Met „LELIJK EENDJE" van de luchtmacht van Marseille naar de Hollandse polders 1 T e/e/oon- uurwerk Pijnstillers zijn geen snoepgoed Nieuwe Alouettes-3 voor GLV-squadron SPORT! Duikelen Gevecht DAT de Fransen niet stil zitten heeft het bezoek aan Marseille ons wel heel duidelijk geleerd. Zij vechten ver beten tegen de Engelse en (vooral) Amerikaanse concurrentie. En met suc ces. De 23.000 man personeel in de drie fabrieken van Sud Aviation (die in Mar seille telt circa 4500 arbeidskrachten) komen voorlopig beslist niet met lege handen te zitten in de vliegtuigindustrie, die van staatszijde bijzondere voorrech ten geniet. Want behalve een aantrekke lijke orderportefeuille voor helicopters, blijven de succesvolle, elegante ra- velles kopers in verschillende landen vinden (thans wordt o.a. gewerkt aan een order van Saoedi-Arabië)En dan is er natuurlijk de mysterieuze en veel- aangevochten Concorde, die rond 1970 de Oceaan moet gaan kruisen met twee maal de geluidssnelheid. De Concorde is een peperduur Frans-Brits produkt, zo duur, dat de nieuwe Engelse rege ring onlangs op de gedachte kwam de DE anderhalf miljoen inwoners van Marseille en de soldaten in de ka zerne van 't Vreemdelingenlegioen, had den ternauwernood hun slaap uit de ogen gewreven in de merkwaardige dro ge stadslucht, of wij stonden reeds op het vliegveld naast de vier gloednieuwe helicopters, die de Nederlandse Lucht macht moest gaan versterken en de ko mende tijd regelmatig gezelschap gaan krijgen van andere „lelijke eendjes". Zij hadden reeds bijna 3 invlieguren en ongeveer 8 testuren achter de rug on der het wakend oog van kapitein-vlie ger Krijnen. Hij was er best content over, evenals trouwens de piloten maj. H. Breeman. maj. J. Reuter, kapt. J. Wobben en kapt. L. van Voorst, die de kisten via een tussenlanding op Ypen- burg naar Soesterberg gingen dirigeren. Eer het zover was, waren de Alouettes meer dan 5,5 uur in de lucht. Sabena? DE Sabena zal evenwel van de een- motorige helicopter moeten afstap pen en denkt zo vernamen wij kort geleden in Brussel over het aanschaf fen van de tweemotorige S-61 (27 per sonen), zoals de BEA er enige in bezit heeft tot het onderhouden van een dienst met de Engelse eilanden. De Sabena heeft echter nog geen beslissing geno men, want de Sud Aviation heeft een aantrekkelijk aanbod gedaan, zo hoor den wij in Marseille. Bewolk ÖAGBLAB DE STEM VAN ZATERDAG 3 APRIL 1965 Dit is de A-2S0 met aan de knuppel maj. Jacq. Reuter, tijdens de drie-landen-toer. De foto werd gemaakt evenals de andere op deze pagina door maj.vl. E. Smitshuysen, die als navigator meevloog in de door kapt. L. v. Voorst bestuurde A-261. en vinnige mistral joeg over Marseille. Een der trouwe Fokker-Troopships der Kon. Luchtmacht, die ons ernaar \Zs toe vloo9' was blii sPoedig weer te kunnen verdwijnen. De stad van De Gaulles tegenstrever, Gaston Defferre, huiverde. De Middellandse Zee was haar blauwachtige tooi kwijt en de heuvels rondom stonden er grimmig en schimmig op hun voorjaars-ontwaken te wachten. Marseille, dat de zon lief heeft, had méér dan genoeg van de mistral en de regen, die elkaar in grillig tempo afwisselden. De kittige meisjes met hun diep-zwarte haren en vurige donkere ogen, betitelden de temperatuur rillerig als „une catastrophe". Zij echter niet alleen. Dat deden ook de bezit ters der talloze in de vieux port wiebelende jachten. En zo spraken ook de met pimpelpaarse neuzen en rood-koude oren voorziene mannen van het vliegveld Marignane, waar de vliegtuigfabrieken van Sud Aviation liggen. Zij gaven echter tegelijkertijd toe, dat men in het hartstochtelijke Marseille bij het wachten op de zon nogal rap over „une catastrophe" spreekt. Doch na het berustende „on verra" moedigt men elkaar aan om „garder Ie sourire". Welja, waarom het leven niet nemen met een glimlach dacht ook chef-testpiloot Boulet van de Sud Aviation. Hij gespte zich blijmoedig vast in de plastic- snuit van zijn Alouette en nodigde ons vrolijk uit mee aan te zitten aan het helikopter-menu, dat hij wilde gaan serveren. Hij dacht, dat wij er wel plezier in zouden hebben om te ervaren, waartoe een hefschroever zoal in staat is. Hij had gelijk. Want het werd een helicopter-uurtje dat we niet licht vergeten. En dat be. wees, dat de ruim 50 miljoen gulden, die Nederland gaat uitgeven voor 45 de- zer machines, welbesteed geld is. Im mers de Alouette 3 paart een opvallen de snelheid (ca. 200 km) aan een op vallende wendbaarheid. Het toestel is zoals luit. vlgr. H. Reys uit Oss ons later zei een echte dame Weliswaar een dame, die hard „praat", doch ook veel doet. gevir* te bespeuren, zelfs de armtieri ge meubelmaker niet.. wij de testvlucht met de Alou ette maakten ha-d zo zijn reden. Want wij gingen met ongeveer een der gelijke straal-helicopter een vlucht naar Nederland maken. pRATEN en doen,, dat deed in ieder gieval de chef-testpiloot. Hij kroop met ons over de grauwe vlakten met armoedige bouwsels, die ons aan Ma rokko lieten herinneren- Hij hing stil bo ven krijtpieken van het gebergte rond om, hij duikelde over het hooggeboogde aquaduct en hij tuimelde rond het me tershoge in goudkleur gestoken Maria beeld van de op een bergmassief gele gen Notre Dame de la Garde. Met hem beleefden wij Marseille anders dan an ders. De kortgekuifde Boulet leidde ons over het brede stratenkruis van Frank- rijks eerste zeehandelsstad, waar het autogekrioel soms tot puzzels leidt, die onoplosbaar lijken doch die de ene keer met een berustende glimlach en een andere keer met veel gescheld wor den opgelost. Hij schroefde over de journalistenkroeg, waar wij proefonder vindelijk ervoeren dat er prima cognac wordt geschonken. Hij koerste met ons over de eilandjes, die als bescherm de posten voor Marseille liggen. Hij draaide over de oliebaai, waar de tan kers (waaronder vele Nederlandse) druk in- en uitvaren. En hij dook naar de oude vliegboot op een der stranden dier oliebaai. Die vlieg boot met zijn lamme vleugels heeft een historie, die wij slechts met brokjes konden achterhalen. Alleen een vergrijsd- de boekhouder van de „Sud" bleek er geheel van op de hoogte te zijn. Vóór die Tweede Wereldoorlog bouwde Frank rijk drie dezer grote Kisten, die met hun zes motoren een regelmatige verbinding met Zuid-Amerika tot stand moesten brengen. Het is er niet van gekomen Want twee vliegboten werden in de oor log te Marseille door bommen vernield en de derde onderging later aan de Bo- densee hetzelfde lot. De kist aan de oever van de oliebaai was het povere restant van hetgeen Franse luchtvaart- grandeur had moeten worden. Een toe stel met een luxe-installatie, dat een slordig aantal miljoenen moet hebben gekost, lag er nu vergeten te rotten bij de verlaten werkplaats van een meubel maker, die in een vroegere hangar zijn pover „atelier" had opgeslagen. De meubelmaker had op het door wild hout overwoekerde terrein een bordje „En- treé Interdite" neergeplant. Waarom? Want er was geen kip in de verre om- Ten behoeve van de squadrons 298 (Soesterberg), 299 (Deelen) en 300 (Y- penburg) werd begin 1964 aanvankelijk besloten tot het aanschaffen van 21 lich te helicopters van het betrouwbare type Alouette 3- Einde van het vorige jaar werd de bestelling echter verhoogd tot 45 stuks. De squadrons van de Groep Lichte Vliegtuigen (de toestellen zijn in feite eigendom van die Landmacht, doch worden gevlogen en onderhouden door de luchtmacht(, waren allang aan de aanschaf van nieuwe lichte helicopters toe. Immers de in 1955 van de Ameri kanen in leen ontvangen Hillers zijn uit de tijd en waar onomstotelijk is gebleken, dat snelle helicopters onontbeerlijk zijn voor een moderne strijdmacht, worden de geleende toestellen geleidelijk aan met dank aan de leenheer teruggege ven om plaats te maken voor de Franse Alouettes 3. Deze toestellen komen uit de voortreffelijke stal van de Sud Avia tion, zijn geschikt voor 7 personen en kunnen o.a. dienen voor verkenning en het vervoer van wapens en andere vrachten. De Alouette 3 is een moderne versie van de A-2, waarvan de Kon. Lucht macht er sinds 1959 enige in bezit heeft ten behoeve van opsporing en redding. Dat de Alouettes een uitstekende naam hebben, wordt bewezen door het feit, dat thans 42 landen deze toestellen gebruik, of bestelling hebben. De Sud Aviation heeft er tot nu toe 1630 afgeleverd (2 en 3 samen), terwijl er og circa 250 moeten worden afgele verd. West-Duitsland heeft een grote vloot Alouettes 2, beschikt echter niet over de A-3. die met zijn krachtige tur bine van 550 as-pk de speciale belang stelling van Nederlandse zijde kreeg. Met dit hefschroefvliegtuig bewijzen de Fransen voor de zoveelste maal een eer ste rol te spelen in de luchtvaart. Zij zijn trouwens aan hun eer verplicht hun helicoptervindingen op peil te houden, want in de geschiedenis der luchtvaart staat aangetekend, dat het de Fransen zijn geweest, die een toestel produceer den, dat voor het eerst vertikaal al was het dan maar 30 cm kon stij gen (Cornu in 1904) en dat als „heli copter" echt de grond verliet (Breguet in 1907). Veel later heeft het hefschroef vliegtuig pas zijn grote vlucht gemaakt, waarbij o.a. de in Parijs gestudeerde en naderhand naar Amerika getrokken Rus Sikorsky furore maakte Zijn S-58 ratelt nu dagelijks naar Maastricht,Eind hoven en Rotterdam. om ervaring op te doen met een grotere helicopter. Het is de machtige Super Frelon, die met zijn drie motoren en zijn zesbladige rotor ongeveer 30 per sonen kan vervoeren. De Sabena zal waarschijnlijk einde van deze maand de Super Frelon in huis hebben. Op welke route het bakbeest wordt ingezet, is nog niet bekend, doch denkelijk aller eerst voor vrachtvervoer. De Super Frelon die wij in Mar seille in produktielijn zagen - ver heugt zich in het wereldsnelheidsre cord op de 3 km met een uursnelheid van 344,18 km. Het is de eerste drie- motorige helicopter ter wereld en daar mee een grote concurrent der Ameri kaanse toestellen. In Marseille wordt ook gewerkt aan een andere concurrent, n.l. de 330, waarmee de Fransen de Amerikaanse Bell in snelheid en laad- gewicht willen kloppen. In een goed be waakte hal van de Sud Aviation stonden wij met onze neus boven op het tot nu toe geheim gehouden prototype van de 330, dat een opvallend rank toestel moet worden, geschikt om 170 km te halen en een vervoersgewicht van 1600 kilo te kunnen torsen. zaak van Engelse zijde stop te zetten. In Marseille waar een deel van de Concorde wordt vervaardigd zei de directie ons: „Indien Londen het been had stijfgehouden, was Frankrijk op ei gen houtje verder gegaan en hadden wij het risico alleen genomen. Het is per saldo een prestige-kwestie. Bovendien, in het Concorde-project zijn reeds zoveel miljoenen geinvesteerd dat stopzetting niet alleen een grote fi nanciële debacle zou hebben betekend, doch ook een massaal ontslag in de vliegtuigindustrie tot gevolg zou hebben. Immers het is bepaald onmogelijk al de mensen in onze afdelingen huishoudelij ke artikelen (ijskasten en t.v.-toestellen) te werk te stellen". Best vliegweer was het allerminst, doch de meteo had gezegd dat we het erop konden wagen in de mistige be doening. Dus gaf maj. Breeman het sein tot de start der vier „lelijke eendjes" voor hun voorjaarstrek naar de Hol landse polders, waar - scherp contrast een Riviera temperatuur in de lucht hing. En zo zwaaiden de vier „zwalu wen" weg uit de venijnige mistral en uit een minuscuul bleek zonnetje, dat Wentelend bonen het aquaduct van Marseille. De romplengte van de Alouette is 10,12 meter, de rotor diameter 11 meter, het maximum startgewicht 2100 kg, het vliegbereik 216 mijl, de kruissnelheid 118 m.p.u., de maximumsnelheid 131 m.p.u. en het plafond 14.000 voet. bergen en dalen zacht probeerde te aaien. De modekleuren van het voor jaar hadden zich nog niet aangediend in het- Rhone-dal, dat triest en grauw door de plastic-kap op ons kwam toege schoven. Avignon op een fikse bochel van de Rhone kon ons echt niet prikke len tot het aanheffen van het lied over de beroemde Pont. Het zou overigens boter aan de galg zijn gekletst, want het geklapwiek van onze zwaluw over stemde toch alle andere geluid. Een helicopter is nu eenmaal een spek takelding, een vliegende machinefa briek, waarbij watjes in de oren geen overdadige luxe zijn. Het was niet on ze eerste ervaring met een lelijk eend je van de lucht. Want de Sikorsky 58 en de daaraan voorafgaande „koffiemo len" van® de Sabena zijn voor ons niet nieuw. Men had ons gezegd, dat hef- schroefvliegtuigen met zuigermotor min der lawaaierig zijn dan de moderne jet-exemplaren. Och kom. veel verschil zit er niet in. Wel gaat een Alouette niet zo rukkerig te keer Deze kist vliegt ontegenzeggelijk soepeler en eleganter, doch desondanks is een tocht van vele honderden kilometers geen comfortabele bezigheid, ook al omdat bij een mili taire kist comfort geen primaire aange legenheid is.De intens-joviale maj. Jacq. Reuter, tweede vlieger sgt. H- Koetje, met wie wij de ruimte onder het plas tic van de A-260 deelden, zorgden ech ter toch voor wat comfort door de kei harde bank te verzachten met een lek- ker-dikke vliegerjack. En leunend tegen de ijzeren afscheiding van de kierosine- tank, zaten wij compleet eerste rang tij dens deze unieke drie-landen-toer. Een toer, waarbij wij tot voorbij Dyon onwil lekeurig dachten aan het „eilandje sprin gen" van gen. Mac Arthur in de oorlog, in die zin dat maj. Reuter en zijn col lega's in de 3 andere kisten aan „berg je springen" deden. Want de schimmige De directie van de Sud heeft name lijk de Sabena een pracht-produkt van Marseille enige tijd in huur aangeboden contouren van de bergmassieven verlieten ons geen seconde. Die tussen landingen op de vliegvelden van Lyon en Dyon om nieuwe „peut" in de tanks te persen, vormden een eigenlijk wel kome afwisseling. Evenals die in Reims, dat we bereikten zonder ook maar een wazig glimpje van „la ville lumière" te hebben opgevangen en waar de Alouet tes voor een nachtje op de plaats rust kregen gecommandeerd. Tot plezier dei- piloten, die nu de graag gegrepen kans kregen de befaamde kathedraal met het koninklijke glas-in-lood te bewonderen. Zij sloegen echter bijna stijl achterover toen zij op enige passen van de kathe draal in een café series fotokaarten a raiso-n van ongeveer een gulden zagen uitgestald, waarop een mooi plaatje van de kathedraal, plus nog een mooier ge kleurde strip-tease-juf in werkcostuum. En om het fraais nog attractiever te maken, was de kaart tevens voorzien van een parfumgeurtje... Neen, het ou de karakteristieke Reims maakte maar een slechte beurt. En er was heel wat wijn enz. voor nodig om de rare smaak in de mond weg te spoelen.... £)E nacht bleek een plaag voor de brave Alouettes te zijn. Want de plastic-koepels waren bedekt met een behoorlijke ijslaag. Eigenlijk niets bijzon- ders na de sneeuwvelden die ons tot nu toe op onze tocht hadden vergezeld. Het was even flink de handen uit de mouwen steken voordat Reims adieu werd gezegd en de staart van de heli copter omhoog kon worden getrokken- Het kwartet kon niet de oostelijke rou te volgen en zette de speurende neus in de richting Brussel-Antwerpen-Zeeland In de heiige soep passeerden de vier na 35 minuten, de Frans-Belgische grens daar waar de Sambre de grens raakt tussen Maubeuge en Charleroi en van daar liet maj. Breeman de trekvogels verder noordwaarts speuren naar hun nest. Wat is overigens een grens? Ter wijl we daarover nog peinsden was 'n volkomen nevelig Brussel al onder ons doorgegleden en schroefden wij ruim een uur na onze start uit Reims 't Zeeuwsch- Vlaamse land binnen. Het was een kwestie van 2 minuten om de grijs om dampte scheepjes op de Westerschelde te ontdekken. En dan weer land. En nogmaals wai ter. En weer land. En weer water. Een symfonie van water en grys land. Een karaktervolle symfonie met een wateri ge finale na vyfeneenhalf uur vliegen. WIL VAN BEEK Een Zwitserse uurwerkfahriek heelt een telefoonuurwerk op de markt gebracht, dat de duur van een telefonisch gesprek tot een maximum van 12 minuten kan controleren. Dit uurwerk wordt op de binnenste cirkel van de draaischijf gemonteerd. De spe ciale wijzer wordt bij het begin van de telefonische oproep door het drukken op een knop op nul gezet. Wanneer men het nummer draait wordt het uur werk opgewonden. Het uurwerk kan op elke telefoon aange bracht worden, behalve op die modellen, waarbij de hoorn over de draaischijf hangt. fBijzondere correspondentie) FRÈIBURG Wie jarenlang grote, hoeveelheden van bepaalde hoofd pijntabletten inneemt, loopt het ge vaar, een gevaarlijke, dikwijls dode lijke nierkwaal op te lopen. Zo ze genrijk de uitwerking van een tablet op het juiste ogenblik en in de juiste mate is, zo schadelijk is deze, als men ze misbruikt. Een duidelijke "waar schuwing tegen het misbruik van pijnstillende middelen liet de direc teur van de Universiteitskliniek in de Zuidduit se stad Freiburg, professor dr. Sarre, horen. Samen met zijn me dewerkers heeft hij de ziekterappor ten van meer dan tienduizend patiën ten uit 63 Westduitse ziekenhuizen bestudeerd en omvangrijk materiaal over de Westduitse tabletten-con sumptie verzameld. Het klinkt ongelooflijk en toch is het waar: professor dr. Sarre trof patiënten aan, die de afgelopen zeven tot tien jaar ongeveer zes kilogram pijnstillende middelen, dat zijn rond twaalfduizend tabletten, hadden in genomen. Elk van deze patiënten werd in het ziekenhuis wegens een ernstige nierontsteking behandeld, 't Gaat hierbij om een zeer bepaalde soort van nierontsteking; deze werd ongeveer tien jaar geleden voor de eerste keer waargenomen. Een greep naar de tablet, zo zegt men, is een teken van onze tijd. Er bestaat geen twijfel. Geen enkele dok ter zal er ook bezwaar tegen hebben, dat een af en toe optredende hoofde pijn met één of soms twee tabletten bestreden wordt. Maar er zijn zieken, die op regenachtige herfstdagen of in de wisselvallige maand april aan een buisje met twintig tabletten als dag rantsoen nauwelijks genoeg hebben. En vele aan tabletten verslaafden zien niet in, hoe gevaarlijk zij te werk gaan. Zij menen, dat een medi cament volledig onschadelijk moet zijn, als men het zonder recept in iedere apotheek kan kopen. In West-Duitsland is het verbruik van hoofdpijnpoeders en -tabletten de afgelopen jaren onrustbarend ge stegen. De Zuidduitse universiteits artsen hebben derhalve besloten een campagne te voeren tegen het mis bruik van tabletten. Als hun bemoei ingen zonder succes blijven, willen zij er zelfs bij het ministerie van ge zondheid op aandringen, wettelijk vast te stellen dat alle pijnstillende middelen alleen nog op recept wor den verstrekt. Met hun waarschuwingen schare de artsen in Freiburg zich aan i' zijde van hun Zwitserse, Deense t' Amerikaanse collega's, die evenee sinds enige tijd een strijd voeren t' gen overmatig tabletten-gebruik, i1 situatie in deze landen is nog ongut- stiger dan in West-Duitsland. Sinds 1950 is daar het verbruik van pheno- citine (een chemische substantie, d'f in de meeste hoofdpijntabletten |S verwerkt) tot het dubbele gestegen- Thans worden in West-Duitsland pas half zoveel phenacitine-tabletten in genomen dan in Zwitserland, maar ook deze hoeveelheid was al vol doende, om de laatste jaren meer dan honderd mensen ziek te laten wor den. Hun chronische nierkwalen zjn zonder meer op het misbruik van ta bletten terug te brengen en hebben in enkele gevallen zelfs de dood ten gevolge gehad. 10 SeJAARGANo UitgaveN.V. Uitc DirecteurDrs. W HoofdredacteurL.| RedactieraadJ. C. J. v. Hootegem, Mes, mr. H. M. L. c Vercauteren, L. J. Bureau Breda - f tel. 22341 (5 lijnen) Bureau voor de Ze sc: Denis Neville lands elftal vo tegen Ierland ma plaatsen gewijzig denkt nu gevor een harder elftalj In het betaald er weer een pun1] gend ging dat overii moeilijke wedstrijdel der zonder Rob Mul" mag van de doktq meer spelen. Wielernieuws ui Marseille mocht co Bahamontes zi| Hij won de etappe! cal". Wie had dat I de indrukwekkende tig. Dirk Groenewe nieuw succes der T| mond bleek hij de Haast uit Rijsbergen vierde plaats in een! Frankfort waar hij I Hartog en Post pass I tenslotte werd numnl de van Noord-Holb Groen voor een surpl ggaaü Anton Geesink beren judokamp Hij „zit" in het te Linskens uit Roose kozen. Marika Kilius c Baumler waren wé Olympisch goud verc dekte een speciale co (Adverten ri Ó&P MATBA mooier en.... KAREL PRIOR blijft AVRO. Hij wil zijn ou ducer-regisseur van programma's weer opi HET SYMBOOL van beweging, een verbra: is gevonden in de tub Anthony Luizzo, eel vrouw die vorige weel naar Montgomery we: TECHNISCH PERSO: gische nationale lu. them" bij Brussel, het daag een „waarschuw, 24 uur te houden om J ten aan de eisen tot la DE VERENIGDE Aral is niet van plan de Er sche Republiek (D.DJ als „represaille" voor c Israël door Bonn. DUIZENDEN MENSE] pijnen lijden aan de koorts en hebben hoe jaar te leven. Door de lichaam sneller weg di is nog geen geneesmit PRESTON COBB, de kaanse negerjongen, schuldig verklaard aa blanke werkgever. Hi tot levenslange gevar Weersverwachting, door het K.N.M.I., avond. Veranderlijke bewoL kele opklaringen, mi. selijk wat regen. Aa en daar mist. Zwak] wind uit zuidelijke geveer dezelfde ten gisteren. Vandaag: zon ondl Maan onder 23.53 ui Morgen: zon op 6.03 8.19 uur.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1965 | | pagina 28