11
Felle strijd in Kasjmier
Reimerswaal is
een dagdroom
Lawineramp
eist al
103 doden
MINISTER HEEFT HUIS
EN AUTO HARD NODIG
QE THANT OVERWEEGT
NIEUWE VREDESPOGING
Mysterie rond
dood van
Udenhouter
opgelost
ZESDUIZEND
DODEN DOOR
ONGELUKKEN
Varkensvlees
duurder
Bestand
Autonomie
Derde
Staalstaking
voorlopig
uitgesteld
DODE EN VIER
GEWONDEN
BI] EXPLOSIE
IN FABRIEK
Secretariaat
Von Amsberg
aan het werk
BURGEMEESTER GODWALDT
ondeling antwoordt boer:
extra
bescherming
MAYFAIR1
w speciaalzaak
EIGEN HAARD
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Communisme
grootste
gevaar
Cijfer (1964) gestegen
Bijna helft in verkeer
Koud
weer
rkht,n-
IJZEREN
KRUISPUNT:
TRAM BOTST
OP TREIN
AANGEREDEN:
Dienstbode steelt
uitzet bij elkaar
Grote kans op nog
meer instortingen
kostuums blijven goedl
KOSTUUMS EEN GROTE
colbert en Terlenka-pantalon
merkdas en een paar merk-
an 9—6 uur, vrijdags tot 9 uur,
Woninginrichting
ARSENAALSTRAAT 5
TERNEUZEN
153 Ginnekenstraat
Hoek van Coothplein
Breda - Tel. 01600—34965
reda, Veemarfctstraat 38
ergen op Zoom, Wouwasstraat
oosendaal, Dr. Sratersstraa
093, langs Vorststraat 1*
Itten, V/iriceloentrum 66
"Adatbosoü* li&rit 16
103e JAARGANGNe. 24984
Uitgave: N.V. Uitg. Mij. Neerlandia.
Directeur: Drs. W. A. J. M. Harkx.
Hoofdredacteur: L. Leijendekker.
Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen,
C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. i. J. M.
Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren, L. J. v. 't Westende.
Bureau: Breda Reigerstraat 16.
tel. 22341 (5 lijnen). Postgiro 1114111
Voor God, Koningin en Vaderland
MaP
WOENSDAG I SEPTEMBER 1963
Abonnementsprijs 10,80 per kwar
taal, excl. 0,25 incasso; 13,65 per
post, excl. 0,60 incasso; 3,60 per
maand; 0,83 per week. Prijs van
buitenlandse abonnementen op aan
vraag. Losse nummers 20 cent.
Advertentieprijs voor de gehele op
lage 0,45 per mm. Bij contract aan
zienlijke reductie. Volledige tarieven
en Algemene Voorwaarden worden
op aanvraag gaarne verstrekt.
tel. 22341 (5 lijnen). Postgiro 1114111--
Ruréau voor de Zeeuwse eilanden- GOES, Klokstraat 1 - telefoon 6252 - Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: Hulst, Steenstraat 14 telefoon 2377 (Bijbureaus: TERNEUZEN, IJsbaanstraat 24 telefoon^2601 OOSTBURG, Nieuwstraat 41 tele oon
DEN HAAG (A.N.P.) In 1964 over
leden 5956 personen tengevolge van on
gevallen, vergiftiging en geweld. Bij ver
keersongelukken kwamen 2597 mensen
om het leven. Dit blijkt uit cijfers die
het Centraal Bureau voor de Statistiek
heeft geproduceerd.
Door een val kwamen 1467 mensen om
het leven, door zelfmoord 786, door ver
drinking 416. door vergiftiging 110, door
verstikking 105, door brand of explosie
83, door geweldpleging, ontploffing van
oorlogstuig etc. 47, door elektrische
stroom 22, terwijl door andere buiten ge
noemde groepen vallende ongevallen nog
eens 323 mensen het leven lieten.
In het jaar 1963 bedroeg het aantal
personen dat door bovengenoemde oor
zaken het leven verloor ruim 5500.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG Vanaf oktober tot en
met maart volgend jaar zal het var
kensvlees duurder zijn dan thans het
geval is. Dit als gevolg van een te ver
wachten geringer aanbod van varkens
op de markt en een vermoedelijk gro
tere vraag, E. E.G. -deskundigen ver
wachten dat het aanbod met twee pro
cent zal verminderen en de vraag met
liefst zes procent zal toenemen.
ontploffing in een aardappel
meelfabriek in Gramsbergen, zijn zeven
arbeiders naar een ziekenhuis overge
bracht. De oorzaak van het ongeval
moet een „stofexplosie" zijn geweest.
«et K.N.M.I.. dat gisteren voor het
hrmfLon<ler leiding stond van
die illrec,eur Ir- C J- Warners,
dOT,rt,jj®ns z'jn afscheid werd on-
schan met het commandeur-
sau ui? ,orde van Oranje-Nas-
"u en voor vandaag:
on i?,.i0pkl"ingM1- ma" oolt
weer \E?!en' vergezeld van on-
wind' uit t" vrW krachtige
(Van onze redactie buitenland)
De kwestie Kasjmier, één der
vele politieke tijdbommen die na
het proces van de kolonisering in
Azië zijn blijven liggen, is weer
dreigend gaan tikken. Indiase mi
litairen hebben momenteel met
hun troepen uit Pakistaans Kasj
mier in de Hajipir-pas hevig
vuurcontact. Hierbij zijn aan Pa
kistaanse zijde 62 doden gevallen.
De Indiërs verloren 14 man. Uit
de eerste berichten blijkt, dat er
legeronderdelen ter sterkte van
een compagnie bü het treffen be
trokken zijn.
Secretaris-generaal van de V.N., Oe
Thant, heeft de nieuwe ontwikkelingen
met zijn militaire waarnemer in het
bestandsgebied besproken. Hij denkt
nieuwe stappen te ondernemen.
De Hajipirheuvel, de plaats van de
gevechtshandelingen van gisteren, is al
drie dagen vast in handen van Indiase
strijdkrachten. De Indiase troepen trok
ken vorige week de bestandslijn over,
om in het gebied Oeri Pakistaanse .in
filtranten" te verjagen, die daar al
dus India gereed stonden om het In
diase gedeelte van Kasjmier binnen te
dringen.
De Indiase acties hebben zich, volgens
het legerbericht van gisteravond, be
perkt tot het zuiveren van de Hajipir
heuvel. Er zijn geen dorpen bezet
Het conflict om Kasjmier dateert in
feite al van 1947, toen Pakistaanse stam
men Kasjmier binnenvielen, waar zij
tot begin 1949 op hun manier wat aan
politiek deden. Het voormalige Brits-In-
dië was intussen opgedeeld in een mo
hammedaans Pakistan en een hindoe
ïstisch India, maar over Kasjmier een
deel van het vroegere Brits-Indie
werd men het niet eens. Zowel India
als Pakistan eisten het gebied op.
Herhaaldelijk werd de Veiligheids
raad ingeschakeld om de twistappel
buiten de actieradius van het driftige
voetenwerk van India en Pakistan te
schoppen.
Dit lukte niet. Een autonoom Kasj
mier werd er niet geboren en India en
Pakistan hielden ieder voor zich een
deel van Kasjmier bezet. Het kwam
na een langdurige oorlog tot een wa
penstilstand en tot een bestandslijn, ge
controleerd door waarnemers van de
Verenigde Naties. Bij deze status quo is
het gebleven.
Het fanatisme waarmee India zijn
aanspraken op geheel Kasjmier hand
haaft, vindt voor een deel zijn oorzaak
in het feit dat Kasjmier zelf het liefst
een autonome staat zou worden.
Formeel is Kasjmier in de Indische
republiek geïntegreerd, maar dit is ge
beurd op dezelfde manier als die waar
op de Sovjet-Unie na 1945 zijn in
vloedssfeer uitbreidde.
Bij de enige serieuze volksstemming
over de toekomst van Kasjmier, kozen
de inwoners van dit gebiedsdeel voor
de zelfstandigheid onder leiding van
sjeik Abdoella. Deze Abdoella werd
prompt in een Indiase gevangenis ge
stopt en de korte vrijheidsdroom was
voorbij.
Pakistan, het land dat steeds tegen
over het recht van de sterkste (India)
het loodje heeft moeten leggen, spant
zich al sinds 1947 in om recht gedaan
te krijgen. Pakistan heeft zich steeds
beter weten te beheersen dan India en
het heeft lange tijd genoegen genomen
met een klein deel van het omstreden
gebied, het zogenaamde „vrije Kasj
mier", hoewel het betere aanspraken op
de twistappel meent te hebben dan In
dia,
In dit „vrije Kasjmier" hebben nu de
gevechten plaatsgevonden.
De Indiase bewering, dat Pakistaan
se infiltranten zich in dit gebied op
maakten om Indiaas Kasjmier binnen te
dringen, kan zeer goed op waarheid be
rusten. Pakistan heeft al meermalen la
ten weten dat het terwille van Kasjmier
bereid is om alle pacten te verbreken
en alle handen te kussen. Zelfs die van
de communistische Chinezen.
Het gevaar op de achtergrond in het
geschil om Kasjmier is dan ook, dat er
op het Strijdtoneel een derde hond ver
schijnt, die er met het been tussenuit
gaat. De Inwoners van Kasjmier zou
den dit zelf wellicht niet eens zo ramp
zalig vinden.
(Van een onzer verslaggevers)
UDENHOUT Sinds dinsdagmorgen
is de onverwachte dood van de Uden-
houtse onderwijzer Henk van Rossum
(20) geen raadsel meer. Patholoog-ana
toom dr. B. Makkink constateerde na
sectie, dat de jongeman nabij zijn
ouderlijk huis in de Krijtemolenstraat
is aangereden en tengevolge daarvan in
een sloot is gevallen en verdronken.
Aanvankelijk werd verondersteld dat
Van Rossum het slachtoffer was van
een nachtelijke beroving, omdat op het
lichaam niets anders werd aangetroffen
dan een kam en een zakdoek, ofschoon
hij de Udenhoutse kermis had bezocht.
Bij een nader onderzoek bleek de ver
miste portemonnee in zijn jaszak te zit
ten en werden zijn verdere bezittingen,
zoals een zakagenda en schrijfgerei, op
zijn kamer aangetroffen. De Udenhout
se rijkspolitie speurt naar de weggebrui
ker, die schuld heeft aan de dood van
Henk van Rossum en na de aanrijding
is doorgereden.
Nadat de pas voor het onderwijzers
examen geslaagde Van Rossum met zijn
ouders naar de dorpskermis was ge
weest, ging hij nog naar vrienden, die
intussen op weg waren naar zijn huis.
Op de terugweg moet de jongeman toen
zijn aangereden. Het lichaam had in
wendige kneuzingen. Bij de sectie werd
o.m. een scheur in de milt vastgesteld.
In Goirle heeft zich enkele maanden
geleden een geval voorgedaan, dat met
het Udenhoutse grote gelijkenis heeft.
Er werd in de wegberm eveneens een
lichaam van een verkeersslachtoffer
gevonden. Ook de veroorzaker van dit
ongeluk met dodelijke afloop wordt nog
gezocht.
WASHINGTON (Reuter) Presi
dent Johnson heeft in een vanuit het
Witte Huis uitgezonden toespraak voor
radio en televisie medegedeeld dat het
gevaar van een nationale staalstaking
in elk geval voor acht dagen is afge
wend.
De metaalarbeiders hadden gedreigd
afgelopen nacht in staking te zullen
gaan indien op dat tijdstip nog geen
overeenstemming zou zijn bereikt over
een nieuwe gemeenschappelijke ar
beidsovereenkomst. De president had,
als gemeld, de in de onderhandelingen
betrokken vertegenwoordigers van
werkgevers en werknemers in de Ame
rikaanse staalindustrie maandag eerder
op de dag uitgenodigd naar het Witte
Huis te komen om hun besprekingen
daar voort te zetten. Zes uur durende
besprekingen leidden ertoe, dat par
tijen overeen zijn gekomen hun over
leg nog acht dagen voort te zetten, zon
der dat er sprake zal zijn van een sta
king.
(Van onze correspondent)
ROTTERDAM. Bij een ont
ploffing in de chemische fabriek
„Vondelingenplaat" aan het Tank-
hoofd te Rotterdam is één arbei
der om het leven gekomen. Vier
anderen werden zwaar gewond
naar ziekenhuizen gebracht.
De ontploffing had gisteren plaats
rond half zes. Gisteravond was de ar
beidsinspectie nog bezig met een on
derzoek naar de oorzaak ervan. Het
stoffelijk overschot van de omgekomen
arbeider werd voor onderzoek in beslag
genomen door de politie.
Aanvankelijk bestond groot gevaar
voor verdere ontploffingen, maar de
krachtig optredende brandweer wist dit
gevaar snel te bezweren.
De schade in de fabriek is vrij aan
zienlijk.
(Advertentie)
Een niet alledaagse botsing
deed zich gisteren in Den Haag
op een „ijzeren kruispunt" voor.
Op het Hobbemaplein kwam
een trein in botsing met een
moderne tramwagen, van het
zogenaamde PCC-type. Een
baby moest naar het ziekenhuis
worden gebracht. Voor de ove5
rige trampassagiers liep het al
lemaal goed af. De schade aan
beide railsrijders was aanzien
lijk.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Vanaf vandaag heeft
de heer Claus von Amsberg een eigen
secretariaat, dat gevestigd is in de
rechtervleugel -van het paleis Noord
einde, waar ook andere bureaus van de
koninklijke hofhouding zijn onderge
bracht, zoals bijvoorbeeld het secreta
riaat van prinses Beatrix. Zoals bekend
zal mr. C. J. van Schelle de voorlopige
leiding van het secretariaat van Claus
von Amsberg op zich nemen. Mr. Schel
le krijgt onder meer tot taak een agen
da op te stellen voor de werkbezoeken
die de heer Von Amsberg voornemens
is in de komende maanden in diverse
provincies af te leggen.
MAASTRICHT (A.N.P.) De 21-jarige
dienstbode C.V. uit Maastricht heeft
tegenover de politie bekend dat zij
vanaf mei j.l. voor f 4000,aan goe
deren en f 500,— aan geld gestolen
heeft ten nadele van haar werkgeef
ster.
Men neemt aan dat de dienstbode op
goedkope wijze haair uitzet heeft wil
len completeren, aangezien de ver
miste goederen voornamelijk bestaan
uit gebruiksvoorwerpen en beddegoed.
(Van een onzer verslaggevers)
ROOSENDAAL Het is de vraag of
er tussen de twee enorme havens van
Rotterdam en Antwerpen en de ambi
ties die Zeeland in het Sloe koestert,
nog plaats is voor een Brabants „ven
stertje op de zee". Dit sceptische geluid
over het zeehavenplan in de Ooster-
schelde (Reimerswaal) is afkomstig van
de burgemeester van Roosendaal, de
heer J. P. Godwaldt. Hij sprak gisteren
tot ongeveer honderd Antwerpenaren
en West-Brabanders, die samen tafelden
op uitnodiging van de Nederlands-Bel
gische Vereniging West-Brabant.
Kennelijk met het oog op de rivaliteit
tussen de kerngemeente Bergen op
Zoom en het sterk industrialiserende
Roosendaal, voegde hij er in één adem
aan toe dat hij zijn vraagteken bij het
Reimerswaalplan niet plaatste als bur
gemeester van Roosendaal, maar als
nuchter mens. Die nuchterheid inspi
reerde hem ook tot een kritische uit-
(Van onze redactie buitenland)
SAAS-FEE Ondanks het gevaar
van nieuwe verschuivingen is gisteren
in Saas-Fee het zoeken naar overleven
den van de lawineramp hervat. Er is
weinig hoop dat onder de dertig meter
dikke laag puin, ijs en gesteente, nog
overlevenden worden aangetroffen. In
tussen is het aantal vermisten opgelo
pen tot 103. Zy moeten allen vrywel
zeker de dood gevonden hebben. Red
dingsploegen waren gisteravond druk
bezig een douchelokaal van het voor
malige arbeiderskamp te bereiken. Dat
lokaal was van beton opgetrokken en
men hoopt dat dit het zware gewicht
van het puin heeft kunnen trotseren,
waardoor misschien nog overlevenden
aangetroffen kunnen worden. Zy moe
ten daarbij uiterst voorzichtig te werk
gaan, omdat de kans dat in de ramp
gletsjer een afbraakproces gaande is,
dat nog meer instortingen kan veroor
zaken, groot geacht moet worden.
De Zwitserse gletsjer-piloot Hermann
Geiger is gistermiddag begonnen de
loszittende steen- en ijsmassa's van de
Allalin-gletsjer op te blazen om te
voorkomen dat reddingsploegen, die
zoeken naar de bedolven arbeiders, zelf
door vallend gesteente en ijs getroffen
zullen worden. De door de explosies
losgeraakte stukken ijs kwamen tot
stilstand voor de plaats, waar zich eer
gisteren het drama voltrok. De plaats
van de ramp biedt een troosteloze aan
blik. Verwrongen delen van bouwkra-
nen liggen her en der verspreid, terwijl
ook delen van de barakken stille getui
gen zijn van de grootste ramp, die zich
ooit in dit gebied heeft voltroken. De
materiële schade wordt voorlopig op
minstens 40 miljoen Zwitserse francs
geschat.
Hoofdingenieur Verrey van de maat
schappij. die toezicht uitoefende op het
dam-project, waaraan de arbeiders
werkten, verklaarde gisteravond nooit
de mogelijkheid overwogen te hebben
dat een deel van de gletsjer kon af
brokkelen. Het Zwitserse Rode Kruis
heeft gisteren een speciale girorekening
geopend voor hulp aan de slachtoffers.
Intussen is opdracht gegeven te onder
zoeken of de gletsjer is afgebroken
door een natuurlijke oorzaak of dat de
lawine werd veroorzaakt door gebruik
van springstoffen bij de bouw van de
dam.
Pas gisteren is bekend geworden dat
veertig toeristen, die vlak voor het mo
ment van de ramp een bezoek brachten
aan de werkzaamheden aan de dam,
aan de dood zijn ontsnapt, doordat zij
zich op het dramatische ogenblik nef
in een „dode hoek" bevonden. Vol af
grijzen zagen zij van daaruit hoe de
ramp zich voltrok en hoe hun bus door
de lawine werd getroffen.
(ZIE OOK PAGINA 7).
SMALLENBROEK
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De dure, nieuwe auto, waaraan de Boeren
partij in het bijzonder zich zo geërgerd heeft, kan minister
Smallenbroek niet missen. Voorganger minister Toxopeus
had de zijne die even duur was zodanig opgereden,
dat de wagen niet meer als een bedrtffszeker vervoermiddel
aan de nieuwe minister van Binnenlandse Zaken kon wor
den overgedragen. Dit kan men lezen in het antwoord dat
minister Vondeling op de zure vragen van het Tweede-Ka
merlid P. Voogd van de Boerenpartij heeft gegeven.
Het huis van 185.000 gulden, dat de rijksgebouwendienst
voor de nieuwe minister kocht, betekent volgens minister
Vondeling een verantwoorde uitgave, „in overeenstemming
met een al lang bestaande en vele malen toegepaste rege
ling". Minister Smallenbroek, die helemaal uit Assen komt,
kon geen passende huurwoning vinden in Den Haag, Daar
om werd er een gekocht. De minister heeft zich wel moe
ten verplichten het huls weer te verlaten uiterlijk een jaar
na beëindiging van zijn ambt.
Deze regeling betekent overigens dat minister Toxopevs
binnenkort op straat komt te staan.
Burg. GODWALDT
spraak over de zorgen die men tegen
woordig aan de dag legt voor het jaar
2000.
„Het lijkt wel", aldus de heer God
waldt, „alsof we ons eigen nageslacht
niet vertrouwen en het nu alvast maar
willen regelen in plaats van elke gene
ratie haar eigen problemen te laten op
lossen". Planning op lange termijn acht
te hij wel noodzakelijk, maar hij toon
de zich toch erg gecharmeerd van „die
vrijere en optimistischer levenshouding
van onze zuidervrienden".
Wat moet er volgens hem in West-
Brabant gebeuren om de toekomst vei
lig te stellen? „In Roosendaal heb ik de
laatste jaren een vijftal Amerikaanse
bedrijven weten aan te trekken. Twee
dingen zijn dan belangrijk: vakmensen
en een fabriek die niet te duur is. Dit
is nu in praktisch heel West-Brabant te
bereiken, als we niet te veel tijd be
steden aan dagdromen over grote ha
venprojecten en die rustig overlaten
aan de twee machten, die noordelijk en
zuidelijk van ons gebied aanwezig zijn".
De ligging tussen Rotterdam en Ant
werp en is naar de mening van de heer
Godwaldt voor West-Brabant indu
strieel en economisch gezien een grote
aantrekkingsfactor. „Als u zich voor
stelt", zei hij, „dat wij tussen Antwer
pen en Rotterdam in dit gebied geza
menlijk een grote werkgelegenheid kon
den opbouwen, dan profiteren de ha
vens van Antwerpen en Rotterdam van
de vervoersbehoefte die dat oproept,
en wij van het* feit dat die havens daar
op korte afstand zijn".
De sterke troeven bij de industriali
satie van West-Brabant zijn dus: een
arbeidende bevolking met uitstekende
kwaliteiten, goedkope zandgronden èn
de ligging tussen twee wereldhavens.
Om deze laatste troef te kunnen uit
spelen zijn betere wegen tussen Rotter
dam en Antwerpen nodig. Onder meer
noemde de heer Godwaldt in dit ver
band een spoedige realisering van de
Zoom weg gewenst. Naar betere weg
verbindingen zou vooral in België veel
meer gestreefd moeten worden, vond
hij.
West-Brabant is gemakkelijk aan
trekkelijk te maken voor industrie, die
geen groot vaarwater behoeft. De in
dustrie zal geselecteerd moeten wor
den: alleen bedrijven die goed beta
len, zoals ook het E.T.I. voorstaat. De
heer Godwaldt: „We hoeven niets an
ders te doen dan zo goedkoop mogelijk
grond te verstrekken in de nabijheid
van de grote wegen tussen Rotterdam
en Antwerpen". Hij pleitte ook voor het
spoedig opheffen van alle douanefor
maliteiten.
„Het is niet genoeg", zo besloot de
heer Godwaldt, „dat een groep Belgen
West-Brabant beschouwt als een streek
waar het goed winkelen is en de West-
Brabanders Antwerpen als een stad
waar het goed uitgaan is. Voor Rotter
dam moet West-Brabant niet alleen zijn
het gebied waar men, omdat het in
Rotterdam niet meer kan, goedkoop zyn
industrie kwijtraakt
ZIE COMMENTAAR PAGINA S.
(Advertenties)
y niet duur wel heerlijk