TEX MFTEX WAAR KAREL DE GROTE NOG HEILIGE IS In Aken staat voor 130 miljoen cultuurbezit aan Karolingisch Voor twee dubbeltjes schoolgeld gaat het echt niet meer LIKDOORNS HYPOTHEKEN DRIETEX u Heilige Romeinse Rijk als één Europa mislukt FISCUSSIES met de nieuwe METEX Tentoonstelling Vernield idee Miskenning BOEKENPLANK v. d. BERG CO. Druivenprinses 1965 16 verwijderd met WONDEROLIE Weg met onhandige likdoorn* ringen en gevaarlijke scheer* mesjes. Een nieuw vloeibaar middel, NOXACORN, neemt de pijn weg in 60 seconden. Eeltplekken en eksterogen verschrompelen met wortel en al. Bevat gezuiverde won derolie, jodium en het pijn stillende benzocaïne. Een fles je NOXACORN Antiseptisch Likdoornmiddel van i 1.70 bespaart U veel ellende. 15 DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 8 JULI 1965 ■O» t.% aü pet Hypotheken Vanouds bekend adres: Nieüwe GinnekenStraat 43 BREDA - anno 1896 Effl verdubbelde witwerkfng Alle moderne weefsels blijven nu witter dan wit, witter dan ooit! versterkte waskracht Sneller en schoner ko men luier- en fijne was uit het natuurzuivere Drietex sop. de nieuwe maanlicht helemaal donker zijn Het was verdacht rustig rond het kamp. De bandieten hadden zich teruggetrokken en lieten zich niet zien. Wij wacht ten uren lang en eindelijk, daar zagen we schimmen. Een hevig geweervuur brak los. (Door dr. Charles Thewissen) AKEN De Raad van Europa heeft al tien keer meegewerkt aan tentoonstellingen, waarop een bepaald facet, een kunststijl of een tijdperk uit de Europese beschaving in machtige demonstratie de aan dacht vroeg. Voor de elfde expositie is men van deze opzet afgewe ken en koos voor het eerst een persoon die voor de cultuur van Europa grote betekenis had. De keuze viel voor 1965 op Karei de Grote. Voor 1966 is reeds de keuze gevallen op Christina van Zweden. De Europa- Raad-Tentoonstelling zal dan in Stockholm zijn. Voor het eerst is dit jaar de organisatie niet in handen van een of ander kapitaalkrachtig museum, dat de collectie bij elkaar brengt, maar van een stad, en nog niet eens zo'n grote stad. Dat kon niet anders dan Aken zijn, de Keizer Karelstad bij uitnemendheid, de stad die haar Romeins ontstaan de Romeinse legionairs kenden al de geneeskracht van de warmwa terbronnen! zelfs een beetje verdoezelt om de eer een stichting van Karei de Grote te zyn. Voor een Karei de Grote tentoonstel ling kon alleen de stad Aken in aan merking komen Het jaar 1965 heeft na tuurlijk niet de kracht van een herden king die op het jaar 800 afgestemd zou zijn, het jaar van de keizerskroning te Rome. Immers, 1950 is gepasseerd en 2000 duurt nog zo lang. Het werd 1965 om drie redenen. Vooreerst omdat in 765 Aken voor het eerst genoemd werd in het bericht, dat koning Pepijn voor zijn reumatiek warmwaterbronnen op zocht. Zijn zoon Karei was toen bij hem. Het andere motief is dat in 1165 op aandrang van Barbarossa Karei de Grote heilig verklaard werd, weliswaar door een tegenpaus- De echte wettige paus heeft deze heiligverklaring weer ongedaan gemaakt, behalve voor de stad Aken, waar Karei de Grote nog altijd de Heilige Keizer Karei is. Zijn beeltenis krijgt er de eer der altaren. Toen van nazi-zijde de figuur van Ka- rel de Grote verguisd werd ook in het Nederlands verschenen boekje „Ka- rel de Frank, die wij niet meer Karei de Grote noemen" toen werd het borstbeeld van Karei de Grote in de Dom uitgestald te midden van honder den brandende waskaarsen bij wijze van eerherstel en vulden de Aken-aren de Dom tot de uiterste hoeken. Een anek dotische bijzonderheid is, dat het grote standbeeld van Karei de Grote achter in de Servaaskerk te Maastricht in het voetstuk nog de weggewerkte S van Sanctus te zien geeft. Dat mocht niet. Nergens ter wereld hield men zich zo angstvallig aan Romeinse voorschriften als in de Roomse" kerk van Neder land. Het derde argument voor het Jaar 1965 is het feit. dat volgens overoude zevenjaarlijkse cyclus negentienhonderd vijf-en-zestig Heiligdomsvaartjaar is, 'n argument dat de Raad van Europa mis schien minder aansprak dan de Akenaars zelf en de honderdduizenden pelgrims die naar de Akense Heiligdommen om de zeven jaar pelgrimeren. De Akense Heiligdomsvaart begint met de plechtige Vespers op vrijdag 9 juli o-m 18 uur, waaronder de ope ning van het grote Mariaschrijn waar in de vier hoofdrelikwieën van de Dom kerk bewaard worden. Vanaf zaterdag 10 juli tot en met zondag 18 juli wor den voor de pelgrims bijzondere plech tigheden ingericht. Op maandagmorgen 19 juli wordt het Mariaschrijn weer ge sloten met een gouden hangslot, waar van de sleutel gebroken wordt. De helft krijgt de Domproost, de andere helft de burgemeester van Aken. Het gou den slot wordt elke zeven jaar door een burger der stad, goudsmid van beroep, opengevijld. Zeven jaar geleden werd kardinaal Tisserand als pauselijk legaat naar de Heiligdomsvaart afgevaardigd. Dit jaar laat paus Paulus VI zich vertegenwoor digen door kardinaal Guiseppe Ferret- to die een boodschap van de heilige va der zal meebrengen Als steeds is de dagelijkse pontificale Hoogmis het hoogtepunt van de pelgri mage naar Aken. Deze H. Mis wordt in de open lucht op de Katschof opge dragen, de prachtige ruimte tussen Dom en achterkant van het stadhuis. Ofschoon de relikwieën-schat van Aken vanzelf sprekend een aantrekkingspunt is voor de pelgrims evenals de machtige ver maarde Dom, zo wil men tijdens de Heiligdomsvaart niet zozeer het histo risch mensworden van Jezus Ohristus benadrukken, waarvan de getoonde re likwieën symbool en teken zijn. maar de permanente aanwezigheid van God onder ons in de Eucharistie. Met deze intentie maken zich ook in 1965 tien duizenden op om aan de Akervaart deel te nemen, in een atmosfeer van mid deleeuwse vroomheid, met kinderlijke vreugde o-m de uitwendige luister van het samenzijn in het centrum van de Westeuropese Christenheid, maar niet zonder moderne realiteitszin. Het is een uitbundige huldiging van God, waarvan het wezenlijke niet door het uiterlijke verdrongen wordt. Dat de „kunsthistori sche pelgrim" van Amerika tot Lenin grad tegelijk zijn hart kan ophalen aan de Karei de Grote tentoonstelling, zal de vroomheid niet storen. Het op traditionele indrukwekkende wijze te openen Mariaschrijn bevat: het zogenaamde kleed van Maria gedragen in de nacht van de geboorte van de Zaligmaker, de zogenaamde windels, waarin het Kerstkind in de kribbe ge wikkeld was, de lijkwade waarop het lichaam van Sint Jan de Doper na zijn onthoofding rustte en de lendendoek des Heren aan het kruis gedragen. Karei de Grote heeft deze kostbare stukken naar Aken laten overbrengen. Dat kei Standbeeld van Karei de Grote voor het stadhuis van Aken zer Karei de Grote over deze kostbare stukken kon beschikken dankte hij voor al aan zijn vriendschap met kalief Ha roen al Rasjid die hem de sleutels van het Hei-lig Graf zond en toestond dat de Patriarch van Jeruzalem zich onder Kareis hoede stelde. De intentie van de Akervaart 1965 is ,,de vrede onder de volkeren". Meer dan ooit zal de Heiligdomsvaart van dez^ zomer een supra-nationaal karak ter dragen. Heiligdomsvaart is een diep religieus gebeuren voor wie tot het wezenlijke doordringt. Wie alleen de uitwendige luister ziet, verlaagt de Heiligdomsvaart tot een toeristische gebeurtenis. Wie zich eraan ergert maakt dezelfde fout. Op het stadhuis van Aken en in de Dom is de Karei de Grote tentoonstel ling ondergebracht, waaraan de Raad van Europa auspiciën en medewerking verleende. Zestien landen hebben voor werpen afgestaan, ook Rusland en de Verenigde Staten, die niet eens lid zyn van de Raad van Europa. Het tentoon gestelde is voor 130 miljoen gulden ver zekerd. De catalogus is 5 cm. dik, weegt anderhalve kilo, telt 608 pagina's plus tweehonderd afbeeldingen op kunstdruk papier. De tentoonstelling geeft een volledig beeld van de Karolingische cultuur, in gedeeld in de periode van de vroege middeleeuwen, dat is de tijd vóór Ka- rel de Grote, de tijd van Charlemagne zelf, en de nawerking van deze mach tige figuur uit de historie, en dan na tuurlijk ingedeeld na-ar de uitingsvor men: handschriften, edelsmeedwerk, i- voortablietten, arcfhitectur, enz. De vak man zal er dagen willen doorbrengen, maar ook de leek zal geimponeerd voor de vitrines met kostbaarheden staan van onvervangbare waarde. Er zijn stukken bij waar iedereen over spreekt, b.v. de door Karei de Grote gedragen amulet, die zoek geraakt was toen een burge meester van Aken uit vriendelijkheid het juweel cadeau gegeven had aan Hor- tense de Beauharnais, Napoleons stief dochter- Eerst onlangs is het weer op gedoken in de kerkschat van Rheims- E-r is een codex, een Karolingisch boek waarvan de tekst voor de helft in Le ningrad, voor de andere helft in het Victoria en Albertmuseum in Londen was, terwijl de ivoorgesneden banden ook nog in twee verschillende musea in Rome thuis horen. In Aken is deze codex weer samengesteld in zijn oor spronkelijke vorm om na afloop weer eerlijk verdeeld te worden en terugge geven aan de vier musea. Voor het borstbeeld van Karei de Grote, dat de originele kroon draagt, waarmee Richard van Cornwales in de Dom van Aken tot Romeins Koning ge kroond werd, kan men uren zoek bren gen met het bewonderen van de edel stenen, antieke camees en émaux waar mee dit pronkstuk van de gothiek ver sierd is. Ondanks het feit dat Karei de Grote dit jaar zozeer in de centrale belang stelling staat en men zijn best doet al le facetten van zijn leven en daden in het licht te stellen, menen wij dat zijn betekenis als Europeaan niet voldoende uit de verf komt. Hij was een groot veroveraar, een machtig vorst, had oog voor kunsten en wetenschappen en heeft zelfs de school uitgevonden. Maar zijn ideaal was het herstel van de Pax Ro- mama in het Romeinse Rijk, dat niet ten onder ging aan zwakte of verdeeld heid, maar van buiten af vernietigd beurtenis kan niet hoog genoeg aange slagen worden. Helaas is de schepping van Karei de Grote met duurzaam ge bleken. Na een korte inziniking wordt zijn rijk opnieuw georganiseerd door Ot to de Grote, wederom als het Heilige Romeinse Rijk, waarvan Charlemagne keizer Karei I was. Met Karei de Gro te begint het Rijk niet maar wordt het voortgezet. Wanneer in 1204 Philips van Zwaben gekozen wordt noemt hij zich Philippus n. Wie was dan Philippus I? Dit was een Romeins keizer uit de der de eeuw, meestal genoemd Philippus Arabicus, omdat hij een Arabier was. Te weinig beseffen wij dat de kroon van Charlemagne, van Frederik Bar barossa, van Karei IV en Karei V, dat de Romeinse keizerskroon was van Au gustus en Dioeletianus en in dit keizer schap de eenheid van Europa bewaard bleef. Onze historiografie aarzelt of we Karei de Grote een Fransman of een Duitser moeten noemen. Hij was een Europeaan in de Romeinse klassieke zin het woord. Dat hij van een Maas land se familie was is bijkomstig. Maar zijn schepping, zijn rijk, Le Saint Empire Romain, das Heilige Römische Reich is door de geschiedschrijvers te beperkt gezien. Men ging spreken van het „Duitse" Rijk, men ging er een onjuiste titel aan geven door een toe voeging en zo werd „Das Heilige Rö mische Reich Deutscher Nation". Men wekte daardoor de indruk, dat nu het German end om het in Europa voor het zeggen zou krijgen nadat Rome vernie tigd was. Dit is de miskenning van Ka- rel de Grote en dit is de les die de Europa-één-mannen van Charlemagne kunnen leren. De idee van Karei de Grote is lang levendig gebleven. Het keizerschap be hield zyn Europese inhoud over de steeds sterker wordende staatsnationale ver deeldheid. Naar de keizerstroon sollici teerden Bohemers, Engelsen, Hollanders koning Frans I van Frankrijk, en zelfs nog koning Lodewyk XIV. De laatste die het ideaal van Charlemagne streefde was Napoleon Habsburg had z.i. van dat Europese keizerschap, van die Europese eenheid niets terecht gebracht. Hij, Napoleon, zou de keizerskroon dragen. Hij tooide zich met de titel Pacificateur d'Europe en zijn kroon kon alleen de Romeinse kroon zijn, door de paus verleend. Hij noemde zijn zoontje alvast Romeins ko ning, de titel die de reeds aangewezen nog niet met goud gekroonde toekom stige keizer in het Heilige Romeinse Rijk droeg. Men moet zich eens verdiepen in de vraag wat de kracht was van Charle magne en wat de fouten van zijn op volgers en navolgers. Karei de Grote kenmerkt zijn beleid juist door een diepe eerbied voor Ita "ju-a r-<t Het borstbeeld van Karei de Grote met de kroon van de En gelsman Richard van Cornwales waarmee deze in Aken tot Ro meins koning gekroond werd werd. Geen volk had het Romeinse juk afgeschud, omdat geen volk Rome als een juk voelde. Men had er welvaart en vrede in gevonden. De uitstekende organisatie maakte het mogelijk in ver dagen van Rome naar de Rijn te rei zen. wat keizer Augustus bij wijze van stunt eens echt gedaan heeft. In de middeleeuwen had men daar veertig da gen voor nodig en Sint Christoffel kwam er telkens aan te pas om veilig van de ene stad naar de andere te komen zon der door struikrovers overvallen te, wor den. Als de St. Pieterspenning naar Ro me gebracht moest worden kwamen daar geharnaste ridders aan te pas. an ders bereikte geen penning de Heilige Stad. Heimwee naar de Pax Romana kwel de Europa. De verheffing van Karei de Grote tot keizer in het jaar 800 te Ro me betekende het herstel van het Ro meinse Rijk De betekenis van deze ge- lië, voor het Grieks en het Latijn, niet met minachting tanen rijk waren. Hi het „oud-vaderlands" recht codificeren, tekent oude volksliederen op als waar devol. De grote Charlemagne acht zich niet te groot als wereldbestuurder aan folklore te doen. Hij bedwingt de Sak sers, de Friezen, de Beieren, hij ver overt Italië maar hij roeit niets uit, Er zijn van die slogans die aardig klin ken. Zo zegt men wel: Karei de Grote heeft Frankrijk geërfd, Italië veroverd, maar Duitsland gemaakt. Maar dit klopt niet. Karei de Grote overspande het oude Gallie, het Nieuwe Germanje en Italië zonder een van deze drie te ont krachten. zodat hij voor alle drie de held bij uitstek, de model-vorst kon wor den. Dit keizerschap verliest zijn Europese gestalte pas in de 19e eeuw als we een keizer in Wenen hebben, een in Parijs en dan ook nog een in Berlijn. Het is een dieptepunt in de geschiedenis van Europa. Het Europese keizerschap als Romeins Keizerschap is dan voor goed geridiculiseerd. In het ideaal van Charlemagne zitten veel lessen zowel voor de hypernatio nalisten als voor e principiële men gers die de volkeren van Europa naar het leven staan, in naam van het éne Europa. Moge het Oharlemagne-jaar 1965 een werkelijke bijdrage worden tot de een heid van Europa, die niet in kolen en staal of in de landbouw bezwaren zal vinden, maar in domheid en hardnek kige macht-vasthouders. WALTER FARLEY DE WRAAK VAN FLAME, DE HENGST VAN A- RUL (H. ten Brinks uitgeversmaatschap pij, Amsterdam - Meppel). Er is weer een pocket verschenen in de Rode Hengst-serie en dat is goed nieuws voor velen, die van paarden houden of er mee omgaan. Want deze pockets zijn geschreven door iemand, die de psy chologie van he+ paard uitstekend be grijpt en boeiend weet te vertellen bo vendien. Ook dit verhaal is weer bui tengewoon interessant en waarachtig niet alleen voor kinderen. Men kan er veel uit opsteken. HEMINGWAY: EN DE ZON GAAT OP (Contact Amsterdam). Herdruk van een van Hemingway's boeken, waarvan de eerste uitgave in 1949 verscheen. Hemingway's grote vertelkunst mag al gemeen bekend worden verondersteld. In „En de zon gaat op" schildert de pas overleden schrijver het verloren leven van eén groepje Amerikanen, die in Pa. rijs wonen en die zich maar tever geefs proberen te verzekeren van hün plaatsje onder de zon. Het is de ge schiedenis van de „lost generation" tus sen de jaren twintig en veertig.Een groot deel van het boek speelt in Spanje waar aan de lezer prachtige passages dankt, zoals de beroemde beschrijving van de stierengevechten. JO ELSENDOORN: VAN MOERAS TOT LUSTHOF (Broekman en de Me- ris n.v. te Amsterdam). Het boekje be handelt de geschiedenis van het hon derdjarige Vondelpark. Het is niet al leen interessant voor de Amsterdammer van de tekst kennis te nemen, die uit voerig maar gezellig-vertellend op de historie van het park ingaat, dat bij de opening het Amsterdamse Bois de Bou logne werd genoemd. Als de (Westlandse) druiven rijpen, worden in Naaldwijk ieder jaar de prinsessen gekozen. Tot Druivenprinses 1965 is gekozen mej. Leni Bruinsma uit Monster die op deze joto kijkt oj de drui ven er goed bij staan. MAARTEN OUWEHAND. VERRAS SENDE VAKANTIES (A. Roelofs van Goor, Amersfoort). Dit boek is niet be stemd voor de kudde toeristen die de vaste vakantie-paden volgen wil- De schrijver vroeger medewerker aan de ANWB-bladen. thans bedrijfsleider an het gemeentelijk recreatie-centrum van Zwolle beschrijft zijn vakantie- avonturen in nog min of meer onont- dektG gebieden: de Abruzzen in Italë, het strand tussen Napels en Rome, de Franse Midi, de Jura, het Ernmen- tal in Zwitserland, de enige Alpenpas zonder autoweg (de Gemmi). de Arden- se bergrug Martin Moulin, het land be noorden de poolcirkel. IJsland, en de Marokkaanse Hoge Atlas. De met -ple zier geschreven en met plezier te lezen reisverhalen zijn aangevuld met prak tische tips. Voor de kleine schare fijn proevers een boeiend boek! ERLE STANLEY GARDNER: „HET GEHEIM VAN DE PSEUDO - ZAKENVROUW." (De Bezige Bij, J. M. Meulenlhoff). Een boeiende detective, die steeds nieuwe verwikkelingen brengt en zodoende de spanning er in houdt. Liesbeth Verstegen stond voor de moei lijke taak om voor de krachtige, kern achtige taal ondermeer van een der hoofdfiguren, Amelia Corning, de zaken vrouw goede equivalenten te vinden bij de vertaling uit het Engels. Op en kele uitzonderingen na slaagde zij daar in Als men het boek mag geloven zyn Amerikaanse advocaten super-speurders met een voortvarende ondernemingszin. Momenteel zitten tienduizenden jongelui in den lande water en bloed te zweten op verschillende examens. Zij allen doen hun best, er door te komen, de één om aan een hogere studie te kunnen be ginnen, de ander wil de wereld in. Hun ouders zijn niet minder ge spannen. Immers bij volbrachte eindstudie worden hun uitgaven minder en kunnen zij wat ruimer ademen. Anderen weer zien hun kinderen naar hogere scholen gaan en zijn benieuwd wat die studie gaat kosten. Zij hebben zich moge lijk wel enigszins georienteerd maar wat het eigenlijke school geld betreft, tasten zij nog vaak in het duister. Daarom lijkt het ons niet ongewenst omtrent deze hef fing eens een boompje op te zet ten. Bij de schoolgeldwet van 20 mei 1955 is deze heffing geregeld. Zij maakt geen onderscheid tussen openbaar en bij zonder onderwijs. Dit wil niet zeggen dat de ouders van leerlingen bij 't bijzonder onderwijs evenveel betalen als zij, die hun kinderen naar een openbare schooi laten gaan. Immers: heel veel bijzonde re scholen heffen naast hét wettelijke schoolgeld nog aparte bijdragen, die van school tot school kunnen verschillen. De regeling van de heffing en invor dering van het schoolgeld voor leerlingen van geheel of gedeeltelijk uit de openba re kas bekostigde dagscholen tot oplei ding van kleuterleidsters, voor lager on derwijs, kweekschool onderwijs, voorbe reidend hoger en middelbaar ónderwijs nijverheidsonderwijs en land- en. .tuin- bouwonderwijs, geschiedt volgens de bepalingen van deze wet Gaat het om avondscholen en dag- en avondcursus sen dan geschiedt de regeling door de instantie, waar de scholen of cursussen van uit gaan. In het grijze verleden moest voor alle onderwijs in een of andere vorm wor den betaald. We hebben nog herinnerin gen uit onze jeugd dienaangaande. Iede re maandagmorgen kregen we van moe der twee dubbeltjes schoolgeld mee om de „meester" ter hand te stellen. Daar voor werd ons dan van alles bij ge bracht, de vaak verdiende oorvijgen in begrepen. Later werd het verplichte on derwijs gratis en bovendien niog enige jaren van de daarop volgende studies. Voor het verstrekken van onderwijs aan leerlingen van scholen voor gewoon la ger onderwijs en buitengewoon lager onderwijs en buitengewoon lager onder wijs is geen schoolgeld verschuldigd- Evenmin behoeft te worden betaald voor het dagonderwijs gedurende het eerste en tweede leerjaar aan scholen voor: A. Uitgebreid lager onderwijs B- Voorbereidend hoger en middelbaar onderwijs. C. Lager nijverheidsonderwijs, waaron- niet is begrepen het uitgebreid la ger nijverheidsonderwijs. Alsmede gedurende het eerste leer jaar aan een lagere land_ en tuinbouw school. De leeftijd van de leerling is daarbij niet van belang. Zit Jan of Marietje in de tweede klas U.L.O. dan is voor dit kind geen schoolgeld verschuldigd, ook al heeft ze een of meer klassen moeten doubleren. In principe is schoolgeld wel verschul digd voor leerlingen van A. Derde en volgende klassen ulo, hbs. mms, gymnasium en lyceum, B. Derde en vólgende klassen van la gere nijverheidsscholen. C. Alle klassen van kweekscholen, scholen voor uitgebreid lager en middelbaar nijverheidsonderwijs er> scholen tot opleiding van kleuter leidsters. Hierbij wordt opgemerkt dat voor leer lingen van technische scholen over het jaar waarin zij praktijkstage volgen geen schoolgeld verschuldigd is. Het schoolgeldjaar is gelijk aan het cursusjaar, dus veelal van september tot september. De omstandigheden bij het begin van het schooljaar zijn bepalend voor de heffing van het schoolgeld. Wordt een leerling in de loop van het schooljaar ingeschreven dan gelden de omstandig heden bij de inschrijving. Deze bepaling kan ertoe leiden dat voor leerlingen het ene jaar wel schoolgeld verschuldigd is. het daaropvolgende niet. Bijvoorbeeld Kees gaat naar de derde klas ulo, bet volgend schoolgeld jaar naar de tweede klas HBS. Eerst wel schoolgeld voor deze jongeman verschul digd en daarna niet, Allereerst de vader. Wordt evenwel de ouderlijkG macht of voogdij alleen door de moedér uitgeoefend dan is zij school- geldplichtige. Staat een leerling niet onder de ouder lijke macht of onder de voogdij van zijn vader of moeder, dan betaalt degene die voor hem kinderaftrek voor de inkom sten- of loonbelasting geniet. In alle an dere gevallen moet de leerling zelf be talen. Maatstaf voor het verschuldigde school geld voor een binnen Nederland wonen de schoolgeldplichtige is het totale be drag, dat deze verschuldigd is wegenis inkomstenbelasting over het bij de aan vang van het schoolgeldjaar laatst ver lopen kalenderjaar of belastingtijdvak en wegens vermogensbelasting over het bij de aanvang van het schooljaar lo pende belastingjaar. Indien de met van tafel en bed gescheiden echtgenoot van de schoolgeldplichtige zelf in de vetrmo- gensbelasting aangeslagen is. wordt bij het bepalen van de schoolgeldmaatstaf mede rekening gehouden met de door de echtgenoot over het hiervoor be doelde belastingjaar verschuldigde ver in ogensbelastin g Wordt volgens de betreffende bepa lingen geen aanslag in de inkomsten belasting opgelegd dan treedt de loon belasting daarvoor in de plaats. Is de schoolgeldplichtige een gehuwde vrouw, die niet duurzaam gescheiden van haar echtgenoot leeft, dan wordt de school geldmaatstaf bepaald, alsof de echtge noot de schoolgeldplichtige is. Voor het aanstaand^ schooljaar 1965- 1966 betaalt de vader van een leerling hbs derde klas schoolgeld op basis van zijn definitieve aanslag inkomstenbelas ting zonder aftrek van voorheffingen en voorlopige aanslagen en zyn definitieve vermogensbelasting 1965, uiteraard ook zonder aftrek van de voorlopige aan slag. Zou de moeder van de leerling zelf ook een aanslag in de vermogens belasting ontvangen dan dit bedrag er ook bij tellen. Bedraagt de schoolgeldmaatstaf min der dan f 100,dan is geen schoolgeld verschuldigd. Bij een schoolgeldmaatstaf van f 100,- of meer bedraagt het schoolgeld per leerling en per schooljaar f8,- vermeer derd met twee procent van elk geheel bedrag van f 50,- van de schoolgeldmaat staf, een en ander tot een maximum- schoolgeld van f 200,-. Vader A heeft een zoon die septem ber 1965 in de vierde klas van het gym nasium zit. Bij een zuiver inkomen van f 15.000,- met vier kinderen voor aftrek betaalt hij over 1964 f 1845,- belasting. Vermogensbelasting is hij niet verschul digd. Dit bedrag nu vormt zijn school geldmaatstaf. Als alleen voor deze zoon schoolgeld moet worden betaald.dan kan papa een schoolgeldaanslag tegemoet zien van f 8,- en f 36,- (1845 50 x f 1.) is f 44,- zou A. f 3.000,. inkomstenbelas ting moeten betalen en f 300,. vermo gensbelasting voor hem en zijn echtgenote dan een aanslag van f 8,_ en f 66,- (3300 50 x f 1.) is f 74,-. Het maximum-bedrag van f 200,- is dus eerst verschuldigd bij een school geldmaatstaf van f 9600--. (f 8.. en f 192) Met 2 kinderen voor aftrek heeft men dan een zuiver inkomen van ruim f 31.000,-, een bedrag waarover niet ie dereen beschikt Dat het schoolgeld hoog is, kunnen we niet bepaald zeggen, in aanmerking nemende de enorme uitgaven, welke de staat voor het onderwijs in algemene zin uitgeeft. Het hiervoor genoemd verschuldigde bedrag wordt op verzoek van de school geldplichtige verminderd met: A.25 procent, indien 2 B. 40 procent, indien 3 C. 50 procent, indien 4 of meer kin deren uit hetzelfde gezin het onderwijs volgen aan een universiteit of leerling zijn van een klasse of school, waarvoor schoolgeld moet worden betaald. Gezien de belangrijkheid van deze be paling zullen we haar met enige voor beelden verduidelijken. 1) Een kind op de lagere school en een in de 3e klas van het m.m.s.. Geen reductie. Immers voor het eerstgenoemd kind wordt geen schoolgeld betaald. 2) Idem een kind op de u.l.o. Ie of 2e klas en een op de h.b.s. 4e klas. 3) Een zoon 3e klas h.b.s. en een doch ter 4e klas m.m.s. Ontvangt de vader in dit geval 2 aanslagen schoolgeld om dat ze door verschillende instanties wor den opgelegd dan op verzoek op beide aanslagen 25 procent korting. 4) 40 procent reductie indien bijv- 2 kinderen een klasse en school bezoeken, waarvoor schoolgeld verschuldigd is en een een universiteit, enz. enz- Wordt de inschrijving voor een school geldjaar niet gestand gedaan dan is schoolgeld slechts verschuldigd over zo veel maanden de vakanties inbegre pen als na de inschrijving in het schoolgeld]aar over zijn. Een gedeelte van een maand wordt daarbij voor een gehele maand gerekend. Indien een leerling in de loop van het schoolgeldjaar overlijdt of de school ver laat, wordt ontheffing van schoolgeld verleend over zoveell volle maanden als er nadien nog in het schoolgeld ja ar over blijven. Gaat de leerling naar een andere school waarvoor schoolgeld verschuldigd is, dan ook ontheffing over de maand waarin hij de oude school verliet. Im mers op de nieuwe school moet dan over de maand van inschrijving mede worden betaald. Het totaal van 12 maan den wordt op deze wijze niet overschre den. Ontheffing van schoolgeld wegenis het verlaten van de school wordt niet ver leend indien deze op niet meer dan twee maanden betrekking zou hebben. Ken nelijk houdt deze beperkende bepaling min of meer verband met de vakan ties. welke veelal einde juni, begin juli beginnen. Kan een leerling de school wegens ziekte langer dan drie maanden achter een niet bezoeken dan ontheffing over zoveel volle kalendermaanden als de school niet is bezocht. Wordt een school langer dan drie maanden achtereen ge sloten dan wordt ambtshalve ontheffing verleend over de volle maanden van de sluitingsperiode. De ontheffingen te verzoeken binnen twee maanden nadat de leerling is over leden of de school heeft verlaten c.q- binnen vijf maanden, nadat hij wegens ziekte het schoolbezoek heeft gestaakt. Heeft men bezwaar tegen de opgeleg de aanslag dan binnen 2 maanden na de dagtekening van het aanslagbiljet een bezwaarschrift indienen bij degene die de aanslag vaststelde. Deze schoolgeldwet telt nog enige tien tallen artikelen meer dan hierboven ter sprake zijn gebracht. Evenwel zijn de ze van minder belang Zij hebben betrek king op de invordering van de school geldaanslagen, het verstrekken van in lichtingen aan gemeentebesturen en be sturen van bijzondere scholen, welke een eigen heffing hebben enz. Aan de hand van het gepubliceerde kan nu iedereen zijn schoolgeldaanslag controleren.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1965 | | pagina 11