SJES
FSLEIDER
sbedrijf
red a
rva ren
Iers
De invloedsferen van
Delft en Eindhoven
Auditorium
LEVEN
TUSSEN
STEIGERS
FOR MEN ONLY?
:KANTOQR
HAGE
„BREDA"
tMES of
ANNEN
Industrieel beleid
Uitbreidingen
maatschappij
liqe indiensftredinq
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 21 AUGUSTUS 1965-
iet Montreal, Algiers,
heel veel andere buiten
is het werk van de tele-
op het Telegraafkantoor
voor jonge mensen, die
ng houden, die een goed
en en er prijs op stellen
Igenoten in een prettige
:k te verrichten.
1 september a.s. aanvangt
schrijfmachine-, teletype-
'at, wordt reeds het volle
irdt voor bedrijfsrekening
lit van diploma Mulo A of
talen) of een gelijkwaardig
iiploma.
Ie Breda
«STRATIE ZIJN NOG
VACANT VOOR
ouder met MULO-opleiding,
rekt tot aanbeveling,
hieden op diverse afdelingen,
erkkring met gunstige
arden
;slag
regeling
studiekostenregeling
mden tot het Hoofd van de
te Breda (tel. 24284), onder
ïTRIJKERIJ
STRI.
meningen
met eigen autobus
onstraat 15, Breda
thuis) tel. 01600—
Gebruik makend van de mo
derne bouwelementen, staal, be
ton en een ontzagwekkende op
pervlakte glas, ontwierpen de ar
chitecten prof. ir. S. J. van Emb-
den en zijn medewerker J. Choisy
voor de Technischê Hogeschool
Eindhoven een complex strakke
utiliteitsgebouwen.
Links op de foto het hoofdgebouw,
na het Groothandelsgebouw te
Rotterdam, het grootste gebouw
van Nederland. Op de voorgrond
de hal voor fysische technologie
en op de achtergrond het torenge
bouw voor elektrotechniek.
De rector-magnificus van de
Technische Hogeschool Eindhoven,
prof. dr. K. Posthumus (63), zegt
persoonlijk tevreden te lijn met
het algemeen financieel schema
voor de periode 1966—1969, dat
minister Diepenhorst van Onder
wijs en Wetenschappen voor de T.
H. Eindhoven onlangs bij de Twee
de Kamer heeft ingediend.
Hij is gelukkig, omdat nu einde
lijk een vier-jarenplan is opgesteld
dat veel geschikter is voor werken
op langere termijn, dan begrotin
gen, die van jaar tot jaar moeten
worden opgesteld.
De hogeschool te Eindhoven
kan volgens genoemd schema tot
1970 jaarlijks 28,5 miljoen inves
teren aan bouw en inrichting. In
richting en apparatuur vormen
verreweg de zwaarste post op het
Eindhovense budget. Ze vergen na
melijk niet minder dan 60 procent
van het investeringsbedrag. Prof.
dr. Posthumus is al vanaf 15 no
vember 1956 gewoon hoogleraar
aan de T.H. Vanaf die datum was
hij tevens secretaris van de senaat,
tot hij op 9 mei 1961 na het plot
seling overlijden van zijn voorgan
ger dr. H. B. Dorgelo bij konink
lijk besluit benoemd werd tot rec
tor-magnificus. Vrijwel zijn gehele
loopbaan aan de T.H. heeft prof.
dr. Posthumus tot op heden door
gebracht temidden van steigers en
betonmolens. En dit zal zo wel
blijven.
TIL EINDHOVEN
GROEIT TORENHOOG
Het is een bekend feit, dat de Ne.
derlandse universiteiten en hoge
scholen hun studenten voorname
lijk rekruteren uit eigen regio. Dit
geldt ook voor de Technische Ho
geschool te Delft en meer nog voor
die van Eindhoven. Tweederde van
het aantal studenten, dat aan de
zuidelijke T.H. studeert, komt uit
Brabant en Limburg.
Op onderstaande kaartjes zijn,
respectievelijk voor de T.H. Delft
en de T.H. Eindhoven, de gebieden
waaruit de meeste technische stu
denten komen in zwart (gearceerd)
aangegeven. Opmerkelijk is, dat de
stad Breda en de Baronie zowel
studenten leveren aan Eindhoven
als aan Delft. Ze vormen geogra
fisch gezien dan ook 't scheidings-
gebiecl van beide hogescholen.
De kaartjes van de invloedsferen
van Delft en Eindhoven zijn geba
seerd op „gewogen" gegevens van
het studiejaar 1961 1962. Sinds
dien heeft Eindhoven (dat toen nog
in zijn aanloopperiode vertoefde)
een sterke groei beleefd. De in
vloedsfeer van T.H. Eindhoven
schijnt de laatste jaren zich dan
ook verder uit te breiden, voorna
melijk naar 't westen. Opgemerkt
moet worden, dat studenten, die de
opleiding civiel ingenieur, weg_ en
waterbouwkunde, scheeps'- en
vliegtuigbouw, mijnbouw, land
meetkunde en bouwkunde (tot
1966) kiezen, nu nog zijn aangewe
zen op Delft.
Volgens de laatste, ons door de
T.H. Eindhoven verstrekte gege
vens, studeren momenteel in Eind
hoven 949 Brabantse, 429 Lim
burgse en 29 Zeeuwse studenten.
De cijfers voor een aantal Brabant
se steden zijn als volgt: Eindhoven
344; Tilburg 69; Breda 47; Bergen
op Zoom 7; Roosendaal 7; Waal
wijk 6 en Oosterhout 5.
EINDHOVEN, met zijn 180.000 inwoners de vijfde stad van Neder
land. kreeg in het noordoosten een nieuwe skyline. Op de plaats,
waar nog geen tien jaar geleden de drassige grond van het Dommel
dal als een wig tot diep in de stadskern drong (tot aan het nieuwe
station) steken moderne bouwwerken thans torenhoog de lucht in.
Het zijn de strakke gebouwen van de Technische Hogeschool, waar
van de drie giganten het hoofdgebouw, de hoogbouw elektro
techniek en de hoogbouw technologie de meest markante blik
vangers vormen. Het noordoostelijk stadsdeel van Eindhoven,
Tongelre genaamd, wordt bovendien geaccentueerd door de eveneens
torenhoge in aanbouw zijnde Boerenleenbank en het nieuwe Diaco-
nessenziekenhuis.
D£N HAAG
AAlCCEcBURG
Oï'_F
CCTTESCA.M
CV
c v
BREDA
ZOCM ROOBENOAAV
Men is in Eindhoven wel wat ge-
wend. De stad met haar wereld'ver
maarde industrieën noemt zich met
trots het dynamische hart van Neder
land. Eindhoven industriestad, maar
dat niet alleen. De kubieke reuzen
van het Dommeldal doorbreken de slo
gan, dat alles wat in Eindhoven hoog
bouw is, Philips is. De lichtstad" is
in tien jaa.r tijds tevens een volwaar
dige „hogeschoolstad'' geworden.
Het is allemaal snel gegaan, over
eenkomstig het snelle levenstempo van
deze stad. Eerst op 23 juni 1956 werd
bij KB. de Technische Hogeschool
Eindhoven gesticht, waarvoor reeds
voor de tweede wereldoorlog plannen
waren beraamd. Toen kon begonnen
worden met de bouw van een fonkel
nieuwe hogeschool op een terrein van
tachtig hectare, dat door de stad Eind
hoven beschikbaar was gesteld. De
groei was verbluffend. De majestueuze
gebouwen werden letterlijk uit de
moerassige grond omhoog gestampt.
En reeds op 19 september 1957 kon
koningin Juliana de hogeschool feeste
lijk openen.
Aanvankelijk had bouwmeester, prof.
ir. S.J. van Embden, opdracht gekre
gen voor het ontwerpen van een hoge
school voor duizend studenten. Maar
prognoses komen lang niet altijd uit.
Ook in Eindhoven niet. De toeloop
van studenten was veel groter dan
verwacht en de plannen moesten keer
op keer worden herzien. De T.H., die
in september haar tweede lustrumjaar
ingaat (gerekend vanaf de oprichting)
telt nu al meer dan tweeduizend stu
denten. En het aantal ingeschrevenen
voor het studiejaar 1969-1970 schat men
nu %al op 3400. De tijd zal leren of
deze berekeningen kloppen 1).
Intussen bouwt de hogeschool door.
Hoogbouw voor de theoretische gedeel
ten van de studies en hallenbouw
voor de laboratoria en practicum-
ruimten, onderling met elkaar verbon
den door „luchtbruggen". Tot op he
den werd voor f 200 miljoen geinves-
teerd in gebouwen, inventaris en ap
paratuur. Voor de komende vier jaar
komt daar liog eens ruim f 100 mil
joen bij.
Nog kostbaarder wellicht, maar
moeilijker in cijfers uit te drukken,
zijn de investeringen in personeel en
intellect. Ruim 1500 docenten en per
soneelsleden werken aan de T.H.
Met de studenten samen vormen zij
een hogeschoolbevolking, die even
groot is als het aantal inwoners
van het Zeeuwsch-Vlaamse Oostburg
en het Brabantse Waspik.
Het aantal academici, dat op de
T.H. werkzaam is, bedroeg op 2 juli
j.l. 314. Gp die dag steeg het aantal
afgestudeerden van Eindhoven tot 322.
Dit betekent in feite, dat eerst toen
de „produktie" van academici door de
T.H. te Eindhoven de „consumptie"
van academici heeft overschreden.
Als men hierbij bedenkt, dat de der
de T.H., in Enschede, zeker nog ge
durende enkele jaren academici aan
het produktieproces zal onttrekken,
behoeven we voor een overproduktie
aan technici vooralsnog niet bevreesd
te zijn.
Bovendien is er nog volop vraag
naar afgestudeerden, o.a. bij Philips,
AKU en de oliemaatschappijen. Dit
verzekerde ons rector magnificus, prof.
dr. K. Posthumus, tijdens een vraag
gesprek, dat hij ons welwillend toe
stond tijdens zijn drukke voorberei
dingen voor de rectorale rede op 20
september a.s. bij de opening van het
nieuwe collegejaar
Is de vraag naar academisch ge
schoolde technici voorlopig nog groot
genoeg, dit betekent niet. dat indus
trialiserende gemeenten bijvoorbeeld
geen rekening moeten houden met het
toenemende aantal afgestudeerden. Zy
zullen bij de uitbreiding van hun in
dustrieparken er rekening mee moe
ten houden, dat zij voor de toekomst
voldoende industrieën hebben met hoog
gekwalificeerde arbeidsplaatsen. An
ders zullen de academici uit eigen
streek genoodzaakt zijn elders emplooi
te zoeken. Reeds nu kan men, bij
voorbeeld in Oosterhout en Etten con
stateren, dat jonge industrieën met
voornamelijk arbeidsplaa-tsen voor on
geschoolden of zgn. bedrijfsgeschool-
den, een tekort aan werknemers heb
ben. Dit, terwijl ze destijds voorna
melijk aangetrokken werden om de
plaatselijke (pendelende) bevolking
werk te verschaffen. De jeugdige tech
nisch goedgeschoolde vaklieden zijn in
dergelijke industrieën echter niet op
hun plaats en... gaan wéér pendelen.
Met jonge academici gaat het vermoe
delijk dezelfde richting uit. 2)
Gelukkig worden ook in de zuidelij
ke provincies, die op dit gebiecl nog
een achterstand hebben weg te werken
de ontwikkelings. en studiemogelijkhe
den steeds meer benut, zoals men on
der meerT kan pönstater^n aantde gro
te toeloop van studenten in' Eindho
ven (zie kaart elders op deze pagi
na). Men is, op de Technische Hoge
school dan ook doende het aantal stu
dierichtingen nog verder uit te brei
den Eindhoven heeft reeds een op
leiding voor wiskundig, werktuigkun-
Een hardnekkig misverstand
houdt de legende staande, dat
vrouwen geen verstand hebben
van techniek. Ook de stereotiep,
dat tneisjes, de techniek stude
ren niet echt vrouwelijk zijn,
blijkt niet voor verbetering vat
baar.
Dit ondanks het feit, dat de
moderne Eva's autorijden,, vlot
de gecompliceerde keukenappa-
ratuur kunnen hanteren en een
sterk gemechaniseerde huishou
ding besturen.
Hoe dan ook, de Technische
Hogeschool te Eindhoven bleek
niet in staat de algemene opinie
en evenmin de traditie van T.H.
Delft te doorbreken. Het werd
eveneens een mannen-hoge
school. Eindhoven telt slechts 20
vrouwelijke studenten. Dat is
precies één procent van het to
tale aantal ingeschrevenen. De
kaarten liggen dus net eender
als in Delft, ivaar 80 vrouwelijke
studenten zich moeten handha
ven tussen 8000 mannelijke col
lega's. Behoudens in Rusland en
in China zo wordt beweerd
moet de vrouw overigens overal
ter wereld haar aanzien in de
techniek nog verwerven.
Alle meisjesstudenten van de
T.H. Eindhoven zijn lid van het
Algemeen Vrouwelijk Studenten
Dispuut „Artemis". Ze houden
iedere week een lunch en drin
ken op gezette tijden samen
thee.
dig, elektrotechnisch, scheikundig en
natuurkundig ingenieur. Volgens prof.
dr. Posthumus is van de uitbreidingen,
die Eindhoven momenteel in het vi
zier heeft, de nieuwe studierichting (de
zesde) voor bedrijfskundig ingenieur
het verst gevorderd. De opleiding,
waarvoor nog toestemming van de
minister nodig is. zal beginnen in het
studiejaar 1966-'67. Ze is een novum in
Nederland. (In de Verenigde Staten
kent men al geruimte tijd de oplei
ding tot „industrial enigeer".) De
nieuwe opleiding heeft tot doel studen
ten voor te bereiden op vele functies
op niet constructief gebied, die door
ingenieurs worden vervuld, zoals plan
ning, kwaliteitsbeheersing en werk-
structurering. Aan bedrijfskundigen
bestaat een grote maatschappelijke be
hoefte, aldus de Eindhovense rector-
magnificus.
Voor de iets verdere toekomst is
reeds in voorbereiding de opleiding
voor bouwkundig ingenieur. Deze
vraagt in tegenstelling tot de be
drijfskundige opleiding voor de T.H.
wel extra, nieuwe docenten e.i nieu
we ruimtelijke voorzieningen Maar
het curatorium van de hogeschool
heeft er alle hoop op, dat ook deze
studierichting, die ook aantrekkelijk
kan zijn voor meisjes, in de toe
komst zal worden gerealiseerd.
Het is vanzelfsprekend, dat, met de
toename van het aantal studenten en
de uitbreiding van de studierichtingen
de bouwactiviteiten gelijke tred moe
ten houden, ja zelfs op deze ontwik
kelingen vooruit moeten lopen. Na de
zo gehete eerste bouwronde, waarvan
het auditorium het grandioze sluitstuk
vormt, is men nu reeds bezig met
het gebouw voor warmte en stroming,
dat de start vormt van de tweede
bouwronde. Begin volgend jaar hoopt
men vervolgens aan te vangen met de
bouw technische natuurkunde en nog
later met een gebouw voor de centrale
technische dienst.
Verder bestaan er plannen voor een
tweede gebouw elektrotechniek en voor
een mensa en sociëteit voor de stu
denten.
En dan staat er nog een bijzonder
interessant project te wachten,
de kernreactor. De principiële
toestemming hiervoor is er al,
de constructie- en bouwtekenin
gen zijn klaar. Een kwestie is nog
rond te komen met de veilig
heidsinstanties.
KEES DE BEKKER
Prof. ir. S. J. van Embden
schreef in Bouwkundig week
bladeen interessant en filoso
fisch artikel over de bouw van de
T. H. Eindhoven.
Aan dit probleem wordt uit
voerig aandacht besteed in een
rapportdat het E.T.I. Noord-Bra
bant onlangs heeft uitgebracht
over Oosterhout.
De foto's by dit artikel zijn van
de Reproduktiedienst van de Tech
nische Hogeschool Eindhoven.
Het thans in aanbouw zijnde audi
torium van de H.T. Eindhoven wordt
een gebouw met bijzondere allure.
Het is enig in zijn soort en zal
naar men nu reeds durft beweren
zijn weerga in West-Europa niet vin
den. Het auditorium ligt recht tegen
over het hoofdgebouw (rechts op de
foto nog zichtbaar) en is middels een
„luchtbrug" daarmee verbonden.
Het complex bevat in totaal zes
tien collegezalen, die samen 3000
zitplaatsen tellen. In het midden
van het gebouw bevindt zich de
aula, met rond 600 zitplaatsen. Ver
der zijn er een riante vergaderzaal
voor de senaat en een aantal hulp
ruimten. Op het hoofdniveau ligt te
vens een zeer grote verzamelhal
tevens kantine. Kolossale verschuif
bare deuren maken het mogelijk de
verzamelhal bij de aula te voegen.
Auto's voor aan- en afvoer zullen
ongehinderd het gebouw binnen
kunnen rijden.
Voeg bij dit alles nog een magi
straal concertorgel waarmee de aula
verrijkt zal worden, dan hoeft men
geen profeet te zijn om te. kunnen
voorspellen, dat zowel de burgerij
van Eindhoven als allerlei organisa
ties en verenigingen weldra veel
interesse zullen tonen voor dit T.H.
auditorium.
Dit kan gelukkig alleen maar de
moderne opvattingen over de ver
houding hogeschool en gemeen
schap ten goede komen.
Het leidt geen twijfel, dat het
complex uitermate geschikt zal blij
ken voor manifestaties. De Kon. Ne
derlandse Chemische Vereniging
heeft al besloten er begin september
volgend jaar, haar congres te hou
den.
Men zal alles in het werk stellen
om het auditorium bij de herden
king van de tiende dies natalis
27 april 1966 in gebruik te kun
nen nemen. In navolging van wat
de Kath. Hogeschool te Tilburg, bij
het in gebruik nemen van het
nieuwe hogeschoolgebouw in de
Reit, aldaar, gedaan heeft, wil de
T.H. Eindhoven tijdens de tweede
lustrumfeesten, komend voorjaar, de
hogeschoolgebouwen openstellen
voor het publiek.
Alg. Handelskennis
it enz., ol wilt U hier
jaar?
de moderne verkoop-
niddelenbedrijf?
n voor ons die wij in
bureau van dit blad.
MiDOt^auRü
TÊRNttyzsK)
