Levensstandaard
in de Sovjet-Unie
niet zo laag
als wij denken
Sprot
SSfir-"8;
„STA
EN MEL
RAPPORT
Lagere ovt
achter
wegenbc
nadat ^gen I
Aanhoudend I
l/r. A. Baeten blikt terug op ssijn reis
105a JAARGANG
Uitgave: N.V. Uitc
Directeur: Drs. W.
Hoofdredacteur: L.
Redactieraad: J. M
(- j. v. Hootegem,
Mes, mr. H. M. L. d
Vercauteren, L. J. v"
Bureau: Breda - Re
tel. 22341 (5 lijnen).
Bureau voor de Zet
den haag. -
acht een structuur
Dit plan moet zo
ontwikkelingen er
dien acht hij het
elkaar afgewerkt 1
instanties ove]
stroomlijn krijgen.
Dit jaar zal het
265 miljoen gulden
miljoen gulden. Bo1
verhoging voor weg
staat zoekt verder
de steden.
(Van een onzer verj
DEN HAAG Mi
Suurhoff en de In het
Scheveningen vereni;
landse wegenbouwers,
aar gisteren in het
strandpaleis. Ministe:
liet doorschemeren ni<
zijn van nauwere sa
met de wegenbouwers
het toevertrouwen vaij
antwoordelijkheid.
De voorzitter van
bouwers, ir. D. H. Pj
zijn beurt uiting aan)
waardering voor de
van de heer SuurhofJ
overigens interessanti
pittige uitspraken te
Minister Suurhoff:
„In het verkeer moe
sen eens minder ojj
en meer op hun rei
staan". En:
„Er zou (bij de wej
heel wat gewonnen
betrokkenen bij eei
tot de laatste centin
recht' bleven staan,
mige belangen in h|
belang gewonnen
ven".
Ir. Prins:
(over de snelle gr»
wagenpark): „Wil
landse volk zich de
auto in deze mate
dan zal het er ook
betalen".
Dan was er ook nog
sie van het economist
voor de bouwnijverhi
verzoek van de wegen,
onderzoek instelde naai
bouw en het econo:
wicht. Die conclusie:
„Het rijkswegenfond
voor slechts veertig
de wegenproduktie.
ciering van de weg
met dit fonds dus 1-
kerd. De lagere overh
vicies en gemeentc
voor tweederde aan j
moet geven, blijft nai
ter".
(Hierbij wordt door
vincie-redactie aanget»
het bestuur van Noord-]
jaar voor 30 miljoen g
aanbesteed. Dit is tie]
meer dan vorig jaar. 1
wil jaarlijks voor 30 mi
verwerken, wat betekei
provinciaal bestuur bijl
cent van de middelen,
beschikt, aan de wegei
steden).
MEPPEL (A.N.PDe
ter Haar, te Ruinerwo
maanden geleden ontsl
kerkvisitator van de hel
nnri 1 felIe actïe 1
onder leiding van domi
zen. heeft thans een aan
smaad ingediend tegen I
van Meppel. de heer H|
De heer Zwikker had inl
Courant van 14 juli eeT
stuk geschreven, waarl
meer zei, dat op de zi
ponder gerechtshof 1
1948 (Ter Haar werd
veroordeeld! tenminste
ier Haar persoonlijk ges
yen werden getoond, wa
inwoners van Ruinerwol
aangeeft. Ter Haar heef
kend zich aan verraad
geschrift te hebben schu]
»p
arpog weer tef- voor
vrij krarhiil MallSe, aar
Weinig veranrl2U-dwesteI
tuur. eraldenng in
De St.-Basiliuskathedraal in Moskou.
Mu de Tweede Kamer op reces is, heeft mr.
A. Baeten te Maastricht eindelijk tijd
gevonden de balans te maken van zijn reis
door de Sovjet-Unie, die hij in juni als leider
van de Nederlandse groep der Interparle
mentaire Unie heeft gemaakt. De honderden
dia's, die hij heeft gemaakt, zijn ontwikkeld
en volgens stad en landstreek in de projector
gerangschikt. Mr. Baeten projecteert ze voor
ons op het witte scherm in zijn werkkamer
en met de uitleg, die hij erbij geeft is het,
alsof we met hem op reis zijn door dit toch
nog altijd onbekende land, dat pas de laatste
jaren voor ons, Westerlingen, een beetje
open komt te liggen. Mr. Baeten geniet ken
nelijk zelf van deze terugblik. Het deel van
de Sovjet-Unie, dat hij met de leden van de
Interparlementaire Unie heeft bezocht, boeit
hem nog even sterk als toen hij terugkwam.
Destijds heeft hij hierover aan de pers enkele
vluchtige indrukken gegeven.
Ik heb destijds reeds verklaard", zegt hij,
dat aan onze voorlichting over Rusland nog
wel iets mankeert. Omgekeerd trouwens ook. Dat
het moderne Rusland een veel Westerse indruk
maakt dan wij aannemen, kunt u duidelijk op de
ze dia's zien. De fout ligt, geloof ik, voor een deel
ook aan foto's als dit plaatje, dat u waarschijn
lijk bekend zal voorkomen". De projector werpt 't
beeld op het doek van een straattafereel bij het
Rode Plein in Moskou. Er zijn veel mannen met
petten en overhemden zonder das op te zien en
veel eenvoudig geklede vrouwen met hoofddoeken.
Zij maken een armoedige indruk, zien er in ieder
geval ouderwets uit. Het is een tafereel, zoals
men dit bij ons een kleine halve eeuw geleden
op marktdagen wel zag.
„Kijk", verduidelijkt mr. Baeten, ,,ik geloof, dat
een tafereel als dit er de oorzaak van is, dat wij
zulk een verkeerd idee hebben van Moskou. Wij
geloven, dat dit de doorsnee bevolking is van de
ze wereldstad. In werkelijkheid is dit niet de door
snee stadsbevolking doch zijn het de duizenden
landarbeiders en kleine ambachtslieden van het
platteland met hun vrouwen, die dagelijks Moskou
bezoeken. Zij trekken dan allemaal naar het Rode
Plein, de grote toeristische attractie, waar zich
behalve het Mausoleum van Lenin en de prachtige
oude kerk met haar bizarre torens, ook de Gum
bevindt, het grootste warenhuis van de Russische
hoofdstad. Het is een heel ander warenhuis dan
het soort, dat wij hier kennen. Achter een enorme
fagade, die één zijde van het Rode Plein afsluit,
bevinden zich tientallen overdekte winkelstraten,
die door luchtbruggen met elkaar verbonden zijn.
Er is in dit warenhuis een grote verscheidenheid
van goederen, die weliswaar over het algemeen
minder van kwaliteit zijn dan bij ons, doch rede
lijk zijn te noemen. Importartikelen ziet men ook
hier niet veel behalve uit de satellietlanden.
Alle prijzen lijken ons hoog, maar dat komt door
de kunstmatige valuta, die het Westen krijgt opge
drongen. Een roebel is iets meer dan een dollar.
Waar het om gaat is natuurlijk de vraag, of deze
prijzen ook voor de Russische burger hoog zijn en
dan lijkt het mij, dat zijn levensstandaard op het
ogenblik toch niet zo laag is, als wij plegen te
denken. Ik heb hier wat prijzen van de dagelijk
se levensbehoeften genoteerd, zoals brood, vlees,
boter, melk, eieren, groente en fruit. Die zijn rela
tief niet hoog. Daar tegenover staat, dat de prijs
van duurzame gebruiksgoederen zelfs voor Russi
sche begrippen hoog is te noemen. Als compensa
tie hiervoor kan dienen het feit, dat de belasting
druk niet zo zwaar is als bij ons er is een ge
ringe progressie en een maximum van 13 procent
de huren onvoorstelbaar laag zijn, het open
baar vervoer goedkoop en het uitgaansleven, thea-
DAGBLAD DE STEM
Iets positievers kan ik u vertellen over de uni
versiteit van Moskou, die wij wel hebben be
zocht en waar wij een langdurig onderhoud heb
ben gehad met een der prorectoren, er zijn er vier.
Het gebouw zelf is een monsterlijk geval, niet
alleen door zijn architectuur, maar ©ok door zijn
grootte. Je kunt het een kleine stad noemen met
eigen sportzalen, zwembaden, boekenwinkels, een
EHBO-post, een post- en telegraafkantoor, enz.
Er studeren 32.000 studenten, als je de stad en 't
personeel erbij telt, huizen hier 52.000 mensen. Er
zijn alleen reeds 4000 hoogleraren en wetenschappe
lijke medewerkers. Van de 32.000 studenten, zijn
er 4000 adspirant, dat wil zeggen, zij volgen een
..studium generale", dat maximaal 3 jaar duurt.
Van deze 4000 adspiranten zijn 2500 buitenlanders,
onder wie veel kleurlingen.
Het onderwijs in Rusland is volledig kosteloos,
vanaf de kleuterschool tot en met de universiteit.
Voor de onbemiddelde studenten kent men een
studieloon, dat feitelijk overeenkomt met ons
beurzenstelsel, en op een inkomen van 140 tot
240 per maand neerkomt, een bedrag, waarvan
een student er wel kan komen, vooral wanneer
men bedenkt, dat hij voor een eenpersoons kamer
in het universiteitsgebouw zo iets als veertig cent
per dag moet betalen.
Het lijkt mij, dat er serieuzer gestudeerd wordt
dan bij ons, min of meer uit noodzaak waarschijn
lijk, omdat tentamens en examens binnen een be
paalde tijd moeten worden afgelegd. Voor boemel
studenten of eeuwige studenten is daar dus geen
plaats. De gemiddelde studieduur is 5 jaar en de
diensttijd kan hij vóór of na zijn studie vervullen,
zelfs tijdens zijn studie, hetgeen dan zo'n beetje
overeenkomt met onze vroegere landstorm.
Een typische afwijking met bij ons is, dat de me
dicijnen geen faculteit van de universiteit zijn.
Men kent overal in Rusland aparte medische ho
gescholen, maar of men met deze instelling geluk
kig is, betwijfel ik. Over deze medische faculteit,
die los staat van de universiteit, spreekt men na
melijk als over een verloren zoon".
Een tweede verschijningsvorm van het Russisch!
leven, waarin de delegatie van de Interparle
mentaire Unie zich niet heeft kunnen verdiepen,
is de radio en televisie. Vooral mr. Baeten speet
dit als KRO-bestuurder en deskundige voor radio-
en televisiezaken in de Tweede Kamer in hoge
mate.
,,De laatste middag van ons bezoek aan Moskou
zouden wij het radio- en t.v.-gebouw bezoeken",
vertelt hij. „Daarvoor in de plaats is dat onver
wacht bezoek aan Mikoyan gekomen, hetgeen van
de ene kant wel een meevaller was, maar ons van
de andere kant de gelegenheid ontnomen heeft
meer over radio en t.v. te vernemen. Iets
ik er natuurlijk toch wel vanaf, omdat ik in mÜJ
hotelkamer een radio en een televisietoestal had
staan en verscheidene programma's heb kurMelJ
volgen. Verstaan is een andere zaak, maar het
was toch voldoende om er een globale indruk van
te krijgen. De zogenaamde culturele en ontwikke
lingsprogramma's overheersen. En natuurlijk is «r
geen reclame, noch in de radio, noch in de televi
sie. Reclame bestaat in Rusland practisch niet*
In hun economisch systeem van staatswinkels en
concurrentieloos bedrijfsleven heeft reclame geen
enkele zin. Ook straatreclame zie je daarom «iet.
De kranten zijn door dit gemis aan advertentie»
nogal droog en vervelend. Ze hebben over het al
gemeen weinig vette koppen, weinig foto's en wei
nig ontspanningslectuur. Voor onze begrippen zijn
ze wel heel erg dun, tot de Prawda toe.
Of de kranten het Nederlandse abonnementensys
teem kennen, weet ik niet. Ik heb alleen gezien,
dat er een levendige straatverkoop is, 8 cent per
exemplaar, en dat je zelfs kranten uit een au o-
maat kunt halen. Ons- abonnementensysteem z
men daarom wel niet kennen", besloot mr. Ba
ten zijn interessante uiteenzetting
mathieu berden
Het Rode Plein met het mausoleum van Lenin.
Enige charmante dia's, die hij genomen heeft tijdens
een bezoek aan een kleuterschool in Mol
davië, brengen een glimlach op het gelaat van de
heer Baeten.
„Kijk dat leuke joch daar eens, links in de hoek.
Hij is bezig speciaal voor mij een tekening te ma
ken. Ik heb ze als souvenir mee naar huis geno
men". Via deze kleuterschool komen op het onder
wijs in de Sovjet-Unie terecht.
„Het spijt me", bekent onze onderwijsman in de
Tweede Kamer, „dat ik over dit onderwerp slechts
algemeenheden kan zeggen. We hebben te weinig
gelegenheid gehad er kennis mee te maken. De
verstandige dingen, die ik u hierover kan zeggen,
berusten op een oppervlakkige beschouwing. Toch
zijn wij in Rusland niet aan de indruk ontkomen,
dat er veel gestudeerd wordt en dat het onderwijs
een belangrijke factor is in de opbouw van de
maatschappij. Trouwens, het onderwijs, vooral het
technisch onderwijs moet er goed zijn, gezien de
opmerkelijke resultaten, die de Russen de laatste
jaren hebben bereikt.
ters, cinema's, circussen, al evenzeer. Deze loka
liteiten zijn daarbij steeds overvol, evenals de
musea. De televisie-dichtheid is vrij groot, zelfs op
de kleinste huisjes zie je een antennemast. Daar
bij wordt er veel gefotografeerd en veel gereisd.
De badplaatsen aan de Zwarte Zee zijn dan ook
overvol. De Rus gaat ook behoorlijk gekleed, al
geef ik dadelijk toe, dat de kleding van de vrouw
er minder modieus is dan bij ons, puriteinser, zou
ik haast zeggen.
Dit zijn allemaal symptomen", zo besluit mr.
toch wel wijzen op een redelijke levensstandaard.
U ziet het trouwens duidelijk aan de mensen op
de dia's, mensen, die niet geselecteerd zijn, doch
met z'n allen de doorsnee-Rus vormen".
Na nog enkele straatbeelden en winkelende
mensen in de galerijen van de Gum te heb
ben getoond, zegt mr. Baeten*.
„Is u niets opgevallen aan de straten van Moskou
en in andere Russische steden? U zult nergens 'n
stuk papier, een weggegooide bananenschil of si-
reld te zijn, maar in vergelijking met de Russen
zijn wij in ons gedrag op straat zonder meer
smeerpoezen. Geen Rus zal ook maar iets op
straat gooien. Hij deponeert zijn afval netjes in
een van de duizenden urnen, die men overal in de
steden aantreft. Op dit gebied is de Rus buitenge
woon gedisciplineerd. Ook op ander gebied trou
wens. Voor vele winkels ziet men de mensen nog
in file staan, ook alweer zo'n beeld, dat wij vaak
verkeerd interpreteren. Zie je wel, zeggen wij,
daar is nog altijd schaarste aan dit of aan dat,
terwijl het niets anders is dan een bewijs van be
wonderenswaardige discipline. Wanneer een melk-
winkeltje namelijk zo klein is, dat voor de toonbank
nauwelijks vier klanten kunnen staan, perst nie
mand zich naar binnen, maar wacht buiten gedul
dig zijn beurt af. Kom daar bij ons eens voor".
Links:
In de Moskouse Metrostations heerst een onvoor
stelbare luxe. Vloer en wanden zijn van het kost
baarste marmer.
Onder:
De Nowo Arbatski-brug en Hotel Ukraine in het
centrum van de Russische hoofdstad.
