oo
WERELD WENST WHITE EN
MACDIVITT GELUK
P.B. ligt in dorp hoger
dan in de stad
elijks
eer dan
nnen
Artsen zijn „verrukt' over conditie
Plechtige rouwdienst in
zwaar getroffen Uden
vaderdag!
Ex-S.S.'er was 18 jaar
Nederlander „per abuis5
7fibir
Dilemma in pasjesregeling
album sigaren
ter
„INGEHAALD"
Nog onzekerheid over lol van zusters in Kongo:
KAMPKAARTEN
TIJDIG
AANVRAGEN
DAMES!
5Anti-stakings
garantiepot
geen „fonds
FISCUSSIES
Al 124 doden
bij mijnramp
in Zuid-Slavië
BINNENHOF
Leren praten
Ku Klux Klan ook
actief in Engeland
„Wind Mill I"
Kon. Marine oefent
met zesde vloot
Nog 11 dagen
en dan is het
Extra vaderdag-attractie
Advies ANWB:
Uitroeiing
WITTE KRUIS
poeders hèlpen.
Elke
maand jC
weer!
Notities
ROND HÉ! HET
schouders?
P-DE-KAM,
w haar was-
lke dag- uw
ït Stilbépan
gebruikt)
Haarcream.
ir, dat we u
geld terug,
nd zou zijn.
evalde lege
aruitval en
Stilbépan.
N.V. Diemen
-HERTOGENBOSCH
september aanstaande weer
ima A-ziekenverpleging.
worden toegelaten meisje*
ezit van een diploma MULO,
met een ahdere opleiding
de opleiding en de toe-
en bij de
RT 65 's-HERTOGENBOSCH
nde algemene ontwikkeling
8 jaar oud zijn, kunnen- alg
vorden- reeds- nu als ASPI-
3TER worden toegelaten.
willen worden,
n. ,,Dat moet Santer zijn.
p ik bijna. Hoeveel blanker)
ren het?" „Tien maal vijf
de „Grote Wolf" er zeker
el, alle donders!" Datn rnoet
nder het schuim van DiuUjn
Superior aangeworven ne»D"
We moeten meteen terug
ons kamp te waarschuwen
acht." zei Winnetou, »»nie
u-haast handelen."
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 9 JUNI 1965
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. - De gehele
dag hebben Amerikaanse artsen
zich gisteren beziggehouden met de
gezondheidstoestand van de astro
nauten White en McDivitt. Uit een
eerste medisch onderzoek is geble
ken, dat de bloeddruk van de ruim
tevaarders iets aan de lage kant is
en dat hun hartslag enigszins snel
ler is dan normaal. Overigens zijn
de artsen „verrukt'' over de wijze,
waarop White en McDivitt de vier
dagen van gewichtloosheid hebben
doorstaan. Wel heeft White een
beetje last van zeeziekte zoals ook
Virgil Grissom destijds had.
Van alle kanten stromen de ruimte
vaarders gelukwensen toe in verband met
hun geslaagde vlucht. President Johnson
heeft hen beiden uitgenodigd voor een
bezoek aan zijn ranch in Texas, het ko
mende weekeinde.
„Uw namen zijn gegrift in de geschie
denis en in de harten van alle Amerika
nen", zo zei Johnson in een telefoon
gesprek met de astronauten. „Wat u ge
daan hebt zal nooit vergeten worden".
Hij sprak de hoop uit dat nu de tijd zou
komen dat alle landen samen de ruimte
zouden gaan verkennen. „U hebt op deze
weg een grote stap voorwaarts gezet", zo
zei Johnson.
Schertsenderwijs deelde Johnson White
mee dat „verscheidene miljoenen Ameri
kanen zich het hoofd hadden gebroken
over de vraag wat hij uitvoerde, toen
McDivitt zijn zwevende collega voor vie
zerik uitmaakte
„Ik kon er echt niets aan doen", zo ver
ontschuldigde White zich.
Ook president Mikojan van de Sovjet-
Unie heeft de astronauten en president
Johnson gelukgewenst met het jongste
Amerikaanse ruimtesucces. De directeur
van het Jodrell-Bankobservatorium
Londen zei, als commentaar op de succes
volle vlucht, dat de Amerikanen en de
Russen nu niet meer voor onoverkome
lijke moeilijkheden staan bij hun streven
om tegen 1969 en 1970 een man op de
maan te doen landen.
Dr. Edward Welsh, directeur van de
Amerikaanse presidentiële adviesraad
voor lucht- en ruimtevaart, noemde de
kans dat Amerika eerder een man op
de maan brengt dan de Russen, meer dan
vijftig procent. De V.S. beschikken, vol
gens Welsh, op het ogenblik over een
operationele raket, die krachtiger is dan
de Sovjet-raketten voor een* lancering in
de richting van de maan.
In Bochum zei de Westduitse lucht- en
ruimtevaartexpert Heinz Kaminski, dat
Amerika de Sovjet-Unie in de ruimte
race thans heeft ingehaald. Voorts kwa
men reacties en gelukwensen binnen van
president Lübke van West-Duitsland, ge
neraal Franco en president Saragat van
Italië.
White en McDivitt hebben tijdens hun
ruimtereis meer dan 500 foto's gemaakt.
Ook beproefden zij een nieuw ruimte
sextant (waarde 67.000 dollar), ten behoe
ve van hun toekomstige collega's en ver
zamelden ze tal van gegevens over de
straling, het magnetisch veld van de aar-
Deze foto maakte McDivitt van
zijn collega White toen deze in
de ruimte zweefde. Hij is aan een
streng verhonden met de cavsule.
de en de elektro-statische ladingen, die
zich aan de buitenkant van om de aarde
cirkelende lichamen kunnen vormen. Hun
ervaringen betreffende de gewichtloos
heid verschaften de geleerden een schat
van gegevens over de invloed van een
langdurig verblijf in de ruimte. Zorg
vuldig opgetekende gegevens laten zien
hoeveel White en McDivitt aten. Eerst
genoemde gebruikte ongeveer 6000 calo
rieën en de laatste ongeveer 5800. Ook
lichaamsbeweging, dorst en slaapdiepte
werden geregistreerd. McDivitt sliep on
geveer 22 uur, White ongeveer 26 uur.
LEAMINGTON SPA (UPI) Op de
drempel van een huis in Leamington
Spa, Engeland, dat wordt bewoond door
de leider van de plaatselijke Indische
gemeenschap, is maandag een brandend
kruis neergezet. Bovendien werd een
ruit ingegooid.
In het betrokken huis wonen blanken
zowel als Indiërs. Ooggetuigen zeiden
dat enkele minuten nadat het kruis in
brand was gestoken er werd een
schade van 145 pond sterling aange
richt enkele mannen snel wegreden.
De politie heeft later Robert Relf, een
gewezen lid van de Britse nazibeweging,
ondervraagd. Hij zei dat de activiteiten
van een bewoner van het huis, de 29-
jarige Sharam Singh die voor advocaat
studeert, ter sprake gekomen waren op
een vergadering in Birmingham van een
groep mannen die een afdeling van de
Ku Klux Klan hadden opgericht.
DEN HAAG (ANP) Van 8 tot 12
juni aanstaande zullen schepen van smal
deel 5 en eenheden van de Amerikaanse
zesde vloot gezamenlijk oefenen in het
westelijk bekken van de Middellandse
zee.
Aan deze oefening, Wind Mill 1 ge
naamd zullen deelnemen: de „attack car
rier task group" van de zesde vloot en
een anti-onderzeeboot task group van Ne
derland en voorts twee Amerikaanse en
twee Nederlandse onderzeeboten. Het doel
van de oefening is om vlootstrijdkrachten
van Amerika en Nederland te oefenen
in gecombineerde ondersteuningsacties. De
Amerikaanse task group zal o.m. bestaan
uit het aanvalsvliegkampschip USS Sara
toga.
Het Nederlandse smaldeel is samenge
steld uit het vïiegkampschip „Karei Door
man", de jagers „Drenthe" en „Amster
dam", en de onderzeeboten „Walrus" en
„Zeeleeuw". Beide laatstgenoemde sche
pen zullen te zamen met Amerikaanse on
derzeeboten als tegenpartij fungeren. Het
Nederlandse smaldeel staat onder bevel
van schout bij nacht De Jonge van Elle-
meet die zijn vlag voert aan boord van
Hr. Ms. „Karei Doorman".
(Advertentie)
(Advertentie)
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA Vrijdag zal in de
Pius X kerk te Uden een plechtige
rouwdienst worden gehouden voor
de veertien Nederlandse missio
narissen, die in Kongo zijn ver
moord. Celebrant is de kruisheer
mgr. A. Creemers, bisschop van
Bondo, het gebied waar de gebeur
tenissen hebben plaatsgehad.
Familieleden van de slachtoffers
zullen aanwezig zijn. Bovendien
worden in alle plaatsen, waar
familie van de gedode missionaris
sen woont, nog speciale diensten
gehouden.
Op het provincialaat van de kruis
heren te Leuven ontbreken nop steeds
precieze gegevens over de dood van de
missionarissen. Wel weet men zeker,
dat alle missionarissen zijn gedood.
Dit werd uitdrukkelijk bevestigd door
een Belgische augustijn die al® aalmoe
zenier met het Kongolese leger is mee
getrokken en het drama van nabij heeft
meegemaakt. Van de zusters weet men
alleen, dal ze „met onbekende bestem
ming" zijn weggevoerd. Er bestaat nog
altijd hoop, dat zijlevend zullen worden
aangetroffen. Mogelijk kunnen zij nade
re details verschaffen over de rampza
lige nacht van 29 op 30 mei.
Aangenomen wordt, dat de nussiona
rissen dez? ontwikkeling niet hebben kun
nen voorzien. Tot 18 mei zijn er op de
procuur tamelijk optimistische berichten
binnengekomen De familieleden leefden
De beroemde
gas-aansteker
5,95/7,95
10,-/11,-/12,50.
(alleen voor vaderdag): Elke Poppell
met een speciaal Poppell-speldle
(Van onze correspondent)
DEN HAAG De ANWB in Den Haag
doet een dringend beroep op degenen,
die in hun vakantie gaan kamperen,
minstens veertien dagen van te voren
een kampkaart aan te vragen of te ver
lengen.
Nog steeds komt het voor dat perso
nen enkele dagen of soms enkele uren
voordat zij gaan kamperen hun kamp-
kaarten komen aanvragen en die dan
niet bijtijds meer kunnen krijgen.
In de kantoren van de ANWB heerst
op het ogenblik een grote drukte. Ge
zien deze drukte heeft de ANWB de nor
male tijdelijke seizoen bezetting tot 150
personeelsleden verdubbeld.
„We moeten jaarlijks zo'n half miljoen
kampkaarten uitgeven of verlengen," al
dus de ANWB, en dat kan echt niet
alleen in de maanden juli en augustus.
Een kampkaart is niet alleen voor kam
peren met een tent noodzakelijk. De
ANWB wijst er op dat voor alle vakan
tieverblijven buiten hotel of pension een
kampkaart nodig is. Iemand, die zijn
vakantie bijvoorbeeld doorbrengt op een
kampeerboerderij, in een bungalow of
zomerhuisje moet dus een kampkaart
hebben. Deze bepaling kan per provincie
verschillen,
De ANWB vindt het verstandig toch
een kampkaart aan te vragen, omdat men
dan nooit voor onprettige verrassingen
kan komen staan.
echter al tien maanden lang in grote
angst. Als de rebellen een overeenkomst
met Tsjombe konden sluiten wag er kans
op een gunstige afloop. Zou het echter
op vechten uitdraaien, dan wist men dat
met het ergste rekening moest worden
gehouden.
Het bleek onmogelijk de missionaris
san uit het bedreigde gebied te evacue
ren. Oorspronkelijk had ieder gedacht,
dat uitwijken naar Centraal Afrika via
de Roebi-rivier vrij gemakkelijk zou zijn-
Zonder hulp kon men de rivier echter
met oversteken. En deze hulp durfde de
bevolking uit angst voor de rebellen niet
te geven.
..Wij treuren natuurlijk over onze me
debroeders, maar er zijn ook onder de
negers duizenden slachtoffers gevallen"
aldus pater P. Bakker van de Neder
landse missieprocuur.
Overal houden de Simba's volksge
richten naar Chinees-communistisch mo
del. Allen die iets met de regering te
maken hebl>3n of die behoren tot de
upper-ten worden uitgeroeid.
Dagelijks verdwijnen er nog duizenden
mensen. Soms pakt men eenvoudig de
mensen met een rijbewijs, aldus pater
Bakker. ..Het tragische is", dat straks
de moordpartij in omgekeerde richting
zal voortgaan: dan zullen allen die aan
de rebellie hebben meegewerkt op even
meedogenloze wijze worden geliquideerd
als nu de aanhangers van Tsjombe."
..De eerste jaren hoeven wij aan missi
onering in deze gebieden niet te denken.
Van het totale missiepersoneel zijn al
leen een paar vakantiegangers over, plus
nog de negen missionarissen die 'op 4
december bij overrompeling zjjn bevrjjd
En wat moet je met zo'n handjevol
mensen beginnen in een volkomen ont
redderd gebied?", aldus pater Bakker.
55
55
(Van onze fiscale medewerker)
Deze belasting is niet alleen afhanke
lijk van de huurwaarde en de waarde van
bet meubilair, maar ook van de klasse,
waarin de gemeente is gerangschikt. Zelfs
kan een gemeente nog in verschillende
klassen vallen. Verhuizing in zo'n ge
meente kan dus bij een gelijkblijvende
huurwaarde verschil in belasting uit
maken. De laatste jaren verrijzen aan de
rand van de steden en dorpen leefge
meenschappen welke in een lagere klasse
zijn gerangschikt dan de centra en daar
om alleen is een dergelijke situatie
hoogst ongewenst. Herziening van deze
klasse-indeling zou in zeer vele gevallen
heus geen overbodige luxe zijn.
In de meeste dorpen betaalt men bij 'n
gelijkwaardige huurwaarde belangrijk
meer personele belasting dan in de ste
den. De huurwaarde ligt mogelijk in de
dorpen in verhouding iets lager maar er
blijft desalniettemin een flink verschil
aanwezig, wat bij 'n verantwoorde belas-
tingpolitiek niet mag voorkomen. Alweer
een motief om deze wet wil men ze
niet laten verdwijnen toch eens op de
helling te zetten.
Volgens artikel 13 wet p.b. wordt In
gaande het belastingjaar 19651966 de
huurwaarde van het perceel voor de toe
passing van het tarief verminderd in ge
meenten of gedeelten van gemeenten, be
horende tot de le klasse met f 695,2e
klasse met f 635,3e klasse met f 570,
4e klasse met f 515,5e klasse met
f 450.—: 6e klasse met f 380,—; 7e klasse
met i 315,—; 8c klasse met f 240,—; 9e
klasse met f 175,
De belasting bedraagt jaarlijks drie en
vier tienden ten honderd van de volgens
het vorige lid verminderde huurwaarde.
Laten we aannemen dat A een huis be
woont met een huurwaarde van f 1000,
in een gemeente, welke in de 3e klasse
is gerangschikt, dan moet hij in hoofd
som betalen f 1000,min f 570,is
f430,waarvan 3,4 pet. is f 14,62.
Aandachtige lezers zullen uit het voor
gaande reeds geconcludeerd hebben dat
iedere huurverhoging via een hogere
huurwaarde normaliter een hogere aan
slag personele impliceert. Inderdaad zou
dit het geval zijn wanneer de hierboven
vermelde bedragen gelijk bleven. Maar
liet is tot heden nog steeds zo geweest,
dat deze bedragen werden verhoogd,
waardoor veelal de huurverhoging niet
tot uitdrukking kwam op het aanslag
biljet.
Alleen in gemeenten met progressieve
opcenten was dit wel het geval. Want
een hogere huurwaarde houdt dan veelal
een hoger aantal opcenten in. Dit is wel
(Advertentie)
enigszins onbillijk en geenszins bedoeld
door de wetgever maar aangezien de ge
meentebesturen hier een vinger in de
pap hebben, schijnt een billijker regeling
tot de onmogelijkheden te behoren.
Wanneer de huurwaarde beneden een
bepaald bedrag blijft, wordt geen belas
ting naar die grondslag geheven. Voor
de gemeenten of gedeelten daarvan, be
horende tot de le klasse is deze grens
f715,—, 2e klasse f655,—, 3e klasse
f590—, 4e klasse f 535,—, 5e klasse
f 470,—, 6e klasse f 400,—, 7e klasse
f 335,—, 8e klasse f 260,—, 9e klasse f 195,-.
Verwoont iemand in een 3e klas ge
meente dus niet meer dan f 590,'s jaars
dan is hij van deze belasting vrijgesteld.
De verkoopwaarde van meubilair is
de maatstaf bij de tweede grondslag van
die personele belasting. Deze grondslag
is een groertje van de eerste, de huur
waarde. Men vindt ze veelal tezamen op
een aanslagbiljet vermeld. Nimmer
wordt alleen een aanslag naar de grond
slag meubilair opgelegd. Daarentegen
komt het vaak voor dat alleen een aan
slag naar de grondslag huurwaarde tot
stand komt. Men behoeft geen eigenaar
te zijn van de meubelen om daarvoor
te worden aangeslagen.
De verkoopwaarde van het meubilair
wordt door de toepassing van het tarief
verminderd met f 300,en naar beneden
afgerond op f 100,— of een veelvoud daar
van De belasting bedraagt jaarlijks 1,5
pet.' van de aldus verminderde verkoop
waarde. De verkoopwaarde moet dus
minstens f400,— bedragen om in deze
belasting te worden betrokken.
Niet tot meubilair worden gerekend
verzamelingen van kunst of wetenschap
en de voorwerpen die tot het bewaren of
plaatsen van die verzamelingen dienen,
indien die verzamelingen voor het pu
bliek ter bezichtiging worden gesteld
onder geen andere bepalingen dan door
of vanwege onze minister van Financien
zijn goedgekeurd.
Evenals b.v. de wet op de inkomstenr*
belasting, kent ook de wet op de per
sonele belasting vermindering van be
lasting wegens kinderaftrek.
De algemene leeftijdsgrens is in deze
wet nog op twintig gehandhaafd in
tegenstelling tot wetten, waarin de grens
verlaagd is tot zestien jaar. Daarentegen
is in de andere wetten de aftrek voor
studerende kinderen gunstiger.
Een kind dat eiders studeert maar
waarvoor thuis nog een kamer wordt
aangehouden, welke alleen gedurende de
weekends en de vakantie wordt gebruikt,
komt nog voor aftrek in aanmerking,
voorzover de leeftijd dat toelaat, aldus
een arrest van de hoge raad, waarmede
mogelijk velen hun voordeel kunnen
doen.
De vermindering wegens kinderaftrek
bedraagt een bepaald percentage dat ver
band houdt met de klasse, waarin de
gemeente van aanslag is gerangschikt en
de huurwaarde. Dit percentage varieert
van 14 tot 2 per kind, een verlaging naar
mate de huurwaarde stijgt.
In de vierde en laatste bijdrage komen
de .restanten' aan de orde, welke zeker
het memoreren waard zijn. We zien dan
o.a. de voordelen bij kamerverhuur, wan
neer ontheffing kan worden verkregen,
enz.
(Van onze correspondent)
GULPEN De 51-jarige draaier J. K. H. uit Gulpen, is de afgelopen
18 jaren „bij vergissing" Nederlander geweest. Door een ambtelijke
fout kreeg hij in 1947 te Slenaken een bewijs van Nederlanderschap
en als gevolg daarvan in 1954 een door de commissaris der koningin
ondertekend, Nederlands paspoort. Sindsdien nam hij ook aan alle
verkiezingen deel.
kende ik ook niets van de Nederlandse
(Van een onzer redacteuren)
BREDA -Volgens het N.K.V.-orgaan
„Ruim Zicht", dat details heeft gepubli
ceerd over de onderlinge garantierege
ling van de vier werkgeversorganisaties,
zullen de werkgevers voorlopig voor de
duur van één jaar een bedrag ter grootte
van 1 procent van de door hen uitgekeer
de loonsom in het garantiefonds storten.
Dit fonds wordt gevormd, zoals be
kend, om de werkgevers in staat te stel
len principieel „neen" te kunnen blij
ven zeggen tegen de verlangens van de
vakbonden inzake uitkeringen aan geor
ganiseerde werknemers. De werkgevers
beschouwen deze verlangens als onaan
vaardbaar.
De onderlinge garantieregeling verze
kert hen ervan dat zij bij conflicten in
het bedrijf (waarbij bedoeld worden: con
flicten over het vraagstuk georganiseer-
den-ongeorganiseerden), een deel van de
schade en wel het bedrag van het loon
van de stakende werknemers over het
aantal dagen dat gestaakt wordt -j- ver
goed kunnen krijgen. De werkgevers tre
den vrijwillig toe. Volgens het N.K.V.-
blad ligt fondsvorming niet in de bedoe-
'ing.
Toen hy een half jaar geleden zyn
paspoort wilde verlengen, deelde de
ambtenaar op het gemeentehuis te Gul
pen hem mee, dat hij destijds te Slena
ken door een administratief abuis Ne
derlander was geworden en dat op last
van het ministerie van justitie, hem nu
geen paspoort meer kon worden uitge
reikt. De draaier zou zich in de toekomst
als statenloze moeten beschouwen.
Sindsdien vecht een gedesillusioneerde
man reeds vele maanden en tot by de
hoogste instanties, tevergeefs voor een
vaderland.
H. werd in 1914 in Düsseldorf (Duitsland)
gebcren. Zijn vader was Nederlander en
afkomstig uit Slenaken. Zijn moeder een
Duitse. Voor augustus 1945 was hij nooit
in Nederland geweest. Zijn aankomst in
het land, dat hij als het zijne wenst te
beschouwen, gebeurde onder onplezierige
omstandigheden. Hij werd als gevange
ne van de Stoottroepen vanuit een En
gels gevangenenkamp naar Nederland
overgebracht.
Onder de druk van de omstandigheden
had de jongeman, die geen Nederlands
sprak en dat land ook niet kende, zich
in 1943 bij de Waffen-S.S. gemeld. „Na
dat ik tweemaal had geweigerd," is zijn
verweer. „Maar hoe kon men zich toen
verweren. Volgens de mensen in Düs
seldorf waren we eigenlijk Duitsers".
Nadat hij uit het kamp Vught werd
ontslagen, keerde H. niet naar zijn ge
boorteland terug. Hij vestigde zich in
het dorp van zijn vader, Slenaken. „Om
dat ik nooit in Nederland was geweest,
BELGRADO (U.P.I.) Het aantal
slachtoffers van de mijnramp in Zuid-
Slavië stijgt nog steeds.
Gisteravond waren uit de Kakanje-
myn 124 doden boven gebracht en vol
gens de technisch directeur van de mijn,
Muriz Osmanagic, liggen er beneden nog
„minstens negen" doden.
Hij zei dat ten tijde van de methaan
gasontploffing 185 mannen in de mijn
aan het werk waren. Vier van de 21 ge
wonden, die zijn boven gebracht, bevin
den zich in ernstige toestand.
Het is de ernstigste mijnramp sinds
1940, toen in he Podlabin-mijn in Istria
317 mannen om het leven kwamen als ge
volg van een mijngasontploffing.
wetgeving. Ik wist niet, dat wie
vreemde krijgsdienst ging. zijn Neder
landerschap verloor- Ik was mijzelf als
Nederlander blijven beschouwen".
Ook de toenmalige burgemeester van
Slenaken moet er zo over hebben ge
dacht. Hij verschafte de ex-S.S.'er in
1947 zonder bedenken een bewijs van
Nederlanderschap. Het provinciaal be
stuur van Limburg gaf voor hem in 1954
eveneens zonder bezwaar een Neder
lands paspoort af.
De moeilijkheden kwamen pas tien jaar
later, toen hij de geldingsduur van zijn
paspoort wilde verlengen. „Wij hande
len op aanwijzing van het ministerie van
justitie. Men heeft ons daar meegedeeld
dat die uitreiking destijds fout was. Wij
mogen H. geen paspoort meer ver
strekken. Hij is voortaan statenloos.
Wat ons betreft kennen wij H. enkel
als een rustige, nette man. Persoon
lijk zyn wij er zelfs voor om het ver
leden in dit geval maar te vergeten-
Maar als ambtenaren hebben wij natuur
lijk de voorschriften", aldus het officiële
commentaar der gemeentesecretarie.
Er is voor de statenloze ambachtsman,
die reeds vele jaren tot tevredenheid
van zijn chefs in Maastricht werkt, een
uitweg om weer Nederlander te wor
den. Als iedere andere statenloze zal hij
het Nederland'&rschap terug moeten ko
pen.
„Dat betekent een te grote financiële
last. Ik heb toch mijn goede wil ge
toond Zou men niet bereid zijn, onder
die oorlogsjaren eindelijk een streep te
trekkstn?"
(Advertentie)
Senoritas 16ct
Corona 20 ct-Bolknak 25-30
De zeven gaten in de Ulbrichtmuur
zijn na de pinksterdagen weer dicht
gegaan voor Westberlijners, die met
een pasje een bezoek mochten bren
gen aan hun familieleden in Oost-Ber
lijn. Daarmee is tegelijkertijd het pas
jesakkoord tussen de senaat (rege
ring) van West-Berlijn als gevol
machtigde der Bondsregering en
de machthebbers in Oost-Berlijn afge
lopen. Het gold voor een herfst- een
kerst-nieuwjaar, een paas- en een pink-
sterbezoek. In de loop van deze maand
zouden er nieuwe onderhandelingen
moeten beginnen, waarbij de Westber-
lijnse senaatsraad Horst Korbcr een
nieuwe onderhandelingspartner tegen
over zich krijgt. Zijn vroegere Oost
berlijnse gesprekspartner, staatssecre
taris Erich Wendt de eerste echtge
noot van Lotte, de tegenwoordige
vrouw van Walter Ulbricht is in
tussen overleden.
In Bonn cn in West-Berlijn is men
zich er van bewust, dat Oost-Berlijn
zal proberen om de prijs voor een
nieuwe pasjesregeling aanzienlijk op
te drijven. Men verwacht dus moei
zame onderhandelingen.
Een belangrijk obstakel voor een
nieuw pasjesakkoord is de persoon
van de uit Halle afkomstige Oostduit
ser Horst Streit. Naar men zich her
innert. maakte hij zich met Pasen
jl. meester van het bezoekpasje van
de W-estberlijner Dieter Mahrhold door
zich uit te geven voor een in civiel
geklede vopo. Toen Mahrold verge
zeld van een vriend, die van het voor
val getuige was geweest en Mahr-
holds verklaringen op 't Oostberlijnse
politiebureau wilde bevestigen, wer
den beiden in arrest gesteld wegens de
verdenking van hulp bij „Republik-
flucht". Streit bereikte zonder moeite
Westberlijn, werd evenwel nadat
was bekend geworden, wat er met
Mahrhold was gebeurd in arrest
gesteld wegens vrijheidsberoving.
Ondanks zijn aanbod om zich vrij
willig naar Oost-Berlijn te begeven,
indien de communisten wilden belo
ven dan ook Mahrhold en zijn vriend
vrij te laten, ging Oost-Berlijn er
niet op in. Het wilde een regeling
met West-Berlijn en eiste de officiële
uitlevering. West-Berlijn heeft dit ge
weigerd. Streit is inmiddels tot vier
jaar gevangenisstraf veroordeeld. In-
plaats van vrijheid in West-Berlijn
moet hij nu vier jaar brommen. An
ders heeft hij trouwens ook niet ver
diend. Mahrhold wordt in Oost-Berlijn
nog steeds vastgehouden. Hij is er
niets anders dan een gijzelaar.
Dit probleem zal bij de toekom
stige pasjesonderhandelingen, die nog
deze maand moeten beginnen, een be
langrijke rol spelen. Het is zeer goed
mogelijk, dat de Oostberlijnse commu
nisten de uitlevering van Horst Streit
als conditio sine qua non zullen stel
len. Een enquête onder de bewoners
van West-Berlijn heeft inmiddeli be
wezen, dat hoe men ook Streits
daad scherp veroordeelt de West-
berlijnse senaat op de uitleveringseis
niet moet ingaan, ook wanneer dit be
tekent dat er voorlopig geen bezoeken
van Westberlijners aan Oost-Berlijn
zullen plaatshebben.
De fronten in deze kwestie zijn dus
uitermate star. Niemand weet, hoe
men tot een compromis zou kunnen
komen. Streits uitlevering zou beteke
nen, dat hij wegens „Republikflucht"
voor vi.1 e jaren in een van Ulbrichts
tuchthuizen zou komen. En het vluch
ten van Oost- naar West-Duitsland is,
volgens Westduitse rechtsopvatting
geen strafbare handeling. Streit is der
halve niet uitieverbaar. Hij vluchtte
van Duitsland naar Duitsland.
Anderzijds betekent het niet
uitleveren, dat Dieter Mahrhold en
zijn vriend Jurgen Rehbein ook vele
jaren in gevangenschap moeten le
ven, ofschoon zij nu toch werkelijk
totaal onschuldig zijn.
De affaire -Streit-Mahrhold is dus
een politieke aangelegenheid van de
eerste orde geworden. Öost-Duits-
land maakt politiek mét twee gijze
laars. Dit heeft de komende pasjes-
met prachtige sigarenbandjes f
ROZEN - PADDESTOELEN
TULPEN - ZEILJACHTEN
onderhandelingen al van te voren
sterk belast. Aan de affaire-Streit zul
len de Oostberlijnse communisten on
getwijfeld politieke eisen verbinden.
Een dezer eisen is, dat de senaat van
West-Berlijn voortaan elke vluchte
ling zal moeten uitleveren, inplaats
van die zo snel als maar enigszins
doenlijk is, uit West-Berlijn naar de
een of andere bestemming in West-
Duitsland over te brengen, zodat hij
of zij buiten het bereik van de Oost-
Duitse agenten komt.
Dit hebben de communisten al vóór
de pasjesonderhandelingen in 1964 ge-
eist. De eis werd door Bonn en West-
Berlijn van de hand gewezen, ij zullen
nu niet ander* reageren. Voor Bonn
bestaat nog steeds de rechtseenheid
van 't Duitse rijk. Iemand kan niet van
Oost- naar West-Duitsland vluchten.
En uitlevering is slechts mogelijk
tussen twee vreemde staten, die daar
toe bovendien nog een verdrag moe
ten afsluiten. Men is in Bonn en in
West-Berlijn niet geneigd zich door de
communisten te laten chanteren. De
senaat van West-Berlijn wordt in
deze houding- door de meer dan 2
miljoen inwoners van de stad ge
sterkt.
Het verloop van de onderhande
lingen zal er ook zeer sterk Van af
hangen, wie de Oostberlijnse commu
nisten zullen benoemen als nieuwe
gesprekspartner van Horst Korber.
Deze had in de loop der jaren 'n cor
recte maar ook aangename verhou
ding tot wijlen staatssecretaris Erich
Wendt tot stand kunnen brengen. Hij
moet met zijn nieuwe gesprekspart
ner weer helemaal opnieuw begin
nen en proberen 'warm' te worden
Ook dit zal enige tijd duren.
(Van onze parlementaire redacteur
P. van der Sanden)
DEN HAAG Het begrip „sociaal-
economische democratie" begint lang
zamerhand even bekend te worden
als bijvoorbeeld „parlementaire de
mocratie". In het laatste geval doe
len we op het uitoefenen van de be
slissende volksinvloed via een parle
ment, in het eerste gaat het om het
mede-zeggen en mede-beslissen van
allen, die in het sociaal-economisch
leven een functie vervullen. Daarbij
telt de vraag niet mee of die functie
een hoge, dan wel een zeer nederige
is.
Nu is het een gelukkig feit, dat met
name de arbeidersbeweging reeds
sinds tientallen jaren bezig is in
eigen kring mensen te scholen en op
te leiden voor het vervuilen van al
lerlei functies in het maatschappelijk
leven. De harde noodzaak daartoe is
nog groter geworden sinds de wet op
de ondernemingsraden tot stand
kwam. Toen nam de behoefte aan ka
der met grote sprongen toe. Want,
zoals ook op andere terreinen, moet
men met de democratie niet aan de
top, maar aan de voet beginnen. De
tijd van het beperkte kiesrecht, toen
men bijvoorbeeld nog welstandskie
zers en belastingkiezers had, d.w.z.
mensen, die tenminste een bepaald
inkomen hadden of een zeker bedrag
aan belastingen betaalden, is lang
verleden tijd. In de sociaal-economi
sche sector heeft zij, echter in feite,
nog tot het begin van de vijftiger
jaren voortgeduurd en de strijd voor
„algemeen kiesrecht" in deze maat
schappelijke sector, is nog steeds niet
gestreden. Het rapport van de com
missie-Verdam, dat volop stof heeft
doen opwaaien is daar een sprekend
voorbeeld van.
Nu heeft dezer dagen de voorzitter
van het Katholiek Werkgevers Ver
bond, mr. P. van Boven een uitspraak
gedaan, die tot nadenken stemt.
Hij zei: „Veel mensen,' die gezond
denken, missen het verbaal vermogen
om aan hun ideeën en opvattingen
uiting te geven". Met andere woor
den: men heeft een gezond verstand,
men denkt gezond, maar men be
schikt niet over mogelijkheid, dit on
der woorden te brengen. „Men blijft
onder zijn eigen capaciteiten"zei mr.
Van Boven. En hij dacht daarbij in
het bijzonder aan de vertegenwoordi
gers in de ondernemingsraden.
Hier ligt een vraagstuk, dat snel
moet worden opgelost. Naar mate de
sociaal-economische democratie meer
inhoud krijgt (de Stajten-GeneraaJ,
gaan hiertoe ongetwijfeld binnen en
kele jaren belangrijke besluiten ne
men) stijgt de behoefte aan geschoold
kader met sprongen. Nu zal niet
iedereen onmiddellijk een wedstrijd
in welsprekendheid behoeven te win
nen, maar vertegenwoordigers, die
veel weten, doch het niet kunnen
„verkopen", betekenen even weinig
voor de democratie als zij, die niets
weten en dat met een stroom van
woorden goed kunnen verbergen.
