>en! AD!! WA T KOMT ER UIT? Hoe organiseer IK een tuinfeest? HEMEL EN HEL VERENIGD VOORJAARS MODEBEELD Spelen met restanten Door: Mattieu Berden en „DE ZON TEGEMOET" Bertus Aafjes en de beschaamde maagdekens TUINTJE TUINTJE BUSSEKRUIT I OEN IK Bertus Aafjes in de torenkamer van zijn woning, het kasteel Hoensbroek opzocht, deed hij me sterk aan een monnik denken. En dat niet zo zeer door de hoge vensters en de middeleeuws-dikke muren van zijn werkvertrek of door het feit, dat hij in een oude foliant, het bekende „Cruydtboeck van Dodo- naeus", zat te bladeren, maar veel meer, omdat de studie der kruiden, waaraan deze dichter nu al jaren vele uren per dag besteedt, een waar monnikenwerk is. „Voor ieder kruid heb je een mensenleeftijd nodig", zegt hij. „Je komt nooit klaar met het doorgronden van alle geheimen, die de kruiden in zich verborgen houden. Aan ieder artikel, dat ik over het een of ander kruid publiceer, zit dan ook een studie van weken, soms van maanden vast". Bertus Aafjes is een jaar of vijf ge leden met de studie der kruiden be gonnen. „Ik kwam hiertoe", zo vertelt hij, „door mijn studie van de Odyssee. Odysseus' mannen werden door een speciaal kruid op het eiland Aeaea door de tovenares Circe omgetoverd in zwijnen. Odysseus besloot hen te gaan verlossen, maar zou eveneens in een zwijn zijn veranderd, dat wil zeggen: zou in de macht van het kwaad zijn gevallen, wanneer Hermes hem niet een ander kruid had gegeven, dat hem immuun maakte. En hier heb je nu de geschiedenis der kruiden door alle eeuwen heen in een notedop. Er zijn kruiden, die de mens goed doen en die hem kwaad berokkenen en al tijd weer opnieuw heeft de mens in het kruid een middel gezien om uit de handen van de boze te blijven. In ieder kruidentuintje, al is het ook maar enkele vierkante meters groot, zijn daarom ook hemel en hel verenigd. Kijk bijvoorbeeld maar eens naar deze twee boeken. Het zijn boeken over krui den van Isidoor Teirlinck, de vader van Herman Teirlinck. „Flora diabolica" heet het ene. en „Flora magica" het andere, kruiden dus, die je ongeluk en die je geluk brengen. Enfin, u weet nu hoe ik tot mijn be langstelling voor kruiden ben geko men. Het kruid, waardoor de mannen van Odysseus behekst werden en het kruid, waardoor hij onkwetsbaar werd voor deze duivelskunsten ben ik in Italië, Griekenland en het eiland Aeaea gaan opsporen. En ik geloof, dat ik het gevonden heb, hoewel de geleerden het daar nog lang niet over eens zijn. Mijn belangstelling was gewekt en toen ik van mijn reizen thuiskwam, heb ik een kruidentuintje aangelegd. Ik kweek daar alsem, basilicum, bieslook, bone kruid, selderie, bernagie apropos, doordat de bloempjes hiervan verlegen hun kopjes laten hangen, heet dit kruid ut het Vlaams: beschaamde maagdekens 7" citroenmelisse, dille, dragon, hysop, vervel, kattekruid, koreander. komein, kummel, maggie, knoflook, lavendel, 0- L. Vrouwebedstro, mierikswortel, rozemarijn, salie, thijm. tuinkers, ven kel, wijnruit en nog een paar andere. Sommige hiervan kweek ik omdat mijn vrouw ze in de keuken gebruikt, maar anderen alleen maar omdat ik ze paag zie bloeien. In ieder geval is dit mintje een mikrokosmos van de ma crokosmos en dat is wat mij zo intri geert. Ik zou het liefst over kruiden een roman schrijven, omdat in deze plantjes iets mysterieus zit. Een boek over kruiden schrijf ik nog wel eens. al kan het nog een jaar of vijf duren, voordat Jk de stof hiervoor bij elkaar heb Maar he titel hiervoor heb ik al Adam en Eva in de kruidentuin" zal het heten, omdat in deze titel de twee tegenstrijdi ge elementen van het leven, Adam en Eva verenigd zijn Adam is het plus- en Eva het minteken, maar het is ermee als met elektriciteit: wanneer je ze in een doosje stopt, vormen ze samen een volledigheid. Zo is het ook met de kruiden; er zijn er met goede en met slechte eigenschappen, maar tezamen zijn zij onmisbaar voor de mens". Bertus Aafjes kan nog urenlang door gaan met over kruiden praten, over het kruid en zijn invloed op onze moraal theologie, over het kruid en de erotiek, over kruiden als schoonheidsmiddel en als geneesmiddel. Hij heeft er in „Else- viers Weekblad" al tientallen artikelen over gepubliceerd en hierdoor de repu tatie van „kruidendokter" gekregen. ..Kijk maar hier", zegt hij lachend, en hij toont mij een brief, die geadresseerd g aan: „De kruidendokter van kasteel Hoensbroek te Hoensbroek". En die Prompt door de post bezorgd is. „Ik al jarenlang pijn in mijn buik", staat erin, „weet u hiervoor geen kruid?" „Als schrijver heb ik niet zo als medicament", zegt Aafjes, „en op dit soort brieven ga ik dan ook niet in. Voor een leek is er namelijk niets ge vaarlij kers dan zelf geneesmiddelen sa menstellen voor de een of andere ver meende of werkelijk bestaande kwaal". Voor wat dit laatste betreft kun nen we Bertus Aafjes alleen maar ge lijk geven. Voor een werkelijke kwaal moet de dokter het geneesmiddel voor schrijven. Wat echter niet wegneemt, dat kruiden, mits zij verstandig wor den gebruikt, een heilzame uitwer king kunnen hebben op onze gezond heid. Zo zal geen tandarts het afkeu ren, wanneer men bij mondontste- king de mond spoelt met kamillethee. En karwij in melk gekookt is beslist niet slecht voor de spijsvertering. Een oude dokter, die voorbij een tuin kwam, waarin een groot bed prei was aangelegd, heb ik eens horen zeggen: „Hier zullen ze voor nier klachten mijn hulp nooit nodig heb ben". Hebt u een baby, die last heeft van de ingewanden, dan kan het zijn dat de dokter u in de apotheek een flesje „oleum foeniculi" laat halen, hetgeen niets anders is dan een af treksel van venkel. En dat knoflook het geheim is van pen goede gezond heid, zal niemand ontkennen, al is het vervelende van dit geheim, dat niemand het geheim kan houden. Zo zou ik nog kolommen lang kun nen doorgaan, want praktisch ieder kruid is wel ergens goed voor, wanneer hei met mate wordt gebruikt. Het is daarom zo jammer, dat de meeste huis vrouwen het gebruik van kruiden bij de toebereiding van spijzen verleerd hebben. Verder dan peper, nootmus kaat en een paar takjes peterselie ko men ze niet meer. Wie zal bij het bra den van vlees nog een paar blaadjes salie gebruiken, of wat pepermunt of rozemarijn? En welke huisvrouw zal de gewone kassla juist die fijne pittige smaak geven door er een beetje bies look, citroenmelisse, dragon, dille of iets dergelijks overheen te snipperen? Nu zal de huisvrouw, die dit nog nooit gedaan heeft, doch er zo langza merhand wel van overtuigd is geraakt, dat kruiden in een keuken thuishoren, mij tegenwerpen: hoe kom ik eraan? Waar haal ik zo gauw een paar takjes rozemarijn of een paar blaadjes salie, een beetje dille of enkele blaadjes la vendel om de vis die fijne smaak te geven? Heel eenvoudig, mevrouw: leg een kruidentuintje aan. Natuurlijk moet ik hier voorop stellen, dat u een lapj% grond hebt. Groot behoeft het niet te zijn Een paar vierkante meters zijn voldoende, terwijl met enkele grote bloembakken ook al heel aardige resul taten te behalen zijn, indien u die paar vierkante meter grond niet rijk bent. Moeilijk is het kweken van kruiden niet. Iedere zaadhandel kan u de zaad jes of de jonge plantjes leveren en zal u graag zeggen hoe u ze planten of zaaien moet. Er zijn daarbij heel han dige boekjes in de handel, waarin u alles over het kweken van kruiden in eigen tuin kunt lezen. Maar als u tot dit kweken zoudt willen overgaan, doe het dan nu, want op enkele uitzonde ringen na is het voorjaar de juiste tijd om te planten of te zaaien. Sommige kruiden, zoals basilicum, kunt u zo vroeg mogelijk in een bloempot in de huiskamer zaaien en dan later, bijvoor beeld de tweede helft van mei. in de vrije grond verplanten. Het meeste zaad kunt u echter in de loop van april buiten aan de grond toevertrouwen, zo als bonekruid, dille, komijn, koriander, venkel, bieslook, bijvoet, citroenmelisse, i 'I1 "O OVIU1JYC1 11CU 1XV UlCli W1V.UIUVI1», heel veel belangstelling voor het kruid dragon of tuinkers. Wanneer u slechts een klein lapje grond tot uw beschikking hebt, wordt het natuurlijk goed uitkijken, welke kruiden u zaait of plant. Dan moet dit kleine lapje grond in de letter lijke zin van het woord worden uit gebuit. Het verstandigste zal dan ztfii die kruiden te kweken, die men voor direct gebruik het meest in de keu- Als de één of andere medeburger een nieuw huis heeft betrokken^ dan vindt men heel vaak in de omgeving van het nieuwe adres een bonte collectie restanten van balatum, linoleum of andere soorten vloerbedekking. Ge woonlijk zijn die restanten door welwil lende gezinsleden op een donker uurtje ergens gedeponeerd. Ze blijven een paar weken liggen en dan neemt de vuilnisophaaldienst ze wel eens mee. In de nieuwe stadswijken kan men soms de bulldozers vertwijfeld zien worstelen met rollen viltpapier en ge scheurde, verregende lappen zeil. Want zo zijn wij Nederlanders. We zijn zó gesteld op ordelijkheid in ons huis, dat we onhandige stukken afval weg moffelen naar een stukje braakliggende grond, een sloot of een stil plekje van een bos als we dat in onze omgeving hebben. Restanten van vloerbedekking zijn nu eenmaal waardeloos. En het be roerde is, dat er zoveel incourante brokken zeil overblijven als we een kamer van nieuwe vloerbedekking hebben voorzien. Weg ermee, dus. Toch is dit afval heel goed bruik baar voor het maken van een zoge naamde mozaiek-vloer. De oude Egyp- tenaren en de Romeinen deden het al Waarom wij dan niet? Het procédé is even eenvoudig als goedkoop. U neemt zeilrestanten van alle mogelijke kleuren en snijdt of knipt deze in snippers van verschil lend model driehoekig rechthoekig langwerpig, enz. Met'- wat passen, meten en bijsnijden, kan men van al die honderden stukjes een fantastische legpuzzel maken. De stukjes worden met behulp van waterkit (bij de woninginrichter in grote bussen en kleine potten te koop) op de vloer ge plakt. Een betonvloer behoeft alleen stofschoon te zijn; op een planken vloer kan men beter eerst een onder laag van hardboard neerleggen Na de stukken „pas" te hebben geplakt ziet de vloer er natuurlijk uit als de bouw put van de Haringvlietbrug. Overal de grijze vlekken en klodders van de kit die u gebruikte. Een fikse schoon maakbeurt met een niet te sterk schuurmiddel maakt echter van uw modderige vloertje een wonder van mozaiekkunst, vol helle kleuren en grillige patronen. Het blijft levenslang goed als u linoleum of linofeit ge bruikt. Het gebruik van balatum is niet aan te raden. Voor kleine ver trekken is het zeldzaam leuk. Misschien inspireert het mozaiekvloertje u, nadat het geduldwerkje gedaan is, nog wel tot het maken van echte linoleum- mozaieken, die u in een smalle witte lijst aan de wand kunt hangen. Maar dat is al kunstnijverhéid aan het wor den. ken nodig heeft, zoals peterselie, bies look, rozemarijn, dille, kervel, basi licum, bonekruid, borage, tijm, dra gon en salie. Zulk een klein kruiden tuintje vraagt niet veel verzorging, maar zal u en uw huisgenoten wel veel eetgenot verschaffen. En dat al leen reeds loont de moeite en zal een heilzame uitwerking hebben op de gezondheid. Eten immers, dat sma kelijk is en met plezier gegeten wordt verteert beter. Mocht u tot de ongelukkigen beho ren, die zelfs niet de beschikking heb ben over één vierkante meter grond, dan zou ik u willen aanraden om ten minste peterselie in een bak te zaaien en die ergens voor een venster te zet ten. Want een keuken zonder peterselie is geen keuken. En bang behoeft u niet voor dit kruid te zijn, want peterselie wordt allang niet meer als een onge- luksplant beschouwd, zoals dit in de middeleeuwen nog het geval was. Als men peterselie verplantte, had men geen lang leven meer. Het was daarbij een echte „flora diabolica", een echte dui- velsplant. want men kon er iemand door beheksen. Had men immers een hardgrondige hekel aan iemand, dan behoefde men uit diens naam slechts een peterselieplant uit de grond te trekken en die daarna opnieuw te plan ten om van hem verlost te zijn. Zaai de peterselie echter overvloedig, want het grootste deel van het zaad komt niet uit omdat de duivel dit weg pakt. Maar ook dat is een middeleeuws sprookje. Uw make-up uw halsje zal zonnig zijn met kleine parel moeren glansjes die tot zelfs in de poeder liggen verborgen. zal omwonden zijn met sjaaltjes, strikjes, lange luchtige dassen of voiles die mogen reiken tot aan de mantelzoom. uw haren uw taille zullen gekruld zijn en voor grote gelegenheden met korte pijpekrul- len aan het achterhoofd versierd worden. zal geaccentueerd worden door een ceintuur, bij voorkeur een leren, die losjes omgestrikt mag zijn. uw hoeden uw japonnen zullen zo zwierig zijn als van Audrey in My Fair Lady, of zo rond en onschuldig achterop het hoofd staan als van het onnozel ste kostschoolmeisje. De japonnen zullen wervelende rokken hebbende stoffen zullen zacht en wuivend zijn (Trevira georgette). zulle]} een smal lijfje hebben en wijde wervelende, gerimpelde, ge plooide. geplisseerde of klokrok- ken, danwel rechte rokken met wikkel- of draperie-effect. uw stoffen zullen zacht en wuivend zijn, be drukt in felle of zachte tinten; alleen de fijne wollen stoffen zullen effen zijn of gemêleerd met wit. DE HUIS-, TUIN- EN KEUKENBODE Goeiegruttensingel 61 - Romsterdam Romsterdam, 12-1-19— Weledele heer K. Rankjorum, Vergeetmijnnletstraat 17, Balkenburg Beste Ouwe vrijgezel Hartelijk dank voor je bijdrage: „Het blijde leven van de rood- gebiesde Vlaamse Gaai". Jammer van je honorarium; dat heb jé reeds op voorschot opgenomen. Kun je voor ons lentenummer niet een verhaal schrijven over het onderwerp: „Hoe organiseer ik een tuinfeest". Het moet een beetje leuk zijn, zodat de mensen eens kunnen lachen. Dat hebben ze nodig in deze tijd. Met vriendelijke groeten Jan Stuipjens chef-redacteur. P.S. Wanneer wordt er eindelijk eens getrouwd? K. RANKJORUM Publicist Balkenburg, 16-1-19 Beste Jait Dat is ook wat? Krijg ik geen centen? Waar moet ik dan van leven Stuur onmiddellijk geld. Wat je tuinfeest betreft, daar ben ik druk mee bezig. Groetjes, Karei DE HUIS-, TUIN EN KEUKENBODE Romsterdam, 22-2-19 Weledele heer K. Rankjorum, Vergeetmijnnletstraat 17 Balkenburg Amice Waar blijft je verhaal? Je bent zoals gebruikelijk weer de laatste. Jan Stuipjens chef-redacteur K. RANKJORUM Publicist Balkenburg 25-2-19— Beste Jan, Dat tuinfeest-gedoe bezorgt mij slapeloze nachten. Ik heb helemaal geen tuin. Hoe kan ik daarover nou een verhaal schrijven? Er schiet mij ook niets te binnenIk doe mijn best. Binnen enkele dagen kun je stellig mijn copy verwachten. Karei P.S. Kun je me toch niet wat voorschot sturen? DE HUIS-, TUIN- EN KEUKENBODE Goeiegruttensingel 61 Romsterdam v Romsterdam, 27-2-19 Weledele heer K. Rankjorum, Vergeetmijnnletstraat 17, Geachte heer, Uw copy nog steeds niet ontvangen, Wij moeten afsluiten. Dat u niet over een tuin beschikt is geen excuus om niet over een tuinfeest te schrijven. Het is een bekend feit, dat de beste verhalen worden ge schreven door mensen, die er geen verstand van hebben. Waar zou het naar toe moeten als journalisten, die over de maan moeten schrijven, eerst een raketreis gingen ondernemen? Ik reken per 1 maart a.s. op uw copy. Hoogachtend, J. Stuipjens RIJKSPOLITIE Groep Balkenburg Aan: Directie van de Huis- Tuin- en Keukenbode Op verzoek van Karei, Ursinus, Bodewijk Rankjorum, oud 43 jaar, van beroep publicist, wonende Vergeetmijnnletstraat 17, Balkenburg, delen wij u mede, dat genoemde Rankjorum moeilijk teden heeft gehad ex artikel 2284 sub. f, Wetboek van Strafrecht, met zijn buur vrouw. Rankjorum werd op donderdag 4 maart aangetroffen in de tuin van eerdergemelde buurvrouw, althans bevond hij zich op een terrein dat niet zijn eigendom of als zijn huur-eigendom kan gelden. Hij was samen met de echtgenoot van onderhavige buurvrouw doende lampionnetjes op te hangen. Vermelde mannelijke personen deden zulks met zoveel luidruchtigheid, dat talrijke omwonenden daarover telefonisch hun beklag hebben gedaan. Gezien het verge vorderde uur 02.30 uur in de morgen en het grote aantal lege flessen moet van burengerucht ex artikel 799A60 van de Algemene Politieverordening, van ordeverstoring ex artikel 407, sub. t. en openbare dronkenschap ex artikel 661 B worden gesproken. Bij zijn pogingen met een tuinemmer over zijn hoofd het slaapkamervenster van eerder genoemde buurvrouw binnen te klimmen is eerderge noemde K. Rankjorum door een glazen serredak gevallenHij moest met een arm- en beenbreuk en een lichte hersenschudding in het r.-k. ziekenhuis St. Blasius worden opgenomen. Door mevrouw H. Sob-Zemius, Vergeetmijnnietstraat 15, werd een aanklacht wegens vernieling van haar eigendom ingediend. De groepscommandant van dé rijkspolitie, groep Balkenburg Balkenburg, 7 maart 19— Aan de directie van de HuisTuin- en Keukenbode ROMSTERDAM M.H. Namens de 36 bewoners en abonnees in de Vergeetmijnnietstraat te Balkenburg zeg ik hiermede het abonnement op uw blad op. Wij willen de Huis- Tuinen Keukenbode NOOIT meer lezen. Voor de namen, adressen en handtekeningen der afzeggers, zie bijgevoegde lijst. Hoogachtend, P. hut HUIS-, TUIN- EN KEUKENBODE Intern memorandum Van: directie Aan: chef-redacteur datum 10/3 Moeten wij mensen als Rankjorum per se handhaven? Ofwel hij stapt in de verkeerde trein, ofwel hij verliest mijn portefeuille in het buitenland ofivel hij valt door een glazen dak. En wat kost ons die man aan abonnees?!! Wilde hij maar eens trou wen, dan waren die kuren wel afgelopen Ik stel u voor nooit meer vrijgezellen 'en zeker geen verstokte alt Rankjorum bij ons in dienst te nemen. D. DE HUIS-, TUIN- EN KEUKENBODE Goeiegruttensingel 61 - Romsterdam Romsterdam, 31-3-19 Aan de Weledele heer K. Rankjorum, p.a. r.-k. ziekenhuis St. Blasius, A-paviljoen, kamer 34 Balkenburg Beste Karei, Je verhaal: „Hoe organiseer ik een tuinfeest" hebben wij, helaas niet meer kunnen gebruiken. Ons lentenummer was reeds verschenen. Eerlijk gezegd viel het ook tegen. Ik kan mij voorstellen, dat een onverbeterlijke vrouwenhater met tegenzin zijn verhalen dicteert aan een verpleegster. Ik verneem met genoegen dat je beenbreuk niet gecompliceerd is en dat het gipsverband over een week of vier weer van je arm mag. Gelukkig dat je de buurvrouw haar aanklacht heeft ingetrokken Hou je taai en tot kijk. Jan Stuipjens Enige en algemene kennisgeving VERLOOFD MYRNA SOMERS en KAREL RANKJORUM Balkenburg 15 mei 19 Verpleegstershuis St. Blasius Vergeetmijnnietstraat 17 Tijdelijk adres: r.-k. ziekenhuis St. Blasius A-paviljoen, kamer 34 -J

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1965 | | pagina 33