Pungelaar veranderde in
niemand ontziende
gangster in pantserwagen
door clemente
douanehouding
aan grensovergangen
Belangrijker en
waardevoller
dan u denkt, zijn
de koopjes
bij de
Diefstal
Primair
Dubbel spel
Geheim
Lichte zeden
Staartschutter
Levensgevaar
Brutaal
Kraaiepoten
4
=as
KLEDINGBOKSER
(Dames- en Hereneonfectle)
BIERKAAI STRAAT 30,
HULST.
JSpS
mÊ* I
Elke dag wordt
een feestdag met
zon enorme Enorm
van Jasneva!
Heeft u dat fijne
genoegen al eens
gesmaakt?
Keuze uit vier:
de Enorm van
27 cent,
de Parfait van 22,
de Vedette van 14
en de Vivat
van 6 cent.
Billijk geprijsd.
Veel geprezen.
De hele week:
licht en lekker!
SIGARENFABRIEKEN
VALKENSWAARD
BOTERSMOKKEL
door JAN VAN DE VEN
Smokkelaars gedragen zich aan de Belgisch-Nederlandse
grens als gangsters. Gewone burgers worden de dupe
van hun praktijken om de douane te verschalken. Daar
moet fel tegen opgetreden worden, vertelt de heer R. D. de
Lang, inspecteur bij de douane. Hij heeft de zorg voor het
grensgebied, dat ongeveer de streek tussen Roosendaal en
Baarle-Nassau omvat. De gangstermethoden ontstaan, om
dat de grensbewakers een steeds sterker beveiliging van
de grens uitzetten, onder andere met behulp van techni
sche apparatuur. De methoden om de moderne bewaking te
doorbreken ontwikkelen zich meer en meer naar de vorm
van een guerrilla-oorlog. En dat allemaal omdat de boter in
ons land beter en goedkoper is dan die in België.
Tot voor enkele jaren moest de grens
bewaking voor het merendeel be
dacht zijn op smokkel van België
naar ons land. Door de oprichting
van de EEG is de figuur ontstaan,
dat de zes landen meer landbouwpro-
dukten voortbrengen dan zij nodig
hebben. De overschotten moeten er
gens blijven. Smokkelorganisaties we
ten er wel weg mee. Zij kopen in ons
land, en soms zelfs rechtstreeks van
de zuivelfabriek, goede boter en trans
porteren die naar onze zuiderburen.
Maar ook daar heeft men een teveel.
De regering van België heeft overi
gens een garantieprijs voor (onder
meer) boter vastgesteld, zodat de boe
ren geen schade ondervinden.
De illegale export van ons zuivel-
produkt is er de oorzaak van, dat de
Belgen met méér blijven zitten dan
eigenlijk nodig is. De regering daar
betaalt, logisch gevolg, een hogere ga
rantieprijs. De officiële Belgische in
stanties verzetten zich fel tegen deze
belachelijke situatie. De douane daar
heeft zelfs het mandaat gekregen om
premies te geven aan hen, die smok
kelaars of hun organisatie aangeven.
De Nederlandse ambtenaren hebben
die bevoegdheid niet, maar zij kun
nen wel de onkosten van een tipgever,
bestaande uit bijvoorbeeld reiskosten,
vergoeden.
staan meer heeft, omdat dan de prijs
verschillen zijn opgeheven. De bedoe
ling van de EEG-partners is toch dui
delijk omschreven. In de zes landen
moeten de prijzen op gelijk niveau
komen.
Het is voor onze d >uane geen primai
re taak om smokkel naar het buiten
land met strakke hand aan te pakken.
Haar eerste taak is het beschermen
van de Nederlandse economie: het
heffen van invoerrechten en accijn
zen op goederen, welke in ons land
worden ingevoerd. Secundair be
strijdt de douane illegaal vervoer naar
het buitenland. Smokkel staat in de
wet aangegeven als een overtreding
en niet als misdaad. Dat het toch uit
draait op misdadige feiten komt door
de gewraakte gangsterpraktijken.
Door als jachthonden op misdadige
marchandeurs te jagen beschermen
we de Nederlandse burger, zegt de
heer De Lang. Vergeet niet dat de
man, die boter "an hier naar België
brengt, gewend is op een gemakke
lijke manier zijn boterham te verdie
nen. Een chauffeur die met een par
tij boter de grens passeert en door
de douane heenbreekt verdient in
één nacht ongeveer honderd gulden.
Hu ïeeft alleen pech wanneer wij
hem in zijn kraag vatten.
Als we nu even doordenken komen
we tot de conclusie, dat deze man
over enkele jaren geen vrachten con
trabande meer te rijden heeft en dat
zijn organisatie geen reden van be-
De man die tot dan zijn dagelijkse
kost heeft verdiend met smokkelen
komt zonder twijfel in moeilijkheden
als hij niet tijdig een andere ver
dienste heeft gevonden. En denk maar
niet dat hij zijn heil gaat zoeken in
een pendelbaantje naar Rotterdam.
Hij is veel te werkschuw. Hij zal
met de organsatie ongetwijfeld over
gaan op diefstal. Op dit punt hebben
we al ervaring opgedaan. Vorig jaar
bijvoorbeeld, rolden we een smokkel
organisatie op. Niet alle leden van de
groep verdwenen in de cel. Ik bedoel
niet de figuren achter de schermen,
want die weten zich heus wel gedekt
te houden, maar de stromannen. Eén
handlanger bleef vrij rondlopen. Deze
schakelde over op diefstal. Nu zit hij
óók in de gevangenis.
Je hebt ook benden die een smokkel-
pauze inlassen. Even uitrusten, zich
even stilhouden omdat wij te dicht op
de hielen van de heren zitten en dan
weer aan de slag. Verder zijn er ook
nog organisaties die niet genoeg meer
verdienen of domweg niet meer dur
ven. Zij schakelen eveneens over op
diefstal. In bendevorm notabene.
De douane werkt reeds preventief
wanneer zij kans ziet zoveel mogelijk
groepen uit te schakelen of de benden
klein te houden. Het leuke is dat de
tegenpartij enigszins meehelpt, omdat
de samenstelling van groepen nogal
eens wisselt. Dit komt doordat de
saamhorigheid bepaald niet groot is.
De „vakbroeders" beduvelen elkaar
zoveel zij kunnen. Door ons optreden
beschermen we dus Brabant en ook
andere provincies voor een inbraak-
plaag.
sprekend een kans voor lieden met
twijfelachtige bedoelingen. Het is
moeilijk om een modus voor dit pro
bleem te vinden. In negen van de
tien gevallen wil men met de aller
beste intenties de controlepost voor
bij. Moeten we nu voor die ene over
blijvende de soepelheid laten schie
ten?
De heren gaan overigens slim te werk.
Soms heeft een vrachtauto van buiten
af gezien een rondlopend dak. Als je
dan de bergruimte eens aan de bin
nenkant bekijkt, blijkt de ronding
plaats gemaakt te hebben voor een
volkomen horizontaal vlak. In de loze
ruimte kan een aardige hoeveelheid
boter weggemoffeld worden. Hetzelf
de geldt voor de auto met een dubbele
wand. Alleen met een meetlat merk je
dat de laadbak aan de buitenkant ze
ven meter lang is en aan de binnen
kant maar zes meters telt. Zo krijgen
ze aanzienlijke hoeveelheden boter
tegelijk de grens over, als wij er niet
waren om verdachte gevallen eruit te
pikken.
Naast de veelvuldige gangsterpraktij -
tijken krijgen we ook in groeiende
mate te maken met smokkel via de
grenskantoren. Vrachtauto's met opge
bouwde laadruimte blijken soms een
geheime bergplaats of een onderla
ding te hebben. We weten dat de
smokkelkoningen „legaal' proberen" te
werken. Zij zijn hierop gekomen na
onze nieuwe instructies om aan de
Belgisch-Nederlandse grens zoveel mo
gelijk „door te wuiven", zodat het ver-
keer tussen de landen zo weinig mo
gelijk stagnatie ondervindt. „Vanzelf-
De grenspost bij Wuestwezel, aan de weg langs
Wernhout, geldt als de drukste overgang aan de
zuidgrens van ons land. De foto is aan genoemde
grensovergang gemaakt. Er kan niet de indruk
worden gekregen, dat over deze weg zoveel per
sonen- en goederenvervoer naar en van België komt.
Het doorwuifsysteem van de douane bevordert dus
een snelle communicatie tussen ons land en dat
van de zuiderburen; een kans voor smokkelaars.
Illegaal vervoer over de grens geschiedt ook wel
langs binnenwegen. De geënsceneerde aanhouding
geeft weer hoe de douane daartegen optreedt. Erg
zachtzinnig is dat optreden niet, maar op de foto
linksonder kan men een indruk krijgen van de
attributen, waarmee de douane wordt bestreden.
r
•mA i
WmmËk
ilIiiS
iO
s Vx' V»
r-, j
Mrs
m I
gehouden te worden, omdat zij vrijwel
dagelijks op en neer rijden. Wie ver
moedt er nu achter een fors geschil
derde goede naam contrabande? Die
chauffeurs hebben van hun werkge
ver de verantwoording gekregen voor
een bepaalde wagen. Niemand komt
in de gelegenheid om onregelmatig
heden te constateren, zodat zwakke
broeders in de gelegenheid zijn om te
zwichten voor een schnabbelt je.
Vrachtwagens met dekzeilen gaan ook
niet altijd met legale lading de grens
over. De wagens worden al in Rotter
dam of in een andere grote stad ge
laden en handige jongens stouwen
onder de geregistreerde lading nog
vier of vijf ton boter. Natuurlijk houdt
onze dienst controle op het laden,
maar enkele ambtenaren zien geen
kans om een groot laadstation, waar
honderd of meer trailers tegelijk wor
den opgetast, voortdurend in de gaten
te houden.
De op het oog „gezonde" lading komt
aan de grens, afgedekt met een zeil,
dat met controleloodjes verzegeld is.
Dubbel spel lijkt vrijwel onmogelijk,
en de beambte moet maar uitvissen of
de lading in zijn geheel verantwoord
is. Zo slipt er wel wat door de ma
zen. Reken maar dat de heren smok
kelaars geen kans voorbij laten gaan
om zo snel mogelijk rijk te worden.
Niet altijd heeft de chauffeur van de
auto België als bestemming. Vaker
komt het voor dat de man een lading
heeft voor Frankrijk of nog verder.
Ergens in ons buurland verdwijnt de
wagen voor een tijdje, om de boter
af te laden. Moeilijk, omdat de vracht
verzekerd is? Welnee, de goochemerds
hebben het wel zo versierd dat met
weinig moeite en zonder beschadiging
van de loodjes de „verrassing" voor de
afnemers gelost kan worden.
In een enkel geval spelen chauffeurs
van bonafide vervoersmaatschappijen
mee in het ongeoorloofde spel. Zij lo
pen immers de minste kans om aan-
De benadering van de chauffeurs dooi
de smokkelorganisaties gebeurt, voor
zover wij kunnen nagaan, niet in ons
land. Dat vindt plaats in Antwerpen,
waar de vrachtrijders allemaal wel
eens wat moeten afleveren. Deze stad
herbergt, zoals iedere metropool, vrij
veel louche gelegenheden, waarin
vrouwen van lichte zeden hun domi
cilie hebben. Deze vrouwen worden
door contactpersonen van smokkel
koningen benaderd om een extraatje
te verdienen met het paaien van
chauffeurs. Zo steekt één organisatie
heel voorzichtig via de vrouwen de
voelhorens uit. Allicht tippelt er ie
mand in.
In ons land krijgen smokkelaars die
zich rustig gedragen een milde straf.
Anders wordt het, zoals reeds aan
gestipt, wanneer een vrachtwagen of
een bestelwagen door een organisatie
wordt omgebouwd tot pantserwagen.
Vorig jaar nog wisten we zo'n pant
serwagen te pakken te krijgen. In de
achterkant van de auto was met be
hulp van stalen schotten een kooi ge
bouwd voor een schutter. Je lacht niet
meer als je de attributen van de
„staartschutter" onder ogen krijgt.
Handgranaten, stenguns, kraaipoten
en een schijnwerper om achtervol
gers te verblinden, behoorden tot zijn
werktuigen. Alleen met grof geweld
kan zo'n kolos tot staan gebracht wor
den. Ofschoon onze versperringen ook
wel eens aan flarden gereden worden.
En wij gebruiken geen kinderachtige
spaanse ruiters. In verregaande roe
keloosheid vliegen zij op de afzetting
af. Soms hebben zij geluk. Een andere
maal wij, door de wagen tot staan te
brengen.
In het archief van de douane zijn
krasse bewijzen van zo'n treffen te
vinden. Foto's tonen wat er is over
gebleven van auto's die met moeite
door een versperring zijn „gezeuld" en
daarna nog in staat waren te rijden.
De inzittenden en in weinige geval
len ook de buit waren verdwenen
toen de grensbewakers ter plaatse
kwamen. De staartschutter van deze
smokkelauto heeft overigens geluk ge
had, want de Belgische douane, die
ook achter de wagen aanzat, mag met
grof geschut werken en heeft inder
daad niets nagelaten om de inzitten
den van de auto te raken. De be
pantsering showt aan alle kanten spo
ren van kogels.
Voor het vervoer van boter gebruikt
een bende ook wel een personenauto,
die voor weinig geld op de kop is
getikt. Met dit vervoermiddel heeft
een chauffeur minder kans tegen de
douane-afzetting. De ambtenaar aan
de grens herkent echter gauw de luxe
smokkelwagen tussen het normale ver
keer. De botervervoerder is licht van
de rest te onderscheiden. Heel onnozel
verzekert de bestuurder dat hij niets
aan te geven heeft, maar ondertussen
kreunen de veren van de wagen
Lukt het de auto om door de versper
ring heen te komen dan zet de grens
bewaking de achtervolging in. Voor
een toeschouwer krijgt „het spel" nu
pas echt spanning, want de achter
volgde gooit kraaiepoten uit om de
banden van achteropkomende wagens
te laten springen. Tegen dit venijn
staat de douane bijna machteloos. Hier
kan niet meer gesproken worden van
een overtreding. Hier wordt gespeeld
met mensenlevens.
Kraaiepoten zijn geliefd bij de smok
kelaars, maar olie mag er ook zijn.
Men loost dit kleverige spul in boch
ten, teneinde achtervolgers van de weg
te laten glijden. Minder ernstig lijkt
de achtervolging zonder geweld. Maar
aangezien het smokkelgilde niet alleen
's nachts werkt ondervindt ook de be
volking van grensstreken grote hinder
van zijn optreden.
Wij hebben wel meegemaakt, zegt de
heer De Lang, dat we op een zondag
morgen achter een auto aanjoegen,
die met honderd kilometer per uur
door een grensdorp suisde. Vroege
kerkgangers moesten naar de kant
van de weg rennen om onder de
aanstormende wielen vandaan te blij
ven. Juist in dat dorp wierp de smok
kelaar kraaiepoten uit. Een nietsver
moedende motorrijder werd daarvan
het slachtoffer.
In Roosendaal beging kortgeleden een
chauffeur een stommiteit om nooit te
vergeten, onderbreekt de dienstgelei-
der van de centrale douanepost, de
heer M. Jeroense. In een straal van
tien kilometer rras bij wijze van
spreken geen ambtenaar te beken
nen. Toch strooide de waarschijnlijk
zenuwachtig geworden smokkelaar
midden in de stad kraaipoten. De ge
volgen laten zich raden. Een tiental
automobilisten was gedwongen aan
de kant van de weg te gaan staan
omdat de banden van hun voertuigen
aan flarden gereden waren.
Zo zie je maar meer, vervolgt inspec
teur De Lang, dat de heren voor niets
terugdeinzen. Niet alleen ons leven
komt regelmatig in gevaar voor een
paar honderd kilootjes boter maar ook
het leven van hen die niets met de
affaire te maken hebben.
De mentaliteit van de smokkelaars
veranderde in de loop der jaren. Voor
de oorlog verdiende men een rijks
daalder per vracht en nu staan hele
organisaties klaar om in korte tijd
miljonair te worden. Het wordt hen
overigens niet moeilijk gemaakt om
boter in handen te krijgen.
Boterhandelaar kan iedereen worden.
De man achter de schermen zorgt voor
„handelaren", die het produkt recht
streeks van de zuivelfabriek betrek
ken. Via tussenhandel een onder
linge zaak komt de vracht op de
verlaadplaatsen en vandaar gaaf het
over de grens. In België zijn al af
nemers gevonden. Dezen grossiers
of directeuren van zuivelfabrieken
vermengen de Nederlandse boter met
Belgische en met een nieuw wikkel
komt het produkt op de markt.
We hebben wel meegemaakt dat de
organisatie brutaalweg met de pant
serwagen naar de zuivelfabriek reed
en vandaar rechtstreeks naar de grens.
Dit systeem houdt voor de bende
meer gevaar in dan verlading aan de
grens, hoewel ook deze methode niet
erg gelukkig is, omdat een langere
afstand naar het land van bestemming
moet worden afgelegd. De kans op
ontdekking stijgt naarmate er een gro
tere afstand te overbruggen is. An
derszins weten wij spoedig wanneer
verlading in de grensstreek plaats
vindt.
Het moeilijke van ons werk ligt in
het ontmaskeren van de grote man
nen. Handelaren en chauffeurs vlie
gen wel in het net, maar zij weten
er zich buiten te houden. Wij hebben
wel vermoedens tegen zekere figuren,
maar de rechter vraagt om bewijzen.
We moeten gewoon wachten, totdat
een smokkelbaron zich bloot geeft.
In de dertiger jaren ging het veel
sportiever toe. Toen zeulde een werk
loze voor een paar centen een zak
suiker, een produkt dat in België goed
koper was, over de grens. Zo'n man
liep of fietste door het veld. Voor een
douanier op de fiets leverde het geen
moeilijkheden op om achter smokke
laars aan te gaan.
Die kerels presteerden het overigens
om met een flinke baal (pungel) op de
rug van een plaats aan de andere kant
van de grens naar Roosendaal, Ber
gen op Zoom of Oudenbosch te lopen.
Kort na de oorlog kwam de smokkel-
stroom uit dezelfde richting. Toen was
hier gebrek aan onder meer katoen,
nylons, haarnetjes en horloges. Er be
stonden in die tijd nog geen groot op
gezette benden. Ieder werkte voor
zichzelf.
Nu verdient men een gulden netto op
een kilo boter. Per gelegenheid gaat
er tot duizend kilo naar de over
kant. De heren hebben voor de winst
dus wel wat over.
Een enkele keer stuit de douane op
smokkel via waterwegen. Deze moge
lijkheid houdt voor de smokkelaar
echter meer financieel risico in om
dat de Belgen bij aanhouding het
transportmiddel verbeurd verklaren.
Een schip vergt een grotere investe
ring dan een auto, die al voor vijf
honderd gulden te koop wordt aan
geboden. Bovendien laat een schipper
zich niet zo gemakkelijk ompraten'
Dit is één van de weinige garantie die
de douane heeft. Het is tevens een
lichtpuntje in een „duister" bedrijf.
Bij iedere poging tot aanhouding krijgt
de tegenpartij een eerlijke kans. Als
de douaniers weten dat er 'n auto met
illegale zuivel langs komt, wordt voor
alle zekerheid de weg afgezet. Enkele
honderden meters voor de versperring
stelt zich een ambtenaar op, om met
een stopteken het naderende gevaarte
tot staan te brengen. Bij het zien van
„gevaar" verhoogt de smokkelaar ech
ter snelheid. Zich niet bekommerend
om de douanier, die voor zijn leven
moet duiken.
