h van
enclub
Nederlandse Lotto-uitvinder
in België achter de tralies
WALEN eisen
Vlaamse
tegen
waarborgen
hegemonie
K
kostuum
148r
Baron Bluff op oorlogspad
Herziening wet is
een acute aangelegenheid
thans
Vanavond film: Indiscreet
haal nu boeken in huis
HANDIG ZAKENMAN OF OPLICHTER
NA NIEUWE BELGISCHE GRONDWET
Nederlandse kunst
op
Nieuw Amsterdam
ORT
UNSTNIEUWS
Smokkelboter
onderschept
Vandaag
Morgen
rkaveling tuinbouw
centrum Kapelle
s-
HOOGWATER
Protesten
Wie was hij
Steekpenningen
Bent U ook zo
snel verkouden?
Even snel en
bovendien veilig
helpt Rheumin U
er weer van af!
Betaald voetbal
op 14 maart
Am ateurvoetbal
op 14 maart
konUé enop/pnwJet, iehalvt
VtxrVWVtoalVO kmvktv.dil
rry, eig. G. Post, Kruiningen en
herdershond. Franse herders hon-
Laoulou van het Dinkel en Regge-
eig. I. J. Risseeuw, Kapelle. Ter-
Draadh. foxterrier Highccliff's
e's Rambler, eig. T. van der Veen,
ïrdam en tevens beste terrier,
npioenschapklasse Kobold of
)hna van Delta, eig. A. W. Dert,
W. Souburg. Ierse setters Nous-
ig. A. M. Maas. Goes. Engelse
rspaniels Fieldstone's Xerxes, eig.
leksma. Goes. Dashonden langhaar:
;ka van de Zeeuwse Stromen, eig.
ison. Koudekerke. Dameshondjes
n beste van de dameshonden Li
andria, eig. mevr. M. E. Massink,
elburg. Japanse spaniels Arwij,
nej. A. J. Stein, Baarland. Dwerg-
hers Sonjaleken. eig. mevr. W.
Tetenburg. Middelburg. Dwergpoe-
Jes^ica van Ladyle, eig. mevr. H.
per-Siepman, Goes.
(Van onze correspondent)
,-JANSTEEN Nog steeds heerst
n flink prijsverschil voor Belgische
iederlandse roomboter wat tot ge-
heeft dat de smokkelhandel nog
tiert. De Belgische douane wist
de grens een auto met 200 en een
met 700 kg roomboter in beslag te
en. De chauffeurs wisten te ontko-
:s
Landbouw 19.30 uur Bloembolle
ond Mij. voor tuinbouw en plan
inde
DELBURG
ty 20 uur Alleman, a.l.
KLINGE
nema v. Dijck 19.30 uur Irma 1
>uce, 18 j.
£L
ït Centrum 20 uur Irma la Douc
jaar
NEUZEN
ixor 20 uur Mitrailleur commaiv
18 j.
LRBKNDIJKE
meentehuis Raadsvergadering-
fST
oscoopgebouw 20 uur Mondo Cane
jaar
DDORPE
de Block 15 uur Jaarmarktschietip
de Cock 14.45 uur Jaarmarktschk
ig
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 8 MAART 1965
PELLE In hotel ..De Zwaan" te
>lle heeft de Z.L.M.-secretaris J.
cusse vrijdag gesproken over het
ikkelings- en saneringsfonds voor
indbouw en over de ruilverkaveling
het tuinbouwgebied Kapelle waar
de drie centrale landbouworgani-
s een voorstel hebben ingediend,
ie provinciale urgentielijst staat de
erkaveling van dit blok op.de vijfde
heer Markusse wees o.a. op de
elijkheden om een bedrijf te be-
gen met behulp van het O. en S -
s. Vooral voor oudere ondernemers
een klein bedrijf zitten hierin kan-
odzakelijk zal intussen zijn dat een
al ondernemers afvloeit naar b.v.
lieuwe Flevopolders. Alleen hier-
kan er grond voor sanering be-
cbaar komen. Wanneer de ruilver-
ling in voorbereiding in werking i?
den zijn ook degenen die hun »bc-
beëindigen met behulp van het
n S.-fonds, verplicht hun vrijko-
de grond in te leveren voor de sa-
tgsgrondpot. Uit de discussie bleek
elijk dat de ondernemers in dit ge-
overtuigd zijn van de noodzaak
verkaveling.
H'gen, dinsdag 9 maart: Hanswee'
en 19.06 uur; Terneuzen 5.59 en 18 r
\nissingen 5.31 en 18.00 uur; Wemei
e 7.25 en 19.48 uur.
DELBURG
houwburg 20 uur Nationaal Balie
tTGENE
meentehuis 17 uur Installatie plaat
lij ke commissie ruilverkaveling.
WERPEN
V.O. 20 uur Victoria en haar huzaar
KLINGE
nema v. Dijck 19.30 uur Irma la DoU-
18 j.
'L 1'
;t Centrum 20 uur Irma la Douce,
ITBURG
idel Theater 20 uur Het zwaard va
ming Arthur, 14 j.
NEUZEN c
ixor 20 uur Mitrailleurcommando S -
j-
RIKZEE
meentehuis Raadsvergadering.
(Van onze correspondent L. van Gastel) Langzamerhand raakte Van S. ook
BRUSSEL Zeven zittingen
heeft de correctionele rechtbank
van Brussel er aan besteed om de
verantwoordelijkheid vast te stel
len van de Nederlander Jacobus
van S. uit Wolphaartsdijk (Z.
Vlaanderen), die een „pronostiek
zonder verliezer" uitvond, en deze
in België lanceerde onder het han
delsmerk „Lotto". Vele miljoenen
heeft Van S. aan dat aardige spel
letje verdiend, maar alles eindigde
met een inval van de politie in
zijn kantoren en met een streng
vonnis van de rechtbank: Jacobus
van S. werd veroordeeld tot 30
maanden gevangenisstraf onvoor
waardelijk.
Waaruit bestond dat Lotto-spel? Met
te betwisten voetbalwedstrijden als basis,
bracht Van S. iedere week een groot
aantal kaarten op de markt, alle vol
gens de rekenkundige leer van de com
binatie op een andere manier geperfo
reerd, zodanig dat onvermijdelijk één
van die kaarten de juiste oplossing moest
bevatten voor de komende voetbalwed
strijden. Aan de koper van die kaart be
loofde Van S. een premie van 100.000 fr.,
hetzij ongeveer 7500 gulden. Maar ook de
bezitters van de overige kaarten kregen
iets voor hun moeite en voor hun lieve
geld. (Een Lotto-kaart kostte 10 fr.)
Zij konden <ïe kaarten in speciale Lotto
winkels omruilen tegen voorwerpen en
apparaten meestal elektro-huishoud^
lijke tegen normale kleinhandels
prijzen.
Van S. heeft altijd staande gehouden,
dat die formule commercieel houdbaar
was. Op de aldus „verkochte" voorwer
pen en apparaten hield hij een zodanige
winst over, dat hij er een wekelijkse
premie van 100.000 fr. van kon uitbetalen,
plus zijn algemene onkosten mee dekken.
Dit werd overigens door de Brusselse
rechtbank niet betwist. Experts hebben
berekend, dat van de 100 fr. die één
Lotto-kaart opleverde, 60 fr. werden be
steed voor het aankopen van goederen,
15 fr. voor commissielonen, 12,50 fr. voor
premies en 12.50 fr. voor algemene on
kosten. De zaak was leefbaar, zo erkende
de Brusselse rechtbank, indien Van S
zich aan dat schema had gehouden.
van onderaf onder druk. Leveranciers
begonnen te klagen, bezitters van Lotto-
kaarten maakten er hun beklag over,
dat ze het steeds moeilijker hadden om
hun kaarten te gelde te maken; omdat
de keuze van de voorwerpen en appara
ten in de Lotto-winkels onvoldoende
groot was en neiging vertoonde om nog
te verminderen; omdat winkels in de
buurt werden afgeschaft, of omdat kaar-
tenbezitters opvallend dikwijls voor een
esloten deur stonden. Misschien hebben
die klachten de ondergang van Van S.
als Lotto-manager verhaast. In 1962 wer
den de kantoren van Lotto van rechts
wege verzegeld en moest de firma alle
activiteiten stopzetten. Êen nauwgezet
onderzoek leidde er toe, dat Van S.
werd beschuldigd van verduistering en
val|Jieid in geschrifte, van omkoperij
van een ambtenaar, van bedriegelijk en
gewoon bankroet en andere niet-voor
beeldige praktijken.
boete, wegens verduistering en valsheid
in geschrifte, wegens omkoperij van een
ambtenaar bij rechtmatige daden, en
wegens bedriegelijk en gewoon bankroet.
Omdat de rechtbank van oordeel was
dat Van S., als buitenlander, misschien
zou trachten het land te verlaten en
zich aldus aan het vonnis zou onttrekken,
werd zijn onmiddellijke arrestatie be
volen.
Medegedaagde in deze affaire was Dries
W., een programmator van de Vlaamse
televisie. Lotto stelde destijds een aantal
prijzen ter beschikking voor sommige
ontspanningsprogramma's van de Vlaam
se televisie. In ruil daarvoor werden
„spots'' op het beeldscherm gebracht van
de prijzen, voorzien van het handelsmerk
Lotto". Dat was allemaal heel correct,
maar de rechtbank vond het ongeoor
loofd, dat de betrokken programmator
zich hiervoor een bedrag van ongeveer
400.000 fr. of ruim 28.500 gulden liet uit
betalen. Hij werd veroordeeld tot drie
maanden voorwaardelijk.
Lotto stak van wal in 1958 en het
werd een overtuigend succes. Van 1958
tot 1962 heeft Van S. voor een bedrag
van 731 miljoen fr., hetzij voor bijna 53
miljoen gulden aan kaarten veV.ocht.
Het kon wel niet anders, of er werd
van diverse zijden op gereageerd. Er
werd beweerd en niet ten onrechte
dat dit „spel" ongezond was. omdat er
Sm grote mate elektro-huishoudelijke toe
stellen werden verkocht waaraan lang
met altijd behoefte bestond, of die de
financiële draagkracht van de betrok-
a!1 &e.z}nnen. te boven gingen. Bonafide
detaillisten uit die handelssector protes
teerden tegen de oneerlijke concurrentie
Protest eveneens in kringen van er
kende pronostiekfirma's. Zij ondervonden
de weerslag van het succes der Lotto-
kaarten, die „een pronostiek zonder ver
liezer" garandeerden. De pronostiek
firma's beschuldigden Van S. insgelijks
van oneerlijke concurrentie, daar zij ver
plicht waren een aanzienlijk gedeelte van
hun inkomsten af te dragen aan de fis
cus. Ook de fiscale diensten bleven niet
onverschillig. Zij zagen de rijksinkom
sten op kansspelen en weddenschappen
aangetast door vrijbuiter Lotto. Juridi
sche adviseurs werden geraadpleegd om
na te gaan in hoeverre volgens de ter
men der Belgische wetgeving het Lotto
spel tot het domein van de kansspelen
en de weddenschappen behoorde, en bij
gevolg afhankelijk was van voorafgaande
vergunningen, controles en belasting
heffing maakt het principe van zijn
spel" onmogelijk.
Wie was Jacobus van S.? Volgens de
openbare aanklager een onverantwoorde-
lük avonturier. Tussen 1958 en 1962 heeft
Van S. aan zichzelf miljoenen uitbetaald,
die van de Lotto-zaak afkomstig waren.
Van 1959 af wist hy nochtans dat Lotto
slechte zaken deed, en van 1961 af wist
hij ook dat Lotto de uitgegeven kaarten
niet meer kon honoreren. Niettemin
werden ze verder uitgegeven. Door zijn
weelderig leven en zijn onbezonnen op
treden is hij verantwoordelijk voor de
ondergang van zijn zaak.
Volgens zijn verdedigers Van S.
had o.m. de stafhouder van de Brus
selse balie mr. van Repinghen als ad
vocaat is de man uit Wolphaartsdijk
integendeel een dynamische, gewiekste
zakenman, die een systeem uitvond dat
stoelde op voetbalpronostieken, maar
tevens de mogelijkheid bood om aan
zienlijke winsten te maken. Van S.
heeft nooit gepoogd de publieke spaar
zin te bedotten. Hij verwaarloosde som
mige administratieve verplichtingen en
hij legt zich neer bij de aanklach dat
hij een loterij heeft gehouden zonder
machtiging, maar hij acht zich on
schuldig aan valsheid in geschrifte en
aan aftroggelarij.
De verdediger beijverde zich om aan
te tonen, dat de activa van Van. S. nog
steeds aanwezig zijn, wat zelden het ge
val is bij strafrechterlijke zaken. De ac
tiva benaderen zeer dicht het passief,
en het gaat niet op te beweren dat Van
S. de zaak niet in het reine had kun
nen trekken, vermits hij vóór het in
grijpen van het parket reeds begonnen
was met terugbetalingen aan zijn schuld
eisers.
Was Van S. een losbol, die het geld
langs vensters en deuren buitenwierp'
Hij bracht geld over naar het buiten
land. maar intussen is gebleken dat het
steeds winstgevende affaires waren, die
tot 180.000 fr. per jaar opbrengen. Vol
gens de stafhouder van de Brusselse balie
is Van S. een man, bezield met een grote
handelsgeest, die een groots opgezet plan
aandurfde, dat echter wegens bepaalde
onvoorzichtigheden niet leidde tot wat
hij er van verwachtte. Van hem kan
echter niet worden gezegd, dat hij op
bedriegelijke wijze handelde.
De Brusselse rechtbank heeft mr. Van
Repinghen in die redenering niet gevolgd
Zij veroordeelde Van S. tot dertig maan-
den gevangenisstraf en tot een hoge geld-
Maandag 8 maart
HILVERSUM 1, 402 m
12.00 Lichte orkestmuziek (gr.),
r 7 Mededelingen t.b.v. land- en tuin
bouw, 12.30 Voor het platteland, 12,37
EIchte orkestmuziek, 13.00 Nieuws 13,10
Mededelingen, eventueel actueel of
grammofoonmuziek 13.25 Beursberich
ten, 13.30 Metropole-orkest: amuse
mentsmuziek 14.00 Klassieke en moder
ne orkestmuziek (gr.) 15.30 Boekbespre-
15'4^ Lichte orkestmuziek (gr.)
16,00 Nieuws 16.02 Stereo: Altstem en
piano: Oude volksliederen, negro-spiri
tuals en klassieke liederen 16.30 Lichte
grammofoonmuziek 17.00 Voor de pad
vinders 17.05 Jazzmuziek 17.50 Militair
commentaar 18.00 Nieuws 18.15 Even-
ii actUee* 18.20 Instrumentaal en
semble en zangsolisten: amusementsmu
ziek (opn.) 19.00 Oude-, klassieke, en
moderne kamermuziek (gr.) 20.00
Nieuws 20.05 Op de plaat... rust, ver-
zoekprogramma voor de militairen 20.40
upinies over ons, forum 21.05 Licht
instrumentaal ensemble 21.20 Een volk
kijkt naar de televisie, of: De dood
speelt rechtsbuiten, hoorspel 22.30
Nieuws en mededelingen 22.40 Actuali-
£Uen 23.00 Dans- en jazzmuziek 23.55
«•00 Nieuws.
HILVERSUM II, 298 m
„i? '2.00 Licht orkest en soliste
u.u Voor boer en tuinder 12.27 Mede
delingen t.b.v. land- en tuinbouw 12.33
Nieuws 12.40 Variant:
buffet 13.30
DEN HAAG Op de Nieuw Amster
dam van de Holland Amerika Lijn zal
onder auspiciën van de ANW tussen
11 en 29 mei en 14 en 31 juli veel aan
dacht worden besteed aan kunst en kui
tuur.
Aan boord zal de stichting Kunst en
Bedrijf twee tentoonstellingen van schil
derijen' inrichten. Eén daarvan omvat
reprodukties van 17e-eeuwse Nederlandse
schilders. Gedurende het tweede ge
deelte van de overtochten zullen schil
der- en grafische kunst van heden
daagse artiesten worden geëxposeerd.
Een curatrice van Kunst en Bedrijf zal
lezingen met lichtbeelden over de beel
dende kunst in Nederland houden.
Daarnaast zullen filmdocumentaires over
Nederlandse schilder- en beeldhouwkunst
worden vertoond.
Ruime aandacht krijgt het werk van
Nederlandse componisten. De musicus
Jaap Geraedts, zal de ten gehore te
brengen muziek toelichten. Een strijk
kwartet zal voor de passagiers klassieke
en moderne muziek, voornamelijk van
Nederlandse componisten, spelen.
Het cabaret Shaffy Chantant, een draai
orgel, een klompenmaker, een cursus
bloemenschikken, alsmede modeshows en
specifiek Nederlandse maaltijden zullen
deze Netherlands Festival Sailings ver
der veraangenamen.
(Van onze correspondent Luc van Gastel)
BRUSSEL België zal, uiterlijk in njei, een grondwetgevende
vergadering kiezen, maar over de inhoud van die nieuwe grondwet
kan nog nauwelijks twijfel bestaan. Want de twee sterkste politieke
partijen hebben dienaangaande een akkoord gesloten, en het is zo goed
als zeker, dat de huidige rooms-rode coalitie ook na de komende ver
kiezingen aan het bewind zal blijven.
De Belgische grondwet dient al sedert jaren aangepast te worden
aan de nuchtere realiteit. Die grondwet ademt nog altijd de geest
van de onaantastbare nationale soevereiniteit, en ze ligt dus overhoop
met supra-nationale instellingen zoals de NAVO, de EGKS, de Euro-
markt en Euratom, die ieder een stukje van de nationale soevereiniteit
hebben weggeknaagd.
Foto boven:
De taalstrijd heeft bij onze zui
derburen al heel vaak de gemoe
deren heftig in beweging ge
bracht. Een opname van een be
toging. die de Vlamingen in 1961
te Brussel hebben gehouden.
Foto onder;
Het kaartje laat zien hoe de taal
grenzen in België getrokken zijn.
De rijkshoofdstad Brussel kent
zowel aan het Vlaams als aan het
Waals recht van spreken toe.
(Advertentie)
ons radio snel
Promenade orkest 14.05
Schoolradio 14.35 Gitaarspel: klassieke
rnuzjek 15.00 Als de kat van huis is....
uierhaling steravondwedstrijd van don
derdag 25 februari jl.) 15.30 Klassieke
grammofoonmuziek 16.00 Bijbeloverden-
J^ng 16.30 Nationaal jeugdorkest: serrri-
Klass^ke muziek 17.00 Voor de kleuters
1U5 Voor de jeugd 17.30 Lichte gram-
moioonmuziek voor de tieners 17.50
Overheidsvoorlichting: Culturele ont
moetingen in Suriname en de Neder
landse Antillen: Vraaggesprek van Rudy
bedacht met Jan van Oosten 18.00 Kerk
orgelconcert: klassieke en moderne mu-
ziek (opn.) 18.20 Uitzending van de
Christelijk Historische Unie: Politiek
commentaar dor Jonkvrouwe mr. C W.
J. Wttewaall van Stoetwegen 18.30 Lich
te grammofoonmuziek 18.50 Openbaar
Kunstbezit 19.00 Nieuws en weerpraatje
19.10 Radiokrant 19.30 Musette-ensemble
met zangsolisten 19.55 Op de man af,
praatje 20.00 Licht vocaal ensemble
"let Lcht instrumentaal kwartet (opn.)
zu.30 Waar levens opnieuw wortel schie
ten, radio-documentaire over de Rek-
Rense Inrichtingen 21.00 Vocaal ensem-
91 on moderne gewijde muziek (opn.)
\xt assïeke orkestmuziek (gr.) 21.50
wereldpanorama 22.00 Oude kamermuz.
zo Boekbespreking 22.30 Nieuws 22.40
Avondoverdenking 22.55 Lichte grammo-
oonmuziek 23.25 Moderne muziek
(opn.) 23.55-24.00 Nieuws.
BRUSSEL VLAAMS
m: 1200 Nieuws 12.03 Gramrao-
ormiuziek 12.08 Lancjbouwkroniek 12.15
Gevarieerd muzikaal programma (12.25
Weerbericht en berichten) 12.50 Beurs
berichten en programma-overzicht 13.00
Nieuws en weerbericht 13.20 Kamermu
ziek 14.00 Nieuws 14.03 Schoolradio (15.00
Nieuws) 15.45 Lichte orkestmuziek 16.00
Nieuws' 16.03 Beursberichten 16.09 Voor
de zieken 17.00 Nieuws 17.15 Lichte mu
ziek 18.00 Nieuws 18.03 Voor de solda
ten 18.28 Paardesportberichten 18.30
Protestantse uitzending 18.45 Sportkro
niek 18.52 Lichte muziek 19.00 Nieuws,
radiokroniek en correspondentie uit Ne
derland 19.40 Grammofoonmuziek 19.45
Missieklankbeeld 20.00 Satireliertjes
20.45 Moderne en klassieke muziek 22.00
Nieuws en berichten 22.15 In en om de
opera 22.35 Grammofoonmuziek: Opera
fragmenten 22.45 De zeven kunsten 23.00
Nieuws 23.05 Jazzkroniek 23.30 Gevari
eerde muziek 23.55 Nieuws 24.00-0.45
Voor de zeelieden.
BRUSSEL FRANS
484 m: 12.00 Nieuws 12.02 Gevarieerde
muziek en actualiteiten (13.00 Nieuws)
14.00 Nieuws 14.18 Gevarieerd program
ma (15.00 Nieuws) 16.00 Nieuws 16.08
Klassieke muziek 17.00 Nieuws 18.27
Lichte muziek 19.00 Muzikale jeugdkro-
niek 19.20 Muzikale kroniek 19.30 Nieuws
20.00 Hoorspel 22.00 Wereldnieuws 22.15
Jazz-muziek '22.55-23.00 Nieuws.
Dinsdag 9 maart
HILVERSUM I, 402 m
AVRO: 7.00 Nieuws 7.10 Ochtend
gymnastiek 7.20 Lichte grammofoonmuz.
VPRO: 7.50 Dagopening AVRO:
8.00 Nieuws 8.10 Lichte grammofoonmu
ziek 8.50 Ochtendgymnastiek 9.00 De
groenteman 9.05 Klassieke grammofoon
muziek 9.35 Waterstanden 9.40 Morgen
wijding 10.00 Arbeidsvitaminen (gr.)
10.50 Voor de kleuters 11.00 Nieuws
11.02 Voor de zieken.
HILVERSUM II, 298 m
KRO 7.00 Het levende Woord 7.05
Lichte grammofoonmuziek. reportages
en commentaren 8,30 Nieuws 8.40 Voor
de huisvrouw 9.40 Schoolradio 10.00 Lon
dens symfonie-orkest en solist: klassieke
muziek (gr.) 11.00 Voor de vrouw 11.30
Lichte grammofoonmuziek 11.50 Vol-
aan... vooruit, lezing.
Maandag 8 maart
NEDERLAND I
NTS: 19.00 Eurovisie:: Wereldkampi
oenschappen kunstrijden te Colorado
Springs (heren) 19.30 Artisteningang
TV-film 19.45* Openbaar Kunstbezit 20.00
Journaal en weeroverzicht 20.20 Uitzen
ding van de Christelijke Historische
Unie 20.30 Indiscreet, speelfilm (14 jaar)
22.05 Francisco Goya 1746-1828, docu
mentaire over de Spaanse schilder Goya
22.25-22.30 Journaal.
NEDERLAND II
NTS 20.00 Nieuws NCRV 20.01
Rendez-vous a Paris (V) 20.40 Micro:
Het plankton, wetenschappelijk pro
gramma NTS: 21.00 Weerzien met
Garbo, een gesproken portret, met film
fragmenten 21.30 Drie maal negen, TV-
film —NCRV: 21.55-22.10 Attentie.
BELGIë VLAAMS
14.05-15.15 Schooltelevisie 19.00 Zand
mannetje 19.05 De jager (The Hunter)
filmklucht 19.20 Voor de jeugd 19.55
De Weerman 20.00 Journaal 20.30 Open
baar Kunstbezit 20.40 De strop, toneel
stuk 22.05 Vergeet niet te lezen: Auteurs
te gast in de studio 22.35 Reportage we
reldkampioenschappen kunstrijden op
het ijs, te Colorado Springs 23.00 Jour
naal.
Rheumin - tabletten helpen snel,
zeker en bovendien veilig! Ook
door de gevoelige maag uitstekend
te verdragen. 20 tabletten 68 ct.
Een Brocades - .product, dus;
vertrouw er op!
Inmiddels is de herziening van de
grondwet om binnenlands-politieke rede
nen een acute aangelegemheid gewor
den. Als logisch gevolg van hun demo
grafische groei zullen de Vlamingen de
volstrekte meerderheid van de zetels be
zetten in beide Belgische Kamers. Walen
van verschillende strekkingen hebben
uitdrukkelijk gewaarschuwd, dat zij in
die toestand slechts kunnen berusten op
voorwaarde, dat zij waarborgen ontvan
gen tegen Vlaamse overheersing en wille
keur. K)rachtens de huidige Belgische
grondwet kunnen hun die waarborgen
niet worden verleend, want volgens die
grondwet zijn ,,alle Belgen gelijk voor
de wet", en zij erkent Walen noch Vla
mingen.
De Vlamingen, die meer dan een eeuw
aan den lijve ondervonden wat. het wil
zeggen, onder de hegemonie van het an
dere landsdeel te moeten leven, en
die ovrigns hlmaal gen imprialis-eete
die overigens helemaal geen imperialis
tische neigingen hebben, zagen geen on
overkoombare bezwaren in de eis van
hun Waalse landgenoten. De vraag was
nog slechts, op welke wijze het best
kan worden voldaan aan de verlangens
der Belgen. Want ook de Vlamingen wil
len van de grondwetswijziging gebruik
maken om enige van hun historische
grieven weg te werken.
Federalisme
Uiteraard zijn er tal van mogelijkhe
den. In Vlaanderen en Wallonië zijn
tal van burgers gewonnen voor het idee
van federalisme, maar de drie z.g. tra
ditionele partijen de katholieke CVP,
de socialistische BSP en de liberale
PVV willen van die molen geen koren.
De Vlaamse en de Waalse federalisten
zyn het trouwens onderling niet eens
De Vlamingen willen een tweeledig fe
deralisme met Brussel als geneutrali
seerd Rijksgebied, terwijl de Walen een
drieledig federalisme voorstaan, met
Vlaanderen èn Brussel-
Om de federalisten de weg af te snij
den en iedere onzekerheid omtrent aard
en draagwijdte van de grondwetswijzi
ging uit te schakelen, besloten de voor
noemde drie politieke partijen onderling
te zoeken naar een akkoord, waarin de
wijzigingen zeer gedetailleerd worden
omschreven, en die ieder van de betrok
ken partijen in de grondwetgevende ver
gadering zou verdedigen, ongeacht de re
geringsmeerderheid die er uit de stem
bus zal komen.
Ook buiten de bij voorbaat verworpen
federalistische formule bleven er nog ve
le mogelijkheden. Er was sprake van
een paritaire of van een provinciale se
naat, waarin evenveel Walen als Vla
mingen zouden zetelen. De C.VP. sug
gereerde de formule van een „gekwa
lificeerde" parlementair^ meerderheid
voor kwesties, die de Vlaams-Waalse be-
trékkingen raken; de socialisten stelden
een „dubbele meerderheid" voor bij
stemmingen over zulke kwesties. Uitein
delijk heeft de socialistisrhe formule het
gehaald; met die verstande dat in het
definitieve akkoord de „dubbele meer
derheid" (van Vlaamse n van Frans
talige paslementsleden) een drievoudige
meerderheid is geworden (vorige twee
meerderheden, plus de normale parle
mentaire meerderheid van de helft plus
1) en dat ook een ..alarmstelsel" op
stapel werd gezet om Vlaams-Waalse
spanningen op te vangen.
Bij kwesties welke de Vlaams-Waalse
betrekkingen raken, moet volgens dit
stelsel allereerst een meerderheid be
reikt worden onder het Vlaamse deel
van de Kamer van Afgevaardigden en
het Waalse deel, Daarna moet er een
normale parlementaire meerderheid be
haald worden, dus van de helft plus één.
u Akkoord
Aan dit akkoord werd gedurende na
genoeg een jaar moeizaam gedokterd, en
toen het beslissenxde ja-woord werd ge
vraagd, trok de liberale oppositie-partij
zich terug zodat uiteindelijk slechts de
Christie. Volkspartij en de Belgische So
cialistische Partij door het akkoord zijn
gebonden. Aangezien zij thans over een
zeer ruime parlementaire meerderheid
beschikken en zelfs de pessimisten aan
vaarden. dat deze twee partijen in de
(Advertentie)
grondwetgevende vergadering nog een van dg culturele aut0nomie onder- „Wie in dit land gelooft, dat de Vlaamse
meerderheid achter zich zullen hebben eflV,riivo„ oom^pnsphannpn of de Waalse taalgemeenschappen zich
j ,Tor, schrijven en de beide gemeenschappen
van de vereiste tweederde staaJ\ van waarb0rgen geven tegen eigenmachtig
nu af de wijzigingen aan de Belgisch hancjeien van één der partners. De grond
wet zal het Nederlands erkennen als de
grondwet zo goed als vast.
Merkwaardig is, dat de Belgische staat
voor het eerst sedert zijn ontstaan in
1830 begrippen zoals „Vlaanderen, Vla
ming, Wallonië. Waal" in de grondwet
zal opnemen en bijgevolg de dualiteit
van de Belgische bevolking zal erken
nen. Tot dusverre zou men inderdaad,
hetzij in de grondwet, hetzij in enige
andere wet, vergeefs naar dergelijke
woorden zoeken. De nieuwe Belgische
grondwet zal dit keiharde feit niet al
leen erkennen, zij zal ook de wederzijd
se woongebieden afbakenen, het princi-
Elke OLVEH polis is winstdelend.
ROME De actrice Catherine Spaak,
een nicht van de Belgische minister van
buitenlandse zaken, is per vliegtuig uit
Rome naar Japan vertrokken.
Zij hoopt in Tokio de Japanse première
bij te wonen van haar film „Three love
nights", een zangvoorstelling te geven
en enkele in het Japans gezongen liede
ren op de plaat vast te leggen.
NEW YORK De Amerikaanse film
ster Bette Davis heeft haar keus laten
vallen op een vorig yajaar in New York
verschenen en binnenkort op de Neder
landse boekenmarkt te verwachten mys-
terieverhaal van de Nederlandse schrijf
ster Dola de Jong, getiteld The whirling
of time (Werveling van de tijd). In deze
verfilming zal zij de hoofdrol spelen.
DEN HAAG Door een extra subsidie
van het ministerie van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen is het Neder
lands centrum van het internationaal
theater-instituut in de gelegenheid re
gisseur Johan de Meester een uitnodi
ging te doen aanvaarden van het „Insti
tute for advanced studies in the theatre
arts'' te New York, om aldaar met leer
lingen van dit instituut voor hoger
theater-onderwijs en andere Amerikaanse
beroepsacteurs Mariken van Nimwegen
in te studeren.
(Advertentie)
officiële taal in Vlaanderen, het Frans
in Wallonië. Beide talen zijn evenwaar
dig in de Brusselse agglomeratie. Ook
het Duitse taalgebied wordt (mits zeke
re beperkingen) erkend.
Brussel
Het is tegen deze afbakening der taal
gebieden dat de Liberale Partij voor Vry-
heid en Voortuitgang zich verzet. Zij be
roept zich op het beginsel der vrijheid,
en betoogt dat Brussel, als zetel van
de Europese instellingen, zich voortdu
rend moet kunnen uitbreiden, zodat
Vlaamse gebieden het tweetalige regime
moeten kunnen krijgen naar gelang dat
nodig is.
Het „alarmstelsel" is vrij ingewikkeld.
Het voorziet, dat door het drievierde
deel van de leden van een taalgroep in
het parlement een motie kan worden in
gediend, waarin wordt gezegd dat een
wetsontwerp of een wetsvoorstel ,,van
aard is om de relaties tussen beide na
tionale gemeenschappen ernstig aan te
tasten". Zo'n motie heeft tot gevolg dat
de betwiste tekst aan een speciale pro
cedure wordt onderworpen: 1- Indien de
tekst bij de stemming de oppositie uit
lokt van ten minste tweederde deel van
de leden van een taalgroep, dan moet
de tweede lezing eenzelfde oppositie uit,
de tweede leizng eenzelfde oopositie uit,
dan wordt het ontwerp terug verwezen
naar de regering.
Een waarborg biedt dit „alarmstelsel"
zeker, maar het is meteen een middel
dat door een stugge oppositie kan wor
den aangewend om het toch al zeer traag
functionerende parlementaire apparaat
als het ware te verlammen. Ook de
kwestie van de vereiste „drievoudige
meerderheid" is niet zonder gevaren. In
de nieuwe Kamer van Volksvertegen
woordigers zullen 119 Nederlandstaligen
en 93 Franssprekenden zetelen. Dit be
tekent dat in een wetgevende vergade
ring van 212 leden 47 Franssprekenden
(de helft der Franssprekenden plus 1),
of amper 23 procent der parlementsleden
over een vetomacht beschikken!
De twee regeringspartijen lie zich er
toe verbonden, dit stelsel in de nieuwe
Belgische grondwet in te schrijven, zien
ook wel in dat het niet ideaal is. En
vrijwel geen enkele Belgische krant
heeft er een geestdriftig commentaar
aan gewijd. „De Standaard" schreef:
„Het systeem betekent slechts, dat men
beide gemeenschappen hindert. Het is
een negatief stelsel, dat op een angst
reflex steunt en de frustraties nog zal
doen aangroeien. Zodra men dat zal heb-
in de normale expansie van hun krach
ten zullen laten hinderen door de papie
ren handicap van een grondwet?"
EREDIVISIE
ADO-Telstar, Sittardia-MW, DOS-
Fortuna '54, NAC-Heracles.
EERSTE DIVISIE
Blauw Wit-Veendam, Elinkwijk-Alk-
maar.
TWEEDE DIVISIE A
Tubantia-Hilversum.
TWEEDE DIVISIE B
NOAD-Fortuna VI., Roda JC-Longa,
SW-BW, Wilhelmina-Hermes DVS.
le klas B: De Musschen-Laakkwar-
tier, SVW-CW, ONA-Unitas. VUC-TSC.
Ie klas E: Vlissingen-Boxtel, Sparta
'25-Middelburg, Brabantia-HVV '24, Val-
kenswaard-Helmond.
2e klas A: Vlijmense Boys-Gemert,
VOAB-Budel, Taxandria-Bladella.
2e klas B: Terneuzen-Internos, Steen-
bergen-Alliance, Veerse Boys-Sarto.
3e klas B: Zwaluw-ODC, Concordia-
OJC, WSC-RWB, DSC-Margriet.
3e klas C: Gloria-TAC, VES-WVO,
SCO-Virtus. RKTW-Gilze.
3e klas D: Goes-Grenswachter, NCV-
BSC, Kaaise Boys-Roosendaal, Zeelan-
dia-DOSKO. METO-Axel.
4e klas B: Zaltbommel-Den Dungen,
RKOSC-Irene. Heusden-Linge Boys.
4e klas E: Zigo-GSBW, Hieronymus-
Oisterwijk, RKSSS-Velocitas.
4e klas F: Madese Boys - Bavel,
Raamsdonk-Sprundel, Right Oh-Waspik,
Groen Wit-Advendo.
4e klas G: De Schutters-Oudemolen,
Divo-SC Gastel, Vosmeer-Nw. Borgvliet,
Zierikzee-Kruisland.
4e klas H: Vogelwaarde-Koewacht, Le-
1 Zorgeloos
kostuum in
jzonnig grijs en beige.
Modern gesneden:
j lang. smal. En heel
wat meer waard dan
uit onze prijs
blijkt.
i
i
V
AMSTERDAM BREDA EINDHOVEN ENSCHEDE HEERLEN ROTTERDAM
De film van vanavond heet Indis
creet. Het is een gezellige liefdes
geschiedenis, waarin twee grote
sterren spelen: Cary Grant en In.
grid Bergman. Op de foto ziet u
het tweetal bijeen(Nederland I,
20.30 uur).
ben begrepen, zal men""de taalgroepen wedorpse Boys-Aardenburg, IJzendijke-
hun eigen instellingen geven". -Pieskens.
En de krant besluit met de vraag:
(Advertentie)
JoHLV I4Sr LANGE TIJD IV
HET DUISTER M4AR KoMT
TOCH TE BOLKNBKKO AAM
ALS JoHAN HIT CENTRUM NADERT HOORT HU EEN
KRACHTIGE STEM DooR DE STRATEN PENOfREM
terutt aMt, OvamiMA xMtt
op dlA, TUoo(tdii om ten. raéU-
metittg tfatv CatLaloCu aatuïihoue/.