Mendrisiotto Toggenburg Voor de natuur- genieter..... We gaan weer op vakantie! Maïs en tabak garant voor klimaat ONZE PUZZEL Nieuw-Zeeland verkoopt de wereld vlees eisen ZEILEND KOELSCHIP VERVOERDE EERSTE LADING ARBANK MMEURS U'iMEURS WEGWIJS IN Zwitserland Uitzicht Fresco's mmfJMBHH Feestzaal Avondklokken tratie Meenemen Munteenheid Benzine Verkeer Hotels Kamperen Fooien DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 27 MAART 1965 jkheden voor ieden aan mikrofoons aatst worden monteur of kontroleur ten. ver ons Philips-atelier 29 MAART van 18.30 Heuvelstraat 144, |lag) van 14.00-17 00 uur elkom aan ons bedril, n). Telefoon 01600-47450 iploma. ifwisselende bezigheden en ont, kunt u in aanmerking m weer reizen niet mogelijk, -n inlichtingen: aarbank, dam-Z. aamhedan van het te aat moeten zijn aan de imatlserlngsprojecten irvan zelfstandig uit te (bij voorkeur In de jstelling voor admlnl- technische aard. j die tenminste In het ns een uitgesproken wiskundevakken. 0 jaar. ite omgeving wonen, gemoetkoming In de rop een woning in de okken. Zij ontvangen Inrichtingskosten en ten van de inboedel, en gunstige reis- en 'an hulsvesting wordt smputers worden ult- s dienende gegevens ERIJ N.V. Vakantiegangers, die Zwitser land als hun reisdoel hebben ge kozen, dienen van de volgende be palingen op de hoogte te zijn: Paspoort is vereist, of toeristenkaart of niet langer dan vijf jaar verlopen paspoort. Aanbevolen een geldig pas poort. Groene kaart vereist voor het voertuig. Ook voor de bromfiets. De groene kaart moet bij inreis tenminste nog tien da gen geldig zijn- U moet een duplicaat van de groene kaart meenemen want die neemt de politie in bij een even tueel ongeval. Rijbewijs, kentekenbewijs en motorry- tuigenbelastingkaart meenemen. Het laatste document niet vereist voor brom fietsen. NL-plaat vereist voor motorrijtuigen en bromfietsen. Carnet of triptiek niet vereist voor wie in het bezit is van de geldige Neder- landss registratiepapieren. Voor zeilbo ten en plezier'vaartuigen langer dan 5,5 meter en pleziervaartuigen met motor is een carnet of triptiek niet meer ver eis^ 200 sigaretten of 50 sigaren of 250 gram tabak; 1 fles wijn en 0.25 liter gedistil leerd. in aangebroken fles. Voor kampeeruitrusting is de inventa rislijst in duplo niet meer vereist. Dq franc is het wettig betaalmiddel in Zwitserland. De franc is verdeeld in 100 centimes of rappen. Wisselkoers (on geveer) 100 frs. is 83,80 gulden. De tankinhoud mag vrij worden Inge voerd; dus geen extra-jerrycan. Ge wone benzine kost 0,50 francs por li ter, super 0,54 francs. Geen ontspannender bezigheid dan In de zuivere lucht, de vrije natuur en de stilte een paar uur te wandelen. Binnen de bebouwde kom heeft alle ver keer van rechts voorrang, ook het lang zame. Buiten de bebouwde kom heeft het verkeer op hoofdwegen voorrang op verkeer dan van secundaire wegen komt. Hoofdwegen worden aangeduid met blauwe richtingsborden met witte letters en wegnummers; secundaire wegen door witte richtingsborden met zwarte let ters. Stijgend verkeer heeft voorrang op da lend. •Maximumsnelheid; binnen de bebouw de kom 60 km per uur (bromfietsen 40 km); buiten de bebouwde kom brom fietsen 40 km, overig verkeer geen be- perking. Minimumsnelheid op autosnelwegen 60 km per uur. Bergafwaarts mag niet gereden wor den met uitgeschakelde motor. Wie op de weg over een doorlopende witte streep rijdt, loopt het risico van een boete van tachtig gulden. Richting aangeven is verplicht bij stop pen, inhalen en wegrijden. De bestuur der van een postauto mag het overige verkeer aanwijzingen geven, waaraan het zich heeft te houden. Bij de bagage moet zich een gevaren driehoek bevinden. Bromfietsen mogen niet op autosnelwe gen en rijwielpaden. Duopassagiers mo gen niet ouder zijn dan zeven jaar. Aan hangwagens (caravans) mogen niet lan ger zijn dan 6 meter (inclusief koppe ling) en niet breder dan 2.10 meter. Tussen de Zwitserse plaatsen Wil en Wildhaus moet u zijn om Toggen burg te vinden. Die Zwitserse streek mag natuurlijk niet geheel en al on bekend worden genoemd. Wat is in Zwitserland onbekend? Niets immers. Maar toch is dat deel in het oosten, bijna tegen de grens van Liechtenstein een uitstapje erheen zeker waard niet hef stuk, dat in de zomer door holderdeboldérende vakantiegangers in bussen en auto's wordt over stroomd. Het !s niet mogelijk exacte prijzen voor hotels op te geven, daar deze voor gro te en kleine plaatsen te zeer verschil len. De gemiddelde prijzen exclusief ser vice en taxe, zijn voor volledii pension: luxe hotel vanaf 35 frs.. eerste klas 30-60 frs., middenklasse 20-40 frs-, een voudig 12-32 frs. Op de eigen terreinen van de Touring Club Suisse hebben leden van de ANWB toegang op vertoon van het interna tionaal kampeercarnet. In de dalen is vrij kamperen moeilijker (in verband met de toestemming) dan in de bergen. In het kanton Wallis is vrij kamperen verboden. Prijzen per overnachting: frs. 0.901.10 per persoon, auto frs. 0.50. Soms wordt een verblijftaxe van 0-20 francs geheven. Dat komt omdat de zongenieters er niet zo veel zullen vinden om dag na dag in zo schaars mogelijke kledij te liggen ver kleuren. Er is een dik kwartier lopen van Wildhaus af een strandbad aan de Schö- nebodensee, er zijn zwembaden in de plaatsjes Unterwasser, Wil, Alt, Bankt Johann en Wildhaus, maar dan hebt u het wel gehad. Toggenburg is de streek voor de wan delaar, voor de pure natuurgenieter, voor degeen die houdt van een ferme bergwandeling en in stilte kan genieten van het rimpelloze bergmeertje. Dat is ook een aantrekkelijke vorm van va kantie vieren. En op de alpenweiden is overigens nog gelegenheid te over om de huid voldoende tint te geven, dat fa milie, vrienden en buren zeker kunnen zien dat u er tussen uit bent geweest. En aan uw entspannen trekken zullen ze ontdekken, dat u een rustige vakan tie hebt gehad, een om er voorlopig weer tegen te kunnen. Toggenburg is niet meer dan een paar plaatsjes. Nesslau-Neu Sankt Jo hann is een tweelingplaats met even tweeduizend inwoners. Het ligt op ruim zevenhonderd meter en het middelpunt is het Gasthaus „Zur Mauer", een oud en indrukwekkend gebouw, dat overi gens niet het enige is om u onderdak te verlenen. Een kampeerterrein is er ook. U moet daarvoor wel een paar kilome ter buiten de plaats rijden. Of u laten rijden. Het verkeer zal de lucht niet te zeer verontreinigen en om de plaatsjes in Toggenburg te bereiken, zult u zich enige moeite moeten getroosten want de trein doet ze niet alle aan. Geen nood, want de postauto is er en bij het station in Buchs en Nesslau staan taxi's. Thur, een riviertje waarin de forellen strijden om de eer op uw tafel te be landen. Wil is er de exponent van. Er wonen nauwelijks duizend mensen in dit stadje, dat een van de mooiste mid deleeuwse dorpjes van Zwitserland is. Alle huizen liggen op een heuvel in een gezellig kringetje. U moet echter niet Fooien worden vrijwel altijd op de re kening gezet en bedragen in hotels en restaurants 12-15 procent. Taxiprijzen zijn exclusief en de fooi bedraagt 10-15 pro cent. Portiers en dergelijke behoeft men geen fooi te geven. Zwevend met de Luftseilbahn op de Santis en genietend van het weidse uitzicht op bergmassief en liefelijk landschap. Nesslau ls 'n goed uitgangspunt voor bergwandelingen. Toggenburg ligt ge klemd tussen het ruige Santismassief en de Ohurfirsten. Van de Santis af kan de toerist genieten van een uitzonder lijk uitzicht. De beklimming vergt zes uur en als u geen geoefend bergbeklim mer bent, moet u zich er beslist niet aan wagen zonder gids. Er zijn trou wens in de nabije omgeving bergen vol- doende, die niet het uiterste van uw vermogen vergen. Wandelingen, varië rend van een uur tot drie uur liggen er voor het opscheppen. Het rustige landschap van weiden en bossen, de aantrekkelijke dorpjes die in schilderachtigheid en ouderdom niet on der doen voor welke dorpen in Zwitser land ook, liggen grotendeels aan de Een bergmeer is een prachtige pleisterplaats voor een bergwande ling. (Foto's op deze pagina van het Nationaal Zwitsers Verkeers bureau). te veel omlaag kijken want daar heeft de industrie zich gevestigd. Kijk liever recht voor u uit naar het gehele gebied Toggenburg, naar de machtige Santis en de overige bergtoppen. Het stadje zelf stamt uit de vijftiende eeuw, het oudste gedeelte althans waar de huizen galerijen hebben. Voor de waterliefheb bers; een zwembad is er ook. Het zal duidelijk zijn, dat plaatsjes, die niet meer of iets meer dan duizend inwoners herbergen voor de rust zoeken de vakantiegangers niet te versmaden zijn. Dat de bergmeertjes als de Grap- pelensee, de Schwendisee en de Schö- nebodensee geweldige rustpunten vor men tijdens de bergwandelingen krijgt u op de koop toe. En wat ook niet mag worden verwaarloosd: Toggenburg re kent prijzen die beslist lager zijn dan elders in Zwitserland. Het zuidelijkste hoekje van het Zwit serse Tessin, de vlakte tussen het Meer van Lugano en de grensplaats Chlasso, behoort tot de lieflijkste streken van Zuid-Zwitserland. Het klimaat, dat over eenkomt met dat aan de Middellandse Zee, heeft er tabaks- maïsvelden neer ge strooid, door romantische, Italiaans aan doende dorpjes onderbroken. Het naar de grootste plaats Mendrisio genoemde Mendrisiotto is vol verrassin gen, zowel wat het landschap betreft als architectonisch. En ook in cultureel op zicht vormt het een welkome aanvulling op de grote centra van Italiaans-Zwitser land, zoals Lugano, Locarno en Ascona. De bekoring van het Mendrisiotto, de streek tussen Maroggia en Chiasso ondergaat men niet in één of twee dagen. Ook zal men ervan verstoken blijven, indien men in een razend tempo over de verkeersweg naar Chiasso Milaan rijdt. Het Mendrisiotto met zijn vele oude dorpen, prachtige barokke kerken, waar in interessante fresco's te ontdekken zijn, is een landstreek waar men enige tijd moet blijven. Het oude Mendriosio met zijn nauwe straatjes en oude paleizen is het cen trum van het Mendrisiotto. Veel meer dan elders wordt hier de architectuur in het landschap betrokken. De veel kleurige gevels, het sierwerk in plas tiek en verf, de kerken met hun hoge, slanke klokketorens, die overal tegen de berghellingen en op heuvelruggen verstrooid staan dit alles schijnt met het landschap vergroeid te zijn, er deel van uit te maken. Van Capolago gaat een tandradbaan omhoog naar de Monte Generose, de hoogste berg van het Sottoceneri. Aan de ene kant is het machtige massief van de Monte Rosa, de hoogste berg van Zwitserland, zichtbaar, aan de an dere zijde reikt 't oog tot de Apentij nen en beneden ligt het blauwgroene Meer van Lugano. Tegenover Capolago, aan de andere zijde van het meer, ligt het beziens waardige dorpje Riva San Vitale. Hier staat een oude doopkerk uit de vijfde eeuw, in zijn oorspronkelijke staat hersteld. Op de muren een keur van in teressante fresco's uit die tijd, die on- Mogen wij, op een afstand, een weddenschapje met u afsluiten? U hebt waarschijnlijk uw vakantie al bepaald of u zit naarstig gebogen over de bontgekleurde reisgidsen, die u allerlei verlokkingen voor ogen spiegelen. Terecht, want wat de meeste reisbureaus aanbieden, kan de toets van de kritiek best door staan. En de heren weten door ja renlange ervaring heus wel waar de fijne plekjes te vinden zijn. Alleen, wie de reisgidsen nauwkeurig bekijkt, zal ontdekken, dat vele vakantieoor den gemeengoed zijn. Ze gaan er allemaal heen. Is geen doodwond, maar als u nog niet hebt besloten, bent u waarschijnlijk een van hen, die iets anders zoeken. Zonder te willen beweren, dat wij u DE oplossing aan de hand doen, kunnen we u wellicht wat op weg helpen. Totaal onbekende oorden be staan vrijwel niet meer. Of het moet een dorpje zijn, waar de mensen zelf van verveling geen raad weten. De scouts" van de reisbureaus hebben alles al afgegraasd. En wat helemaal was platgereden, trachten ze te ver vangen door nieuwe mogelijkheden. Noodzakelijk zullen die nieuwe oorden steeds verder weg komen te liggen en het motto van dit vakantie jaar blijkt dan ook te zijn: sneller, verder, langer! Het vliegtuig, grote afstan den afleggen voor forse vakanties. Zeventien dagen is een mooi aantal, vinden de reisbureauheren. En dan naar Turkije, naar Marokko, naar Griekenland, Bulgarije, India, Honga rije, Tsjecho-Slowakije, Rusland, zelfs naar de Verenigde Staten. Al uw wensen kunnen vervuld worden. Wie naar nieuwe vakantielanden" mocht gaan, zal in onze rubriek, die voorlopig weer elke week verschijnt wel iets van zijn gading vinden. En wie het wat dichterbij zoekt, zal ook aan zijn trekken komen, hopen we. De eerste aflevering is er trouwens al een die het niet al te ver zoekt. Dat weddenschapje was overigens een vastigheid van onze kant- Want u hebt gekozen of moet dat nog doen, er zijn geen andere wegen. Hoe dan ook, houdt u deze gulden stelregel vooral in het oog: alle waar is naar zijn geld. Wie zich daarop instelt, zal geen teleur stelling ondervinden ■als zijp goedkopere reis niet geheel en al voldoet aan de (te hoog) ge stelde verwachtingen. En voor de rest: goede keus en voor straks het is eerder zo ver dan u denkt een prettige vakantie, waartoe wij misschien ook iets kunnen bijdra gen. der kalklagen bij de restauratie wer den aangetroffen. Riva San Vitale bezit in de kruiskerk (Santa Croce) die door Tibaldi werd gebouwd, nog een ander opmerkelijk, sacraal bouwwerk. Het is een achthoekige rondbouw, waarin op de vloer in majolica-tegels de schep pingsgeschiedenis wordt voorgesteld. Boven San Vitale uit leidt de weg langs het meer naar het charmant ge legen vissersdorp Brusino, dat een aar dig strandbad heeft. Van hier uit kan de Monte San Giorgio beklommen wor den, die tot de top met kastanjebossen is begroeid. Op pinksterzondag plegen de inwoners van Meride, dat aan de andere kant van de San Giorgio ligt, met wijn en proviand de San Giorgio op te klimmen. Op de top staat een kapel die eenmaal per jaar voor de pinkstermis wordt geopend. Na de dienst wordt de dag verder op het gras, in de schaduw van de kastanje bomen, met etten en zingen doorge bracht. Wie zich voor versteningen interes seert, kunnen we een bezoek aan de Saurolfabriek in Meride aanbevelen. Daar is een klein museum ingericht, waarin fossielen van zeedieren worden bewaard, die in de steenlagen van Me ride werden gevonden en waarin nog steeds nieuwe worden ontdekt. Langs de bontgekleurde marmergroe- van van Arzo, door maisvelden en wijnbergen gaat de weg naar Besazio met zijn mooie kerk. In de portalen van de kerken en binnen, overal bevin den zich de uit het marmer van Arzo vervaardigde bronnen, ornamenten en zuilen. En dan de oude straatjes van 't dorp Rancate, die zo nauw zijn, dat twee auto's elkaar niet kunnen passeren, Rancate heeft een Piazza die, in een Italiaanse plaats gelegen, met een ster retje in de reisgids gemerkt zou wor. De stoeltjeslift laat de vakan tieganger zijn „oord voor de vrija tijd" ook uit een andere hoek be kijken. den. De gelijkvormigheid van de gevels van de huizen, de symmetrie in de roze gekleurde, barokke kerk, die het plein afsluit en als tegenpool een fraaie ba rokke bron, scheppen de illussie in een feestzaal te zijn. Tussen Rancate en t iets hoger gelegen Tremona groeit de beste wijn van het Mendrisiotto. In Ligornetto kan een bezoek wor den gebracht aan het museum van de beeldhouwer Vinzenzo Vela, die daar geboren werd en heeft gewerkt. In Sta- bio werden verschillende vondsten ge daan uit de Romeinse tijd en hier be vinden zich ook zwavelbronnen. De kuurbadinstallaties zijn de laatste ja ren aan de eisen van onze tijd aange past. Het luiden van de avondklokken van Salorino, dat zich tegen de helling van de Monte Generoso drukt, klinkt tot beneden in Stabio. Boven Chiasso, verscholen tussen het groen van de bo men. ligt Sogno, de geboorteplaats van de beroemde Tessinese dichter Fran cesco Chiesa. Balerna met zijn rijk versierde kerk- fagade en bronnen uit de 17e en 18e eeuw, herbergt in de omgeving prach tige, in vroeger tijden door adellijke ge slachten gebouwde zomerresidenties met grote, fraaie tuinen. Met recht wordt het Mendrisiotto 't „Toscana van Zwitserland" genoemd. Het is de harmonie van kleuren en vor men, dit dit gebied een weldadige even wichtigheid en blijheid verleent, eigen schappen, die ook de bewoners kenmer ken; openhartige, vriendelijke en voor al gastvrije mensen. Horizontaal: 1. volksvertegenwoordi- houdsmaat; 4. stoep, plek, voorzetsel; 5. ging; plaatsvervangend regeerder; 2. in orde, nobel, liefkozing, meisjesnaam; 3. luizenei, godsdienst, insekteneter, in- Nieuw-Zeeland ligt precies aan de andere kant van de wereld. Onze landgenoot Abel Tasman moest dan ook een stevig stukje varen om het in 1642 als eerste blanke te betreden. De naam Nieuw-Zeeland dateert van 1648: „Zeelandia Nova''. Spoedig kwamen er kolonisten en die zagen direct de mogelijkheden van de uitgestrekte groene vlakten. Koeien, varkens en schapen ver huisden van Europa naar het nieuwe land. Vooral het klimaat van het Noordereiland is bijzonder gunstig. Het vee kan het hele jaar buiten blijven en er vormde zich een kernge zonde veestapel. zeilschepen die in die tijd spectaculaire In de tweede helft van de vorige eeuw beschikte Nieuw-Zeeland over een enor me hoeveelheid vee. Er was veel te veel vlees voor de binnenlandse vraag en men fokte bijna uitsluitend voor de wol en voor de huiden. Dit alles terwijl er in de rest van de wereld een groot tekort aan vlees bestond. Het enige probleem was: hoe het vlees in goede conditie over de oceaan te krij gen? De roemruchte klippers, enorme races over de wereldzeeën hielden, slaag den er wel eens in fruit van Nieuw-Zee land naar Europa te brengen dat in re delijk verse staat arriveerde. Maar voor het vervoer van vlees viel aan deze sche pen niet te denken. Tot in 1881 de Schot se gebroeders Bell de diepvries-installa tie perfectioneerden Toen zagen de Nieuwzeelandse veefokkers een goede kans om de wereld vlees te verkopen. Als experiment lieten ze de Dunedin, een bark van 13.700 ton, ombouwen tot koel- schip. Het zeilschip verliet In 1882 Port Chal mers. Het werd een opwindende reis, want de vonken van de stoommachine, die nodig was voor de koelinstallatie, staken verschillende malen de zeilen in brand. Maar het systeem op zichzelf werkte uitstekend. Dat kon de kapitein onder schrijven, die op een van zijn inspectie tochten door het ruim werd bevangen door de koude. Enige bemanningsleden troffen hem daar aan. stijfbevroren! Hij bracht het er wonderlijk genoeg levend af. Na aankomst in Londen kon het lossen de vraag naar het vlees nauwelijks bij houden. In 1921 werd de organisatie v Nieuwzeelandse vleesproducenten opge richt. Men installeerde een commissie die de vleesexport moest regelen en coördi neren om een constante en hoge kwali teit te kunnen waarborgen. Door teelt keus en steeds betere voedingsmethoden wist men rassen te fokken dio bekend staan om het hoge eiwitpercentage van het vlees. Thans is Nieuw-Zeeland met 32 fabric ken waarvan er vele een produktie hebben van meer dan 10.000 stuks vee per dag de grootste vleesexporteur ter wereld. Alleen Engeland voert per jaar al 19 miljoen diepvrieslammeren in en ook Nederland wordt als afnemer steeds be langrijker. jongensnaam, vrucht, lidwoord, plaais in Italië; 6. voorzetsel, plaats in Duitsland; bergplaats, klooster; 7. scheel, godheid, hond; 8. snor, vochtig, zwaardvis, graaf- werktuig; 9. de somma van, deel v. d. schoen, vrouwelijk zoogdier, vallei, voor. zetsel; 10. ontkenning, weekdier, Engelse titel, godin; 11. voorzetsel, kleur, meisjes, naam, naaigerei; 12. veelkleurig, ope ning, speelgoed, rivier in Frankrijk; 13. herkauwer, vogel, hevig; 14. familielid, land in Europa, elektrisch geladen deel- ,tje, stofmaat; 15. met beperkte duur, af meting, ziekte. Verticaal; 1. veerboot, vaartuig, vaar tuig; 2. putemmer, deel v. d. dag, helden dicht, kledingstuk; 3. herkauwer, Frans onb. voornaamw., water in Friesland, zoogdier, verbinding; 4. schriftteken, be drijfsvorm, eens, aanw. voornaamw.; 5 uitgave, plaats in Korea, kleur; 6. tafel! gerei, lichaamsholte, briefaanhef, vis, aaneenschakeling; 7. meisjesnaam, mu ziekstuk; magnesiumpoeder; 8. onprettig, onderricht, kennelijk, vochtmaat; 9. mak, vreemde munt, heilige, titel, gevangenis, voorzetsel; 10. gewas, Ivoor, gewicht, meisjesnaam; 11. vreemd, coupé; 12. handvat, bevestigingsmiddel, als eerder, bovenste deel; 13. verharde huid, vogel, onzin, deel v.e. Franse ontkenning; 14. de onbekende, tafelgerei. bergplaats, voegwoord, plaats op Ameland; 15. reini gingsmiddel, haast, spoed, hetzij zo, ver laagde ton, rang in het leger. OPLOSSING: Horizontaal; 1. gras, 3, etter, 5, ramp, 7. pos, 9. kee, 11. Ie, 13. iets, 15. mond, 16. al, 17. kalf, 19. geld, 21. koren, 23. kom ma, 27. tel, 28. kegel, 32. ga, 33. ate, 35, arg, 36. si, 37. l.s.k., 38. sta, 39. n.t.. 41. aap, 43. oma, 45. on, 47. loens, 49. pit, 51. pampa, 53. merel, 54. akte, 57. erts, 60. otf, 61. uier, 63. noga, 65. a.g., 67. inn, 68. roi, 69. geel, 70. tarwe, 71. lens. Verticaal: 1. gil, 2. spil, 3. est, 4. r.k.o., 5. rede, 6. pil, 8. oef, 10. eng, 12. e.k., 14. slot, 15. maal, 16. ad, 18. arm, 20. leg, 22. rek, 23. kg, 24. o.a., 25. ma, 26. atlas, 28. kramp, 29. eg, 30. es, 31. 11, 34. esp, 35. a.t.o., 30. nl„ 40. to, 41. an, 42. oir, 37. ego, 58. rail, 59. s.a., 60. oog, 62. ent, 64. ore, 66. gas.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1965 | | pagina 13