Claus
oom
Alexander
wilde de Führer doden
Defferres droom brak
op de schoolkwestie
Pers over
verloving j
iBeatrix
HANDELINGEN"
Beatrix zag
Claus voor
het eerst in
Berleburg
Handgranaten
op het lichaam
Gewond
Bonn niet in
Concorde-
project
Onenigheid in
vredesmissie
Gemenebest
voor Vietnam
Niet verdacht
Soldaat sterft
na stoeipartij
Pierre Harmei
formateur
in België
Onbehoorlijke films in
Italië zonder subsidie
Anti-joodse-
actie Bamberg
duurt voort
Den Haag
contra
Pretoria
Anti-Nederlandse
campagne
in Zuid-Afrika
Nog 4 man vermist bij
Verolme Rozenburg
rond aam het
BINNENHOF
Regering Moro gered:
Politiek of honger
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 19 JUNI 1965
DEN HAAG (ANP) De 38-jari-
ge Claus Georg Wilhelm Otto
Friedrich Gerd von Amsberg,
wiens verloving met prinses Bea
trix op 29 juni wordt verwacht,
is een jonge diplomaat die als ie-
gatieraad en piv. chef verbonden
is aan de afdeling ter behartiging
van de econoniische betrekkingen
met de Afrikaanse landen van het
ministerie van Buitenlandse Za
ken in Bonn.
Hij werd 6 september 1926 in Döt-
zingen in het district Luchov aan
de Elbe geboren uit een luthers ge
zin. Hij heeft zes zusters.
Zijn vader eveneens Claus gehe
ten, was hereboer. Hij overleed
in 1953 in Jasebeck in noord-
Duits land. Zijn moeder, de wedu
we Gosta Freun von dem Bussche-
Hattenhausen, woont nog in Döt-
zingen in een groot door bossen
omringd landhuis.
Dit gebied ligt op de grens van
Oost- en West-Buitsland.
Vóór de tweede wereldoorlog
emigreerde net gezin naar Khode-
sië, waar vader Claus zich als
farmer en koffieplanter in de buurt
van Salisbury vestigde. Deze was
namelijk officier geweest van een
zgn. Duitse Schutzgruppe in het
voormalige Duits Oost-Alrika.
In 1943 hij was toen 16 jaar
werd Claus von Amsberg bij de
Wehrmacht ingelijfd. Hij heeft
toen zijn diensi onder meer vei-
vuld in Denemarken en Italië. Na
de oorlog studeerde hij rechten aan
de universiteit in Hamburg. Hij
werd in 1957 aan het ministerie
van Buitenlandse Zaken verbon
den. In 1953 kreeg hij de rang
van legatiesecretaris en in 1961 die
van legatieraad. Van 1959 tot 19Ö1
was hij als derde secretaris werk
zaam op de Duitse ambassade in
Santo Domingo en van 1961 tot
medio 1963 als tweede secretaris
Dij de Duiftse legatie m Abadan.
In dat jaar keerde hij terug naar
Buitenlandse Zaken in Bonn, waar
nij hoofdzakelijk de relaties met
de jonge Afrikaanse landen behar
tigt,
H'ij spreekt Frans, Engels,
Spaans en Portugees.
Claus von Amsberg leidt ove
rigens een vrij onopvallend leven
in zijn flat in Bad Godesberg bij
Bonn, van waaruit men een prach
tig uitzicht heeft op de Rijn en
het aan de andere kant gelegen
Zevengebergte. Tot zijn liefde boe-
rij en behoren roeien, golf en ski
ën, terwijl verder zijn voorliefde
voor zijn snelle Porsche wel ai-
gemeen bekend is.
Over het hoe en waar prinses Be
atrix en Claus von Ambsberg el
kaar voor het eerst ontmoetten
en genegenheid voor elkaar op
vatten lopen de lezingen uiteen.
Aangenomen wordt dat die van
een zijner vrienden, de 41-jarige
Caspar d'Oeynhausen-Zie,r Storff
graaf von Hahnwald, achterneef
van prins Bernhard juist is. Vol
gens hem zouden Beatrix en
Claus elkaar 3 juni 1964 voor het
eerst ontmoet hebben in Berle
burg, waar beiden het huwelijk va
de zuster van prins Richard zu
Sayn - Wittgenstein, Tatjana, met
prins Maurits von Hessen bij
woonden. Nadien ontmoetten zij
elkaar tijdens een skivakantie in
Gstaad in Zwitserland.
De familie Von Amsberg voert
hoeweil van adellijke afstamming,
geen speciale titels. Voordat de
aanduiding „von" in 1795 aan de
naam werd toegevoegd, luidde de
ze Amtsberg met een t.
Het Duitse adelsarchief in Mar
burg aan de Lahn vermeldt als
oudst bekende voorvader Jurgen
Ambtsberg, van beroep wapen
smid, die in 1686 overleed. Uit de
familie van moederskant is bekend
Freiherr von den Bussche, die
deelgenoot was in 'n voorgenomen
samenzwering tegen Hitler, die
evenwel door omstandigheden niet
tot uitvoering kwam
Claus von Amsberg heeft zoals
gemeld zes zusters. De oudste, de
40-jacrige Sigrid, is met een Ham-
burgse koopman gehuwd. Daarop
volgt Rixa, in 1927 geboren, en
van beroep onderwijzeres in Bruns-
wijk. In Afrika werden geboren:
in 1930 de tweeling Margit en Bar
bara, in 1939 Theda en in 1945
Christine. Margrit is stenotypiste
m Luneberg; Barbara is werk
zaam als kinderverzorgster in
Santiago in Chili en Theda is- ver
pleegster.
De grootvader van Claus von
Amsberg Wilhelm von Amsberg,
ni 1929 overleden, was opperhout
vester in het groothertogdom
Mecklenburg.
"n \vaaHnnrte<1uPamfletten te clistr'bue-
Prn Nedèrlanrt "lkine wordt °PSeroc-
«Ierland.se soederen te boycotten.
Vo'mdeSekerkefrti de N«lerduitsch her-
haneers Velt i. e on8eveer 200.000 aan-
Haae en f zus»erkerken in Den
stuurd waarin i1»86" telegrammen ge-
Nederiandso en ïvp£°test®«rt tegen de
loemd fonds. Deense giften aan ge
sloten haat r<iaari"f. heeft vrijdag be-
200 000 kronen (loonnn® van
slachto({|r™tea voor USwff" aan
Verh°sen tot 300.0%'kronen'per^aar.
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA Claus Georg von
Amsberg heeft een oom, Alexan
der von dem Bussche, een broer
van Claus' moeder, die tijdens de
tweede wereldoorlog een rol van
betekenis heeft gespeeld. In gun
stige zin dan, want in november
1943 verklaarde de toen 24-jarige
kapitein Von dem Bussche zich
bereid een aanslag op Hitier te
plegen. De kapitein behoorde tot
de velen uit het infanterie-
regiment „7 Potsdam", die beslo
ten hadden alles in het werk
te stellen om Hitler ten val te
brengen.
Von dem Bussche raakte door zijn
ideeën in contact met de vermaarde
Claus Schenk Graf Von Stauffenberg,
de man die de mislukte aanslag van 20
juli in de Wolfsschanze pleegde.
Kapitein Axel von dem Bussche zou
op het oefenterrein Jüterbog bij Hann
over in november 1943 een voor de
Duitse legers aan het oostfront ontwor
pen nieuw winteruniform aan Hitier
demonstreren. De jonge kapitein zou
dan vier handgranaten, die hij onder
dat nieuwe uniform verborgen hield, tot
ontsteking brengen. Het duurde dan nog
enige seconden voordat de met een lont
aan elkaar verbonden granaten tot ont
ploffing zouden komen. In die tijd zou
Von dem Bussche Hitier vastgrijpen,
zodat dë Führer gedood zou worden. De
gedachte dat Von dem Bussche een der
gelijke aanslag niet zou overleven, liet
hem vrij koud. Want het ging er om de
wereld van Hitier te verlossen.
Maar, zoals zo dikwijls gebeurd en
nog gebeuren zou, de aanslag ging niet
door. De dag voor de aanslag werden
bij een bombardement op Berlijn alle
nieuwe uniformen vernield. De demon
stratie moest op het allerlaatste mo
ment worden afgelast.
In december, toen Hitier weer ln zijn
hoofdkwartier terug was, verscheen
Von dem Bussche andermaal ten tonele.
Met nieuwe uniformen. Maar plotseling
bèsloot Hitier zijn kerstvakantie te gaan
doorbrengen in Berchtesgaden. Weer
kon de aanslag niet doorgaan. Von dem
Bussche moest daarop terug naar het
BONN (UPI) Het Brits-Franse Con
corde-project bevindt zich in een te ver
gevorderd stadium om West-Duitsland
nog hieraan te laten deelnemen. Dit
heeft Ludwig Erhard gisteren mede
gedeeld.
Hij voegde hieraan toe dat hij zijn be
langstelling heeft getoond voor een
Frans voorstel om gezamenlijk een
„luchtbus" te vervaardigen die 300 pas
sagiers zal kunnen vervoeren.
Enige tijd geleden is Bonn verzocht
het Concorde-project fianamcieel te steu
nen.
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN/SAIGON/MOSKOU
Er is onenigheid gerezen over
de samenstelling van de vredes-
commissie, die het Gemenebest
wil samenstellen voor de kwestie
Vietnam. De premier van Cey
lon heeft laten weten, dat hij
het te druk heeft. Kenya en ten
minste één ander land vinden
het lidmaatschap van de Britse
premier Wilson ongewenst. Naai
hun mening zal China en Noord-
Vietnam hem onaanvaardbaar
achten, omdat hij de Ameri
kaanse tactiek in Vietnam krach
tig steunt.
Premier Sjastri van India heeft
opnieuw aangedrongen op het terug
trekken van de Amerikaanse troepen
uit Vietnam.
In een verklaring van het commu
nistisch Chinese ministerie van buiten
landse zaken wordt gezegd: „Het Chi
nese volk steunt het Vietnamese volk
onvoorwaardelijk". En voorts: „Wij heb
ben alle voorbereidingen getroffen, en
wanneer wij het verzoek van het Viet
namese volk ontvangen, zullen wij di
rect onze vrijwilligers naar Vietnam
sturen om schouder aan schouder met
strijdkrachten en volk van Vietnam te
strijden tot de Amerikaanse agressors
uit Vietnam zijn verdreven".
De defensiecommissie van de Zuidko-
reaanse nationale vergadering, heeft be
sloten de in Zuid-Vietnam gestationeer
de Zuidkoreaanse troepen te verster
ken.
Achtentwintig B-52-bommenwerpers
van de Amerikaanse luchtmacht hebben
gisteren Vietcóng-concentraties in de
oerwouden ten noorden van Saigon aan
gevallen. Het was voor de eerste maal
dat deze grote strategische bommenwer
pers tegen de Vietcong werden ingezet.
De bommenwerpers kwamen van het
eiland Guam in de Stille Oceaan.
front. Kort daarna werd hij ernstig ge
wond. Maandenlang moest hij in een
ziekenhuis blijven. Hij verloor een been.
Hij werd daardoor ongeschikt om bij
verdere pogingen Hitier te doden een
rol van betekenis te spelen.
Waarom Von dem Bussche zichzelf
wilde opofferen om Hitier te doden,
heeft hij later verteld aan Freya gravin
von Moltke, die in het boekje „Fur und
Wider" de Duitse politiek tussen 1918
en 1945 heeft beschreven. Von dem
Bussche zei: „Ik wist dat Hitier gedood
moest worden nadat ik in een kleine
Oekraïnische stad getuige was geweest
van de executie van 1600 joden".
Alexander von dem Bussche behoort
tot de zeer weinigen uit de kringen van
het verzet tegen Hitler, die na de mis
lukte aanslag van 20 juli 1944 niet wer
den vervolgd. Vermoedelijk heeft hij
dat te danken aan zijn verwondingen.
Want tijdens de laatste aanslag op
Hitler lag hij in een ziekenhuis. Dat
heeft wellicht iedere verdenking voor
komen.
Von dem Bussche is na de oorBug eni
ge tijd als Legationsrat op het ministe
rie van buitenlandse zafcen werkzaam
geweest. Daarna was hij een tijdlang di
recteur van de Sclilosschule Salem
waar vroeger o.a. prins Philip van En
geland en koningin Frederika van Grie
kenland hebben gestudeerd.
Op het ogenblik is'Von dem Bus
sche hoofd van de afdeling ontwik
kelingshulp op het departement van
buitenlandse zaken in Bad Godes
berg.
AMERSFOORT (A.N.P.) Tijdens een
stoeipartij in de sportzaal van de. „Bos
kamp" in Amersfoort is gisterochtend de
20-jarige dienstplichtig huzaar H. J. van
Leeuwen uit Rotterdam onwel geworden.
Er werd onmiddellijk mond-op-mondbe
ademing toegepast en de gealarmeerde
dienstarts liet de jongeman overbrengen
naar het ziekenhuis „De Lichtenberg".
Daar kon men echter slechts de dood
constateren. De doodsoorzaak is nog niet
bekend.
De jongeman was ingedeeld bij het 101
tankbataljon te Amersfoort.
BRUSSEL (UPI) Koning Boudewijn
heeft de vice-president van de Christe
lijke Volkspartij en oud-minister Pierre
Harmei verzocht te trachten een nieuw
kabinet te formeren op grond van de
uitslagen van de op 23 mei gehouden
verkiezingen.
Als hij het mandaat aanvaardt zal hij
een nieuwe kabinetsformule moeten
vinden, die bevredigend is voor de libe
rale partij of de christen-democraten en
socialisten bereid kan vinden hun coa
litie voort te zetten.
Pierre Harmei, die in 1964 deelnam
aan de werkzaamheden van de com
missie voor de grondwetsherziening, was
verscheidene malen minister, onder
meer van Openbaar Onderwijs,' Justitie
en Culturele Zaken. Hij is doctor in de
rechten en deskundige op het gebied van
het belastingrecht en de sociale weten
schappen. Hij is als hoogleraar aan de
universiteit van Luik verbonden, ook is
hij Belgisch afgevaardigde naar de
V.N. geweest.
Hij wordt als een der „wijzen" der
Christelijke Volkspartij beschouwd,
is specialist in grondwetszaken en heeft
grote belangstelling voor de Belgische
taalproblemen, waarvoor hij een studie
centrum oprichtte
ROTTERDAM (A.N.P.) Vandaag
(zaterdag) zullen vier slachtoffers van
de ramp bij de werf van Verolme, ter
aarde worden besteld.
Verolme N.V. heeft meegedeeld dat er
thans acht slachtoffer geïdentificeerd
zijn. Vier slachtoffers zijn nog niet ge
ïdentificeerd en vier worden nog steeds
vermist.
NEW DELHI (U.P.I.) De al drie
weken durende hittegolf in India zou
meer dan 150 mensenlevens hebben ge-
eist.
In de .noordwestelijke staat Bihar, mo
menteel de heetste plaats in het land,
overleden 133 personen, die door de hitte
werden bevangen.
u
(Van onze parlementaire redacteur
P. van der Sanden)
DEN HAAG Het is een goed ge
bruik in Nederland om vergelijkingen
te trekken met het verleden. Hoe ver
der dat verleden weg ishoe mooier
het vaak schijnt. De werkelijkheid van
toen was uiteraard anders, dan wij ze
thans voor de geest trachten te halen.
Maar tochDikwijls blijktdat van
daag niet meer mogelijk is wat veertig
jaar geleden wel kon. En dat ondanks
al onze technische vooruitgang en on
danks de niet te overschatten beteke
nis van een enorme hoeveelheid nieu
we vindingen. Zo was het vroeger, toen
de druk- en zettechnieken het nog niet
haalden bij de huidige mogelijkheden,
een vast gegeven, dat het officiële ver
slag van hetgeen zich in de Tweede
Kamer afspeelde, reeds 24 uur later
beschikbaar was. Nu klaagt iedereen
steen en been, dat het soms meer dan
een week duurt eer de „handelingen"
beschikbaar zijn. Dit is niet alleen voor
de politici, maar ook voor hen, die
het parlementair gebeuren op de voet
moeten volgen, vaak een onmogelijke
zaak. Het is soms van groot belang
onmiddellijk te kunnen naslaan met
welke woorden een Kamerlid zijn oor
deel heeft gegeven.
Deze zaak is van doorslaggevende
betekenis voor het slagen of falen van
het nieuwe systeem der openbare com
missievergaderingen. Het centrum voor
staatkundige vorming heeft in een de
zer dagen gepubliceerd rapport een
schema uitgewerkt, waardoor het mo
gelijk is binnen dertien weken na
Prinsjesdag de gehele begrotingsbe
handeling door de Tweede Kamer af te
werken. Dan is men dus, het nieuwe
systeem met algemene begrotingscom
missie volledig volgend, vóór 1 januari
met het begrotingsdebat gereed. Maar
dat betekent, dat het verschijnen van
de handelingen geen dag vertraging
gedoogt. Want de stelling van de cen
trum-commissie, dat in dit schema nog
drie weken speling zit, moet naar het
rijk der fabelen worden verwezen. Er
is, zoals in 1965 met een late Prinsjes
dag, slechts 1 week speling en dat is
dan de week van Kerstmis, c.q. Oud en
Nieuw, een week, waarin de Kamer
toch niet vergaderde. Er kan hoogstens
een tweede week speling zijn, wanneer
de derde dinsdag in september in de
derde week van die maand valt en niet
in de vierde.
De zaak is ook geheel anders te be
naderen.
Men kan zeggen (en dat doet zowel
de regerings-commissie-Simons als de
centrum-commissie) dat de Tweede
Kamer het begrotingsdebat op 1 ja
nuari beëindigd moet hebben. Dan is
dat een gegeven, waarvan eenvoudig
niet meer afgeweken kan worden. Ook
de Kamercommissies zullen daarmee
rekening moeten houden. Zij zullen
hun discussies dienen te houden bin
nen de strikte grenzen daartoe door het
Kamerpresidium gesteld. De dwang,
die daaruit voortvloeit, om inderdaad
met de ministers slechts het beleid te
bespreken en zich niet in futiliteiten
te begeven, zal heilzaam zijn voor het
aanzien van en de publieke belangstel
ling voor het parlement.
ROME (K.N.P.) Er is in Italië een
compromis bereikt over de nieuwe
filmwet, die de moeizaam samengestel
de coalitieregering Moro bedreigde.
De Italiaanse katholieke partij, de De
mocrazia Christiana, had nl. aan de
voorgestelde staatssubsidiëring voor de
nationale filmproduktie de voorwaarde
verbonden dat onbehoorlijk geachte
films daarbuiten zouden vallen.
De socialisten waren hier tegen en dreig
den uit de regering te treden, omdat zij
het ontoelaatbaar achtten een financiële
censuur toe te passen in plaats van
normaal overheidstoezicht. Anderen
vreesden een ideologische censuur, als
de D.C. haar zin kreeg.
De katholieken hebben zich nu neerge
legd bij de bepalingen in artikel 5 van
de nieuwe wet, dat geen subsidie, zal
worden verleend aan pornografische
films die voor zuiver commerciële
doeleinden zijn gemaakt.
(VERVOLG VAN PAGINA 1)
Alleen een dergelijke federatie zou het
kunnen opnemen tegen De Gaulle. Niet
alleen bij de presidentsverkiezingen in
december maar ook bij de algemene ver
kiezingen van 1967.
De progressieve liberalen en de poli
tieke clubs zeiden onmiddellijk ja. Bij
de M.R.P., op het congres van Hemel
vaartsdag, kwam het jawoord er schuch
ter uit. Bedenkelijk was toen al dat in
de eind-resolutie van het M.R.P.-congres
de woorden „democratisch socialistische
federatie" veranderd waren in „demo
cratische federatie". Men wilde bij de
M.R.P. een deur openhouden om ook de
conservatieve democraten aan de federa
tie te laten meedoen. Dat maakte het vol
gende congres van de S.F.I.O. met Pink
steren al dadelijk kopschuw. De verte
genwoordigers van het dogmatische so
cialisme in de S.F.I.O.hoofdzakelijk
Augustin Laurent van Le Nord en Guy
Mollet van het Pas de Calais, bovendien
partijsecretaris, voelden voor een derge
lijke naar rechts uitgebreide federatie
weinig en bestreden Defferre. Maar Def-
ferre won het van de dogmatici en met
algemene stemmen besloot het pinkster
congres zich voor het lidmaatschap van
de democratisch socialistische federatie
aan te melden.
Tussen vertegenwoordigers van de
M.R.P. en de S.F.I.O. zou op korte ter
mijn worden onderhandeld om het pro
gramma en de statuten van de nieuwe
federatie uit te werken.
Die onderhandelingen hebben deze
week plaatsgehad. De eerste bespreking
werd dinsdagavond gehouden: men werd
het niet eens en besloot het gesprek
donderdagavond voort te zetten. Punten
van verschil waren: 1. De naam van de
federatie, die democratisch-socialistisch
of doodgewoon democratisch zou moeten
worden; 2. De verhouding tot de commu
nisten en 3.' De schoolkwestie.
Gaston Defferre stelde voor de school
kwestie, d.w.z. de subsidie aan het ka
tholieke onderwijs, voorlopig in de ijs
kast te zetten en daarover pas serieus te
gaan praten als men in de nieuwe fede
ratie aan elkaar gewend zou zijn ge
raakt. Zijn eigen partijgenoten hielden
Defferre voor, dat de schoolstrijd geen
probleem meer is waarvoor de jeugd
warmloopt. Want de jeugd heeft andere
zorgen: goed onderwijs en goed wonen.
Aan de M.R.P. hield Defferre voor dat
de openbare school in Frankrijk al lang
geen anti-klerikale instelling meer is. Een
bemiddeling van Defferre is mislukt.
Noch de een noch de ander wilde van
toegeven weten.
Een tweede moeilijkheid was de ver
houding tot de communisten. Beide par
tijen, S.F.I.O. en M.R.P., zijn geheid anti
communistisch en voelen niets voor een
volksfront. .Maar de socialisten wilden
een achterdeur openhouden om de 5 mil
joen communistische kiezers in Frankrijk,
de terugkeer naar de socialistische par
tij resp. naar de nieuwe federatie, moge
lijk te maken. Ook deze oplossing kon
in de ogen van de M.R.P. geen genade
vinden. Het derde struikelblok, de naam
van de federatie, kwam, toen het zover
was, al niet eens meer ter sprake. Het
was wel duidelijk geworden dat van een
Een gesprek over de kwaliteit
van het komende diner of over de
gespannen toestand in het grensge
bied tussen India en Pakistan? De
fotograaf kon het niet horen, maar
wel „schoot" hij India's eerste mi
nister Lal Ahadu Sjastri en de pre
sident van Pakistan Ayub Khan
(rechts) terwijl ze druk converse
rend eikaars hand vasthouden. Het
gebeurde voor de aanvang van het
diner, dat aan de premiers van het
Gemenebest in Downingstreet nr.
10 werd aangeboden.
BONN (Rtr./D.P.A.) Voor de derde
maal in een week tijds zijn, ondanks
scherp politietoezicht, in Bamberg
Beieren anti-joodse leuzen aangetroffen.
Ditmaal waren zy geklad op een gedenk
teken voor een niet-joodse ingezetene
van Bamberg, in het centrum van de stad.
Woensdag jl. waren op de joodse be
graafplaats in Bamberg 23 grote grafste
nen met' metershoge hakenkruisen en anti-
joodse leuzen besmeurd, terwijl zondag
kort voor de onthulling van een gedenk
teken op de plek waarin 1938 de joodse
synagoge in Bamberg door de nazi's
met de grond gelijk werd gemaakt, aan
het licht kwam dat jodenhaters al met de
verfkwast bezig waren geweest.
Volgens het bestuur van de joodse ge
meenschap in Beieren zijn sinds 1954 in
West-Duitsland ongeveer 200 joodse be
graafplaatsen geschonden.
democratisch socialistische federatie geen
sprake zou zijn.
Want wat was er inmiddels gebeurd? De
Nouvel Observateur van deze week had
een onderhoud met Jean Lecanuet, voor
zitter van de M.R.P., waarin hij onom
wonden zei, dat zijn bedoeling was de
vlag van het socialisme in Frankrijk te
doen verdwijnen. Tegelijk verscheen een
artikel in het weekblad van de M.R.P.
„Forces Nouvelles", ondertekend door
Jean-Pierre Prevost, waarin propaganda
werd gemaakt voor de kandidatuur van
de conservatieve oud-premier Antolne
Pinay. Het was toen wel duidelijk dat de
M.R.P. Gaston Defferre losliet als de ge
meenschappelijke kandidaat van S.F.I.O.
en M.R.P. De partij schaak was op dat
ogenblik voor Gaston Defferre verloren-
Voor Defferre zal er weinig anders op
zitten dan naar zijn burgemeesterspost in
Marseille terug te keren en zich terug te
trekken als kandidaat voor het presi
dentschap tegen generaal De Gaulle. Of
Pinay zich dan beschikbaar zal stellen,
is nog niet zeker. Wel heeft Pinay al eer
der te verstaan gegeven dat als het land
om hem vraagt, hij niet zal weigeren.
De mislukking van de democratisch so
cialistische federatie in Frankrijk zal
voor velen een diepe teleurstelling be
tekenen. Ook buiten Frankrijk zal men
het mislukte gesprek met leedwezen zien.
Samengaan van S.F.I.O. en M.R.P. zou
hebben kunrten betekenen dat er weer
schot kwam in het Verenigd Europa en
dat een stok tussen de benen werd ge
stoken van generaal De Gaulle.
Opnieuw heeft generaal De Gaulle ge
legenheid om zijn gal uit te spuwen over
de politieke partijen in Frankrijk en hen
uit te schelden voor eJan-Foutre, d.w.z.
„nietsnutters".
Het besluit van de Nederlandse
regering om f 100.000,- beschikbaar
te stellen voor de verdediging van
Zuidafrfkaanse burgers, die zich we
gens verzet tegen de apartheidspoli
tiek voor dg rechter hebben te ver
antwoordden, heeft tot moeilijkheden
tussen Den Haag en Pretoria ge
leid. Het Nederlandse ministerie van
Buitenlandse Zaken stelt, dat deze
hulpverlening enkel en alleen uit
humanitaire overwegingen wordt ge
boden, de Zuidafrikaanse regering
heeft bij monde van premier Ver
woerd laten weten, dat zij deze Ne
derlandse stap als een steunverle
ning aan saboteurs tegen de repu
bliek Zuid-Afrika beschouwt en dat
zij pas tevreden is als de schenking
aan het Defense and Aid Fund
wordt geannuleerd. Tegelijkertijd
wordt Nederland met represailles
bedreigd, o.a. tegen de K.L.M. Tij
dens de achttiende algemene verga
dering van de Verenigde Naties is
op 16 december 1963 een resolutie
aangenomen, waarin secretaris-gene
raal Oe Thant werd verzocht te zoe
ken naar modaliteiten om steun te
verlenen aan vervolgden en familie
leden van vervolgden wegens verzet
tegen de apartheidspolitiek. In ok
tober 1964 richtte de voorzitter van
de speciale V.N.-commissie inzake
de apartheid een appèl tot alle le-
denstaten om practisc'he inhoud te
geven aan deze resolutie en om
steun te geven aan particuliere or
ganisaties, die op dit gebied reeds
waardevol werk hebben verricht Tij
dens het debat in de Tweede Kamer
bij de behandeling van dé begroting
van Buitenlandse Zaken op 2 februa
ri van dit jaar heeft minister Luns
naar aanleiding van dit appèl mee
gedeeld, dat de doelstellingen daar
van sympathiek en lofwaardig leken.
De minister voegde hieraan toe,
dat het beginsel, dat een vervolgde
1-echt heeft op best mogelijke juri
dische bijstand weerklank vindt in
elke rechtsstaat, waaronder dus ook
Nederland.
Alvorens een besluit tot steunver
lening te nemen is nagegaan in hoe
verre de -organisaties, die door de
desbetreffende V.N.-commissie wer
den genoemd, in staat zouden zijn
hun doelstellingen te verwezenlijken
en op welke wijze zij te werk gaan.
De voorgedragen organisaties wa
ren Amnesty International, Defense
and Aid Fund en Joined Committee
on the higth Commission Territories.
De Nederlandse regering kwam tot
de conclusie dat het Defense and Aid
Fund het best in staat moest wor
den geacht het beoogde humanitaire
doel te verwezenlijken. Het Defense
and Aid Fund werd in 1953 in Enge
land opgericht en opereert sinds
1958 in Zuid-Afrika. Het fonds is
geheel afhankelijk van vrijwillige bij
dragen. Het verschaft gelden voor
juridische bijstand aan allen, onge-
acht ras of kleur die op grond van
wetten gebaseerd op rassenonder
scheid of politieke misdrijven wor
den vervolgd.
Omstreeks 1961 beschikte het
fonds over 100.000 Pond Sterling, in
maart 1963 over ongeveer 250 Pond
Sterling. Volgens beschikbare gege
vens is in de loop van de jaren aan
enkele honderden personen in Zuid-
Afrika rechtsbijstand verleend, die
resulteerde in ontslag van rechtsver
volging, vrijspraak, lagere straffen
of strafvermindering. Naast het ver
zorgen van juridische verdediging
heeft het Defense and Aid Fund aan
ongeveer 1500 familieleden, gedeti
neerden en gevangenen hulp ver
strekt Het Nederlandse ministerie
van Buitenlandse Zaken heeft ont
kend de bedoeling te hebben vla de
ze steunverlening een veroordeling
van de Zuidafrikaanse apartheidspo
litiek uit te spreken. Het beleid van
de Nederlandse regering tegenover
Zuid-Afrika is niet veranderd, zo
werd door een woordvoerder vaii het
ministerie verklaard. Anderzijds
moet men zich kunnen voorstellen,
dat de Nederlandse stap door de re
gering van Zuid-Afrika als een poli-
tiek-vijandige daad wordt gezien.
Het gaat hier om een steunverlening
a-an tegenstanders van de regerimgs-
politiek. soms lieden, die door sabo
tagedaden en andere gewelddadig
heden hun misnoegen tegen de apart
heidspolitiek kenbaar maken.
Nu het nieuws over -de komende
verloving van prinses Beatrix
midden in de belangstelling
staat, leek het ons dienstig ook
vandaag nog eens te citeren uit
het grote aantal perscommen
taren.
DE GROENE (onafhankelijk): De be
richten over een verloving tussen prin
ses Beatrix en de Westduitse ambtenaar
Claus von Amsberg worden steeds stel
liger. Des te merkwaardiger is het dat
de regering tot voor kort kennelijk nog
niets wist, en dat het seniorenconvent
van het parlement niet op tijd is inge
licht. Het gerucht dat deze week in
kringen van het voormalig verzet is
ontstaan, leert hoe gevoelig de materie
is. Er zullen zich ongetwijfeld nog meer
verschijnselen van onlust voordoen. Het
is daarom noodzakelijk dat de regering
zich zo spoedig mogelijk een visie eigen
maakt. Aan voldongen feiten hebben we
niets. Dat heeft de kwestie-Irene ruim
schoots bewezen.
DE GIDS: De omgang van de bur
gerij met prinses Beatrix zal worden
beheerst door onnatuurlijke bevan
genheid, die beslist heviger zal wor
den als de kroonprinses eenmaal haar
moeder zal hebben opgevolgd. En dan
laten we nog daar de effecten van een
Duitse propaganda met dit huwelijk.
We zien maar één mogelijkheid.
Deze: dat prinses Beatrixindien zij
haar hart aan de heer Von Amsberg
gegeven heeft, er van afziet om voor
haar huwelijk de toestemming van de
volksvertegenwoordiging te vragen.
Dat houdt in, dat wij prinses Margriet
en haar toekomstige echtgenoot Pieter
van Vollenhoven kandidaat stellen
voor de positie van de onschendbaren
in ons midden. Zij hebben tot nu toe
een uitermate bescheiden, nuchtere
indruk gemaakt. Geheel in overeen
stemming met de signatuur van onze
samenleving.
ALGEMEEN DAGBLAD: Wanneer
wij wensen dat onze kinderen zullen le
ven in een betere wereld dan wij, wan
neer wij hopen dat het jonge geslacht
nooit zal moeten leven in jaren die ver
gelijkbaar zijn met de periode 1933—
1945, wanneer wij willen dat de jonge
mens van nu niet belast wordt met de
erfenis van een verleden, dat wij ver
moedelijk en helaas nooit meer
zullen kwijtraken, dan mag men niet
zeggen: De man met wie de Kroon
prinses door het leven wil is onaan
vaardbaar alleen omdat hij een Duit
ser is.
Als dit een argument zou zijn, dan
zouden wij ons schuldig maken aan een
vorm van discriminatie die wij niet op
houden in anderen te verfoeien en te
verdoemen. Dan zouden wij handelen
als farizeeërs.
DE NIEUWE LINIE (katholiek): Er
heerste enige ongerustheid, meldden
kranten, in kringen van het voorma
lig verzet, over de mogelijke verlo
ving van prinses Beatrix met Claus
von Amsberg. De reden: de heer Von
Amsberg is een jonge Duitser die in
dertijd. lid is geweest van Hitleriaanse
organisaties. Hoewel er maar weinig
Nederlanders zullen zijn, dieop het
een of andere ogenblik, niet iets van
die ongerustheid zullen delen, menen
wij toch dat een menselijk inzicht de
overhand moet hebben.
De waarden, die het verzet heeft
verdedigd, houden ook en vooral in:
de innerlijke vrijheid van een mens
om te evolueren. Deze vrijheid kan.
zowel een jonge Duitser als een voor
malig verzetsman hebben. Wat ons
betreft dus bij zulk een gelegenheid:
hartelijke gelukwensen.
VRIJ NEDERLAND (socialistisch)
Het moet ons van het hart dat de lof
waardige snelheid waarmee het konink
lijk huis en de regering gehandeld heb
ben in de verloving van prinses Mar
griet, nu ten enenmale ontbreekt De
zaak ligt nu veel ernstiger, maar het
heeft niet aan tijd ontbroken om de an
tecedenten van de heer Claus von Ams
berg te onderzoeken. Wij menen te we
ten dat de prinses haar besluit heeft
genomen. En dat maakt de officiële stil
te om deze zaak nog meer onverklaar
baar.
HAAGSCHE COURANT: Aan het
feestelijk karakter dat men aan de ver
loving wenst te geven, mogen geen dis
sonanten worden toegevoegd door te-
leurgestelden, die er nog niet van over-
1ê z^n hun belangrijke taak, ver
richt met zware offers voor het vader
land, anno 1965 toch wel als geëindigd
mag worden beschouwd. Nooit kan men
voor alles wat werd gedaan dankbaar
genoeg zijn. Dit te erkennen betekent
echter niet dat er aan die taak geen
einde is gekomen. Aan wat gebeuren
gaat als het hart spreekt kan niet ont
komen worden.
