HET LAND
SALZBURG
ONBEDOR VEN OORD
Grootsheid gepaard aan charme
WEGWIJS
11
a
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 19 JUNI 1965
Het Salzburger land is eerst en vooral
het land van de kolossale porties. In
Nederland kunnen we volstaan met on
ze buitenlandse gasten erwtensoep als
nationaal hoofdgerecht voor te zetten,
maar wat wil men kwijt aan mensen,
die de benen ten hoogste strekken tij
dens een korte dribbel door Maduro-
dam....? Rondvaartboot en touringcar
hebben is de droeve ervaring van
onze Horeca als aperitief nauwelijks
waarde: wie van deze vervoermedia
gebruik maakt, valt onontkoombaar ten
prooi aan de agrarische traditie van het
trage, bedachtzame herkauwen.
Hoe anders is dat. wanneer men neer
zijgt in een Gaststatte in Alm, Saalbach
en hoe ze verder heten mogen, de hecht
doortimmerde dorpjes, die weggekro
pen liggen tussen de kromgegroeide te
nen van de oostelijke Alpenvoet. De
waard, de waardin en hun vele zonen
en dochtereh (want het horecabedrijf is
hier voornamelijk een uitgebreide fami
lieaangelegenheid) scharen zich rondom
uw stoel in het stilzwijgende, zorgvolle
besef, dat u zojuist wankelend bent te
ruggekeerd van de bedwinging van een
twintigduizender en mocht gij dit al
zwak protesterend willen ontkennen,
dan zullen zij tóch tenminste verwach
ten dat u dertig maal achtereen per ski
de Schattberg bent afgesuisd. Hun li
chaamsbouw, die zich voornamelijk
concentreert in achterhand en kuiten,
bewijst, dat zij eenvoudig niet anders
denken kunnen; pieken en hellingen
schermen hun gezichtsveld aan alle kan
ten hermetisch af.
U zit dus in Alm, Saalbach of noe
ze ook heten mogen, en er moet ge
geten worden. Bestellen? Niets bestel
len! Weten de waard en de waardin
en hun zonen en dochteren soms niet
wat u toekomt? Hebben zijzelf, na een
dag op de ijle. tintelende hoogten,
soms niet de honger door het gestaai-
Geldig paspoort of een niet langer
dan vijf jaar verlopen paspoort of een
toeristenkaart. Geldig paspoort is, als
overal, beter.
Geldige groene kaart voor voertuig
vereist. Ook voor bromfiets.
Wie in het bezit is van de geldige Ne
derlandse registratiepapieren kan
voertuigen vrij invoeren. Carnet of
triptiek dus niet nodig. Geldige papie
ren als rijbewijs, kentekenbewijs en be
lasting kaart worden erkend.
NL-plaat verplicht. Ook voor brom
fietsen.
MEENEMEN
Vrij van invoer 200 sigaretten of 50
sigaren of 250 gram tabak; 2 liter wijn
0,75 liter gedistilleerd.
MUNTEENHEID
De munteenheid in Oostenrijk is de
schilling, verdeeld in 100 groschen.
Wisselkoers OS 100 is 14 gulden.
BENZINE
Tankinhoud mag vrij worden inge
voeld. Gewone benzine kost OS 3.20
Der liter; super OS 3,70 per liter.
VERKEEï
Verkeer van rechts heeft voorrang
uitgezonderd op de voorrangsweger
(blauw vierkant bord met wit weg
nummer). In de bebouwde kom is d'
maximumsnelheid bepaald op 50 kr
per uur. bromfietsen 40 km per uu
Buiten de bebouwde kom geen bepei
king, uitgezonderd bromfietsen die on
daar niet harder dan 40 km mogen ri,
den. Bebouwde kom is van plaat*
naambord tot het bord Ortsende- O
Autobahnen en Autostrassen bed raag
de minimum snelheid 40 km. Let op
het is verboden binnen tachtig metc
yan een spoorwegovergang of zebi
ui te halen. Indien voor het parkere
een parkeerschijf is vereist, kan mc
deze bekomen in sigarenwinkels e
bil de kantoren van de Oostenrijk.'
club OAMTC (österreichischer Autr
mobil-, Motorrad- und Touring Club
rv HOTE1
Oostenrijk heeft over het algeme<
envoudig? hotels met evenredig^ pr'
vm zi-in veel mogelijkheden o
1 Particulieren kamers te hurr
rijzen van hotels: luxeklasse 280-51
se 75 onn klasse ^0-340; middenkla
Genv°udig 50-120 (alle pri
aanwP7iBP'ension) Indien een garag
auto liS' wordt het stallen van
auto veelal apart berekend.
Riina K.AMPERI
NatuurliilA men vrÜ kampere
aan Z iLVraagt men toestemmin
kamperen' te wlSE terlein' Vri
vaten Pn ia«- i oden in natuurreser-
alnensti-asZ u Grossglockner Hoch-
rS'fï; Hcl aantal kampeerter-
pen bi? ™LSrQOt' in de Al-
reiner van i 5ten meren. De ter*
bezocht wrvrHon £MTC kunnen alleen
bezit ziin val door hen- die i» het
Peercarnet 6611 "iternationaal kam
de lijf voelen loeien als een niet te
stuiten brand. Nou dan erwtensoep
zal er zijn, zeker maar dan als voor
gerecht. Als fundament zogezegd, waar
op de kolossale knappend gepanneerde
Schnitzel, die volgen gaat, comforta
bel rusten kan. Denk er een onafzien
bare Kartoffelsalat bij, met meer pa
prika en Sauerkraut overigens dan
aardappelen, en bij wijze van toetje
een slagroompunt ter grootte van de
troffel, die onze bouwvakarbeiders ple
gen te hanteren en u hebt een vage in
druk van de wijze, waarop u zich van
tafel oprijzend voelen zult. Vooral, wan
neer u een en ander besprenkeld hebt
mst de Slivowitch (55 pet.), die de
zorgzame waard u aanried te gebrui
ken om de kou der hoogten uit uw
vei kleumde merg te jagen.
Vooropgesteld zij. dat men de ge
neugten van een dergelijke gargantu-
eske maaltijd slechts naar waarde
schatten kan, wanneer men zich met
terdaad heeft over geleverd aan de be
zigheden, waaraan de bewoners van het
Salzburger land hun mollige achter
hand en kuiten danken. Of, zoals een
Salzburger die eens Scheveningen had
bezocht, schouderophalend zei: ,,Je
komt niet naar de bergen om pootje
te baden".
Er zijn inderdaad Nederlanders, die
van een Oostenrijkse vakantie terugke
ren met de moedeIoze mare: „Nooit
meer: 't eten is er niks"- Het is de
categorie,,, die lauw van souvenirwinkel
naar souvenirwinkel slentert en hoog
stens met stijf dichtgeknepen ogen per
Seilbahn of Sessellift een heilinkje
neemt. Aan hen zal de hardhandige
gastvrijheid van de Oostenrijkers in
derdaad wel niet besteed zijn. Wie ech
ter van fikse lichaamsbeweging houdt
en van grote, hartige happen om het
daardoor ontstane gat hecht dicht te
metselen, gaat naar Alm, Saalbach
of hoe ze ook heten mogen, strijkt
neer in een Gaststatte en zegt tegen
de waard, de waardin en hun zonen en
dochteren, die met een grijns van ooi-
tot oor naderbij komen: „Gaat
uw dagelijkse gang maar, meine Lie-
ber; ik verlaat mij geheel op uw des
kundigheid". Wedden, dat u hooguit
vijf gulden kwijt bent?
IETS LIEFELIJKS
Dit alles wil geenszins zeggen, dat
men een klipgeit of gemsbok moet zijn,
wil men zich in 't Salzburger land op
zijn gemak voelen. Integendeel: een
Salzburger zelf heeft eens geschreven:
,,In mijn jeugd ben ik één keer op
de Grossglockn^r geweest, met mijn
oom, die gids was. Maar ik kan niet
zeggen, dat ik met veel plezier aan
dat avontuur terugdenk. Ik herinner
me alleen, dat het op de top beest
achtig koud was. En toen het in mijn
hoofd eindelijk uitgeduizeld was, zag
ik tot mijn teleurstelling onder me al
leen maar, wat ik tot dusver altijd
boven me had gezien, namelijk ber
gen." Dit is, zal men toegeven, nau
welijks de geest, waarin men Junkfrau,
Matterhorn of Mönch aanvalt. De
Salzburg ts kunnen er dan ook geen
traan om laten, dat de natuur, toen zij
in het mesozoicum de oprisping kreeg,
die verantwoordelijk is voor het ont
staan van de 'Alpen, deze barre tita
nen een eindje verderop legde. Zij
missen de gedrevenheid, die de Zwit
sers tegen de hoogste toppen opjaagt
met gevaar, zoal niet voor het hele
lijf, dan toch voor verschillende nut
tige leden. Zij gaan er prat op, dat
hun landschap bij alle grootsheid iets
liefelijks, iets paradijselijks bewaart,
waarin men hand. in hand om kan
gaan, zonder de dwingende noodzaak
van pikhouweel en touw. Men kan hun
dan ook geen groter verdriet doen dan
door achteloos te stellen „Salzburg,
dat ligt tocht in Salzkammergut of
Tirol, nietwaar?" Salzburg ligt vol
gens hun topografie in het Salzbur
ger land en een schoner streek is op
aarde niet denkbaar
BINNEN TWEE UUR
En zoals in de grote wereld alle we
gen naar Rome leiden, zo leiden in dit
kleine wereldje of men nu uit het
Gasteiner Tal komt met zijn mon
daine badplaatsen, uit het lieflijke
Salzburger Seeëngebiet met zijn bron
zen zonnebaders, uit Dachstein met zijn
k a thed ra a 1 a chti g e mammoetgrotten
of uit Pinzau, welks deigepde hoog
ten het domein zijn van vervaarlijke
steenbokken en arenden zo leiden
hier alle wegen naar het stadje, waar
aan het land zijn naam ontleent:
Salzburg. Sinds de KLM het jaren
geleden niet meer lucratief vond erop
te vliegen, is het van hieruit wat moei
lijk bereikbaar geweest, maar dit jaar
exploiteert Austrian Airlines op woens
dag en zaterdag vanuit Amsterdam
een lijn, die de barokke pracht van
Mozarts geboorteplaats a raison van
226 gulden voor 'n ma-andretour bin
nen nog geen twee uur bereikbaar
maakt.
GROOTSTE KASTEEL
Mozart., eens moest de naam val
len, maar aangezien deze lichtvoetigste
aller componisten zelf het stadje boos
de rug heeft toegekeerd, mag 'u hem
tenzij u een fervent minnaar van
de Festspiele bent natuurlijk met
een weer vergeten. Een middag op een
der vele terrassen, die de schuimende
Salzach afzomen, zomaar achter een
kopje koffie of een glas droge wijn
doorgeluierd, schenkt oneindig veel
meer genoegen dan een bezoek aan
het stoffige Mozarfchuis. Of nee, ga
een pils drinken in het vochtige be
moste Franciscanerschloss boven op
de Kapüzinerberg; het zal u smaken
na de eindeloze klim langs de dicht
beboste hellingen. Hst Franciscaner
schloss is een onnoemelijk gevalletje,
dat daar eens door een zeer achter
dochtige leenheer boven de achter
grond moet zijn neergehangen. Het
biedt onder meer uitzicht op zijn gi
gantischs tegenvoeter aan de overkant
van de Salzach: het slot Hohensalzburg,
dat de Mönchberg bekroont en dat. als
zijnde' het groot «cle bewa-'-d gebléven
kasteel uit heel Midden-Europa,
eveneens best een bezoek waard is, ai
heeft Mozart er dan vaak voor zijn
tirannieke aartsbisschop gespeeld.
Maar vooral bisdt de kruin van de
Kapüzinerberg, waar het flesje pils be
dauwd is als had het speciaal voor u
sinds de middeleeuwen in een put te
koelen gelegen, een uitzicht op Salz
burg zelf. Leunend over de gegroef
de borstwering waant men zich de
stadsarchitect. Wolf Dietrich von Raite-
nau zelve. Daar, wijst uw gebiedende
vinger, moet de Dom komen die de
Sint-Pieter van Rome naar de kroon
zal steken, daar de Residenzplatz met
z'n majesteitelijke fagaden, daar het
slot Mirabel! met zijn heerlijke tui
nen. En zie, het ligt er al, samenge
voegd tot een patroon, aan welks vol
maaktheid uw kritische oog niets
meer toe te voegen heeft
Of ga naar Schloss Hellbrunn, met
een van de fiacres, die overal elders
een anachronisme zouden zijn, maar
die hier het gemoedelijke ritme van
de voorbije eeuwen terecht in ere hou
den. Laat u niet verleiden tot een be
zichtiging, hoe summier ook, van de
Wasserspiele, want dat zijn een soort
bedriegertjes. Laten de Salzburger
daar maar in Arnhem onder komen
staan. Dwaal liever door hst park met
zijn vele paviljoentjes, die bewijzen
hoe ondeugend de kerkvorsten geweest
móeten zijn, die hier resideerden en
knoop ondertussen een gesprek aan
met uw koetsier. Kijk hem in de
ogen en vraag: „Is het nu waar, wat
u straks vertelde, namelijk dat het
hart van de architect Fischer von Er-
lach is gevierendeeld en stuksgewijs
is bijgezet in de vier kerken, die zijn
faam in Salzburg hoog houden?"
Zijn blik zal gaan twinkelen en hij
zal antwoorden: „Liegen de gidsen op
uw rondvaartboten soms nooit?" Nog
een paar borende vragen en hij werpt
zijn vermomming af. Hij blijkt een
jongeman uit Utrecht te zijn, die hier
studeert voor dirigent en vanaf nu kan
het gesprek gaan over Salzburg en
Wenen, die elkaar met grote heftig
heid het bezit van Von Karajan be
twisten.
TÓCH MOZART
En 's avonds tóch Mozart, maar dan
in Schloss Mirabell, waar tijdens in-
intieme huisconcertsin in een rococo-
zaaltje vol kaarslicht de muziek van
de meester gespeeld dient te worden:
door bezielde amateurs en voor een
klein, meer op amusement dan op
cultuurbeoefening gericht gehoor.
„Naar Mozart moet je luiste
ren zoals zijn tijdgenoten luisterden",
zei de leerling-dirigent uit Utrecht na
dat hij in Schloss Hellbrunn zijn groen
uitgeslagen frak had afgelegd. „Wis
ten zijn tijdgenoten veel, dat er 'n
Stravinsky en een SchÖnberg zouden
kom-sn?" Een wijze uitspraak, waarop
men, wandelend door Salzburg, als
volgend kan parafraseren: „Deze
stad moet ik zien, zoals Mozart ze
zag. Wist hij veel, dat hij eens on
sterfelijk en het voorwerp van eerbie
dige pelgrimages zou worden?"
Druipsteengrotten te Eisriesenwelt.
'.ezicht op ile barokke pracht van Salzburg.
Salzburg is met zijn oppervlak van
7154 vierkante kilometer een van de
kleinste Oostenrijkse Bundeslandern.
Het ligt een oev-tje verloren tussen
bergsporttrekpleisters als Salzkam
mergut en Tirol en wordt daar dan
ook vaak mee verward. Ten onrecli-
te: de streek heeft zoveel eigens, dat
de bewoners gelijk hebben, als zij deze
als een afgerond toeristisch gebied vol
uiteenlopende mogelijkheden zien.
Door de lucht heeft Salzburg een
rechtstreekse verbinding met Schip
hol. die twee maal per week wordt ge
vlogen. Ook kaai men naar München
vliegen en de laatste 150 kilometer per
trein afleggen. Per auto bereikt men
Salzburg via Karlsruhe en München:
afstand ruim 900 kilometer. Er is ook
een auto-slaaptrein.
Salzburg zelf en met zijn lusthoven
doorspikkelde omgeving behoeven
als goede wijn geen krans. De stad
is het tegendeel van mondain, maai
voor liefhebbers van serieus amuse
ment biedt zij evenementen te over.
Wel dient men er rekening mee te hou
den. dat er vaak de beruchte
Schniirregen valt, terwijl de stralende
barok van Mozarts geboorteplaats
juist om een beetje zon vraagt.
Enkele kilometers van Salzburg van
daan liggen in een heuvelachtig be
bost landschap vol meren de slaperige
dorpjes Obertrum, Seeham, Mattsee
en Henndorf. Tussen de gletsjers var
de Dachstein en het Ennstal en Lam-
mertal liet een bergachtige streek vol
ongerept natuurschoon, waarin Abte-
nau. Rads tad t, Golling en Kuchl de
belangrijkste plaatsen zijn.
Van de Grossglockner naar de
Hochkönig strekt zich een keten van
pittoreske dalen met charmante dorp
jes uit. die overtorend worden door
machtige bergruggen. De Eisriesen-
welt (grotten) en de Kitzlochklamm
(kloven) zijn de belangrijkste attrac
ties.
Oberpinzgau heeft naast verstilde da
len de beroemde Ki'immlerwaierval.
die de hoogste in Europa is, en wordt
overschaduwd door de toppen van de
eeuwig besneeuwde Hohen Tauern. Het
Saalaehtal is een schilderachtige val
lei tussen het Steinernes Meer en de
Loferer Steinberge, en het Gasteiner-
tal wemelt van internationale kuuroor
den als Badgastein, en Bad Hofgastein.
Lungau Obertauern tenslotte is een
streek vol onbedorven natuur en folk
lore.
Salzburg heeft een Westeuropees kli
maat, waarin westelijke en noordwes-
talijke winden overheersen, met koe
le zomers en zachte winters, 's Avonds
kunnen plotselinge temperatuurdalin
gen voorkomen. Vliegen en horzels zor
gen 's zomer vaak voor overlast.
De toestand van de hoofdwegen is
goed, maar de mooie zijwegen zijn
vaak erg smal en niet altijd stofvrij.
Veel wegen hebben hellingen tot meer
dan 20 procent.
Vissen in de bergmeren.
Oostenrijks
Toeristenverkeersbureau
Herengr. 437 - Amsterdam
Telefoon 62188 en 239178
Dorpjes vol gastvrijhe
