelijke zaak toe
gevoegd door uitspraken van het
Poolse episcopaat bij monde van kar
dinaal Wyszynski in uitgerekend
Wroclaw, het Duitsland destijds zo
dierbare Breslau. Niet alleen heeft
de kardinaal verklaard dat deze ge
bieden in wezen altijd Pools van aard
zijn geweest, maar hij heeft ook aan
drang uitgeoefend op het Vaticaan
om de tot nu toe onthouden volle
dige jurisdictie over de Silezische
bisdommen aan de Polen over te dra
gen. waarmee ook „kerkpolitiek" de
verschuiving van de westgrens een
legitiem karakter zou hebben gekre
gen.
Aangenomen kan worden dat het
Vaticaan, evenmin als de Verenigde
Staten, vóór het definitieve Duitse
vredesverdrag tot een „stellingname"
zal willen komen.
De tragiek van het probleem ligt
voor een niet gering deel echter in
de wetenschap dat, waar in Versailles
de grondslagen werden gelegd voor
de tweede wereldoorlog, in Jalta en
Potsdam evenzeer de kiemen voor
nieuwe conflicten zijn gekweekt.
omloop en dus niet in verband
kan worden gebracht met de
moord op de Japanse zakenman
Kameda. Daarmee valt de theorie
van de Amsterdamse politie, dat
er een komplot rondom de koffer-
moord zou bestaan.
Yasoeshi Kubota is, zoals vrijdag ge
meld, op de redactie van zijn persbu
reau overleden Drie dagen tevoren was
hij uit Nederland teruggekeerd, waar
hij het verloop van het onderzoek van
de koffermoordzaak voor Kyodo" ver
sloeg.
„Kubota is overleden aan embolie, na
dat een hartslagader was gesprongen",
zo verklaarde plaatsvervangend hoofd
redacteur Hiroo Matsubara, tegenover
United Press. „Reeds een half jaar voor
hij naar Europa werd gestuurd om de
ze zaak te verslaan, leed hij aan sto
ringen in de bloedsomloop.
„Gevoeglijk kunnen wij dus aanne
men", besloot Matsubara, ,,dat zijn
dood niets uitstaande heeft met de zgn.
„koffermoord."
Kubota laat een vtouw en twee zoons
van 11 en 18 jaar achter.
Hij werd 18 maanden geleden naar
Brussel gezonden om de activiteiten van
de Europese Economische Gemeenschap
te verslaan. Hij had economie gestu
deerd aan de universiteit van Tokio en
zich gespecialiseerd in het schrijven
van economische artikelen.
Hij stond op het punt naar Tokio terug
te keren, toen de moord op zijn land
genoot Kameda bekend werd. Hij kreeg
opdracht in Europa te blijven om deze
moordzaak te verslaan.
„Kubota was geen politieverslaggever,
maar hij bleef in Europa totdat er niets
meer was dat interessant kon zijn in
deze zaak," aldus Matsubara.