TRA
V.S. konden hun achterstand op
Russen inhalen
Moskou onthaalde
Beljajev en Leonov
De Schipper' haalt
51ste jachtacte
"RA
Protestcommuniqué naar
de Spaanse ambassadeur
Op zoek naar geheimen
Nog meer ontdekkingen
Het begin
Afdeling tandheelkunde in
Nijmegen in nieuw gebouw
DANK ZIJ GEGEVENS U-2-VLUCHTEN
In Sovjet-Unie
Lapje privé-
grond heel
belangrijk
ZO RAASDEN
ZIJ DOOR
DE RUIMTE
UITSPRAKEN
BREDASE
RECHTBANK
Britse geleerde in
Griekenland zoek
Jager in Gilze van 79 jaar
Jongerenwcrkgroep
Nederland-Vlaanderen
opgericht
995.-
1125.-
585.-
ra heeft extra reini-
acht: een mild, maar
•erkend bleekmiddel,
■extra doet alles voor
;t snel, desinfecteert,
kker, haalt alle vlek-
jral weg.... Uw hele
emt frisheid I
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 24 MAART 1965
Steeds minder
in gebruik
Jornen steelt
winkels leeg
om meisje
te verwennen
Kroestjev deed
het beter.....
Affaire-Stellendam
Acht maanden
voor valsheid
in geschrifte
Studenten vallen collega's bij
Met prive'-vliegtuig
Onrustige Zenuwen?
LASSE BANKSTEL,
jperieure moderne
jrmgeving met groot
itcomfort. Verrukke-
jk mooie bekleding
an edele kwaliteit, de
ittingen met fraai
reepmotief, armleg*
jers en zijkanten met
iet practische "skai"-
eder.
CHIQUE BANKSTEL,
door vorm en construe*
tie -een maximum aan
comfort biedend.
Prachtig verwerkt
"skai"-leder, hèt ma
teriaal van deze tijd.
Losse kussens. Sublieme
driezitsbank en twee
bijzonder fraaie, heer
lijk zittende fauteuils.
Een kostelijk bezit!
STIJLVOLLE TEAK
HUISKAMER. Schitte-
rend wandmeubel,
bi jzonderpractisch in
gedeeld. Royale ronde
of rechthoekige tafel
en vier stoelen, (uit-
gebalanceerdzitgenot)
ij met moderne kunstle
ren bekleding,
BLAUWE BUS
X
Irijf typisch
'ing.
een aantal
ren.
oorwaarden toe.
zich wenden tot
J.V. Biscuit- en
DEN HAAG Zevenhonderd Russische raketten staan opgesteld
richting West-Europa en tweehonderd intercontinentale projectielen
kunnen hun weg zoeken over zee. Bovendien ligt een grote vloot atoom
onderzeeërs in de Sovjet-Unie klaar em telt het land verspreid langs
de Transsiberische spoorlijn tal van militaire opslagplaatsen voor het
lanceren van satellieten, het bewaren van de noodzakelijke brand
stoffen en dergelijke. Dit alles heeft het Amerikaanse verkennings
vliegtuig U-2 tussen 1956 en 1960 ontdekt tijdens een dertigtal vluchten
vanuit Pakistan en Turkije. 22 km boven het Russische gebied.
tale raketten, ot het ontwerpen van nieu
we typen bommenwerpers. Men vergat
daarbij, dat het bouwen en in het open
baar vertonen van de nieuwe Russische
vliegtuigen een strategische zet van de
Sovjet-leiders kon zijn om de aandacht
van hun raket-programma af te leiden.
Tijdens deze Amerikaanse militaire
en politieke discussies kwam het ver
kenningsvliegtuig U-2 van Lockheed te
voorschijn. Op papier was het toestel al
gereed en toen de Amerikaanse leiders
een middel zochten om de Russische ge
gevens te kunnen verzamelen bleek de
ze U-2 de redder in de nood voor het
Pentagon. Ook al twijfelde de toenmali
ge president Eisenhower aan de poli
tieke mogelijkheid het toestel voor deze
spionage-vluchten in te zetten. In 1962
gaf hij echter toestemming voor het ge
bruik van het vliegtuig, waarvan er in
middels enige tientallen gereed stonden
in Amerika, in West-Duitsland (eerst in
Engeland) en in Turkije. Het Witte
Huis moest voor iedere zorgvuldig voor
bereide vlucht toestemming verlenen.
Bij het ontdekken van de vluchten kon
den de Russen niets anders doen, dan
weliswaar heftig, mraar onofficieel pro
testeren. Met wapengeweld begonnen zij
niets, omdat de verkenners vijf km hO'
ger vlogen dan de Russische jagers.
Tussen de eerste vlucht in de zomer
(Van onze parlementaire redactie)
Een machteloze Kroestjev moest la
ter ten koste van een mislukte topcon
ferentie zijn nederlaag erkennen. De
thans van het politieke toneel verdwe
nen Russische leider besefte tevens, dat
Amerika dank zij deze gegevens zijn
overigens vermeende achterstand op
het gebied van de raketten en verdere
nucleaire bewapening had kunnen inha
len. Het is een van de politieke fouten
die de val van Kroestjev waarschijnlijk
mede heeft veroorzaakt. Amerika be
schikt thans immers over ruim 900 in
tercontinentale raketten en vijftien Po-
larisonderzeeërs, die ieder 16 raketten
kunnen meevoeren.
Het verzamelen van eikaars militaire
gegevens blijft een voortdurende strijd
tussen Rusland en Amerika. De vele
spionagesatellieten, die thans rond cle
aarde cirkelen, maken deel uit van deze
onderlinge wedijver. De satellieten vlie
gen veel hoger dan de U 2-verkennings-
vliegtuigen. Zij zijn voorzien van no£
moderner instrumenten en tonen zich
tevens veel minder kwetsbaar dan de
vliegtuigen, waarvan er destijds een de
oorzaak geweest is van het befaamde
Russische proces tegen U-2-piloot Po
wers.
Bovendien hebben ze door hun lang
durige vluchten veel meer nut.
Amerika gebruikt de U-2 thans nog
maar sporadisch, naar men zegt alleen
voor verkenningen boven Cuba. Natio
nalistisch China benut ze evenwel nog
al frequent om verkenningen boven
Rood-China te verrichten en nu en dan
leest men over het neerschieten van een
dergelijk toestel bovij het Chinees
vasteland. Zij hebben hun grote tijd ge
had. Maar de U-2 blijft hoog genoteerd
in de Amerikaanse militaire historie,
omdat het vliegtuig de Verenigde Staten
de gelegenhed gegeven heeft zijn be
wapening op peil te houden en het even
wicht te herstellen tussen de twee grote
wereldmachten.
van 1956 en het waarschijnlijk door eeni
raket neerschieten in 1960 van U-2-pi-|
loot Powers boven Russisch gebied
werden dertig verkenningen onderno
men. Dank zij deze vluchten ontdekte
Amerika volgens de Legerkoerier, het
officiële maandblad van de Koninklijke
Landmacht (die de gegevens ontleend
heeft aan artikelen van Charles Murphy
in ,,Der Spiegel"), dat Rusland bezig
was aan de bouw van een grote vloot
atoomonderzeeërs, voorzien van raketten
de Russen maar over weinig moderne
bommenwerpers beschikten en dat langs
de Wolga een basis van raketten voor
de middenafstand gebouwd was.
Bij latere vluchten vanuit West-Pakis
tan vonden de U-2-camera's meer dan
duizend km van de Wolga een basis voor
het lanceren van intercontinentale ra
ketten. Deze basis dat bleek iets la
ter kon tevens benut worden voor een
totaal ander soort raket. Later werd
van hieruit de eerste Spoetnik gelan
ceerd.
De verkenningsvluchten bleven door
gaan, omdat bepaalde gegevens erop
wezen, dat de Russen met nog moder
ner militaire zaken bezig waren. In be
gin I960 kwamen na een speciale vlucht
bij het ontwikkelen van de foto's beelden
te voorschijn van een nieuw Russisch on
derzoekcentrum, waar men bezig was
met het samenstellen van een anti-raket
raket.
Opnieuw zaten de Amerikaanse leiders
in zorgen. Men vergat echter^ dat de
Russen weliswaar met allerlei proeven
en onderzoekingen bezig waren, maar
dat zij in verhouding weinig geld be
schikbaar stelden en dat de Russische
industriecapaciteit voor maar een ge-
rng deel gebruikt werd voor deze mili
taire proeven en onderzoekingen. De
Russen tobden met de logge projectielen
het bewaren van de brandstof voor deze
raketten en met het vervoer ervan. De
problemen waren en zijn nog zo groot dat
de intercontinentale raketbasissen van
de Sovjets volgens Amerikaanse deskun
digen 'onmogelijk in een voortdurende
alarmpositie gehouden kunnen worden.
Vijftien jaar geleden zag het er voor
de Amerikaanse militaire autoriteiten
niet zo best uit. Rond de vijftiger jaren
was het in het Pentagon doorgedrongen,
dat Rusland zich al geruime tijd ver
diepte in het samenstellen van een wa
terstofbom en het vervaardigen van ra
ketten. In 1954 besloot de Amerikaanse
regering tot het investeren van grote
bedragen in de ontwikkeling van lange-
afstandsraketten. Bij deze ontwikkeling
behoorde ook het onderzoek naar de
Russische raketten, waarvoor in Turkije,
nabij de Russische grens, een enorm ra
darstation gebouwd werd. Men wist op
deze wijze allerlei gegevens te verza
melen en vast te leggen over de voort
gang van de Russische werkzaamheden
en tenslotte was men het erover eens,
dat de Russen op zelfs grote schaal in
tercontinentale raketten beproefden en
vervaardigden. Dit was niet de enige
ontdekking van de Amerikanen. Want
gelijktijdig bleek, dat de Russen straal-
bommenwerpers voor de lange afstand
bouwden, die veel beter waren dan de
Amerikaanse B-47 en B-52 langeaf-
stands-bombers. Volgens berekeningen
zouden de Russen in 1960 over 300 van
dergelijke moderne vliegtuigen kunnen
beschikken. Wat paniekerig door deze
gegevens stond Amerika op een gegeven
moment voor de keuze: doorgaan met
het ontwikkelen van de intercontinen-
O
DEN HAAG „Ik was sportief".
Met deze verklaring wilde de 21-
jarige varensgezel H. L. G. S. giste
ren voor de rechtbank in Den Haag
clementie vragen voor zijn diefstal
len, gedurende de 22 dagen, die hij
op vrije voeten was, had begaan. Hij
stal voor duizenden guldens uit wa
renhuizen tot hij op heterdaad werd
betrapt. De officier van justitie vor
derde behalve zes maanden gevan-
de rechtbank in. „Ik deed het alle-
ling van de regering.
De varensgezel had na zijn vorige
gevangenisstraf relaties aangeknoopt
met een animeermeisje. Zij was niet
gemakkelijk, naar hij vertelde. „Ze
was nergens blij mee", klaagde ver
dachte. Vandaar dat hij bijna dage
lijks een warenhuis bezocht. Meestal
nam hij een bandrecorder weg, waar
voor hij ongeveer ƒ300 kon krijgen.
Maar ook andere spullen „haalde"
hij voor ziin vriendin: blouses, jas
jes, een naaimachine, mantelpakjes
en een grote vaas.
De varensgezel was voor zijn vrien
din speciaal naar Amsterdam ge
reisd om een bontjas te „halen"
omdat zij er zo graag een wilde. Ver
dachte gaf alles toe. „Het was ze
nuwen werk", meende hij. „Soms een
karwei van een kwartier" Met een
grote bandrecorder, een fototoestel
en een grote klok in Biedemeierstiil
duurde het langer.
„Ik had mijn handen zo vol en ik
kon niet door de draaideur. Daarom
vroeg ik de portier, waar ik nu
eigenlijk de zaak uitkon zonder door
he draaideur te moeten", lichtte hij
de rechtbank in. „I kdeed het alle
maal erg sportief. Niet van dat ach
terbakse
De rechters vonden, dat S. de vo
rige keer mild was behandeld. De
21* r van justitie achtte het beter.
3,Ller?achte een volledige behan
deling kan ondergaan in de hoop,
komt n°g iets van hem lerecht
h^LJL.trdecli§er vond de geëiste ter
stelling niet nodig. Vol-
klpm i u w,as z.lln eliënt maar een
stmf? j. yokertje", dat gewoon ge
straft dient te worden.
sp°eakredCoenank °P 6 april Uit"
(Van onze correspondent)
WENEN In de Sovjet-Unie komt
naast het genationaliseerde groot
grondbezit, dat in kolchosen en sov-
chosen is ondergebracht, ook het klei
ne privébezit van boeren voor. Op het
kleine lapje eigen grond mogen die
boeren bepaalde huisdieren houden en
fruit en groente kweken. Hoe be
langrijk echter dit privé-eigendom
voor de Sovjet-Russische voedselvoor
ziening is, blijkt uit een statistiek voor
het jaar 1964. Daar kan men lezen,
dat de kolchosen en sovchosen 62 mil
joen runderen, en daarvan 22,6 miljoen
melkkoeien bezitten. Op de eigen
grond daarentegen leven 25,1 miljoen
runderen, waarvan 16,1 melkkoeien.
Het aantal koeien in eigen bezit be
reikt aldus 61 procent van het staats
bezit. Aan varkens zijn in staatsbezit
38,3 miljoen, in eigen bezit zelfs 14,5
miljoen. Schapen en geiten in staats
bezit tellen 100,1 miljoen, in eigen
bezit 30,5 miljoen. Deze getallen to
nen aan welke grote rol het eigen
bezit in de Sovjet-Russische landbouw
en veeteelt speelt.
In Hongarije is de situatie niet veel
anders: slechts 5 procent van het to
tale agrarische gebied bevindt zich
in privé-bezit. Op deze kleine op
pervlakte worden echter 700.000 run
deren geteeld, alsmede 36 procent van
alle varkens en zelfs 85 procent van
al het gevogelte. Van de levering van
vlees voor de volksvoedselvoorzie
ning van Hongarije komt 50 procent
voor rekening van deze privé-vee-
teelt. Dat bewust wel tot welk een
absurde situatie de theorie van de
bodemonteigening heeft geleid.
«A*A-$ 65-873
MOSKOU De Sovjet-kosmonauten
Beljajev en Leonov is gisterocl. nd
in Moskou een indrukwekkende huldi
ging ten deel gevallen. De Russische
hoofdstad was versierd als op grote
feestdagen. Duizenden en nog eens
duizenden stonden opgesteld langs de
route van het vliegveld Vnoekovo, waar
het tweetal landde naar het Rode
Plein.
Op het vliegveld stonden voor de aan
komst van de ruimtevaarders bijna
2.000 Moskovieten te wachten en ver
der leden van het corps-diplomatique
en Russische en buitenlandse journa
listen.
Omstreeks half elf gisterochtend arri
veerde het toestel met de beide ruim
tevaarders in groot tenue. Op een' plat
form bracht Beljajev aan partijleider
Brezjnev, premier Kosygin en presi
dent Mikojan verslag uit van de vlucht
van de „Woschod 2". Deze vlucht is
volgens zijn mededeling volledig ge
slaagd. Het ruimteuitstapje is uitste
kend uitgevoerd en de bemanning ver
keert in prima gezondheid, gereed tot
het vervullen van nieuwe opdrachten.
Na het verslag werd het volkslied ge
speeld en een saluut van 21 kanon
schoten afgevuurd.
Met hun armen vol bloemen daalden
de kosmonauten van het platform af
en liepen ze langs de menigte, die
zwaaide met vlaggen en beide mannen
bloemen toewierp. Premier Kosygin
stelde Beljajev en Leonov vervolgens
voor aan de leden van het corps-di-
plomatique- In een limousine reden de
kosmonauten met hun echtgenoten
naar het centrum van Moskou. De
stoet wagens achter hen aan was twee
kilometer lang ©n het geheel was door
motorrijders geflankeerd.
Volgens het Franse persbureau AFP
kreeg men, niettegenstaande de harte
lijke ontvangst op het vliegveld Vnoe
kovo, toch de indruk, dat deze het niet
haalde bij de vorige ontvangsten van
deze aard. waarbij de vorige Russi
sche leider, Kroestjev aanwezig was.
De balkons langs de route in Mos
kou waren vol juichende mensen. Er
Bovenstaande foto laat Neonov
(links) zien in gesprek met Rus-
lands eerste ruimtevaarder Gaga
rin (rechts), die ook bij de plech
tigheid aanwezig was.
stonden ook mensen op daken en bo
venop trolleybussen en auto's. Er werd
gezwaaid met rode vlaggen, bloemen
en trossen bontgekleurde ballons.
Nadat de rit in het Kremlin was be
sloten, verschenen de leiders van de
Russische regering en partij met de
astronauten op het Lenin-mausoïeum.
Kolonel Beljajev zei daar in een toe
spraak, dat dc vlucht van de Woschod
het begin inluidde van een nieuwe fase
in de verovering van de ruimte. „Dit
ruimteschip was zodanig vervolmaakt,
dat het het eerste was, dat door mid
del van handbediening aan de grond
gezet werd. tiet uitstapje in de ruimte
hield de mogelijkheid in voor zinvolle
handelingen van de mens in de ruim
te, de mogelijkheid van beweging en
waarnemingen in de ruimte door de
mens, kortom het beproeven van de
mogelijkheid om te- leven en te wer
ken in de ruimte", zo verzekerde Bel
jajev.
ROTTERDAM De rechtbank in Rot
terdam heeft dinsdagmorgen de 35-jarige
oud-gemeentesecretaris van Stellendam,
J. L. W. wegens valsheid in geschrifte
en verduistering veroordeeld tot een ge
vangenisstraf van tien maanden met af
trek van voorarrest, waarvan twee maan
den voorwaardelijk. De officier van Jus
titie had twaalf maanden gevangenisstraf
met aftrek, waarvan vier maanden voor
waardelijk geëist.
W. moest terechtstaan omdat hij door
vervalsing van giroformulieren een be
drag van ongeveer f 3.200,in eigen zak
had gestoken, ten koste van de Neder-
Duits Hervormde school in Stellendam,
waarvan hij sinds jaren penningmeester
was.
Dit is een situatie-schets van de
tweemans Gemini-capsule, waar
mee de Amerikanen Grissom en
Young gisteren hun baantjes om
de aarde maakten. Zie voor ver
slag van de lancering onze voor
pagina.
(Van onze correspondent)
BREDA In drie gevallen van roe
keloos en onvoorzichtig rijden liet de
Bredase rechtbank gisteren de door offi
cier van justitie gevorderde ontzeggingen
van de rijbevoegdheid vallen. Zelfs in
een geval van kennelijke staat van dron
kenschap achter het autostuur ging de
rechtbank over op voorwaardelijke ont
zegging. In elk geval hadden de verdach
ten over de meer dan clemente bui van
de rechtbank geen klagen.
P. H. uit Oud-Vossemeer (die dronken
achter het stuur zat) kreeg twee weken
gevangenisstraf en een jaar ontzegging
geheel voorwaardelijk proeftijd drie jaar
In de eis was dat jaar geheel onvoor
waardelijk gesteld.
Op 14 november van het vorig jaar
was hij door Bergen op Zoom geslingerd;
een tegenligger had uit moeten wijken
tot op het rijwielpad.
W. de W. uit Bergen op Zoom, die een
bromfietser met zijn auto had aangere
den - de duorijdster kreeg een dijbeen
fractuur - kreeg alleen een boete van
driehonderd gulden; de zes maanden
ontzegging liet de rechtbank schieten.
Van een eis van tweehonderd gulden
boete en twee jaar ontzegging van de
rijbevoegdheid tegen J. U. uit Wouw, die
op een voorrangskruispunt een vracht
auto had genegeerd - de achteropzittende
S. was met beide benen onder de auto
gekomen; veertien weken ziekenhuis wa
ren het gevolg - bleef een boete over
van vijfenzeventig gulden.
D. de V. uit Roosendaal tenslotte kwam
er af met honderd gulden boete; in de
eis was er zes maanden ontzegging bij
gevraagd. Hij had met zijn bromfiets een
tegemoetkomende wielrijdster aangere
den, die gevallen was en een hoofdwonde
en een hersenschudding had opgelopen.
(Van onze correspondent)
NIJMEGEN De demissionaire minis
ter van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen, mr. Th. H. Bot, heeft gister
middag het eerste definitieve gebouw
van dc afdeling tandheelkunde van de
Nijmeegse katholieke universiteit ge
opend. Daarmee is een belangrijke stap
gezet in de richting van de definitieve
realisatie van de bouwplannen van deze
nog zeer jonge afdeling.
(Van onze correspondent)
TILBURG/AMSTERDAM Vandaag zul
len op alle universiteiten en hogescho
len in de gehele wereld studenten bij
eenkomen om te getuigen van hun soli
dariteit jegens hun Spaanse en Portuge
se collega's, die in de afgelopen weken
met hun hoogleraren grote moeilijk
heden hebben ondervonden in het ver
kondigen van hun mening over de poli
tieke situatie in hun land en die het
verbod is opgelegd zelf de besturen
van hun organisaties te kiezen.
De studenten van de Katholieke Hoge
school alhier manifesteren hun sympa
thie met hun Iberische confraters door
het aanhoren van een door de Neder
landse Studentenraad opgesteld protest-
ATHENE Op een particuliere vlucht
van Athene naar Zuid-Griekenland wordt
sinds gisteren vermist de Britse geleerde
dr. Walter Ripper, president-directeur
van Dow Agrochemicals.
Ripper had zondagavond uit de Griekse
hoofdstad moeten aankomen in Araxos
in het zuiden van Griekenland. Hij zou
daar dc nach hebben doorgebracht en
vervolgens met zijn eenmotorig toestelle
tje doorvliegen naar Napels.
ontwikkelen, komen Nederlandse stu
denten bijeen om hun sympathie jegens
hun Spaanse collega's le betuigen: juist
in de tijd waarin wij hier in Nederland
in alle vrijheid de verkiezingen van de
Nederlandse Studentenraad konden or
ganiseren moesten studenten in Spanje
en Portugal in het geheim en onder
groot gevaar betogingen houden, om
hun gevoelens aan de wereld kenbaar
te maken". Van de Nederlandse studen
ten wordt gevraagd om onder volkomen
ongevaarlijke omstandigheden er van
te getuigen dat wij achter onze Spaanse
en Portugese collega's staan, aldus in
het kort het communiqué.
Politieke jongeren
communiqué, dat voor de aanvang van Dc in de Nederlandse Politieke Jongeren-
de colleges zal worden voorgelezen,
waartoe toestemming van de academi
sche senaat is verkregen. In de avond
uren komen de studenten in vergade
ring bijeen in de Katholieke Hogeschool.
Op deze protestmeeting zal de heer P.
Dankert, voorzitter van de vereniging
Democratie voor Spanje, het woord voe
ren. De praeses van de Nederlandse Stu
dentenraad zal net communiqué aan de
Spaanse ambassadeur in ons land over
handigen.
In het geheim
In het communiqué staat o.m.: Naar aan
leiding van de recente onlusten in
Spanje, waarbij studenten en hooglera
ren werden gearresteerd omdat zij vroe
gen zelf de besturen van hun organisa
ties aan te mogen wijzen en omdat zij
op hun universiteiten wensen dat hun
wetenschap zich in vrijheid zal kunnen
kontaktraad samenwerkende jongeren
organisaties te weten de Anti-Revo
lutionaire jongeren studieclubs, de fede
ratie van Christelijk-Historische jonge
rengroepen, de federatie van jongeren
groepen van de Partij van de Arbeid, de
jongerenorganisatie Vrijheid en Demo
cratie en de Katholieke Volkspartij jon
gerengroepen hebben een telegram
gericht aan de Spaanse ambassadeur in
Den Haag, waarin zij deze verzoeken
zijn regering ervan in kennis te stel
len dat de genoemde politieke jongeren
organisaties het streven van de Spaanse
studenten naar het verwerven van de
mocratische rechten met instemming be
groeten. Zij dringen er bij de Spaanse
regering op aan de democratische rech
ten zoals die zijn geformuleerd in de
universele verklaring van de rechten
van de mens in Spanje af te kondigen Jtlllutll liyJS 0
en in de praktijk te doen functioneren.achterstand zal betekenen.
Terwijl de oplossing van de problemen
rond de bouw en financiering van de
tandheelkundige afdeling nog in het sta
dium van ontwikkeling is, blijkt het
noodzakelijk, ook aan de opleiding zelf
reeds de nodige aandacht te gaan beste
den. Uitgangspunt daarbij is de wet van
1947, waarin de inhoud van de tandheel
kundige opleiding in Nederland bindend
is vastgelegd.
Daarin is ook opgenomen dat de duur
van de taondheelkundige opleiding van
vier tot zes jaar moest worden uitge
breid, teneinde aan de medisch-biologi-
sche basis ervan meer aandacht te kun
nen besteden. Dit had tot direct gevolg
dat de betrokken medische faculteiten
hun taak plotseling aanzienlijk zagen uit
gebreid.
Naast de wettelijk geregelde examen
periodes, namelijk na twee jaar het kan
didaats, na vijf jaar het doctoraal en na
zes jaar het tandartsexamen, kent men
in Nijmegen een praktische opleiding
die verdeeld is in twee periodes van drie
jaar. De eerste zgn. pre-klinische perio
de omvat de voorbereiding tot de pa
tiëntenbehandeling. In de klinische pe
riode wordt aan de patiënt en behande
ling zelf aandacht besteed.
Het thans geopende gebouw is bedoeld
als pre-kliniek, maar het is momenteel zo
ingericht dat er de eerste jaren aan
maximaal 22 studenten per jaar ook een
klinische opleiding gegeven kan worden.
Als echter niet zeer snel kan worden
begonnen met de bouw van een defini
tieve klinische afdeling, dan zal er in
1967 het jaar waarin men volgens de
oorspronkelijke plannen het gebouw in
gebruik hoopt te kunnen nemen een
groot tekort aan behandelplaatsen ont
staan.
Een direct gevolg hiervan is. dat het
aantal eerstejaars studenten, dat jaarlijks
bij de tandheelkundige sub-faculteit kan
worden ingeschreven, met een derde zal
moeten worden verminderd,
Bij het ontwerp van de nieuwe kliniek
is men ervan uitgegaan, dat t.z.t. maxi
maal 72 afgestudeerden per jaar kunnen
worden afgeleverd. Maar omdat men nog
niet zeker is van voldoende toevoer van
wetenschappelijke staf en van een vol
doend aantal patiënten, rekent men voor
lopig op een maximum van 48.
Dat Nederland op het gebied van de
tandheelkundige verzorging een onder
ontwikkeld land kan worden genoemd,
blijkt uit de cijfers. Momenteel bestaal
in Nederland 1 tandarts op de 4100 men
sen. in Zwitserland ligt die verhouding
1 op de 2.000, in West-Duitsland 1 op de
1600 en in Scandinavië zelfs 1 op de
1500.
Men verwacht dat de achterstand in
1980 tot een op de 3.400 zal zijn ingelo
pen en in het jaar 2.000 tot 1 op 2600.
hetgeen op zich in verhouding met de
omliggende landen nog steeds een grote
(Van onze correspondent)
Géén weersgesteldheid in één
bospad in het toch omvang
rijke grondgebied van Gilze
of hij zette er zijn voeten op.
Géén weersgesteldheid in één
der jaargetijden, of hij onder
vond haar aan den lijve. Een
halve eeuw was hij jager om
den brode in het seizoen, een
warme dierenvriend hier bui
ten. Hij kende een opeenvol
ging van tien jachthonden en
versleet vier geweren. Ontel
baar het wild en gevogelte
dat hij bij de poelier deed
belanden. Van verwoed stro
per werd hij hartstochtelijk
jager. Veel van zijn vroegere
jachtmakkers zijn reeds lang
overleden. Hij haalt dezer da
gen zijn 51ste acte. Hij
wordt 2 mei aanstaande 79
jaar.
Duizenden keren zag hij de zon aan
de kim verrijzen en zag zich duizen
den keren door de maan belicht. Hij
loopt nu moeilijk met behulp van
een stok, doch heeft ook nu nog een
vaste hand van schieten die menige
haas te vlug af is. Hij ging nooit
naar school, is een natuurmens zo
als weinig anderen. Wij stellen u
voor aan A. Scheepens te Gilze, al
om en beter bekend als de Schipper,
die al 70 jaren de stilte in de lande
lijke omgeving verstoort met knallen.
En ééns meende hij de duivel zelf te
hebben geschoten.
In de woning van zuster Marie op de
Bolberg brachten we een bezoek aan
het jachtfenomeen.
Stroper
We laten de Schipper thans zelf aan
het woord. „Ik was nog maar 9 jaren
oud, toen Willeke Vingerhoets mij
zijn geweer leende om onder de
spreeuwen in de kerseboom te schie
ten. Ik was gek op de klap van het
schot, hoe harder hoe liever. Nog
maar 12 jaren oud, schoot ik mijn
eerste haas. Ik vergeet het nooit, het
was met kermis. We waren met de
lichtbak en zagen twee hazen. Ik zal
ze in het licht zetten, zei Willeke, dan
kun jij schieten. Ik schoot, zag de
haas tuimelen en rende er als een zot
zo blij op af. De tweede haas smeer
de 'm. Ik zei: wel verdomme, dè
hadde motte zegge.
Hierna kreeg ik de smaak te pakken.
Mijn twee jongere broers hielden ook
van de jacht; mijn tweelingbroer (la
ter hoofdinspecteur verzekeringen)
gaf er niks om.
Ik stroopte dat het een lust was rond
de jaren 1900. Mijn vader Sjef had er
lol in, hoe ik als oudste bezeten was
van de jacht, de natuur en het avon
tuur. Op 28-jarige leeftijd kreeg ik
mijn eerste jachtakte van hem; het
kostte f22,50. Ik werkte op de steen
fabriek (van anderen hoorden we,
dat hij een uitstekende handvormer
was), doch het was inderdaad zoals
Jaoneke Den Baos zei: als de patrij
zenjacht opengaat, kan ik niks meer
met je doen.
Jager
Ik heb mijn part wel geschoten, zo
verzucht de Schipper na een verse
pruim tabak achter de kiezen te heb
ben gestopt. Als jachtmakkers had ik
o.m. Vingerhoets gedurende 19 jaren.
J. Verhoeven 17 jaren, wethouder J.
van den Wildenberg, P. Mol, Jac.
Cornelissen, Van Dorst en nu de laat
ste jaren een oomzegger Dré. Geen
akker of geen wei in het gebied Bol
berg-Vossenberg-Scheutjes, Raakeind
of ik zette er mijn voeten op. In een
jaar schoot ik 273 patrijzen, allemaal
uit de lucht. Hoeveel stuks wild en
gevogelte ik in totaal schoot, weet ik
niet, maar het was wel verschrik
kelijk veel. Onder de buit herinner
ik mij wel een vos, drie herten al
leen en negen met andere en een
varkensdas. De laatste zag ik van
achter, ik had nog looit zoiets ge
zien. Ik schoot hem en riep naar
Jantje Vingerhoets: jó kom nou eens
'k geleuf dèk nouw den duvel zellef
geschoten heb. Volgens de justitie
hadden we het beest niet mogen
schieten, doch toen ik hem open
sneed en een boel hazehaar in zijn
maag ontdekte, vond ik het zelf een
goede opruiming.
Huzeslaapje
Als jager heb ik nooi meer gestroopt,
seen diertje buiten het seizoen ge
vangen. ik meen wel dat je eerst
goed stroper moet zijn om jager te
kunnen worden. Vragen andere ja
gers zich onder elkaar af, waarom
schiet die Schipper er zo veel, dan
is dat omdat ik ze als stroper weet
te liggen. Oh ja, voor de rechter
kwam ik ook. 't Was unne goeie, ik
werd vrijgesproken. Hij zei: ga nu
maar Scheepens, doch zondig nooit
meer. Ik zei nog gauw: dat zei de
pastoor mee Paosen ook tegen me
en ik zorgde dat ik weg kwam...
Van een korte adempauze maakte
zuster Marie gebruik om te vertellen
hoe de Schipper jaren geleden viel
en een beentje in zijn heup bescha
digde. In medische behandeling had
hij zin noch tijd, de jacht zou er on
der lijden. Als gevolg hiervan loopt
hij thans met een stok. „Mèr 't gaot
best," zo voegt de Schipper toe.
Ook het slapen van deze natuurmens
is anders dan normaal, zo vervolgde
Marie. Houdt eenieder van een goed
bed en heeft zij dit voor de Schipper
klaar staan, de jager prefereert de
luie stoel in de bijkeuken voor een
hazeslaapje. Alle beloften hem voor
het ochtendgloren te zullen wekken,
wijst hij onvoorwaardelijk af met;
„Jollie verslaopen je toch mar."
Televisie
Alleen met de televisie heeft de
Schipper wezenlijke verandering moe
ten ondergaan. Zei hij aanvankelijk:
„Zo'n ding is niks, kunde wel een
prentenboek pakken," na enige tijd
was hij het die vroeg: .Marie is er
nog niks op dè ding." Voorkeur ge
nieten de Flintstones, Comedy Ca
pers, voetballers en biljarters. Dat
hij niet kan lezen verhindert niet,
dat hij intens geniet.
De Schipper zit naar zijn zin in het
gastvrije huis van zijn zuster. Hij
vergeet er soms zijn eigen houten
huisje in de buurt van de steen
fabriek, onder de reuk van hei en
den. Alleen op de weekeinden trekt
hij naar zijn eigen domein, waar hij
13 jaar met zijn vrouw woonde en
na haar dood vele jaren zelf zijn
huishoudentje regelde.
Bij het afscheidnemen demonstreert
de Schipper nog even hoe hij thans
schiet. De stqk laten vallen, in de
zelfde beweging het geweer schou
deren, en pang daar ligt het wild.
Geen medelijden tijdens de jacht,
doch wel in de barre wintermaanden
grote voederplaatsen van brood en
koren voor zijn vrienden uit bos en
veld. Toen we goeie dag zeiden, hoor
de de Schipper ons al niet meer.
Vanonder de statige noteboom op het
erf zwierf zijn blik over de wijdse
en landelijke omgeving. Mogelijk ook
zag zijn haviksoog in verre verten
een haas. Een haas met spreekwoor
delijke snelheid, die er nochtans ver
standig aan doet uit de buurt van de
79-jarige Schipper te blijven... anders
is hij reeds vroeg in het seizoen
het haasje.
Onlangs werd te Breda in het leven ge
roepen een informeel gespreks- en onl
moetingscentrum voor jonge mensen ui
het Nederlandstalige deel van België et
uit Nederland.
Tot de initiatiefnemers van het eersti
uur mogen worden gerekend: dr. Jan Le
hembre. arts en psychiater uit Antwer
pen, Achiel Sellcslag (Hever. bij Meche-
len). Marcel Smet (Deinze) en Jean Kier-
kels, algemeen secretaris van het Katho
lieke Instuifwerk Cs-Gravenhage).
Uit het reeds bestaande Jongerenkon-
takt Noord-Zuid, de jong-humanisten uit
Vlaanderen, de Jong-Nederlandse Lite
raire Dagen en andere groeperingen uit
zeer uiteenlopende richtingen werdei
jonge leidende figuren aangezocht oir
zich te scharen achter initiatieven to
hechtere samenwerking.
Zo ontstond de „Jongerenwerkgroe1
Nederland-Vlaanderen", die zich presen
teert als een blijvende kontaktvergade
ring van vertegenwoordigers van jonge-
renverenigingen uit beide landen. Ook
jonge particuliere personen o.m. ui',
de wereld van pers, radio en t.v. wor
den van harte toegelaten in dit gezel
schap, dat (voorlopig) geen institutiona
lisering wenst en ook geen bepaalde reli
gieuze overtuiging voorrang geeft.
Een eerste succes voor de groep wa1
reeds dat eerdergenoemde Antwerpsi
dr. Lchembre en de jonge ds. J. W.
Schneider uit Dokkum werden benoemd
in het bestuur van het in oprichting zijn
de (Bestendig) Bureau voor de Culturele
Integratie van Noord en Zuid. Namens de
Nederlandse Jeugd-Gemeenschap hebben
daarin zitting de heren Kierkeis en Sam
Naarden. Om het gesprek én het werk
toch een efficiënte struktuur te geven ligt
de dagelijkse leiding van de J.W.N.V. in
handen van: dr. Jan Lehembre, voorzit
ter: Jean Kierkeis, vice-voorzitter; mej
Lidwien Hoogewegen. secretaresse.
Laatstgenoemde is, o.m. als staffunctio-
naresse voor cultureel werk verbonder
aan de Rotterdamse A.M.V.J. Het secre
tariaatsadres van de J.W N V luidt' Ma
thenesserlaan 317 b, Rotterdam-3
(Advertentie!
Mljnhordt's Zenuwtgblettan
