PROF. IR. J. VOLMULLER VOORSPELT
Al over 35
jaar
heeft
iedereen
eigen auto
Ongeorganiseerden
moeten meebetalen
\IcIA4C(ub4
Britse week voor
Margaret ware
uitputtingsrace
CENT
Nu al denken
aan wegen
met tien banen
Auto geen luxe
Integrale aanpak
Algemene Ned. Bedrijfsbond
Kapitein bleef
op coaster
„Lehnkehring
Breznjev zou
willen aftreden
Japansen bezochten
liet Anne Frankhuis
i
v:
Poging tot
moord kost
Surinamer
drie jaar
Conflikt met Bonn
Isjoe650 miljoen
Chinezen
achter Egypte
Werkgevers
Zeg het
met
bloemen
Gerucht in Berlijn
8
Noordvietnamese
infiltranten in
Laos te kijk
Zelfstrijkende
lakens in
de handel
7
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 26 MAART 1965
(Van onze parlementaire redactie)
UTRECHT ln het jaar 2000 zal iedere valide volwassene in Nederland
over een auto beschikken, maar deze toeneming van het autobezit betekent
niet automatisch een evenredige toeneming van het gebruik van de auto en
van de verkeersintensiteit, want in sommige gevallen zal de auto niet het
beste aan de verkeersbehoefte tegemoetkomen.
Dit zei prof. ir. J. Volmuller gisteren tijdens het door het Nederlands
Instituut voor Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting georganiseerde con
gres over ruimtelijke ordening in een gemotoriseerde wereld.
Woon-werkvervoer, woon-winkelver-
voer en andere vervoeren in de consump
tieve sfeer kunnen ondder bepaalde om
standigheden beter worden gediend door
de fiets, bromfiets of het openbaar ver
voer. Dit geldt voornamelijk daar, waar
congestie of parkcernood het gebruik van
de auto onbetrouwbaar of kostbaar
maakt. I-lij merkte in dit verband op
dat het van groot belang is de uiterste
zorg te blijven besteden aan fietsver-
bindingen.
Het openbaar vervoer zal aan hoge
eisen moeten voldoen. Een goed open
baar vervoer helpt echter niet als te
gelijkertijd het zakelijke vervoer zich
niet vlot per auto kan afwikkelen. Prof.
Volmuller noemde dit een levensvoor
waarde voor elke stad. Goede parkeer
voorzieningen in de kern zullen noodza
kelijk zijn. De hoge kosten zullen naar
zijn mening de zakenman niet afschrik
ken, omdat zij maar een klein deel vor
men van de totale produktiekosten van
een zaak.
Bij kleinere Steden is het verkeers
probleem voornamelijk een probleem van
het scheppen van voldoende parkeer
ruimte. In de steden boven 500.000 inwo
ners vormt de verkeersruimte het groot
ste probleem. Een goed functionerend
openbaar vervoersysteem od ongelijk ni
veau is dan echter mogelijk. Naar het
oordeel van prof. Volmuller ligt het
grootste probleem bij de steden van
75.000 tot 500.000 inwoners, omdat een
openbaar vervoersysteem op ongelijk ni
veau daar in het algemeen relatief te
kostbaar zal zijn.
Prof. Volmuller merkte over het in
terlokale verkeer sprekende op, dat op
dit moment over wegen met zes rijbanen
wordt gepraat. Wy moeten, zo meent hij,
onze aandacht echter nu al laten uitgaan
naar wegen met achf a tien rijbanen met
kruispunten op drie a vier verschillende
niveaus.
Mr. J. Vink, directeur van de rijks
dienst voor het Nationale Plan, sprak
over de taak van de ruimtelijke ordening
ten opzichte van de motorisering. Hij
zei ervan overtuigd te zijn dat de motori
sering in onze huidige situatie primair
een maatschappelijk probleem is. De
technische en technologische evolutie
voltrekt" zich in zulk een overrompelend
tempo, dat de samenleving achterblijft
in het constructief verwerken van de
consequenties.
Op het, gebied van motorisering ligt
het vraagstuk naar zijn mening bijzonder
klemmend, omdat de gevolgen daarvan
zo diep en zo onherstelbaar ingrijpen in
ons leefmilieu. De essentiële moeilijkheid
is een aanpassingsmoeilijkheid. De auto
is bezig van een luxe voor betrekkelijk
weinigen een gebruiksgoed te worden
voor velen. Mr. Vink zou de auto al
niet meer een kwestie van prestige of
status willen noemen. De verrijking van
de levensontplooiing, die de auto kan bie
den, lokt onweerstaanbaar; en hoe meer
mensen zo'n vervoermiddel bezitten, hoe
meer anderen er ook een willen hebben.
Mr. Vink constateerde dat vrij alge
meen het gevoel heerst dat er op de auto
geen verdere lasten mogen worden ge
legd en dat men met zijn auto onbelem
merd alles moet kunnen doen. Geen won
der, zo zei hij, wanneer men zijn auto
voor niets op de openbare straat kan la-
(Advertentie)
ten staan en daarop ook het volle recht
meent te hebben. Deze instelling is on
der de huidige omstandigheden volkomen
begrijpelijk, maar wij moeten wel we
ten -dat zij de economische basis ont
neemt aan het dringend nodige aanpas
sen van onze woonkernen aan het motor
tijdperk, aldus mr. Vink.
Zijn enige hoop is, dat ook in ons
land in zo kort mogelijke tyd een toe
stand van praktisch algemene motorisatie
wordt bereikt. Dan kan de kramp van
ons afvallen. Die verplaatst zich dan mis
schien naar het bezit van een motorboot
of een sportvliegtuigje, maar dan kunnen
wij ons tenminste ten aanzien van de
auto nuchter en zakelijk opstellen.
Als wij ons realiseren hoe snel de mo
torisering verloopt, zo ging hij verder,
dan zijn er uit een oogpunt van 'n goede
ruimtelijke ordening twee bijzonder ur
gente dingen. In de eerste plaats een
versnelde aanpassing van de plannen
voor onze nieuwe uitbreidingen. Wie in
onze naoorlogse wijken komt, constateert
met schrik hoe weinig deze veelal zijn
berekend op het motortijdperk. Dit geldt
naar zijn oordeel ook voor heel wat zeer
recente plannen.
Daarnaast, zo zei mr. Vink, hebben we
dringend behoefte aan een integrale aan
pak. Verkeer en vervoer zijn de bloeds
omloop van de samenleving en vormen
één organisch geheel. Daarom vindt hij
dat het vraagstuk dan ook alleen met
vrucht kan worden benaderd als een to
taliteit. Tot nu toe is dat meestal anders
verlopen. De ruimtelijke structuur wordt
nog steeds in veel gevallen bepaald zon
der operationeel verband metde ver-
keers- en vervoervoorzieningen. Wat wij
nodig hebben zijn plannen voor functio
neel bijeen behorende ruimtelijke eenhe
den.
Wy zullen daarbij niet alleen moeten
denken aan de zich allengs vormende
„stadsgewsten", maar wij zullen ook de
grotere complexen, zoals de randstad, als
geheel in onze beschouwing moeten be
trekken. Mr. Vink deelde in dit verband
mee dat in overleg tussen Rijkswater
staat, het directoraat-generaal van het
verkeer en de Rijksdienst voor het Na
tionale Plan, binnenkort een kleine amb
telijke werkgroep de aanpak van derge
lijke geïntegreerde studies gaat bezien.
Het gaat hier om een algemene verken
ning. Daaraan zullen ook deskundigen
uit gemeentelijke en provinciale kring
en uit de sector van het openbaar ver
voer meewerken.
Bij de komende ontwikkeling van ons
land vormt naar zijn overtuiging het
opvangen van de urbanisatie het pro
bleem nummer 1. Het vooruitzicht is, dat
er aan het eind van deze eeuw in het
meest verstedelijkte deel van ons land
het westen, midden en zuiden on
geveer 17 miljoen mensen zullen wonen.
Er zal een nieuw stedelijk woonmilieu
geschapen moeten worden voor tenmin
ste 8 miljoen. Alleen al de randstad van
het jaar 2000 moeten zij ons voorstellen
als een complex van 8 a 9 miljoen in
woners.
Mr. Vink zei tenslotte dat iedereen om
autowegen en parkeervoorzieningen
roept. Naar zijn mening is er nog te wei
nig publieke aandrang op het tot stand
komen van die andere vervoervoorzie
ningen, die weliswaar niet direct op een
auto gericht zijn, maar die voor het bie
den van de beste levensomstandigheden
aan de mens in de gemotoriseerde we
reld op zijn minst even noodzakelijk zijn.
De heer Vink deelde voorts mede, dat
de verstedelijking van Nederland het
Rijen auto's, nu al een schrikbeeld op
onze wegen. Wat moet dat over 35
jaar worden
centraal onderwerp is van de nieuwe nota.
over de ruimtelijke ordening, die minister
Bogaers van Volkshuisvesting en Bouw
nijverheid thans voorbereidt. De verkeers-
voorzieningen van het nieuwe Nederland
vormen in deze studie een onmisbaar on
derdeel, omdat alleen goed aangepaste
voorzieningen de leefbaarheid van de ste
den waarborgt.
Drs. Bogaers beschouwt de verstedelij
king als het probleem no. 1. Welke rege
ring er ook komt. Het gaat tussen nu en
het jaar 2000 misschien wel om investe
ringen van 80 tot 100 miljard gulden. De
problemen zijn;
1. Rond 2000 wonen in westelijk, midden-
en zuid-Nederland tezamen 17 miljoen
inwoners en in de randstad Holland al
leen al 8 a 9 miljoen.
2. Een nieuw stedelijk woonmilieu is no
dig voor 8 miljoen Nederlanders, afge
zien nog van daarmee noodzakelijke gro
te stadsreconstructies.
3. Beslissingen zijn nodig voor de binnen
steden. Moeten ze vernield worden, af
sterven of een geheel nieuw leven krij
gen in het hart van het stadsgewest.
4. De nieuwe ruimtelijke verordening
moet een grote plaats inruimen voor het
particulier en openbaar verkeer.
(Advertentie)
HAARLEM De Haarlemse rechtbank
heeft gisteren de 38-jarige vertaler E. de
M. uit Amsterdam wegens poging tot
moord op zijn vroegere geliefde, een 20-
jarig meisje uit Haarlem, veroordeeld tot
een gevangenisstraf van drie jaar met
aftrek van voorarrest. Veertien dagen ge
leden had de officier van justitie een ge-
gevangenisstraf van vyf jaar en terbe
schikkingstelling van de regering geëist.
De vertaler, afkomstig uit Suriname,
had omgang met het meisje gehad, maar
het meisje had de verhouding verbroken
Hij kwam in de ochtend van 12 oktober
naar het kantoor in Zwanenburg, waar
het meisje werkte, in de hoop tot een
verzoening te komen, echter zonder re
sultaat. Hij ging naar Amsterdam terug
bezocht enkele cafés en kocht een stilet
to. 's Middags ging de man opnieuw naar
Zwanenburg.
Daar heeft hij het meisje enkele ste
ken gegeven, waardoor zij niet ernstig
aan arm en hoofd gewond werd.
(Advertentie)
'N WÉRELDMERK
'N KLASSE APART
ROTTERDAM De Duitse coaster
„C'arl Lehnkehring" is donderdagmor
gen naar Duisburg vertrokken met nog
steeds de gezagvoerder Heinz Rhoden
(35) op de brug.
De rederij en het Duitse consulaat
haastten zich na het incident op het
schip waarbij de bemanning slaags
raakte met de dronken kapitein, te
verklaren dat de toedracht van de zaak
niet zo ernstig is geweest als aanvan
kelijk werd verondersteld. Uit het ver
hoor in Rotterdam zou o.m. zijn geble
ken dat de kapitein nooit een seinpis-
tool heeft gebruikt, dat de gezagvoerder
ook niet door de bemanning is over
meesterd en evenmin zou zijn ingeslo
ten. Uit het verhaal van luitenant ter
zee eerste klas J. D. Backer, die woens
dagochtend op verzoek van de beman
ning een eerste onderzoek instelde
bleek echter dat de kapitein wel dege
lijk een seinpistool als bedreigingsmid
del zou hebben gebruikt.
Zowel de stuurman als de kapitein
hebben de nacht doorgebracht in hun
hutten aan boord van de ,,Carl Lehnkeh
ring". Ondanks het feit dat de verstand
houding tussen het tweetal verre van
prettig te noemen is, bleek het donder
dagavond niet nodig een politieman als
ordebewaker mee aan boord van de
coaster te sturen.
ÏEREENIGDE lOUWfABRIEKEH ROTTERDAM AMSTERDAM
KAIRO Volgens het gezaghebben
de Egyptische blad Al Ahrara heeft pre
mier Tsjoe en Lai van Communistisch
China president Nasser laten weten, dat
hij de Egyptische politiek in het ge
schil met West-Duitsland steunt en dat
650 miljoen Chinezen zich achter Egypte
scharen. Volgens het blad was deze bood
schap door de Chinese ambassadeur in
Kaïro overhandigd. Er staat in, dat het
Chinese volk weet, dat Israël een mid
del is om de imperialistische agressieve
krachten, die tegen het hart van de
Arabische wereld gericht zijn, te steu
nen, aldus Al Ahram.
DEN HAAG Bondsbestuur en
bondsraad voor de metaalnijver
heid en elektrotechnische industrie
zijn voor het meebetalen van de
ongeorganiseerden. Zij zijn ook
voorstanders van het toekennen
van betere arbeidsvoorwaarden
aan de georganiseerden, van een
andere verdeling van de kosten
van de overlegorganien, van de
bedrijfsverenigingen etc. Dat is de
uitspraak, die uit een brede dis
cussie resulteert.
Bondsbestuur en bondsraad voelen
niets voor het vormen van fondsen
waaruit aan de leden een deel van de
contributie zou worden terugbetaald.
Deze mening van bondsbestuur en
bondsraad blijkt uit het preadvies op de
over dit onderwerp ingediende afde-
lingsvoorstellen. Er blijkt ook uit, dat
het verplichte lidmaatschap wordt afge
wezen. Het vormen van fondsen, van
door werkgevers op te brengen bedra
gen met de bedoeling daaruit een deel
van de contributie aan de leden van de
bonden terug te betalen, achten bonds
bestuur en bondsraad heilloos. Zij vin
den een dergelijke fondsvorming wel
aanvaardbaar als het daarin gestorte
geld zou worden gebruikt voor andere
doeleinden, zoals b.v. scholing.
Bondsbestuur en bondsraad zijn
voorstanders van het meebetalen van
de ongeorganiseerden in de kosten,
die ook in hun belang worden gemaakt
en van het toekennen van betere ar
beidsvoorwaarden voor de georgani
seerden. Voor beide oplossingen nt-
breken thans de wettelijke mogelijk
heden.
Bondsbestuur en bondsraad menen
voorts, dat de werkgevers een groter
deel van de kosten van de overlegorga^
nen kunnen betalen. Verder zijn zij van
oordeel dat de vergoedingen voor het
werk van de bestuurders in de bedrijfs
verenigingen. bedrijfspensioenfondsen
etc. hoger moeten worden. Die vergoe
dingen worden in de bondskas gestort.
Bondsbestuur en bondsraad merken
n°g oP, dat de algemene Nederlandse
Bedrijfsbond voor de Metaalbijverheid
en de Elektrotechnische industrie bijna
tachtig; jaar in stand is gehouden door
leden, die de noodzaak van organisatie
hebben ingezien. Zij zijn bereid geweest
daarvoor een in eerste aanleg niet ge
ring deel van hun inkomen af te dragen.
Sinds het einde van de tweede wereld
oorlog zijn de taken van de bond uitge
breid, de kosten gestegen. Het aantal
leden is gegroeid en hun inkomen is in
die mate toegenomen, dat het aandeel
dat de bond daarvan vraagt, naar de
mening van bondsbestuur en bondsraad
verhoudingsgewijs kleiner is geworden.
Het getuigt allerminst van vertrou
wen in eigen kracht wanneer door mid
del van een werkgeverssubsidie gepro
beerd zou worden de contributie zover
te verlagen, dat meer werknemers in de
metaalindustrie en in de metaalnijver
heid lid zouden worden. Met handhaving
van de normale contributie is het mo
gelijk het ledental aanzienlijk op te voe
ren.
„Wij moeten en zullen op eigen benen
blijven staan. Dat de ongeorganiseer
den ook hun bijdrage moeten leveren
onderschrijven we, maar het liefst
hebben we deze bijdrage in de vorm
Van de normale contributie", aldus
bondsbestuur en bondsraad.
(Advertentie)
Elke OLVEH polis is winstdelend.
en bestel tijdig!
BERLIJN Volgens het Westber-
lijnse ochtendblad „Morgenpost"
wil de Russische partij-secretaris,
Leonid I. Breznjev, aftreden wegens
slechte gezondheid.
Het blad gaf geen bron voor dit be
richt. De correspondent van de Mor
genpost in Moskou merkte slechts
op, dat zowel Breznjev als Kosykin er
dinsdag zeer vermoeid uitzagen by de
huldiging van de twee Russische kos
monauten.
Vandaag vertrekken uit Neder
land vier Japanse schoolmeisjes
die een opstelwedstrijd wonnen
over het dagboek van Anne Frank.
Een Japanse uitgeverij had de
wedstrijd uitgeschreven.
Sinds '64
de succes-bolknak.
Vervaardigd volgens
Velasques-patent
nr. 86596, dus:
de kwaliteit van een dure sigaar
en dat voor dertig centl
ia
van neerlands
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM Op 14 mei zal
het sneeuwwitte koninklijke jacht
„Brittannia" in de Amsterdamse ha
ven afmeren om als hoofdkwartier
te dienen tijdens het bezoek, dat
prinses Margaret en haar echtge
noot Lord Snowdon brengen aan de
hoofdstad. Dit gebeurt in het kader
van de Britse week, die de volgende
morgen in aanwezigheid van konin
gin Juliana geopend zal worden. Prin
ses Margaret moet weliswaar de 18de
weer vertrekken zij dient dan in
Engeland te zijn, omdat koningin
Elizabeth op die datum haar staat-
siebezoek aan West-Duitsland begint,
maar haar plaats wordt onmiddel
lijk ingenomen door de lord mayor
van Londen in vol ornaat, „het
geen" volgens de Britse ambassa
deur in Nederland, Sir Peter Gar-
ran, „een niet te onderschatten aan
blik is". De Britse week brengt
overigens nog tal van andere zaken
naar Nederland. Het luchtkussenvoer
tuig S.R.N. 5 bijvoorbeeld, dat met
een snelheid van meer dan 100 km
per uur een invasie op Pampus zal
uitvoeren. Ook wordt overgevlogen
het zogenaamde „Hollandse ca
deau". Daaronder dient men te ver
staan de schilderijencollectie, die de
Staten-Generaal in 1660 aanbood aan
koning Karei 2 ter gelegenheid van
zijn terugkeer op de troon van En-
eland en Schotland. Twee knal
rode Londense dubbeldeksbussen zul
len opzien komen baren tussen de
ordinaire blauwe enkeldekkers van
het Amsterdamse gemeentevervoer
bedrijf en de hoofdstedelijke agen
ten krijgen assistentie van zes on
vervalste bobby's zonder pistool.
Arme prinses Margaret zij zal
het zo druk hebben in Amsterdam,
dat haar bezoek eerder het karakter
draagt van een uitputtingsslag. Op
de eerste dag bijvoorbeeld opent zij
de Britse week luncht zij met de
Nederlands-Engelse kamer van koop
handel, vaart zij rond in het lucht
kussenvoertuig, bezoekt zij winkel
centra. heeft zij een receptie bij de
Amsterdamse winkeliers, heeft zij
een tweede receptie bij een Engelse
winkelier, en woont zij in Hilton
een modeshow bij. Op de tweede
dag zien wij haar een tentoonstelling
van industriële vormgeving openen,
spreken met Nederlandse studenten,
een tentoonstelling van Britse aqua
rellen bekijken, lunchen met de bui
tenlandse pers, de Britse beurs op
het Museumplein bezoeken, rondlo
pen in het winkelcentrum Amstel
veen, cocktails drinken op een schip,
dineren rnet de Britse ambassadeur
en een rondvaart maken door de
grachten.
De derde dag woont zij een dienst
bij in de Engelse kerk, wipt zij even
over na a het Kroller-Mollermu-
seum, ontmoet zij Nederlandse ont
werpers, en woont zij een lezing bij
en luistert zij naar een recital van
het Amadeuskwartet. De vierde dag
is zij aanwezig bij een universitair
symposium, bezoekt zij een diamant
slijperij, luncht zij met de Nederland
se kamer van koophandel in Londen,
woont zij een receptie bij van de
Britse minister van handel, dineert
Wmm
Arme Margaret!
zij op de Britse ambassade in Den
Haag, en keert zij op de koop toe
nog terug naar Amsterdam. Op 18
mei tenslotte, voor haar vertrek om
èèn uur 's middags, heeft zij nog
adem over voor een bezoek aan het
stedelijk museum. Waarom dit alles?
zal men zich afvragen. Het Britse
rapport ..Doelwitten in Europa", dat
1 januari van dit jaar verschenen
is, geeft openhartig antwoord.
„Hoewel het uitsluitend de bedoe
ling is", zegt het ,,dat er tijdens de
Britse week zaken worden gedaan
of dat er de basis wordt gelegd voor
toekomstige zaken, worden zij bege
leid door programma's, die hun een
echt Brits karakter geven" Volgen
de vraag: „Zijn wij hier in Neder
land een belangrijk doelwit?" De
cijfers in voorgenoemd rapport zeg
gen van wel. Er blijkt uit. dat Ne
derland in 1960 voor 1880 miljoen gul
den uit Engieland heeft geïmporteerd
en in 1964 voor ruim 2 miljard".
Daar kunnen we best wel tegenaan
gooien", is kennelijk de stemming,
waarmee de Britten in mei naar
Amsterdam komen.
VIENTIANE De Laotiaanse rege
ring heeft vier Noordvietnamese mili
tairen publiekelijk te kijk gesteld om
bewijs te leveren van haar stelling, dat
Noordvietnamese militairen in Laos in
filtreren.
Drie aan de schandpaal genagelde sol
daten en zes die in een ziekenhuis lig
gen werden in het begin van de maand
gevangengenomen bij Dong Hene, waar
de communisten in een gevecht met
regeringstroepen 180 man verloren.
De vier Noordvietnamezen verklaar
den tegenover journalisten, dat zo had
den behoord tot de 304e Noordvietna
mese legergroep, en dat ze naar Laos
waren gestuurd om er te vechten aan
de zijde van de militairen van de Pa-
thet Lao.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM Liefst 82 procent
van de huisvrouwen, zo heeft een en
quête van het N.I.P.o. uitgewezen, doet
de lakenwas thuis. Hetzelfde percen
tage vindt, dat beddegoed, wil het er
netjes uitzien, gestreken dient te zijn.
Een en ander betekent uiteraard een
enorme hoeveelheid extra arbeid. Vanaf
nu kan men zich echter dit werk be
sparen. Na jaren van proefnemingen is
namelijk het texoro-procèdè ontwik
keld voor zelfstrijkende lakens, die bo
vendien snel drogen. Bovendien hebben
zij volgens de fabrikant het voordeel,
dal zij ook in het gebruik niet kreu
ken. Het principe ervan berust hierop,
dat de cellulose-moleculen van de ka:
toenvezel chemisch worden veranderd
De zelfstrijkende lakens bevatten dus
geen kunstharsen, die huidirritatie ver
oorzaken, snel verkleuren of slecht vocht
opnemen. Zij slijten, zo werd gisteren
op een persconferentie in Amsterdam
meegedeeld, niet sneller dan normale
lakens, hetgeen betekent dat zij, net
als het klassieke beddegoed. 150 keer
gewassen kunnen worden. Voorts Is het
nieuwe procédé krimpvrij en chloorbe-
stendig. Wel ligt de prijs ongeveer 3,50
hoger dan die van normale lakens. Was
sen en centrifugeren stellen geen bij
zonder eisen.