CIEEL ER Wapeningen Breda Gelders rivierengebied? Woudrichem Rotterdam Midde Grieken stromen bij duizenden het land uit, op zoek naar werk Katholieke Actie in Spanje wil praten met andersdenkenden h! 10UT H. Kroon van Hongarije bezorgt machthebbers veel hoofdbrekens H l iffUl on N V. iR Frans R Muziek iR Nederlands ROMANTIEK EN REALITEIT.ficiëie functie van kroonbewaarder, de Werkloosheid nog groot Raven vallen boeren aan BOEKENPLANK >E OPROEP Dc Kroonwacht Kind van de rekening „Onderduiken" N.V. SLAVENBURG^ BANK gfr naar een apparaten nemen. >nderdelen il zeggeni kansen die F vangen en e gunstige iciale voor- feelszaken, maandag- EVI S I E 10 UUR 4527 afdeling GROOTVER- ite; producten aan groot ken van middel-grote alsmede van horeca- fst in een der boven- rwijs of een daarmee het bezit zijn van het hierboven omschreven uitstekende secundaire s. eling Personeelszaken, 1RE COLLEGE H B S. nlaan 2 OUDENBOSCH 1 september r k tot 1 januari 1966). (ij de direkteur tel. 01652-2558. 'oorzitter Stichting Centraal Bossche Dijk 12, Ouden- 21 DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 19 JUNI 1965 21 bezit van de kroon gold door de eeuwen ■-«; heen ais het zegel op de allerhoogste macht over het volk der Magyaren De kroon was nimmer een erfelijk bezit van het heersende vorstengeslacht maar hij gold altijd als het onvervreembare be- it van de gehele natie. In het verleden emg van de kroon de macht uit, in zijn naam werd er recht gedaan. De koning was slechts drager van de kroon en daardoor tevens onderworpen aan de macht van zijn symboliek Een Hon gaarse koning, niet gekroond met de kroon van Stefanus is geen vorst. Dat is hoe naief het ook schijnen mag politieke realiteit. De Heilige Kroon van Hongarije werd in normale tijden voortdurend met de grootste zorgen en eerbewijzen bewaakt. Een speciale kroonwacht bewaakte dag en nacht de gepantserde kelderkluis on der de koninklijke burcht van Boeda. waar de ijzeren kist stond, welke het kleinood der natie bevatte. Voor het ope nen van de kist waren drie verschil lende sleutels nodig. Een hiervan was in het bezit van een lid van de hoge katholieke adel; de tweede was in be waring bij een lid van de hoge prote stantse adel, terwijl de derde was toe- ertrouwd aan de fungerende minister- hoogste erepost welke het vaderland aan De tweede wereldoorlog was nog niet afgelopen, of het werd duidelijk dat Rusland zijn macht wilde uitbrei den. Alleen al de aanwezigheid van Russische strijdkrachten aan hun grenzen was voldoende om de klei ne landen, Hongarije, Roemenië, Tsjechoslowakije, Bulgarije en Polen te intimideren, zodat hun regeringen alles deden wat Stalin maar wenste. De politieke vrijheid verdween in deze landen en de regering stond er onder toezicht van de door Rusland beïnvloede communistische partij. In Joegoslavië had de communist maar schalk Tito, leider van een groep par- tisanen, in de laatste fase van de oor log gevochten tegen de Duitsers. Hij had echter ook tegen de Chetniks gevochten en hun leider, generaal Michailowitsj, gevangen genomen en ter dood gebracht. Vanaf die tijd was ook Joegosla vië een communistisch geregeerd land. Rusland had zijn macht dus aanzienlijk uitgebreid en dreigde dit hoe langer hoe meer te doen. De landen die door Rusland werden be heerst, werden spoedig van alle con tact met de rest van de wereld afge sloten. Gewapende wachten bewaak ten de grenzen en het werd zeer moeilijk om de communistische lan den te verlaten of er binnen te ko men. De verbindingen stonden on der strenge censuur en het werd de bevolking verboden om naar de bui- tenlandse radiozenders te luisteren- Zoals Winston Churchill het uitdruk te: „van Stettin tot aan Triëst hangt een ijzeren gordijn over het wereld deel". Weinig Europese staten hebben door de eeuwen heen zulke zware offers aan oorlogsgod Mars moeten betalen als de Hongaarse staat. De fierheid van het volk der Magyaren. gepaard aan de geografische ligging van het land op het wrijvingsvlak tussen oost en west, schijnt Hongarije te hebben voorbestemd om altijd de hebzucht van agressors of de woede van bezet ters op te wekken. Twee wereldoorlo gen en een bloedig onderdrukte op stand hebben het ons in deze eeuw laten zien. Met de inlijving van Hon garije als communistische satel lietstaat, vernederend beklemtoond door de onderdrukking van de Hon gaarse opstand, schijnt het einde van de vrije Hongaarse staat gekomen te zijn. Zal er ooit nog plaats zijn voor een vrij en onafhankelijk Hongarije in Europa? De politici in oost en west geloven van niet. Zij trekken leergeld uit de feiten En soms bekennen zij openlijk dat er geen macht ter wereld bestaat die Hon- garij zijn zelfstandigheid zal kunnen her geven. De verschrikkelijke eenzaamheid van de Hongaarse opstandelingen in 1956 vormt het duidelijkste bewijs. Terwijl radio-Boedapest zijn laatste wanhopige smeekbeden om hulp aan de westelijke, V'ije landen uitzond, zochten de staats lieden van de vrije landen naar een passende methode om heelhuids uit het ouez-conflict te raken... Toch is de fakkel van de hoop in Ho., garije nooit gedoofc Al zou elke natie ter wereld zich van Hongarije afkeren, dan nog zal God het volk der Magyaren op het moment dat Hem past. redden, ben bewijs hiervoor vinden de Hongaar se christenen in het feit dat de heilige kroon van Stefanus nog altijd in vrij heid is. DE KROON VAN STEFANUS on derwerp van tientallen romantische ver halen, die iets naiefs, les sprookjesach tigs hebben, zoals de verhalen over de Wonderlamp van Aladdin of de fles met de geest erin. Is het mogelijk dat een ergelijk attribuut een politieke reali teit vertegenwoordigt? Duizenden Hon- gaIen ZVn bpre'd om te getuigen dat e vryhelci van de rijkskroon het symbool van het hct jw 1002 fa'r 6 aposto,isch koninkrijk van Ste- i»nUS--IT hun sarant'e is, dat Hongarije to «Uheid zal herrijzen. kroon ^eens ^ri de H°ngaarse konlngs- klaarde vorst ^ögen door do heilver- hoogste gezaPcHrf s> legitimeert de s'andigheid dat ri»gu' des ,ands De om- van de teeenwo/f a roon nlet het bezlt ■"tog of ha?r °„alge Hongaarse rege- Kremlin is he„,? ?rachtgevers in he' tie niet heeft ,5' God deze sltua Hongaren n. w'M.zoredener en de hebbers iijn cojnmunistische macht- J van deze zo men wil: zijn zonen te bieden had- In 1944 kwam een eind aan deze situa tie. Een gedeelte van Hongarije werd door het rode leger bezet en de hoofd stad stond voortdurend aan zware lucht aanvallen bloot. Het is begrijpelijk dat onder deze omstandigheden de kroon bij herhaling inzet is geweest van intriges. Elke overweldiger die zich aan de grenzen van Hongarije vertoonde, was erop uit de kroon het fonkelend bewijs van zijn voldongen overwinning in bezit te krijgen. Maar steeds waren er getrouwen die het kleinood in veiligheid brachten „De vijand is in het land. maar de kroon is gevlucht", fluisterden de Hongaren elkander in zulke gevallen toe. Op één van de vele reizen viel de kroon op een tegelvloer, waardoor het kruis dat de kroon siert, scheef kwam te staan. De beschadiging werd opgevat als een teken des hemels en het scheve kruis maakte sedertdien deel uit van de symboliek. Bij een andere gelegenheid werd de kroon voor een namaakpro- dukt verwisseld Op 27 maart 1945 werd het duidelijk dat Hongarije verloren was. Met de leden van de regering ver dween ook de kroon uit haar 1000-jarig erfgebied, toen de Russen Koszeg na derden. De gepantserde kist werd uit haar tijdelijke schuilplaats tevoorschijn gehaald en onder bewaking van de trouwe kroonwaent weggevoerd. Het werd een langdurige vlucht Men wist immers niet met zekerheid op welke krijgsmacht men zou stuiten. Toen het dorpje Seeham was bereikt, werd de kist 'in alle stilte, in de diepe duisternis op een hooizolder verborgen. Deze voor zorgen waren slechts schijn ten einde bij een eventueel mislukken van de vlucht de H- Kroon uit handen van de Russen te kunnen houden De kist op de hooizolder bevatte alléén maar de ST.-STEFANUS scepter, de rijksappel en het zwaard. Later is de kist van de hooizolder ge haald en geopend. De buit viel tegen. De Amerikanen die Seeham ondertussen waren binnengerukt achtten de vondst slechts van geringe betekenis Toen weldra duidelijk werd dat dit gedeelte van Oostenrijk niet onder bestuur van Rusland zou komen werd ook de H. Kroon aan de oever van de Mattsee op gegraven en aan de Amerikaanse krijgs macht overgedragen. Van hier werden de buitgemaakte kroonschatten naar het hoofdkwartier van generaal Eisenhower opgestuurd, die ze naar de bewaar plaats voor buitgemaakte kunstvoorwer pen en kostbaarheden te Wiesbaden liet overbrengen. Waar de kroon zich thans bevindt weet men niet met zekerheid, maar het staat vast dat hij niet in com munistische handen is Naar alle waar schijnlijkheid is hij in Amerika. Dit kan worden aangenomen u*t een voorstel dat de Hongaarse regering aan de Amerikanen deeó, om de gevangen genomen Amerikaanse spion Vogeler uit te wisselen tegen de Stefanuskroon. Het State Department verklaarde bij die ge legenheid: ,,De Stefanuskroon zal in geen geval aan communistische autoriteiten worden uitgeleverd. DE KROONWACHT legende-rond de Stefanuskroon natuurlijk op de hoogte. Zij hebben dan ook kosten noch moeite gespaard om de kroon in hun bezit te krijgen. En ook daarin herhaalt de geschiedenis, zich. want het (Advertentie) -Hi CREDIETEN Hulst: Zitdag Steenstraat 20 Terneuzen: Kersstraat 13, tel. (01150)3553 (Van onze correspondent) ATHENE De Griekse regeringspers is druk doende de lof van de regering te zingen over de wijze waarop zij het probleem van de Griekse emigran ten (de arbeiders die naar het buiten land gaan) heeft aangepakt. In een overvloed van publikaties wordt ge constateerd, dat de noodgedwongen uit tocht van Griekse onderdanen naar het buitenland (Duitsland, Zwitserland en de Verenigde Staten) in het afgelopen jaar tot een minimum is gedaald. De Griekse minister van arbeid meek- te in het parlement zelfs bekend, dat het emigrantenaantal ovr 1964 in ver gelijking tot dat van 1963 met vijftig procent was gedaald. De oppositie ech ter becijfert, dat het met dit succes zo'n vaart nie' loopt en dat er van een wezenlijke teruggang nog weinig spra ke is- Deze kritiek steunt vooral op de door het Griekse bureau voor de statis tiek gepubliceerde cijfers, die in regel rechte tegenspraak zijn met de optimis tische geluiden uit het parlementsge bouw. Volgens de statistici is het aan tal arbeiders dat naar het buitenland ging over 1964 nog aangegroeid. In 3963 verlieten 100.072 Grieken hun land. In 1964 waren het er 105.569. Deze cijfers hebben betrekking op mensen, die voor méér dan een jaar in het buitenland gecontracteerd zijn. Er is echter ook een aparte statistiek aangelegd van de genen, ..die naar het buitenland zijn ver trokken om daar werk te zoeken." Deze categorie verlaat Griekenland op eigen initiatief als ..toerist." In het jaar 1963 vertrokken er als zodanig 35.437, een jaar late,- 47.616- Deze getallen moeten bij het normale emigrantenaantai ge- led worden, omdat redelijkerwijze mag worden aangenomen, dat ook degenen, die Griekenand als werkloze toerist ver laten. in het buitenland zullen bijven. In dé laatste tien jaren (1955-'64) zijn aldus voor onbepaalde tijd uit Grieken land geëmigreerd 540.000 mensen. Hun aantal neemt telkenjare toe. De Grie ken zullen uit hun land bijven stromen, ANKARA (AFP) Vier boeren zijn ernstig gewond tijdens een gevecht met raven, dat twee uur duurde. Drie van hen lagen te rusten in een wilgenbosje bij Sogutozu in de Turkse provincie Ana- tolië. Zij sloegen direct alarm toen de ra ven aanvielen, waarop dorpelingen met geweren op de vogels begonnen te vu ren. Deze stortten zich echter in dichte zwermen op hen. Hoewel een vijftig ra ven waren neergeschoten werd de toe stand steeds benarder, totdat de aanval opeens ophield. De raven hadden name lijk gezien dat twee katten door het ge weervuur waren gedood en stortten zich op deze kadavers. zolang de regering geen eind aan de werkloosheid weet te maken en het wettelijk minimum daginkomen van 58 drachmen gehandhaafd wordt. De grootste gastarbeiders-contingenten van de Grieken in West-Duitsland, Bel gië en in mindere mate Nederland zijn afkomstig uit Noord-Griekenland. Zij ko men uit de streken, waar de armoede het grootst is, dus uit de buurt van Fiorina Edessa en Saloniki in Macedo nië en van Drama, Xanthi, Komotini en Alexandropolis in Thracië. Men kent het karige bestaan van de boeren in Ma cedonië en de moeilijkheden van Thra- ciërs bij de tabaks, en graanoogst. Een slecht jaar en de ellende is niet meer te overzien. In West-Europa ligt voor deze mensen een paradijs. En wie kan het hun kwalijk nemen, als zij vrouw en kinderen verlaten om in den vreem de dat te gaan verdienen, wat het va derland hun niet bieden kan. Bovendien en dit is uitermate be langrijk zullen de Macedonische boer en de Thracische fruitplukker eens naar Griekenland terugkeren, geschoold tot vaklieden of tot volwaardig opgeleide agrariërs. Beslissend voor hun verdere leven is dan of de Griekse staat hun dan iets aan te bieden heeft: een stuk vruchtbaar land of emplooi in de indus trie. Opvallend is dat steeds meer vrouwe lijke arbeidskrachten de weg naar West- Europa vinden. Tot einde 1963 werden DR. L DE JONG DE BEZETTING (Em. Querr'o) „De Bezetting" is een weergave in boekvorm van de uitzendingen der Ne derlandse Televisie-Stichting over Ne derland in de Tweede Wereldoorlog (pro- duktie: Milo Anstadt en Ben Klokman Regie: Milo Anstadt) De programma-serie „De Bezetting" is tot stand gekomen met medewerking van bestuur en staf van het Rijksinsti tuut voor Oorlogsdocumentatie. Een bij zonder nauwgezet en helder relaas van de bittere tijd. die ons volk heeft door gemaakt onder het juk van een krank zinnig en misdadig regime. Dr L de Jong is er uitstekend in geslaagd' om met behulp van het tot zijn beschik king gestelde materiaal het meest es sentiële van lijden en verzet, van hoop en wanhoop, van moed en doorzettings vermogen, maar ook van verraad, ver achting en egoïsme op treffende wijze te schetsen in een zeer fraaie en be knopte stijl. Deze pocketuitgave behandelt de vol gende hoofdthema's: Nederlanders in de vrije wereld; dolle dinsdag; de slag bij Arnhem; de spoorwegstaking; de oor log in Zuid-Nederland; de hongerwinter en de bevrijding. 37.950 Grieksen in het Westduitse ar beidsproces ingeschakeld. Het jaar daarna kwamen er 9.300 vrouwen bij. In de Thracische dorpen kan men ho ren dat deze vrouwen en meisjes nog veel spaarzamer zijn dan de mannen. De reden ligt voor de hand. Als Katina uit Duitsland terugkeert, is zij rijk. Zij heeft in de loop der tijd steeds trouw haar loon naar huis gestuurd. Voor de centjes heeft de steeds parate moeder Katina's uitzet en bruidsschat bij elkaar gekocht. Katina is nu veilig geborgen, zij kan nu immers zelf haar man kie zen en hoeft niet als zovele ande ren te wachten op een rijke jongen, die zij helemaal niet wil. maar die haar door de complete familie wordt op gedrongen. Speciaal in de maand juni is een bezoek aan de ARBORETA van de Landbouwhogeschool te Wageningen alleszins de moei te waard. De vele fraaie in heemse en exotische bomen en heesters in deze tuinen pron ken prachtig in hun voorjaars kleed. Het Arboretum aan de Generaal Faulkesweg 37 is da gelijks geopend van 9.00 tot 12.00 uur en van 14.00 tot 17.00 uur. De toegangsprijs bedraagt 0.25 (w.o. vrij entree). Het arboretum „Belmonte" met zijn schitterende uitzicht over het Betuwse rivierland, aan de Generaal Foulkesweg 94 is dagelijks geopend van zonsopgang tot zonsondergang. De toegang is hier vrü. Het Gelders rivierengebied is niet alleen een bloesem-, fruit, en ponyland De watersport, die zich in ons land de laatste jaren sterk ont wikkelt, begint thans ook bezit te nemen van de grote Gelderse stro men. Faciliteiten en accommodaties voor deze belangrijke tak van sport laten hier niet op zich wachten. Aan de Maas bij Ammerzoden' ligt bij het Veerhuis een mooie jachthaven, compleet met camping en uitgebreid parkeerterrein. Door de aanleg van 'n strekdam is 't aantal aanlegplaat sen hier kortgeleden aanzienlijk uit gebreid. Verder stroomopwaarts langs Hedel met vanouds al een eigen haven ligt Kerkdriel, waar in één van de vele Maasarmen. die in open verbinding met de rivier staan, een drijvend restaurant met botenberging is geopend. Op 't uitgestrekte water oppervlak kan men spelevaren zon der met de scheepvaart in conflict te komen. Nog verderop voorbij 't vis sersparadijs Heerewaarden, ligt eveneens in de oude loop van de ri vier de jachthaven Maasbommel Deze nieuwe jachthaven getuigt van een grootse aanpak. Ligplaatsen in overvloed met daarbij een royaal camping, en caravanterrein. Er is een werf, reparatie- en begingsgele- genheid, alsmede een benzinesta tion. Enkele gezellige cafeetjes noden tot een gezellig zitje. Watersport is er ook op het schilderachtige riviertje De Linge, dat van Gorinchem tot Geldermal- sen voor alle soorten pleziervaar- ten bevaarbaar is. De ontwikkeling van deze sport heejt ook hier sterk de aandacht van de gemeentebe sturen. Er leven onder Andere plannen om tot de oprichting van een recreatieschap voor het Linge- gebied te komen. Eén van de meest voorkomende fouten van de amateurfotograaf is de te grote afstand tot het onderwerp van de foto, Al te vaak wordt de aandacht van het middelpunt afge leid door oninteressante nevendetails. Een veel gebruikte oplossing voor dit probleem is het uitvergroten van het negatief in de donkerekamer, waar deze worden weggesneden. Maar er is een andere „snijmetho- lo" eenvoudiger, goedkoper en met nier te fotograferen. Het zal, naast weidse panorama's, die we van onze vakantie meenemen, in heel veel gevallen in de smaak vallen. In het kader van de tweede Ant werpse Handelsjaarbeurs wordt za terdag in het Sportpaleis een grote zangwedstrijd gehouden. In 1833 werd door het gemeen tebestuur van Rotterdam 't meuseum voor land- en volkenkunde geopend. Belangstelling van burgerij en over heid deed de verzameling uitgroeien tot een rijk bezit aan kunst, gebruiks voorwerpen énz. uit de culturen van Afrika, Amerika, Azië, Indonesië en Oceanië. Boeiende exposities tonen de kunst van Nieuw-Guinea, evenals aspecten van het Boeddhisme en van het leven in Tibet. Ook wordt een overzichtelijk beeld gegeven van de prehistorie van de Sahara. Voorts omvat de verzameling bui- ten-Europese, vooral Aziatische mun- de" hetzelfde resultaat. Men kan name lijk de eigen camera gebruiken als vergroter van de fotohandelaar. Het effect van het vergroten wordt be reikt door met de zoeker te selecte ren. Dit klinkt eenvoudig en toch wordt deze manier van werken vaak over het hoofd gezien. Over het alge meen wordt bij oudere typen box-ca mera's aangeraden niet dichter bij het onderwerp te komen dan twee meter. Maar tegenwoordig is het zelfs met eenvoudige camera's met fixed focus mogelijk het motief tot op één meter twintig te naderen. Als deze afstand niet genoeg is, zoals bijvoorbeeld bij bloemen of close-ups van gezichten, kunnen we gebruik maken van de portretlens, een niet bijzonder duur hulpmiddel. Hiermee zijn close-ups mogelijk met de camera tot dertig centimeter. Probeer eens op deze ma ten en rijke textielcollecties van in ternationale betekenis. Het museum dat aan de Willemskade ligt, is zater dags geopend van 10.00 tot 17.00 uur en zondags van 11.00 tot 17.00 uur. Tijdens schoolvakanties dagelijks om 11.00 uur films en om 14.30 uur rond leidingen, speciaal voor kinderen. De entree bedraagt f 0,10. Zondag opent de 8e Bienale voor de beeldhouwkunst haar poorten in het Middelheimpark in Antwer pen. Honderd twintig beeldhouwers van maximaal 40 jaar zijn hier te gast met hun meest representatie ve werken. Inzendingen uit België, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg, Italië en Nederland worden geëx poseerd. De grote werken staan verspreid op de grasvelden van Middelheim-laagde kleinere beel den of creaties uit materiaal, dat niet tegen de openlucht bestand is, worden tentoongesteld in het paviljoen bij het water. Bovendien werd de Or anger ie gereserveerd voor de Ernest Wijnants-retrospec- Dit is een bekend beeld in het Gelderse rivierengebied. tieve als hulde aan de onlangs overleden Belgische kunstenaar. De permanente verzameling van JVliddelheim blijft eveneens toe- gangkelijk: elke dag van 10.00 uur tot zonsondergang. Het entreegeld bedraagt 10 frank. In Woudrichem wordt tot en met 24 juni een vakantieweek gehouden met een zeer veelzijdig programma. Een bezoek aan deze stad kur.nen wij u, ook buiten deze vakantieweek, aanraden. In de Poespaskelder te Den Bosch treedt zaterdagavond „The Tin Pan Alley Band" weer op. Van 20.30 tot 23.00 uur een nonstopcon- cert. Entree f 1,50. In Breda is zaterdag natuurlijk weer de kunst- en antiekmarkt op de Havermarkt. De moeite waard om eens een kijkje te gaan nemen. Zaterdag en zondag wordt te Breda op het militaire oefenterrein aan de la Reijvveg een grote concours-hip pique gehouden. De Stichting ter be vordering van de amateurfotografie draagt sinds haar bestaan een steen tje bij in de behoeften van het foto graferend publiek. Gezien het aantal foto-amateurs (3 miljoen) en het aantal smalfilm amateurs (200.000) en de opgedane ervaringen, zocht de stichting naar een middel om de amateur te kunnen bereiken op de plaats waar het meest behoefte is aan voorlichting of hulp, namelijk daar waar gefotografeerd en gefilmd wordt. Zo ontstond de „Foto- wacht", (eep speciaal hiervoor ver bouwd Citroën-busje vergelijkbaar met de ANWB-kantoorwagens) het rijdend informatiecentrum voor foto- en smalfilm. Dat er veel gefotografeerd en ge filmd wordt tijdens het concours- hippique staat vast en de Fotowacht zal daarom bij het concours-hippique aanwezig zijn. In samenwerking met het officieel orgaan van de Nederlandsche Hippi sche Sportbond „De Hoefslag" werd een foto- en diawedstrijd met als on derwerp het paard, de pony enzovoort genaamd „Paarden voor de Lens" uit geschreven. Er bestaat veel belang stelling voor deze wedstrijd en de jury zal het niet gemakkelijk krijgen. Bij het concours-hippique zal ook de Fotowacht aanwezig zijn en na dere inlichtingen betreffende deze wedstrijd verstrekken. De wedstrijd duurt tot 15 oktober. (Door dr. K. J. Hahn) MADRID. Op 1 juni jl. verscheen op de voorpagina van het katholieke dagblad van Madrid, „Ya", een oproep dat de landelijke vergadering van de Spaanse Katholieke Actie tot alle katholieke en met-katholieke Spanjaarden richtte. Deze oproep verwekte in Spanje nogal wat opzien, omdat het een nieuwe geest ademde en kennelijk be doeld was om de interne vernieuwing van het Spaanse katholicisme op een bepaald punt krachtig te stuwen. Op dc landelijke conferentie van dc Katholieke Actie waren dit jaar vraagstukken aan de orde geweest die kennelijk uit de sfeer van het Concilie en de gcdachtenwereld van paus Joannes XXIII komen Het is al bijzonder kenmerkend dat de oproep ook gericht is tot de met-katholieken van Spanje die in de gehele tekst een niet geringe ro! spelen. De Spaanse katholieken worden uitgenodigd de niet-katho- Itcken met respect tegemoet te treden en voortdurend bereidheid tot een open en eerlijk gesprek te tonen. Volgens de oproep is een werke lijke eenheid in het Spaanse volk alleen in vrijheid en zonder dwang mogelijk. Het verschil in mening moet daarbij geëerbiedigd worden. Dat de Katholieke Actie van Spanje deze gedachten juist nu en in zó opval lende vorm tot uiting brengt is niet toevallig en niet zondei betekenis voor de interne ontwikkeling, van Spanje in de komende maanden Zoals bekend, had de minister van buitenlandse za ken verleden jaar een speciaal sta tuut voor de protestanten in Spanje uit gewerkt. Zowel vanuit het concilie als ook van protestantse zijde tn Amerika Engeland en ook Duitsland, was bij -ie Spaanse regering erop aangedrongen in een volkomen gewijzigde verhouding tussen katholieken en protestanten, in de sfeer van het oecumenische concilie en het oecumenische denken in het ge heel aan de protestanten in Spanje een rechtsbedeling toe te kennen die ze tot nu toe niet hebben De Spaanse rege ring de om vele redenen nu belang 'heeft aan goede relaties met landen waar het protestantisme een rol speelt de stem van Duitsland heeft in de E.E.G zeker gewicht achtte het dus wel op portuun aan deze verzoeken te voldoen en de minister van buitenlandse zaken. Castiella, werkte daarop een eigen sta tuut voor de protestanten uit. In de mi- naar voren. Er waren geruchten dat de Spaanse bisschoppen de zaak wilden af remmen Het is veeleer waarschijnlijk dat de doctrinaire kringen van de Fa- to"ge„."7. o' db ..Beweging" zoals ze nu officiel heet in een sterkere po sitie van het protestantisme het gevaar van nieuwe denkbeelden en nieuwe in vloeden zagen opdoemen. De officiële organisaties van het regime, de partij het leger, de vakbeweging, bevinden «o ?.?n defensieve en daarom zeer geprikkelde houding Ze zien in iedere verzachting of vernieuwing van de toe stand de mogelijkheid van een onder mijning van het regime. Ze menen dat de destructieve" krachten nu langs al lerlei wegen het land binnenkomen en ze zien in alles dezelfde negatieve kracht Van communisme tot christelijke demo cratie van protestantisme tot vrij metselarij, alles is anders dan Franco, lijk ^e^en l^ranco en daarom verwerpe- ln deze denkbeelden kan dus een ont wikkeling niet langzaam genoeg gaan Er werd daarom het argument gevon den, dat de kwestie van het protestan tisme pas aan het eind van het con cilie op de juiste wijze kan worden be handeld .Afgezien van het feit, dat Fran co zich in andere gevallen weinig van de houding van de wereldkerk op maat schappelijk terrein aantrekt in Spanje zijn christelijke vakorganisaties ook nóg heden verboden blijkt nu wel uit dp eerste zittingen var het concilie, dat de een maal gekozen oecumenische weg van de Kerk niet meer verlaten wordt Onder dc Spaanse katholieken die in de laatste jaren de teksten van de ency clieken van paus Joannes XXIII. ..Ma ter et Magistra" en ..Pacem in terris" nauwkeurig hebben gelezen en die ook de discussies van het concilie nauwkeu- nisterraad kwamen echter bezwarenrig hebben gevolgd, ontstaat dus een duidelijk ongeduld: de situat ie vand j.j Spanje komt op een aantal bt duidelijk ongeduld: de situatie van d. wereldkerk niet meer overeen De s< ciale kwestie vraagt een krachtiger aan pak in Spanje, ook in de geest van Md ter et Magistra" de vrijheid van'ni' nmgsuiting, de vrijheid van organisatii de vrijheid van politieke keuze, de s; menwerking met gelijkgezinden in Eui f pa etc. dit alles houdt de geesten vai de jongeren bezig Ze begrijpen zeer go dat de Kerk tegenover de Staat en te genover de politieke partijen een ando; houding inneemt dan in Spanje door h regime wordt staande gehouden. Uit ai deze vraagstukken heeft de K tholieke Actie er een gekozen dat h meest op het religieuze terrein ligt het minst gevaarlijk tegenover het gime is. Toch uit zich (en zover hebbr de tegenstanders van het protestanti statuut gelijk) juist hierin het nieu denken dat zich voor religieuze vrijlv uitspreekt, maar in de toekomst natui.- lijk met hierbij zal blijven staan. Da om is het begrijpelijk, dat het Spaai publiek in deze oproep meer ziet da een incident. Het is een fenomeen va- een dynamiek, die in alle landen telken naar de omstandigheden van het b> trokken land tot uitdrukking komt d dynamiek namelijk die uitgelokt is du: de geweldige historische vernieuw in van de Kerk, door het concilie op gen gebracht. Dat het proces waardoor dp?, vernieuwing in het nationale kader moe worden verwerkt, jn Spanje bijzondc diepgaand, langdurig en verstrekken' zal zijn, is te begrijpen. Waarbij som migen terecht de hoop uitspreken, da' er inderdaad kans op een rustige ver werking in Spanje aanwezig is en nie' zoals vaak in Spanje explosieve verande ringen geforceerd worden.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1965 | | pagina 15