Mevrouw Van Engelen
doet het helemaal zelf
EEN VROUW
ALS WEGENBOUWSTER
Prijs
verlaging
in
geheel
gratis
pantalons
sport-
colberts
mantels
jacks enz.
DE
KLEDING
BOKSER
Moeder van twaalf
kinderen leidt een
groot bouwbedrijf
r
DAMES-
EN HEREN-
CONFECTIE
herenkostuum
BELANGRIJK!
DAMES-
WINTERMANTEl
WOLLEN
HEREN OVERJAS
HERENKOSTUUMS
98,- 125,- 150,-
enz.
exclusieve
HERENKOSTUUMS
,Niks bijzonders'
Hef marcheert best
Wijd vertakt
Trekken
Overal in Limburg
en tevens bij
aankoop van
een
'n pracht
waardevolle
of
Ook hebben wij een
grote sortering
U mag ook kiezen
bij aankoop van een
herenkostuum
uit een
sportcombinatie
d.w.z.
colbert en pantalon
of uit een pracht
damesregenjas
of uit een
herenregenjas
en Bel-O-Fast
overhemd en
merkdas en een
paar merksokken
Verder een enorme
sotering in
WAARDEVOLLER 0
denkt z(]n onze koopj*5
BIERKAAISTR. 30, HULST
De zaak met de meest
tevreden klanten.
•n BETERE KOOP.teg®» de
LAAGSTE prijs
100 GARANTIE OF AL
ONZE GOEDEREN
Iedere das geopend Y.f,"
96 uur, vrijdags tot 9
zondags van 2-6 uur. -
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiii
yj^an het begin van een bospad tussen Montfort en St.-Joost
wappert een vlag. Wat verder de bossen in staan de blinken
de machines van een nieuwe asfaltfabrick opgesteld. De vol
automatische fabriek wordt met enig feestvertoon in gebruik
genomen. Vandaar de vlag, vandaar de autoriteiten, die geïnte
resseerd tegen de machines opzien.
Een dame van over de 50, gekleed in licht gestreepte deux pieces,
wandelt rond tussen de autoriteiten, schudt handen van burge
meesters, waterstaats-ingenieurs, technici en zakenmensen.
„Dat is mevrouw van Engelen," merkt iemand op, „de directrice
van dit wegenbouwbedrijf."
„Directrice? Op de bouwketen staat toch als firmanaam Alge
mene Bouwonderneming ir. A. van Engelen Nijmegen?"
„Zo heet dat bedrijf nog altjjd," krjjgen we ten antwoord. „Inge
nieur van Engelen is echter al in 1956 overleden. Mevrouw van
Engelen-van der Bruggen bleef toen achter met twaalf kinderen.
Zij heeft het bedrijf van haar man voortgezet." Als bijzonderheid
voegt onze zegsman er aan toe: „Zij is de enige vrouwelijke
wegenbouwer van Nederland en misschien wel van de wereld."
De asfaltfabrieken worden vol-automatisch bediend vanuit een
centraal punt. Niet alleen figuurlijk maar soms ook letterlijk is
mevrouw Van Engelen degene die de zaak aan de gang zet.
fen vrouw staat dus aan het
noofd van een bedrijf, dat wegen
doet ontstaan uit zand en modder,
landschappen van aanzien doet ver
anderen tijdens ruilverkavelingen,
rioolbuizen legt, kanaalbodems as
falteert en havens graaft.
Een bedrijf, waarbij men een man
netjesputter aan de top verwacht,
die als goed econoom een aanbeste-
dingssom weet te becijferen maar
tevens alles weet over de samen
stelling van asfalt en beton, zware
machines uitkiest en projecten uit
voert, waarmee miljoenen zijn ge
moeid.
Later zitten we tegenover mevrouw
Van Engelen - Van der Bruggen in
een houten bouwkeet, die de naam
van haar man draagt. Ze ruimt de
rommel aan de kant die de man
nen van het werk hebben achterge
laten en schenkt een kop koffie in.
,,Wat wil de krant eigenlijk van me
weten?" vraagt ze. ,.Wat ik doe is
eigenlijk niks bijzonders. Toen mijn
man in 1956 overleed aan een hart
aanval, kende ik het bedrijf dat hij
had opgericht door en door. Zes
jaar lang was ik zijn chauffeuse ge
weest. Als hartpatiënt mocht hij
niet rijden, dus deed ik dat voor
pm
hem. Ik kende al zijn zakenrelaties
en had tal van onderhandelingen
bijgewoond. Het lag eigenlijk voor
de hand dat ik het bedrijf zou voort
zetten".
Mevrouw Van Engelen praat alsof
ze een winkeltje overnam, maar
een bouwbedrijf is bepaald iets an
ders. Als er een weg, een ruilver
kaveling of een haven wordt aanbe
steed, dienen de bestekken nauw
keurig bestudeerd te worden. Er
moet becijferd worden hoeveel zand
er nodig is, hoeveel grind, hoeveel
beton en asfalt. Het aantal werk
uren en de kosten der machines
dienen precies te worden nagere
kend. Er moet rekening worden ge
houden met 1001 factoren en het in
schrijvingsbedrag dient liefst lager
te zijn dan dat van de concurrentie.
Behalve kennis van zaken vergt zo'n
bedrijf een grote dosis moed en
durf.
,,Met de hulp van een zoon en de
kern van het personeel van mijn
man, dat me tot heden altijd trouw
is gebleven, heb ik de zaken voort
gezet. Daar ginds loopt Piet Veld
hoven uit Nederweert. Hij kwam in
1948 bij mijn man in dienst. Hij is
nu chef van de buitendienst. Zeven
broers van hem werken ook in ons
bedrijf en ze zijn allemaal al heel
lang in dienst", aldus mevrouw Van
Engelen.
Het marcheert allemaal best onder
haar leiding. ,,Af en toe komen we
met z'n allen bij elkaar en dan pra
ten we de hele gang van zaken eens
door. Dan blijf je op de hoogte en
ieder kan zijn hart luchten. Ik wij
geen ruzies of haa„ en nijd. Ieder
een doet zijn eigen werk en ieder
een heeft zijn eigen waarde. Ik ge
loof dat mijn mensen dat gevoel
ook hebben en dat het daarom pret
tig gaat".
welke eerst dienden voor het grote
gezin, in gebruik voor het bedrijf.
In haar schaarse vrije tijd trekt me
vrouw Van Engelen zich het liefste
terug in haar weekendhuisje bij de
Piasmolen te Mook. Soms helemaal
alleen, soms ook met enkelen van
de acht dochters en vier zonen met
gezamenlijk achttien kleinkinderen.
Dat haar vrouwelijkheid niet is
overspoeld door het keiharde zaken
leven, blijkt o.a. als ze uit haar
handtas een bundel kleurenfoto's op
diept van haar kinderen en kleinkin
deren. Achter de zakenvrouw schuilt
de trotse moeder, die zich nu al ver
heugt op het bezoek dat ze rond
Kerstmis en Nieuwjaar gaat bren
gen aan haar ene dochter, die met
man en kroost naar Curasao is ge
trokken.
De zwaarste jar-en zijn achter de rug
nu haar jongste zoon ook in het be
drijf is gekomen. Maar wat moet
het betekend hebben, om met twaalf
kinderen die verzorgd moesten wor-
deh een bedrijf te leiden waar op
een gegeven moment 350 personeels
leden op de loonlijst stonden?
„Gelukkig ben ik nooit ziek ge
weest en ook ben ik nooit moe",
zegt mevrouw Van Engelen.
Elke vrijdag reist ze met haar zwar
te Mercedes de diverse werken af.
Op het ogenblik zijn dat de nieuwe
brug over de Oude Maas bij Roos
teren, de opritten van de E-9. de
nieuwe weg van Herkenbosch in de
richting van de Duitse grens en het
Julianakanaal. waarvan de verhoog
de dijken worden bekleed met een
dikke asfaltlaag.
Op dit laatste werk is mevrouw Van
Engelen bijzonder trots. „Met het
nieuwe systeem dat we uitgevonden
hebben leggen we momenteel per
dag de dubbele hoeveelheid asfalt
beton van die van het vorig jaar".
Dat asfalt wordt „gebraden" en ge
mengd in vier fabrieken: te Broek
huizen. Weert, Roosteren en Mont
fort. Ook daar verschijnt elke vrij
dagmiddag de zwarte Mercedes van
mevrouw Van Engelen.
Je wP°,?Ph"iZHen'Weertf,' Roosteren en M?ntfort d™aien de vol-automatische asfaltfabrieken voor
ae wei ken, die in wijde omgeving worden uitgevoerd.
Mevrouw Van Engelen - Van der
Bruggen is Bossche van geboorte.
Haar vader had een garage in een
tijd, toen -r in Den Bosch nauwe
lijks een dozijn „automobielen" liep:
Cadillacs, Buicks, Oldsmobiles, en
Graham Paiges.
Op haar zestiende jaar had ze al
een rijbewijs. Het komt haar nu
goed van pas; per jaar legt mevr.
Van Engelen 60 tot 70.000 km af.
Ze is jong getrouwd met ir. Van En
gelen. die in dienst was bij de Ko
ninklijke Maatschappij Wegenbouw
uit Utrecht.
In 1933 begon hij met een compag
non een eigen bedrijf. Tijdens de
tweede wereldoorlog werd de zaak
geliquideerd. Na de oorlog begon ir.
Van Engelen opnieuw, nu onder zijn
eigen naam. In het woonhuis aan
de Witsenburgselaan in Nijmegen is
sinds 1933 het kantoor gevestigd. Op
het ogenblik zijn bijna alle kamers,
Speciaal in Limburg vindt men
overal verspreid de werken die door
het bedrijf van mevrouw Van En
gelen tot stand zijn gebracht, in op
dracht van allerlei overheids-instan-
ties.
Van de weg over het Reutje in St.-
Odiliënberg herinnert zij zich dat ze
deze aannam op de dag na de be-
grafeni van haar man. Het was
toen nog echt van „erop of eronder".
Ruilverkavelingen werden uitge
voerd in Voerendaal, Doenrade en
Sweijckhuizon.
In Rijckholt. Kerkrade en tussen
Roermond en Herkenbosch werden
wegen aangelegd of verbeterd. ,,We
zitten nu al jaren werken uit te voe
ren in het plan Moezel te Weert,
waar 10 kilometer nieuwe straten,
met stoepen, rioleringen en alles
wat erbij hoort, aangelegd worden".
Een bijzonder mooi werk vindt me
vrouw Van Engelen de nieuwe ha
ven, die bij de Finnbrodfabriek te
Weert werd aangelegd. Na de vorst-
schade van drie jaar geleden werd
de weg van Venlo naar Nijmegen
in acht maanden tijd hersteld en
vernieuwd.
In Meerlo, Swalmen, Tiel, Kes-
teren en Ouwerkerk wroetten
haar bulldozers en draglines,
draaiden haar betonmolens,
kropen haar Barber Greenes
voort, een dampend asfalttapijt
achterlatend. Vier asfaltfabrie
ken kneden een der belangrijk
ste grondstoffen. Wie bij haar
werkt, spreekt met respect over
„mevrouw".
„Wat ik doe is eigenlijk niks
bijzonders," zei mevrouw van
Engelen aan het begin van ons
gesprek.
Als we afscheid van haar
nemen, zegt ze: „Maak er maar
niet teveel ophef over. Er zijn
zoveel vrouwen die een bedrijf
leiden
Elke vrijdag reist mevrouw Van Engelen-van der Bruggen Dat is waar: we kennen wel
langs alle werken, waar haar mensen aan het werk zijn. Heel winkeliersters, kapsters en zo.
vaak is zij het, die een moeilijke puzzel oplost of een belangrijk Maar wegenbouwsters
besluit neemt. piet TUMMERS.