ZE
ZEGGEN DAT
DAT IS OOK ZO!
tijd
FAMILIE WALDECK
op zoek naar oorkonde
>imi
wwwn
Nog teveel krijgsrumoer in
onze geschiedenisboeken
ien hulp in de
huishouding
Engels ontbijt
loopt in gevaar
Verhoor
I.K.W. 750 kg
KOUGEWiïi
Hokjesgeest
Nogal smakeloos
Ambtenaar
Censuur
Help moeders
Citaten
Kanonnen op het Binnenhof
Schietprivilege
in het geding
Linkse opstand
in Brazilië
neergeslagen
OP BRITSE WEEK
IN AMSTERDAM
Olieschoonmaak
in Het Kanaal
KRANT ONTHULT
Hooggeplaatste
Brit spion
voor Sovjets
Néém er 'ns even tijd voor!
Werkgroep onderwijzersvereniging
csrsene
lupin
gentleman-
inbreker
w
„80-jarige" oorlog
neemt te
grote plaats in
Programma
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 30 MAART 1965
KOOP:
TEGEN ELK
AANNEMELIJK BOD
bij
W. WILLAERT
Notendijk 45 - Terhole
evr. Van Lierop-Rubbens
Gr. Bagijnestr. 28 - Hulst
vraagt
efst uit Hulst of directe
ngeving. Meerdere hulp
anwezig.
rieven of persoonlijk aan
leiden bij:
levr. v. Lierop-v. Wesemael
Markt 11 - Hulst
De weldadigr© warmte
van THERMOGÈNE
WATTEN maakt
vastzittende kou. los
en verdrijft spierpijn
en stijfheid. Zó blijft
u, zonder iets in
te nemen, gewoon
aan uw werk.
Thermogene
STILT PIJN DOOR WAHMT6
C^~i "T*.
mmm tem»»»**#* w**8
net luchtige vulling.
kkers
ïderven
ers. Maar u wilt uw
olade met een vulling
kker licht en luchtig.
roip
9
KNIPSEL
KRANT
„Ik heb altijd in België gewoond en dus onder katholieken. Zelf ben ik
niet katholiek maar ook nauwelijks protestant. Wat my desondanks verbaast
is de eindeloze stroom conflicten tussen de gelovigen van één kerk en tussen
roomsen en niet-roomsen. Conflicten die in Nederland scherper liggen dan
in België. In Nederland ligt trouwens byna elk meningsverschil scherper.
Iedereen doet hier gewichti. Nederland is het land van de hokjes-geest.
Overal zyn hekken gezet, indelingen gemaakt, verenigingen opgericht,
verbodsborden geplaatst. Iedereen verdedigt op zijn manier zijn eigen
rechten. Wanneer je van België naar Nederland verhuist is dat werkelyk
een wereldverhuizing. Je komt van de losse vrijheid in de gebonden beper
kingen van het liokje-vakje-nestje-systeem. Die scherpgeslepen groepsbelan
gen in Nederland doen bijna lachwekkend aan, maar hebben ook hun
tragische kanten. Kom je in de tang van de verschillen terecht dan loop
je het risico stuk geknepen te worden." (Victor Stoop)
Ajax gaat op 9 mei vriendschappelijk voetballen tegen Benfica. Dat kan
best een aardig kijkspel worden. Het zou, onder normale omstandigheden
potsierlijk zijn bezwaren te maken tegen deze wedstrijd met het motief
dat Benfica uit het dictatoriaal geregeerde Portugal komt. Maar in dit
bijzondere geval is het toch wèl aanleiding om, hoe vervelend dat in
verband met de sport ook is, een politieke opmerking te maken.
Deze speciale wedstrijd namelijk heeft ten doel gelden ter beschikking
te kunnen stellen van het Voormalig Verzet Nederland, dat dat geld weer
nodig heeft om de Nederlandse jeugd „zijn geestelijke vrijheid bewust
te doen beleven." Een mooi doel, dat alle ondersteuning verdient, maar
het is toch nogal paradoxaal en lichtelijk smakeloos om dat geld dan in
het laatje te doen brengen door de voetbalafgezanten van een land dat van
geestelijke vrijheid geen idee heeft. (Het Parool)
„De ambtenaar van gisteren staat mij duidelijk voor de geest. Sober
levend, steunend op zijn vaste positie (met pensioen), beseffend dat hij
in dienst staat van de overheid en met gezag bekleed is, een consciënti
eus ambachtsman in zijn werk, in het maatschappelijke leven een loei-
nig opvallende figuur. De ambtenaar van morgen is geheel anders. Hij
aanvaardt niet meer, dat hij met minder moet rondkomen, dat hij in
buitenambtelijk bestel zou gaan doen. Hij verlaat de ambtelijke dienst
gemakkelijker, hij is minder autoritair en de overheid als opdrachtgeef
ster heeft voor hem niet meer de mythische betekenis, die ze voor
de ambtenaar van gisteren had. Hij voelt zich minder gezagsdrager en
meer een gewoon mens. Zijn taak is ook vaak anders. Vlotheid is naast
zorgvuldigheid belangrijk geworden. En hij wil in de maatschappij als
een gewoon mens aanvaard worden, hij wil niet opvallen als ambtenaar"
(Wij van Financiën)
Reeds zeven jaar geleden begon de narigheid. De heer C. Verolme ontving
in zijn woning tientallen brieven van werknemers die fel protesteerden
tegen het feit dat wij in Verolme Nieuws een foto hadden gepubliceerd van
een collega-werknemer, die op de werf bekend stond als een aanhanger of
voorstander van het communisme. Men verzocht dringend toezicht te houden
op het plaatsen van foto's van dergelijke lieden etc.
Wij hebben deze censuur niet geaccepteerd. Als wij een werknemer foto
graferen vragen wij daarover aan niemand iets. Niet aan een directeur, niet
aan een personeelschef, niet aan een baas of voorman. Met een dergelijke
onredelijke censuur weet je wel waar je begint, maar nooit waar je eindigt.
Gedurende al die jaren zijn er mensen die ons menen te moeten waar
schuwen als wij een foto van een werknemer hebben genomen. In de
trant van: „Wilt u die man als voorbeeld stellen? Hij...", en dan volgt
een laatdunkend oordeel over betrokkene.
Mensen die menen telefonisch een oordeel te moeten geven of iemand
wel of niet op de foto in Verolme Nieuws mag komen, raden wij aan de
hoorn op het toestel te laten liggen. Wy aanvaarden hen toch niet als censor.
(Verolme Nieuws)
Het is een feit, een zeer treurig feit, misschien zelfs een beschamend feit,
dat de moeders met veel kleine kinderen en de vergeten ouden van
dagen, zo goed als geen hulp, die toch zo hoog nodig is, kunnen krijgen.
Zou het daarom niet nuttig zijn, gewenst misschien, zelfs noodzakelijk,
dat de meisjes van 13 tot 17 jaar, welke Mulo-scholen, lagere scholen en
kweekscholen bezoeken, verplicht worden of althans sterk aangeraden
worden, om voor een paar uren in de week vr ij w i 11 i g hun diensten
aan te bieden voor passend werk aan overbelaste moeders en aan de
vergeten ouden van dagen, die reeds lang en tevergeefs -uitzagen naar
menselijke hulp.
Zulke hulp zou niet alleen de overbelaste moeders welkom zijn, zulke
hulp zou ook de donkere levensavond van verschillende ouden van dagen
met een straaltje zon doorlichten.
Maar ook de jonge meisjes, welke dienen, zullen profiteren, want de
hoogstaande en bewonderde deugd van naastenliefde, die zij beoefenen, zal
hen aangenaam en bemind maken bij God en de mensen, en in de toekomst,
als ook zij eenmaal aan het stichten van hun gezin, hun roeping, zullen
meewerken, dan zullen hun werklievende handen niet verkeerd staan.
Tegelen. (Ingezonden brief in De Tijd)
Het meest gebaat bij een zeer streng verbod van kinderarbeid
in de gr ammo joonindustrie zijn ongetwijfeld de eventuele toehoorders.
(Vrij Nederland)
Ik weet niet, hoe je in Nederland kunstcriticus kan worden. Maar ik heb
mij wel vaak afgevraagd of zo iemand begint met het schrijven van ge
mengde berichten. (Keuls)
In de moordende concurrentiestrijd met de grootwinkelbedrijven zal
de middenstander zich alleen kunnen handhaven als hij er voor zorgt,
dat de etalages van zijn zaak er altijd goed Verzorgd uitzien.
(J. M. Verberne)
„Wij dreigen te verstikken in de deelproblemen op korte termijn.
Het is ontstellend hoe weinig tijd een regering en ook individuele mi
nisters hebben voor het ontwerpen van beleidslijnen op lange termijn.
Immers, van 's morgens vroeg tot 's avonds laat moeten ze zich bezig
houden met een onmogelijke veelheid probleempjes-van-de-dag".
(Prof. Zijlstra)
RIO DE JANEIRO Het Braziliaanse
leger heeft de opstand van linksgezinde
terroristen neergeslagen en de leider,
kol. Jefferson Gardim Osorio, gevangen
genomen. Een sergeant van de regerings
troepen kwam om het leven.
De Braziliaanse troepen hadden de
guerrilla's bij de stad Foz do Iguacu,
waar vrijdag de presidenten van Brazilië
en Paraguay een vriendschapsverdrag
hadden geïnaugureerd, ingesloten.
Met kol. Jefferson werden nog vijf
van zijn volgelingen ingerekend. Zij
trachtten- -van- de staat Parana naar
Argentinië te ontkomen.
(Van onze correspondent)
Naar wy vernemen worden in Den
Haag pogingen gedaan 'n oud konink
lijk privilege van de familie Waldeck,
om op feestdagen van het koninklijk
huis vreugdeschoten te lossen met ka
nonnetjes in ere te herstellen. De ini
tiatiefnemers hiertoe zijn twee jeugdi
ge neven van dr. K. Waldeck, die nog
twee van de oorspronkelijke vijf kanon
netjes in zijn bezit heeft. Het is hun
bedoeling, flat het geschut op 30 april
wordt opgesteld op het Binnenhof.
Van dit privilege werd voor het laatst
Sebruik gemaakt door Hubert Cato
Waldeck, burgemeester van Loosduinen,
in 1873. Een politieverordening verbood
naarna het schieten. Maar de twee ne
ven willen nu wel eens zien of deze ver
ordening het kan opnemen tegen het
privilege. Hun enige nadeel is. dat de
orkonde bij dit privilege tijdens de
2F '4°-'45 is zoekgeraakt. Thans
echter bij het Rijksarchief naar-
;>g speurwerk verricht naar een even
tueel duplicaat.
De directe aanleiding van het streven
oer neven Waldeck is het feit, dat de
ppcnv, °.verSebleven kanonnetjes zijn af-
hpt j kij de officiële ontsluiting van
HaaJ mPlex Waldeck in Den
tuigen hadT de vroeger bezit-
OTnGt?eVe?Azullen tevens pogingen doen
over^Ma„Cht^halen waar zich de drie
Van kanonnetjes bevinden.'
het 7iou ^ften zij met zekerheid, dat
her staat10 Nerlerland bevindt. Een an-
Ud in CanIriSSCh^n bij een ver
QOh het vfifH P hebben weinig hoop
t ne* vijfde kanonnetje te vinden.
Voorzover zij weten is dit tijdens de
laatste oorlogsjaren samen met de oor
konde op mysterieuze wijze verdwenen.
TROWBRIDGE Een Britse vlees
exporteur, John Case uit Trowbridge,
heeft geklaagd dat de Nederlandse re
gering weigert een invoervergunning te
verstrekken voor Brits spek, noodzake
lijk om tijdens de Britse week in Am
sterdam, in Mei, een typisch Engels
ontbijt te serveren.
John Case, die door de Britse raad
voor de uitvoer was aangezocht het spek
voor de Britse week te leveren, heeft
van de Nederlandse douane een brief
ontvangen waarin hem wordt geweigerd
rauw spek en sausijsjes in Nederland in
te voeren.
De heer Case verklaarde het stand
punt van de Nederlandse douane te be
grijpen, omdat er een zelfde verbod
geldt voor invoer van rauw vlees in En
geland, „Maar", zo zei hij, ,,ons te wei
geren een paar plakjes spek, het hoofd
bestanddeel van het Engelse ontbijt,
over te sturen is bespottelijk".
„Nederland staat ons niet toe voor deze
gelegenheid te leveren, maar de Engelse
regering gaat voort Nederlandse spek-
import toe te staan", zei John Case.
(Advertentie)
PANORAMA NOOIT EEN LEPELTJE
CADEAU GEEFT
WAT WILT U MET EEN ZILVEREN
LEPELTJE TERWIJL DE INHOUD VAN HET
BLAD GOUD WAARD IS!
NASSAULAAN 51 - HAARLEM
Zuidvietnamese mariniers ver
horen een gevangen genomen Viet-
cong-rebel door hem beurtelings
met het hoofd onder water te druk
ken.
EIASTIBOIJR'NE De Britse marine
heeft een ongebruikelijke slag met
een 15 km lange olievlek in het
Engelse kanaal op overtuigende wijze
gewonnen.
Door een aanvaring van twee tankers
in Het Kanaal was er een groot drij
vend olieveld ontstaan dat het strand
van Zuid-Engeland bedreigde.
De uit negen vaartuigen bestaande
vloot bespoot de drijvende olie met
een speciaal chemisch middel ge
naamd „Gamlin", waardoor de olie
zwaarder wordt dan het zeewater en
naar de zeebodem zinkt.
Nadat de operatie was geslaagd, is er
meningsverschil gerezen wie voor de
kosten van de schoonmaak zal moeten
opdraaien. Men heeft meer dan 30.000
liter Gamlin ter waarde van 5600 pond
sterling nodig gehad om de olie te
verdrijven.
Zowel de marine, de betrokken sche
pen als de kustgemeenten, wier strand
werd bedreigd, zijn weinig bereid
willig de rekening te betalen.
De 9000 ton metende ,Nora' wordt
naar de haven van Rotterdam ge
sleept terwijl de 29.859 ton metende
,Otto N. Miller', die onder Liberiaanse
vlag vaart, voorlopig in Het Kanaal
voor anker is gegaan.
LONDEN (AFP) Volgens de Daily
Telegraph is er in Engeland weer een
spionageschandaal ontdekt. Hoofdpersoon
zou zijn een hooggeplaatst functionaris
in overheidsdienst die vroeger bekend
stond om zijn pro-nazistische sympa
thieën en die, na de oorlog, geheime
gegevens aan de Sovjet-Unie zou heb
ben verkocht.
De man zou verscheidene veroordelin
gen. achter de rug hebben, maar ondanks
dit verleden toch als RAF-officier ge
diend hebben tijdens de tweede wereld
oorlog. Op grond van zijn staat van
dienst zou hij een hoge functie op een
der ministeries hebben gekregen. Zijn
identiteit wordt in de Daily Telegraph
niet onthuld.
(Advertentie)
MW
at een vreemde reis. En tooh
was ze zo goed begonnen! Ik
maakte er, wat mij betreft, nooit een
mee die onder gelukkiger voorteke
nen aanving. De Provence is een
mee die onder gelukkiger voorteke-
der commando van een allervriende
lijkst man. Het meest uitgelezen ge
zelschap was er bijeen. Men maak
te er kennissen en er werden ver
makelijkheden georganiseerd. Wij
hadden dat heerlijk gevoel los van
de wereld te zijn, overgelaten aan
onszelf als op een onbekend eiland
en zodoende verplicht om toena
dering tot elkaar te zoeken. En wij
vonden die toenadering
Hebt u er ooit bij stilgestaan wat
er voor eigenaardigs en onverwachts
zit in die groep mensen, die elkaar
de avond tevoren nog niet kenden
en die gedurende enkele dagen tus
sen een eindeloze hemel en een ge
weldige zee, een heel vertrouwelijk
leven gaan leiden, die samen de woe
dende oceaan, de schrikaanjagende
aanval van de golven en de verra
derlijke kalmte van het deinend
water gaan trotseren? Het is eigen
lijk in het kort het leven zelf, met
zijn stromen en zijn grootheid, zijn
gelijkmatigheid en zijn afwisseling en
daarom geniet je misschien met een
koortsachtige haast en een des te in
tenser genot van deze korte reis,
waarvan het einde al in zicht is op
het ogenblik dat je eraan begint.
Maar sinds enige jaren is er iets
dat bijzonder de emoties van de over
tocht vergroot. Plet kleine drijven
de eiland hoort nog bij de wereld
waar je je van bevrijd dacht. Er
blijft een pand over die op volle zee
langzamerhand losser wordt en dan
weer langzamerhand wordt aange
knoopt. De draadloze telegrafie zendt
signalen vanuit een andere wereld
van waaruit je op de meest geheim
zinnige wijze nieuws ontvangt. Je
kunt in je verbeelding niet zover
gaan, dat je je kabels voor de geest
haalt waarlangs de onzichtbare bood
schap glijdt. Het geheim is nog on-
doorgrondelijker en ook poëtischer
en je moet je toevlucht nemen tot
de vleugels van de wind om uitleg
te geven aan dit nieuwe wonder.
De eerste uren voelden wij ons
dan ook gevolgd, begeleid en zelfs
voorafgegaan door die verre stem
die aan een van ons zo nu en dan
een paar woorden van daarginds toe-
f fluisterde. Twee vrienden spraken
met me. Tien of twintig andere zon
den aan ons allen hun droevig en
vriendelijk vaarwel door de ruimte.
Maar de tweede dag, vijftig mijl
uit de Franse luist, gaf de draad
loze telegrafie ons, op een onweers-
achtige middag, een telegram door
van de volgende inhoud: Arséne
Lupin bij u aan boord, eerste klas,
blonde haren, verwonding rechter bo
venarm, reist alleen, onder de naam
R
yuist op dat moment barstte een
hevige donderslag los in de som
bere lucht. De elektriciteit viel uit.
De rest van het telegram bereikte
ons niet. Men wist alleen de begin
letter van de naam waarachter Ar
séne Lupin zich verschool.
Als het over ander nieuws was ge
gaan, twijfel ik er niet aan of het
geheim zou zorgvuldig bewaard zijn
door het telegrafiepersoneel evenals
door de purser en de kapitein. Maar
er doen zich gebeurtenissen voor die
de strikste geheimhouding schijnen
te doorbreken. Zonder dat je kon ver
tellen hoe de zaak ruchtbaar was
geworden, wisten we dezelfde dag
allemaal, dat de beroemde Arséne
Lupin^ zich onder ons schuil hield.
Arséne Lupin in ons midden! de
ongrijpbare inbreker, van wiens stou
te stukjes de kranten al maanden
lang vol stonden! die raadselach
tige man, met wie de oude Gani-
mard, onze beste detective, die strijd
op leven en dood had aangebonden
waarvan de wederwaardigheden zo'n
schilderachtig verloop hadden!.
Arséne Lupin, de zogenaamde gen
tleman, die zijn werkterrein alleen
in kastelen en salons zoekt en die,
op een nacht, toen hij was binnen
gedrongen bij baron Schormann er
weer met lege handen vertrokken
was en zijn kaartje had achtergela
ten, versierd met hel volgnde op
schrift: Arséne Lupin, gentleman-in-
breker, komt terug als de meubels
echt zijn. Arséne Lupin, de man die
zioh op duizend manieren vermomt:
nu eens als chauffeur, dan weer
als jongeman of man op leeftijd, als
tenor, bookmaker, rijkeluiszoontje,
als jongeman of man op leeftyd, als
nu eens als chauffeur, dan weer
Russisch ^arts of als een Spaanse
torero.
ZWEEFT U er zich goed rekenschap
van: Arséne Lupin loopt rond op
de betrekkelijk beperkte ruimte van
een oceaanstomer, wat zeg ik.in
dit kleine hoekje van de eerste klas
waar we elkaar ieder ogenblik tegen
komen, in deze eetzaal, in die salon
of in de rooksalon! Arséne Lupin, dat
is misschien wel die meneer.of hij
daar., of mijn tafelbuur of misschien
deel ik met hem een hut.
De volgende morgen riep miss Nel
ly Underdown: ,.En dat moet nog vijf
maal vierentwintig uur duren, dat is
een onhoudbare toestand! Ik hoop
toch dat ze hem zullen arresteren."
En tegen mij zei ze:
,,U, monsieur d'Andrézy, die al op
zo'n goede voet bent met de kapitein,
weet u nu echt niets?"
Ik wilde dat ik iets geweten had
om het hart van miss Nelly te winnen
Zij was een van die prachtige wezens
die overal waar ze zijn, meteen de
belangrijkste plaats innemen. Zowel
hun schoonheid als hun fortuin ver
blinden je. Zij hebben een stoet van
bewonderaars en dwepers.
Opgevoed in Parijs door een Franse
moeder, was zij nu op weg naar haar
vader, de rijke Underdown uit Chi
cago. Zij werd begeleid door een van
haar vriendinnen, lady Jerland. Van
af het eerste moment had ik me kan
didaat gesteld om met haar te flirten.
Maar in de snelgroeiende vertrou
welijkheid tijdens de reis, had haar
charme mij meteen van mijn stuk ge
bracht en ik voelde me te ontroerd
voor een flirt als haar grote zwarte
ogen in de mijne keken. Toch accep
teerde zij mijn verering met een ze
kere welwillendheid. Zij verwaardig
de zich te lachen om mijn grappen
en belang te stellen in mijn verhalen.
Zij scheen met een vage sympathie
te antwoorden op de zorg waarmee ik
haar het hof maakte. Eén rivaal ver
ontrustte me misschien een beetje,
een vrij knappe jongeman, elegant en
gereserveerd, wiens zwijgzaam ka
rakter zij soms scheen te verkiezen
boven mijn buitenissige Parijse ma
nieren.
IIIJ WAS juist bij de groep van be-
1 wonderaars die om miss Nelly
heen stond, toen ze mij allerlei vra
gen stelde. We hadden ons heerlijk in
luie stoelen op het dek geinstalleerd.
Het onweer van de vorige dag had de
lucht gezuiverd. Het was een heerlijk
ogenblik.
„Ik weet niets met zekerheid, ma
demoiselle," antwoordde ik haar,
..maar is er voor ons niet een moge
lijkheid om zelf ons onderzoek in te
stellen, net zo goed als de oude Ga-
nirrcard, de persoonlijke vijand van
Arséne Lupin, dat gedaan zou heb
ben?"
,,0, maar nu loopt u wat hard van
stapel!"
„Hoezo? Is het dan zo'n moeilijk
probleem?"
„Erg moeilijk."
„Maar u vergeet de gegevens die
wy hebben om het probleem op te
lossen."
„Welke gegevens?"
„Ten eerste: Lupin laat zien mon
sieur R.noemen."
„Dat is maar een vage aandui
ding."
„Ten tweede: hij reist alleen
„Als u genoeg hebt aan die bijkom
stigheid!"
„Ten derde: hij is blond."
,,En wat dan nog?"
„Dan hoeven we alleen maar de
passagierslijst na te gaan en te kijken
wie we kunnen schrappen."
Ik had die lijst in mijn zak. Ik haal
de ze te voorschijn en nam ze door.
„Ik vestig er allereerst de aandacht
op dat er maar dertien personen zijn
die vanwege hun beginletter onze
aandacht verdienen."
„Maar dertien?"
„In de eerste klas, ja. Van deze
dertien heren Rworden er negen,
zoals u zich kunt overtuigen, begeleid
door vrouw, kinderen of personeel.
Dan blijven er nog vier alleenstaan
de personen over: de markies van
Raverdan.
„Dat is een ambassade-secretaris,"
onderbrak miss Nelly, „die ken ik."
„Majoor Rawson.."
„Dat is mijn oom-," zei iemand.
„M. Rivolta.
„Present!" riep een van ons, een
Italiaan, wiens gezicht verdween on
der een pikzwarte baard.
Miss Nelly barstte in lachen uit.
„Monsieur is nu niet precies blond"
„Dan," begon ik opnieuw, „zijn we
verplicht om aan te nemen dat de
laatste van de lijst de schuldige is."
„Dat wil zeggen?"
„Dat wil zeggen monsieur Rozaine.
Kent iemand monsieur Rozaine?"
Iedereen zweeg. Maar miss Nelly
richtte zich tot de zwijgzame jonge
man, wiens voortdurende aanwezig- 1
heid in haar buurt me hinderde, en
zei:
„En, monsieur Rozaine, geeft u
geen antwoord?"
A LLER OGEN waren op hem ge-
richt. Hij was blond.
Ik moet het toegeven, ergens diep
in me was ik geschokt. En de benarde
stilte die op ons woog, maakte me
duidelijk dat ook de andere aanwezi
gen dat soort beklemming voelden.
Het was trouwens belachelijk, want
eigenlijk wees niets in de houding van
die heer erop, dat men hem kon ver
denken.
„Waarom ik niet antwoord," zei
hij, „wel" omdat ik, gezien mijn
naam, mijn hoedanigheid van een
zaam reiziger en de kleur van mijn
haar, al aan een dergelijk onderzoek
begonnen was en omdat ik tot de
zelfde bevinding gekomen ben. Het is,
mij dunkt, het beste dat mij ar
resteert." Hij zag er eigenaardig
uit toen hij dat zei. Zijn lippen dun
als twee onbuigzame lijnen werden
nog dunner en spierwit. Zijn ogen lie
pen rood door.
Natuurlijk meende hij het niet ern-
stig. Maar toch maakten zijn gezicht
en zijn houding indruk op ons. Miss
Nelly vroeg heel kinderlijk:
„Maar u hebt toch geen wond?"
„Dat is waar," zei hij, „de wond
ontbreekt."
Zenuwachtig stroopte hij zijn mouw
op en ontblootte zijn arm. Maar met
een schoot er een gedachte door mijn
hoofd. Mijn blik kruiste die van miss
Nelly: hij had zijn linkerarm laten
zien. i
En juist toen ik er een opmerking
over wilde maken, gebeurde er iets
dqt onze aandacht afleidde. Lady
Jerland, de vriendin van miss Nelly
kwam snel aanlopen,
pas na heel veel moeite lukte het haar
te stamelen: „Mijn juwelen, mijn pa
rels!.. Alles is weg!.."
Nee, alles was niet weg, zoals we
later hoorden; het was nog veel
vreemder: men had een keuze ge-
daan!
Men had van de ster van diamanten
van de hanger van ongeslepen robij
nen en van de vernielde kettingen l
en armbanden niet de grootste stenen i
weggenomen, maar de mooiste en
kostbaarste, je zou zeggen die welke
de meeste waarde hadden en de min-
ste plaats innamen. De monturen la
gen daar op tafel. Ik en wij allemaal
zagen ze liggen, beroofd van hun ju-
welen net als bloemen waarvan men
de mooi schitterende en gekleurde
bloemkrinen had afgerukt. Men had
om dit werk uit te voeren, tijdens het
theeuurtje van lady Jerland, men
had op klaarlichte dag, in een drukke
gang de deur van de hut moeten
forceren, een tasje vinden dat met
opzet diep in een hoededoos verstopt
was, die doos open moeten maken
en zijn keus doen!
UTRECHT De valse oorlogs-
romantiek is nagenoeg uit de ge
schiedenisleerboekjes op de Neder
landse scholen verdwenen. Een
werkgroep van de Nederlandse
Onderwijzers Vereniging meent
evenwel, dat nog een te groot
aantal oorlogsfeiten traditiege
trouw wordt opgenomen, zonder
dat het vermelden ervan een
wezenlijk belang is voor een goed
begrip van het geschiedenisver
haal, dat aan het lagere-schoolkind
wordt verteld.
Alleen die oorlogen, die grote Invloe
den hebben gehad op de ontwikkeling
van land en volk, verdienen behandeld
te worden, zo meent de N.O.V.-werk
groep. Hiertoe rekent zy zeker de 80-ja-
rige oorlog.
De leerstof hierover dient evenwel
drastisch te worden beperkt, daar hij
in onze geschiedenismethoden nog altijd
een onevenredig grote plaats inneemt.
Dit heeft onder andere tot gevolg, dat
de behandeling van de geschiedenis van
de 19e en 20ste eeuw onvoldoende tot
haar recht konrt.
De NOV-werkgroep kreeg in 1963 op
dracht een lijst van publikatie samen te
stellen, waarvan het gebruik in het on
derwijs bevorderlijk is voor het ver
wezenlijken van het NOV-programma-
punt: opvoeding tot internationaal be
grip. Bovendien moest de werkgroep de
inhoud van een aantal geschiedenisme
thoden voor de lagere school beoordelen
op de vraag, of ze wel voldoen aan de
in het NOV-programmapunt gestelde
criteria.
De NOV-werkgroep, die de naam
„vredesopvoeding" kreeg, heeft de in
druk, dat in vele methoden de „histoire-
batille" nog te veel aandacht krijgt.
Geen enkel van de door de werkgroep
beoordeelde leerboeken voldoet geheel
aan de door haar gestelde eisen.
Bij de beoordeling van een geschiede
nismethode is de werkgroep tot vier
criteria gekomen, die getoetst zijn aan
het programmapunt van de NOV:
Een kritische benadering van de
zogenoemde histoire-bataille de ge
schiedenis van wat de mens scheidt
is noodzakelijk.
Een ruimere aandacht voor de cul
tuurgeschiedenis de geschiedenis
van wat de mensen verenigt zal
de vredesopvoeding begunstigen.
De positieve waarden van de Ne
derlandse beschaving dienen voldoen
de aandacht te krijgen. Daarbij moet
chauvinisme echter worden, vermeden.
Het streven naar internationale sa
menwerking en vreedzaam samenle
ven dient de aandacht te krijgen.
Beschrijving van de geschiedenis is
volgens de werkgroep een subjectieve
keuze uit de feiten, terwijl ook de samen
hang afhankelijk is' van de interpretatie
van de schrijver. Dit geldt ook voor de
vertellende onderwijzer. De werkgroep
meent daarom, dat de onderwijzer niet
altijd tevreden zou moeten zijn met
voorbereiding uit een enkele bron. Dit
geldt ook ten aanzien van de vredesge-
dachte. de man of vrouw voor de klas,
zo oordeelt de werkgroep, zal zich re
kening houdend met het bevattingsver
mogen van de leerlingen, moeten rich
ten op versterking van de in het hand
vest van de Verenigde Naties neerge
legde gedachten.
De werkgroep is voorts van oordeel,
dat de onderwijzer of onderwijzeres bij
de geschiedenismethode de belangrijkste
functie vervullen. Het leerboek is slechts
van secundaire betekenis. Daarom
wordt het van het grootste belang ge
acht, dat de hoogste eisen worden ge
steld aan de geschiedenismethode, want
er mag geen discrepantie ontstaan tus
sen het woord van de onderwijzer ener
zijds en de schriftelijke neerslag van de
les, de vragen en antwoorden in het
leerboek anderzijds.