1ZZEL Amerikaanse vliegtuigindustrie noopt Europese tot samengaan Evangelie van Mattheus indrukwekkende film DESERTO ROSSO DUET 64 DEN HARD GEVECHT OM EUROPESE MARKT Prachtige prestatie van cineast Pier Paolo Pasolini Voorbeeld Warboel Ongelegen Harde strijd NYLONS West-Duitsland Amerikaans bruggehoofd VAR doet het zuiniger aan NABESCHOUWING LE BOURGET 65 met gratis waardezegeïs van 15 en 25 ct. DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 19 JUNI 1965 Amateur Ül Aangrijpend INGMAR BERGMAN niet naar Amsterdam spaar plezierigmet vraag vooral om de DUET-spaarkaart HRING - ne moeilijkheden is de Iaat* r liet traditionele voorjaars- ilar del Plata niet verspeeld. Ie organisatorische en finan- nen tot het verleden behoren, ooi weer met een sterke be- start gegaan. 'orieten behoren uiteraard de n Stein en Averbach, maar gentijnse vertegenwoordigers nno. Pilnik en Rossetto zijn is. De Verenigde Staten van •ika hebben Benkö afgevaar- 1 voor Roemenië uitkomt de alentvolle Gheorgui. Kortom gezelschap, wier namen er itaan, dat er op hoog niveau :al worden. Dit bleek reeds erstaande partij in de eerste rin de 57-jarige Najdorf op en wijze zijn tegenstander met •ende combinatie te lijf ging ivertuigend de winst afdwong, ike partij! 'oguelman (Argentinië) Najdorf (Argentinië) in het internationale schaak- Mar del Plata 1965. Pg8-f6; 2. c2-c4, c7-c5; 3. d4- 4. Pbl-c3. Lf8-g7; 5. Pgl-f3, 2-e4, 0-0; 7. h2-h3 weliswaar 7. Lg4, maar in de tekstzet op tempoverlies a7-a6; 8. Lcl-e3, Dd8-a5; 9. b5; 10. 0-0 heeft consequent de stra- langrijke opmars b7-b5 door- 7. cb5;, ab5:; 11. Lb5: volgt 11. en zwart staat veel beter) b5xc4; 11. Ld3xc4, Pb8-d7; Da5-c7; 13. f2-f4, Pd7-b6; 14. i-b8; 15. Lc4-fl, e7-e6! nvoudige middelen wordt de gheid van de witte spelop- de kaak gesteld) ,6, I7xe6; 17. Le3-f2, Pf6-h5 lert 18 e5 en valt pion f4 aan) I, Lg7-d4!; 19. Pd2-f3. e6-e5 laat er geen gras over groeien eert op unieke wijze een ko- d4, c5xd4; 21. Pc3-e2, Pb6-d7; Pd7-c5; 23. Lfl-g2. Lc8-b7; 24. i5-f6; 25. Ddl-c2. edwongen) Tb8-c8; 26. Dc2-bl, e5xf4 uding van een hele mooie com- na 27 g3xf4: Pf6xe4! - nd, want 28. Le4:, Pe4:; 29. Te4: 19. Dc6! en de witte toren loren, omdat deze wegens mat t wijken kan) xe4, Dc7-c6! 'de pointe) -e2, Pc5xe4; 30. Pe2xd4, Dc6-e8; :3, Pe4-f6; 32. Dbl-d3, Lb7xg2; g2. taat duidelijk verloren) Pf6-d5; 34. Le3-d2, Pd5xf4+; f4, Tfoxf4; 36. Pd4-f3, De8-c6; 37. Tc8-f8; 38. Pf3-d4, Dc6-d5; 39. 3d5-g5+ en wit gaf zich gewon- 40. Kh2 volgt 40Tf2 ip de volgende zet. Scliaakraadsel der fraai en zeker fascinerend Is waarop de witspeler er in het ande schaakraadsel in slaagt de te dwingen. Het grote materiële it van wit schijnt zo op het oog lakkelijke overwinning te waar maar zwart beschikt nog over geraffineerde finesses, die eerst vd moeten worden. jjj |J t aan zet, maar wit wint! OPLOSSING: c3-c2; 2. Lal-b2, e6xd5 (Ge n); 3. Lc4-d3, c2-cl D!; 4. Lb2xc» (Nu faalt 5. Ld2: daar de zwartf dan pat staat); 5. Lel-b2!, Let- Lb2-al! (Vooral niet 6. Ph4 Lg5+): 6. Lcl-W i4!, Lb2xal; 8. Ph4-g6 mat. afk.) 36. meisjesnaam. 38. ,helL®. 39. bosgod. 46. provincie m t. 48. stofmaat. 50 meemaken. oornaamw. 54. inwendig pre.1in« maal. 57. voorzetsel- 59. 31. harde slag. 64 als volgt l» tomelingschap. 63. voorzetsel. Duitsch). 72. cilinder. 73. vr"P"nt. ontkenning. 76. op dit mon remde munt. OPLOSSING: inntaal1. te; 3. r.-k.; -■ 22. sas; 23. ier; 25. duffe i. man; 10. a.g.; n. ee, ■ton; 15. nestor; 17. ali; aarde; 33."ai;*34. eïer; 36. tuik 39. da; 41. knap; 44. na®J'nCi roest; 50. rio; 51. laren; 53. 58. eem; 60. ilias; 61. el*. 66. somber; 68. sar; 69. a"r e] eek; 73- l.o. 74. ct; 75. on. 70- caai: 1 tarief; 2. ent: 3. 5. je; 6. rente; 7. els; 19 13. koe; 14. ka; 16. rx 20 sint.; 22 set; 24 r.a.i. ui; 27. feeks; 30. alida; <0. 35. eva; 37. u.s.a.; 39. ,s 2. nto; 43. pril; 44. nota; 47. in; 49. etmaal; I de; 57. assen; 58. és. 63. kr.; 65. k.r.o.; 6] JP m.o. (Nadruk verboden) Twee films hebben op de filmweek te Arnhem, die vanavond wordt beslo ten, de toon aangegeven t.w. „Het evangelie volgens Mattheus" van Pier Paolo Pasolini en „Deserto rosso" van Michelangelo Antonioni. Vooral de eer ste is 't onderwerp van uitgebreide dis cussies geworden. Geen wonder. Pa solini staat te boek als een uitgespro ken marxist. „Le diable au service de Dieu", schreef de criticus van Paris- Match. Hij had in zoverre gelijk, dat Pasolini in elk geval een verduiveld goede film heeft gemaakt. Dit „Van- gelo secondo Matteo" is waarschijnlijk de beste bijbelfilm, die ooit is ge maakt. Alles wat er op dit gebied tot nog toe uit Italiaanse en Amerikaan se studio's is gekomen, kan nu ge voeglijk verbrand worden. Pasolini is de eerste regisseur, die het evangelie werkelijk als scenario heeft gehanteerd. Daaruit is een minimum aan dialoog voortgevloeid. Het meren deel van de gesproken tekst is in de mond gelegd van de Spaanse student Enrique Irazoque, die Jezus vertolkt. De tekst is zó in het Nieuwe Testament terug te vinden. De andere personen, Maria (als jonge vrouw vertolkt door Margherita Carusa en op latere leeftijd door Pasolini's moe der), Jozef, de apostelen e.a. nemen vrij wel geen deel aan de gesprekken. Dit is niet zozeer een gevolg van een na drukkelijke versobering als wel van Pa solini' s streven elke bombast uit de weg te gaan. En dat is hem uitstekend ge lukt. Misschien op één uitzondering na n.l. daar waar Jezus over het water wan delt. Over de dramatische zeggings kracht van zo'n scène valt te twisten. Er staat in elke geval tegenover, dat de haan, waarop men logischerwijze zit te wachten als Petrus Jezus heeft verloo chend niet in volle glorie aan het kraai- schrijver en als regisseur fel gekant heeft tegen sociale misstanden, omdat hij maar al te goed weet hoe het er in de achterbuurten van Rome en Milaan uit ziet. De Christus van Pasolini is een zuiver menselijke verschijning. De regisseur is wars van elke idealisering. Hij ziet Chritus niet als een halfgod of een joods symbool, maar eerst en vooral als mens. die ook als zodanig geleden heeft. Pasolini geeft geen mening over de god delijkheid van Christus. Hij heeft eerst en vooral gestreefd naar een zo direct mogelijke confrontatie met Christus als mens. Dat brengt uiteraard risico's met zich mee. Voor wie in een bepaalde ge loofstraditie is opgevoed zal het niet steeds even gemakkelijk zijn Pasolini's visie te volgen. En men kan niemand het recht ontzeggen roomser te willen zijn dan de paus.. Hiervóór hebben we al iets gezegd over de type-casting van ,11 Vangelo secondo Matteo". 'Deze keuze van de typen heeft zeker bijgedragen tot het uit eindelijke resultaat van de film. Paso lini werkt vrijwel nooit met beroeps acteurs. Zijn film „Mamma Roma" is tot nog toe de enige uitzondering ge weest. Voor „II Vangelo" heeft hij ge werkt met amateurs. Jezus was een Spaanse student in de economie, de apos telen zijn vrienden van hem. meestal dichters en schrijvers. Met al deze men sen, die niet meer kunnen doen dan lijfe lijk aanwezig zijn voor de camera, heeft Pasolini vruchtbaarder kunnen werken dan met beroepsacteurs, die toch altijd zelf een bepaalde spelopvatting huldigen. Pasolini's amateurs zijn niet gemodel leerd volgens de geijkte normen van de filmindustrie. Dat kwaYn de menselijke expressie van hun gezichten alleen maar ten goede. Tenslotte heeft het principe van werken met amateurs zijn deugde lijkheid al bewezen toen Dreyer in 1927 ,,La passion de Jeanne d'Arc" op die manier maakte. Zonder ze bepaald functioneel in zijn compositie te betrekken (vgl. Deserto De Spaanse student, die de rol van Jezus vertolkt. rosso van Antonioni) heeft Pasolini ten slotte de kleur in de film nog gebruikt om het majestueuze decor a.h.w. een di mensie mèèr te verlenen. Ook vanwege deze schoonheid van de beelden is ,,Het evangelie volgens Mattheus" voorbeel dig geworden. Alles bij elkaar heeft Pa solini een proeve van filmisch vakman schap afgelegd, die waard is door velen gezien te worden. BERT VAN OOSTERHOUT. filtreren. In het Boeing-chalet zei de manager het zo: „Wij in Amerika hebben een ervaring en een know-how die u in Europa niet heeft, maar er zijn een he leboel dingen die wij Amerikanen juist graag van Europa willen leren. Het is een feit dat de Europese, met name de Franse, Britse en Duitse, ontwerpers niet onder hoeven te doen voor hun Amerikaanse collega's. De Fransen be wezen dat al jaren geleden met hun Caravelle en thans met de verticaal op stijgende Mirage-III-V; de Britten brachten het eerste straal-lijnvliegtuig hl de lucht en hadden in de om eco- (Van onze luchtvaairtredacteur) PARIJS De feesteRjk met whisky-soda's en snacks gelar deerde bijeenkomst in het chalet van de machtige Boeing Com pany op de tentoonstelling in Parijs, symboliseerde overdui delijk de conclusie die men uit de 26e (en tiende naoorlogse) internationale lucht- en ruimte vaarttentoonstelling op Le Bour get moet trekken. Deze conclusie is, dat de Europese lucht- en ruimtevaartindustrieën nog nau wer dan tot nu toe, de gelederen moeten sluiten, willen zij wat David Fairhall van The Guar dian treffend noemde de „Amerikaanse industriële stoom wals", die op West-Europa af komt, met succes en ten bate van eigen industrieën tegenhouden. (n het luxueuze chalet kondigde de ma. nagers van Boeing en de Duitse Belkow- fabrieken een periode van nauwe sa menwerking aan, waarbij ook Britse industrieën betrokken zijn. Hiermee vormde de Amerikaanse luchtvaartindustrie zijn zoveelste brug gehoofd op het oude continent. Het is vooral via Duitsland en in mindere mate via Groot-Brittannië dat de Amerika, nen hun greep op de voor hen zeer aantrekkelijke vliegtuigmarkt vergro ten. nomische redenen door de Wilson- administratie geschrapte TSR-2 een, aan de nu al befaamde Amerikaanse F 111 van General Dynamics gelijk waardige concurrent. Evenals met de introductie van het straalvliegtuig zal het opnieuw Europa zijn dat de Amerikaanse industrie de loef afsteekt met het openen van het supersonisch tijdperk. Het Frans-Britse Concorde-project werd voor Wilsons schrapwoede behoed en is thans het meest spectaculaire voorbeeld van In- tereuropese samenwerking. De zelf al uit nationale fusies en concentraties voortgekomen Sud Aviation en British Aircraft Corporation hebben voor het Concordeproject tal van toeleverings industrieën ook in Duitsland en Italië ingeschakeld. Het Concorde-project mag een fraai voorbeeld van internationale samen werking zijn, het is vooral een beves tiging van de potentiële kracht van de Europese vliegtuigindustrie. Het fraaie Concorde-voorbeeld en het steeds toenemende aantal op Le Bourget met nadruk en enige trots tentoongestelde voorbeelden van sa menwerking, nemen het feit niet weg dat nog teveel Europese produktie- groepen bezig zijn met elkaar overlap pende en beconcurrerende projecten. Zo zijn er bijvoorbeeld op het ogenblik in Europa drie projecten in uitvoering die het „gevechtsvliegtuig van de toe komst" moeten opleveren: de VTOL, het verticaal opstijgende en landende vliegtuig. Aan al deze projecten wordt internationaal samengewerkt zoals bij tal van andere. Indien men over de kaart van Europa de lijnen zou teke nen die de samenwerkende groepen en fabrieken met elkaar verbindt, dan ziet men een onontwarbare kluwen. Er zit geen enkel systeem in en van een effi ciënte Europese produktiepolitiek is geen sprake. Alle internationale projec ten zijn incidenteel opgezet en zullen ondanks de bewonderenswaardige resultaten niet in staat zijn de aan rollende Amerikaanse „stoomwals" te keren. A chter de fagade van naar de hemel wijzende raketten, glanzende super sonische vliegtuigen waarvan het me rendeel de contouren van het vliegtuig van morgen toont, de schitterende mo dellen van gedurfde plannen en de rijk_ bevoorrade maar oervervelende cock- ailparties in de chalets der expose- ende industrieën, speelt zich een har- ie strijd af. De slag om de Westeurope- ;e vliegtuigmarkt waarin zelfs dé Rus- en zij het vorlopig nog kansloos 'ich voor het eerst en met spectacu lair vertoon komen mengen. De Amerikaanse invasie komt niet geheel onverwacht, maar wel op een hoogst ongelegen moment. Te voorzien was dat met de voortschrijdende ont wikkeling van het geleidewapen en het daarmee gepaard gaande terugdringen van het militaire vliegtuig, het Ameri kaanse produktiepotentieel zich in toe nemende mate zou richten op de volle dige verovering van de Europese markt; de enige belangrijke buiten de Verenig de Staten. Al onmiddellijk na de twee de wereldoorlog beheersten de Ameri kanen de markt. Zij alleen waren in staat te voorzien in de behoefte aan lijn vliegtuigen en zij waren het ook die door middel van hun hulpprogramma's de luchtmachten van het bevrijde Euro_ pa op de been brachten. De gevolgen hiervan zijn dat alle Europese lucht vaartmaatschappijen op de Britse In de aanhef schreven wij dat het Amerikaanse offensief dat op Le Bourget d.m.v. een massale deelname duidelijker dan ooit zichtbaar is op een voor Europa uiterst ongelegen mo ment komt. De Franse vliegtuigindustrie schijnt de grens van de afzetmogelijkheden te naderen en heeft die in sommige ge vallen al bereikt. Daarbij raakte zij haar produkten met uitzondering van de succesvolle Caravelle en Alouette-series vrijwel niet buiten de eigen grenzen kwijt. De Britse vliegtuigindustrie is „ont hoofd" nu de regering-Wilson juist de meest vooruitstrevende projecten heeft afgestoten. Met hun commerciële vlieg tuigen komen de Britten niet veel ver der dan hun eigen markt, ondanks de uitstekende kwaliteiten van bijvoor beeld de Super VC-10 en de BAC 1-11. De Italiaanse vliegtuigindustrie zit dringend verlegen om werk. In hoog tempo ontwikkelt Fiat zijn VTOL G91Y in de hoop mee te kunnen dingen in de competitie die zal ontbranden als de NAVO de Starfighter gaat vervangen. In Nederland zit Fokker te wachten op orders die het gat dat door het ge reedkomen van de Starfighter-serie ont stond, weer op te vullen, waarvoor méér nodig is dan het Fellowship- project. De Duitsers tenslotte, zitten boordevol plannen, maar hebben nog steeds geen geld en voor hen is de Amerikaanse „invasie" een stoot in de goede richting. De Russen op Le Bourget zijn te leurgesteld omdat hun vliegtuigen niet de ere-plaats hebben gekre gen maar zelfs nog wel door Britse atoombommenwerpers min of meer aan het oog worden onttrokken. Op deze foto ziet men hoe een supersonische Lightning van de RAF het uitzicht belem mert op de Iljoesjin-62, door de Russen aangeprezen als 's werelds grootste straalpassagiersvliegtuig. Overigens is het nog niet aan de markt terwijl zijn Britse equiva lent, de Super VC-10 (voor slechts 6 tot 9 passagiers minder) al lever baar is. en slaat Het zou opgelegd pandoer zijn geweest," maar Pasolini is te integer om daar in te trappen. Hij heeft Jezus' aard se leven en zijn menselijke verschijning sec op het doek willen brengen. En hij heeft daarom zijn kracht vooral ge zocht in een prachtig decor en een uitge balanceerde type-casting, waarop de ac teurs en actrices een zeer voorname rol te spelen hadden; alleen al door aanwe zig te zijn. Een indrukwekkend voorbeeld van zijn artistieke kunnen levert Pasolini al met een in de openingssequentie van zijn film, waar Jozef met zichzelf in het reine moet zien te komen over Maria's zwangerschap. Er wordt geen woord ge sproken. Beider ogen peilen elkaar zo diep als met woorden niet eens mogelijk zou zijn geweest. Een scène met dezelfde dramaturgische kracht vindt rpen in het verloop van de film amper terug, al blijft ook het aangrijpende beeld van Maria onder het kruis de kijker lang bij. Ook hier geen geweeklaag, geen pathetiek: alleen het gezicht van een oude vrouw (Pasolini's moeder), die door een grote expressie van binnen uit een werkelijke moeder van smarten ,is geworden. Dit alles is in beeld gebracht door een man, die in zijn eigen land het proto type van de linkse intellectueel belichaamt. Een regisseur van „pros- tituées, leeglopers en drankzuchtigen", zoals rechtse Italiaanse extremisten hebben uitgeroepen, zinspelend op films als „Accatone" en „Mamma Roma". Een man ook, die zich in het verleden als STOCKHOLM De bekende Zweed se filmregisseur Ingmar Bergman zal zich niet naar Amsterdam kunnen be geven om daar op 24 dezer de Erasmus prijs, die aan hem en aan Charlie Chap lin is toegekend, in ontvangst te ne men. Bergman, die directeur is van de konink lijke schouwburg te Stockholm, is her stellende van een ernstige ziekte, waar door hij verscheidene maanden niet kan werken. Het opnemen van de volgende Cilm, dat deze zomer zou moeten ge beuren is ook uitgesteld. De regisseur zal zich in Amsterdam waarschijnlijk laten vertegenwoordigen door Kenne Fant, de directeur van de filmmaatschappij „Svensk Filmindus- tri". BOAC na, met Amerikaanse lijntoe- stellen vliegen en dat, op de Zweedse cn Britse na, ook alle luchtmachten in West-Europa zijn uitgerust met Ameri kaans materieel. Maar er is één belangrijk ding veran derd. De Europese luchtvaartindustrie heeft zich hersteld. De Franse bijvoor beeld neemt de vierde plaats in op de ranglijst van vliegtuigproducerende landen, achter de V.S., Rusland en En geland. De Duitse luchtvaartindustrie toont weer de oude kracht, maar be schikt niet over de middelen om haar zeer progressieve ontwerpen te realise ren. De belangrykste reden waarom de Amerikanen juist daar gemakkelijk in- Deze monsterachtige helikopter, die zijn lasten grijpt als een insect zijn prooi, is een van de Russische klapstukken: de Mi-10. Het ge vaarte is in staat een zomerhuisje tussen zijn poten op te pakken en te vervoeren. Het zusje van de Mi-10,' (Mi staat voor ontwerper Michael L. Mil), de Mi-6 kan 60 tot 80 passagiers vervoeren en is daarmee de grootste voor dit doel gebouwde helikopter ter wereld. Voor het eerst neemt ook de Europese ruimtevaart op Le Bour get een vooraanstaande plaats in, ook waar het de blikvangers be treft. Niet ver van de dreigend naar de hemel wyzende Atlas van de Amerikanen staat even fier rechtop de Europese raket Euro- pa-1, zij het dan dat het een model is op halve schaal. Bij het ruimtevaartpaviljoen wyst een bos van Franse experi mentele raketten naar de ruimte. Uit het geëxposeerde materiaal in de Europese ruimtevaarthal blijkt dat Europa technologisch in staat is de Russen en Amerikanen een flink eind in te halen. Maar ook hier geldt dan de gebiedende eis: onbangener en spontaner sa menwerken, al was het alleen maar om de astronomische bedragen die er voor nodig zyn te kunnen op brengen. (Foto's Dagblad De Stem) (Advertentie) Er is geen enkele belangrijke Ameri kaanse vliegtuigindustrie of zij heeft be langen in Duitse firma's. Alleen Dor- nier schijnt, in vergelijking met de rest, zijn onafhankelijkheid nog enigermate hebben weten te handhaven. Hoog hoven deze problemen uit torent dat van de voor de landen afzonder lijk niet of nauwelijks nog te dragen kosten van research en ontwikkelingen, welke het betreden van het supersoni sche tijdperk met zich brengt. Alleen door een doelbewuster (en niet louter uit incidenteel-opportunistische motieven gegroeid) samengaan en geco ördineerd door een harde Europese luchtvaartproduktiepolitiek zal de, tot formidabele prestaties in staat zijnde Europese luchtvaartindustrie in staat zijn de zware Amerikaanse concurrentie het hoofd te bieden. TAe Russen, die op Le Bourget met tien vliegtuigen de show hebben gesto len van de Amerikanen en de Franse gastheren, hebben ons vorige week ge zegd dat ze niet gekomen zijn om ieder een alleen maar naar hun vliegtuigen te laten kijken, maar om ze te verkopen. Dat zal voorlopig een harde dobber zijn. Hun inzending, de eerste van betekenis in de geschiedenis van Le Bourget, be wijst alleen dat de Russen het even goed kunnen als de westerse vliegtuig industrieën. Meer (nog) niet. Als zij vliegtuigen willen verkopen aan de maatschappijen aan deze zijde van het ijzeren gordijn, staan zij allereerst voor de taak goodwill te scheppen en dat in een periode waarin de Verenigde Staten door financiële bindingen steeds meer vaste voet op de Westeuropese markt krijgen. Deskundigen beweerden deze week dan ook met stelligheid dat er voor de Russen de eerste tien jaar geen schijn van kans is. Maar Le Bourget- 1965 is er om te bewijzen dat het in de luchtvaartwereld (snel) kan verkeren. WIM KOCK KAIRO (UPI) De VAR heeft beslo ten tot een reeks economische maatre gelen, hoofdzakelijk bedoeld om het te kort op de begroting 29.800.000 pond op te heffen. De maatregelen zijn voorna melijk v£n invloed op de levens van de regeringsambtenaren en arbeiders hij de genationaliseerde bedrijven. Van de Egyptische zaken en industrieën is on geveer 80 procent genationaliseerd. Er komt een verplichte spaarregeling, waarbij iedere maand het loon van een halve dag zal worden ingehouden. De rente over het aldus ingehouden geld be draagt vijf procent per jaar, de werkne mers mogen na vijf jaar beginnen wat geld van hun rekening te halen en kun nen het gehele bedrag opnemen wanneer zij met pensioen gaan. Bovendien moeten de ambtenaren en andere werknemers gedurende een maand iedere dag één uur langer werken, zonder dat hier een extrabetaling tegenover staat. Verder gaan de onkostenvergoe dingen van regeringsfunctionarissen om laag met 25 procent. Om de „bittere pil" wat te verzoeten, heeft de regering besloten het bedrag van het jaarlijks in juli uitbetaalde tan tième van 12 op 15 dagen salaris te bren gen. (Van onze filmredactie) Arnhem heeft een jarenlange aange name reputatie van altijd mooi weer tijdens de filmweek de rug toegedraaid. Regen en zware bewolking z(jn de heer sers dus goed bioscoopweer, aldus de theater-directeur. Onder deze om standigheden werden de hoofdfilm „AI- pha.ville" van de Fransman Jean Luc Godard en „Deserto Rosso" van de be faamde Italiaanse regisseur Antonioni vertoond. Bovendien kwam Rolf Orthel met zijn documentaire ,,Sloehtêren aan de lijn". Deze documentaire is in de eer ste plaats een instructieve film, die een boeiend beeld geeft van de duizenden meters buis, die Nederland als onder gronds spinneweb moeten ontspannen om elk gezin van de bodemrijkdom aan aardgas te doen genieten. Het is blijk baar niet de bedoeling geweest van Orthel en van de opdrachtgeefster de Gasunie dat er een speelfilmisch werk tot stand kwam. Dus instructief en in dit opzicht volkomen geslaagd. Onder de manifestaties van de Neder landse filmers Jan van der Hoeven, met ,,'s Nachts als alle kinderen slapen" en van Peter Staugaard ..Terugblik" kun- nen we kort zijn: „mislukte mijmerin gen" over de menselijke activiteit des nachts en over het verleden van een jonge vrouw die veelal gebrek aan in beelden omgezette psychologische ana lyse demonstreerde. De befaamde Franse nouvelle-vague- exponent Jean Luc Godard kwam met zijn als persiflage bedoelde aanval op de science fiction in de film „Alpha- yille". En op de aanrukkende suprema tie van het elektronische brein. Een belangrijk onderwerp ongetwijfeld maar de heer Godard heeft naar inhoud noch naar vorm een zinnig beeld kun nen geven. Gelijk zijn Amerikaanse en Engelse routinecollega's schermt hij met oplichtende schakelborden en modern- sinistere decorsuggesties, mhar hij kan niet waar maken de ongetwijfeld bestaande dreiging voor de mens van de verblind toegepaste elektronika. De vraag rijst zelfs of het deze, toch wel in het commerciële vlak begaafde filmer, daarom te doen is geweest. Immers als trekpleisters blijkt hij ster ren als Eddy Constantine en Anna Ka- rina nodig te hebben gehad. Er moet worden toegegeven: hij plaatst ze in de film op zijn manier, maar deson danks blijft de film elke overtuigings kracht zelfs in de ironie missen. Nieuw lichter Godatd is in zijn overmoed? ditmaal te kort geschoten. De met de gouden San Marcoleeuw bekroonde film „Deserto Rosso" van re gisseur Antonioni, de man die het Ju liaanse neo-realisme veredeld toepast bleek een gaaf filmwerk Deze eerste film in kleuren van Anton'ioni toont hoe hij door middel van 'de kleur psycho logische nuances op de juiste wijze toe past. De mensen, geplaatst tegen de ach tergrond van de industrieterreinen var het schone, oude Ravenna, beleven e. weliswaar niet het geluk, maar de deer nis met het aardse lot van heden weet Antonioni toch op verbluffende wijze via de filmbeelden voelbaar te maken. In ieder geval is Deserto Rosso een film, die de aandacht waard is. Een opname uit „Deserto rosso" met Monica Vitti, de vrouw van regisseur Antonioni, tevens zijn meest gewaardeerde filmster.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1965 | | pagina 11