Lourdes
zonder
kitsch
V erwervingskosten
vaak een twistappel
INKOMSTENBELASTING (II)
FISCUSSIES
Soldaat dood
na excursie
in brouwerij
Couturier Diepeveen
opent boutique
in Soest
15
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 25 FEBRUARI 1965
15
Keelpijn?
menthol dropjes!
Kamer akkoord
met burger
dienstplicht
in nood
Hoger beroep
Man stak zijn
vrouw met mes:
6 jaar geëist
Minister Scholten:
Verjaringstermijn
oorlogsmisdaden
niet langer
DOOR
Walter Breedveld
(Advertentie)
ROTTERDAM In 1958 keerde Ben Vrijvogel ontgoocheld uit Lourdes in Rotter
dam terug. Tegen zijn vriend Kees van der Poll zei hij: „Dat is eens maar nóóit
weer. Lourdes heeft me niets gedaan. Integendeel; ik heb me gruwelijk geëer-
gerd aan de kitsch overal".
Bij uw sigarenwinkelier
50 en 25 cent per doosje
DEN HAAG Een twintigjarige mili
tair afkomstig uit Nijmegen is tijdens een
excursie in een brouwerij in Amsterdam
onwel geworden en kort daarna tijdens
vervoer naar een ziekenhuis overleden.
De militair, ongehuwde dienstplichtige
soldaat der eerste klasse J.H.N. Geutjes,
was met negentien andere militairen o.l.v.
een vaandrig op de brouwerij en had 4
of 5 glazen bier gedronken.
De excursie naar de brouwerij is een
soort traditie voor jongelui, die af
zwaaien. De heer Geutjes zou gisteren
met groot verlof zijn gegaan.
De inspecteur van de militair genees
kundige dienst acht een sectie wenselijk
om de oorzaak van het overlijden vast
te stellen. De arts van het onderdeel in
Nunspeet heeft verklaard, dat de heer
Geutjes een normale gezonde jongeman
was.
(Van onze correspondent)
Ben Vrijvogel reist nu samen met Kees van der Poll heel Nederland af met een klank
beeld over Lourdes. Daarbij staat de beide Rotterdammers een drietal punten voor ogen:
de liefde voor Onze Lieve Vrouw van Lourdes verdiepen, bejaarden en langdurig zieken
wat afwisseling brengen en geld inzamelen om zieken die zelf nooit een reis naar Lour
des kunnen betalen toch naar Zuid-Frankrijk te sturen.
Toch is Ben Vrijvogel sedert zijn va
kantie in 1958 niet van mening veran
derd. Na een tweede bezoek aan Lour
des. in augustus 1962. heeft hij ander
maal geconstateerd dat het beeld van
Lourdes en hiermede bedoelt hij dan
de „bedevaart-industriestad" - dat de
tienduizenden mee naar huis nemen en
daar doorgeven aan anderen, afschuwe
lijk misvormd is. En Kees van der Poll,
die Ben Vrijvogel ditmaal vergezelde,
heeft zijn vriend gelijk moeten geven.
Maar de twee Rotterdamse vrienden
begrepen wel, dat er nog een ander ge
zicht van Lourdes te zien moet zijn. En
zij gingen met hun fotocamera's op
jacht naar het wezen van het grootste
bedevaart-oord van heel Eui'opa. Het re
sultaat van een hele vakantie fotogra
feren is uiteindelijk een reportage ge
worden, die dwars door de geldmakerij
heen, duidelijk toont wat Lourdes bete
kent voor zieken én gezonden.
Wie echter de levensgeschiedenis van
de twee Rotterdammers, allebei jonge
dertigers en nog ongetrouwd, niet kent
zal zich ondanks het verhaal van de on
tevredenheid over hetgeen doorgaans van
Lourdes getoond wordt, toch afvragen
hoe zij er toe gekomen zijn met hun
auto stad en land af te rijden om hun
gesproken reportage over Lourdes te
brengen in zieken- en bejaarden-tehui
zen, voor kleine clubjes en grote vereni
gingen, op scholen en wat' helemaal
geen zeldzaamheid is bij chronisch
zieken thuis-
Ben Vrijvogel werd als dienstplich
tige naar Indonesië gezonden, als zie
kenverpleger. Na zijn terugkeer in Ne
derland tekende hij bij, gaf zich vrij
willig op voor Korea en kwam daar
in het heetst van de strijd in de front-
verpleging terecht. Fen nierbloeding
bracht hem terug naar Nederland. Na
twee operaties werd hij, in het bezit
van nog maar één nier, uit dienst ont
slagen. Op recommandatie kreeg hij
een baan als telefonist bij het ministe
rie van defensie.
Ben Vrijvogel had Kees van der Poll
toen al leren kennen. Zij ontmoetten el
kaar voor het eerst in de telefooncen
trale van Ypenburg, waar Vrijvogel
chef was en Van der Poll, nadat een
drietonner over zijn voet was gereden,
gedetacheerd werd omdat hij alleen nog
voor „zittend" werd in aanmerking
kwam.
Beiden waren verwoede amateur-foto
grafen en het duurde niet lang of zij
werden vrienden. In 1958 ging Ben Vrij
vogel, na twee zware operaties waarbij
hij tot overmaat van ramp nog darm
verlamming opliep, als hotel zieke naar
Lourdes- Kees van der Poll, in die da
gen pas katholiek geworden, had graag
met zijn vriend meegewild, maar hij
kon geen vrij krijgen. „Er komt nog
wel een tweede keer", dacht de ach
terblijver, niet wetend hoe teleurgesteld
Ben Vrijvogel zou terugkeren.
De tweede kans kwam toch in 1962.
In 1961 verongelukten beide jonge man
nen op weg naar hun vakantieadres in
Duitsland. Zij hadden toen juist een
auto bij elkaar gespaard. Een dag voor
dat de verzekering officieel zou ingaan
reden zij de wagen „total loss". Ben.
die achter het stuur zat, kwam met
een vierdelige bekkenbreuk in het zieken
huis, acht weken nadat hij er uit ont
slagen was- Kees van der Poll kwam
met de schrik vrij. Het kostte Ben Vrij
vogel een half jaar. Hoewel iedereen
gedacht had dat hij voor het leven kreu
pel zou blijven kon hij weer lopen als
een kievit. En toen ontstond het plan
om nog eens naar Lourdes te gaan. Kees
van der Poll, die intussen enorm veel
over Lourdes gelezen had, nam het ini
tiatief. Hij nam zijn vriend zelfs min
of meer op sleeptouw, want deze voelde
er helemaal niet voor.
In de trein kwam het tweetal in ge
sprek met de redemptorist pater J.
Lansman. Tijdens deze gesprekken wel
de spontaan het idee op om een klank
beeld over Lourdes samen te stellen,
(Van onze fiscale medewerker)
Grote bedrijven verstrekken aan hun
werknemers veelal een opgave van het
genoten loon, de ingehouden loonbelas
ting, premie a.o.w. enz. Deze bedragen
zijn absoluut nodig voor de juiste be
antwoording van vraag 18 van het A-
aangiftebiljet. Krijgt men deze gegevens
niet dan opvragen aan werkgever of de
loonadministratie. In de laatste kolom
van vraag 18 moet het brutoloon wor
den vermeld. Dat bedrag of bij meer
werkgevers, onder wie die van de echt
genote het totaal van bedragen moet
eventueel worden vermeerderd met: a.
de sociale verzekeringsuitkeringen
ziekengeld bijvoorbeeld die niet via
de werkgever zijn ontvangen; b. het be
lastbaar deel van door de werkgever
gedragen autokosten; c. het belastbaar
deel van uitkeringen en aanspraken op
uitkeringen ingevolge premiespaarre-
gelingen en winstdelingsspaarregelingen
«niet tot het loon behoren uitkeringen
en aanspraken op uitkeringen ingevolge
een spaarregeling, voorzover die uitke
ringen over ieder kalenderjaar waarin
de belastingplichtige overeenkomstig die
regeling heeft gespaard, niet meer be
dragen dan 390 gulden), d. de kinderbij
slag over 1964.
Het totaalbedrag mag worden ver
minderd met de op het loon ingehou
den premies ziektewet en werkloosheids
wet na aftrek van het aandeel van de
werkgever in de ziekenfondspremie. E-
ventueel kan de loonadministratie
van werkgever deze cijfers verstrekken.
Het verschil moet daarna worden over
gebracht naar vraag 9, welk bedrag als
nog mag worden verminderd met de
verwervingskosten.
VERWERVINGSKOSTEN
Over deze kosten is door de jaren heen
op vele fronten slag geleverd. Het be
drag van de kosten van verwerving
voor de gezamenlijke inkomsten uit
dienstbetrekking wordt, indien het min
der beloopt dan 100 gulden tot dat be-
wordt 200 Sulde"
kfrv inkomsten uit dienstbetrek
king mede van de zijde van de echtge-
zbne Afhetft ingplichtige afkomstig
zijn. Al heeft men dus praktisch zeen be-
c qP 200 ifulrip dan !?ag toch galden
c.q. zou gulden worden afgetrokken Kan
evenwel aannemelijk wolden gemaakt
da' deze kosten in 1964 meer dan ]M
gulden bedroegen, dan mag deze aftrek
komen"u!tedienstbetrekrkfnTmMneefmT
vèr?00a"guifengU,^e—r
u'uf ^endtrf^™tbeü'ekek?nge-
uitgezonderd pensioenen e.d. cn van
andere, buiten loondienst regelmatig uit
geoefende functies, zoals regelmatige nu.
bhcistische arbeid, regelmatig lesgeven,
J» de echtgenote ook in loondienst of
Ini j! Z'J eege'naatig functies buiten
loondienst uit dan is voor de toepas"
taaf va" hB- ,5-Pr°eentregeling op het to-
nnna rn'dS mkomens uit arbeid niet
noodzakelijk dat de kosten van man en
den k .afzonderlijk meer dan 100 gul-
zamnbnedv,ra.gLni voId°ende is dat zij te-
;ch?fjden g Van 100 gulden over-
STUDIEKOSTEN
studlekosf^i" zond er^'m eer
wervingskosten zijn te rangschikken.
Studiekosten voor positieverbetering
door uitbreiding van de vakbekwaam
heid of anderszins, komen nimmer voor
aftrek in aanmerking. Worden deze uit
gaven evenwel gedaan om de vakkennis
op peil te houden dan zijn ze wel aftrek
baar. Tot vóór enige jaren werd hieron
der verstaan het opfrissen van de kennis,
die reeds vroeger werd verworven,
maar daarna is er een arrest van de
Hoge Raad verschenen, dat 'n enigszins
ruimere omschrijving voorstaat. Het
op peil houden van vakkennis omvat
mede de aanvulling van die kennis die
door de ontwikkeling van het vak wordt
geboden om de vakbekwaamheid niet te
doen verminderen, hetgeen de verwer
ving van nieuwe tevoren niet bezeten
kennis op het gebied van het vak
insluit.
Op de eerste regel vullen we dus in del staan, rente van andere schulden te ver-
ontvangen huren en pachten; daaron- melden onder 15,2.
der komt de huurwaarde van de eigen Als de hypothecaire lening in verband
woning. Over deze huurwaarde nu is de staat met de financiering van de onroe-
ANDERE INKOMSTEN
Andere inkomsten uit arbeid moeten
worden opgegeven onder 10. Voor wie
dit geldt, omschrijft artikel 28, luiden
de:
(1). Andere opbrengst van arbeid ge
niet degene, die, anders dan in de uit-
laatste jaren nogal wat te doen ge
weest. Vóór 1956 werd daaronder ver
staan de huurwaarde voorkomende op
het aanslagbiljet personele belasting.
Sinds het bekende arrest van genoemd
jaar kennen we ook het begrip economi
sche huurwaarde. Normaliter zou men
de huurwaarde van een vóóroorlogspand
af kunnen lezen van het aanslagbiljet
personele belasting 1964-'65. Die huur
waarde is vastgesteld naar de toestand
op 1 juni 1964. Een maand later zijn
de huren verhoogd met een percentage
van 10 a 12 procent, welke verhoging
in de op te geven huurwaarde over
1964 moet worden verdisconteerd. Om
het iedereen gemakkelijk te maken heeft
de staatssecretaris van Financiën nu
goedgekeurd dat voor oud-bouwwonin-
gen woningen gereedgekomen vóór
5 mei 1945 de economische huur
waarde wordt gesteld op 105 procent
van de huurwaarde voor de personele
belasting 1964 - 1965.
Voor de vaststelling van de economi
sche huurwaarde van nieuwbouwwonin
gen gereedgekomen na 5 mei 1945
De twee Rotterdamse jonge mensen,
die hoe dan ook door Lourdes
gebiologeerd werden.
dat voorbij ging aan alle commerciali
teit. Pater Lansman bood aan de tekst
bij de reportage in dia's te schrijven.
Pater Leopold Verhagen verklaarde zich
vervolgens bereid de tekst op een bandje
vast te leggen. Joke Hagelen van de
radio-hoorspelkern stond hem terzijde.
Ook monseigneur J Bluyssen, hulpbis
schop van Den Bosch, verleende mede
werking- Hij poseerde voor de titel-dia's
en gaf toestemming hem in de reclame
voor het geven van de lezingen in Ne
derland, als referentie te noemen.
Was aanvankelijk de opzet, zoals deze
in de trein op weg naar Lourdes ge
maakt werd, alleen zieken, die niet naar
deze bedevaartsplaats kunnen gaan.
toch met Lourdes kennis te laten ma
ken, toen de reportage klaar was en
het moeilijk bleek adressen te krijgen
van chronisch bedlegerigen breidden
Kees van der Poll en Ben Vrijvogel hun
werkterrein uit. Als vanzelfsprekend
werd het honorarium voor de lezingen
die Ben en Kees in heel Nederland gin
gen geven (na aftrek van de reiskosten)
bestemd voor de bekostiging van Lour-
desreizen van niet draagkrachtige zie
ken. Tot nu toe zijn er zes volledige
reizen met zakgeld en al op kosten van
Kees en Ben gemaakt. Er ligt alweer
geld klaar voor zes nieuwe reizen. Om
zelfs alle schijn van vriendjes-politiek te
vermijden hebben ze de beslissing wie
wel en wie niet meegaat in handen ge
legd van het Wit-Gele Kruis en de -Zon
nebloem. Bovendien is afgesproken, dat
er ieder jaar zieken uit drie steden, die
nog niet op de plaatsenlijst van Ben en
Kees voorkomen, voorgedragen worden-
Inmiddels hebben Ben Vrijvogel en Kees-
van der Poll ontdekt, dat zij met hun
klankbeelden ook in belangrijke mate
kunnen bijdragen in de ontspanning van
zieken en bejaarden. En dit heeft ge
leid tot de opzet van een klankbeeld
over Spanje en Nederland. De Rotter
dammers hopen zo de Lourdes-actie nog
een bredere basis te geven. Hun tele
foonnummer in Rotterdam, het zij volle
digheidshalve vermeld, is 124893
(Van onze moderedactrice)
SOEST Gordijntjes van gekloste
kant hangen voor de ruiten van een
eeuwenoud huisje in de kerkebuurt van
Soest. Lang geleden hebben hier hand
werkslieden gewoond. Nu, nadat de ver
vallen buurt met hulp van Monumenten
zorg opnieuw tot leven is gewekt, strij
ken er kunstenaars neer. Sedert enkele
dagen heeft bovendien couturier Arnould
Diepeveen hier zijn boutique gevestigd.
Ter gelegenheid van de opening werd
een show van confectie en boutiquemo-
dellen gegeven.
De kloskant voor de ramen blijkt een
verrukkelijk materiaal te zijn voor ja
ponnen: in het wit voor lange smalle em-
pire-midellen, in het vlammend rood voor
een dansende rok met los hesje, in het
nachtblauw voor een wervelende jurk
over satijnen kniebroek. In pastelkleurig
linnen en katoen brengt Diepeveen naast
heel jeugdige, smalle jurkjes, een kelk-
jeslijn, o.a. voor japonnen, die hij zich
graag dwars denkt, soms door verschil
lend gekleurde banen te gebruiken, soms
door geïntrusteerde biezen. Klokken,
platte plooien en plisés wervelen door
deze collectie.
Vooral tailleurs en zeer fraai gesneden
redingotes maken duidelijk, dat Diepe
veen ook rekening houdt met de vrouw,
die geen twen meer is. Voor pikante
jeugd heeft hij ideeën te over, zowel uit
dagende als romantische. Dromerige
meisjes, die naar het eerste bal gaan,
vinden hier wuivende elfenjurkjes van
teder gekleurde zijden mousseline.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De noodwet arbeids
voorziening, die in tijden van oorlog en
oorlogsgevaar de regering de bevoegd
heid geeft een burgerdienstplicht in te
voeren, heeft de instemming van de
Tweede Kamer gekregen. Hoewel de Ka
mer de verschillende mogeijkheden, die
de grote bevoegdheden, die de regering
door deze wet krygt, wat vaag omschre
ven vond, heeft ztf toch positief gerea
geerd, omdat het parlement de macht
bezit elke maatregel ongedaan te ma
ken.
Het gaat er bij dit wetsontwerp voor
al om, dat de regering in staat zal zijn
in buitengewone omstandigheden de ar
beid ten behoeve van de essentiële dien
sten onbelemmerd te laten doorgaan.
Daartoe zijn alle inwoners verplicht tot
het geven van inlichtingen, het in per
soon verschijnen bij de bevoegde instan
ties en het zich onderwerpen aan een
onderzoek naar hun geschiktheid tot het
verrichten van werkzaamheden. Deze
verplichting rust op alle inwoners tus
sen de 18 en 65 jaar. Voor gehuwde
vrouwen, die de zorg voor een gezin
hebben, kunnen bijzondere regelen wor
den vastgesteld. De regering heeft dui
delijk laten weten, dat zij de burger
dienstplicht alleen in uiterste noodzaak
zal invoeren.
De Kamer stemde in met de bepalin
gen. dat een werknemer op zijn ver
zoek onmisbaar kan worden verklaard
in de functie, waarin hij werkzaam is.
oefening van een bedrijf of zelfstandig
uitgeoefend beroep:
le arbeid verricht buiten dienstbetrek
king;
2e in verband met een dienstbetrek
king, fooien en dergelijke prestatiën van
derden geniet, die niet aan de inhouding
va" loonbelasting zijn onderworpen.
(2). Onder arbeid in de zin van lid 1,
le. vallen o.a
le het uitvoeren van een testament en
het. vervullen van functies, waaraan va
catie- of presentiegeld verbonden is;
2e onderverhuring en het houden van
kostgangers en pensionaires;
3e het produktief maken 'of het ver
vreemden van een auteursrecht of een
octrooi door de auteur of de uitvinder
zelf:
4e het bieden op openbare verkopin
gen, ter verkrijging van strijk- of hoog-
gelden.
(3). Onder arbeid in de zin van het
eerste lid, le valt niet het deelnemen
aan de loterijen en andere kansspelen,
als zijn bedoeld in artikel 2, eerste lid
van de wet op de loterijbelasting."
Staan tegenover deze inkomsten ook
uitgaven dan mogen deze vanzelfspre
kend in mindering worden gebracht.
Evenwel alleen voor zover ze niet val
len onder de hiervoor vermelde 5-pro-
centregeling.
ONROERENDE GOEDEREN
Beantwoording van vraag 11 op
brengst van onroerende goederen ver
eist de nodige aandacht. Vooral de laat
ste jaren, nu zeer veel personen we-
gens de tijdsomstandigheden 'n woning
nebben moeten kopen, is dit onderdeel
van het aangiftebiljet zeer actueel ge
worden. Belanghebbenden raden we aan
de toelichting deze materie betref
fende eerst te lezen, opdat men reeds
enigszins georiënteerd zij.
en de afschrijving daarop kunnen de
hierna vermelde normen worden gehan
teerd:
WONINGEN
De huurwaarde van woningen in de
vrije sector wordt gesteld op 160 pro
cent van de huurwaarde voor de perso
nele belasting voor het jaar 1964-'65.
PREMIEWONINGEN
De huurwaarde van premiewoningen
kan worden bepaald volgens onderstaan-
de tabel.
Woningen huurwaarde
gereedgekomen in personele
belasting 1964/65
1956 of eerder 105 procent
1957 t/m 1959 110 procent
1960 115 procent
1961 120 procent
1962 125 procent
1963 135 procent
1964 145 procent
Bij de vaststelling van deze normenis
rekening gehouden met de huurverho
ging per 1 juli 1964.
De opbrengst mag worden verminderd
met de in 1964 betaalde kosten en las
ten. Onbetaalde rekeningen mogen in het
algemeen niet worden afgetrokken
HYPOTHEEK
Alleen de zakelijke belastingen inhe
rent aan het bezit mogen in mindering
worden gebracht, dus nimmer bijvoor
beeld de personele belasting. Belastin
gen. heffingen en rechten, die ook van
huurders worden geheven, vallen hier
onder derhalve niet. Onder rente van
schulden is de hypotheekrente te ver-
rende goederen komen alle daarmee ver
bonden kosten voor aftrek in aanmerking.
Dus allereerst de kosten voor de hypo-
theekacte, taxatiekosten, afsluitprovisie,
eventueel verlengingsprovisie en roye-
mentskosten. Boeterente is alleen aftrek
baar als men de schuld vervroegd af
lost om een nieuwe schuld tegen een
lagere rente aan te gaan. Al deze be
dragen af te trekken onder „andere uit
gaven" met een kleine toelichting. On
der verzekering o.a. alleen opnemen de
premie brandverzekering van het huis,
dus nooit van de inboedel.
De onderhoudskosten worden nogal
eens graag uitgerekt door daaronder
ook verbeteringen en uitbreidingen op
te nemen. Dit laatste is onder geen om
standigheid geoorloofd, wat ook heel be
grijpelijk is omdat dergelijke uitgaven
de waarde van het bezit verhogen. Als
een slechte vloer normaal wordt ver
vangen dan is dit onderhoud. Maar ver
vangt men een vurehouten vloer door
een parketvloer dan zit hierin 'n flinke
post verbetering. Koopt men voor een
zacht prijsje een verwaarloosd huis dan
mogen de opknapkosten deels in minde
ring worden gebracht. Hierin zit dan
vaak een flink fiscaal voordeel. Het is
dikwijls moeilijk in vermelde gevallen
een juiste splitsing te maken. Bij grote
posten raadplege men degenen die een
en ander uitvoerden.
Onder onderhoudskosten zijn eveneens
te rangschikken de kosten van behan
gen en schilderen binnenshuis, terwijl
ook het tuinonderhoud mits met ma
te ten laste van de opbrengst kan
worden gebracht. Dit laatste doet wel
enigszins vreemd aan, want zij die een
huurhuis bewonen, mogen dergelijke
uitgaven niet op hun inkomen in min
dering brengen.
ASCHRIJVING
ONROEREND GOED
Afschrijving op zakenpanden die wor
den verhuurd geschiedt op dezelfde wij-
Ze als bij onroerende goederen, die tot
een bedrijfsvermogen behoren. In verre
weg de meeste gevallen vindt deze dan
plaats op basis van de aanschaffings
waarde.
De afschrijving op woonhuizen die door
gaans een levensduur van tenminste
veertig jaar hebben en niet behoren tot
het bedrijfs- of beroepsvermogen van
de belastingplichtige, wordt gesteld op
15 procent van de huurwaarde.
Het komt veelvuldig voor dat de ne
gatieve posten bij onroerende goederen
de positieve te boven gaan. Dan werpe
men het negatieve verschil in de laat
ste kolom uit en dit komt in mindering
van de positieve opbrengst van de ove
rige bronnen van inkomen. We zullen
't deze keer hierbij laten om de vol
gende bijdrage te beginnen met het on
derdeel inkomsten uit onroerend kapitaal
ook al een onderwerp, waarbij velen ge
ïnteresseerd zijn.
RECTIFICATIE
In ons eerste artikel is een fout geslo
pen en wel in het jaartal 1964, waarin
men 65 jaar moet zijn in verband rrret
de verhoging met f 35.000,. van de be
lastingvrije sommen. Het genoemde
jaartal 1954 was dus niet juist.
DEN RAAG De procureur-generaal
b(j het gerechtshof in Den Haag heeft zes
jaar gevangenisstraf met aftrek van voor
arrest gevorderd tegen de 30-jarige Rot
terdamse havenarbeider C. S.f omdat de
man zou hebben gepoogd zijn vrouw te
doden.
De rechtbank te Rotterdam had hem
wegens poging tot doodslag veroordeeld
tot vier jaar gevangenisstraf met aftrek
van voorarrest. Er waren in het huwelijk
reeds lange tijd moeilijkheden, ook omdat
de vrouw relaties met een andere man
onderhield.
Toen op 21 mei van het vorig jaar de
man in de vroegere echtelijke woning
kwam hij is inmiddels gescheiden
om te praten over het bezoek aan zijn
5-jarig dochtertje, ontstond opnieuw ru
zie. Hij stak de vrouw met een stiletto in
de nek en borst. De vrouw werd levens
gevaarlijk gewond. De man zei gisteren
niet het voornemen te hebben gehad zijn
vrouw te doden. Hij zou in een roes van
opwinding hebben gehandeld. De procu
reur-generaal meende echter, dat het ko
pen van de stiletto op voorbedachte rade
wijst Hij achtte de opgelegde straf te
licht.
Arrest op 10 maart.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG In Nederland kunnen
personen, die zich tijdens de bezetting
hebben schuldig gemaakt aan oorlogs
misdrijven of aan misdrijven tegen de
menselijkheid nog tot medio 1970 wor
den vervolgd. De termijn van verjaring
van het recht tot strafvordering we-
wegens deze misdrijven is in het besluit
buitengewoon strafrecht gesteld op 24
jaar, te rekenen vanaf 26 juli 1947, Mi
nister Scholten van Justitie vindt dan
ook in antwoord op desbetreffende
vragen dat het vooralsnog niet nodig
is een wetswijziging tot verlenging van
de verjaringstermijn te overwegen. Er
resten nog enkele jaren strafvervolging
tegen tot dusverre niet geïdentificeerde
oorlogsmisdadigers te beginnen. Hoeveel
van deze misdadigers nog gezocht wor
den, kan de minister niet opgeven. Even
min is hij in staat een opgave te doen
van het aantal oorlogsmisdadigers, dat
al wel veroordeeld is. maar ten aan
zien van wie de straf nog niet is vol
trokken- De termen verjaring van het
recht tot tenuitvoerlegging van de straf
is een derde langer dan de reeds ge
noemde 24 jaar, met dien verstande,
dat een niet uitgevoerd doodvonnis na
vijf jaar automatisch wordt vervangen
door „levenslang" nooit verjaart, omdat
de verjaringstermijn niet korter kan zijn
dan de strafduur.
In de manier waarop hij glimlach
te zag ze de ontkenning al- „Een
genie in de volksmond, grootmoeder.
Zo zijn er honderden over heel de
wereld. Werkelijke genieën komen ui
terst zelden voor; nog niet een iedere
eeuw. Mari is een begaafd man met
een positief-creatieve geest. Een knap
constructeur, dat heeft hij bewezen-
Toch geloof ik niet dat dat zijn groot
ste kracht is. Zijn creatief vermogen
omvat meer dan het scheppen van
schrandere, technische constructies;
het is gebonden aan de totaliteit. Als
zijn fabriek het wil doen, zal hij groot
industrieel worden."
TXie winter ging voorbij met het
maken van voorbereidingen,
waar Mari al een flink stuk mee
gevorderd was toen in het vroege
voorjaar de eerste spade de grond
1 inging. Ze hadden het geluk van een
i kwakkelwinter met vrijwel geen vorst-
i verlet. De muren rezen snel omhoog,
i half april ging de vlag al in top;
i eind mei was de eerste werkhal zo
ver klaar, dat ze konden beginnen.
Het was de hoogste tijd. Ondanks al
le inspanningen was Mari achterop
gekomen met de leveringen. Nu kon
het met dag-en-nacht-ploegen in ver-
i sneld tempo gaan-
f De opening geschiedde op plechti-
ge wijze door de burgemeester. In
een geestige toespraak wees hij op
het belang van deze Brabantse fa-
briek van landbouwwerktuigen en
r machines, opgericht door een dyna-
misch man, geboren en getogen op
een echt Brabantse hoeve, en die toch
nooit landbouwer was geweest.
Godefrieda met Frieda en Toon
hadden een ereplaats. Het echtpaar
voelde zich er maar matig op zijn
gemak en ook Godefrieda ademde
r verlicht en toen het officiële gedeelte
achter de rug was. De druk bezoch-
t te receptie was heel gezellig en het
I familievondei-onsje daarop op Mari's
kantoor was nog beter. Ze reden naar
de stad waar Mari de dag wilde be-
sluiten met een diner in een restau-
rant. Nog even keek Godefrieda naar
de fabriek voor ze instapte in Mari's
1 auto. Hoewel het nog lang niet don
ker was schreven neonletters in hel
der vuur de naam Meerwijk hoog
in de gevel. Het was een fascine
rend gezicht. Het was ook een fasci
nerende naam, misschien speelde hij
mee in zijn succes.
Laat bracht Mari haar en zijn ou
ders naar de Dommelhoeve. Gode-
frieda's taak in de stad was afgelo
pen. Het had geen zin om nog lan
ger te blijven en er was ook geen
plaats meer voor haar. Een van de
knechts, een flinke pasgetrouwde jon
geman, had Mari aangesteld als por
tier-controleur. De portierswoning
was ruim genoeg om daarvan tot de
fabriek helemaal klaar was een ka
mer te reserveren om klanten te ont
vangen. Mari had zijn intrek geno-
men in een hotel in de stad. Te zij
ner tijd zou hij wei uitzien naar een
geschikte woning.
„Ik weet niet hoe ik u moet. be
danken", zei hij geroerd, toen hij af
scheid van haai nam- ,,Ik hoop u
dikwijls in het bedrijf te zien." ,,Ik
hoop jou veel zondagen thuis te zien"
lachte ze. „Op de fabriek zal ik niet
vaak komen. Wat moet een oude
vrouw daar doen?"
XJaar taak bij Mari was af
gelopen, en ze had ook geen
behoefte aan een nieuwe taak.
Het vacuum na Godefridus' dood
was doorbroken geworden en nu was
er geen vacuum meer. Het wachten
op de Dommelhoeve, hoewel zij ook
daar geen taak had dat werd al
lerminst van haar verlangd en zij be
geerde het zelf ook niet hoefde
geen enkele dag verdrietig te zijn
Heel haar leven was gevuld geweest
door daadkracht en werkzaamheid en
ze gunde zichzelf nu de rust van de
avond in een omgeving waar ze al
tijd had gewoond-
Met grote belangstelling volgde ze
de verdere levensloop van haar klein
kinderen. Met Mari was dit verbijs
terend. Ondanks de slechte tijd, die
was begonnen na de Amerikaanse
beurskrach in de dertiger jaren, groei
de zijn bedrijf gestaag. De rijen werk
lozen bij de stempelbureaus werden
steeds langer, maar hij kwam vak
lieden tekort. Het meest opmerkelij
ke was, dat hij in enkele jaren een
selfmade man was geworden in de
meest volledige zin. In het begin wa
ren nog resten aan te wijzen uit zijn
werkmansperiode; nu was hij een
man, die zich vlot en met het groot
ste gemak in alle kringen bewoog.
TV/Iet Willem was het, wat ieder
een verwachtte, wat minder vlot
gelopen. Kort nadat was beslist
dat hij in het voorjaar zou beginnen,
zorgde hij voor een verrassing. Hij
kwam thuis met een meisje, Gerda
Bornhand. de blonde, struise'dochter
van een Boxmeerse schoenwinkelier.
Haar vader had een drukke zaak en
kon haar best thuis gebruiken. Voor
een meisje met schoenmaat tweeën
veertig was het echter niet te doen
zich dag aan dag te ergeren aan
meisjes en jonge vrouwtjes maat zes
endertig of zevenendertig. Daarom
werd ze correspondente op een han
delskantoor in Nijmegen.
..Hoe kom je daar zo vlug aan?"
vroeger de broers. Willem kende haar
al vanaf zijn vroegste dagen bij de
Nijmeegse slager; Gerda was toen
nog op de middelbare meisjesschool
in Nijmegen. Ze was gek op worst
en omdat zijn slager daar een bij
zonder goed recept voor had, kwam
ze in hun winkel. Een schijf van een
ons wilde ze hebben, meer centen
had ze niet. Omdat Willem vond dat
een meisje van haar postuur daar
geen hap aan had. sneed hij de schijf
af met de ogen dicht en legde ze
niet op de weegschaal. ,,Ik moet wel"
zei Willem. „Voor mij is geen oma
beschikbaar om op me te passen en
me braaf te houden." Over het vrij
en dacht hij heel anders dan Toon,
die het nog niet kon velen, dat Griet
je Boskamp hem te veel voor de voe
ten liep. Willem zette er vaart ach
ter.