J
I A" N.V.
;e
irs
accountant
IMATISERING
len
.V. de Faam
anfs-Maafschap
Egypte bouwt aan zijn toekomst op crediet
Arabische eenheid is gebaseerd op de angst
Hoge hoed blijft eerbied wekken
Grijs of zwart, wat draagt men?
DAGLAD DE STEM VAN ZATERDAG 10 JULI 1965
ïterijen en
plaatsingsmogelijk-
kosten- en arbeids-
|>n ontworpen.
ole op de uitvoering
stentie bij ingebruik-
iddelen.
lie willen solliciteren,
linventiviteit beschik-
ïkening kunnen zet-
ar.
niet met ballpoint ge-
leheer van onze N.V.,
van de letters BT in de
Inveloppe.
pen wij
I loon in 2 ploegendienst
bij de bereiding van onze
1.15 uur en de middagploeg
leg een half uur pauze.
n zondags niet gewerkt.
is voor mannen van 25
lig premievrij pensioenfonds
1 zorgen ook voor de bewas-
prwerk.
Breda wonenden.
Iten op
9.00 tot 17.00 uur
uur.
lUIKERWERKEN
119 (Tel. 22311)
BREDA
;oed gevolg eindexamen
an en zich aangetrokken
it, de gelegenheid om als
:n verbonden
kring wensen met goede
functie van assistent-
kzaamheden leiden ertoe,
;edaan bij bedrijven van
theoretische opleiding te
positie te verwerven op
ntoor geldt een 5-daagse
;ken vakantie wordt ge-
gunstig. Naast een goede
ran studiekosten gegeven.
zal rekening gehouden
en over leeftijd, genoten
mielaan 18, Breda.
In bijna alle Afrikaanse
I daarbuiten, kunnen de
In bijna alle Afrikaanse landen, en zelfs
daarbuiten, kunnen de programma's van
de VAR worden opgevangen. Korange
beden jazzmuziek vaderlandse liede
ren en volksmuziek wisselen de propa
ganda boodschappen af.
Een „Feloek" op de Nijl.
(Van onze speciale correspondent)
CAIRO De volksbuurten in Cairo
zijn armoedig en onzindelijk. De lucht
is er grauw van 't stof en de warme
woestijnwind maakt van de smalle,
bochtige straten een soort labyrint van
oventjes. Kleine jongens, halfnaakt en
ongelofelijk vuil bestormen de toeris
ten met „speciale koopjes". De winke
liers roepen de vreemdelingen opge
wonden toe: „Mister! Special prices
herel (Bij ons speciale prijzen!) Spe
ciale prijzen, ja, voor wie bereid is om
met dollars of ponden te betalen. Maai
de toerist durft met deze harde valuta
niet betalen, want als hij Egypte verlaat
moet hij rekening en verantwoording
afleggen van wat hij precies met zijn
geld heeft gedaan. Hij mag kopen wat
hij wil.als hij maar met piasters be
taalt. Piasters die hij tegen een
overdreven koers bij de Egyptische
banken heeft moeten kopen. Het is
een overduidelijk bewijs voor de ar
moede van de Egyptische staat.
In Egypte zitten de slagers drie dagen
per week zonder inlands vlees. Er
wordt dan alleen bevroren vlees, ge
ïmporteerd uit China, verkocht. Vis is
er ook te koop alsmede Amerikaanse
j diepvrieskippen.
Maar de kippetjes worden, voor
ze verkocht worden, eerst gebraden en
dat geeft de handelaars het recht om er
prijzen voor te vragen die de gewone
man niet betalen kan. Vlees is dan ook
een weeldeartikel voor de Egyptische
consument, wiens inkomen gemiddeld
niet veel hoger ligt dan twee a drie
gulden per dag. De gewone man voedt
I zich dan ook met rijst en foei",
f Het laatste werd in Nederland
tijdens de oorlog als „kunstgehakt" ge
geten. Het is een mengsel van paarue-
bonen uien, citroen en ei.
Andere artikelen zijn niet alleen duur
maar ook schaars. Toiletpapier is er bij
voorbeeld niet te krijgen. Tomaten zijn
een bezienswaardigheid, terwijl Egypte
vroeger niet wist waar het met de to
maten moest blijven. Dit zijn de zicht-
bare schaduwzijden van de agranscne
t bare stuwzijden van Wasser. Deze maak
te wei een einde aan het grootgrondbe
zit in enkele opzichten mderuaaa een
zegen maar de nieuwe boeren, meest
al vroegere lijfeigenen, hebben van de
exploitatie van hun landerijen niet veel
kaas gegeten. Hun lot is minder deer
niswekkend dan voor de revolutie, maar
vetpot is het nog niet.
voorrechten
De regering heeft de boeren enkele
jaren geleden leningen verstrekt voor ae
aankoop van kunstmest, zaaigoed e.d.
maar onlangs zijn deze leningen op
grote sohaa! kwijtgesdholden,, omdat
de boeren geen geld hadden om de grote
bedragen die hiermee gemoeid waren,
terug te betalen.
De burgers voor zover zij in dienst
betrekking werken, hebben het minde-
goed dan ten tijde van Faroek. De mili
tairen gaat het heel wat beter. Er is
een progressief promotiebeleid en het
Egyptische leger biedt zijn leden tal van
speciale voorrechten.
?P+°inze vraa§ hoeveel werklozen Egyp
te telt kregen wij nergens een bevredi-
Pï. uantwo°rd' Er wordt geen statis
tiek bijgehouden. Dit is ook nauwelijks
nodig, want werklozensteun is in dit
land iets onbekends.
Het valt overigens niet mee om „pijn
lijke vragen' (en informaties omtrent het
televisie
Egypte heeft ook televisie. De drie zen
ders nemen per dag 25 zenduren voor
hun rekening. Er staan een kleine
200.000 ontvangers in het land opge
steld, veelal in openbare lokaliteiten,
waar degenen die niet kunnen lezen en
schrijven, de uitzendingen van de beeld-
radio komen bekijken en op die manier
hun portie propaganda krijgen.
TV-Egypte werkt veel met programma's
van Russische of Chinese herkomst, maar
ook worden er oudere Amerikanse films
vertoond. Vooral de „westerns" hebben
een grote kijkdichtheid.
Technisch mankeert er nog wel wat
aan de Egyptische tv, maar men mag
niet vergeten dat de eerste uitzendingen
pas vier jaar geleden plaatsvonden.
De tv helpt mee om de persoon van
Nasser voor iedere Egyptenaar sympa
thiek te maken. Nasser zelf doet daar
uiteraard het meeste voor. Hij spreekt
de taal van het gewone volk en heeft
bovendien de gave van het woord.
Afgaande op wat de man in de straat
van Nasser zegt, zou men mogen aan
nemen dat de Egyptische president zich
zonder gevaar voor zijn politieke hach
je aan vrije verkiezingen zou kunnen
toevertrouwen. Zijn populariteit is
enorm. Maar Nasser wantrouwt de
volksgunst en derhalve worden de ver
kiezingsuitslagen vervalst. Volgens de
stembusuitslagen waren er in heel
Egypte slechts 65 kiezers, die Nasser
geen nieuwe ambtsperiode van zes jaar
toewensten. Deze uitslagen waren zo
zonnig, dat zij zelfs niet waar kunnen
zijn.
verdeeldheid
Wekken de verkiezingsuitslagen ten
minste nog de illU'S'sie van 'n Egyptische
eenheid De Arabische wereld zelve
is meer verdeeld dan zij ooit was, on
danks de frasen van Nasser c.s. De
Egyptische dictator wilde gehele Ara
bische liga zijn wil opleggen en even
min als Syrië en Irak, zijn de andere
uitverkoren landen van plan zich tot
sateliet van Cairo te laten maken.
Het enige wat de Arabische wereld
bijeenhoudt, is de gemeenschappelijke
vrees voor en afkeer van Israël. Tu
nesië liet onlangs een proefballon op,
door voor te stellen dat er onderhan
delingen met Israël geopend zouden
worden. De gehele liga stond op haar
achterste benen en Bourguiba, die het
had bestaan om met het idee te komen,
was bijna non grata in de gehele liga
geworden.
Tunesië, en in mindere mate Marokko
en Lyberië, trotseren Nasser vaker dan
de buitenwereld weet. Dit was bijvoor
beeld ook het geval, toen Nasser wilde
breken met West-Duitsland en daarbij
voor het gemak meteen maar namens
alle Arabische landen sprak. De boven
genoemde landen protesteerden tegen
Nassers manier van politiek voeren
maar zij kregen onvoldoende steun van
Jordanië, Saoedi-Arabië, Syrië en Li
banon om het Nasser echt moeilijk
te kunnen maken.
Tenslotte hebben tien van de dertien
Arabische landen de diplomatieke be
trekkingen met Bonn verbroken, maar
vermoedelijk is de breuk niet voor
eeuwig.
assoeandam
Waar de Arabische eenheid hecht
schijnt (hoewel zij steeds gebaseerd is
op angst) daar is zij ook kostbaar. Je
men bijvoorbeeld prijst de profeet Nas
ser hemelhoog, hetgeen te begrijpen
is als men weet dat voornamelijk Egyp
te het gehele Jemenitische leger op
zijn eigen huishoudboekje heeft staan.
Egypte zelf staat zwaar in het krijt bij
alle landen die de jonge republiek eco-
nomische hulp hebben verleend. Dit zijn
zowel communistische als democratische
landen. Het kost Nasser dan ook heel
wat moeite om tegenover het volk de
rol van onafhankelijke, sterke man te
spelen. In sommige opzichten echter,
is de buitenlandse hulp een troefkaart
op zichzelf. Met name geldt dit voor de
Assoeandam, welke binnen enkele ja
ren voltooid zal zijn en voornamelijk
met Russische hulp en Russisch geld
wordt gebouwd.
Het voornaamste doel van de giganti
sche stuwdam is: de irrigatie van enor
me landbouwgebieden. Secundair dient
de stuwdam de energiewinning. Verder
zal de stuwdam het land behoeden voor
overstromingen en de bevaarbaarheid
van de Nijl verbeteren.
De dam wordt meer dan honderd meter
hoog en aan de voet is hij bijna een
kilometer breed. Achter de dam ont
staat een kunstmatig meer, dat het
grootste ter wereld zal worden.
Het meer zal natuurlijk naar Nasser
worden genoemd. Het werk op de bouw
plaats ligt geen ogenblik stil. Onder
leiding van duizend Russische deskun
digen werken de 33.000 arbeiders als
mieren, onverschillig voor de hitte van
de dag en de koude van de nacht.
Het Assoeanproject zal niet met één
slag een eind maken aan de armoede.
Dat kan niet. De Egyptenaren weten
dat zelf wellicht nog beter dan hun
buitenlandse adviseurs. Het is zelfs mo
gelijk dat welvaartsstijging als gevolg
van de bouw van de Assoeandam ge
ringer zal zijn dan men hoopt, aange
zien de dam vruchtbare kleistoffen die
zich in de bovenloop van de Nijl met
het water vermengen en die van de
Nijldelta het land van melk en honing
voor de landbouw hebben gemaakt zal
tegenhouden.
Als gebeurt wat de pessimisten vre
zen, dan zal het bevloeide land in de
toekomst op grote schaal met kunst
meststoffen bewerkt moeten worden
want het water zal niet vruchtbaarder
zijn dan regenwater. Met het oog hier
op bouwt Egypte nu ook kunstmestfa-
brieken.
Een ander sensationeel project voert
Egypte uit in de zogenaamde depressie
van Qatarah. Hier bevind zich een ge
bied dat vele meters onder de zeespie
gel ligt. Duitse ingenieurs hebben een
plan bedacht om dit dal vol te laten
lopen met zeewater, dat via een ka-
maal aan de Middellandse zee wordt
onttrokken. Als 't water in 't dal ver
dampt is, kan men het gekristaliseerde
zeezout op eenvoudige manier winnen.
Door de voortdurende verdamping van
het water uit de depressie zouden er
uiteraard regenwolken ontstaan, waar
uit later weer regen valt. Op deze
manier zou men voor het eerst op aarde
een kunstmatig klimaat kunnen schep
pen.
Of Nasser er nog zal zijn om zijn naam
aan de depressie te geven durft niemand
te voorspellen.
Een Russische bulldozer van fors formaat bU het Assoeanproject.
aantal werklozen behoren tot deze cate
gorie) aan de autoriteiten te stellen.
Zonder mankeren verwijzen zij de
nieuwsgierige journalist naar de stapels
officiële publikaties, waar alles in staat.
Hiet is natuurlijk vrij zinloos om op de
mededelingen in de officiële publikaties
af te gaan. Ofwel de gegevens zijn on
juist, ofwel zijn zijn onjuist gemaakt
terwille van de propaganda. Een vrije
pers kent Egypte niet en men tast
daardoor inzake alles wat men weten
wil in het duister.
raketten
In één van de officiële publikaties
lazen wij: „De VAR treedt het ruimte
vaarttijdperk binnen. De VAR mag ge
rekend worden tot de landen die ra
ketten vervaardigen. Twee tyoes van
raketten werden voltooid: de Kahir, met
een reikwijdte van 600 kilometer en de
Zafir met een reikwijdte van 800 kilo
meter. Deze raketten zijn het resultaat
van de samenwerking tussen Egyptische
wetenschapsmensen en buitenlandse
vaklieden".
De regering verdoezelt het feit dat er
naar schatting driehonderd Duitse raket
specialisten in Cairo zitten, wier aan
wezigheid langzamerhand internationaal
bekend is gewordenDe Kahir en
de Zafir hebben overigens met de ruim
tevaart iets te maken. Het zijn typische
aanvalsraketten. Hun namen betekenen
dan ook: „Veroveraar" en „Overwin
naar". De raketten zijn uitgerust met
een brisantkop, maar volgens geruchten
is het explosief geweld van zo'n con
ventionele raketkop niet veel groter dan
dat van de Duitse V-2 in de tweede
wereldoorlog. De raketten zouden pas
strategische waarde hebben als zij kon
den worden voorzien van atoomkoppen.
Dat is nu juist wat Israël, de potentiële
vijand van vrijwel alle Arabische lan
den vreest. De Duitse geleerden in Cairo
zouden weieens primitieve atoomkoppen
voor de Kahir en de Zafir kunnen ont
werpen. Westerse militaire deskundigen
achten het gevaar echter niet zo groot.
De Egyptische strijdkrachten beschik
ken verder nog over door Rusland ge
leverde luchtdoelraketten van het type
SA-1 en SA-2.
propaganda
De Egyptische luchtmacht bestaat voor
het grootste gedeelte uit Russische vlieg
tuigen. Een groot aantal vliegtuigen is
permanent in revisie en vervangings
onderdelen ontbreken gewoonlijk.
Egypte heeft echter ook een eigen straal
jager, de H.A. 300, die ontworpen is
door de Oostenrijker Ferdinand Biand-
ner, een voormalige ontwerper van Jun
ker. Tot serieproduktie van deze jager
is het nog niet gekomen. Officieel wordt
verzwegen dat een buitenlander het
vliegtuig heeft ontworpen.
De propaganda wordt, zoals in alle dicta
turen, met een hoofdletter geschreven.
Radio en (geleide) pers lanceren onaf
gebroken roddelcampagnes tegen het
imperialisme, het kolonialisme, Israëlis-
me, en jubelen over het socialisme, het
neutralisme en het pan-Arabisme.
Voor de revolutie was de Egyptische
radio slechts 15 uren per dag in de lucht.
Sindsdien zijn er veie andere zenders
bijgebouwd en momenteel wordt er 117
uren per dag in twintig verschillende
talen uitgezonden. Radio Cairo, de
sterkste zender van allemaal, is slechts
een halfuur per etmaal uit de ether.
Behoort de hoge hoed
nog tot onze tijd?
Sommigen zeggen: JA.
Anderen antwoorden: NEEN.
Hoe dit ook zij,
allen zijn het er over eens,
dat een hoge hoed
zowel in de hogere als in de lagere
maatschappelijke regionen
een aparte sfeer met zich brengt.
Daarom laten wij
een overtuigd voorstander
en waardig drager van de hoge hoed
hier gaarne aan het woord komen.
Ik liep te wandelen
in Londens deftige wijk Mayfair.
Ik was kersvers
per KLM uit Amsterdam gekomen
en friste mijn herinneringen
uit de oorlogsjaren op.
Herinneringen aan verduistering
en luchtaanvallen,
aan bommen en branden,
aan spanning, vrees hoop en
vertrouwen.
Londen was toen geheel anders
dan thans.
Terwijl ik liep te wandelen,
groette een oudere heer mij.
Ik groette terug.
Herkend hem toen.
In de oorlogsjaren had ik hem
ontmoet.
Hij bekleedde in die tijd
een belangrijke functie.
Waarschijnlijk was hij inmiddels
nog hoger gestegen
op de ambtelijke ladder.
Wij wisselden enige beleefdheden.
Wat mij het meest boeide,
dat was zijn hoge hoedl
(Van een bijzondere medewerker)
Zeker een bruiloft of een begrafe
nis, dacht ik naar Nederlandse trant.
Ik 'vroeg het hem. Ik kreeg een ont
kennend antwoord. De oudere heer zag
mijn vragende blik Zei toen: „Ja, ik
v ben nog een van' die conservatieve
mensen, die bij passende gelegenhe
den een ho-ge hoed, een topper" dra
gen." Ik liet mij ontvallen, dat ds
hoge hoed in Nederland steeds meer
in onbruik geraakt. ,,Niet alleen in
Nederland," zei hij, ,maar gaat u
met mij mee?" Hij troonde mij mee
naar zijn club, een erg deftige club.
namelijk Boodle's in St.-James' Street.
Wij doken in heerlijke luie stoelen
bij de open haard. Mijn gastheer,
thuis in zijn club, ontdooide.
,,Weet u", begon hij, „zo'n hoge
hoed verandert iets aan uw wezen.
Zelfs de allerbeste bolhoed of de stijl
volste slappe hoed, ook al is hij zwart,
kan zich niet meten met een hoge
hoed. Draagt u een hoge hoed, dan
behoort u niet meer tot de gewone
voorbijgangers. Hij geeft u een aureool
van plechtigheid, van deftigheid, van
distinctie. Zelfs (dit met 'n glimlachje)
een nerveuze jonge bruidegom kan
veelal dank zij een hoge hoed nog een
goede indruk maken Maakt u hier in
Londen maar eens een ochtendwande
ling in het park met een topper op
het hoofd. De mensen beschouwen u
dan met deferentie. De deuren van
clubs en restaurants gaan vanzelf voor
u open. Portiers en winkelbedienden
zijn extra beleefd. Ook de politie
mannen trekken hun gezicht in een
strakke plooi, als zij u zien. En maakt
u een middagwandeling met een grij
ze hoge hoed op, dan menen vele men
sen beslist, dat u op weg bent naar
een garden party, een tuinfeest ten
paleize."
„Ja", zei mijn gastheer, ,,daar raak
ik een teer punt. Wat moet men dra
gen, een zwarte of een grijze hoge
hoed? De grijze topper heeft de laat
ste jaren veel terrein gewonnen. Op
tuinfeesten ziet men tegenwoordig o-
verwegend grijze hoge hoeden. Het
staat goed bij groen en bloemen. En
wie in Ascot bij de rennen iets is of
wil schijnen, draagt een grijze hoge
hoed. Vaak nog een grijs jacquet ook.
Dat is stijlvol. Zegt u niet (toen ik
aanstalten maakte om het woord te
nemen), éait de hoge hoed niet meer
van deze tijd is. Hij is nog steeds de
vorst der hoofddeksels!"
„Er zijn toch ook", bracht ik in het
midden, „heel wat hoge-hoed-dragers,
die niet naar tuinfeesten ten hove of
naar de rennen gaan..."
„Stellig zijn die er, en gelukkig
maar", zei mijn gastheer. „Inderdaad,
dat is gelukkig, want de hoge hoed
verleent ook in de lagere maatschap
pelijke regionen een glans van deftig
heid en waardigheid aan zijn dra
ger. Maar die beroeps-topper-dragers
houden zich voornamelijk bij de zwar
te soort. Wat is een Londens spoor
wegstation roezig en alledaags-mense-
Een „bestelwagen" van een van Londens bekendste hoedenmagazijnen.
lijk! Maar als er een belangrijke rei
ziger arriveert of een hooggeplaatst
iemand vertrekt, dan komt de stations
chef persoonlijk aan de trein. En dan
is hij getooid met een glanzende zwar
ts hoge hoed en gestoken in jacquet.
In die officiële kledij dwingt hij de
eerbied van allen af. Zijn hoge hoed
verleent waardigheid aan het gehele
station."
„Natuurlijk dragen ook koetsiers en
palfreniers hoge hoeden, veelal met
kokardes. En de portier van uw ho
tel draagt er stellig ook een. De bo
den van de Bank van Engeland even
eens. Zozeer imponeert hun hoge hoed,
dat zo nu en dan een vreemdeling
meent, met de president-directeur te
praten, als zo'n bode hem te woord
staat."
„In mijn jongensjaren droeg ik
reeds een hoge hoed. Ik was op de
kostschool Eton. Jong geleerd, is oud
gedaan. Trouwens, nu nog dragen de
leerlingen van Eton allen een hoge
hoed... Ja. in mijn jeugd Toen reden
de mensen niet in auto's. Men had een
rijtuig of reed zelf. En toen droeg ie
dereen, die meetelde in Londen, een
hoge hoed, grijs of zwart, als hij rij
den ging. Ja, dat was oen andere
tijd. Toen was Londen inderdaad het
paradijs van de hoge hoed. Dat was
omstreeks 1900..."
Ik knikte Mijn gastheer knikte ook.
Zei toen: „Mocht u een hoge hoed wil
len kopen, dan behoeft u niet ver te
zoeken. De portier van uw hotel zal
u wel een of twee adressen geven.
In Bond Street moet u gaan. Maar
u nioet wel heel goed. zoeken vóór
u tot kopen besluit. Een hoge hoed te
kopen dat is iets heel belangrijks!
En hebt u hem gekocht, dan wordt
de hoed naar uw hotel gebracht door
bestelwagen van de winkel, een
rijtuig met een paard, met een 'koet
sier en een palfrenier. Beiden natuur
lijk getooid met €en hoge hoed."
Wij praatten nog een halt
uurtje over andere dingen. Toen
bracht een bediende van de club miin
gastheer een exemplaar van The Ti
mes. Ik begreep de stille wenk en
nam afscheid.
Toen ik bij het verlaten van de saai
even omkeek, zag ik, hoe de vertel
ler van de „Ballade van de Hoge
Hoed" dommelde in zijn stoel. The
Times lag ongeopend naast hem.