Late tranen op het
graf der Vijftigers
K
JANSEN ^TILANUS
Donald
Duck
ELISABETH BAS
29
JAZZ EN ALCOHOL BIJ BE-
GRAEENISPLECHTIGHEID
Plasticolor halen!
J. v. d. Straeten en Korff
exposeren in Oosterhout
J Overlevende Vinkenoog maakte kroniek
Bert Bakker benoemt Wim
Gij sen tot mede-redacteur
"PARAAT"
Kijk naar
ORT
UNSTNIEUWS
het beste!
BLADEREND IN „MAATSTAF"
modern en modieus ondergoed is van
een naam om te dragen
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 14 MET 1965
(Advertentie)
Simon Vinkenoog, enig over
levende.
(Van een onzer redacteuren)
AMSTERDAM Ze stonden op een balkonnetje met uiticht op
keurig aangeharkte achtertuintjes en keken niet herkennend naar
eikaars buikjes en brillen. Maar hun verwondering „zijn wij nou echt
de vijftigers, de vijf tijgers, wier stamboom rechtstreeks terugvoert
naar de vervaarlijke cobra?", was kortstondig, want fotograaf Eddy
Posthuma de Boer riep vanonder zijn geruite petje: hierheen kijken,
jongens; en omdat iedereen er helemaal op wou, gaf dat een heel
gedrang. Toen begonnen de meisjes de lege sherryglazen, waarin tal
rijke doorweekte sigarettepeuken, voornamelijk afkomstig van Harry
Mulisch, uiteen lagen te vallen, weg te ruimen en was het definitief
voorbij.
Simon Vinkenoog ging het laatst,
maar hij was ook vrij laat gekomen.
Zijn slungelige gestalte was eigenlijk
de enige, die jeugdig was gebleven.
Was het schijn, of hadden zijn vroegere
vrienden en geestverwanten hem werke
lijk gemeden? Je kunt nu wel het schar
lakenrode etiket „vijftiger" op je lijf
geplakt krijgen, maar dat wil nog niet
zeggen, dat je veroordeeld moet worden
terzake het in bezit hebben van mari
huana en dat je aanwezig moet zijn bij
magische riten, tijdens welke berooide
semi-artsen gaten boren in hun verwar
de schedels, nietwaar? Zo gingen, tij
dens een party met veel jazz en alco
hol in het kapitale herenhuis van de
immer Bezige Bij te Amsterdam de vijf
tigers roem- en geruisloos hun graf in.
Willens en wetens, compleet met een
eulogie van de directeur van het let
terkundig museum in Den Haag, Gerrit
Bongers, die zei: „Wij zijn hier om de
Vijftigers bij te zetten, hetgeen een de
licate zaak is, want weliswaar waren
zij er indertijd op uit om hisorie te
maken, maar desondanks hebben zij er
bezwaar tegen, dat men er thans op uit
is, historie te maken van hèn."
Zijn de Vijftigers werkelijk dood? Si
mon Vinkenoog geloofde het kenne
lijk niet. Toen hij opdracht kreeg, de
redactie te verzorgen van het tiende deel
der schrijvers prentenboeken (uitgaven
van meergenoemde Bezige Bij in samen
werking met meergenoemd letterkundig
museum) een prentenboek, dat dit
maal niet aan één enkele schrijver ge
wijd zou zijn, maar dat vanwege het
jubileurnkarakter een hele groep, een
hele stroming moest omvatten toen
hij die opdracht kreeg, zond hij panie
kerige telegrammen aan zijn voormalige
geestverwanten
Graag onmiddellijk antwoord op
vraag: wat is je huidige mening over
beweging van vijftig?", smeekte hij
draadloos. De antwoorden, die draad
loos binnenkwamen, logen ei- niet om en
waren als doodsbericht duidelijker dan
de eulogie van Borgers ooit had kunnen
zijn.
Remco Campert seinde terug: „Be
weging voorbij stop wij niet".
Bert Schierbeek seinde terug: ,,De
gordijnen, waar we toen tegen waren,
hangen nog steeds".
Hugo Claus seinde terug: „Een be
weging? Hoogstens een stadstuintje met
rond de kiosk hier en daar een dich
ter".
Rudy Kousbroek: „Nederlandse let
teren voor mij meer en meer het ge
murmel van de buurman stop genuan
ceerde opinie in expresbrief"
Gerrit Kouwenaar: „Het heden ligt
in het verleden stop graag nieuwe da
tum voor begrafenismaal".
Paul Rodenko: „Aanloop, die zich
niet geheel verwezenlijkt heeft omdat
men teveel uiteenlopende dingen wilde"
Jan Eliburg: „Poging tot opstand,
ddie reactie heeft uitgelokt stop slechts
een paar overlevenden".
(Advertentie)
En Lucebert? Wat seinde keizer Lu-
cebert terug? Hij schijnt heden ten dage
ons eigen taalgebied met afkeer de rug
te hebben toegewend en is nu bezig
Shakespeare van de troon te stoten.
Zijn draadloze antwoord luidde althans
in onvervalst Engels:
Resume: full-bobied tone even
when you listen at low level".
Kortom: de vijftigers zijn dood, zo
als de enige overlevende Vinkenoog spy-
tig, maar in ieder geval eerlijk toe
geeft door in zyn schrijvers prentenboek
10 de tekst van al deze telegrammen af
te drukken. Rest de vraag, welk graf
schrift er dient te komen op de gemeen
schappelijke zerk, die deze literaire zelf
moord toedekt.
Bij de beantwoording stuit men, al
weer dank zij Simons werkelijk niets ver
bloemende dagboek van de kortstondige
beweging, op een merkwaardige caïnci-
dentie. Het schrijvers prentenboek 10 na
melijk bevat onder meer een afdruk
uit Ëlseviers weekblad van zaterdag 25
november 1950, waarin een aantal ge
vestigde schrijvers om hun mening werd
gevraagd over de piepjonge stroming,
die zich onder meer dat jaar had aan
gekondigd door 't verschijnen van Vin-
kenoogs eenmanstijdschrift „Blurb",
door het debuut van Campert in Liber-
tinage, door de eerste gedichten van Lu
cebert in Braak en door het pantomime
gedicht „Zonder vorm van proces" van
Hugo Claus.
„Gemis aan achtergrond", vonniste
Hendrik de Vries.
„Enkelingen met goed vers", oor
deelde de altijd voorzichtige Jac. C.
Bloem mild.
„Geen groten", zei Herman van den
Bergh onbarmhartig.
„Groot gebrek aan talent", deed A. A.
M. Stols er nog een schepje bovenop.
„Geen hopeloze situatie", filoso
feerde Karei Meeuwese en Godfried Bo-
mans schreef een vlijmend antwoord
onder de veelzeggende kop: „Wantrou
wen in matrozen-poëzie".
Nu had men uiteraard niet kunnen ver.
wachten, dat het oordeel van de oude
ren over de probeersels van het literai
re broedsel van 1950 anders uitgevallen
zou zijn. Wat men wèl had mogen ver
wachten is, dat de Vijftigers, in 1965
naar hiun mening over hun eigen bewe
ging gevraagd, een oordeel hadden ge
geven, dat althans iets positiever, iets
costructiever klonk, dan hetgeen hun
kalende letterkundige voorgangers in
dertijd ten berde hadden te brengen. Dit
is echter, voor zover tenminste uit het
schrijvers prentenboek 10 op te maken
valt, allerminst het geval, hetgeen
maar weer eens bewijst, hoe de vos
vooral in de literatuur met zijn haren
ook zijn streken verliest. Behalve Vin
kenoog natuurlijk.
Ach. die heerlijke dagen, toen die vijf
tigers' regeerden over Amsterdam
weet u het nog? Zo niet, dan geeft het
schrijvers prentenboek 10 u een geheu
gensteuntje in die vorm van brieven en
krantenknipsels uit die tijd.
Het begon allemaal in 1949. Op 5 no
vember van dat jaar ontaardde een li
teraire bijeenkomst in 't stedelijk mu
seum in een vechtpartij, die de kran
ten de volgende dag uiteraard stof te
over leverde voor hatelijke koppen in de
trant van „Eindelijk geslaagd experi
ment". Die bewuste avond zou in het
museum een voordracht worden gehou
den, zo lezen we, van experimentele li
teratuur, opgeluisterd door authentieke
volksmuziek uit Centraal Afrika en am
dere primitieve gebieden. Volgens het
programma zouden de dichters Jan El-
burg (die zich echter had teruggetrok
ken), Gerrit Kouwenaar, Bert Schier-
beek, Lucebert en de buitenlanders Do-
tremont en Karl Otto Goetz gedichten
lezen. In de praktijk mondde het hoog
gestemde doel ui in veel banaal ge
schreeuw van „Hitier" en „fascisten".
Simon Vinkenoog zegt, terugblikkend in
zijn schrijvers prentenboek 10, nuchter:
„Het optreden van die Belgische dichter
en oprichter van de Cobra-groep Chris
tian Dotremont veroorzaakte een hand
gemeen, waardoor de experimentele
dichters niet meer aan het woord, maar
wel in de publiciteit komen".
Publiciteit.in dat opzcht kwamen de
experimentelen, die zich daar in het
stedelijk museum afscheidden en een
eigen beweging begonnen, niets te kort.
Het jaar 1952 brengt de publikatie van
Jan Hanlo's vermaarde „Oote oote oote
boe", waarover de WD-afgevaardigde
in de Eerste Kamer Wendelaar onder
meer zei: „Een uiting van decadentie.
Laat de staat zich ervan onthouden,
steun te verlenen aan dit infantiele ge
bazel De regering moet meer leiding
geven aan de kunst."
En wat deed de regering? Wat deed
de overheid? In het hoofdstuk 1953 van
schrijvers prentenboek 10 boekstaaf* Vin
kemoog zakelijk: „De bundel „Apocrief"
van Lucebert wordt bekroond met de
poëzieprijs van de gemeente Amster
dam. Remco Campert ontvangt de Rei-
na Prinsen Geerüngsprijs voor zijn bun
del „Berchtesgaden'en aanvaardt een
regeringsopdracht tot het schrijven van
een uitgebreid gedicht in delen („Het
huis waarin ik woonde").
Onze melangeur
gaf u
BEATLES
De Australische zang- en beatgroep
„The Seekers" heeft „The Beatles"
van de top van de Britse hitparade
verdrongen. De plaat „A world of our
own" van de Seekers staat nu op de
eerste plaats en de Beatles-opname
„Ticket to ride" die langer dan een
maand aan de top heeft gestaan, is
naar de tweede plaats gezakt. De See
kers hebben enige tijd geleden reeds
groot succes geboekt met hun opname
„There's a new world somewhere".
MANNEKE-PIS
In het stedelijk museum van Brussel
zal een gesloten televisie-circuit de
taak gaan overnemen van de zaal
wachters. De Brusselse gemeenteraad
heft hiertoe besloten om het hoofd te
bieden aan een personeelstekort. De
kosten worden geschat op een half
miljoen Belgische frank, 36.000 gulden.
In het museum bevinden zich onder
meer de 200 kostuume van „Manneke-
Pis".
SNEL
Zij verloofden zich dinsdag, trouw
den woensdag en gingen donderdag op
huwelijksreis naar Honoloeloe. Het
zijn de 21-jarige Rollo Hoare en de
18-jarige Penelope Mander. Zij trouw
den zo snel omdat Michael deze week
een baan kreeg in Australië.
TE LAAG
Een Mercedes 600, die was aange
schaft voor het bezoek van koning.n
Elisabeth aan West-Duitsland, is af
gekeurd. De wagen bleek te laag ge
bouwd te zijn als de koningin, ge
kroond met haar tiara, in de auto
moest rijden. De Bondsregering laai
nu een Mercedes 300 voor haar gereed
maken.
PARKEREN
In Brixham (E.) wordt een katho
lieke kerk gebouwd. Omdat er in de
omgeving zo weinig ruimte is, werd
besloten de kerk zo te bouwen dat er
op het dak kan worden geparkeerd.
Er kunnen 400 auto's op.
Zo lang jy leest, kan ik niet slapen.
Daarom.
CHIPS
De Amerikanen besteden 200 mil-
joen dollar per jaar aan aardappel-
chips. De meeste daarvan worden f
voor de televisie geconsumeerd.
VERGISSING
De notarisklerk maakte een vergis
sing. In plaats van een stukje land
ter waarde van f 7500,— nam hij in
de koopakte op dat de Londenaar Wil-
liams 22 ha park had gekocht voor dat i
bedrag. In dat park ligt een prachtige
villa met zwembad. De akte werd ge- j
registreerd en daarmee onherroepe
lijk. Williams houdt voet bij stuk, de j
notarisklerk zit in de zenuwen.
DANK
Nadat melkbezorger Bill Hordle zijn i
laatste ritje had gereden omdat hij
met pensioen ging, kreeg hij bezoek
van een deputatie van huisvrouwen
uit de wijk, die hij 43 jaar lang be
diend had. Zij gaven hem een cheque j
van 1900 gulden als dank voor zoveel t
jaren trouwe dienst.
(Advertentie)
Zekerheid met een OLVEH Perfecte Groeipolis
Luceberts wriemelende beestenSymbool der vijftigers?
HILVERSUM 1 402 M
NCRV: 12.00 Orgelspel: populair klas
sieke en moderne muziek- 12.27 Mede
delingen t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30
Nieuws. 12.40 De meidagen van 1940:
serie programma's over de inval van de
Duitse troepen in ons land, nu 25 jaar
geleden. 12.50 Meisjeskoor en licht in
strumentaal sextet. 13.10 Lichte gram-
mofoonmuziek. 14.05 Schoolradio. 14-25
Licht orkest. 14.45 Voordracht. 15.05 Se-
Voor de vrouw. 16.00 Musiciana: muzi
kale herinneringen. 16.30 Duizendschoon
praatje over planten. 16.45 Klassieke
muziek (gram.). 17.00 Muzikaal ver
zoekprogramma voor de middelbare
school. 18-00 Voor de jeugd. 18.30 Militair
orkest (gr.) 18.50 Klassieke grammofoon-
muziek. 19.00 Nieuws en weerpraatje.
19.10 Radiokrant. 19.30 Van horen zeg
gen en zingen. 19.35 Stereo: Van vrij
ers en vrijsters, Nederlandse folkloris
tische muziek. 19.50 Spaanse pianomu
ziek (gr.) 20-05 Prisma, gevarieerd pro
gramma. 20.50 Geestelijke koorliederen
21.20 Toonkamer, een veertiendaags mu
ziektijdschrift voor theologen. 22.30 Nws
en SOS-berichten. 22.40 Wijd als de we
reld, internationale oriëntatie in kerk,
zending en oekumene. 23.00 Oude En
gelse muziek (gr.) 23.30 Lichte gram-
mofoonmuziek. 23.55-24 00 Nieuws.
HILVERSUM 2 298 M
VARA: 12.17 Tentoonstellingsagenda,
12.22 Actualiteiten. 12.27 Mededelingen
t.b.v. land. en tuinbouw. 12.30 Over
heidsvoorlichting: Voor de landbouw.
12.40 Elektronisch orgelspel. AVRO:
13.00 Nieuws. 13.15 Mededelingen, even-
®ctueel of grammofoonmuziek.
13.2d Beursberichten. 13.30 Stereo: Vo
caal kwartet: klassieke en moderne lie
deren. 13.50 Bij de tijd en bij de thee:
gevarieerd programma. 15.30 Dansor-
kest en zangsolisten. VPRO: 16.00 Nws.
Aansluitend: uw leeftijd en uw werk,
lezing (2). 16.15 Klassieke en moderne
orkestmuziek. 16.30 Nieuws voor nieuws-
.kinderen- 16.34 Voor de jeugd.
17.00 Lichte grammofoonmuziek 17.30
1»°?= ,dre rijpere jeugd. 18.00 Nieuws,
18. In Verslag van de derde etappe van
ïieiAro?Tde van Nederland. 19.00 Kiosk
19.10 Nieuwe grammofoonplaten. 19.30
Lezen en schrijven, lezing. 19.55 Eer
ste kolom. 20.00 Nieuws. 20.05 Radio
Kamerorkest en solist: klassieke en mo
derne muziek. 20.45 Vrijzinnig kruid en
onkruid, lezing (1). VARA: Stereo: Me-
tropole-orkest, amusementsmuziek. 21.45
Going British, klankbeeld. 22.15 Sport,
wielrennen en biljarten. 22.30 Nieuws.
22.40 Weerklank, muziekrevue. 23-10 Lich
te grammofoonmuziek. 23.45 Socialistisch
nieuws in Esperanto. 23.55-24.00 Nws.
BRUSSEL VLAAMS 324 M
12.00 Nieuws. 12.03 Grammofoonmu
ziek 12.15 Gevarieerde muziek (12.25
Weerbericht en berichten voor de schip
pers). 12-50 Beursberichten en program
maoverzicht. 13.00 Nieuws. 13.20 Theater-
kroniek. 14.00 Nieuws. 14.05 Schoolradio
(Om 15.00 Nieuws.) 15.45 Grammofoon
muziek. 16.00 Nieuws. (Vanaf 16.00 Be
richten voor de automobilisten) 16.03
richten voor de automobilisten) 16.03
i c0KcS^1 lc^ten' 16.09 Kamermuziek.
iS'?= Grammofoonmuziek. 17.00 Nieuws
17.15 Duitse les, Engelse les en Franse
les 18 00 Nieuws. 18.03 Voor de sol
daten. 18.30 Berichten voor de automo
bilisten en tips voor het weekend. 18.45
,Qponr'kroniek. 18-55 Grammofoonmuziek
19.00 Nieuws, radiokroniek en Het weer
bij ons 19.30 Echo's uit de nateur
iy.4o Grammofoonmuziek. 19 50 Ver
kiezingsspreekbeurt. 20.00 Amusements-
muziek. 21.00 Casinoconcert 2130 De
charme van het chanson. 22.00 Nieuws
en berichten. 22.15 Liederen. 22 45 De
zeven kunsten. 23.00 Nieuws. 23.05 Stem-
SÏ'JS. gemengd avondprogramma. 23.55-
24.00 Nieuws.
BRUSSEL FRANS 484 M
12.02 Gevarieerd programma en actu
aliteiten. 13.00 Nieuws. 14.03 Gevarieerd
muzikaal programma. 17.00 Nieuws.
18.27 Lichte muziek. 19.00 Grammofoon
muziek. 19.20 Lichte muziek. 19.30 Nws
20.00 Klassieke en moderne muziek.
22.00 Wereldnieuws. 22.15 Jazzmuziek.
22.55-23.00 Nieuws.
Zaterdag 15 mei
HILVERSUM 1 402 M
Geestelijke liederen (opn.) 7.55 Overwe
ging. 8.00 Dj inn, gevarieerd programma
HILVERSUM 2 298 M
VARA: 7.00 Nieuws, ochtendgymnas
tiek en socialistisch strijdlied. 7.20 Gram-
rnofoonimuziek. 7-25 Van de voorpagina
7.30 Lichte grammofoonmuziek. 8.00
Nieuws, postduivenberichten en socia
listisch strijdlied. 8.13 Lichte orkestmu
ziek (gr.). 8.20 Wegwijs, tips voor trips
en vakanties. 8.30 Lichte grammofoon
muziek. 9-00 Loon naar werken, praatje
9.10 Stereo: Klassieke orkestmuziek
9.35 Klassiek pianospel (gr.) V.P.R.O.
9.40 Geheel en al, lezing. 9.55 Doe je
vrouw de deur uit, praatje. VLARA: 10.00
Grammofoonmuziek. 10.15 Z.O. 135 Ge
varieerd programma (Om 11..00 Nws)
Vrijdag 14 mei
NEDERLAND 1
NTS:
KRO:
ditatie.
7.00 Het levende Woord, me-
7.05 Kerkorgelconcert (gr.):
klassieke muziek. 7.30 Nieuws. 7.40
(Advertentie)
19.00 Nieuws. 19.01 Voor de kleu
ters. AVRO: 19.06 Voor de tieners.
19.35 De Flinlstones. NTS: 20.00 Jour
naal en weeroverzicht. AVRO: 20.20
AVRO s Televisier. 20.40 De Danny Kaye
TV-film 21.30 Voor de vuist weg
?A?h-?.2,40 Toeristische tips van de
A.N.V.V. 22.43 Journaal. 22.48-22.58 Ron
de van Nederland een filmverslag van
de vandaag verreden etappe.
NEDERLAND
NTS: 20.00 Nieuws. KRO: 20.01 Het
teven van Richard Strauss, documentair
Mr0gHyc£:a'TV2-spe?215 Dr" JekyU
BELGlë VLAAMS
iQ1|?54Vr,nra2Se ,les' 19 00 Zandmannetje
19.0.J Voor de teenagers. 19.40 Politieke
wtMTi» De weerman. 20.00 Nws.
991ft 9?as^ "S (Devl),' film- 22.00 Nws
22.10-22.o5 Le Rossignol (De Nachtegaal)
opera.
BELGlë FRANS
14.15 Schooltelevisie. 18.30 Berichten.
18.33 Wetenschappelijke uitzending 19.00
Katholieke uitzending. 19.30 Les 4 jus-
ticiers. feuilleton. 20.00 Journaal. 20.30
Vrije Politieke Tribune. 20.45 La re-
devance du fantome: TV-spel. 22.25 Let
tres ouvertes. 23,00 Journaal»
Lees, hoe kostelijk de keizer der vijf
tigers Lucebert (de term is van Rudy
Romke in de Groene Amsterdammer
van 29 augustus 1953) op zijn bekroning
reageert. Het citaat is ontleend aan een
brief, die hij. monkelend van voor-pret,
schrijft aan Louis van Gasteren:
Iets anders is. dat ik op 27 maart
zaterdagsavonds 8.15 in het stedelijk mu
seum gehuldigd en bekroond en oorge-
kond zal worden door de gemeente
Amsterdam tezamen met de heren prijs
winnaars Alberts, Herziberg, Escher, De
Roos en Salden. Receptie in de stijl
kamer van het museum. Voordracht uit
bekroonde werken, enfin, je kent het al
lemaal. Ik heb voor deze unieke gele
genheid iets aardigs bedacht, waaraan
sen heleboel mensen plezier kunnen be
leven Dass kommt nur einmal:stel
je voor: ik kom als keizer (antieke)
der vijftigers (vijf tijgers) met groot ge
volg in kleurige pakken, alles keurig in
stijl. Trompetten zullen schallen. Con
fetti en serpentine-regens. Zenuwachti
ge heren in avondtoilet. Ik lees troon
rede (opzienbarend) De verenigde pers
noteert. Mooie foto's worden gemaakt
en leggen historisch moment voor de
eeuwigheid vast enz. Groot experimen
teel verzoeningsfeest, het zgn. ba tonaal.
Is dit te verwezenlijken en op korte
termijn? De mensen moeten er natuur
lijk wat voor over hebben. Hoe duur
kosten pakken? Dat kan jij misschien
wel te weten komen Anders goedkope
pietermannen pakken, alhoewel die niet
zo oogverblindend zijn. We, of liever ik,
zou wel iets groots willen zien, was ik
maar rijk.
Over publiciteit gesproken: het idee
van Lucebert werd stralende werkelijk
heid, maar de toenmalige hoofdstedelijke
burgemeester Arnold d'Ailly, die toch
echt wel tegen een stootje kon, vond
het helemaal niet leuk en liet de nieuw
bakken keizer compleet met gemalin en
hellebbardiers het stedelijk museum uit-
meppen.
Een hoofdartikel uit die woelige dagen:
„Naar ons ter ore kwam, moet de ste
delijke strijdmacht, politie genaamd,
zich niet al te vriendelijk hebben ge
dragen. Er zouden zelfs een paar klap
pen gevallen zijn. Dit laatste lijkt, ons
bijzonder betreurenswaardig. Afgezien
van de vraag of deze voorname intocht
van Lucebert een geslaagde dan wei een
flauwe grap was. had hij als prijswin
naar o.i. recht op een welwillende behan
deling.
Nu moet gezegd, dat Lucebert cum an-
het stedelijk al eerder op zijn
ladden gezet Een in deze muzen
tempel georganiseerde bijeenkomst van
podium-medewerkers, die het motto
droeg „Wie niet lezen wil, moet horen'
lokte de volgende dag dit krantebericht
uit: „Het bleef niet bij horen, want de
vooral van de experimentele groep be
kende dichter Lucebert liet ook nog het
een en ander zien. Deze huisartiest van
het stedelijk museum zette de avond
luister bij, niet alleen door het voorlezen
van vieze woorden uit een woordenboek,
maar ook door het opzetten van een
masker en het omkeren van een glas
water boven zijn dichterlijk hoofd. Hier
door niet ontnuchterd stak hij enig koud
vuurwerk af en weerlegde hij een moge
lijke verdenking van analfabetisme door
het gevoelvol voordragen van het abc".
Lucebert ontbrak op de party van de
immer Bezige Bij, waar het schrijvers
prenten'boelc 10 ten doop gehouden werd,
teneinde het definitieve verscheiden van
de vijftigers meer luister bij te zetten.
Hugo Claus ontbrak ook. Na zijn in 1962
(ten aanhoren van onder meer Remco
Campert en Simon Vinkenoog) uitge
sproken credo: „Wel, van wat ik koes
ter en van wat ik haat is er straks, na
die wind, niets meer", moet hij het
overbodig hebben geacht, een obligate
traan weg te gaan staan pinken bij een
needs lang overwoekerd graf. Want de
vijftigers stierven niet in 1965 en niet
in 1962, maar maakten zich al in 1955
van elkaar los. of, zoals Bert Schier-
beek in dat jaar verdrietig zei: „Wij
gaan bewogen heen in andere namen".
Wat bleef, was het stadstuintje met de
kiosk, de gordijnen, waar zij tegen wa
ren, het gemurmel van de buurman.
Maar ook dit: een handvol adembene
mende gedichten, gemaakt op het eer
lijke stramien van Luceberts.
Ik tracht op poëtische wijze,
dat wil zeggen
eenvouds verlichte waters
de ruimte van het volledig leven
tot uitdrukking te brengen.
Schrijvers prentenboek 10 is, behalve
het dagboek van de rellen, de probeer
sels. de extravaganties van de vijfti
gers. ook de kroniek van een periode
vol bezielde poëzie.
Als grafschlift kwam het te laat...,
als bloemlezing kori het niet vroeg ge
noeg komen
(Advertentie)
Na een dozyn jaargangen zal „Maat
staf" geen eenmanstijdschrift meer zijn.
In het jongste nummer deelt Bert Bak
ker mee, dat zyn assistent Wim Gysen
met ingang van de dertiende jaargang
mede-verantwoordelyk zal zijn voor de
inhoud van het maandblad.
De eerste aflevering zal onder de titel
„Analyse van een kater" geheel gewijd
zijn aan een herdenking van de tweede
wereldoorlog. Onder leiding van de gast
redacteuren Jan Kassies en Heinz Neu-
decker zal door een aantal deskundige
medewerkers onderzocht worden waar
om de naoorlogse ontwikkeling in Ne
derland niet beantwoordt aan de ver
wachtingen, die in de oorlog geboren
waren.
Het onderhavige maart-nummer opent
met een zeer fraai gedicht „Man en
vrouw" van A. Roland Holst. Ook Elllen
Warmond, Simon Vinkenoog en L. Th.
Lehmann dragen gedichten bij. Sybren
Polet leidt enkele verzen van de Hon
gaarse Nederlander A. Kibédi Varga in
Deze is docent Frans aan de Vrije Uni
versiteit. Hij vertaalde zijn poëzie zelf
in het Nederlands.
Wim Brinkman, die in vorige nummers
al twee opstellen aan het proza van Wil-
Het doet goed weer eens het werk te
zien van Jan van der Straeten, die met
zyn collega Martien Korff geëxposeerd
heeft in het buurthuis aan de Ooster-
houtse Wilhelminalaan.
De ruimte is al een ontdekking op
zich: langs de galerij boven de zaal
is een uitnemende gelegenheid om schil
derijen en klein-plastiek ten toon te stel
len. Oosterhout, dat er zo lang op heeft
zitten wachten, krijgt door dit markante
gebouw zonder slag of stoot een kans
om nu eens aan geregelde tentoonstel
lingen te denken. Van der Straete en
Korff hebben de kans gegrepen en mis
schien wel (wie zal het zeggen?) de
spits afgebeten.
Het werk van deze twee Oosterhou-
tenaren is verschillend van kwaliteit.
Waar Van der Straeten uitgaat van een
bepaalde gedachte, beperkt Korff zich
tot het maken van plaatjes, die later,
bij de olieverven gaandeweg de abstrac
te kant opgaan zonder helemaal te sla
gen. Van der Straeten heeft ongetwij
feld een zekere rijpheid bereikt, zijn
werk komt voort uit een bepaalde le
venshouding Zijn doeken zijn aarde-ge
bonden en wat heimweeachtig en wee
moedig van tint. Hij zoekt de dingen
vanuit de oerstof en komt er zodoende
toe zijn figuren in het landschap te
schetsen, zodanig, dat de binding met
de omringende natuur niet alleen ge
accentueerd wordt, maar ook vanzelf
sprekend is. Bovendien is de moederlief
de een gegeven, waarmee hij graag
werkt, en ook hier zoekt hij naar de
oer-bron van zijn onderwerp. Daardoor
ontstaan doeken, die met het burger
lijke begrip liefde weinig meer van
doen hebben.
Korffs werk kent geen problemen, wat
hij exposeert zijn met veel vaardigheid
op papier of linnen gebrachte onder
werpen, waarbij hij diverse technieken
toepast. Kennelijk zoekt hij nog naar
de juiste expressie cn naar de moge-
lijkihèden om meer diepgang in zijn werk
te krijgen. Hij is daar nog niet in ge
slaagd, men krijgt wandelend langs zijn
werk, het idee, dat hij zich laat inspi
reren door grote voorbeelden, al krijgt
men meermalen de indruk, dat hij zich
daaraan wil onttrekken Iets meer zelf
vertrouwen zou dteze schilder bij zijn
werk ongetwijfeld ten goede komen
J. M.
lem Braikman wijdde, heeft samen met
Wim Gijsen een bezoek aan de auteur
gebracht. Doel van het gesprek waren
verheldering van onduidelijke elementen
in zijn werk; verificatie van een aantal
uitspraken over dat werk in de vorige
artikelen; en zijn mening over een aantal
min of meer psycho-analytische verkla
ringen, die Brinkman gaf. Deze geeft
uiteraard niet het gehele gesprek weer,
maar tracht de relevante gegevens voor
elk boek samen te vatten. Het blijkt,
dat enkele conclusies van Brinkman niet
opgaan en dat hij soms meer achter de
woorden zoekt dan Brakman er in heeft
willen leggen. Alles bij elkaar mogen
we zeggen, dat het een zeer verhelderend
onderhoud is geweest. De volgende ro
man van Brakman zal „Water als water"
heten.
Maurits Mok draagt een jeugdherinne
ring bij. Ze betreft een dienstmeisje, dat
een staartje droeg, en de vertelling laat
zien wat zo'n eenvoudige haardracht in
het leven van een tienjarige kan beteke
nen. De inhoud van het goed geschreven
verhaal is dus bepaald niet opzienbarend»
In een derde hoofdstuk van zijn serie
„De wegen der ondergang" neemt R. A.
Cornets de Groot de roman „De kelner
en de levenden" van Simon Vestdijk on
der de loep. Hij noemt het een boek met
een zwart-wit problematiek zonder effect
bejag en speculaties op lichtontvlambare
gevoelens. Zoals men weet is het in het
gijzelaarskamp te St. Michielsgestel ge
concipieerd.
De nieuwe redacteur tenslotte wijst op
enkele „tekens van tegenspraak" in de
internationale politiek.
WILLEM v. d. VELDEN
(Advertentie)
DEN HAAG Het Latijns-Amerikaanse
danstheater „Grancolombiano" zal vier
weken in dertien steden van ons land
optreden van 20 mei tot en met 16 ju
ni. De groep bestaat uit veertig dan
sers, danseressen, musici en technici,
uit Panama, Venezuele, Ecuador, Peru
en Colombia. In dit danstheater worden
stijlverschillen in authentieke vorm be
waard, zowel van de Indiaanse als van
de Spaanse dansen. Grancolombiano
wordt geleid door Hernado Monroy.
Solisten zijii de zangeres Maria Fan en
de musicus Juan Francisco Sanchez.
Het danstheater begint zijn toernee
door ons land in Eindhoven en bezoekt
o.a. ook Breda.