Candid-camera is geen norm meer voor realistisch werk Baron oor! Jaspers zoekt de binding tussen twee stijlfig uren Eerste aflevering van Ene nachtegaal Toni Boltini contracteert Johnny Lion TERUGBLIK OP OBERHAUSEN Er moet gehandeld worden naar objectieve maatstaven" WEG Opa's krant CS VOOR WIE GEZELLIG WIL FRITUREN Prinsenbeekse arts exposeert in Den Haag NCR V-voorzitter over t v.-bestel wil jij even wybertjes voor me meenemen Teleac wijkt voor voetbal P(*nnt»kluivt*Ë' 1 1 234567ft ilJ __g Sm] m ÏEKWL DE miN WEGSCHIlT,DENKT 3AKQN DHJFI NA 5 DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 6 MAART 1965 3 (Advertentie) OBERHAUSEN Oberhausen, algemeen bekend als 's Werelds grootste festival op het gebied van korte speelfilms en documentaires, was voor de elfde maal het toneel van een internationaal samentref fen van films, hun makers en hun critici. Ondanks het naargeestige ver blijf in de gure en troosteloze Ruhrgebiedstad Oberhausen over trof het bezoekersaantal dat van vorig jaar en was de magnifieke Stadhalle te klein om alle belang stellende, een kleine tweeduizend per dag, te bergen. Onder het wat idealistische mot to „Weg zum Nachbarn" en achter de officiële loosheden van een meer met organisatiedrift als film drift behepte festivalleiding school een veelzijdig en omvangrijk pro gramma. Rond de eigenlijke kern van het festi- val 86 korte speelfilms, documentaires en trucagefilms uit 20 landen was een internationale studiebijeenkomst en jure ring betreffende de 46 ingezonden jeugd films en een prijsbeoordeling van de uit 16 landen ingezonden journaalfilms ge groepeerd. Bovendien kon men nog kij ken naar een programma van films ge maakt op universiteiten en filmacademies een serie korte films buiten mededinging en niet te vergeten de uitzonderlijk goed gedocumenteerde retrospectieve van Wes terns. Werd in Oberhausen drie jaar geleden door een dertigtal regisseurs grootvaders film dood verklaard* 't schijnt dat de toen- dertijd veelbelovende en met groot enthousiasme begroete cinema verité-can- did-camera-stroming op het ogenblik in haar mogelijkheden verkend en in haar vormingskracht uitgeput is. Vooral de talrijke sociaal-kritische do cumentaires uit het Oostblok, die in het lichtrode, zich voortdurend op Bonn's gevoelige tenen bevindend Oberhausen altijd hoog genoteerd staan, be wezen dit jaar dat cinema verité-candid- camera geen norm is voor een essentiële benadering varu de werkelijkheid. De betere documentaires moesten het dit jaar over het algemeen eerder hebben van een gelukkige keuze van onderwerp dan van een intelligente vormgeving Terecht werd de grote prijs in de ca tegorie documentaire niet uitgereikt, want nog altijd blijft het een punt of de ingezonden films representatief geacht kunnen worden voor de huidige stand van zaken in de diverse landen. Neemt men als voorbeeld Nederland, dat wel door Bert Haanstra als jury-voor zitter maar als gevolg van een nog altijd nat grillig fimbeleid door geen enkele documentaire (enkel vier korte speel films) vertegenwoordigd was, dan krijgt men begrip voor het verhoudingsgewijs geringe aantal films uit Italië, de V.S., Rusland en Frankrijk. De hoofdprijzen voor documentaires werden alle toegekend aan veilige, weinig opmerkelijke films. Vermeld dient The March. De niet bekroqnde Amerikaanse documentaire over de mars op Washing ton. Het is vooral de weinig opzettelijke, door de steeds lichtere camera's, geluids_ en belichtingsinstallaties mogelijk ge maakte en duidelijk uit de t.v.-reportage ontstane stijl, die niet een dweperig mo dieuze maar een noodzakelijke en op fei ten gebaseerde „cinema verité" schept. Ook het Joegoslavische „Pretezno Ve- dro" (Overwegend Helder) van Vladan Slijepcevic vorig jaar kreeg zijn „Van daag in de Nieuwe Stad" de grote prijs voor de documentaire slaagde erin met zijn candidcamera niet alleen te ob serveren maar ook te creëren. Uit zijn beelden van wachtende en elkaar ont moetende mensen op een plein in een grote stad deelt zich aan de toeschouwer een gesloten en gerichte impressie van het in de razernij van de grote stad zo extra menselijke beginsel „ontmoeting" mede. De korte speelfilm, in de meeste ge vallen oefenmateriaal en vuurproef voor aankomende regisseurs, deed het niet slecht. Tekenend is het dat steeds weer de gag, de humor en de ironie als thematische vluchtheuvel blijkt te fun geren voor de zo razend moeilijke kor te speelfilm. Dit waren de prijswinnaars: Het in Ne derland samen met Les Amants rouleren de „Peaches" (de grote prijs voor de bes te korte speelfilm) van Michael Gill brengt een absurd, Engels droog ver haaltje over een zowel mooi als verstan dig meisje, perziken en zure uitjes. Het Franse „Insomnie" (hoofdprijs) van de reeds gearriveerde Pierrè Etaix ont leent haar kostelijke humor uit het tege lijkertijd in beeld brengen van een dra- culaverhaal en de voor iedereen herken bare schrikreacties van de volledig door het verhaal gegrepen lezer. Het eveneens met een hoofdprijs bekroonde Bruiloft, de enige niet door 't spontaan en fel rea gerend publiek uitgefloten en weggesiste Russische inzending, ironiseerde via een clowneske hoofdrolspeler het thema ont luikende liefde. In de meer serieuze branche trof men, in de sfeer van de eerder op zekerheid als op experiment uit zijnde keuzecom missie geen veelbelovende tendenzen. De „gevaarlijke films" werden samen met werkstukken van technisch mindere of thematisch wezenloze kwaliteit verban nen naar het programma .buiten mede dinging", dat dan ook zeer druk bezocht werd. George Moorse's „Inside Out", waarvan cameraman Nederlander Gerard van den Berg (O. K. en W.-werkstukken De Schaatsenrijder en Aah Tamara), schitterde met werkelijk volledig nieuwe interpretatie van het kleurgebruik. De trucagefilm, voortdurend het ter rein van de meest bizarre fantasieën en gekke vondsten, bracht het er dit jaar uitstekend af. Bijna alle inzendingen wa ren of door de originele techniek, een on_ uitputtelijk gegeven bij de trucfilm, of door het verrassende thema de moeite waard. Speciale vermelding vragen de beide met hoofdprijzen bekroonde (De grote prijs ging naar het Duitse A van Jan Lenica) Tsjechische inzendingen. M. van Jiri Brdecka bracht een unieke trucagetechniek en opvatting. De geheel uit in elkaar overvloeiende prenten in primitief middeleeuwse stijl opgebouwde interpretatie van een met „De Twee Ko ningskinderen" vergelijkbaar oud-Tsje chisch volksliedje was een openbaring van stijlgevoel en kleurtoepassing. Wan neer de beide gelieven elkaar benaderen verdiept het rood van hun kledij zich ge lijkmatig met het schoksgewijs stijgen in toonhoogte van de op de achtergrond ge zongen melodie. De Nederlandse inzending kon elke ver gelijking met buitenlandse films uitste kend doorstaan. Was „Dingen die voor bijgaan" van Boud Smit een aarzelende en wat te naïeve poging om in contrast met de komende afbraak via reacties van enkele bewoners en passanten de Van Spijckstraat in Den Haag tot een ten dode opgeschreven organisme te creëren en leed P van Jan Keja aan de oer-Neder- landse ellende van technische perfectie naast een gebrekkig uitgewerkte thema tiek, Kokon (Jan Oonk) en Feest (Paul Verhoeven), beide door O. K. en W. ge subsidieerde produkties, waren uitste kend. Feest, knap van opbouw en sfeer, is een studie van een in een middelbare schoolgemeenschap groeiende kalverlief de. Dat Paul Verhoeven erin geslaagd is het weinig spectaculaire gegeven zeer authentiek en boeiend te verfilmen, houdt misschien beloften in voor de op het mo ment stijl- en krachteloos aandoende Ne derlandse speelfilm. Kokon van de binnenkort Ethiopië'? eerste speelfilm draaiende Jan Oonk is erin geslaagd een pop als innerlijk beeld van de doodsangst en drang in de mens op overtuigende wijze in de altijd weinig literatuur toelatende filmische werkelijk heid op te nemen. Hoewel hierdoor voor velen te luguber is het een vormgevings- prestatie die weinigen, die in dezelfde richting gewerkt hebben (o.a. De Freu- Trucage in de Poolse film Succes. diaanse avant-garde uit de jaren '25) be reikt hebben. Ook de Nederlandstalige enige Belgische bijdrage van Roland Ver- havert De Luitenant, naar een verhaal van Hugo Claus, was een van de schaarse films die een originele en wat diepgaan der thematiek wisten waar te maken. De verering, die een klein nozempje voor de leider van zijn bende koestert; de door deze begane moord, die het jongetje op grond van die verering verzwijgt en zijn beloning hiervoor door tot luitenant van de leider benoemd te worden, vormt het gegeven dat tegen de achtergrond van een armoedige buurt een uitstekende filmische behandeling kreeg. Rest nog één opmerking over de o.a. door de jury gewraakte zaalmentaliteit. Het vaak overwegend jongere publiek reageerde op elke waargenomen stupidi teit acuut en degelijk af met gefluit, ge ratel, gesis en gestamp. Nam een komi sche film een verrassende wending dan was onvermijdelijk een enthousiast klap- concert het gevolg. Dat dit alles de wat meer belegen toeschouwers en de stille genieters uit hun te passieve kijksituatie verdreef, is duidelijk. Oberhausen, dat gevaarlijk de kant opgaat van een bur gerlijk en gebeurtenisarm filmfestival zou lering moeten trekken uit deze spontane en vaak zeer juiste reacties van een zo kostbaar actief publiek. Peter Piscaer ZONDER SPATTEN - ZONDER WALM D. 100.112.65 J_|ET ZAL anderhalf jaar geleden zijn, dat wij het werk van de kunstschilder Jaspers hebben gezien. De vroegere arts, die zich in zijn bungalow in Prinsenbeek geheel aan de schilderkunst wijdt, nadat hij zijn eigenlijke werk als dokter (hij is de 65 voorbij) had neergelegd, begon toen een nieuw leven. Vrij van zijn praktijk was ieder uur van de dag vry voor zijn kunst. Hij behoefde zich niet meer in tweeën te delen en kon zich onbekom merd toeleggen op wat hem zyn leven lang heeft bezig gehouden: schilderen en tekenen. LIET MOET heerlijk zijn na de pen- sioenleeftijd meteen een nieuwe le venstaak voor zich te zien en daarin ge heel te kunnen opgaan. Er is dan geen sprake van tobben over dat steeds maar ouder worden; men wordt als het ware geïnjecteerd met een levenselixer, dat nieuwe kracht aanvoert. Een dergelijke injectie sorteert echter alleen maar ef fect, wanneer er resultaten zijn. Het feit, dat Jaspers thans voor de tweede maal in korte tijd in de Randstad ex poseert is bewijs, dat zijn werk in houd heeft. Jaspers is namelijk niet alleen een veel-schilder, die geen ogen blik van tekenstift en verf af kan blijven, maar bovendien als artiest een man, die iets te zeggen heeft. Hij exposeert thans in Scheveningen in de galerie Co-Jean. waar veelal zijn laat ste werk bijeen is gebracht. jaar geleden zat hij mid- de worsteling tussen ab stractie en het figuratieve. Het was in de periode, dat hij de mogelijk heden van het abstraheren in zijn werk ontdekte en onderging. Hij deed dit niet impulsief, hij benaderde dit probleem op een bezonken manier. Anderhalf den i 55 (Advertentie) Zekerheid met een OLVEH perfecte Groeipolis. (Van onze radio- en t.v.-redacteur) ARNHEM Nijmegen heeft zijn „vier daagse", de wielersport zijn „zesdaagse", maar de NCRV kent haar „tiendaagse". Hieronder verstaat men de tien vergader ingen, welke met de provinciale besturen in het land worden gehouden. Over de opkomst van meelevende leden had de NCRV donderdagmiddag in Arnhem niet te klagen, de foyer van Musis Sacrum was geheel gevuld. Uiteraard ging de meeste belangstelling uit naar de toespraak van NCRV-vooreit_ ter mr. A. B. Roosjen. Deze 70-jarige om- roepbestuurder kent als geen andere de problematiek van het radio_ en t.v.- vraagstuk. De heer Roosjen gewaagde van de onbegrijpelijke gedesinteresseerd heid op de bijeenkomst van de KVP-par. tijraad te Utrecht. Toen de voorzitter mr. Aalberse de aanwezigen het woord wilde verlenen om te spreken over de hoogst actuele etherproblemen, stak slechts één lid zijn hand op ten teken dat hij'.een kopje koffie wenste. Nog geen week daarna bood het kabinet-Marijnen zijn ontslag aan, omdat het struikelde over het omroepvraagstuk. ,,De Gazet van Antwerpen" herinnerde in een artikel onder de kop „Potsierlijk" aan de moeilijkheden in eigen land met de staatsomroep. De schrijver benijdde ons land om dit vrije omroepbestel en hoopte dat men het niet overboord zou gooien. Mr. Roosjen vond de kop „Botsier- lijk" beter bruikbaar, omdat mr. Th. Bot namelijk tot het einde toe een standpunt heeft gehandhaafd, dat hem siert. Spreker hoopte, dat de huidige crisis alsnog een wettelijke omroepregeling zal bespoedigen. De NCRV blijft voorstander van een open bestel, maar dan dienen alle zendgemachtigden gelijkberechtigd te zijn. De bevoorrechte positie, welke de liberalen voor de nieuweling opeisen, zou een discriminatie betekenen van de hui dige omroepen, die al 40 jaar in de ether zijn. De liberalen wensen voor de nieuwe zendgemachtigde een voorkeursbehande ling door haar niet op te nemen in de NRU en NTS, waar de omroepen al jaren in samenwerken. Bovendien verwijt de VVD de omroepverenigingen nog gebrek aan samenwerking. Met nadruk stelde spreker dat de NCRV niet tegen invoering van reclame-bood schappen is. Maar wel dienen de pro gramma's vrij gehouden te worden van beïnvloeding door het adverterende be drijfsleven, dat zo rijkelijk is vertegen woordigd in Otem, TVN, VAT en open bestel. g Voor dit curieuze gezelschap treeat de VVD als beschermvrouwe op en zij heeft deze kabinetscrisis veroorzaakt, omdat ze langs een achterdeur de commerciële t.v. wilde binnenhalen. Het stemde spreker tot dankbaarheid, dat waar de andere om roepen door concurrentie van o.a. „Tele- vizier" circa 125.000 leden verloren, de NCRV een winst boekte van bijna 9000 aanhangers, zodat het ledental thans 458.776 bedraagt tegen 450.518 in 1963. Jaspers ontdekte toen dat sommige van zijn doeken met enkele vegen als het ware abstract te maken waren en dat andere er zich niet voor leen den. Hij onderzocht zorgvuldig de mo gelijkheden bij iedere nieuwe opzet, zoekend naar de synthese. De resultaten zijn merkwaardig ge noeg, wie zijn schilderijen in Co-Jean bekijkt, komt tot de ontdekking, dat veel van zijn doeken een verbinding zijn tussen de abstracte en figuratie ve uiting. Het is een resultaat, dat men op het eerste gezicht half-slach- tig zou willen noemen, maar dat gaan deweg toch een volkomen aanvaard bare oplossing blijkt te kunnen zijn voor het probleem. Hieruit ontstaat namelijk een totaal eigen stijl: het herkenbare ligt aan de rand van het 'onherkenbare en uit het ongewisse maakt zich de realiteit los. Jaspers werkt echter ook omgekeerde volgorde: hij omgeeft de werkelijkheid met ir-realiteit. die dan echter zorgvuldig op de achtergrond gehouden wordt. Toch blijft zij ermee verbonden en de grote opgave voor de schilder lijkt ons het bewaren van een schilderkunstig evenwicht. Uit deze werkwijze ontstaan zeer oorspron kelijke doeken, die duidelijk getuigen van de intelligente wijze, waarop het onderwerp benaderd is. Niet alle werk is van deze opzet. Sommige doeken zijn zonder meer fi guratief en als we ons goed herinne ren heeft Jaspers maar éénmaal de volledige abstractie bereikt. Het meest interessant is uiteraard het werk, waarin de schilder streeft naar het balanceren tussen de twee begrippen. Van enkele doeken krijgt men de in druk. dat er of van het een of van het ander een teveel is, maar in een werkstuk als atelier-stilleven t is een volmaakt aandoende eenheid' bereikt, evenals bijvoorbeeld in zijn Verbran de kerk in Spanje. Jaspers heeft geen schrik voor kleur; hij gebruikt die schijnbaar ongeremd maar hij doktert desalniet temin zorgvuldig uit, waar hij de ver schillende accenten leggen zal. Zijn doeken krijgen mede daardoor ge makkelijk iets innemends maar bo venal voornaams. Geheel afwijkend is zijn doek De vier apostelen, dat vage herinneringen wekt aan vroeg-Ro- maanse fresco's en tot een ^an de beste van de expositie behoort. Voor velen zal deze expositie een verade ming betekenen omdat Jaspers schil dert vanuit een verfijnde en rijpe geest, die er geen behoefte aan heeft op te vallen door zich te encanailleren met het aanduiden van de on-geest. JAC. MARTENS. Advertentie (het doosje in m'n auto is bijna leeg!) Joop Doderer en Fred "Wiegman die de hoofdrollen hebben in de nieuwe televisieserie „Ene nach tegaal" waarvan vanavond door de NCRV-t.v. de eerste aflevering tal worden uitgezonden. BIJ ELK DOOSJE NU EEN GRATIS WYBERT SPELDJE In verband met de reeds aangekondigde herhaling van de beeldreportage van de wedstrijd Vasas Györ-DWS op woensdag 10 maart van 18 tot '19.30 uur, komt een Teleac-les te vervallen. Het betreft hier de vyfde les van de Teleac-cursus ,On gevallen in en om de woning*. Naar wy vernemen wordt deze cursus- les thans op donderdagavond 11 maiart van 19-19.30 uur op Nederland 1 uit gezonden. De oplettende lezer, die hetzij met voldoening hetzij met ergernis heeft opgemerkt dat ik reeds ge durende verscheidene dagen op dit plekje absenteer, en die dit in ver band heeft gebracht met de huidi ge kabinetscrisis, met de heersen de griep of met het carnaval en deszelfs gevolgen, is er in alle drie de gevallen naast. Ik formeer niet, heb geen griep en evenmin een ka ter. Omstandigheden die het barre lot mij opdrongen hebben mij voor even de pen uit de hand gerukt, zoals literatoren uit vroeger gene raties zo treffend zeiden. i Hetzelfde lot, doch dan in een i aanzienlijk minder barre uitvoe- i ring, maakt het nodig dat ik mij i jegens u nog voor één week ver- a ontschuldig. Na vijftien maart hoop ik u hier weer aan te treffen. Of u het leuk vindt of niet. PREAT-MAECKER MIST Het kan in Milaan en Turijn even erg misten als in Londen. De politie gaat nu helpen: Op bepaalde straat hoeken moeten de auto's zich verza melen. Zijn er twintig of meer bij elkaar, dan vertrekt de stoet onder politie-escorte naar een volgend punt, waar weer een motoragent klaar staat om de stoet te begeleiden. wm 8 Hor.: 1 pret - zaadpluis; 2 rivier in Duitsland meisjesnaam; 3 schoonmaakartikel - plaats in Lim burg; 4 bijwoord - op bep. manier - geverfd weefsel; 5 eenheid van licht stroom; 6 zuurdeeg - Frans lidwoord; 7 schrijfgerei - omlaag: 8 meisjes naam - vrucht; 9 lasten (latijn) - een zekere Vert.: 1 lawaai - voor; 2 rivier in Duitsland - bez. voornaamw. (Duits); 3 vogeleigenschap - jaargetijde; 4 beeldraadsel - slee; 5 gissen; 6 aarts bisschop (lat.) - lijzig praten: 7 open plek in een stad - bevel; 8 vrolijk - jongensnaam; 9 glazen kweekhuis - verschiet at ja A - sust 6 iuoai Mfïio 8 :aop - uiajd i :uouia} - 'a'e 9 .'iwui -bj g Jbj - snqaj :a^ua^ - g Itnap - Japo z Jojd - uaAa-j j eu-e Bjauo g :joou - bttj 8 laepau - uad 1 ïuiasap 9 :uauihj g 'sninq - Je f isfta - JagaA g :12nd - iepo '^ode^ - joi 1 :-joq tSmssojdo Zou u mijn postzegelverzameling niet eens willen zien, juffrouw? ROCD In New York is een 82-jarige onge- trouwde juffrouw gestorven, die altijd in het rood gekleed ging. Behalve rode kleren droeg zij rode schoenen, kousen, hoed en paraplu. Toen de 1 politie na haar dood het huis binnen- drong om orde op zaken te stellen. 4 constateerde zij tot haar verbijstering. dat ook hier alles rood gekleurd was: muren, vloerkleed, meubels, alles was met dezelfde rode verf beschilderd. De vrouw. Rose Williams, liet boven-1 dien 50.000 dollar na. maar zij liet t zich door de stad onderhouden. De administratie van sociale zaken heeft beslag op het geld laten leggen, om- 4 dat zij iets terug wil hebben van 15 4 jaar ondersteuning. HUIS Miljonair Blueprint Amerika) vond t een Engelse cottage zó mooi, dat hij de villa kocht. Daarmee had hij het huis niet in Amerika. Geen nood: dei cottage wordt steen voor steen afge- 4 broken en dan verscheept. Kosten: half miljoen dollar. ZWERFLUST Adrian, tweejarige zoon van Gwen en Henry Chidgey. „verraste" zijn 4 moeder door de drukke straat, waar 4 het gezin in Londen woont, over te steken. Hij liep keurig tussen het racende verkeer door. „Dat mag je niet meer doen," zei de moeder. Diezelfde nacht werd het ouderpaar gealarmeerd door een vrouw, die de voordeurbel stormachtig liet overgaan. Op haar arm droeg zij Adrian, die weer maar eens de overtocht gewaagd had. Thans wordt de huisdeur iedere avond op het nachtslot gedraaid en ligt Adrian met een tuigje aan in bed. WIE WEET ADRESSEN? 6 Maart 1915. Mijnheer Pol van Lysenbetten, Bel gisch soldaat, zoekt zijne vrouw, ge woond hebbende Rochusstraat no. 485 Antwerpen. Zij heet Marie de Pré. Het adres van haar man is mijnheer Pol van Lysenbetten, soldaat, Villiers- le-Sec, Salvados, France. In Toni Boltini's Circusresidentie te Soesterberg werden de defini tieve contracten getekend, waar bij teenagerster Johnny Lion zich verbond om samen met The Jum ping Jewels gedurende het ko mende seizoen op te treden in Circus Toni Boltini, tegen een ga ge van twee ton. Van links naar rectus: ,:ten uw Dicky Bol. Johnny Lion, Toni Boltini en d manager van Johnny Lion en Ti Jumping Jewels de heer Bat laan. r WELLICHT IS Ik MET DEZE CASTÖRollE BÉTER Ié H/mdéN DAN na DIÉ ongemanierde OPSTANKUWGEK. HUN AANVALSPLANNEN ZIJN VAN DIEN aard dat CAEfOROUE mét behulp van mun licht dan OOK GEMAKKELIJK DE OVERWINNING ZAL Kunnen behalen.. /KVffl MN "EER DANKBAARDUN 'M. MATIG GEGCHAT.NET TÜLJOENEN BELONEN-MAAR EERST WET K JOHAN OPVANGEN EX NAG METS MEI JEI UCHT GEBEUREN. Jolian ondertussen nadert Bolknakko

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1965 | | pagina 5