Röntgenstralen drongen
door het marmer van
Michelangelo's Piëta
UW
mSiiü
K
Donald
Duck
Lapjeskat van Annie M. G.
Schmidt in het Russisch
«rs-sréSBS®
Op radiologisch congres in Rome:
Honderd jaar Tristan en Isolde
Goed gestemd
BOEKENPLANK
ORT
UNSTNIEUWS
till
Lekker...
die zachte
echte
Virginia
Technische gegevens
11.235 OVER DE
2 MILJOEN T.V.'S
Lekker...
(lie zachte
echte
Virginia
Uitslag jeugd scenario-
en filmwed strijd
Laatste groet aan
Le Corbusier
Duitse tempelieren
krijgen vergoeding
Israël
van
n c/i lui re* r
Lekker...
die zachte
echte
Virginia
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 1 SEPTEMBER 1965
DEN HAAG Lapjes
kat, een van de bundels
kinderversjes die Annie
M. G. Schmidt schreef,
zal worden vertaald door
de Russische schrijver
Sergei Michailkov, die
mede in het kader van
de Russische week op de
Scheveningse pier en op
uitnodiging van de lite
raire agent Drijver uit
Hilversum speciaal hier
voor naar Nederland
kwam.
De Rus is voornamelijk
bekend door zijn kinder
boeken en door het hoofd
redacteurschap van het
enige sarcastische filmp
je, dat regelmatig in de
Sovjet-bioscopen te zien
is: Fitil (lont), waarin
op gezette tijdens de men
selijke zwakheden aan de
kaak worden gesteld.
Daarnaast is Michailkov
ook president van de
schrijvers vereniging In
Moskou. Ofschoon hij
geen Nederlands kent,
zei hij de versjes van An
nie M. G. Schmidt wel
te kunnen vertalen, om
dat hij de ziel van de
versjes verstaat, de mu
ziek er in hoort en het
ritme van de versjes wel
dadig vindt.
Sergei Michailkov, die
reeds 700 grotere en klei
nere werken op zijn naam
heeft met een gezamenlij
ke oplage van 60 miljoen
en verschenen in 52 talen,
zei te geloven, dat de kin
derboeken de belangrijk
ste literatuur ter wereld
vormen. Naast kinder
boeken heeft hij ook boe
ken voor volwassenen ge
schreven, gedichten gepu
bliceerd, toneelstukken
gemaakt en scenario's en
filmteksten verzorgd.
Volgens Michailkov
moet een kind, zo gauw
het daarvoor gevoelig is,
direct de vreugde van het
leven leren kennen: lief
de krijgen voor de die
renwereld, voor bloemen
en planten, en speciaal
ook voor de humor. „Veel
humor, omdat humor de
ontwikkeling van het
kind stimuleert, waardoor
het vragen gaat stellen
waarop de boeken het
antwoord geven. De kin
derboeken zullen altijd
een beetje tendentieus
moeten zijn om het peda
gogische doel te bereiken,
een doel, dat het kind
zelf niet moet zien
meende Michailkov. Hij
vertelde nog, dat in de
Russische boeken geen
supermensen voorkomen
maar wel heroiek en
romantiek. De Russische
boeken gaan over goede,
gewone mensen, waar
door de lezer® en lezer
tjes respect voor de ar
beid krijgen, aldus de
schrijver.
Annie M. G. Schmidt
wees strips, detectives en
andere boeken ook voor
jongeren niet af. Geweld
en agressie moeten vol
gens haar ook een plaats
kunnen hebben in boe
ken, die eerlijk en reëeel
zijn. „Het zijn, net
goed als& humor, vitami
nen", oordeelde de schrijf
ster. Beide auteurs kon
den op grond van ieders
overtuiging zeggen, dat
de schrijvers in hun boe
ken voor de kinderen en
volwassenen nooit mogen
liegen. De Russische boe
ken moeten daarenboven
altijd zo optimistisch ge
stemd zijn, dat de lezers
geloven in betere dingen
en de overwinning door
het goede, aldus Michail
kov.
(Advertentie)
Zittau
Toen ik woensdag 25 augustus de krant
las zag ik met verbazing staan, dat er
werd gesshreven over het „plaatsje"
Zittau in Oost-Duitsland, in het bericht
°ver „Kind wil niet naar moeder".
Dit jaar nog heb ik vier weken gelo
geerd bij mijn schoonouders die daar in
Zittau wonen. Dat is zo maar niet een
plaatsje. Zittau telde namelijk al 40.000
inwoners vóór 1940. Na de oorlog ben ik
vijfmaal geweest met mijn gezin.
Zittau heeft een mooi theater en telt
vier bioscopen. Het ligt aan de rivier de
Neisse, dus precies tegen Polen en grenst
ook aan Tsjecho-Slowakije.
Persoonlijke vrijheid bestaat daar na
tuurlijk niet. alles staat onder de druk
van He v, c0®?lun!S™- De meerderheid
van de bevolking is protestant. De katho
lieken vormen 'n kleine minderheid Er
staat een grote katholieke .Marienkirche'
die s zondags goed bezocht woru.
..rll i® hierbij een ansichtkaart
van Zittau m Oost-Duitsland, 110 kilome-
ter oostwaarts van Dresden
SAS VAN GENT j. KIEBOOM
knmtra ?,'tlau "eer 'n het nieuws
n„-J.u"en we het een stad noemen
en nooit meer een „plaatsje", - Red.)'
Tsjechoslowakije
niets gemerkt. Men onJ- - soluut
douane niet de
ader vindt bij de
zowel als verte!*'Pasnonn" aankomst
prettige lat ik ondervonden heb
Dat men 3 dollar per dag móet om
T aT" ,T.sje.chische Kronen
luist, doch de officiële koers is niet 25
kr. per dollar doch 7 kr. Als toerist
krijgt men echter een toeslag zodat men
or, 4 i i?er dollar krijgt- wat neerkomt
Voor „n™ P%' officieel 2 kr
voor ons westerlingen is de C.S.S.R.
f 030 "Ur' Wn haIve liter bier voor Plm.
iif J2?r ?ns verrassend weinig,
ook n aakte bij aankomst en vertrek
ren roLCnk?'S opnamen va" het Jjze-
is Over de werkelijk een gordijn
maakt L?VP00rbaan 's ee" ge-
omgaat1 bVankoms,t van de trein
Over d. «t uama -gelljk weer dieht.
uitkiiktor spporbaan 'S een soort van
hiofef *cbt "iet is voor het
de trein geheel over de grens
Deze h S dlcht en st°Pl de trein,
leerri rdt daarna geheel gecontro-
vooni eventuele blinde passagiers
weer, ,Ussen wielen lopen aan
verszijden van dc trein 3 a 4 militai-
r" «Lspeuren. Of ze ooit iets vinden?
G fikRG AD POLS
(Van een bijzondere medewerker)
Op het Internationale Radio
logisch Congres, dat van 22 tot 28
september in Rome wordt gehou
den, zullen de röntgenfoto's open
baar worden gemaakt van de
Piëta, de beroemde schepping van
Michelangelo. Ze zijn gemaakt
voordat het beeld vanuit Rome
naar New York werd verscheept
om daar een plaats te krijgen op
d© Wereldtentoonstelling.
De röntgen- en gammastralen zijn
door het massieve Carraramarmer van
't meesterwerk heen gedrongen. De re
sultaten ervan vormen een deel van de
Eastman Koöak-tentoon-s telling op de in
ternationale .driejaarlijkse ontmoeting
van radiologen in Rome. Dt röntgenfoto's
van de Piëta zijn gemaakt in maart 1964
op verzoek van de leiding van het Va-
likaans paviljoen op de Wereldtentoon
stelling en van de verzekeraars. Zij wa
ren van groot belang voor de overbren
ging van het 476 jaar oude beeld uit de
Piëta Kapel in de St.-Pieter voor de ver
pakking en het vervoer per schip en de
plaatsing in het Vatikaans paviljoen,
waar alleen al het eerste half jaar meer
dan veertien miljoen bezoekers het beeld
hebben gezien. Onder leiding van de na
tuurkundige George M. Corney werden
dertig röntgen- en gammastraienbelich
tingen gemaakt voor meer dan honderd
radiogrammen. Zo kon men komen tot
een zo goed mogelijke informatie over
de fysieke conditie van de Piëta. Er wer
den bovendien negentig kleurenfoto's ge
maakt om een zo gedetailleerd mogelijk
overzicht te krijgen van de oppervlakte
van het beeld.
De dunne, kwetsbare delen van het
beeldhouwwerk hadden de speciale aan
dacht. De Piëta is in het verleden ver
schillende keren van plaats veranderd,
waardoor op sommige plaatsen beschadi
gingen zijn ontstaan. Een deel van Cor
ney's werk bestond dan ook uit het op
sporen van deze beschadigingen en, voor
zover mogelijk, het vaststellen van de
aard der reparaties. Daarbij is men ge
stuit op enkele historische verrassingen.
Voor het eerst kon de aard van de repa
raties aan de vingers van de uitgestoken
linkerhand van het beeld van de H.
Maagd worden vastgesteld. De foto's
toonden aan dat indertijd metalen pen
nen zijn gebruikt om de gebroken delen
samen te voegen. Verder lieten de rönt
genfoto's zien, dat vroeger een deel van
de duim afgebroken is geweest en dat
eens gaten zijn geboord in de bovenzijde
van het hoofd om een stralenkrans te
kunnen bevestigen, die later werd ver
wijderd.
De technici werkten gedurende perio
des van één en twee uur in vier nachten
en drie dagen van de vasten van 1964 en
zorgden ervoor dat zij de plechtigheden
van de vasten, die in de St.-Pieter werden
gehouden, niet stoorden. Om half zeven
s avonds kwamen zij de kapel binnen,
maakten de verschillende foto's, stelden
gammastralenapparatuur in werking voor
de belichtingen de de gehele nacht voort
duurde en vertrokken dan om de films te
ontwikkelen. Elke morgen om zes uur
kwamen zij terug om de uitrusting voor
de gammastraling weg te nemen en de
basiliek schoon „op te leveren" om zeven
uur. Dank zij de massieve muren van de
Sint-Pieter was het niet nodig om extra
veiligheidsmaatregelen tegen de straling
te treffen voor de personen buiten de
basiliek.
Corney noemde zijn opdracht „de in
teressantste en opwindendste van al zijn
bezigheden, gedurende 25 jaar, op rönt-
genfotografisch gbied".
Links de beroemde Piëta
waarbij een expert bezig is voor
bereidingen te treffen voor de
röntgenopnamen, rechts een X-
straalfoto van de hand van de
moeder Gods. Duidelijk is de ma
nier zichtbaar, waarop dit deel van
het beeld indertijd is gerepareerd.
de belichtingstijden van een halve minuut
tot tien minuten, afhankelijk van de dik
te van het gefotografeerde deel, de aard
van de verlangde informatie en de af
stand van de röntgenbuis tot het beeld.
Kobalt-60-gammastralen werden ge
bruikt om de dikkere delen van het beeld
te onderzoeken, zoals het hoofd en de nek
van. de' figuur van de maagd (30 tot 35
cm dik).
Er werd bijna tien uur belicht van half
negen 's avonds tot zes uur 's morgens
in de tijd ,dat de St.-Pieter gesloten was
De energiebron werd geplaatst in een
draagbare loden container op een wagen
tje. 's Nachts werd' de zware kobalt-60-
container tot aan het einde van het mid
denpad gereden. Deze container is in fei
te een loden bal waarin de kobalt-60-iso
toop veilig zit opgeborgen ter bescher
ming van de gebruikers.
De kobalt-60 werd gekozen omdat deze
gemakkelijk kon worden vervoerd. Voor
een overeenkomstige röntgenstraling zou
een apparaat van 2000 kilovolt nodig zijn
en dit is een enorme uitrusting. Boven
dien heeft een kobalt-60 geen stroomver
bruik terwijl voor een 2000 kilovolt-ma-
chine een krachtbron noodzakelijk
Ook de straling voor het beoogde doel is
voldoende.
DEN HAAG (ANP) Op 27 augustus
waren bij de dienst luister- en kijkgelden
2.011.235 televisietoestellen aangegeven
tegen 1.983.875 per 1 juli en 1.995.654 op
1 augustus.
Er waren op 1 augustus 2.674.485 gere
gistreerde radiotoestellen tegen 2.674.235
op 1 juli j.l.
Het aantal aansluitingen op de draad
omroep bedroeg op 1 augustus 417.179 te
gen 419.583 op 1 juli j.l.
WENEN (DPA) Bijna zoveel geluid
als een straaljager bij de start bracht de
Oostenrijkse Sennerin Rosa Muehlbacher
uit Matrei (bij de Brennerrpass) voort
bij een jodelwedstrijd in Bad Goisern in
opper-Oostenrijk en daarmee werd zij
winnares. Precies gemeten bedroeg haar
stemgeluid 102 foon (eenheid van geluids
sterkte), dat is ongeveer tien foon meer
dam een met samengeperste lucht aange
dreven hamer in actie voortbrengt en
maar acht foon minder dan het startla-
waai van een straaljager.
(Adveirtenibie)
AMSTERDAM De eerste prijs van
de scenario- en filmwedstrijd voor de
jeugd, uitgeschreven door het instituut
film en jeugd in samenwerking met de
Nederlandse organisatie van amateurfil
mers, is toegekend aan mej. Mirjam Koen
en dt heer Oscar G. H. de Waard te Bilt-
hoven. Zij krijgen een waardebon van
f 100,- en een ereplaquette.
De tweede prijs een waardebon van
50 gulden plus een eremedaille kreeg
de heer P. Brouwers uit Bloemendaal.
Beide films, gemaakt naar het verplichte
thema ,.een feestdag" zullen op de inter
nationale filmwedstrijd in Milaan de Ne
derlandse inzending vormen.
MENTON (UPI) Vele Fransen en
talrijke buitenlandse toeristen hebben
dinsdag de laatste eer bewezen aan de
vrijdag overleden wereldberoemde archi
tect Charles de Corbusier die stond op
gebaard in het stadhuis.
Na de plechtigheid werd de kist met
het stoffelijk overschot per auto naar
Parijs overgebracht waar de Franse rege
ring vanavond Le Corbusier zal eren op
de binnenhof van het Louvre.
ALFRED XOSSMANN. REISLUST.
Querido (Salamander). In een be
schrijving van Rome, Ostia, Istanboel
en vele andere steden heeft Kossmann
geaarzeld tussen nuchtere of emotio
neel afhankelijke weergave van wat hij
zag. Het resultaat is een mengsel van
Guide Bleu-kennis en humeurige bele
ving. Niettemin is de directe stijl van
de schrijver prettig leesbaar. De in
houd van het boek is op sommige pun
ten aanvechtbaar. Alfred Kossmann
geeft toe niet in de wieg te zijn ge
legd met reislustige en journalistieke
gaven. Daarom is hij nog niet slecht,
maar wel vragen wij ons af waarom
hij dan uitgerekend een reisverhalen-
boek schreef. Een reiziger met meer
gevoel voor and-ere landen en volkeren
komt met betere verhalen thuis.
Een onderzoek met röntgenstralen van
een dergelijke omvangrijke en gecompli
ceerde beeldengroep is nog niet eerder
voorgekomen. Corney en zyn collega's
konden dan ook op geen enkel voorbeeld
steunen. Voordat Corney naar Rome ver
trok nam hij in Rochester allerlei proe
ven. Zo onderzocht hij met röntgenstralen
marmerplaten van verschillende dikten.
Het Carraramarmer waarvan de Piëta is
gemaakt, bleek echter, hoewel even dik
als sommige der beproefde materialen, 'n
andere, massievere structuur te hebben,
waardoor het noodzakelijk was de belich
tingstijd aanmerkelijk te verhogen.
Voor het onderzoek van de dunne par
tijen van de beeldengroep werd een draag
baar X-straalapparaat gebruikt. Er wer
den veertig afzonderlijke röntgenopna
men gemaakt, het res-ultaat van vijftien
verschillende belichtingen met gelijktij
dig gebruik van films met verschillende
gevoeligheden. Bij een spanning van hon
derd tot tweehonderd kilovolt varieerden
Het is precies honderd jaar ge
leden, dat een gebeurtenis van des
tijds onvermoede draagwijdte voor
de ontwikkeling van de muziek
van het avondland plaatsvond: de
première van Richard Wagners
Tristan en Isolde". Wagner had
in 1854 de handeling in grote lij
nen opgezet, twee jaar later ont
stonden de eerste muzikale thema's
maar pas na drie jaar, in 1859, zet
te hij in Luzern een streep onder
de partituur. Onaangename situa
ties verhinderden geplande pre
mières in Rio de JaneiroKarls
ruhe en Weren. Pas op strikt bevel
van de jeugdige koning en vurig
Wagner-vereerder Lodewijk II van
B°jeren kon eindelijk in 1865 het
zeer moderne werk in Miinchen
voor de eerste maal voor het voet
licht gebracht worden.
Tot op dit ogenblik is men het er
niet over eens, of Mathilde Wesen-
donck werkelijk het oerbeeld van
Isolde geweest is, zoals zij dat zelf
gedurende haar hele leven geloofd
heeft. Het is echter zeker, dat
zonder de liefdesaffaire met deze
rijke en excentrieke vrouw Tris
tan'nooit „het verschrikkelijke
werk", zoals Wagner het zelf
noemde, geworden zou zijn. Er be
staat nauwelijks een componist
van latere generaties, die zich aan
een uiteenzetting met de Tristan
heeft kunnen onttrekken. Strauss,
Reger, ook Debussy en zelfs Schön-
berg en Webern zijn zonder de
„Tristan-Chromatiek" ondenkbaar.
Daarbij is deze opera, afgezien van
haar muziekhistorische betekenis,
ook nog honderd jaar levendig
muziektheater gebleven.
De foto toont een modern-gesti
leerde enscenering van Wieland
Wagner (kleinzoon van de com
ponist) aan de Hamburgse Staats-
opera.
(Advorbenrtie)
Als eerste brengen wij een
volledige najaarskollektie in
BLOUSES. BONNETERIE
(o.a. bedrukte vesten en pull
overs). en LINGERIE.
Mayfair lady!
AMSTERDAM: Kalverstr. 32-34
Leidsestraat 12
DEN HAAG i Veenestraat 1 5
UTRECHT j Choorstr. 13-15
BREDA i Ginnekenstr. 44
SYDNEY (Reuter) Israël betaalt aan
een kleine groep niet-joodse Duitsers in
Australië een schadevergoeding van on
geveer 6 miljoen Australische ponden
(f 48 miljoen) voor hun bezittingen in
Palestina, die door Israël ia de tweede
wereldoorlog in beslag zijn genomen.
De groep bestaat uit leden van de tem
pelieren, een religieuze sekte, die meer
dan honderd jaar geleden zich van de
Lutherse kerk in Duitsland heeft afge
scheiden. Elk van de ongeveer 1.400 per
sonen krijgt naar schatting vierduizend
pond (f 32.000).
Na de oorlog zijn de meeste nog over
gebleven leden van de sekte naar Austra
lië geëmigreerd, nadat in 1939 een aantal
tempelieren in Palestina boerderijge
meenschappen hadden gesticht.
12 3 4 5 6 7 9
Horizontaal:
1 bouwsel van een spin, verteer: 2
overal, Europese hoofdstad; 3 hijs
kraan, zwarte kleverige stof; 4 voeg
woord, oppakken; 5 drinkgerei; 6 toe
spijs op brood, middelbare opleiding;
7 vrouwelijk rund, omlaag; EAOIII
actief zijn, steïkwapen; 9 waterdier,
voordeel.
Vertikaal:
1 bep. vloeistof, omroepvereniging; 2
vuur, enthousiasme, bep. stuk vlees; 3
gymnastiektoestel, dier; 4 vogel, voor
zetsel; 5 bedbedekking; 6 daar. peilte-
ken in vloeistofmaat; 7 schaakstuk,
bijwoord; 8 het zij zo, spijskaart; 9
dwaas, hard gebakken buitenkant.
o "JSjo*
apa 6 -nuaui 'uauie 8 !uep 'jadox i
JiaSad 'ja 9 lua^ef g :a; 'jajaui f .';saaq
'3loq g I;noq 'ueta z !oj3{ 'jajBM i ;j0a
•;nu
JEfto e Isubj ';snj 8 .'Japau 'oost i !oui
'Jteiaq 9 .'.ia^aq g Juadej 'ua :^ad 'jajj
-b; g lauioj 'uio"[B z 'SBjaS 'qaM x 'joh
rSuissojdo
DEN HAAG - De bassist Bob van
Oven, die anderhalf jaar geleden zijn
plaats in de Dutch Swing College
Band opgaf voor een plaats in de band
van Graeme Bell, de poulairste dixie-
landiband van Australië, komt terug bij
het orkest van Peter Schilperoort.
Bob neemt bij de DCS de plaats in
van Koos Serierse, die de band heeft
verlaten. Ook de drummer Lu Sanet
heeft de DSC vaarwel gezegd. Zijn
plaats zal worden ingenomen door Peter
Ypma, die de laatste tijd drummer
was van Roef ie Huetimg's down town
jazz band.
Woensdag 1 september
HILVERSUM 1 402 M
Nieuwsberichten en mededelingen:
12 30 19.00, 22.30, 23.55; Populaire mu
ziek:' 12.00. 17.15, 11.00, 22.00, 23.30:
Klassieke muziek: 13.15, 14.45. 20.30;
Documentatie of klankbeeld. 12.40, 17.50
18.00. 18.30, 19.50, 21.00; Hoorspel: 14-00;
Jeugdprogramma: 15.50, 16.00, 17.00.
HILVERSUM 2
298 M
mededelingen:
(Advertentie)
Nieuwsberichten en
13.00, 16.00, 18.00, 20.00, 22.30, 23.55;
Populaire muziek: 17.10, 20.50, 2200,
23.10; Klassieke muziek: 14.10, 16.02;
Ziekenprogramma: 16.40; Documentaire
of klankbeeld: 13.45; 18.20; Sportuitzen-
ding: 22.25; Jeugdprogramma: 15.00,
19.20.
BELGIë VLAAMS 324 M
Nieuwsberichten en mededelingen:
12.00 en verder ieder uur; Populaire
muziek: 12-03, 14.03, 16.09, 17.15, 18.03,
21.00, 23.05: Klassieke muziek: 13.20;
Documentaire of klankbeeld: 18.54, 20.00
Sportuitzending18.50; Jeugdprogramma
15.15
Donderdag 2 september
HILVERSUM 1 402 M
Nieuwberichten en mededelingen:
7.30, 8.30; Populaire muziek: 7.05, 8.40;
Klassieke muziek: 10.00, 11-45; Zieken
programma: 11.00;
HILVERSUM 2 298 M
Nieuwberichten en mededelingen:
7.00, 8.00, 11.00; Populaire muziek: 7.20,
8.10, 9.00, 10.10; Klassieke muziek: 8.55;
Vrouwenprogramma: 9.35; Jeugdpro
gramma: 10.00.
Woensdag 1 september
NEDERLAND 1
AVRO: 17.00-17.30 Padvinderssongfes
tival. NTS: 19.00 Nieuws in het kort.
19.0i Voor de kleuters. 19.06 Bergbewo
ners (Mountain Tribes), TV-film. KRO:
19.35 Van onze sportredacteur. NTS?
20.00 Journaal en weeroverzicht KRO:
20.20 Lieverdjes. .Amsterdamse vakantie
film. 20.45 Buitengewoon verlof (Sonder-
urlaub). TV-spel. 21.50 Brandpunt-Post.
22.20 Epiloog. NTS: 22.25-22.30 Journaal.
NEDERLAND 2
NTS: 20.00 Nieuws in het kort AVRO:
20.01 Leven in de brouwerij, TV-film.
21.20-22.10 Operette I.S.A. (4), amuse
mentsprogramma.
BELGIë VLAAMS
19.30 Televisum. jeugdtelevisie. 19.55
De weerman 20.00 Journaal. 20.15 Ber
liner Bilderbogen: een programma met
zang, populaire muziek en ballet. 21.45
Kijk omhoog: Sterrenkunde voor ieder
een. 22.05 Zoeklicht. 22.25 Journaal.
BELGIë FRANS
19.00 Berichten. 19.03 Internationale
jeugdkroniek. 19.30 Guillaume Telle, T
V-feuilleton. 20.00 Journaal. 20.30 Qui-
est eet homme?: Michel Jazy. 21.00
Eurovisie: Jeux sans frontières, wed-
str. spel. 22.15 Werken van Mozart.
23.05 Journaal.
Copyright opera mundl
UC VERkOOP ESN
RE. KOELKAST
TJENTOBSPC
