GERIJ Peking voorziet de wereld van verdovende middelen ys TRA1TAL Postuum eerherstel voor Rus Boecharin inus-de Jonge ILEENBANK AN GENT IET GARAGE INTERPOL TEKENT „BEDWELMENDE KAART" Smokkelaars worden steeds geslepener ïeve mode hu is Griep? ChefariiH doet wonderen! CHefarim* 4- De Duitse werkstudenten worden kieskeuriger droog haar7 - FRANKRIJK ONDERMIJNT ATLANTISCHE EENHEID GRIEP? NEEM DIRE KT EEN AKKERTJE' MKrJS sss Samenspel Rood-China Heroïne Arbeidsmarkt heeft hen nu eenmaal nodig Indonesische ambassadeur nu begonnen horloge en het den sieraad DMAKING Maleisië bereid tot gesprek met Indonesië 2606 - TERNEUZEN OEDEN ANDSCHOENEN OKKEN Verdachten van roofmoord Sao Paulo gepakt MOSKOU VERWACHT: Gascon wil werk in buitenland Automobilist reed door: Twee doden en zwaar gewonde bij aanrijding BOZE CHINEZEN: Mao Tse Toeng belasterd in Russisch boek Open brief aan minister Luns Drees en De Quay bij ondertekenaars DOOR Walter Breedveld HORLOGERS llNGEN MIDDELBURG vpark 20 Markt 29 In 2385 Telefoon 2760 RDAG 3 MAART om 2 uur |irgemeester van Clinge van de eisen des tijds ver- jlngsreclame: (gelwedstrijd met sijzen rinen spaarboekjes ter de rente worden aan- laeelijks van 12.00 uur 16.30 uur L00 20.00 uur [ezonderd a 13.3015.00 uur. no-typisten en boek- n Dagblad De Stem, te bedienden en ver- ers. lim 70.000 abonnees iotste krant van Zuid lezers uit alle rangen Een personeelsadver- jblad De Stem is dan lot in de roos". DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 2 MAART 1965 Bevr. J. TH. GOEDEMONDT, Ion 5050. (Van een bijzondere medewerker) PARIJS Op het hoofdbureau van. Interpol in Parijs hangt een enorme landkaart, welke het ge hele illegale transport van bedwel mende middelen de gebieden van verbouw, de stapelplaatsen van de diverse benden en de routes van de smokkelaars van de verschillen de soorten narcotica aangeeft. Hoe verschillend die routes ook zijn, alle voeren zij naar de Ver. Staten. Daar immers kunnen slechts de on gehoorde prijzen betaald worden en daar is ook de beste markt. Het aantal verslaafden aan bedwelmen de middelen, welke bij de autori teiten bekend zijn bedraagt 60.000, waaronder veel jonge mensen. Bij de wereldomvattende strijd tegen bedwelmende middelen bracht In terpol in 1953 319 grote zaken I tot oplossing, tien jaar later wa ren het er 509 per jaar en voor 1964 taxeert men het totale aan tal op 800 gevallen. Van de verschillende soorten narcotica zou haschisch (ook wel Indische hennep oi marihuana genaamd) in zover het I mmst gevaarlijke zijn, dat een ontwenning niet bijzonder moeilijk is. Het is een pro- 'dukt uit de hennepplant en het wordt in Noord-Afrika, Libanon, Birma, India en Mexico verbouwd. Kost een kilogram in Noord-Afrika algemeen nog 30 Ameri kaanse dollars, in Frankrijk betaalt men 100 tot 140 dollar. De tussenhandelaren en koeriers der benden, meestal Arabische arbeiders in de Benelux-landen, willen er ook wat aan verdienen. In Londen, waar een „gang" in bedwelmende midde len in 1950 nog 10 miljoen Zwitserse francs verdiende, werd in het voorjaar 1964 een grote bende achterhaald, toen ze juist haschisch ter waarde van 12.000 pond sterling wilde binnensmokkelen. De vori ge zomer werd het gif gedeeltelijk via Ni geria in gewone postpakketjes ingevoerd. In Egypte doken voortdurend partijen haschisch op, waarvan de sporen naar de Libanon in een klein winkeltje van Mahmoud Ali en Solah Ahmed leidden. Zij verzonden de narcotica in houten doosjes waarvan de opschriften deden ver onderstellen, dat ze snoepgoed bevatten. Toen de politie ingreep stonden juist 59 doosjes gereed voor verzending. jamma vari österzartde ;ur treden nu op: winnares Knokke Alegria, winnaars ieuwe Oogst. ;n gevoerd. ^OEMPOER Premier Toen I m. Jibdoel Ra<*man van Maleisië heeft lv»rwif=ga T.v,r.a^en uit het Parlement, vnnrif 1af, Ma'e,s10 bereid is zonder rierh^L en voo>'waarden vredeson- Ee?ri i1 met Indonesië te openen. zecd ri/r °P deudag had Toenkoe al ge- ïndnntilAr Z1Ch de houding van de Indonesische regering ten aanzien trekken Hi? ze?'!?1?du"in?."schünt"té vol" I noord-Male sië blJ 5"1 tei'ugkeer uit had gevoerd met daearThh^ besPreWngen zijn gekomen, dat er een m"geHikhe.'d "agle?sil0t beËindiging iè crish (Advertentie) In de nacht van 11 op 12 oktober 1964 werd door een voorbeeldig samenspel van de politie-instanties van meerdere landen aan de Libanees-Syrische grens in totaal tien ton haschisch in beslag genomen, be stemd voor Jordanië. Cocaïne komt hoofdzakelijk voor in de bladeren van de Kokastruik in Bolivia en Peru. Het is een vergif, dat van een krachtige en gezonde mens binnen weini ge maanden een lichamelijk en geestelijk wrak kan maken. Bekend werd, dat de internationale benden binnen anderhalf jaar voor meer dan 70 miljoen dollar aan cocaïne, met postduiven in de Ver. Sta ten binnensmokkelden. De prijs van de zwarte markt der gangsters voor één kilo gram bedraagt in Peru ongeveer 3.500 dollar, in de Ver. Staten reeds 13.000. In Noord-Italië wordt voor 10 gram alge meen 350.000 lire betaald. Einde 1962 gaf een aan cocaïne verslaafde in Genève 1000 Zwitserse francs voor 20 gram co caïne uit. Opium wordt uit het melkachtig sap van het opium-maanzaad in Thailand en Birma gewonnen. Via de tussenstations van de misdadigersorganisaties in Hong kong en Singapore, gaat de waar langs de meest verscheiden smokkelroutes naar Japan en anderzijds over Bang kok, Rangoon, Bombay via Zuid-Frank rijk en Londen naar de Ver. Staten. In Voor-Azië lieten de benden lange tijd de kamelen kleine kokertjes met be dwelmende middelen inslikken en brachten hen zo in grote karavanen over de grens. Eenmaal op de plaats van bestemming liet men de beesten laxeermiddelen slikken of men slachtte ze. De opbrengst per kameel was altijd nog enige malen hoger dan de kameel waard was. De truc werd door het in zetten van Röntgenapparaten bekend. Deze apparaten behoren op de dag van heden allang tot de politie-uitrusting. Een Turk, die eens vanuit zijn land 10 kilogram opium illegaal naar West-Duits- land bracht, kreeg van de bende voor wie hij smokkelde een koeriersloon van 4000 mark. In Singapore moet voor een kilo ruwe opium doorgaans 260 dollar betaald I IV tlLL'S en VESTEN. Vier middelen In één tablet werken IcrjcMiger zonder de maag van streek te maken I De vier middelen verenigd in Che- farine „4", ieder afzonderlijk al beroemd, werken te zamen nog beter en helpen ook vaak dan wan neer andere middelen falen. Ook zij, die een gevoelige maag hebber kunnen Chefarine „4" gebruiken Want één bestanddeel dient om d: maag te beschermen. 4 beroemde geneesmiddelen in ÉÉN TABLET SAO PAULO De Braziliaanse po litie heeft in Sao Paulo vier Grieken gearresteerd die ervan worden verdacht een roofoverval te hebben gepleegd op de hoofd-kassier van he bankierskan toor Moreira Salles in Sao Paulo. De kassier verloor het leven waarna de mannen er met de buit, groot 464 miljoen cruzeiro, vandoor gingen. De autoriteiten hebben bekendgemaakt dat de gehele buit, op enkele coupures na, is teruggevonden in vaten die waren opgeslagen in een winkel in een van de buitenwijken van Sao Paulo. De mannen werden gearresteerd nadat een huurauto, die bij de overval was ge bruikt, kon worden opgespoord en men de hand kon leggen op een van de ro vers, Michael Basile Kikolaides, die de politie de namen van zijn makkers noem de. Van deze groep heeft men drie man nen kunnen arresteren. Nog twee Grie ken zijn voortvluchtig. Een van hen, Ga- lifolas Kassas, zou de dodelijke schoten op de kassier hebben afgevuurd. Foto: By Interpol Parys beschikt men over een geheel arsenaal van mate riaal op gebied van het klandestiene vervoer en gebruik van bedwelmende middelen. Een deskundige onderzoekt een in beslag genomen opium-pijp. worden, in Japan 450. Het voornaamste land van herkomst is rood-China. In 1939 was de produktie tot 1200 ton per jaar gedaald. Mao Tse-Toeng bracht haar in 1952 op 2000 ton en in 1958 zelfs op 8000 ton per jaar. Maar in China-zelf is het gebruik ten strengste verboden. Volgens de Moskouse „Prawda" verdie nen de Chinezen aan hun illegale export- handel met verdovende middelen jaarlijks 2 miljard gulden en financieren daarmee hun uitgebreide propaganda over de ge hele wereld. Het binnensmokkelen geschiedt het meest over Macao en Hongkong gedeel telijk met vervalste vrachtdeclaraties. In derdaad zijn in de Britse kroonkolonie in het laatste driekwart jaar 978 kilo opium, 143 kilo morfine en 68 kilo heroïne in be slag genomen. Andere wegen leiden over Thailand. De politie aldaar beschuldigde in november 1.1. officieel Peking van we derrechtelijk gebruik van Thailands grondgebied als doorgangsstation voor zijn opiumsmokkelarij. Dezelfde klachten uitten ambtelijke in stanties in Tokio over een versterkte smokkelarij van narcotica naar Japan, welke ongeveer 680 miljoen gulden per jaar zou opbrengen. Tienmaal zo sterk in zijn werking als opium is morfine, dat weliswaar als medi cament belangrijke diensten bewijst, maar ds daaraan verslafde volledig beheerst. Hij voert het verbruik gaandeweg op tot het honderdvoudige van de voor een nor male mens dodelijke dosis. Een kilogram kost op de Parijse zwarte markt rond 700 tot 800 dollar. Bijna tienmaal zo sterk als morfine en derhalve honderdmaal sterker als ruwe opium is heroïne, dat wegens zijn scha delijke bijwerking door de artsen prak tisch niet meer gebruikt wordt en zonder twijfel het allergevaarlijkste van alle gif ten is. Dikwijls voert het gebruik reeds na weinige dagen tot verslaafdheid. Bijna alle ruwe opium wordt door de labora toria tot morfine en heroïne verwerkt. Deze laboratoria schijnen, naar de aanwijzingen te oordelen meest op Eu- ropese bodem tussen Marseille en Ge nua te liggen. Het pleit voor de deug delijkheid van hun beveiligingssysteem, dat Interpol slechts zelden kan toeslaan. Desondanks kon na onderzoekingen van Interpol gedurende een jaar tezamen met gewone politie-instanties in diver se landen in Marseille een dergelijk la boratorium opgespoord worden. Daar bevonden zich preparaten ter waarde van rond 10 miljoen Franse franc. De ruwe opium wordt vaak met suiker vermengd of daarin opgelost en wordt dan eveneens naar de Ver. Staten gesmok keld. Jarenlang wist een smokkelorganisa tie op verbluffende wijze sinaasappelen van was te vervaardigen, die in de kern ongeveer 100 gram heroïne bevatten en die samen met echte sinaasappelen in kisten werden verzonden. Rond het ein de van het jaar vond de douane van de Ver. Staten in de machinekamer van een Frans passagiersschip een pak heroïne ter waarde van 400.000 dollar. In een ander geval had een grossier in een Noordame- rikaanse havenstad als camouflage zelfs een bloemenwinkel geopend. Hij leverde zijn klanten het gif in bloemendozen ver stopt. Een kilo zuivere heroïne heeft in de Franse onderwereld een waarde van 3500 dollar, in de Ver. Staten het dubbele daarvan. Begin februari van dit jaar werd één der grootste benden van handelaars in bedwelmende middelen in New York achterhaald. Vijftien bendeleden konden worden aangehouden, die sinds november 1963 heroïne ter waarde van meer dan 90 miljoen dollar binnengesmokkeld en verder verkocht hadden! (Advertentie) (Advertentie) wassen met L'Oréal de Paris MOSKOU Nikolai Boecharin, die onder Lenin de grootste Sovjet-theoreti cus was en die in de jaren '30 wegens verraad werd geëxecuteerd, zal binnen kort gerehabiliteerd worden, aldus wel ingelichte zegslieden in Moskou. Boecliarins internationaal bekend staan de „abc van het communisme" zal vol gens hen opnieuw worden uitgegeven. Tezamen met de andere publicaties van Boecharin was het sinds 1938 verboden lectuur voor de Russen. Boecharin woonde tijdens de eerste we reldoorlog in de Verenigde Staten en spoedde zich na de val van het tsaren- huis terug naar zijn vaderland om de bolsjewistische revolutie te organiseren. Onder Lenin was hij lid van het eerste Politburo, organisator en leider van de komintern (communistische internatio nale) en redacteur van de „Prawda" en „Izwestia", Hoewel Boecharin het vaak met Lenin oneens was noemde deze hem één van de bekwaamste leden van het centraal partijcomité, wat hij ook in zijn politieke testament zette. In dat testament werd verder aangedrongen op uitstoting van Stalin uit de partijleiding. Boecharin daalde na Lenins dood in 1924 in aanzien, maar werd pas in 1938 UTRECHT De N.V. Gascon in U- trecht, een dochteronderneming van Werkspoor in Utrecht, die voor een reeks regionale gasbedrijven de ombouw op aardgas van 900.000 huishoudelijke aan sluitingen gaat verzorgen, hoopt in Noord Holland en ook in het buitenland nog klanten te vinden. De Gascon is in staat binnen de gestelde termijn 1,2 miljoen huishoude lijke aansluitingen geschikt te maken voor aardgas. De N.V. Gascon betreurt het, dat Amsterdam de ombouw heeft toevertrouwd aan een Amsterdamse combinatie van scheepswerven, waar mee 300.000 aansluitingen zijn ontvallen Er blijven in Noord-Holland nog 200.000 a 300.000 huishoudelijke aansluitingen voor ombouw over. Met de betrokken gemeenten worden reeds besprekingen gevoerd. Er zijn hier voor nog enkele andere ombouwbedrijven gegadigde. De N.V. Gascon kijkt inmiddels al over de grenzen. In vier jaar zal de ombouw in ons land voltooid zijn en de Gascon wil daarna in de „running" blijven. Aanvankelijk was men van plan pas volgend jaar contacten in het bui tenland te gaan leggen, maar de ont wikkeling gaat zo snel, dat de Gascon daarmee niet langer wil wachten. De eerste contacten met België en Duits land zijn reeds gelegd. geëxecuteerd. Tezamen met ex-premier Alexei Rykof, de Oekrainse premier Christian Rakofsky, onderminister van buitenlandse zaken Nikolai Krestinsky en andere hooggeplaatste personen werd hij ervan beschuldigd voor de Britse en Duit se inlichtingendienst te werken en zich te hebben ingespannen voor wederinvoe ring van het kapitalistische stelsel in Rus land. Op het 20e en 22e partijcongres, respec tievelijk in 1956 en 1961, noemde de toen malige partijsecretaris Kroestjev de be schuldiging tegen hen „machinaties". De aanklager in het proces was de toen- dertijd beruchte Andrei Wisjinsky. In zijn laatste pleidooi voor het hof ontkende Boecharin op meesterlijke wijze schuldig te zijn aan spionage voor vreemde mo gendheden of deel te hebben aan de moorden op Russische leiders en op de schrijver Maxim Gorki. Hij verklaarde met name dat de bete kenis van de beschuldigde een uit de middeleeuwen daterend fenomeen in het rechtsbegrip is. Dit werd later beaamd door Kroestjev, onder wiens bewind Boecharin al persoon lijk, maar nog niet politiek, in ere werd hersteld. Ook Grigori Zinovief, de vroeger voor zitter van de communistische internatio nale, die in 1936 op bevel van Stalin werd geëxecuteerd, zou in ere zijn hersteld. In een onlangs verschenen Russische film, „Het blauwe notitieboek", wordt Zinovief voorgesteld als een goede vriend en nau we samenwerker van Lenin. NIJMEGEN Op de rijksweg tussen Nijmegen en Ubbergen zijn in de nacht van zondag op maandag bij een aanrij ding twee jonge mensen gedood en een derde ernstig gewond. De bestuurder van de auto is na het ongeluk doorgereden. De slachtoffers zijn de 30-jarige heer O. Vroege uit De Ooy en zijn 32-jarige ver loofde mej. W. Gerrits uit Nijmegen, ter wijl de 36-jarige mej. J. Gerrits ernstig werd gewond. Allen zijn afkomstig uit de Ooy bij Nijmegen. Het drietal fietste rechts van de weg, toen het door de auto, die volgens de po litie met grote snelheid reed, werd aange reden. Zij werden meters weggeslingerd en de fietsen werden vernield. De politie in Nijmegen heeft een kapper uit Beek Ubbergen aangehouden in ver band met het ongeluk. (Bijzondere correspondentie) Bonn Nog geen vijftien jaar geleden belde men in Duitsland het arbeidsbureau voor studenten op als men goedkope arbeidskrach ten zocht. Tegenwoordig vragen de studenten topsalarissen en krij gen die ook. Vandaag de dag zegt men: als nie mand meer kan helpen, als het gewes telijk arbeidsbureau verstek moet la ten gaan en het schoonmaak-instituut de grote particuliere schoonmaak na afloop van schilderswerkzaamheden niet wil opknappen, dan is de studentendienst de laatste redding. De studenten vor men de allerlaatste reserve van de ar beidsmarkt. Maar ook zijzelf zijn erg kieskeurig geworden. Er is bijna' niemand meer te vinden die nog bereid is om een baantje als werkster of schoonmaker aan te nemen. De studenten voelen zich welis waar niet plotseling boven dit werk ver heven. Maar ze hebben ontdekt, dat er prettiger en beter betaalde baantjes te krijgen zijn. Wie meent, dat hij ,,een flinke student voor het kloppen van een zwaar kleed voor 10 D.M." kan krijgen die goedkoper is dan de klopmachine, (Van onze correspondent) SCHIPHOL „Ik heb geen uitnodi ging bij mij voor een bezoek van ko ningin Juliana aan Indonesië, maar deze zaak zal in de toekomst zeker bespro ken worden". Dit was de eerste ver klaring, die de nieuwe Indonesische am bassadeur in Nederland, dr. Sudjarwo Jondronegoro, maandag bij aankomst op Nederlandse bodem aflegde. Met een uur vertraging arriveerde hij per K.LM. op Schiphol, na een reis die door de luchtziekte van zijn vrouw nogal on aangenaam was verlopen. De kabinetscrisis was er debet aan dat geen enkel lid van de regering ter begroeting aanwezig was. Over de aard van zijn werk kon dr. Sudjarwo Jondronegoro nog niet veel zeggen. „Mijn regering heeft de laatste tijd zo vaak een beroep op me gedaan (dit was o.m. in Afrika en New York in verband met de kwestie-Maleisië) dat ik geen tijd heb gehad me op mijn nieuwe taak voor te bereiden. Ik be loof dan ook niet al te veel, maar ik zal mijn best doen de nieuwe relalie tussen mijn land en het uwe te bevor deren". komt bedrogen uit. De aanbiedingen, die op het ogenblik het meest bij de jonge academici in trek zijn, nemen soms zelfs deze vormen aan: „Gezocht een reisleider voor een oudere heer op diens reis naar Zuid-Amerika. alles in begrepen, 800 D.M. gage per maand". Volop arbeidskrachten vonden ook de organisatoren van een wijnfeest, die „zeer aantrekkelijke studentes voor de verkoop van wijnmonsters" zochten- Ook een Engelsman die 5 D.M- per uur voor ..conversatie in de Duitse taal" uit trok kon zich verheugen in een ruim aanbod van belangstellenden. Waar personeelsgebrek heerst staat het telefoonnummer van het studenten arbeidsbureau op de klapper. De stu denten moeten bijvoorbeeld olympiade souvenirs aan de man brengen (voor een niet te verwaarlozen handgeld plus provisie) of de bezoekers van 'n waren huis tellen. Verkiezingspamfletten uit delen of op het belastingkantoor bij de boekhouding assisteren. De „klassieke" studentenbaantjes raken steeds meer in vergetelheid: zij leveren niet genoeg op. Tuinhek verven, twee maal per week kolen uit de kelder halen, een zieke voorlezen, de haag knippen of babysitten dit soort aanbiedingen blijven meest al onbeantwoord. Want wie kan voor die karweitjes 3.50 D.M. per uur neertellen? Per maand worden er in de verschil lende universiteitssteden tussen de 300 en de 500 baantjes door het studenten bureau bemiddeld. In werkelijkheid lig gen deze getallen veel hoger Want de meest lucratieve baantjes, waartoe bij voorbeeld in Bonn hulpwerkzaamheden en vertalingen bij de verschillende di plomatieke missies behoren, worden meestal onder de hand geregeld. Men neemt aan, dat rond 30 procent van de Westduitse studenten in hun vrije tijd een baantje hebben. In ieder geval zijn het er meer dan in de statistiek wordt aangegeven: tegenwoordig worden de bijverdiensten namelijk van de studie beurs afgetrokken. HONGKONG Het persbureau „Nieuw China" heeft kritiek geoefend op een boek, uitgegeven door de secretaris van het centrale comité van de com munistische partij in de Sovjet-Unie. Hierin wordt naar het persbureau zegt de Chinese communistische partij aan gevallen op een „door en door gemene en stelselmatige wijze". Het gewraakte boek is getiteld „De In ternationale revolutionaire beweging van de werkende klasse". Volgens het Chinese persbureau wordt de Chinese leider Mao Tse Toeng in dit boek be lasterd en het „revisionisme" van de voormalige Russische leider Kroestjev opgehemeld. Zelfs wordt „de belachelijke eis" gesteld van een herziening van de staatsgrenf tussen de Sovjet-Unie en China. MAO TSE TOENG (Advertentie) DEN HAAG Achtendertig voor aanstaande Nederlanders, onder wie de oud-ministers-presidenten dr. w. Drees en dr. J. E. de Quay, dringen er in een open brief aan de minister van Buiten landse Zaken, mr. Luns, op aan, dat de regering zich niet onder het etiket van een Europese unie laat meeslepen in een koers, die aan de Europese eenwor ding en aan de samenhang van de At lantische wereld onherstelbare schade zou toebrengen. In deze maanden gaat het om een Elke OLVEH polis is winstdelend. belangrijke en wellicht definitieve keu ze, aldus de ondertekenaars, die erop wijzen met deze brief in zuiver per soonlijke capaciteit te handelen. Zij zijn van mening, dat de doelstel lingen van het Nederlandse buitenlandse beleid in gevaar zijn. Het Atlantisch bondgenootschap wordt thans onder mijnd en bedreigd als gevolg van de richting waarin het Europa van de zes zich ontwikkelt. Zij kritiseren het Franse streven om Europa op militair buitenlands politiek gebied te organiseren en wijzen de in stelling van een politieke unie van de zes op basis van een verdrag volledig af, al was het slechts omdat over de fundamentele doelstellingen van het buitenlands beleid tussen de zes geen overeenstemming bestaat, met name ten aanzien van de Verenigde Staten. Om dezelfde reden hebben zij ernstige be denkingen tegen een geïnstitutionali seerd overleg tussen de zes over deze materie. Zij dringen erop aan, dat in een zo vroeg mogelijke fase van een eventueel gesprek over een politieke unie, deel neming daaraan van Engeland wordt verlangd. De Ortskommandant, geschokt door de laffe moord, liet een streng onder zoek instellen, waarbij alleen kwam vast te staan dat Karei was gedood met een Duitse handmitrailleur. De dader werd niet gevonden, evenmin kwam men ooit iets te weten van de beweegreden. Voor Godefrieda was het de genadeslag. De kwaal, waar ze uiteindelijk toch aan gestor ven zou zijn, werd van latent sterk agressief In enkele weken was het met haar gedaan. „Het enige dat we kunnen proberen, is een spoedope ratie", zei de dokter. Ze werd naar het ziekenhuis in Den Bosch ge bracht waar een chirurg haar on derzocht. Hij schudde het hoofd. ,,Ze moet eerst rustig en iets sterker worden. Als ik haar nu opereer blijft i ze zeker dood onder mijn handen." Godefrieda kwam niet meer tot rust. In haar witte kamer wachtte ze op het einde, half zittend tegen een sta pel kussens omdat dat voor haar 2ninder benauwend was. De laatste dagen waakten de kinderen om beur ten bij haar bed. In de nacht toen zij stierf, kwam Mari omstreeks mid dernacht Jan aflossen. „Haar pols voel ik nauwelijks meer", zei de zuster. „Ze is heel lief en moedig". Nu en dan herkende ze Mari, als zij dan even met hem praatte, kreeg hij niet de indj-uk dat zij stervende was. Om streeks drie uur in de nacht werd ze onrustig, ze mompelde onverstaan bare woorden: een keer meende Ma ri de naam Jan Griniau te verstaan. „Is dit de doodsstrijd?" vroeg hij fluisterend. De zuster knikte. .Grootmoeder zal vlug mogen heengaan", fluisterde ze terug. „Zij lijdt niet meer". Omstreeks vijf uur bedaarde de on rust. Heel kalm lag ze toen met wijd open ogen voor zich uit te sta ren. Toen Mari zich voorover boog en in haar ogen keek, zag hij dat ze niet meer zagen. Een kwartier later begon een klokje te luiden, heel dichtbij leek het. ,,De consecratie in de vroegmis voor de zusters en de verpleegsters", fluis terde de zuster. Dan knielde zij neer bij het bed. Ook Mari knielde, maar hij bleef kijken naar Godefrieda. In de paar minuten dat het kapelklokje de grootste heiligste boodschap door de ochtendsilte klepelde, zag hij in haar wijd open ogen weer een flits van leven, er was een uitdrukking in van de allergrootste verbazing. De zuster stond op, met routine- gebaar pakte ze de pols, maar ze wist het al. Grootmoeder is gestorven," zei ze zachtjes. Mari sloeg de handen voor de ogen. Dan liep hij met schokkende schou ders door de lange kille gang naar de uitgang. t>ijna twintig jaar later kreeg Fr ie- da een zware attaque, zij was toen vierenzeventig jaar. Ze genas wel, maar haar rechterarm bleef ver lamd. Dat was het ergste, ze zou nooit meer iets kunnen doen. Mari zei: ,,Is het nu niet het goede moment om je terug te trekken uit de Dommelhoeve? We bouwen hier er gens dichtbij een moderne bungalow met centrale verwarming en met al- le nieuwe snufjes. Goede hulp kun je hier gemakkelijk krijgen. Dan hebben jullie een mooie, rustige oude dag." Het was een gedachte waar ze aan vankelijk onwennig en afkerig tegen over stonden. Toen ze er eens goed over hadden nagedacht, vonden ze het niet zo'n slecht idee. Frieda was voorgoed uitgeschakeld, vader Toon kon nog wel even mee, maar hij was toch ook een man van achtenzeven tig jaar. Waar moest dat huis dan gebouwd worden? In de wei, dacht Toon ju nior. ..Nee, niet in de wei", zei Frie da. „De doening moet blijven zoals het altijd is geweest". Waar dan wel? In gedachten zochten ze naar een ander dichtbij gelegen plaats tot Jan zei: „De Wilgen". De Wilgen? Dat zou heel mooi zijn. „Dat geven ze niet af", dacht va der Toon. „Dat weet ik nog niet," zei Ma ri. Het grote landgoed Zegenree was al ver verkaveld. Er stonden nu ver scheidene landhuizen tussen het groen bewoond door gezinnen, die wel tot dezelfde familie behoorden. „Het een vies hoekje geworden waar geen cent meer aan verdienen. Aan een halve hectare hebben we genoeg voor een huis met een behoorlijke tuin rondom. Ze zullen er een flinke prijs voor vragen, maar dat kan me niet schelen." „De wilgen zijn eeuwenoud", zei vader Toon. „Ze zitten meters diep de grond in." „We trekken ze eruit sis kiezen, va der." „De Dommeloever is daar uitge sleten, soms stroomt het water diep het land in. Het is een drabbige rot zooi, je kunt daar niet bouwen." „De oever moet versterkt worden met eiken teerbalken of basalt," zei Mari. Karren vol moerasgrond moet eruit, op het oerzand moet nieuw maaszand gestort worden. Dan pas kunnen we bouwen Dat is een heel werk, maar als u het graag heeft, doen we het, vooropgesteld dat ze de grond willen verkopen." „We moe ten vrije toegang hebben over de weg van Zegenree." „Dat spreekt vanzelf. We moeten ook een steigertje maken aan beide kanten van de rivier. Dan kunt u in de roeiboot stappen over te varen naar onze wei." rjat was aardig, het was zo kin derlijk aardig dat daarmee het pleit beslecht werd. Mari ging eens praten en zoals hij verwacht had kon hij het wilgenveld kopen voor een hoge prijs, waarvoor hij niet eens met de ogen knipperde. Toen ging het vlug. Mari liet op een zandhapper, een sterke tandenbek monteren, waar mee hij inderdaad de wilgen uit de grond trok als rotte kiezen uit een oude mond. Aan de zuidelijke kant liet hij een groepje wilgen, dat wat droger stond en daarom minder gele den had, staan als herinnering aan het magische wilgenveld. Bij alles kwam zijn oordeelkundig inzicht aan de dag

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1965 | | pagina 7