Wil „Straatsburg" toch
Frans in Vlaanderen?
Nieuwe verwarring
clan goed mogelijk
Geredden: „We stikten bijna"
Kamerleden ook
in commissies
vaak absent
Rajakowitz moet wel n
goed SS er zijn geweest
album sigaren
WA PROTEST VAN MINDERHEID
EEG-landen
ééntalig?
verweer
Wallonië
Verwarring
Officier van Justitie:
Politie vreest
wraak van
aanhangers
Malcolm X
Overlevenden
Sophocles
groetten
zeemansgraf
HOE GROTER DE FRACTIE,
HOE MINDER AANWEZIGEN
Malinovsky
waarschuwt
Pentagon
Directeur van
Centropa weer
gearresteerd
Inbrekersduo
na ontsnapping
toch gepakt
m
Onderzoek naar
absenteïsme in
parlementswerk
DAGBLAD DL STEM VAN DINSDAG 23 FEBRUARI 1965
(Van onze Belgische correspondent Luc van Gastel)
BRUSSEL. De Europese Commissie voor de Rechten van de Mens
zal binnenkort de klachten van een aantal Franssprekende Belgen on
derzoeken, die menen, dat sommige punten in de nieuwe Belgische
taalwetten in strijd zijn met de Conventie van de Rechten van de
Mens. Onder andere storen zij zich aan het feit, dat Franstalig onder
wijs in Vlaanderen niet meer van overheidswege gesubsidieerd wordt,
dat zij in hun betrekkingen met de openbare besturen in Vlaanderen
het Nederlands moeten gebruiken, en dat alle officiële documenten in
het Nederlands worden afgeleverd. De Commissie in Straatsburg heeft
die bezwaren ontvankelijk verklaard.
ïistratieve en gerechtelijke instellingen?
Zo'n erkenning zou de meest delicate
oestanden scheppen in tal van Europese
landen en, misschien nog meer dan el
ders, in Wallonië. Alle plannen voor
■conomisch herstel van Wallonië zijn ge
baseerd op een massale invoer van bui
tenlandse arbeidskrachten en op haar
snelle opslorping in de Waalse gemeen
schap. Indien men nu aan die minderhe
den Grieken, Turken, Spanjaarden,
Italianen waarbij de tienduizenden
Vlamingen komen, die in Wallonië wo
nen het recht zou toekennen op een
volledig uitgebouwd onderwijs in hun
die de
vrijwel
Iet is een juridische kwestie,
optnbare mening in Vlaanderen
oroeroerd laat, maar die toch onbehagen
heft gewekt bij sommige Vlaamse juris-
tei. Zij zijn beducht voor de weerslag
vai een eventueel instemmend vonnis op
de politieke toestand in België. Zij zijn
zi(h ervan bewust, dat een wet op uiteen-
leende wijze kan worden geïnterpre-
terd. Zij vrezen, dat de Europese Com-
mssie te Straatsburg de Belgische taal-
wtten zou bekijken zonder in voldoende
mte rekening te houden met het sociolo-
giche raam, waarvan zij niet kunnen
wrden gescheiden.
Het antwoord, dat van Straatsburg
\ordt verwacht, is stellig van groot be
ing voor degenen in Vlaanderen, die in
ht Frans met de Vlaamse openbare be
suren willen onderhandelen en Fransta-
lg onderwijs aan hun kinderen willen
pven. Maar het is vooral van kapitale
tetekenis voor het geheel van de Vlaam-
s gemeenschap. Gedurende een aanzien-
jk gedeelte van de Vlaamse geschiede-
is scheidde het taalgebruik de bezitten-
e klasse en de intellectuele élite, die
aaruit voortkwam, van de volksmassa.
Deze kloof was dramatisch en werd
-én der oorzaken van de intellectuele on-
^rontwikkeling bij Vlaamse arbeiders en
eren.
j democratisering van de jongste hal-
I eeuw heeft geleid tot een gedeeltelijk
hostel van de eenheid onder alle klas-
Zij schonk aan de Vlaamse gemeen-
Aap de intellectuele krachten zonder
een volk zich niet kan ontwikkelen.
_r herstel van het Nederlands als voer-
tal en als essentiële ruggesteun voor de
'jiamse cultuur, was dus in de allereer
st! plaats een kwestie van sociaal ver
veer. Zij moest het ontstaan mogelijk
niken van een leidende Nederlandstalige
bvenlaag. Daarom vinden de Vlaamse
ilellectuelen de taalwetten in de gegeven
distandigheden onontbeerlijk. De ver
etterende meerderheid van de Vlaamse
ilellectuelen, die hoger onderwijs kon-
dn volgen dank zij de eerste taalwetten
4n 1932 en de oetrekkelijke democrati
zing van de universitaire studie, wil de
éntaligheid handhaven als zijnde nood-
jkelijk voor de algehele culturele ont-
looiing van de volkse gemeenschap. Zo-
kng deze gemeenschap zal ervaren, dat
laar sociale en economische macht nog
liet kan optornen tegen die van de
Franssprekende hoge burgerij zal zij de
bescherming willen instandhouden om
Met het risico te lopen van een nieuwe
icheiding tussen intellectuelen en massa.
Het antwoord, dat de Europese Com-
lissie voor de Rechten van de Mens op
e taaiklachten moet geven, zal ook zijn
ivloed hebben op andere Westeuropese
anden. De vestigingsvrijheid over en
kele jaren zeker gerealiseerd binnen
e landen van de E.E.G., zal leiden tot
nin of meer aanzienlijke migraties. Reeds
lu kennen verschillende Europese landen
et probleem van taalkundige minderhe-
en. Men moet er rekening mee houden,
iat de migraties binnen de Euromarkt
estalte zullen geven aan groepen van
nensen. die een andere taal spreken dan
leze van het land waar ze zich vestigen,
'edere Westeuropese staat is in principe
pentalig. Zal dit principe gehandhaafd
plijven als stabiliseringsfactor en zal aan
de minderheid worden gevraagd, zich aan
te passen aan de taal van het land waar
zij wil werken en leven? Of wordt daar
entegen aanvaard, dat iedere groep van
enige betekenis een onderwijsstelsel zal
mogen eisen in de eigen taal, evenals een
voorkeursbehandeling door de admi-
AMSTERDAM De Amsterdamse cen
trale recherche heeft in de loop van de
middag op een van de grachten in de
hoofdstad de directeur van de n.v. Cen
tropa Chalet Service, C A. M. va i L. ge
arresteerd.
De raadkamer van de Amsterdamse
rechtbank had de inbewaringstelling op
nieuw gelast. Van L. was op 18 januari
gepresteerd onder verdenking van op
lichting en verduistering. De rechter-com-
missaris ontsloeg hem destijds vier dagen
éSSi k de. vo°rlopige hechtenis. Tegen
tiA Lging de officier van justi-
srhi£J?!:roep biJ de raadkamer, die de be-
hppft i Van de rechter-commissaris
neeft vernietigd.
de Awltrd destijds aangehouden door
dat hu mse centrale recherche om-
ten nadele vanPdChitinB en ,verduistering
low-nrnioü. deelnemers in een bunga-
mede van Van £entropa Italië als-
wordt verdacht On^T33™ r,?isbureau
jaar verleende L aP Jnovember vorig
aan de n vfw Amsterdamse rechtbank
van betaiin ,,.?rop? definitief surséance
gang van 11 a°uht maanden, met in-
schuldenias aepte™bCT De n.v. heeft een
on er zijn onS? Clrca 13 mili°en gulden
r *'Jn ongaveer 300 crediteuren.
eigen taal, dan worden eventuele entitei
ten gevormd en in stand gehouden, die
los staan van de grotere gemeenschap
Met zo'n probleemstelling benadert
men echter van zeer nabij de kwestie, die
door een aantal Belgische Fransspreken
den te Straatsburg aanhangig werd ge
maakt. De scholen, die door Fransspre
kenden in Vlaanderen worden geëist, zijn
immers niet bestemd om het hun kinde
ren mogelijk te maken zich te doen op
nemen in de Vlaamse gemeenschap,
waarin zij leven, maar integendeel om de
kloof tussen hen en de rest van de bevol
king te bestendigen.
Een instemmend vonnis van het Euro
pese Gerechtshof te Straatsburg zou de
Belgische regering er juridisch en moreel
toe nopen haar gewraakte wetgeving te
herzien. Het is niet moeilijk zich in te
beelden welke passies dan zullen worden
ontketend. Langs beide zijden van de
taalgrens zouden nationalistische gevoe
lens meer dan ooit voordien de over
hand krijgen. Op dat ogenblik zouden
trouwens ook de Vlamingen, met het
vonnis van Straatsburg in de hand, alle
concessies van de jongste jaren ongedaan
kunnen maken en zich in Wallonië laten
erkennen als een minderheid, met recht
op onderwijs in het Nederlands en op ad
ministratieve tegemoetkomingen. Het is
uitgesloten, dat Wallonië zich dit zou la
ten welgevallen.
Overwegend, dat het bedrieglijk kan
zijn, met gerust gemoed een vonnis af te
wachten door 'n blind vertrouwen in zijn
goed recht, heeft een groep Vlaamse
rechtsgeleerden de Europese Commissie
te Straatsburg een dossier bezorgd over
taal- en sociologische verhoudingen in
België. Zij heeft de Commissie tevens
attent gemaakt op de belangrijke inter
nationale gevolgen, die haar uitspraak
kan opleveren.
(Van onze correspondente)
WENEN In het proces-Rajakowitz
kwam gisteren dr. H. Buchheim van het
instituut voor de geschiedenis van de te
genwoordige tijd te München aan het
woord.
Deze expert gaf een historisch verslag
van 1933 toen Hitier aan de macht kwam
tot de tijd van jodenvervolging en massa
vernietiging. Aan de hand van oorkonden
en leerboeken uit die tijd toonde dr. Buch
heim aan. dat Himmler en zodoende de
S.S. de politieke aangelegenheden behan
deld had om zo de wil van de Führer uit
te voeren. In het verloop van het proces
legde Rajakowitz er steeds weer de na
druk op, dat hij als jurist werkzaam ge
weest was. Aangezien Hitier zich niets
van wetten aantrok kon een jurist niet
meetellen en zeker geen belangrijke po
sitie bekleden.
De officier van justitie was van mening,
dat het er maar vanaf hing of men op
de eerste plaats jurist of S.S.-man was en
aangezien de jurist dr. Rajakowitz het bij
de S.S. tot de rang van Obersturmführer
had gebracht kon hij werkelijk geen slech
te S.S.'er geweest zijn.
Als laatste kwam Josef Kahan aan het
woord. Aangezien men hem als jood niet
onbevooroordeeld achtte had hij uit het
gezworenenrecht moeten uittreden. De of
ficier van justitie wilde Kahan laten ge
tuigen omdat hij deel had uitgemaakt van
een transport joden naar het internerings
kamp Nisko in Polen. Hier was dr. Raja
kowitz in november en december als S.S.-
man. Kahan had Rajakowitz echter niet
gezien in Nisko. Zijn groep was door de
S.S. vanuit Nisko te voet verder gejaagd
naar het door de Russen bezette Polen.
Hij was acht maanden in Lemberg, werd
toen gevangen genomen en was tot 1946
in verschillende Russische concentratie
kampen geïnterneerd. Toen werd hij naar
Noord-Rusland verbannen en kwam pas
in het jaar 1960 naar Wenen terug.
De zitting van gisteren was voorname
lijk een historische schildering zonder
enig bewijsmateriaal.
Vandaag zal dr. Sijes van het rijksbu
reau voor oorlogsdocumentatie in Den
Haag aan het woord komen.
UTRECHT De twee inbrekers, die in
de nacht van woensdag op donderdag bij
een poging om het offerblok in de St.-
Augustinuskerk in Utrecht te lichten op
heterdaad werden betrapt en na zes waar
schuwingsschoten die de politie op ze af
vuurde een Chinees restaurant binnen
vluchtten waar ze en passant f 12.000,—
stalen, ziten achter slot en grendel. Het
zijn de 24-jarige leerling-kok J. uit Haar
lem teen goede bekende van de Utrechtse
politie» en de 23-jarige B„ die geen be
roep heeft en zich meestal in Amsterdam
ophoudt. De laatste, die zondag door de
Amsterdamse recherche werd aangehou
den, heeft een bekentenis afgelegd. J„ die
vrijdag reeds in Utrecht werd aangehou
den, houdt zich nog van den domme, maar
zijn vriend-in-het-kwade heeft verklaard
dat hij samen met J. de buit heeft ge
deeld. J. had bij zijn aanhouding nog
goo,— op zak. had voor 2500,siera
den gekocht en zich in nieuwe kleren
gestoken. B„ die in Amsterdam bekend
staat als een joyrider en vele malen in
opvoedingsgestichten verbleef, had nog
f 1800.— bij zich. Voorts had hij van het
gestolen geld nieuwe kleren en twee
auto's gekocht: een voor f 2800,en een
voor f 300.—. Het tweetal is woensdag
nacht in een gestolen auto uit Haarlem
naar Utrecht gereden. Volgens B. zat J.
in geldnood en wilde hij zijn slag slaan
in een kerk. Dat had hij al eens eerder
gedaan. Volgens B. heeft J. ook de poli
tiemannen met een mes bedreigd.
HARMELEN had gisteren een ver
keersdode. De paardenhandelaar P. J.
de Bruin (76) uit Nieuwerkerk werd
gistermorgen uit een auto geslingerd en
overleed later.
(Advertentie)
NEW YORK Zowel in Chicago als
in New York is het politiekorps aanzien
lijk versterkt om te voorkomen dat de
zwarte moslims en de volgelingen van de
zondag vermoorde nationalistenleider
Malcolm X hun vete bloedig zullen be
slechten.
Malcolm, die vroeger aan het hoofd
stond van de zwarte moslims en werd
opgevolgd door Elijah Muhammed, werd
zondag, juist toen hij op een bijeenkomst
van zijn volgelingen het woord wilde ne
men, dodelijk getroffen door een serie
kogels, die, aldus de New Yorkse politie,
zijn afgevuurd door een volgeling van de
zwarte moslims. Men vreest nu dat de
volgelingen van Malcolm bloedig wraak
zullen nemen op hun tegenstanders.
In de New Yorkse negerwijk Harlem
stonden maandagmorgen honderden poli
tiemannen op wacht om te voorkomen dat
relletjes zouden ontstaan tussen de diver
se groepen van zwarte nationlisten.
Rechercheurs hebben maandagmorgen
vroeg de 22-jarige neger Thomas Hagar
in staat van beschuldiging gesteld van
de moord, die voor de ogen van 500 vol
gelingen van de nationalistenleider in
Harlem werd gepleegd. Volgens de politie
heeft de jongeman bekend te hebben ge
schoten op Malcolm.
Op de foto: Nadat het publiek gepro
beerd had Hagar te lynchen, wordt
deze onder arrest naar een ziekenhuis
gebracht.
•k met prachtige
sigarenbandjes
ROZEN TULPEN PADDESTOELEN
Bolknak Bolknak Senoritas
30 ct 25 ct. 16 ct.
55
55
(Van onze correspondent)
SCHIPHOL De KNSM heeft stopzet
ting gelast van al zyn kunstmestvaarten
vanaf Aruba. De directie heeft dit be
sluit genomen, zo verklaarde hoofddirec
teur jhr. van Lennep gisterochtend op
Schiphol, na de ondergang van de
Sophocles, het nauwelijks een jaar oude,
11 miljoen dure schip, dat vrijdagmorgen
op 540 mijl ten noorden van de Azoren,
door een mysterieuze oorzaak slagzij
maakte en zonk. Gebleken is namelijk,
dat er geen brand heeft gewoed in de
lading van 7000 kilo kunstmest. Wel heeft
zich in de ruimen 3 en 2 een geheimzin
nige chemische reactie voorgedaan, die
zoveel giftige fosfordampen uit de lucht
kokers en de geëxplodeerde luiken deed
wolken, dat de bemanning zich slechts te
gen de verstikkingsdood kon beschermen,
door op het achterschip buiten aan de
railing te gaan hangen.
De kunstmest, waarom het gaat, is een
vrij nieuw bijprodukt van de ESSO-raffi-
naderij op Aruba. Het bestaat uit 14 pet.
stikstof, 14 pet. fosfor en 14 pet. kalium.
In totaal zou de KNSM acht ladingen
naar Noorwegen brengen. Aan boord van
de Sophocles bevond zich de derde lading
van deze soort. Een monster is reeds ge
bracht bij het laboratorium Lobry-de
Bruijn in Amsterdam om nauwkeurig te
worden geanalyseerd. Er is de directie
van de KNSM alles aan gelegen om te
ontdekken, welke chemische krachten.
haar gloednieuwe schip zo plotseling en
reddeloos hebben doen ondergaan.
Gisterochtend in alle vroegte arriveer
den de 42 overlevenden van de geheim
zinnige scheepsramp (de tweede, die de
KNSM in een half jaar treft niet ge
dekte schade bij elkaar 4 miljoen) op
Schiphol. De machine van Martins Air
Charter was hen in Santa Maria gaan
halen, waar zij door het zusterschip Ulis-
ses waren afgezet. Op de thuisreis maak
te gezagvoerder Fransen een kleine om
weg over de plek 45.39 graden N.B., 24.19
graden westerlengte, waar de Sophocles
in de golven verdween, drie opvarenden
meeslepend in het zeemansgraf. Terwijl
het vliegtuig laag rondcirkelde, bracht
het directielid G. Vermeulen onder dood
se stilte een laatste groet aan deze drie
slachtoffers, waarvan tot nu toe alleen de
59-jarige olieman Maarten Kuyt uit Kat
wijk (11 kinderen) geborgen is.
Aangekomen op Schiphol, deed kapi
tein G. H. Kuipers uit Den Helder (51)
het sobere, trieste relaas van de onder
gang'van zijn schip. In een uniform, dat
nog duidelijke sporen van het zeewater
droeg, moeilijk kijkend zonder de bril,
die hij niet heeft kunnen redden, vertel
de hij: „Tijdens de hondewacht van 0 tot
4 uur werd gele rook waargenomen, die
uit de luchtkokers van ruim 3 kwam. We
stopten de kokers dicht, maar de druk
was zo hevig, dat de kappen er in flarden
weer afsprongen. We spoten CO 2 in het
ruim en waarschuwden Amsterdam. Ik
wist niet wat er aan de hand was, maar
ik vermoedde al, dat het ernstig zou zijn.
Ik liet alles klaarmaken om het schip te
verlaten, en SOS-seinen uitzenden. We
kregen antwoord van het zusterschip
Ulisses, dat op weg was van Amsterdam
naar Puerto Rico. Het voer juist 11 mijl
van ons vandaan. Dat is onze redding ge
weest, want eerst scharrelde de wind
kracht tussen 3 en 6, maar later liep hij
op tot acht. Dat hadden we in de sloepen
nooit gehouden."
Amsterdam seinde terug, dat water in
ruim 3 moest worden gebracht en kapi
tein Kuiper richtte 4 brandslangen op de
walmende luiken, maar het was al te
laat. In de tussentijd had zich een explo
sie voorgedaan, die het centenaarsgewicht
van de vier stalen deksels als luficers-
doosjes had opgetild en die (vermoedt
men) de huid van het schip heeft doen
scheuren als papier.
Bovendien was de geheimzinnige che
mische reactie overgeslagen naar ruim 2,
waaruit nu ook de giftige gele damp
wolkte. De Sophocles begon slagzij te
maken naar bakboord. Kapitein Kuipers:
„Ik liet stoppen met pompen en beval de
stuurman met zoveel mogelijk mensen in
de stuurboordsloep te gaan, die al gestre
ken was. Hij deed dat en voer weg in de
richting van de Ulisses. Wij bleven met
14 man achter. Al gauw moesten we
vluchten naar het achterschip, omdat het
midscheeps niet meer uit te houden was.
We hoestten ons dood. We stikten bijna.
Ondertussen waren er moeilijkheden met
de bakboordsloep. De vangkabel was in
de schroef geraakt. De bemanning moest
hem er met een mes uit lossnijden. Zo
hingen we met zijn veertienen aan de
railinng. Hoelang? Ik weet het niet. Het
leek een eeuwigheid. Op een gegeven mo
ment heb ik geroepen: „Wie zijn kans
schoon ziet moet springen. We stikken
hier."
Zo sprongen we alle veertien van ze
ven meter hoogte in de lange deining. De,
bakboordsloep en de inmiddels van de
Ulisses teruggekeerde stuurboordsloep
pikten hen op en brachten hen buiten de
zuiging van het nu snél zinkende schip.
Aan boord van de Ulisses kwam kapitein
Kuipers er eindelijk toe de koppen te
gaan tellen. Pas toen bleek, dat er drie
vermisten waren. Onmiddellijk werd de
sloep teruggezonden, maar het zoeken
was vergeefs. Pas zes uur later werd het
lijk van Kuyt opgepikt. Bootsman Visser
uit Marken en olieman Araujo bleven on
vindbaar. Later bleek, dat juist deze drie
slachtoffers niet konden zwemmen. Wel
hadden zij zwemvesten aan toen zij over
boord sprongen, zodat zij niet verdronken
kunnen zijn. Kapitein Kuipers vermoedt
dan ook dat zij bij het overboord sprin
gen van schrik een hartverlamming heb
ben gekregen ofwel dat de tot storm aan
gewakkerde wind hen heeft doen afdrij
ven.
Jhr. van Lennep deelde op Schiphol
nog mee, dat aan berging van de
Sophocles niet gedacht kan worden. Het
schip ligt te diep. Vast staat al, dat het
vervangen zal worden. Een nieuw schip
van dezelfde tonnage zal echter 15 pet.
duurder worden dan de Sophocles heeft
gekost. Mede omdat de KNSM juist in
oktober de Doris verloren heeft, die bij
Napels op een pier liep en zonk, is de
maatschappij door deze nieuwe ramp zeer
zwaar getroffen. De KNSM heeft thans
nog 83 schepen in de vaart. Ze zijn ge
deeltelijk verzekerd. De maatschappij
draagt een eigen risico van 2 miljoen per
schip.
De foto toont een ontmoeting tussen
een bemanningslid en diens vrouw in
het restaurant De Wijde Wereld.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het parlementaire absenteïsme heeft steeds in het middel
punt van de belangstelling bij de kiezers gestaan. Men verwacht dat de geko
zen volksvertegenwoordigers, wanneer geen dringende redenen dat verhinderen,
de openbare vergaderingen van de Tweede Kamer bijwonen.
Dat deze veonderstelling niet juist is, is reeds by herhaling betoogd, omdat
het parlementaire werk meer omvat dan het bijwonen van de openbare verga
deringen, waar in onder normale omstandigheden nooit meer dan tien van de
150 leden het woord zullen voeren. Dat andere werk, het commissiewerk, moet
ook doorgaan. Bovendien hebben de kamerleden verplichtingen tegenover de
kiezers, verplichtingen die hen kunnen dwingen het land in te trekken.
Bovendien houdt de afvaardiging
naar internationale vergaderingen
vele leden uit Den Haag weg. Het
antwoord op de vraag: hoe is de be
langstelling van de kamerleden in de
afgelopen vier maanden geweest voor
de openbare commissievergaderingen,
zou dan ook tot de conclusie moeten
kunnen leiden, dat allen die bij het
werk van een dergelijke commissie
betrokken zijn, deze vergaderingen
hebben bijgewoond.
Een onderzoek, dat wij hiernaar
hebben ingesteld, leert echter dat
een dergelijke conclusie onjuist is.
Behoudens een enkele uitzondering,
Binnenlandse Zaken, heeft geen en
kele openbare commissievergadering
alle comissieleden rond de tafel ge
zien. Gemiddeld was niet meer dan
tweederde van de commissie (meest
al bestaande uit 15 leden) in de ver
gadering aanwezig. Het absenteïsme
onder de plaatsvervangende leden
van de commissies was nog groter:
gemiddeld hebben acht van de 15
plaatsvervangers hun handtekening
op de presentielijst geplaatst. Om bij
een algemene en dus globale situatie
schets te blijven: van de overige le
den van de kamer, die dus geen leden
of plaatsvervangende leden van de
commissies waren, bleken gemiddeld
twintig in het gebouw van de kamer
aanwezig te zijn.
Wanneer we deze globale cijfers aan
een nader onderzoek onderwerpen,
dan kunnen opvallende conclusies
nauwelijks uitblijven. Duidelijk komt
nl. het bewijs naar voren dat bepaal
de specialisten op geen enkele wijze
belangstelling hebben getoond voor
vergaderingen van andere commis
sies. Enkele uitzonderingen daargela
ten, geldt dit heel in het bijzonder
voor de buitenlandse en de militaire
experts.
De cijfers die ons onderzoek heeft
opgeleverd, hebben uitsluitend be
trekking op de openbare commissie
vergaderingen, die ter voorbereiding
van de begrotingsbehandeling hebben
gediend.
In totaal hebben de 150 Tweede-
Kamerleden 1273 maal de presentie
lijst getekend, nl. 361 commissieleden,
267 plaatsvervangers en 644 andere
leden. Gemiddeld levert dit het vol
gende beeld op: per vergadering wa
ren 40 leden aanwezig, verdeeld als
volgt: 10,5 commissielid. 8,5 plaats
vervangende en bijna 21 „gewone"
leden.
Vier leden (vrijwel allen door ziek
te verhinderd) verschenen in het ge
heel niet in de kamer. Maar drie le
den. niet door ziekte gehandicant,
kwamen slechts éénmaal: nl. dr. W.
de Kort (K.V.P.), dr. J. H. Lamberts
(P.v.d.A.) en S. de Groot (C.P.N.).
Negen leden brachten het niet ver
der dan twee vergaderingen, zes
kwamen driemaal, zes anderen vier
maal en negen leden kwamen vijf
maal in een commissievergadering
hun opwachting maken. Dat is dus
een totaal van 37 leden, bijna 25 pet.,
die minder dan zesmaal verschenen.
Het is opvallend dat zij bijna zon
der uitzondering behoren tot de gro
te partijen. Er is slechts één uitzon
dering, nl. de eenling in de kamer,
de heer Jongeling van het G.P.V.,
die het kennelijk zo druk met andere
zaken had. dat hij slechts driemaal
in totaal een openbare commissie
vergadering kon bijwonen. De bete
kenis van een éénmansfractie is hier
mee nog weer eens duidelijk aange
toond, om van haar invloed maar
niet te spreken.
Een verdere analyse van de cijfers
toont dan ook aan dat de aanwezig
heid van kamerleden daalt naarmate
de fractie, waartoe zij behoort, gro
ter is. De exacte cijfers geven het
volgende interessante beeld per frac
tie te zien. voor zover het de grotere
fracties betreft.
Wij hebben daartoe uitgerekend
hoeveel leden van een fractie in to
taal gedurende de onderzoekperiode
aanwezig zijn geweest. Dit aantal
hebben wij vervolgens gedeeld door
het aantal leden, dat de fractie telt.
aantal aanwe-
De Kamer vergadert, een volle
KamerMaar zo is het alleen als
er vette politieke kluiven zijn.
Voor de gehele kamer komt het
volgende beeld uit de bus: 150 leden
met 1273 aanwezigen geeft een ge
middelde van 8,5. Hieruit blijkt dat
dus K.V.P. en P.v.d.A. beneden dit
kamergemiddelde zijn gebleven.
Het bijzonder hoge gemiddelde van
de Boerenpartij wordt vooral ver
oorzaakt door de bijna ononderbro
ken aanwezigheid van één lid van
die fractie, de heer P. Voogd, die niet
minder dan 27 van de 31 commissie
vergaderingen bijwoonde. Daarmede
„scoorde" hij meer dan de helft van
het totaal van zijn gehele fractie.
Ook bij een beoordeling van de indi
viduele kamerleden blijkt dat de
grote partijen nauwelijks „koplopers"
hebben opgeleverd. De hoogst ge
klasseerde zijn geweest:
1. P. Voogd, Boerenpartij, 27 verga
deringen. 2. J. Smallenbroek, A.R.,
19 vergaderingen. 3. en 4. M. Scha
kel, A.R., en C. v. d. Peijl, C.H.U., 17
vergaderingen. 5 P. Elfferich, A.R., 6.
H. Peschar, P.v.d.A. en 7. dr. K. van
Dijk, V.V.D., allen 16 vergaderingen.
De lijst van de K.V.P.-fractie wordt
aangevoerd door de heer J. Maenen
met 14 vergaderingen.
Tenslotte nog een enkele opmer
king over de commissies zelf. In de
31 vergaderingen hadden in totaal
449 leden aanwezig kunnen zijn. Het
waren er slechts 361, zodat per ver
gadering iets meer dan tien leden
gemiddeld aanwezig waren. Hieruit
blijkt dat zelfs voor begrotingsver
gaderingen van de eigen commissie
de belangstelling bij bijna eenderde
der leden, om welke reden dan ook,
niet door hun aanwezigheid ter ver
gadering werd onderstreept. Er had
den een volkomen natuurlijke
zaak, omdat slechts éénmaal twee
vergaderingen gelijktijdig werden ge
houden 449 plaatsvervangers aan
wezig kunnen zijn. Dit waren er
slechts 267, zodat hun aanwezigheid
een cijfer van 8,5 per vergadering
oplevert, hetgeen iets boven de 60
procent ligt.
Ook geen cijfer om over naar huls
te schrijven, gezien het feit dat de
leden en de platasvervangers het
standpunt van de verschillende frac
ties moeten voorbereiden. Zij zijn het
ook die moeten oordelen over de
vraagstukken die aan de orde dienen
te worden gesteld, om de details, die
niet of wel moeten worden bespro
ken. maar ook over de vaak grote
regionale belangen.
Een slotconclusie ligt duidelijk
voor het grijpen: wanneer de open
bare commissievergaderingen vooral
een ontlasting van de individuele le
den hadden moeten bewerkstelligen,
dan is dat doel zeker bereikt. Er
was geen verplichting tot aanwezig
heid voor bijvoorbeeld de 76 leden,
die voor een plenaire kamerver
gadering kan beginnen hun hand
tekening op de presentielijst moeten
hebben geplaatst.
Maar wie nu meent dat daardoor
tydens de periode van begrotings
behandeling het overige commisso
riale werk, betrekking hebbend op
gewone wetsontwerpen, in versneld
tempo kon doorgaan, heeft het mis.
Want het aantal wetsvoorstellen dat
na de begrotingsdebatten voor open
bare behandeling gereed is, bleek zo
gering te zyn dat de kamer in de
komende periode enkele weken niet
zal kunnen vergaderen wegens ge
brek aan stof.
Fractie
leden
zigen
gemidd.
1. A.R.
13
140
bijna 11
2. C.H.U.
13
134
ruim 10
3. V.V.D.
16
157
bijna 10
4. P.v.d.A.
43
338
bijna 8
5. K.V.P.
50
348
bijna 7
Voor de
kleinste
fracties
liggen
deze cijfers geheel anders.
aantal
aanwe
Fractie
leden
zigen
gemidd.
1. Boeren
partij
3
53
bijna 18
2. P.S.P.
4
52
13
8
3. S.G.P.
3
24
4. C.P.N.
4
24
6
5 G.P.V.
1
3
3
MOSKOU „Het vuur waarmee het
Pentagon in Vietnam speelt kan een gro
te oorlog doen ontbranden", zo heeft de
Russische minister van defensie, maar
schalk Malinovsky, maandag op een bij
eenkomst in Moskou ter gelegenheid van
de 47ste verjaardag van de Sovjet-strijd
krachten gezegd. De Verenigde Staten
hadden de waarschuwing van de Sovjet-
Unie na de eerste bombardementen op
Noord-Vietnam genegeerd en nog meer
aanvallen gedaan. Zij hadden daarmee,
aldus Malinovsky, „hun kracht over en
de mogelijkheden van het socialisme on
derschat". De minister vervolgde: „Wij
militairen weten maar al te goed hoe
gevaarlijk het is de kracht van een tegen
stander te onderschatten".
Hij wachtte er zich dan ook wel voor
dit te doen ten aanzien van de „enorme
militaire kracht" van de Verenigde Sta
ten, maar, zo zei hij, de Sovjet-Unie kan
met haar defensiemiddelen elke aanvaller
in een „dwangbuis" plaatsen. De maar
schalk had overigens aan het begin van
zijn rede verklaard, dat de Sovjet-Unie
streeft naar vreedzame coëxistentie.
