Jan Wiebel stoeit met olifant
m
N oor doo stpolder
Thailand: volgend slachtoffer
van Chinese
vloedgolf
FLORA MOPJES
NU LUXE
AMERIKAANS
WITBROOD
CIRCUS ALS RODE DRAAD IN ZUIDERZEEFILM
Gehuurde druiloor
een slecht acteur
Geen bloot, en
niet vloeken
Akkoord over
Koetsj-gebied
cMmdudtec
ZUID-OOST-AZIE: STUK VOOR STUK SLACHTOFFER
Geinig idee
ALMDUDLER... HEERLIJK!
Duivels vermaak
BEN GOERION
DIENT EIGEN
LIIST IN
Wlf 1
Kenners
Kopen Kodak
Film
Dief heeft
rijles nodig
Over de Mekong
Besluit nu definitief
India-Pakistan
Fris als een waterval
Dat is Almdudler, de bekende Alpen
drank uit Oostenrijk.
Bereid met geurige Alpenkruiden.
Fris, verkwikkend apartj
Almdudler is alcoholvrij. Met een
„tic" een heerlijke longdrink.
Muzieklessen duurder?
het volledige
voedsel
voor uw hond
Amerikaanse luilp
Proef het beste brood ter wereld!
UW CO-OP BAKKER BAKT
13a nk na overva
f 25ÜÜÜ armer
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 1 JULI 1965
Boltini's rood-witte circusco-
tsmxr/imssc ;"i,\
(Van een onzer verslaggevers)
EMMELOORD. Een dag Zuiderzee is voor bewoners van de
Noordoostpolder een bekeken zaak: gewoon een kwestie van man
moedig opstaan en stug agrarisch doorbijten. Voor de getaande film
regisseur Jan Wiegel betekent het echter 24 uur hoogspanning, van
hot naar haar rennen en blaren op zijn tong praten. Als hij zich 's mor
gens om vier uur met zijn cameraploeg van twaalf man bij Ramspol
ingraaft en in de groezelige schemer wacht op de invasie van Boltini's
rood-witte circuscolonne, ligt er voor hem een lang etmaal, dat hij in
snel tempo zal moeten vullen met geïmproviseerde interviews, polder
taferelen, cutterzuigers, dijkenbouwers en brullende roofdieren. In
opdracht van het ministerie van verkeer en waterstaat ploegt hij over
de bodem van de voormalige zee en etst hij zijn kersverse indrukken
van het „nieuwe land" in zijn kleurig celluloid.
lonne loopt als een bonte draad
door Jan Wiegels film over de
Noordoostpolder. Ook Johny
Lion is present met zijn Jumping
Jewels en (voor deze gelegen
heid) wat extra-bagage.
8
„Het is een unieke klus" zegt hij gre
tig, .omdat je hier op enkele vierkante
kilometers verleden, heden en toekomst
van hetzelfde stuk land kunt betrap
pen. In de Fleivo-polder film je arbei
ders, die een dijk in het water opwer
pen, een half uur later sta je te pra
ten'met een boer, die in de polder ge
boren is. Oud en nieuw vloeien onge
merkt in elkaar over en dat maakt de
idracht zo boeiend".
Jan Wiegel is niet de eerste filmer,
die de Zuiderzeepolders hun geheimen
probeert te ontfutselen. Gerenommeer
de kanonnen als Haanstra. Ivens en Van
der Horst zijn hem voor geweest en hun
buit bestond uit indrukwekkende werk
stukken „Ik heb dan ook lang gezocht
naar nieuwe aspecten", bekent Wiegel.
„Want het bewandelen van platgetre
den paden ligt me nu eenmaal niet. De
moeilijkheid daarbij was, dat je toch ge
bruik moest maken van dezelfde sym
bolen: de dijk. de zuiger, de hoererij
en. Ik wil eerlijk bekennen: ik heb me
suf gezocht naar een oorspronkelijk uit
gangspunt, totdat ik een affiche van Bol-
tini zag hangen. Ik was weer eens op
verkenning in de polder en ontdekte,
dat het circus in Emmeloord kwam.
„Dat js het", dacht ik, ,,ik laat Boltini
als een rode draad door mijn film lo
pen, vanaf 't moment, dat hij met zijn
wagens de polder binnentrekt, tot en
met de voorstelling. Ik ben gaan praten
en kreeg meteen de medewerking van
alle artiesten. Alleen de trapezewerkers
waren bang dat bun nummer wilde
gappen. Ze zeiden: „Als onze concur
renten die film in handen krijgen ma
ken ze al onze trucs een voor een na".
Ik heb ze duidelijk gemaakt dat ik al
leen flitsen van hun optreden zou ge
bruiken en dat de polder hoe dan ook
de belangrijkste rol zou spelen.
Eenmaal zover heb ik een scenario
gemaakt Ik ben geen jongen die vol
gens een draaiboek werkt. Dat is me
te benauwd, te eng. Ik heb een idee,
een geraamte en daar ga ik mee stoei
en. Ik had bijvoorbeeld een olifant no
dig. die uit het circus ontsnapt en de
polder invlucht. Dat leek me een gei
nig idee. maar de pijn was alleen dat
Boltini zijn olifanten verhuurd heeft. Ik
moest er dus zelf een zoeken en dat
is nog gelukt ook. In Tilburg hadden ze
er een en die kon ik voor een dag hu
ren. Dat kan ik overigens maar één
keer doen, want mijn budget is beperkt
en ik kan er nog niet eens een handvol
geld tegenaan gooien.
Achteraf weet ik niet eens of ik die
olifant in mijn film gebruik, want het
was een druiloor die niks wilde en al
onze mooie plannen in de gort gooide.
Kijk, dat is nou een van die beruchte
tegenvallers en als je nou volgens een
draaiboek werkt, zit zo'n scène er muur
vast in en kun je die zenuwenolifant
onmogelijk laten vallen. Ik heb daar
geen last van: ik wacht, totdat de film
ontwikkeld is en als ik dan zie, dat
hij averechts op de kiek staat, gooi ik
hem zonder aarzelen in de prullenmand.
Ik heb die circusopnamen ook nodig,
omdat ze de toeschouwer straks duide
lijk zullen maken, dat het hier om echt
land gaat. Als je alleen hijskranen en
prut laat z^en denken vooral de buiten
landers al gauw. ,,0'h, dat is een ex
perimentje van die Hollanders, die kun
nen geen plas water zien zonder er met
een een zandzuiger in te zetten. Ik pro
beer dat te vermijden door de mensen,
die in de film een rol spelen, 's avonds
in het circus weer ten tonele te voe
ren. Je hebt ze eerst bezig gezien op
hun land of in hun boerderij en daarna
ontdek je ze weer op de tribune of in
een loge van Boltini. Ik hoop, dat mijn
film daardoor wat menselijker trekken
krijgt."
Voordat Jan Wiegel de eerste meter
celluloid door zijn camera's jaagt, heeft
hij eerst twaalf keer de circusvoorstel
ling bijgewoond. Hij heeft de groen
witte tent achtervolgd tot in de uithoe
ken van Nederland en die nummers uit-
gezeefd die hij straks nodig heeft voor
zijn „Dag Zuiderzee". „Dank zij het
circus", zegt hij, „kan ik ook duidelijk
maken, dat mijn film zich in 24 uur
afspeelt. Je ziet het binnentrekken, het
opbouwen, de parade en de voorstelling
en synchroom daarmee toon ik het le
ven in de polder. Als het publiek in
de tent klapt voor de dompteur, draai
ik de leeuwen weg en laat ik de dijk
werkers zien. Er wordt dan in feite dus
geapplaudiseerd voor de mensen, die de
polder bewoonbaar maken, zo gaat het
mijn hele film door: ik wissel circus-
In Emmeloord werden filmop
namen van het circus afgewisseld
met heelden uit de polder. Tij
dens de grote parade werd de
jongleur op de voet gevolgd door
een stoere landbouwtrekker,
waarop weer andere cisQUsar-
tiesten een plaatsje hadden ge
vonden.
TEL AVIV (RTR) De Israëlische
oud-premier David Ben Goerion heeft
besloten uit de Mapai-partij, die hij 35
jaar geleden heeft opgericht te treden
door een onafhankelijke kandidatenlijst
in te dienen voor de algemene verkie
zingen in november.
Het besluit viel na maanden van felle
strijd in de boezem van de partij tussen
Ben Goerion en de huidige premier Levi
Esjkol. Op 3 juni wees het bestuur van
de Mapai Esjkol aan als partijkandidaat
voor de functie van premier bij de ver
kiezingen, die in november gehouden
zullen worden. Esjkol kree<* toen 179
stemmen en Ben Goerion 103. De vorige
maand traden twee ministers, beiden
aanhangers van Ben Goerion, uit de re
gering.
NIEUW DELHI (RTR) Indische en
Pakistaanse functionarissen hebben in
Nieuw Delhi een overeenkomst getekend
die een einde maakt aan hun geschil
om het gebied in de Indiase staat Koetsj.
Het akkoord behelst een formeel be
stand, dat afgelopen nacht van kracht
is geworden. Engeland heeft in de kwes
tie bemiddeld.
Van beide kanten zal men de militaire
eenheden, die al enkele malen in felle
gevechten waren gewikkeld, terugtrek
ken, Een ministersconferentie zal trach
ten het eens te worden over de omstre
den grens in Kostsj Als di^ overleg faalt
zal men het vraagstuk aan een scheids
gerecht voorleggen.
(Advertentie)
PER FLES 29 CT
GROTE GEZINSFLES 75 CT
beelden af met opnamen in de polder
en hoop daarmee te bereiken, dat het op
zich technische onderwerp voor een
groot publiek genietbaar blijft."
Inmiddels zijn de eerste opnamen al
weer achter de ruig. Jan Wiegel is met
zijn cameraman Pim Heijtman naar Urk
geweest om het uitgaan ener lagere
school met de bijbel te filmen. Tevo
ren heeft hij omstandig toestemming ge
vraagd aan de burgemeester en de bo
venmeester, want het is de bedoeling,
dat de Urker jeugd op het schoolplein
verrast worden door een schetterende
geluidswagen, bemand door de'dwergen
van Boltini. De bovenmeester had aan
vankelijk ernstige bezwaren, want cir
cus is in de Urker gemeenschap syno
niem met duivels vermaak, maar Wie
gel heeft hem na een uur toch plat-
gepraat. Er mag gefilmd worden, maar
dan wel decent. Geen bloot, geen kracht
termen, geen heiligschennis.
Op het moment, dat de dwergen mid
den in Urk een rondedans maken, komt
een onderwijzer van de school met de
bijbel naar Jan Wiegel toe om hem te
zeggen dat hij met klem protesteert te
gen de gang van zaken. De regisseur
werpt hem eerst ferm het fiat van de
burgervader in het gezicht en als dat
niet de man vermurwt, merkt hij fijn
tjes op, dat zelfs het hoofd der school
zijn toestemming heeft gegeven. De on
derwijzer schudt daarop het stugge hoofd
en roept misprijzend: „Dat is geen kunst
want de bovenmeester is zo doof als
een kwartel."
Uiteindelijk lukt de opname toch, want
Wiegel is een doorbijtertje. Hij weet
voor de grote circusparade (het inder
haast geleende olifant en kameel als
welkome aanvulling) heel Emmeloord
op stelten te zetten en als om kwart
over acht de voorstelling begint is de
tent tot de laatste plaats bezet. Een tro
pische regenbui beukt op dat moment
de linnen circuskoepel en veroorzaakt
een gulzige waterval in een piste
Achter de loges kijkt Jan Wiegel a-
demloos naar de dompteur, die zorgvul
dig zijn gepommadeerde haardos in de
muil van leeuw Simba legt. Het is de
dertiende keer binnen drie weken, dat
hij getuige is van deze adembenemende
afdaling. Van twee kanten snorren de
camera's. De mannen achter de schijn
werpers houden de opengesperde muil
angstvallig in hun lichtkegels gevan
gen.
„Het kan een geinige film worden",
zegt Jan Wiegel opgetogen.
(Van een onzer medewerkers)
Dit kaartje geeft een duide
lijk overzicht van de situatie
der landen aan China's zuid
grens.
SAIGON. Onlangs stelde Walter Lippman de vraag, hoeveel
„Vietnams" en „Dominicaanse republieken" op hetzelfde tijdstip door
Amerikaanse mariniers zouden kunnen worden bewaakt. Lippman ziet
de Verenigde Staten al betrokken worden in een eindeloze serie in
mengingen omdat niemand de verzekering kan geven, dat de onge
regeldheden in Vietnam en in de Dominicaanse republiek niet gevolgd
zullen worden door revoluties in de rest van Indochina, of Korea en
Birma en door oorlog tussen Pakistan en India. Hij is zeer sceptisch
gestemd ten opzichte van de opvattingen van president Johnson, die
alle ongeregeldheden toeschrijft aan het gewroet van rood-China en
de Sovjet-Unie in de wereld. In tegenstelling met de mening van Lipp
man is Johnson de opvatting toegedaan dat het rode gewroet vooral in
zuid-oosl-Azië plaatsvindt en dat de onrust o.a. in de Dominicaanse
republiek slechts een incidentele uitloper vormt.
AMSTERDAM (ANP). Het
hoofdbestuur van de Koninklijke
Nederlandsche Toonkunstenaars-
Vrreeniging heeft de leden geadvi
seerd de termijnlesgelden voor
zover deze sedert 1 januari 1964
geen herziening hebben ondergaan
met ingang van 1 september
1965 te verhogen met tenminste 10
procent.
(Advertentie)
Met GRATIS speldje.
Flora is ook deelnemer aan de
nationale speldjescompetitie.
FLORA HONDENBROODFABRIEK - DORDRECHT
(Advertentie)
VOOR BRILJANTE KLEURENFOTO'S
VAN NUYS, CALIFORNIE (UPI)
De politie van Van Nuys in de
Amerikaanse staat Californië zoekt
naar een inbreker, die nodig vracht
autorijlessen moet hebben.
De man brak dezer dagen laat
in in een verpleeghuis, waaruit hij
voor 200 dollar aan tuinmeubilair
wegsleepte. Het achteruit wegrijden
leverde enige moeilijkheden met het
volgende resultaat op:
een botsing met een hek, dat
niet van tevoren open wa$ gezet
het openrijten van de zijmuren
van twee flats aan weerskanten van
een' nauw straatje, waardoor de be
woners wakker werden. Een hunner
sprong op de treeplank en wilde het
contactsleuteltje grijpen. Hij viel en
liep snijwonden en blauwe plekken
op
negen geschepte geparkeerde
auto's
een geschept met beton er-
sterkt hek
beschadiging van een zwembad,
op enkele centimeters waarvan de
wagen tot stilstand kwatm.
De inbreker zette het op een lo
pen. de buit van 200 dollar en scha
de tot een bedrag van 15.000 achter
latend.
Met de berichten uit Thailand (Siam)
voor ogen zou men geneigd zijn de A-
merikaanse president in het gelijk te
stellen, vooral wanneer Lippman als uit
gangspunt neemt dat Azië tenslotte een
Ghinese aangelegenheid is en geenszins
een Amerikaanse. Maai4 zonder Ameri
kaanse inmenging in Zuidoost-Azië zou
dit deel van de wereld weldra verstrikt
geraken in het rood-Chinese gevaar, dat
op kousevoeten nadert.
In Vietnam woedt een verschrikkelijke
oorlog Laos is vrijwel prijsgegeven aan
die chaos. Camibodja zit permanent ge
vaarlijk op de wip. Stukje voor stukje
wordt de barrière door de opdringende
Chineesee vloedgolf weggevreten. Zelfs de
machtige Mekong-rivier is niet in staat
om het geweld van de volksdemocrati-
sche guerrilla's te keren. Al geruime
tijd zijn de kwartiermakers uit Hanoi
en Peking bezig het noordoosten van
Thailand rijp te maken voor de strijd
zoals die nu in Zuid-Vietnam gestre-
Advertentie)
den wordt. Als een woekerplant uit de
tropischs regenwouden grijpt het com
munisme om zich heen en altijd maar
weer opnieuw vindt het een voedings
bodem. Het is zeker niet toevallig dat
juist in Noordoost-Thailand de commu
nistische terreur al een begin heeft ge
maakt. De bijna tien miljoen inwoners
van deze Thaise provincies lijden wel
geen honger, maar de toestanden on
der dit volksdeel zijn verre van roos
kleurig.
De mensen in het noordoostelijke deel
van Thailand zijn meer verwant aan de
Lao; zij dragen ook de kenmerken die
de Thai volkomen mist. Een van die
kenmerken is het gebruik van rauw
voedsel. Het gebruik van runderbloed
en rottende vis hebben tot gevolg ge
had dat vrijwel de gehele bevolking
lijdt aan een of andere ziekte, die dooi
de via het yoedsel in he^ lichaam ge
raakte parasieten wordt veroorzaakt De
regering in Bangkok tracht de bevol
king te bewegen tot betere voedingsge
woonten, maar veel resultaat heeft dit
streven nog niet. Aan de andere kant
zijn het de communisten die een dank
baar gebruik maken van deze verkeerde
levenswijze. Ziekten en lijden, gebrek
aan water: dat is de basis waarop de
communistische propaganda gevestigd
is.
Natuurlijk doet de regering alles om
Noordoost-Thailand binnen niet al te
lange tijd tot bloei te brengen, "let is
veelzeggend dat op het ogenblik van de
Amerikaanse hulp aan Thailand bijna
U kunt nu brood eten, zó mals, zó gezond, zó lekker als nooit
te voren. Gebakken van 's werelds beste tarwekorrel, geoogst
op de gigantische velden van „The Great Plains" in de V.S.
Geniet nu van het beste brood. Met toewijding voor u gebakken
door de CO-OP bakker. Vraag hem naar het nieuwe, luxe
Amerikaanse witbrood.
tweederde naar het noordoosten gaat.
Daarvan is een groot deel bestemd voor
enorme waterwerken die zijn geprojec
teerd. Maar zelfs hieruit putten de com
munisten hun opruiende leuzen; hun ge
heime radiozenders blaten aan één stuk
dat de regering van imperialisten dui
zenden gaat verplaatsen ten eigen ba
te. Huis en haard moet de bevolking
verlaten voor de Amerikaanse imperia
listen, die hun plannen uitvoeren met
steun van de dictatoriale, fascistische
Thailandse regering, zo bazuint de com
munistische radio uit. In werkelijkheid
zullen inderdaad tienduizenden zich nieu
we dorpen moeten bouwen op andere
plaatsen, omdat er een geweldig stuw
meer za] ontstaan voor een nieuw te
bouwen dam in hun huidige woonstreek.
Uiteraard zal de regering de bouw van
de nieuwe dorpen voor haar rekening
nemen en de dam zal zorgen voor de
zo broodnodige watervoorzieningen.
Drinkwater en bevloeiingen zullen
nieuwe welvaart brengen in dit bij uit
stek geschikte rijstgebied, dat tot nu
toe gespeend was van de technische
middie-len om de produktie op te voeren.
Het is allerminst verwonderlijk dat de
communisten dit gebied als hun werk
terrein hebben uitgezocht. De vooruit
gang heeft er nog weinig -resultaten ge
boekt. Daarvan maken de agenten uit
Peking en Hanoi gebruik. Wapens en
propagandamateriaal worden het noord
oosten binnengesmokkeld en het moor
den onder de dorpshoofden heeft al in
gezet. Alhoewel de regering zich zor
gen maakt, is zij volkomen voorbereid
op hetgeen haar te wachten staat. An
ders dan in Zuid-Vietnam zijn er kost
bare wegen aangelegd die de regerings
troepen in staat zullen stellen direct in
te grijpen op elke plaats waar dit no
dig mocht zijn. En de Amerikanen heb
ben in Thailand een indrukwekkend ar
senaal opgebouwd, dat onmiddellijk ter
dienst: staat bij een nieuwe communis
tische agressie.
Bijzonder drukkend is in dat geval de
aanwezigheid in Thailand van miljoenen
Chinezen. Zullen zij zich in het komend
conflict Thais voelen of Chinees? Is het
China van Mao Tse Toeng toch het hun
ne? Er bestaat helaas niet veel twijfel
over voor wie zij zullen kiezen.
Caissière met dood bedreigd
KANSAS CITY (UPI) Een onbe
kende heeft gisteren de Guaranty State
Bank van Kansas City in de staat Mis
souri van naar schatting 25.000 gulden
beroofd.
De caissière, de 26-jarige miss Adelle
De Bolt, zei, dat de man een vuurwapen
voor zich had neergelegd en haar een
briefje had gegeven waarop stond:
..Blijf kalm dan zal u niets gebeuren.
Dit is een overval. Als u alarm slaat
schiet ik op u".
De dief was volgens miss De Bolt on
geveer twintig jaar en erg zenuwachtig.
..Zijn handen beefden en hij zei me o'
te schieten", vertelde ze. De man
voortvluchtig.