J I A" N.V. ;e irs accountant IMATISERING len .V. de Faam anfs-Maafschap Egypte bouwt aan zijn toekomst op crediet Arabische eenheid is gebaseerd op de angst Hoge hoed blijft eerbied wekken Grijs of zwart, wat draagt men? DAGLAD DE STEM VAN ZATERDAG 10 JULI 1965 ïterijen en plaatsingsmogelijk- kosten- en arbeids- |>n ontworpen. ole op de uitvoering stentie bij ingebruik- iddelen. lie willen solliciteren, linventiviteit beschik- ïkening kunnen zet- ar. niet met ballpoint ge- leheer van onze N.V., van de letters BT in de Inveloppe. pen wij I loon in 2 ploegendienst bij de bereiding van onze 1.15 uur en de middagploeg leg een half uur pauze. n zondags niet gewerkt. is voor mannen van 25 lig premievrij pensioenfonds 1 zorgen ook voor de bewas- prwerk. Breda wonenden. Iten op 9.00 tot 17.00 uur uur. lUIKERWERKEN 119 (Tel. 22311) BREDA ;oed gevolg eindexamen an en zich aangetrokken it, de gelegenheid om als :n verbonden kring wensen met goede functie van assistent- kzaamheden leiden ertoe, ;edaan bij bedrijven van theoretische opleiding te positie te verwerven op ntoor geldt een 5-daagse ;ken vakantie wordt ge- gunstig. Naast een goede ran studiekosten gegeven. zal rekening gehouden en over leeftijd, genoten mielaan 18, Breda. In bijna alle Afrikaanse I daarbuiten, kunnen de In bijna alle Afrikaanse landen, en zelfs daarbuiten, kunnen de programma's van de VAR worden opgevangen. Korange beden jazzmuziek vaderlandse liede ren en volksmuziek wisselen de propa ganda boodschappen af. Een „Feloek" op de Nijl. (Van onze speciale correspondent) CAIRO De volksbuurten in Cairo zijn armoedig en onzindelijk. De lucht is er grauw van 't stof en de warme woestijnwind maakt van de smalle, bochtige straten een soort labyrint van oventjes. Kleine jongens, halfnaakt en ongelofelijk vuil bestormen de toeris ten met „speciale koopjes". De winke liers roepen de vreemdelingen opge wonden toe: „Mister! Special prices herel (Bij ons speciale prijzen!) Spe ciale prijzen, ja, voor wie bereid is om met dollars of ponden te betalen. Maai de toerist durft met deze harde valuta niet betalen, want als hij Egypte verlaat moet hij rekening en verantwoording afleggen van wat hij precies met zijn geld heeft gedaan. Hij mag kopen wat hij wil.als hij maar met piasters be taalt. Piasters die hij tegen een overdreven koers bij de Egyptische banken heeft moeten kopen. Het is een overduidelijk bewijs voor de ar moede van de Egyptische staat. In Egypte zitten de slagers drie dagen per week zonder inlands vlees. Er wordt dan alleen bevroren vlees, ge ïmporteerd uit China, verkocht. Vis is er ook te koop alsmede Amerikaanse j diepvrieskippen. Maar de kippetjes worden, voor ze verkocht worden, eerst gebraden en dat geeft de handelaars het recht om er prijzen voor te vragen die de gewone man niet betalen kan. Vlees is dan ook een weeldeartikel voor de Egyptische consument, wiens inkomen gemiddeld niet veel hoger ligt dan twee a drie gulden per dag. De gewone man voedt I zich dan ook met rijst en foei", f Het laatste werd in Nederland tijdens de oorlog als „kunstgehakt" ge geten. Het is een mengsel van paarue- bonen uien, citroen en ei. Andere artikelen zijn niet alleen duur maar ook schaars. Toiletpapier is er bij voorbeeld niet te krijgen. Tomaten zijn een bezienswaardigheid, terwijl Egypte vroeger niet wist waar het met de to maten moest blijven. Dit zijn de zicht- bare schaduwzijden van de agranscne t bare stuwzijden van Wasser. Deze maak te wei een einde aan het grootgrondbe zit in enkele opzichten mderuaaa een zegen maar de nieuwe boeren, meest al vroegere lijfeigenen, hebben van de exploitatie van hun landerijen niet veel kaas gegeten. Hun lot is minder deer niswekkend dan voor de revolutie, maar vetpot is het nog niet. voorrechten De regering heeft de boeren enkele jaren geleden leningen verstrekt voor ae aankoop van kunstmest, zaaigoed e.d. maar onlangs zijn deze leningen op grote sohaa! kwijtgesdholden,, omdat de boeren geen geld hadden om de grote bedragen die hiermee gemoeid waren, terug te betalen. De burgers voor zover zij in dienst betrekking werken, hebben het minde- goed dan ten tijde van Faroek. De mili tairen gaat het heel wat beter. Er is een progressief promotiebeleid en het Egyptische leger biedt zijn leden tal van speciale voorrechten. ?P+°inze vraa§ hoeveel werklozen Egyp te telt kregen wij nergens een bevredi- Pï. uantwo°rd' Er wordt geen statis tiek bijgehouden. Dit is ook nauwelijks nodig, want werklozensteun is in dit land iets onbekends. Het valt overigens niet mee om „pijn lijke vragen' (en informaties omtrent het televisie Egypte heeft ook televisie. De drie zen ders nemen per dag 25 zenduren voor hun rekening. Er staan een kleine 200.000 ontvangers in het land opge steld, veelal in openbare lokaliteiten, waar degenen die niet kunnen lezen en schrijven, de uitzendingen van de beeld- radio komen bekijken en op die manier hun portie propaganda krijgen. TV-Egypte werkt veel met programma's van Russische of Chinese herkomst, maar ook worden er oudere Amerikanse films vertoond. Vooral de „westerns" hebben een grote kijkdichtheid. Technisch mankeert er nog wel wat aan de Egyptische tv, maar men mag niet vergeten dat de eerste uitzendingen pas vier jaar geleden plaatsvonden. De tv helpt mee om de persoon van Nasser voor iedere Egyptenaar sympa thiek te maken. Nasser zelf doet daar uiteraard het meeste voor. Hij spreekt de taal van het gewone volk en heeft bovendien de gave van het woord. Afgaande op wat de man in de straat van Nasser zegt, zou men mogen aan nemen dat de Egyptische president zich zonder gevaar voor zijn politieke hach je aan vrije verkiezingen zou kunnen toevertrouwen. Zijn populariteit is enorm. Maar Nasser wantrouwt de volksgunst en derhalve worden de ver kiezingsuitslagen vervalst. Volgens de stembusuitslagen waren er in heel Egypte slechts 65 kiezers, die Nasser geen nieuwe ambtsperiode van zes jaar toewensten. Deze uitslagen waren zo zonnig, dat zij zelfs niet waar kunnen zijn. verdeeldheid Wekken de verkiezingsuitslagen ten minste nog de illU'S'sie van 'n Egyptische eenheid De Arabische wereld zelve is meer verdeeld dan zij ooit was, on danks de frasen van Nasser c.s. De Egyptische dictator wilde gehele Ara bische liga zijn wil opleggen en even min als Syrië en Irak, zijn de andere uitverkoren landen van plan zich tot sateliet van Cairo te laten maken. Het enige wat de Arabische wereld bijeenhoudt, is de gemeenschappelijke vrees voor en afkeer van Israël. Tu nesië liet onlangs een proefballon op, door voor te stellen dat er onderhan delingen met Israël geopend zouden worden. De gehele liga stond op haar achterste benen en Bourguiba, die het had bestaan om met het idee te komen, was bijna non grata in de gehele liga geworden. Tunesië, en in mindere mate Marokko en Lyberië, trotseren Nasser vaker dan de buitenwereld weet. Dit was bijvoor beeld ook het geval, toen Nasser wilde breken met West-Duitsland en daarbij voor het gemak meteen maar namens alle Arabische landen sprak. De boven genoemde landen protesteerden tegen Nassers manier van politiek voeren maar zij kregen onvoldoende steun van Jordanië, Saoedi-Arabië, Syrië en Li banon om het Nasser echt moeilijk te kunnen maken. Tenslotte hebben tien van de dertien Arabische landen de diplomatieke be trekkingen met Bonn verbroken, maar vermoedelijk is de breuk niet voor eeuwig. assoeandam Waar de Arabische eenheid hecht schijnt (hoewel zij steeds gebaseerd is op angst) daar is zij ook kostbaar. Je men bijvoorbeeld prijst de profeet Nas ser hemelhoog, hetgeen te begrijpen is als men weet dat voornamelijk Egyp te het gehele Jemenitische leger op zijn eigen huishoudboekje heeft staan. Egypte zelf staat zwaar in het krijt bij alle landen die de jonge republiek eco- nomische hulp hebben verleend. Dit zijn zowel communistische als democratische landen. Het kost Nasser dan ook heel wat moeite om tegenover het volk de rol van onafhankelijke, sterke man te spelen. In sommige opzichten echter, is de buitenlandse hulp een troefkaart op zichzelf. Met name geldt dit voor de Assoeandam, welke binnen enkele ja ren voltooid zal zijn en voornamelijk met Russische hulp en Russisch geld wordt gebouwd. Het voornaamste doel van de giganti sche stuwdam is: de irrigatie van enor me landbouwgebieden. Secundair dient de stuwdam de energiewinning. Verder zal de stuwdam het land behoeden voor overstromingen en de bevaarbaarheid van de Nijl verbeteren. De dam wordt meer dan honderd meter hoog en aan de voet is hij bijna een kilometer breed. Achter de dam ont staat een kunstmatig meer, dat het grootste ter wereld zal worden. Het meer zal natuurlijk naar Nasser worden genoemd. Het werk op de bouw plaats ligt geen ogenblik stil. Onder leiding van duizend Russische deskun digen werken de 33.000 arbeiders als mieren, onverschillig voor de hitte van de dag en de koude van de nacht. Het Assoeanproject zal niet met één slag een eind maken aan de armoede. Dat kan niet. De Egyptenaren weten dat zelf wellicht nog beter dan hun buitenlandse adviseurs. Het is zelfs mo gelijk dat welvaartsstijging als gevolg van de bouw van de Assoeandam ge ringer zal zijn dan men hoopt, aange zien de dam vruchtbare kleistoffen die zich in de bovenloop van de Nijl met het water vermengen en die van de Nijldelta het land van melk en honing voor de landbouw hebben gemaakt zal tegenhouden. Als gebeurt wat de pessimisten vre zen, dan zal het bevloeide land in de toekomst op grote schaal met kunst meststoffen bewerkt moeten worden want het water zal niet vruchtbaarder zijn dan regenwater. Met het oog hier op bouwt Egypte nu ook kunstmestfa- brieken. Een ander sensationeel project voert Egypte uit in de zogenaamde depressie van Qatarah. Hier bevind zich een ge bied dat vele meters onder de zeespie gel ligt. Duitse ingenieurs hebben een plan bedacht om dit dal vol te laten lopen met zeewater, dat via een ka- maal aan de Middellandse zee wordt onttrokken. Als 't water in 't dal ver dampt is, kan men het gekristaliseerde zeezout op eenvoudige manier winnen. Door de voortdurende verdamping van het water uit de depressie zouden er uiteraard regenwolken ontstaan, waar uit later weer regen valt. Op deze manier zou men voor het eerst op aarde een kunstmatig klimaat kunnen schep pen. Of Nasser er nog zal zijn om zijn naam aan de depressie te geven durft niemand te voorspellen. Een Russische bulldozer van fors formaat bU het Assoeanproject. aantal werklozen behoren tot deze cate gorie) aan de autoriteiten te stellen. Zonder mankeren verwijzen zij de nieuwsgierige journalist naar de stapels officiële publikaties, waar alles in staat. Hiet is natuurlijk vrij zinloos om op de mededelingen in de officiële publikaties af te gaan. Ofwel de gegevens zijn on juist, ofwel zijn zijn onjuist gemaakt terwille van de propaganda. Een vrije pers kent Egypte niet en men tast daardoor inzake alles wat men weten wil in het duister. raketten In één van de officiële publikaties lazen wij: „De VAR treedt het ruimte vaarttijdperk binnen. De VAR mag ge rekend worden tot de landen die ra ketten vervaardigen. Twee tyoes van raketten werden voltooid: de Kahir, met een reikwijdte van 600 kilometer en de Zafir met een reikwijdte van 800 kilo meter. Deze raketten zijn het resultaat van de samenwerking tussen Egyptische wetenschapsmensen en buitenlandse vaklieden". De regering verdoezelt het feit dat er naar schatting driehonderd Duitse raket specialisten in Cairo zitten, wier aan wezigheid langzamerhand internationaal bekend is gewordenDe Kahir en de Zafir hebben overigens met de ruim tevaart iets te maken. Het zijn typische aanvalsraketten. Hun namen betekenen dan ook: „Veroveraar" en „Overwin naar". De raketten zijn uitgerust met een brisantkop, maar volgens geruchten is het explosief geweld van zo'n con ventionele raketkop niet veel groter dan dat van de Duitse V-2 in de tweede wereldoorlog. De raketten zouden pas strategische waarde hebben als zij kon den worden voorzien van atoomkoppen. Dat is nu juist wat Israël, de potentiële vijand van vrijwel alle Arabische lan den vreest. De Duitse geleerden in Cairo zouden weieens primitieve atoomkoppen voor de Kahir en de Zafir kunnen ont werpen. Westerse militaire deskundigen achten het gevaar echter niet zo groot. De Egyptische strijdkrachten beschik ken verder nog over door Rusland ge leverde luchtdoelraketten van het type SA-1 en SA-2. propaganda De Egyptische luchtmacht bestaat voor het grootste gedeelte uit Russische vlieg tuigen. Een groot aantal vliegtuigen is permanent in revisie en vervangings onderdelen ontbreken gewoonlijk. Egypte heeft echter ook een eigen straal jager, de H.A. 300, die ontworpen is door de Oostenrijker Ferdinand Biand- ner, een voormalige ontwerper van Jun ker. Tot serieproduktie van deze jager is het nog niet gekomen. Officieel wordt verzwegen dat een buitenlander het vliegtuig heeft ontworpen. De propaganda wordt, zoals in alle dicta turen, met een hoofdletter geschreven. Radio en (geleide) pers lanceren onaf gebroken roddelcampagnes tegen het imperialisme, het kolonialisme, Israëlis- me, en jubelen over het socialisme, het neutralisme en het pan-Arabisme. Voor de revolutie was de Egyptische radio slechts 15 uren per dag in de lucht. Sindsdien zijn er veie andere zenders bijgebouwd en momenteel wordt er 117 uren per dag in twintig verschillende talen uitgezonden. Radio Cairo, de sterkste zender van allemaal, is slechts een halfuur per etmaal uit de ether. Behoort de hoge hoed nog tot onze tijd? Sommigen zeggen: JA. Anderen antwoorden: NEEN. Hoe dit ook zij, allen zijn het er over eens, dat een hoge hoed zowel in de hogere als in de lagere maatschappelijke regionen een aparte sfeer met zich brengt. Daarom laten wij een overtuigd voorstander en waardig drager van de hoge hoed hier gaarne aan het woord komen. Ik liep te wandelen in Londens deftige wijk Mayfair. Ik was kersvers per KLM uit Amsterdam gekomen en friste mijn herinneringen uit de oorlogsjaren op. Herinneringen aan verduistering en luchtaanvallen, aan bommen en branden, aan spanning, vrees hoop en vertrouwen. Londen was toen geheel anders dan thans. Terwijl ik liep te wandelen, groette een oudere heer mij. Ik groette terug. Herkend hem toen. In de oorlogsjaren had ik hem ontmoet. Hij bekleedde in die tijd een belangrijke functie. Waarschijnlijk was hij inmiddels nog hoger gestegen op de ambtelijke ladder. Wij wisselden enige beleefdheden. Wat mij het meest boeide, dat was zijn hoge hoedl (Van een bijzondere medewerker) Zeker een bruiloft of een begrafe nis, dacht ik naar Nederlandse trant. Ik 'vroeg het hem. Ik kreeg een ont kennend antwoord. De oudere heer zag mijn vragende blik Zei toen: „Ja, ik v ben nog een van' die conservatieve mensen, die bij passende gelegenhe den een ho-ge hoed, een topper" dra gen." Ik liet mij ontvallen, dat ds hoge hoed in Nederland steeds meer in onbruik geraakt. ,,Niet alleen in Nederland," zei hij, ,maar gaat u met mij mee?" Hij troonde mij mee naar zijn club, een erg deftige club. namelijk Boodle's in St.-James' Street. Wij doken in heerlijke luie stoelen bij de open haard. Mijn gastheer, thuis in zijn club, ontdooide. ,,Weet u", begon hij, „zo'n hoge hoed verandert iets aan uw wezen. Zelfs de allerbeste bolhoed of de stijl volste slappe hoed, ook al is hij zwart, kan zich niet meten met een hoge hoed. Draagt u een hoge hoed, dan behoort u niet meer tot de gewone voorbijgangers. Hij geeft u een aureool van plechtigheid, van deftigheid, van distinctie. Zelfs (dit met 'n glimlachje) een nerveuze jonge bruidegom kan veelal dank zij een hoge hoed nog een goede indruk maken Maakt u hier in Londen maar eens een ochtendwande ling in het park met een topper op het hoofd. De mensen beschouwen u dan met deferentie. De deuren van clubs en restaurants gaan vanzelf voor u open. Portiers en winkelbedienden zijn extra beleefd. Ook de politie mannen trekken hun gezicht in een strakke plooi, als zij u zien. En maakt u een middagwandeling met een grij ze hoge hoed op, dan menen vele men sen beslist, dat u op weg bent naar een garden party, een tuinfeest ten paleize." „Ja", zei mijn gastheer, ,,daar raak ik een teer punt. Wat moet men dra gen, een zwarte of een grijze hoge hoed? De grijze topper heeft de laat ste jaren veel terrein gewonnen. Op tuinfeesten ziet men tegenwoordig o- verwegend grijze hoge hoeden. Het staat goed bij groen en bloemen. En wie in Ascot bij de rennen iets is of wil schijnen, draagt een grijze hoge hoed. Vaak nog een grijs jacquet ook. Dat is stijlvol. Zegt u niet (toen ik aanstalten maakte om het woord te nemen), éait de hoge hoed niet meer van deze tijd is. Hij is nog steeds de vorst der hoofddeksels!" „Er zijn toch ook", bracht ik in het midden, „heel wat hoge-hoed-dragers, die niet naar tuinfeesten ten hove of naar de rennen gaan..." „Stellig zijn die er, en gelukkig maar", zei mijn gastheer. „Inderdaad, dat is gelukkig, want de hoge hoed verleent ook in de lagere maatschap pelijke regionen een glans van deftig heid en waardigheid aan zijn dra ger. Maar die beroeps-topper-dragers houden zich voornamelijk bij de zwar te soort. Wat is een Londens spoor wegstation roezig en alledaags-mense- Een „bestelwagen" van een van Londens bekendste hoedenmagazijnen. lijk! Maar als er een belangrijke rei ziger arriveert of een hooggeplaatst iemand vertrekt, dan komt de stations chef persoonlijk aan de trein. En dan is hij getooid met een glanzende zwar ts hoge hoed en gestoken in jacquet. In die officiële kledij dwingt hij de eerbied van allen af. Zijn hoge hoed verleent waardigheid aan het gehele station." „Natuurlijk dragen ook koetsiers en palfreniers hoge hoeden, veelal met kokardes. En de portier van uw ho tel draagt er stellig ook een. De bo den van de Bank van Engeland even eens. Zozeer imponeert hun hoge hoed, dat zo nu en dan een vreemdeling meent, met de president-directeur te praten, als zo'n bode hem te woord staat." „In mijn jongensjaren droeg ik reeds een hoge hoed. Ik was op de kostschool Eton. Jong geleerd, is oud gedaan. Trouwens, nu nog dragen de leerlingen van Eton allen een hoge hoed... Ja. in mijn jeugd Toen reden de mensen niet in auto's. Men had een rijtuig of reed zelf. En toen droeg ie dereen, die meetelde in Londen, een hoge hoed, grijs of zwart, als hij rij den ging. Ja, dat was oen andere tijd. Toen was Londen inderdaad het paradijs van de hoge hoed. Dat was omstreeks 1900..." Ik knikte Mijn gastheer knikte ook. Zei toen: „Mocht u een hoge hoed wil len kopen, dan behoeft u niet ver te zoeken. De portier van uw hotel zal u wel een of twee adressen geven. In Bond Street moet u gaan. Maar u nioet wel heel goed. zoeken vóór u tot kopen besluit. Een hoge hoed te kopen dat is iets heel belangrijks! En hebt u hem gekocht, dan wordt de hoed naar uw hotel gebracht door bestelwagen van de winkel, een rijtuig met een paard, met een 'koet sier en een palfrenier. Beiden natuur lijk getooid met €en hoge hoed." Wij praatten nog een halt uurtje over andere dingen. Toen bracht een bediende van de club miin gastheer een exemplaar van The Ti mes. Ik begreep de stille wenk en nam afscheid. Toen ik bij het verlaten van de saai even omkeek, zag ik, hoe de vertel ler van de „Ballade van de Hoge Hoed" dommelde in zijn stoel. The Times lag ongeopend naast hem.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1965 | | pagina 9