Voor Sovjets is Vietnam
geen oorlog waard
Vuurduivel na twee
jaar terreur gepakt
JANSEN TILANUS
LentePlasticolor!
I Plasticolor halen!
BUDGETRECHT
Stewarts pijnlijke visite
MMgll
RUSLAND WIL NIET MEEGESLEEPT WORDEN
Economie en
welvaart
belangrijker
Charmant!
'n echte „Step"...
Communisten
schuldig aan
dood Delgado
Vice-premier
Zuid-Vietnam
is afgetreden
VAN 5T REVE BELEDIGT
VLAAMSE UITGEEFSTER
DERTIG DODEN
BIJ VLIEGRAMP
SANTA CRUZ
„De Hollanders komen"
BINNENHOF
Geen invochten
A PG stoom
strijkijzer
Schrik van Groesbeeks Staatsbossen
SMITS v. TETRODE
IN DEN HAAG:
Jongeren storen
5-mei-vieririg
Henrique Galvao:
Scheppen riep hij gaat van au
Kort geding in
Amsterdam
modern en modieus ondergoed is van
een naam om te dragen!
Vijf ton olie lucht in
Olietank ontploft
in Maassluis
Notities
DND iyy HET
ROND
De Britse minister van buitenland
se zaken, Michael Stewart, heeft
onlangs een driedaags bezoek ge
bracht aan Tsjecho-Slowakije. Het
moet om meer dan een reden een
moeilijk bezoek zijn geweest. Een
van die redenen is dat de Engelse
regering nooit officieel de rechtsgel
digheid van het beruchte verdrag van
München na de oorlog heeft inge
trokken. Ter herinnering: op 29 sep
tember 1938 zetten Chamberlain voor
Engeland, Daladier voor Frankrijk en
Mussolini voor Italië, hun handteke
ning onder een verdrag, waarbij de
Duitsers het recht kregen het in
Tsjecho-Slowakije liggende Sudeten-
bezetten, „want", zo had
Hitier tussen de pompeuze nazi-
decors in Neurenberg gezegd, „wij
kunnen niet blijven toekijken hoe
zeven miljoen Tsjechen 3.5 miljoen
Duitsers onderdrukken. Het Sudeten-
duitse gebied mag geen tweede Pa
lestina worden".
DAGBLAD DE STEM VAN VKiJDAG Y MEI 1965
(Advertentie)
(Van een correspondent)
NEW YORK Nooit heeft Ame
rika behalve dan in de periode
van de paar spannende dagen om
Cuba zich zo vastberaden ge
toond. Als president Johnson plech
tig verklaart: „Geen menselijke
macht is in staat om ons uit Viet
nam te verdrijven," dan zijn dit
geen loze woorden met als achter
grond de gedachte van een reeds
voorziene of voorbereide terug
tocht uit dit land. De woorden van
Johnson vertolken een nationale
wil. Als de Amerikaanse kelk over
loopt, is niets en niemand in staat
om de, als vitale en dus als nood.
zakelijk beschouwde reacties af te
remmen. De minst bevoorrechte
klassen in Amerika net zo goed als
de werkende massa en de syndica
ten zijn het eens met de president.
Wat meer is, zij zijn de vurigste
voorvechters van de strijd zoals
deze zich in de huidige fase presen
teert.
Amerika is vastbesloten om tot het ein
de door te vechten en het is zelfs be
reid tot het voeren van de totale oorlog.
Dit om twee redenen: de Amerika
nen zijn er zich van bewust, dat de inzet
van de oorlog in Vietnam is: het stop
pen van de uitbreiding van het commu
nisme in Azië en het handhaven of het
(Advertentie)
geen natte persdoeken
redden van het prestige van Amerka in
de wereld.
Verleden jaar heeft het „fenomeen
Goldwater" bewezen, dat de Amerika
nen er niets meer voor voelen om nog
langer de dollaruitd etende sinterklaas te
zijn in landen, die vaak slechts stank
voor dank teruggaven of die helemaal
geen rekening hielden met de wensen
van de gul dollarstrooiende weldoener.
Washington zegt: „Wij hebben ons ge
noeg offers getroost voor de zaak van
de vrijheid. Wij zijn gul genoeg geweest
jegens onze vrienden. Zij hebben ons
niets te verwijten en wij wensen ook
niet door hen onder druk gezet te wor
den. Wij betalen onze onafhankelijkheid
duur genoeg om te kunnen doen. wat
wij menen, dat het beste is".
Johnson heeft zijn beslissingen geno
men en blijft daarbij. Hij weigert staats
lieden te ontvangen, die hem slechts wil
len bezoeken om zijn gedragslijn te be-
kritiseren. Daarom heeft hij de ontvangst
van de staatshoofden van India en Pa
kistan naar een latere datum verscho
ven. Amerika wil absoluut zijn invloed
in Azië handhaven. Paasmaandag kwa
men te Honolulu de hoogste militaire
leiders samen. Het verslag van hun con
ferentie was een bevestiging van de on
verzoenlijke wil van het Witte Huis: de
Verenigde Staten trekken voor de oorlog
in Vietnam een nieuwe som uit van 123
miljoen dollar, zij zorgen voor de uit
rusting van 160000 soldaten van Zuid-
Vietnam, zenden 30.000 mariniers en
als dit nodig is, zullen zij atoomwapen
gebruiken. Komt Peking te grof tussen
beide dan zal er zelfs een aanval op
China gedaan worden.
Ondertussen gaat China door met zijn
pocherijen en zijn verwensingen, welke
net zo talrijk en hard afgeschoten wor
den op Rusland als op Amerika. Mos
kou maakt zich nogal ongerust over de
vastberadenheid van Washington. Mos
kou schijnbaar overtuigd dat Johnson
niet bluft, zou niets liever hebben dan
dat Hanoi het aanbod van Washington
tot onderhandelen zo gauw mogelijk aan
neemt. De aan Peking gehoorzamende
Ho Cfii-minih wil tot nu toe niets van
onderhandelen weten en daarom vrezen
de Russen, dat zij eerstdaags ook in
het Aziatische wespennest terecht zul
len komen. Het Kremlin doet alles om
hieraan te ontsnappen. Heel handig
heeft de secretaris van de Communisti
sche Partij uitgebazuind, dat Russi
sche en Chinese volken zich verbonden
voelen om het hoofd te bieden aan de
imperialistische agressie. Hij zal het wel
jammer hebben gevonden dat hij moest
toegeven, na verklaard te hebben dat
nu meer dan ooit de eenheid van de
communistische wereld noodzakelijk is,
dat China niets doet om deze eenheid
te handhaven. En dit beperkt toch wel
danig de Chinees-Russische samenwer
king.
Terwijl de wereld zich afvraagt of Rus.
land China ter hulp zal snellen als de
Chinezen met de Amerikanen zouden
Igaan vechten, steekt Dimichev de ene
i preek na de andere af over de moge
lijkheid en de voordelen van het ,.vreed-
Izame samenleven". Hetgeen niet naar de
smaak van Mao is, die dan ook zijn wre
vel tegen Moskou niet onder stoelen of
banken steekt. „De revisionisten a la
Kroestjev hebben verraad gepleegd te
gen het socialisme. Zij zijn de mede
plichtigen van de imperialisten. De ver
raders Kosygin, Bresjnev, Mikoyan en
Soeslov zullen door de ware communis
ten vernietigd worden", zo schrijft „Zeri
i Populo", het blad van de Albanezen:
dat de spreektrompet van de Chinezen
in Europa is.
In vergaderingen en conferenties be
schuldigen de Russen de Chinezen er
van. dat zij het zenden van Russisch
oorlogsmateriaal aan Noord-Vietnam
remmen en zelfs totaal verhinderen. Pe
king antwoordt hierop: ,,Dit is maar een
bsdriegelijk voorwendsel van Moskou
om Noord-Vietnam niet te steunen en
om op goede voet te blijven met Ame
rika.
Voor degenen, die oplettend toezien, is
het intussen wel duidelijk, dat Moskou
een 'rechtvaardiging zoekt voor zijn
non-interventie in Indo-China. De com
munistische partijen van de andere lan
de moeten, als zij eerlijk willen zijn,
toegeven dat Map met zijn ontoelaat
bare houding en uitlatingen, zelf het met
Stalin getekende vriendschaps. en bij
standsverdrag verscheurd heeft.
Rusland wil zich niet door de Chinese
heethoofden in de oorlogshel laten gooi
en. Vietnam is niet een algehele vernie
tiging waard. De Russen, wien men zo
vaak een gemakkelijker en „rijker" le
ven beloofd heeft, willen de vrede. Zon
der vrede is ver voor hen geen kans op
en hoger levensniveau. De Russen ver
biezen meer boter op hun brood boven
de kanonnen. Moskou heeft onlangs la
ten weten, dat volgens de statistieken
de boterpr'oduktie in een jaar met 72 pro
cent gestegen is. Kosygin verklaarde
kortgeleden dat het lopende vijfjaren
plan vooral tot doel heeft de verbete
ring van het levensniveau, de bouw van
gezelliger woningen met een groter com
fort en de produktie van luxe-auto's.
Toen hij dit de Russen aankondigde,
gaf hij wel een paar vegen aan de nu
onmachtige Kroesjtjev, maar dit was
niet omdat hij te vriendelijk zou
zijn geweest jegens de imperia
listen, maar omdat hij niet genoeg
gewerkt had aan de verwezenlijking van
de formule: „Aan elke Russische fami
lie haar eigen auto!"
Het is een feit/dat de Russen, die on
derhand wel genoeg gehoord en som
migen genoeg gezien hebben van het
comfort in de vrije landen, meer en
meer naar eenzelfde comfort verlangen.
Er zal echter nog heel wat sneeuw in
Rusland vallen eer dit comfort werkelijk
heid zal zijn! In alle geval zou een oor
log de verwezenlijking van de belofte van
Kosygin onmogelijk maken, tenminste
in een afzienbare toekomst. Het belofte
volle programma van Moskou kan als
een zekere geruststelling beschouwd
worden.
NIJMEGEN (ANP) Hoewel een be
kentenis nog ontbreekt, is de rijkspoli
tie van het district Nijmegen cr zeker
van de man te pakken te hebben, die
in de afgelopen twee jaar de veelzeg
gende bijnamen kreeg „De vuurduivel
van Groesbeek" en „De schrik van de
staatsbossen."
De man, die aansprakelijk wordt ge
steld voor meer dan honderd branden,
is een jonge Nymegenaar: de 18-jarige
magazijnbediende L. van H. Hij is inge
sloten in het huis van bewaring in A'rn-
hem en is inmiddels voor de rechter
commissaris geleid. Het is nog niet be-
Haar liefste lach is voor hem, voor
zijn gelukkige keuze. Want Step is
onmisbaar in ieder damestasje. Met
Step vier maal meer plezier van uw
parfum. Geeft een ragfijne verstui
ving. Zeer zuinig in het gebruik.
Beschermt uw parfum. Step, de ver
stuiver met welhaast onbeperkte ga
rantie en wereldberoemde service.
Let vooral op de blauwe verpakking.
Alleen dèn heeft u de echte
voor Nederland:
Fresiaplein 3 - Wassenaar - tel.01751-4247
„STEP" PARFUMSPUIT verkrijgbaar bjj
GRO.iL MARKT 9 BREDA
kend, wie de premie van f 750,. krijgt,
die Staatsbosbeheer vorig jaar uitloof
de voor zijn aanhouding.
Het vinden van een pyromaan in het
diebtbeboste gebied van meer dan 2700
ha. tussen Nijmegen, Groesbeek, Beu-
men en Mook is een karwei geweest
dat de politie slapeloze nachten heeft
bezorgd. Zowel met grootscheepse acties,
waarbij radiowagens en politievliegtui-
gen waren betrokken als met voorzich
tige operaties vanuit schuilhutten is in
de afgelopen twee jaar getracht, de py
romaan te pakken te krijgen.
Desondanks braken steeds opnieuw
branden uit. soms zes of zelfs negen
op een avond, waarbij de dader via klei
ne bospaadjes telkens ontsnapte. Het to
tale schadebedrag, alleen al in het bos
gebied, liep op tot boven de honderd
duizend gulden.
In september van het vorig jaar kreeg
de politie het eerste spoor te pakken.
Een rijksveldwachter uit Wychen repte
zich naar een plaats waar hij rook zag
opkringelen. Hij ontmoette daar een jon
geman, die met grote haast uit de rich
ting van de brand kwam en hield hem
aan. Onder het toen volgende gesprek
met de jongen, die overigens een vreem
de en afwezige indruk maakte, brak een
tweede brand uit langs het bospad, waar
de jongeman juist vandaan was geko
men. Hij werd voor ondervraging mee
genomen naar het bureau van de groeps
commandant van Groesbeek. Hoewel hij
stellig ontkende werd in het huisje in
Nijmegen, waar hij samen woonde met
zijn moeder, huiszoeking gedaan. Vier
foto's van bosbranden die daarbij wer
den gevonden zou hij hebben gemaakt,
toen hij toevallig eens een plaats pas
seerde waar een bosbrand woedde. Na
enkele dagen moest de jongeman we
gens gebrek aan bewijs worden vrijge
laten.
Hoewel het juist in die tijd kurkdroog
weer was, braken de eerstvolgende we
ken geen branden meer uit. Daarna
sloeg „de vuurduivel" opnieuw toe.
Steeds brutaler, op steeds groter schaal
en bij voorkeur in jonge aanplant.
Op 27 april j.l. werd -de in september
aangehouden magazijnbediende weer aan
de tand gevoeld. Er volgde een nieuwe
huiszoeking, ditmaal met een overwel
digend resultaat.
Er werd een complete administratie
aangetroffen met nauwkeurige gegevens.
Daarnaast ettelijke nieuwe foto's van bos
branden, maar ook een lyst met tach
tig alarmadressen van brandweren in
Nijmegen en wijde omgeving Het is dui
delijk. dat als de jongen er 'zelf niet op
uit kon trekken, de behoefte bij hem
groot was, om toch contact te hebben
met de brandweer. Honderdvijftig gefin
geerde brandmeldingen worden hierdoor
verklaarbaar. In de administratie, die
de indruk wekte te moeten behoren aan
iemand, die bezeten is door de gedach
te aan vuur, werd ook een foto aange
troffen van een grote boerderybrand, die
twee jaar geleden in Niftrik. by Wychen
woedde.
Ondanks al deze zeer belastende gege
vens, blijft de magazijnbediende ontken
nen. Hij verklaart de vrije tijd, die hij
in overvoed had, gebruikt te hebben om
wat rond te zwerven en bijvoorbeeld
urenlang naar de Waal te kijken.
Maar wat de politie betreft, is de jacht
in de staatsbossen nu afgelopen en de
dader gevangen.
DEN HAAG OANP) De rvond
van de bevrijdingsdag is in de residen
tie bijzonder rumoerig geweest. De
Haagse politie heeft de gehele avond
handen vol werk gehad om jongeren
groepen tot de orde te roepen. Bij de
kermis in de binnenstad kwam de wa
penstok er aan te pas om een einde
aan een samenscholing te maken. Drie
jongeren en een 30-jarige man, die niet
wilden doorlopen, werden gearresteerd.
Het hinderlijk gedrag van de jongeren
op de diverse punten in de stad, waar
vermaaksinrichtingen in bedrijf waren,
noopte de politie tot herhaaldelijk op
treden. Een jongen, die in het bezit
bleek van „wapens" als een bullepees
en een schaar, werd gearresteerd.
SAO PAULO (UPI) Henrique Gal
vao, een vroegere medestander van de
vermiste en vermoedelijk vermoorde
Portugese oppositieleider Humberto Del
gado, heeft in een interview verklaard,
dat het de communisten alleen zyn, die
voor Delgado's dood en de dood van zijn
Braziliaanse secretaresse verantwoorde
lijk zijn.
Galvao zei ervan overtuigd te zijn, dat
door de Portugese communisten tot Del
gado's dood was besloten' in een strijd
om het leiderschap. Hij veronderstelde,
dat de moordenaars behoorden tot de
communistische vleugel van de Portuge
se oppositiebeweging, en dat Delgalo en
zijn secretaresse hen hadden herkend.
„Daarom moesten ze ook haar om het
leven brengen", aldus Galvao. „Er
mocht geen enkele getuige overblijven".
Galvao gelooft niet, dat de regering
van premier Salazar in Portugal of van
generaal Franco in Spanje iets met Del
gado's dood te maken heeft.
(Advertentie)
SAIGON (Reuter) De vice-
premier en minister van de strijd
krachten van Zuid-Vietnam, gene
raal Ngoejen Van Thieu, is donder
dag afgetreden.
De generaal maakte zijn aftreden be
kend nadat hij had meegedeeld dat de
raad van de strijdkrachten was ontbon
den. Volgens een bekendmaking van de
raad schijnt het staatsbestel nu stabiel
te zijn.
Het komende weekeinde zullen nog
3000 Amerikaanse mariniers aankomen op
Da Nang in Zuid-Vietnam.
In totaal bevinden zich dan 40.000 Ame
rikaanse militairen in Zuid-Vietnam,
waarvan 14.000 man gevechtstroepen.
Vijftig Amerikaanse vliegtuigen hebben
bommen op een Noordvietnamees muni
tiedepot ten zuiden van Hanoi gewor
pen. Vier ondergrondse bunkers explo
deerden en vier andere raakten in brand.
In het centrum van Saigon is donder
dag een begin gemaakt met de afbraak
van een Frans oorlogsmonument ter na
gedachtenis aan uit Indo-China afkom
stige Franse militairen die sneuvelden
tijdens de twee wereldoorlogen.
(Advertentie)
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM De bestseller „Schep
pen riep hij gaat van au" van Jessurun
d'Oliveira, gaf gistermorgen aanleiding
tot uitroepen van pijn in de kamer van
de president van de Amsterdamse
rechtbank. Een passage uit het werk,
waarin G. K. van 't Reve aan het
woord is, die natuurlijk weer geen blad
voor de mond neemt, was namelijk de
inzet van een in forse taal gevoerd
kort geding tussen twee uitgeversmaat
schappijen. Als eiseres trad op de n.v.
A. Manteau uit Brussel, vertegenwoor
digd in de persoon van de eigenaresse
Angel Manteau zelf.
Deze dame voelt zich zeer beledigd door
een nogal onwelvoeglijke kwalificatie,
die Van 't Reve haar, geïnterviewd
door de schrijver, toevoegt. Voorts be
strijdt zij dat zij indertijd met Hugo
Claus voor diens boek „De Metsiers"
een nadelig contract heeft afgesloten,
zoals Van 't Reve in het gewraakte ge
sprek in niet mis te verstane termen
onthult. Gedaagde was de uitgevers
maatschappij Polak en Van Gennep, die
(met overheidssteun) het boek op de
markt heeft gebracht.
Mr. A. Mout, die pleitte namens de be
ledigde en benadeelde Angel Manteau,
betoogde dat er momenteel een hevige
concurrentiestrijd tussen de verschil
lende uitgeversmaatschappijen op het
gebied van de betere literatuur woedt.
Het doel daarvan is te trachten zoveel
mogelijk schrijvers van naam aan het
eigen bedrijf te binden. Het boek van
Polak en Van Gennep heeft de opzet,
mijn cliënte bij de Nederlandse en
Vlaamse acteurs in diskrediet te bren
gen. Sinds mensenheugenis is het nog
niet voorgekomen dat een collega in
de uitgeverswereld zo laf in de rug
werd aangevallen. Hij eiste stopzetting
van de verspreiding van het boek, op
straffe van duizend gulden boete per
overtreding.
Mr. J. Schultsz, die optrad namens Polak
en v. Gennep, was daarvan niet onder
steboven. „Dit kort geding heeft geen
zin", betoogde hij, „want van de eerste
druk hebben we maar twaalf exem
plaren meer. In de tweede druk is de
betrokken passage vervangen door een
mededeling dat Van 't Reve het beter
heeft geoordeeld de hele zaak met de
mantel der liefde te bedekken".
De uitspraak volgt, over een week.
G. K. VAN 'T REVE
lelijke dingen
(Advertentie)
(Advertentie)
SANTA CRUZ (UPI) Een
Super-Constellation met 48 perso
nen aan boord is bij een poging in
Santa Cruz de Tenerife te landen,
neergestort en in brand gevlogen.
Het aantal doden was gisteren tot 30
gestegen. De toestand van velen van de
18 overlevenden was kritiek. Minstens
28 inzittenden werden op slag gedood
toen het vliegtuig in tweeën brak en op
het vliegveld in brand vloog.
Volgens de Spaanse luchtvaartmaat
schappij Iberia" behoort de Nederlander
Jan H. Roos directeur van een embal
lagefabriek in de Franse stad Rouaan
tot de slachtoffers.
Ook de piloot Garcia Julia, die 25.500
vlieguren op zijn naam had staan, kwam
om het leven. Het is- het tweede ern
stige vliegtuigongeluk in minder dan
twee maanden van de ..Iberia".
Voorts werden zes Britten, een Duits
eettpaar, twee Zwitserse echtparen, waar
van één met kind, en een Fransman ge
dood.
Een Spanjaard was de enige, die het
vliegtuig zelf kon verlaten. Voordat de
reddingsploegen waren aangekomen kroop
hij door een gat in de romp naar buiten
en keerde weer terug in het toestel om
een vrouw te redden.
De redders haalden in totaal 19 overle
venden en verongelukte personen uit het
wrak.
Nederlandse mariniers gaan aan
land in Engeland tijdens een ge
combineerde oefening met Britse
mariniers, waarin speciaal het be
klimmen van rotsen en het landen
op strand geoefend werd. De laat
ste maal, dat Nederlandse mari
niers de Engelse kust bestormden
was in 166 7, maar toen lagen de
kaarten wel even anders.
MAASSLUIS (A.N.P.) Gistermiddag:
is in een fabriekshal van Key en Kramer
Asphalt en Rubberoid n.v. in Maassluis
een olietank van vyf ton ontploft.
De tamik schot door het dak, maakte een
luchtreis tot een hoogte van twintig me
ter en plofte: de olie in het rond sproei
end, op een truck die op het fabrieks
terrein stond. De ontploffign veroorzaakte
een brand, maar deze kon door de be
drijf sbran weer binnen een kwartier wor
den geblust. Bij het ongeluk zijn geen
slachtoffers gevallen. De schade die door
de explosie is aangericht kon nog niet
worden geraamd. De ontplofte tank is tij
delijk vervangen door een tankauto die
de 'brandstof levert nodig bij de asfalt-
bereiding. De oorzaak van de ontploffing
moet vermoedelijk worden gezocht in een
defectie thermostaat in de verwarmings
installatie.
LUDWIG ERHARD
Sudetenstemmen hard nodig
Zo werd een stuk Tsjecho-Slowa
kije en, naar later bleek, heel Tsje-
cho-Slowakije, aan Hitier verkwan
seld in ruil voor de „vrede". Geen
der ondertekenaars van het verdrag
heeft overigens moeite gedaan de be
langhebbende Tsjecho-Slowakije, te
raadplegen. En dat zal men zich in
Praag nog best kunnen herinneren.
In feite is er natuurlijk van het
cerdrag van München niets meer
over, maar Engeland is met het naai
de geschiedenis verwijzen van het
akkoord nooit verder gekomen dan
de woorden van Churchill, die in'
september 1941 tijdens een radiodocu
mentaire over München verklaarde,
dat het verdrag had opgehouden te
bestaan toen de de Duitsers de rest
van Tsjecho-Slowakije bezetten.
Maar een officiële regeringsverkla
ring in die geest is er nooit geweest.
Van 1942 af heeft generaal De Gaulle
steeds herhaald München als dood en
begraven te beschouwen. In 1944 liet
de Italiaanse maarschalk Badoglio
zich in soortgelijke bewoordingen uit
Dat Engeland zich nooit officieel
gedistantieerd heeft van de rechts
kracht van liet akkoord van Mün
chen zou niet zo belangrijk zijn.
wanneer er niet een aantal Duitsers
zou rondlopen dat daar misbruik van
maakte. Onder leiding van de Sude-
ten-Duitser Seebohm, die om de een
of andere electorale reden nog steeds
als minister van verkeer deel uit
maakt van het kabinet-Erhard bewe
gen zich m de Bondsrepubliek enige
tienduizenden vluchtelingen uit wat
Hitier noemde het „Sudetenduilse
gebied Uitgewekenen uit Tsjecho-
Slowakije dus.
Vorig jaar Pinksteren koos de fijn
gevoelige Seebohm Neurenberg uit
om de teruggave van Sudetenland te
eisen. Zijn streekgenoten juichten
hem luid toe. Seebohm werd na enig
aandringen van de pers bij Erhard
ter verantwoording geroepen, maar
meer dan een: „Seebohm dat mag je
nooit meer doen", is er niet uitgeko
men. Seebohm bleef minister en See
bohm bleef Sudetenland opeisen.
Natuurlijk hebben de Tsjechen Ste
wart in Praag gevraagd wat hij van
dit alles vindt. Eerder hadden zij bij
monde van hun ambassadeur in Lon
den, Zdenek Trhlik, aan Patrick Gor
don Walker gevraagd, of de Engelse
regering zich officieel van München
wilde distantiëren. Maar dat was vlak
voor de verkiezingen, die weliswaar
door Labour werd gewonnen, maar
door Walker werden verloren. Voor
al Erhard is benieuwd naar het ant
woord, dat Michael Stewart op de
Tsjechische vragen heeft gegeven.
Een ding is zeker: de Engelse rege
ring heeft over deze affaire officieus
noch officieel een verklaring uitge
geven. Een dergelijke verklaring had
natuurlijk tot een reactie van Erhard
moeten leiden. De bondskanselier
had moeten zeggen dat ook hij de
aanspraken van een aantal heethoof
den op hun Tsjechische geboorte
grond niet deelt. Erhard heeft eerder
al eens gezegd dat Duitsland slechts
streeft naar het herstel van de gren
zen van 1937, maar hij moet het nu
enkele maanden voor de verkiezingen
nog eens doen, en dan moet hij het
MICHAEL STEWART
pijnlijk bezoek
Sudetengebied met name noemen,
anders wordt hij door Seebohm mis
schien niet goed verstaan. Wanneer
Erhard dat inderdaad zou doen, dan
kost hem dat alle Sudetenduitse
stemmen. Wellicht is dat dan meteen
de reden waarom over de Sudeten-
kwestie zo weinig wordt gezegd. De
verkiezingen van september beloven
zeer spannend te worden. Erhard en
diens C.D.U. zouden de Sudetenstem
men wel eens zeer hard nodig kun
nen hebben. Blijkbaar voelt Labour
er (nog?) niet voor hun partijvrien
den van de S.P.D. terwille -te zijn
door Erhard iets over het Sudeten
gebied te laten zeggen. Dat is vooral
jammer voor de Duitse minister van
buitenlandse zaken, Gerhard Schro
der. Hij is immers de man, die on
danks veel tegenstand uit zijn eigen
partij, herhaaldelijk probeert een wat
beweeglijker politiek tegenover de
Oosteuropese landen te voeren. Al is
de gedachte hieraan in deze herden-
kingsweek voor de Duitsers wat
moeilijk, ze hebben het voor een
groot deel aan zichzelf te wijten.
(Van onze parlementaire redacteur
P. v. d. Sanden)
DEN HAAG De mededeling, die
premier Cals in de regeringsverklaring
heeft gedaan over de investeringen ten
behoeve van de wetenschappen, heeft
geen reacties in de Tweede Kamer uit
gelokt. En toch zou er alle reden zijn
geweest om aan de premier te vragen
hoe het mogelijk is, dat thans bijna ne
gentig miljoen gulden voor het reeds
lang voorbije dienstjaar 1964 op tafel
moet worden gelegd. Zou het vorige
kabinet ook met een dergelijk voorstel
zijn gekomen of zouden deze reeds uit
gegeven gelden eenvoudig zijn afge
trokken van de beschikbare middelen
over 1965, een bezigheid, die jarenlang
kan voortduren? In feite betekent deze
procedure, dat de betrokken minister
gelden heeft uitgegeven, waarvoor geen
toestemming door de Staten-Generaal
was verleend, laat staan, dat er dek
kingsmiddelen tegenover stonden. Of
dit een politieke oorzaak had (minis
ter Witte veen, die het been erg stijf
hield) of dat er andere redenen voor
waren, is thans niet meer zo belang
rijk. Hoofdzaak is, dat er kennelijk met
het budgetrecht van de kamer nogal
gemakkelijk kan worden omgespron
gen.
Deze mogelijkheid moest toch wel op
ernstige bedenkingen stuiten in een
tijd, waarin steeds meer moet worden
gedelegeerd aan het administratieve
apparaat, aan de uitvoerende macht
dus. Noodgedwongen dient men te aan
vaarden, gezien de ingewikkeldheid
van vele problemen, dat steeds meer
bevoegdheden bij de uitvoerende macht
terecht komen. Maar de compensatie
daarvoor moet zijn: onverkorte hand
having van het budgetrecht, dat de ka
mers hebben.
De volksvertegenwoordiging zou er
goed aan doen, indien de ontwikkeling
daartoe aanleiding geeft, eens een schot
voor de boeg af te vuren. Dat gebeurde
ook in 1939 en heeft zeer effectief ge
werkt. Terwijl de aanvrage voor de
bouw van een administratiegebouw
voor de artillerie-inrichtingen toen
nog bij de kamer aanhangig was,
werd met de bouw reeds begonnen op
een plaats, waar de grond uitzonderlijk
duur was. De kamer wist zelf niet, dat
de kantoorgebouwen reeds naar Den
Haag waren overgeplaatst. Toen nam
de kamer een amendement-Tilanus met
42 tegen 35 stemmen aan. waardoor de
betrokken post eenvoudig werd ge
schrapt. Het terrein, waarop de bouw
was begonnen, werd met hetgeen er op
stond, verkocht aan de Billiton maat
schappij. De kamer toonde haar tanden
en bewees, dat zij geen papieren tijger,
of een papieren poes was, zoals dr'.
Vondeling vóór de regeringswisseling
suggereerde.
Elk kabinet heeft, ook in 1965, het
budgetrecht van de volksvertegen
woordiging in volle omvang te respec
teren. Uitzonderingen zullen echter ook
hier de regel moeten bevestigen. De
vraag of die uitzondering moet gelden
voor de negentig miljoen voor het we
tenschappelijk onderwijs is intussen
nog niet beantwoord.