^TSrANDEN IE66EN DAT DAT IS WAAR Tussen Zierikzee en Brouwershaven ZAKEN VAN RIJDEN ONDER INVLOED, BELEDIGING, DIEFSTAL EN VERNIELERIJ vet 0 siÜ© Van paarden en schapen en verlies van universiteit EREDIVISIE EERSTE DIVISIE TWEEDE DIVISIE A TWEEDE DIVISIE B W.K. tafeltennis Dames op 19e en heren op 20e plaats Voor Middelburgse politierechter mmmmmmmsmmmmmmimmmmmmmgM Belgische verdachte wel of niet onder invloed van drank? Twee zaken tegelijk Lodderig Belediging Kamergenoot bestolen Kort en klein DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 20 APRIL 1963 UITSLAGEN DOS - MVV 1—1, Sparta - DWS 2—2, NAC - ADO 0—1, Heracles - Go Ahead 0—6, Sittardia - Enschede 21, Telstar - Fortuna 20, Ajax - Feijenortrd 11, GVAV - PSV 0—1. STAND Feijenoord 28 20 2 6 42 72—29 DWS 28 14 10 4 38 52—26 PSV 28 13 7 8 33 48—39 Sparta 28 11 8 9 30 38—37 ADO 28 11 7 10 29 34—32 SC Enschede 28 8 12 8 28 30—33 Fortuna '54 28 12 4 12 28 39—46 Heracles 28 10 7 11 27 35—50 Ajax 28 9 8 11 26 51-47 Telstar 28 8 10 10 26 27—33 MW 28 10 6 12 26 38—50 Go Aheac 28 7 10 11 24 33—24 GVAV 28 8 8 12 24 35-43 DOS 28 7 10 11 24 40—51 Sittardia 28 8 6 14 22 35—44 NAC 28 7 7 14 21 32—45 UITSLAGEN Eindhoven - Veendam 21, Excelsior Volewijckers 1—1, DHC - Alkmaar 2—3, Enschedese Boys - VVV 11, Volen- dam - Willem II 23. Holland Sport - RBC 0—0, Blauw Wit - NEC 2—1, Ve- lox - Elinkwijk 01 STAND Willem II 28 15 6 7 36 55—36 Elinkwijk 28 16 4 8 36 41—28 Blauw Wit 28 13 9 6 35 48—34 Velox 28 12 10 6 34 47—37 Volendam 28 13 5 10 31 57—46 Eindhoven 28 10 10 8 30 56—51 Alkmaar 28 13 2 13 28 52—55 Volewijckers 28 8 11 9 27 46—44 NEC 28 10 7 11 27 51—54 VVV 28 8 10 10 26 42—49 Holl. Sport 28 7 11 10 25 39-41 Ensch. Boys 28 9 7 12 25 56—60 RBC 28 9 7 12 25 41—46 DHC 28 9 7 12 25 43—55 Excelsior 28 5 10 13 20 33—51 Veendam 28 5 8 15 18 39—51 UITSLAGEN Hilversum - PEC 20, Haarlem - Vites se 0—1, Tubantia - Zwartemeer 22, Zaanstreek - Heerenveen afg., Cam- buur - ZFC 1—0, AGOVV - RCH 3—1, Wageningen - EDO 42, Zwolse Boys - De Graafschap 02, Zaanstreek - De Graafschap 21. STAND Cambuur 28 17 7 4 41 59—29 AGOVV 28 16 6 6 38 54—37 Tubantia 28 13 8 7 34 49—46 Wageningen 28 14 5 9 33 56—45 Zaanstreek 27 12 8 7 32 43—31 Zwartemeer 28 12 8 8 32 45—32 Vitesse 28 11 10 7 32 42—37 Heerenveen 27 9 10 8 28 32—30 RCH 28 10 8 10 28 42—42 Haarlem 28 9 7 12 25 39—40 ZFC 28 8 8 12 24 27—32 EDO 28 7 8 13 22 33—49 Graafschap 28 10 2 16 22 45—52 Hilversum 28 8 5 15 21 30—44 PEC 28 7 6 15 20 37—63 Zwolse Boys 28 3 8 17 14 33—57 Telstar-Fortuna '54 2-0 VELSEN Telstar-Fortuna '54 2-0, (1-0). Boekenstein 1-0, Boekenstein 2-0. Scheidsrechter Bom. Toeschouwers: 8.000. Telstar heeft volkomen verdiend ge wonnen van een mat spelend Fortuna '54. Vooral in de eerste helft was het overwicht van de Velsenaren bijzonder groot. De Limburgers hadden toen het geluk dat scheidsrechter Bom een doel punt van Boekenstein in de 16e minuut niet kon toekennen omdat hij even daar voor voor een overtreding van Van der Hart had gefloten. Geen voordeelregel dus en ook geen doelpunt. De Velsenaren beten zich door deze teleurstelling heen en ondernamen aanval op aanval. Na een schot van Brom tegen de kruising kreeg Boekestein toch zijn doelpunt. Hij joeg de bal via de onderkant van de lat tegen het net. In de tweede helft zakte het tempo aanzienlijk. En toen Boekestein in de 23e minuut een fout van Vogels af strafte had de wedstrijd weinig aantrek kelijks meer. Fortuna, dat Kohn in de eerste helft door Breikers moest laten vervangen speelde gedurende het laatste kwartier met tien man omdat Geraeds geblesseerd was geraakt. NAC-ADO o-i BREDA NAC-ADO 0-1 (0-1). Hou- waart 0-1. Scheidsrechter: Aalbrecht. Toeschouwers: 9.000. Wie eventueel mocht gedacht hebben dat ADO uit louter formaliteit naar Bre da was gekomen kwam al spoedig bedro gen uit. De Hagenaars vervulden zelfs meer dan de sportieve plicht want door hun zege verbeterden zij hun kansen op deelname aan het intertoto-toernooi, het geen door de Hagenaars van bijzonder belang wordt geacht. Het is een spannen de wedstrijd geworden, hard en manne lijk, waarin de scheidsrechter zeer veel toeliet. Nadat de thuisclub aanvankelijk op eigen helft was teruggedrongen, kwam NAC wat meer in de aanval. In de op bouw liep het allemaal goed bij de Bre- danaars, maar de afwerking liet veel te wensen over. Ook ADO leek niet tot scO' ren in staat, maar Houwaart bewees het tegendeel. Na een listig door De Zoete genomen vrije trap, werkte de jonge ADO'er de bal al even slim achter Van der Merwe, wiens uitzicht belemmerd bleek. Hoewel Houwaart dus wat geluk had was de wijze waarop hij met een laag schot de bal in de uiterste hoek werkte bepaald geraffineerd. Daarna werd NAC sterker, kwam ook vaak dicht bij de ge lijkmaker vooral in het laatste kwar tier maar ADO kon zjch dank zij Vil- lerius en vooral Thie handhaven. UITSLAGEN Fortuna VI. - Wilhelmina 51, Helmon- dia - DFC 12, Limburgia - SVV 02, LONGA - HVC 1—3, Hermes DVS - Baronie 11, Roda JC - Xerxes 12, BW - 't Gooi 2—1. Sparta-DWS 2-2 '55 DFC Helmondia Xerxes Roda JC SVV Limburgia Baronie BW NO AD Fortuna VI. Hermes DVS Wilhelmina HVC 't Gooi LONGA STAND 26 18 5 3 41 65—22 26 17 5 4 39 58—38 26 16 6 4 38 59—30 26 14 8 4 36 58—30 26 13 5 8 31 46—42 26 12 5 9 29 46—46 26 9 10 7 28 45—37 26 10 6 10 26 30—36 26 8 6 12 22 33—43 26 8 6 12 22 40—51 27 8 5 14 21 39—45 26 8 3 15 19 54—66 26 5 4 17 14 33—55 26 4 5 17 13 26—47 27 3 7 17 13 33—77 ROTTERDAM Sparta-DWS 2-2 (0-1) Geurtsen 0-1, Van Miert 1-1, Geurtsen 1-2, Van Miert 2-2. Scheidsrechter: Hom. Toeschouwers 27.000. Het betrekkelijk goede voetbal bleef te veel tot het middenveld beperkt om deze wedstrijd de verwachte allure van span ning en sfeer te verlenen. Bosselaar en Vonhof waren wel goed op dreef achter hun aanvalslinies, maar bleven onder de maat, ondanks het feit dat Flinkevleugel Adelaar- vaak niet kon bedwingen en Geurtsen het de nerveuze Eykenbroek danig lastig maakte. Het bleef bij een gelukkig doelpunt'uit een foutieve terug speelbal en via de arm van Doesburg gemaakt. Een hard schot van Bosveld luidde na lust een offensief van Sparta in. Vooral Bouman kreeg vele kansen, maar hij bleek tot opluchting van DWS uit vorm. Nu moest het komen van Van Miert, die met een vleugelschot de verkeerd opgestelde Jongbloed ver- rastte. In de volgende periode was Spar ta aanvankelijk sterker en de DWS'ers kwamen voor eigen doel vaa,k in moei lijkheden. Het succes kwam echter van de attente Geurtsen. De Rotterdammers gingen vervolgens in de aanval, maar verder dan een gelijk spel kwamen zij niet. Al had Bosveld bij een fraai schot in de bovenhoek bijna succes. Jongbloed redde echter bekwaam. Sittardia-Enschede 2-1 SITTART Sittardia-Sportclub En- sche 2-1 (2-1)De Vries (eigen doel, 1-0) Gruisen (2-0), Ten Donkelaar (2-1). Scheidsrechter: Nieuwenhoff. Toeschou wers: 8.000. In de eerste helft dreigden de Ensche- deërs onder de voet te worden gelopen door het snel spelende Sittardia, dat in de gebroeders Dullens zijn sterkste spe lers had. Nadat stopper De Vries in de tweede minuut een voorzet van rechts buiten Louis Dullens in eigen doel werk te, bracht een solo van Willie Dullens even later Gruisen in vrije positie voor doelman Warringa. Sittardia kreeg nog enkele goede kan sen, doch zag geen kans de meerderheid in een doelpunt uit te drukken. In tegen deel, Enschede kon terugkomen dank zij een prachtig doelpunt van Ten Donkelaar Na de rust werden de verhoudingen in het veld onvriendelijker. Beide ploegen kregen gelegenheid om te scoren, maar in de stand kwam geen verandering meer, Ajax-Feijenoord 1-1 AMSTERDAM Ajax Feüenoord 1_1. Groot 0—1. Swart 1—1. Scheids rechter W. J. M. Schalks. 47.000 toe- schouwers. Ajax heeft geen volledige revanche kunnen nemen voor de smadelijke 94 nederlaag tegen Feijenoord in de eerste helft vain het seizoen. Maar toch hebben de Amsterdammers zich voor 47.000 toeschouwers in het Olympisch Stadion gerehabiliteerd en zeker niet alleen door het verdiende 11 gelijke spel te_ gen de kampioenskandidaten. Er waren in deze boeiende wedstrijd namelijk perioden, waarin Ajax gevaarlijker was dan de Rotterdammers, die wel node Coen Moulijn (tussen de reserves langs het lijntje) misten. Want de geblokte Bouwmeester kon de schriele Coen niet doen vergeten. Het gevaarlijkst was Feijenoord dan ook over de rechter vleugel maar meestal waren de combi naties nog niet flitsend genoeg om de in een goede vorm stekenide Bertus Hoogerman voor werkelijke problemen te stellen. ,T Pas in de tweede helft rondde Henk Groot een razendsnelle combinatie met Bergholtz voortreffelijk af (0—1). Dit was een tegenvaller voor Ajax, dat slechts door te individuele acties van de aanvallers, van wie Piet Keizer een schitterende partij voetbal speelde en Siem Tijm beneden de maat bleef, een wat onzekere Eddy Pieters Graafland nog niet jiad gepasseerd. De Amster dammers, theoretisch nog niet helemaal uit degradatiegevaar, gaven het echter niet op. Sjakie Swart, die voor het be gin van zijn 400ste wedstrijd voor het eerste van Ajax was gehuldigd, smaak te het genoegen de gelijkmaker te sco ren. Een harde trap van de Amsterdam, se rechtsbuiten stuitte tegen de lat maar toen Swari de terugspringende bal op zijn hoofd kreeg was het 1—1. Herac!es-Go Ahead 0-6 ALMELO Heracles Go Ahead 06 (0—2). Kanselaar (0—1), Ter Mors (02), Ka.nselaar (03), Lefering (0 4), Lefering (05), Nieliaus (06), scheidsrechter Boogaarts, toeschouwers: 8.000. Behalve gedurende een korte periode in het begin, toen de wedstrijd beslist aantrekkelijk was, is Heracles er in de wedstrijd tegen Go Ahead niet aan te pas gekomen. De Deventernaren vochten met volle inzet voor de handhaving van de plaats in de ere-divisie en toonden zich door een sneller en directer spel aanzienlijk gevaarlijker dan de Twentse formatie. Heracles miste opnieuw Borg huis. Westenberg en Greving. Pesman bleek hersteld en mocht het als midden voor proberen. Nadat Go Ahead zijn voorsprong van 20 bij de rust enkele minuten na de hervatting tot 30 had 'vergroot was Heracles een geslagen ploeg. (Advertentie) GVAV-PSV 0-1 GRONINGEN GVAV-PSV 0-1 (0-0). Wolbers (0-1). Scheidsrechter Brouwer. Toeschouwers: 9.000. Het onvermogen van de voorhoede van GVAV is tegen 'PSV nog eens op pijnlijke wijze aan de dag getreden. Terwijl de Groningers vrijwel de gehele wedstrijd een sterk overwicht hadden, kon de aan- valslinie zich door gebrek aan inzicht en schotvaardigheid nauwelijks een kans verschaffen. PSV daarentegen sloeg kort voor het einde van de ontmoeting na een (Advertentie) van de vele uitvallen toe. De Eindhove- naren die duidelijk genoegen wilden ne men met een puntenverdeling, konden twee minuten voor het eindsignaal door Wolbers toch de volle winst behalen, na dat Kemper met een pass de Groningse verdediging had opengebroken. Daarvoor had GVAV, dat Fransen na 35 minuten wegens een beenblessure moest missen, ijverig maar weinig be kwaam storm gelopen op de door Wiers- ma en Kemper knap gedirigeerde verde diging van PSV, die feitelijk slechts een maal in moeilijkheden kwam, toen Koe man inkopte maar Donners de bal uit het doel werkte. DOS-MVV 1-1 DOS-MW 1-1 (0-1) Brinkhuis 0-1, van der Linden 1-1. Sclieidsrecher: Arken hout. Toeschouwers: 10.000. Zonder een blik op de rangloijst te slaan was het duidelijk te zien, dat zo wel DOS als MVV dichter bij de fatale streep staan dan aanspraak maken op een plaats in de bovenste helft. De span ning heeft een heleboel goed moeten maken, want van eingszins gecoördineerd voetbal was geen sprake. De Maastrichtse aanval heeft voor de rust geluk gehad, want het enige doelpunt was een ca deautje van spil Dacsev, die de bal tegen het hoofd van Vonk schoot, waardoor de buitenspelpositie van drie MVV-ers werd opgeheven. Brinkhuis rolde de bal in het doel. DOS had nog de beste kansen omdat Haenen zijn troepen niet in het gareel kon krijgen, maar Wery, van der Lin den en Loffeld weigerden de zaak af te onden. Na de rust heeft DOS °torm gelopen. MVV wankelde vaak, maar voor al doelman Körver bleef overeind. Tien minuten voor het einde rondde van der Linden een voorzet van Wery met een kopbal af. Meer dan tien hoekschoppen kregen de Utrechters niet. Maar dat ver diende ze trouwens ook niet. LJUBLJANA In de strijd om het wereldkampioenschap dames en heren (respectievelijk om de Corbillon_ en Swaythling cup) speelde Nederland zijn laatste wedstrijden. De dames werden 19e door een 30 overwinning op Zwit serland, de heren verloren met 53 van Frankrijk en eindigden als 20ste. Daar voor hadden onze landgenoten verras send met 52 van India gewonnen. haas*„,se„ m„ L'Oréal de Paris MIDDELBURG Tydens de zitting van de politierechter werd de zaak be handeld tegen de niet ter zitting versche nen Belgische verdachte M., die op 10 oktober van het vorige jaar tussen Ril land Bath en Krabbendyke met zijn auto een aanrijding had veroorzaakt, terwijl hij onder drankinvloed verkeerde. Deze zaak was tijdens de zitting van 14 januari 1965 op verzoek van de verdedi ger mr. van Ginneken verwezen naar de rechter-commissaris. Nu trad als raads vrouwe op mevrouw mr. L. M. M. C. Frericks. De destijds genomen bloed proef had 1,30 pro mille aangewezen, doch de mogelijkheid van het onder invloed rijden werd toen bestreden. Een weten schappelijk ambtenaar van het gerechte lijk laboratorium te Den Haag werd ge hoord die uiteenzette, op welke wijze het bloed wordt, onderzocht en de in vloed van het tijdstip, waarop de drank is geconsumeerd, eventueel ook op een vorige dag. De verbalisant verklaarde, dat hem tijdens het verhoor van de ver dachte kort na de aanrijding gebleken was, dat deze verdachte als bestuurder van een auto meer gedronken had dan goed voor hem was. Het was een krach tige botsing en de verdachte was bij het nemen van de bloedproef nogal opgewon den. De raadsvrouw interrumpeerde.„Ver- keerde mijn cliënt in kennelijke staat of niet?" Dit bleek niet zo te zijn. Hierna nam de officier van justitie mr. A. W. Rosingh het woord. Hij zei, dat de ver dachte bij zijn verhoor aan de politie heeft verklaard, dat hij slechts een kop advokaat had gedronken, doch naar zijn mening zal deze wel iets verzwegen hebben. Zijn eis luidde dan ook 2 weken gevangenisstraf en 1 jaar ontzegging rij bevoegdheid. De verdedigster verklaarde, dat zij de plaats van de aanrijding had bekeken en dat zij geen aankondiging van een kruising had gezien. Eenzelfde situatie doet zich voor bij het hotel „De Caisson", te Kapelle, zei zij. Zij had daar ook bijna een aanrijding gehad. De verdachte had de schade vergoed. De politierechter mr. Sieperda vond het feit wettig en overtuigend bewezen en ver oordeelde M. tot één week gevangenis straf en een jaar ontzegging. Van de 41-jarige Vlisslngse matroos W. P. M., werden twee zaken gevoegd. Op 13 februari van dit jaar liad hy te Vlissingen zijn auto bestuurd, terwijl hy onder drankinvloed verkeerde. Hij wilde geen bloedproef. Zijn rijbe wijs werd ingenomen. Dit was hem nog niet genoeg, want op 24 maart 1965 reed hij weer als bestuurder in zijn auto door Vlissingen, terwijl hij weer onder drank invloed verkeerde. De officier verklaarde, dat het een hoge uitzondering is, dat een verdachte in kennelijke staat zijn auto bestuurt, en nadat zijn rijbewijs is in genomen; toch een maand later weer on der invloed rijdt. Hij achtte de feiten dan ook wettig en overtuigend bewezen en vorderde 3 maanden onvoorwaarde lijk en ontzegging rijbevoegdheid van jaar. benevens verbeurdverklaring van de bij het tweede geval inbeslag genomen auto. De raadsman, mr. F. K. Adriaansen verklaarde, dat aan de ernst van het eerste feit niet te twijfelen viel. Na de kwestie met de bloedproef ontstond er een slechte sfeer tussen de verdachte en de politie. Het tweede feit vond hij een grensgeval. De verdachte ondergaat een ontwenningskuur en als hem een on voorwaardelijke gevangenisstraf wordt opgelegd, hangt hem ook het ontslag van zijn betrekking boven het hoofd. De poli tierechter vond de feiten wel bewezen, doch wilde met de belangen van de ver dachte toch ook wel rekening houden. Hij legde hem 12 weken gevangenisstraf op, waarvan 8 weken voorwaardelijk met een proeftijd van 3 jaar, rijbevoegdheid ont zegging 3 jaar en verbeurdverklaring van de auto. De helft van de opbrengst van de te verkopen auto werd aan de ver dachte teruggegeven en hij werd onder toezichtstelling van het consultatiebu reau gesteld. De Vlissingse woonwagenbewoner A. M., oud 26 jaar, classificeerder van be roep, had op 27 februari 1965 zijn be stelauto bestuurd van Middelburg naar Souburg, terwyl hy onder drankinvloed verkeerde. Een andere automobilist, die hem in zijn auto over de Nieuwe Vlis singse weg had gevolgd naar Souburg, had daar de politie met de wijze van ry- den van genoemde M. in kennis gesteld. De politie trof M. in een café aan. Hij keek lodderig uit zijn ogen en stond met een glas limonade in zijn hand te zwaaien, waardoor de inhoud op de grond viel. De politie constateerde, dat verdachte on der invloed verkeerde. De getuige G. P. legde uit hoe hij de verdachte had zien rijden, waarna hij het zijn plicht geacht had de politie in te lichten. U hebt daar toch gereden vroeg de politierechter aan de verdachte. „Waarom hebt U dan niet gestopt? De officier vond dat als een wurger getuige reeds de alcohollucht op merkt het wel bedenkelijk is. Hij vor derde een maand onvoorwaardelijk en ontzegging voor de tijd van 2 jaar. De politierechter vonniste conform. De 37-jarige Arnemuidse fabrieksarbei der G. v. B. had op 13 februari 1965 te Middelburg, zijn schoonzuster beledigd, door haar opzettelijk vernederende woor den toe te voegen. Hij zou daarbij door het keukenraam hebben gekeken. Nadat de 18-jarige groentekoopman A. C. de L. te Middelburg, die zich op het tijdstip van het gepleegde feit in de betreffende Mid delburgse woning bevond, had verklaard, dat hij de betreffende woorden duidelijk door van B. had horen en zien zeggen, vond de officier geen redenen om aan de waarheid van het feit te twijfelen. Hij vorderde dan ook 30 gulden of 6 dagen. De politierechter, die begrip toonde voor de moeilijkheden van de verdachte, om dat hij gescheiden leeft van zijn vrouw, legde hem een boete op van 20 gulden of 4 dagen. De 21-jarige Vlissingse classificeerder J. v. d. M., wilde niet bij zijn familie gaan slapen, en zocht een hotelletje in zijn woonplaats op, waarin hij een kamer kreeg toegewezen. Hij moest die kamer echter met een ander delen, die reeds in zijn bed lag te slapen. Hij kon de v®*"" leiding niet weerstaan en nam uit één der zakken van de kleding van zijn sla pende kamergenoot 'n portemonnee weg, waaruit hij 25 gulden weg nam, die hij zich toeeigende en daarna opmaakte, zo als hij zelf zei. Hii was nogal aan de drank en er was ook al een rapport van het consultatiebureau op de rechtbank over hem. Er loopt ook nog een proef tijd van 2 weken. Verdachte is gedeti neerd momenteel. De officier zei, dat diefstal vast stond. Ook nu weer speelde de drank een voorname rol. Hij vorderde 6 weken, waarvan 3 voorwaardelijk met een proeftijd van 3 jaar en toezicht van het Consultatiebureau Alcoholisme, die het beheer over zijn inkomsten moet heb ben om deze voor hem te beheren. Mr. W. K. H. Dieleman, de raadsman, zei, dat er onder strenge leiding nog wel wat van zijn cliënt te maken was. Hij is als anal- phabeet niet in staat om zonder toezicht te veranderen in zijn leefwijze. De raads man verklaarde het op prijs te zullen stellen, om hem vóór Pasen nog vrij te la ten. De politierechter legde hem een ge vangenisstraf op van 6 weken, waarvan 4 weken voorwaardelijk. De 23-jarige Vlissingse kelner J. J. H., thans gedetineerd, had op 10 januari 1965 thuis bij zijn ouders de boel kort en klein geslagen. Toen hij op verzoek van zijn ouders door de politie naar het politie bureau werd overgebracht en ingesloten, sloeg hij ook daar een aantal voorwer pen kort en klein. De schade in dat bu reau a 22 gulden had hij inmiddels ver goed. De officier zei, dat het niet de eerste maal was dat de verdachte met de politie en justitie in aanraking kwam. Eerst thuis de boel op stelten zetten en daarna op het bureau de boel kort en klein slaan. Hij achtte een onvoorwaar delijke straf van een week noodzakelijk. De politierechter maakte er 4 dagen on voorwaardelijk van. (Advertentie) PANORAMA GEEN ONTZAG HEEFT VOOR HEILIGE HUISJES. DE MEESTE HEILIGE HUISJES HEBBEN EEN SCHIJN-GEVEL. DAAR MAG WEL EENS DOORHEEN WORDEN GEKEKEN. NASSAULAAN 51 - HAARLEM Dezelfde gewaarwording, die Weru- meus Buning eens onderging tussen de twee kleine Noordhollandse dorpjes Katrijp en Hargen had ik onlangs op Schouwen-Duiveland. Wat kan ik der halve beter doen dan de beginregels van Bunings helderste en zuiverste liederen iets variëren om mijn gevoel uit te drukken? Tussen Zierikzee en Brouwershaven sprong mijn hart op in mij op een heldere warme morgen in 't midden van de mei. Op die heldere meimorgen dan had ik al vroeg mijn auto zonder kras of schram door de smalle Noordhaven poort van Zierikzee geloodst en nu reed ik langzaam in noordelijke rich ting. Aan beide zijden van de weg lag het land languit tot de einder, vlak boomloos, akker aan donkere akker gerijd en daarboven spanae zich de hemel egaal-blauw met hier en daar een plukje ganzedons. De eerste ogenblikken was er geen mens te zien wijd en zijd. De akkers zijn geploegd, het zaad is gezaaiddacht ik, en de boeren kunnen nu vooreerst afwachten wat er van komen wil. Toch was het zo niet, daarvoor was de lente te laat dit jaar. Even verder op zag ik kleine vertikalen bewegen in de vlakte waarover nu bij het klim men van de zon een vaag-vlolette glans kwam te Liggen, mensen, klein en verloren in de wijdheid en even eens klein en verloren maar groter toch: PAARDEN, ZEEUWSE PAAR DEN En mijn hart sprong op in mij. Ik'vertraagde mijn tempo tot stap voetsgang en keek mijn ogen uit. Want het aanschouwen van paarden bij de landarbeid mag langzamerhand in heel Nederland dan al een gebeur tenis zijn, voor wie in Zeeland woont is het dat in dubbele mate. Is het paard en dan nog wel het typische streekras wel ergens zó door de landbouwmachine verdrongen als juist hier? Het Zeeuwse paard lijkt enkel nog een object van belangstel ling van traditiebewuste fokkers en liefhebbers. Als arbeidsdier is het door de Fergusons, de Fordsons, de Mac- Cormicks en hoe zij nog meer mogen heten verdreven. Zeker in Zeeutcsch- Vlaanderen leiden zij een bestaan van „laatste der Mohikanen". Daar treden zij vrijwel uitsluitend op in ongewoon natte perioden. Als de grond dan een vette, zuigende bagger geworden is, waarin de tractor blijft steken en een te hulp geroepen andere, zwaardere tractor er ook niet in slaagt de eerste te verlossen en beide zo vast in de klei gevangen zitten als een vlieg in een brok barnsteen, dan eerst wordt een dier geweldenaars van het Zeeuw se ras uit de stal geleid omdat men met onwrikbare zekerheid weet dat alleen hij in staat is de BEIDE trac toren uit hun benarde positie te ont zetten. En hier zwoegden onvervalste Zeeuwse paarden, de machtige borst in de zelen geleund, de koppen met de helmbos der manen aandachtig en toegewijd voorover gebogen, de mo numentale poten bedachtzaam, maar met de kracht van een heiblok in de aarde plantend. Hier tussen Zierik zee en Brouwershaven werkten ze nog, natuurlijk en vanzelfsprekend, alsof er op de wereld nog geen tractor was uitgevonden. Links van de weg telde ik er drie, rechts van de weg vijf, ver spreid in de oneindigheid. Hun vaal- bruine gestalten, met het fel en triom fantelijk afstekend strogeel van de manen, brachten de hemel hier dich ter bij de aarde en maakten het land. schapsbeeld bijna tot een visioen uit het verleden. Dat men dit op Schouwen nog zien kan, had ik nooit vermoed. Ik reed verder, een paar kilometer misschien. Daar lag het land weer stil en verlaten, aan de einde doemde het silhouet op van een dorpje, het welige gras op de brede bermen ter weerszijden van de weg glinsterde nu eens diepgroen, dan zilverig onder de aaiepoeshand van de wind. Opeens, een paar honderd meter voor mij, schoot een hond uit de rech. terberm. Ik nam de voet van het gas pedaal De hond beschreef een halve cirkel op de weg en schoot bliksem snel terug in het hoge gras van de berm. In het gras? Welnee, in een betvegende witte massa. Een seconde later stond ik stil bij een paar honderd schapen, ooien en jonge lammeren, die dichtopeenge- drongen grazend en stoeiend de gras berm over geruime afstand tot wit, wollig leven brachten. En tussen die wemeling van stuwende warme dieren lijven stond als een breker in de branding een man, de pet diep in de ogen gedrukt, een oude versleten maar altijd nog dikke bunkerjas aan en een Amerikaanse leger-knapzak aan zijn zijde. De herder En mijn hart sprong op in mij. Want ik heb altijd een zwak gehad voor de kudde schapen met zijn herder van wege de oorspronkelijke evangelische sfeer, die zij uitstralen en dat zwak is nog onvergelijkelijk sterker gewor den sinds ik in de eenzame bergwilder. nissen van Griekenland vaak met herders contact had, met hen aan hun nachtelijk kampvuur zat en luisterde naar hun verhalen (zie Enzincks boek „Maria met de houten jurk"). De her ders van Hellas zijn meestal koninklij. ke gestalten met een baard, gehuld in lange, tot de enkels reikende mantels van schapevachtHet zijn peinzers, verhalenvertellers en halve dichters. Zij vormen onder de herders als het ware een klasse apart, die wij in ons land, geloof ik, ook vroeger nooit zo gekend hebben. Maar Leendert van den Bosch, de man met zijn kudde aan de berm van de weg tussen Zie rikzee en Brouwershaven behoort on miskenbaar tot hun hier bijkans uit gestorven gilde. Warempel een herder!" zei ik en wenste hem goedemorgen. „Van 't zelfde, meneer", zei hij en de vriendelijke lach van zijn water- blauwe ogen verspreidde zich over heel zijn rode gezicht. „Ik ben er een van de vier op Schouwen. Zolang als het duurt tenminste". Hij verklaart dat hij nu zestig is en er toch over een paar jaar mee op ruil houden. „Waarom?" is mijn vraag, ivant hij ziet er uit als een dikke vijf tiger. „Jae meneer", zegt hij, ,,je moet er een keer mee ophouden as je nog wat an het laatste stuk van je leven wilt hebben, want het valt niet mee". En hij vertelt boe hij als jongen ai schapen hoedde, toen nog in dienst van de boeren, later en ook nu, voor eigen rekening, zijn eigen kudde, in wind en weer onder de blote hemel. Ook in de winter, bij vorst wekenlang, met een ijzige noordooster! Toch ver. telt hij met onverholen plezier over de bijna honderd, lammeren, die de laatste weken voorspoedig ter wereld gekomen zijn, over de honden die hij in de loop van zijn herdersbestaan heeft afgericht. „Naer vore!" beveelt hij het dier dat onmiddellijk naar de kop van de troep rent om een op de kant van de weg dribbelend lam re soluut maar behoedzaam tot de orde te roepen. De kudden van zijn drie collega's op het eiland hebben ongeveer dezelf. de omvang als de zijne, vertelt Leen dert van den Bosch. „Jae", voegt hij er nadenkend aan toe, „die zijn ook al niet jong meer Ik vraag hem of hij zich nooit ver veelt zo alleen met de dieren. „Ach nee", zegt hij, ,,'s avonds gaan we altijd naar huis en overdag, vooral in het goeie seizoen, zoals nu, zijn er nogal eens mensen die een praatje met me komen maken, net zoals u „Goeie reis, meneer!" roept Leen dert van de Bosch mij nog na als ik weer in de auto stap. Ik denk aan het op de Balkan verbreide geloof dat de heilwens van een herder geluk betekent. En het kwam uit, ook hier op Schouwen-Duiveland. Want via het gehucht Schuddebeurs waar de sforzi. tia overvloedig bloeide en nog iets van vroegere landelijke lustverblijven op riep, kwam ik terecht in Dreischor. En Dreischor bleek een van de liefste, aantrekkelijkste plaatsjes, die ik op Schouwen-Duiveland zou leren ken nen, een kleine openbaring. Wéér sprong mijn hart op in mij. Tussen Zierikzee en Brouwershaven. Zwarte houten schuren zetten aan de rand van Dreischor als evenzovele architectonische katers een hoge rug op. Ze vormen de herinnering aan de tijd dat Dreischor HET vlascentrum was van het eiland. Meer dan zestig vlassers stapelden hier toen hun voor raden op, maar sedert ben jaar of acht staan ze leeg. Gelukkig dat men ze laat staan. Zij vormen een verrassen de, imponerende, zelfs wel ietwat spookachtige entree van Dreischor, dat overigens de lieflijkheid zelve is. Het centrum van het dorp is de aan St.-Adrianus gewijde hallenkerk uit 7637 met twee ringen er om heen, één van water en een van huizen. De mu ren, verzakt en uitpuilend, staan in de steigers en ook het interieur met zijn blauwgeschilderd houten gewelf is een woud van steigerpalen. Boven het houtwerk dat zijn pom peuze praalgraf tijdens de restauratie werkzaamheden beschermt, steekt nog juist het marmeren hoofd uit van mr. Pieter Mogge van Renesse, ambachts heer van Dreischor. Een man, geboren in 1698 te Zierikzee, die een lange reeks eervolle ambachten bekleedde, tot hij in ongenade viel. Toen hij in november 1756 kinderloos overleed en men zijn testament opende bleek hij een vermogen van 70.000 Vlaamse ponden (dat is ongeveer f 420.000) aan zijn geboortestad te hebben vermaakt met de bepaling dat er binnen de drie jaar een universiteit voor Zierikzee van moest worden gebouwd. De vroed schap was echter te laks, de Staten van Holland, mogelijk bevreesd voor de toekomst van Leiden, rekten de zaak, de schenkingsdatum verviel en Zeeland kreeg geen universiteit. Nu had er een armenkinderhuis gebouwd moeten worden. Ook daarvan kwam niets. Tenslotte gebruikte men de ren. ten van de Engelse fondsen, waaruit het legaat bestond, om de schulden af te lossen, ontstaan door de restau ratie van het stadhuis, om predikan ten te betalen en visserijbelangen te dienen, zodat in 1846 Mogge's legaat tot tien procent van het oorspronke lijke bedrag was ingeschrompeld. Bij na niet te geloven, maar zo kan het in deze wereld een milde schenking vergaan In de kring van huizen om de kerk is de gevel van het gerestaureer. de raadhuisje uit 1637 een klein ju weel. Het interieur bestaat uit niet veel meer dan een eveneens zorgvul dig in oorspronkelijke staat gebrachte eenmanskamer. Daar zijn de deuren van nobel eeuwenoud hout, daar staat een Zeeuwse kast, zoals er maar wei- nige te vinden zijn. Het schrijfbureau van de burgemeester van Brouwers haven. die gedurende de restauratie van zijn raadhuis te Dreischor zetelt, heeft panelen, die bestaan uit hout- snijxverk van de koorbanken uit de allang kerk van Zonnemaire. Ontroe rende staaltjes van volkskunst, voor stellende o.a. de kruisiging en op standing van Christus. Ja, tussen Zierikzee en Brouwers haven sprong mijn hart op in ml].. WILLEM ENZINCK

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1965 | | pagina 11