rdiger
JA.LIA Poolse kwestie
toetssteen voor vredeswil
OPROEP
KRANT
unfants
DE
Jozef Stalin
exploiteerde
Roosevelts
goede trouw
...heb ik ze
wel bij me?...
19
Voldongen feit
Weer nacht
Uncle Joe
Nieuwe dag
Tanks en troepen
De atoombom
h.h. eigenaren
van garagebedrijven,
tankstations in Nederland
Prins Bernhard
Ernstig nemen
Opinie onderzoek
Voorlichting
Oom Koos
Niet forceren
Rationalisatie
Proces om bos
tegen Baarn
18
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 6 FEBRUARI 196S
ngen voor spoedige
seuwsch-Vlaanderen)
lechn. mal de leiding
mestfabrieken belast
produktieprocessen
rden met het onder-
der* wijzigingen en
iwerkgesteld worden
nderhoud en nieuw-
ie installaties van de
>isvesting zijn
opleiding en
ifdeling van de
'A TEL. 30.963
ouwelijke)
ig U.L.O-
tel. 04100-30881
0DERN BEDRUF
ierte Breda-Noord
ige
idige, vrouwelijke
vervaardiging van
assen.
-daagse werkweek
7.30 tot 17.00 uur.
nan, krijgen reie-
gratis verstrekt
loreen persoonlijk
Ishoven 25, Breda,
0 uur (aanmelden
(NEFABRIEK
IPORTWERKTU1GEN
RU CTIE WERKEN
:ooporganisatie, afdeling
op voor de functie van:
bestaande relaties moe-
atacten leggen, zowel op
leiding H.T.S. of gelijk-
ctie gewerkt heeft en in
iet gebied van Intern
anisatie strekt tot aan-
g, welke een energieke
tot zelfstandigheid en
n van een
DEtJENE
TWINTIG JAAR geleden was de kleine en geschonden
kustplaats Jalta op de Krim het centrum van de^ we
reld. Daar confereerden van 5 tot 11 februari de orote
drie: Winston Churchill, Franklin Roosevelt en Jozef Stalin.
De snel naderende ineenstorting van het Derde Rijk eiste
de oplossing van een aantal problemen die al tijdens de
hele duur van de Grote Alliantie op verschillende confe
renties en bijeenkomsten waren besproken: de toekomst
van Duitsland, de wereldvredesorganisatie en de Poolse
kwestie om er enkele te noemen. r
JJe beide westelijke geallieerden
waren over de plaats van de con
ferentie niet erg te spreken maar
Stalin zag - als gewoonlijk - geen
kans de Sovjet-Unie te verlaten en
dus toog ook de zwaar zieke Ameri
kaanse president naar De Krim.
Het moet gezegd worden dat de Sov
jets uitstekend voor hun gasten zorg
den al viel het met name de Britse
hoofdofficieren uit Churchills gevolg
bitter tegen dat zij met meerdere per
sonen op één kamer moesten slapen.
Rekening houdend met Roosevelts fy
sieke toestand werd besloten dat in
diens tijdelijke verblijfplaats het
schitterende Livadiapaleis alle ple
naire zittingen zouden worden gehou-
Stalin en zijn staf zetelden in het Joe-
soepovpaleis. De Britten moesten we
gens gebrek aan verdere ruimte in Jal
ta naar een overigens indrukwekkend
en comfortabel landhuis op bijna tien
kilometer van het stadje,
OL
het eerste gezicht was er in Jalta
reden voor optimisme. Duitsland was
praktisch verslagen en de Grote Alli
antie beleefde zijn hoogtepunten in dis
cussies over de wereldvrede en de ma
nier waarop die na de oorlog verzekerd
diende te worden.
Maar vooral in de harten van Winston
Churchill en Antony Eden knaagde de
twijfel. Zij hadden het communisme
nooit vertrouwd en zelfs toen Engeland
in juni 1941 de Russen onvoorwaarde
lijk zijn steun tegen Duitsland toezeg
de, had Churchill via de BBC-microfoon
tot het Britse volk gezegd dat hij geen
woord van wat hij ooit over het com
munisme had gezegd zou terugnemen.
Tiet beeld van de over oost-Europa en
■"■de Balkan voortrollende Sovjetlegers
verontrustte de Britse eerste minister
evenzeer als het hem verheugde.
Bovendien en dat was de zwaarste
slagschaduw over de conferentie had
Stalin zijn bondgenoten voor een vol
dongen feit geplaatst door het zoge
naamde Lublincomité onder leiding van
de Sovjetmarionet Bierut officieel te er
kennen als de voorlopige Poolse rege
ring, dit in weerwil van het feit dat er
in Londen een door de anderen erken
de Poolse regering in ballingschap ze
telde en ondanks de bereidheid van de
westelijke geallieerden over een nieuwe
voorlopige regering te praten indien de
ze zo breed mogelijk zou worden sa
mengesteld.
Het is Polen geweest dat op de confe
rentie van Jalta het duurzaamste stem
pel heeft gedrukt. „De tragedie van Jal
ta" heette het later en felle kritici
spraken zelfs (ten onrechte) van „het
verraad van Polen".
Tie eerste zitting op 5 februari begon
met de bespreking van Duitslands
toekomst. De drie geallieerden waren
het er over eens dat Duitsland verdeeld
moest worden. Er was bijvoorbeeld een
plan om het te splitsen in een Pruisi
sche, een Oostenrijks-Beierse staat en
een onder internationaal toezicht staand
Rijnland met Roergebied. Zeer delicaat
was de vraag welk deel van Duitsland
aan Polen moest worden gegeven.
Churchill betoogde dat een dergelijk
probleem niet in vijf of zes dagen kon
worden opgelost en de Amerikaanse
president stelde voor de bestudering van
een plan tot verdeling te delegeren.
Hierop kwamen de Russen met een
buitensporige eis tot herstelbetaling
Twintig miliard eisten zij alleen al voor
zichzelf. Méér dan Duitsland ooit zou
kunnen opbrengen, zeker niet indien
tevens de industrie werd ontkracht.
Roosevelt en Churchill verzetten zich
heftig tegen deze eisen en stelden voor
pas bedragen vast te stellen indien was
nagegaan waartoe Duitsland in staat zou
zijn. „Indien men een paard een wagen
wil laten trekken, zal men het hooi
moeten geven" zei Churchill.
De Russen echter zetten door en
maakten gebruik van Roosevelts neiging
hen vaak zeer ver tegemoet te komen.
De twintig miljard kwamen in het ver
slag van de conferentie „als een basis
voor verdere studie".
betrekkelijk snel raakten de Drie het
eens over het Amerikaanse plan voor
de stichting van de wereldorganisatie
voor de vrede, de Verenigde Naties.
Aanvankelijk hadden de Russen voor
elk van hun zestien sovjetrepublieken
een stem opgeëist waarop Roosevelt
dreigde voor elke ster in de Amerikaan
se vlag ook een stem op te eisen. Maar
in Jalta kwam Molotov met een plan
voor de dag waarin de Sovjet-Unie wil
de volstaan met drie of tenminste twee
extra stemmen. Opgelucht gaven Roose
velt en Churchill hun fiat en in hun
telegrammen naar hun regeringen klonk
een optimistischer toon door.
rpoen kwam Polen aan de beurt
De Poolse kwestie was al geruime
tijd oud en de problemen waren talrijk.
De onder gezag van de Russen staande
Lublinregering was de Poolse regering
in Londen vijandig gezind. Terwijl de
Russische troepen Polen overspoelden
begonnen de beschuldigingen aan het
adres van de Poolse regering en aan
dat van de restanten van het roemryke
Poolse ondergrondse leger dat slag had
geleverd in de straten van Warschau
terwijl het Rode Leger had volstaan met
toe te kijken.
In brieven aan de Amerikaanse presi
dent klaagde Stalin over het feit dat
agenten van de Londense regering de
Poolse ondergrondse aanzetten tot sa
botage tegen het Rode Leger en moord
op Russische soldaten. Niemand was in
staat deze beschuldigingen voor de we
reld te weerleggen want aan de weste
lijke bondgenoten werd niet alleen toe
gang maar evenzeer de geringste infor
matie geweigerd. Intussen drong Stalin
aan op een snelle vorming van een
voorlopige Poolse regering. Al in okto
ber 1944, toen Churchill in Moskou was,
werd geprobeerd overeenstemming te
bereiken tussen Londense en Lublin-
Polen, maar die poging' mislukte omdat
het Lublincomité kennelijk niet werke
lijk tot samenwerking bereid was. Daar
bij kwam nog dat de Londense Polen
het hun vertegenwoordiger Mikolajtsjik
ook niet gemakkelijk maakten en in
feite waren zij even afkering van sa
menwerking met de mensen van Bierut
als andersom. Toen dan in Jalta het ge
sprek over Polen begon had Stalin zijn
.Lublincomité erkend als de voorlopige
Poolse regering en het de vrije hand
gegeven. In Polen werd het wéér nacht..
D
e Poolse kwestie viel in verschillen
de belangrijke onderdelen uiteen:
1. De vorming van een voorlopige rege
ring, gebaseerd op zoveel mogelijk
groeperingen van de Poolse bevolking;
2. De grenzen met Duitsland en Rus
land en
3. Democratische en vrije verkiezingen
zo snel mogelijk na de vorming van
de voorlopige regering.
Blijken zou dat de Sovjets door vooral
het eerste punt te saboteren de hele
verklaring van Jalta in hun voordeel
zouden kunnen uitleggen, zij het dan
dat daar wel wat gegoochel met begrip
pen en woorden aan te pas moest ko
men.
Op zeven van de acht zittingen in
Jalta kwam de Poolse kwestie aan de
orde. Stalin en Molotov deden verschil
lende concessies die ze niet van plan
waren na te komen en de president van
de Verenigde Staten voelde er niets
voor de Russen onnodig te prikkelen
door hard te zijn in de Poolse kwestie.
Rusland moest de Verenigde Staten
tenslotte gaan helpen tegen Japan als
m Europa de oorlog zou zijn afgelopen.
Bovendien stelde Roosevelt veel ver
trouwen in zijn partner Stalin. In de
Verenigde Staten heette de dictator
evenals in de briefwisseling tussen Roo
sevelt en Churchill Uncle Joe, het-
^00n uin ze^ere z*n e^n aanduiding is
voor het vertrouwen en de populariteit
die hij m die tijd genoot in het westen.
Churchül echter liet zich niet zo gemak
kelijk van de wijs brengen. Hij trachtte
m R/r ^r(?e ar&umenten de door Stalin
en Molotov beweerde populariteit van
net Lublincomité in Polen weg te pra-
ten en toen hij zich opmaakte voor een
repliek tegen de lijst misdaden die de
Poolse regering in Londen werd aange
wreven door de Russen, zuchtte Roose
velt geprikkeld „Al langer dan vijfhon
derd jaar is Polen een bron van ruzie
en zorg".
Het ijzeren gordijn
BB Landen van het
Atlantisehpakt
Landen van het
Warschaupakt
oedbb U2erengordijn
De Grote Drie in Jalta.
V.l.n.r. Churchill, Roosevelt, Stalin.
De oostelijke grens van Polen bleek
al gauw geen probleem meer te vor
men. Overeengekomen werd dat dit de
Curzonlijn zou zijn met hier en daar
kleine afwijkingen ten gunste van Po
len. In het westen wilden de Sovjets
tot de Oder-Neisse gaan. Dit vonden
Churchill en Roosevelt wel wat al te
veel. Omdat er merkwaardig en van
westelijke zijde onvoorzichtig genoeg:
zonder kaarten over grenskwesties werd
gepraat, drong de betekenis v^an het
verschil tussen de westelijke en de oos
telijke Neisse niet eens tot Stalins bond
genoten door en Stalin bedoélde de wes
telijke Neisse.
Churchill protesteerde heftig tegen
deze slokop-operatie, verklarend dat de
gedwongen volksverhuizingen van vijf
tot acht miljoen mensen die van de
grensverlegging het gevolg moesten zyn,
in strijd waren met de Britse moraal
en dat hy een dergelijk plan nooit in
het Lagerhuis zou kunnen en willen
verdedigen.
In de gezamenlijke verklaring die ten
slotte uit de bus kwam verklaarden de
Grote Drie plechtig dat Polen „sterk,
vrij, onafhankelijk en democratisch" zou
zijn
„De tegenwoordige voorlopige rege
ring (voordien hadden Churchill en
Roosevelt nooit over een „regering" ge
sproken als het over het Lublincomité
ging) moest worden gereorganiseerd".
Een wel erg onvoorzichtige formulering,
als men bedenkt dat de Sovjets te ken
nen hadden gegeven een Londense aan
vulling van de Lublinregering voldoen
de te vinden „omdat toch vrije verkie
zingen zouden worden gehouden".
Churchill en Roosevelt hadden voorge
steld Polen van Lublin, Londen en lei
ders uit Polen zelf voor een voorlopige
regering bijeen te zoeken.
De gereorganiseerde regering moest
volgens de overeenkomst zo spoedig
mogelijk „vrije en onbelemmerde ver
kiezingen" houden. Wat de westelijke
grens betreft werd verklaard dat Polen
belangrijke stukken grond in het noor
den en westen kon toevoegen aan zijn
gebied maar dat de definitieve grens
zou worden vastgesteld tijdens de Vre
desconferentie
Met deze.levensgevaarlijke verklaring
gingen de westelijke leiders naar huis.
De Amerikanen waren betrekkelijk op
getogen. Roosevelts speciale adviseur
Harry Hopkins sprak van „de nieuwe
dag" en van „de eerste echte vredes-
overwinning". Roosevelt zelf zei: „sinds
de conferentie op De Krim ben ik er
van overtuigd dat we de eerste stappen
hebben gezet op de weg die naar de
wereldvrede leidt".
Churchill echter was niet zo ge
lukkig. Al zeer spoedig na de con
ferentie zond hij Roosevelt waar
schuwing na waarschuwing maar
zijn vriend en bondgenoot was ster
vende, zonder dat de wereld of
Churchill het wisten. Op 12 april
stierf hy in Warm Springs, tydens
een rustkuur.
Tnmiddels had Stalin al laten zien hoe
-1 hij zijn belofte dat alle Oosteuropese
staten zelf en vrij hun regeringen moch
ten kiezen dacht te moeten „nakomen".
Op de dag dat Churchill het Lagerhuis
verslag uitbracht over de conferentie,
nog geen drie weken nadat die was uit
eengegaan, eiste in Boekarest de Rus
Wisjinsky een audiëntie met koning Mi-
chaël, die na zijn staatsgreep in 1944
een regering had samengesteld, geba
seerd op alle partijen. Op deze regering
hadden de Sovjets het gemunt. Toen de
koning weerstand bood, grepen de Rus
sen naar het later in Boedapest en Oost-
Berlijn zo berucht geworden ijzeren ar
gument: sovjettanks en troepen bezetten
de straten van Boekarest en op 6 maart
trad een door de Russen gevormde re
gering in werking. Na Bulgarije bevond
nu ook Roemenië zich in de greep van
Moskou.
Datzelfde was in feite ook met Polen
al het geval. De Russen weigerden elke
interpretatie van de verklaring van
Jalta, behalve de hunne. Door hun ver
tragingsactie had de Lublinregering in
Polen vry spel. Liquidaties en deporta
ties waren aan de orde van de dag en
de greep van de marionettenregering op
het Poolse volk zou spoedig volkomen
zyn.
Qnmiddellijk nadat vice-president Har
ry Truman de overleden Roosevelt
was opgevolgd en dat gebeurde uiter
aard onmiddellijk nam hij de Poolse
kwestie op waar die was blijven steken
bij de dood van Roosevelt. Er ging een
voorstel naar Stalin opnieuw de Lub
lin- en Londense Polen bijeen te bren
gen in Moskou, waarop zij Poolse lei
ders uit Polen zelf of in den vreemde
naar voren konden brengen voor deel
name aan het overleg zodat alle belang
rijke Poolse groeperingen vertegen
woordigd zouden zijn.
Maar_ Stalin wenste niet mee te wer
ken. Hij viel, zoals achteraf geredeneerd,
ai m Jalta voorzien had moeten worden,
terug op zijn Lublinregering als basis
voor de nieuwe gereorganiseerde rege
ring van nationale eenheid. Voor de zo
veelste maal betoogde hij hoezeer Bierut
en de zijnen door de overgrote meer
derheid van het Poolse volk werd ge
steund.
phurchill zag geen andere uitweg
meer dan een nieuwe topconferen
tie. Deze begon half juli in Potsdam
'Berlijn). Churchill had hemel en aarde
bewogen om de topconferentie vroeger
te doen plaatsvinden omdat hij vrees
de terecht zoals bleek dat voor de
conferentie de Amerikaanse troepen
zich zouden hebben teruggetrokken in
hun bezettingszone, hetgeen de onder
handelingspositie van de westelijke ge
allieerden aanzienlijk zou verzwakken.
Ook Potsdam werd een teleurstelling.
Churchill en Eden spraken daar met
Bierut en andere vertegenwoordigers
van de Lublinregering die het in Polen,
waar nog steeds geen westelijke waarne
mers werden toegelaten, voor het zeg
gen had. Het haalde niets uit.
Met Stalin werd uitvoerig gesproken
over de grenskwestie. De Polen waren
namelijk al lang opgerukt naar de Oder-
Neisse (de wéstelijke) en dat was niet
volgens de afspraak op Jalta. Stalin ant
woordde dat hij de Polen niet had kun
nen tegenhouden.
TToor Churchill was dit voorlopig het
laatste gevecht met de Russen. In
Engeland hadden de kiezers zich intus
sen voor Labour uitgesproken. De coa
litie was gebroken. Attlee, die met het
oog op een mogelijke Labourzege mee
naar Potsdam was gegaan volgde
Churchill op. Deze vernam bij zijn te
rugkeer uit Berlijn dat het Britse volk
hem aan de dijk had gezet.
Van de grote drie van Jalta, nog geen
half jaar eerder, was er nog maar één
over: Stalin.
polen is in Jalta niet verraden. Het
zyn de Sovjets geweest die de af
spraken van Jalta naar de geest en naar
de letter hebben geschonden. Keer op
keer.
Roosevelt verscheen in Jalta dood
ziek en met één been in het graf, maar
wel met alle macht van de Verenigde
Staten achter zich. Hij moest beslissin
gen nemen die mede vorm zouden ge
ven aan de tijd waarin wij nu leven.
Het was een standpunt in Roosevelts
politiek dat er na de oorlog geen spra
ke meer zou zijn van invloedssferen en
machtsverhoudingen. Dat lijkt achteraf
gezien irreëel maar men vergete niet
dat de verwachtingen ten aanzien van
de Verenigde Naties hoog gespannen
waren, dat men in Amerika van mening
was dat het communisme zijn revolu
tionaire karakter verloren had. Stalin
had immers de Komintern ontbonden
en de Russische soldaat werd aange
spoord met nationalistische leuzen en
schijnbaar niet gedwongen door een
hard regime.
Winston Churchill daarentegen dacht
wél aan invloedssferen. Daarover had
hij met Stalin zelfs een afspraak ge
maakt in Moskou. Zwaaiend met dit
papier wees Stalin Churchill terecht
toen die protesteerde ten aanzien van
Roemenië. Wij hebben ons ook niet met
Griekenland ingelaten, waar gij de
grootste invloed hebt geclaimd, zei de
cynische Stalin.
Maar Churchill moest op het einde
van de oorlog rekening houden met de
Amerikanen. Meer dan hem lief was.
Engeland was de uitputting nabij en
kon zich niet meer veroorloven de
Amerikanen voor de voeten te lopen.
Er is ten aanzien van Jalta veel kri
tiek geuit op Roosevelt zowel als op
Churchill. Toch kan men de stelling ver
dedigen dat beiden, gezien de politieke
situatie toen, het maximum hebben be
reikt. Roosevelt had er alle belang bij
dat de Russen hun belofte, deel te ne
men aan de eindstrijd tegen Japan zouden
nakomen. Vandaar grote concessies in
China, Polen en op de Balkan, waarte
gen Churchill zich niet eindeloos kon
verzetten.
Tie stafchefs van de Verenigde Staten
"en Engeland drongen er krachtig op
aan dat de steun van Rusland zou wor
den verworven. Andere adviseurs zei
den dat het niet nodig was met het oog
op „de Bom". Die was echter niet klaar
en men kan het generaals te velde en
admiraals op zee niet kwalijk nemen
dat ze niet rekenen met een wapen
dat nog niet bestaat. Tijdens de confe
rentie van Potsdam was de Bom er
plotseling en was Russische hulp niet
meer nodig.
Maar het was laat: kwart voor
twaalf. Het zou vijf voor twaalf wor
den eer de publieke opinie in de
vrije wereld wakker werd. In 1946
schokte Churchill de wereld met zijn
IJzeren Gordijn-rede. Een snel groei
end besef van het gevaar en rigo-
reuze maatregelen hebben er de we
reld tot nu toe voor behoed dat déze
wijzer verder sprong.
De atoomvrede is beter dan oor
log maar slechter dan echte vrede.
Het is aan een nieuwe generatie
„Groten" om de wereld te verlossen
van de Balans van de Vrees.
W. J. E. KOCK
(Advertentie)
De overstelpende hoeveelheid reacties van inves
teerders en moderne, met de tijd meegaande
mensen, noopt ons een oproep tot u te richten.
Tientallen verzoeken ontvingen wij van kapitaal
krachtigen om ruimten alwaar de thans reeds
een succes zijnde AUTO WASSERETTE door
deze groep geplaatst zouden kunnen worden.
Profiteer van ons unieke systeem Cl (Combina
tie Investering). U heeft dan profijt van de omzet
(zonder investering) en minstens 20 verhoging
van uw benzine- en smeermiddelen omzet.
Wendt u voor informaties tot N.V. Wr-
Herengracht 560, tel. 223588-242038. A'dam
KNIPSEL
Bij de Irene-kwestie van vorig jaar is nogal wat kritiek losgekomen op
de dienst die belast is met de voorlichting over hofzaken. Er deugde niet
veel van. Er is in de Kamer „beterschap" beloofd.
Wij dachten daaraan terug toen wij in de Churchill herdenking onver
wacht prins Bernhard op de beeldbuis zagen verschynen. We werden
aangenaam getroffen door het gemak waarmee hij antwoordde op vra
gen over zijn ontmoetingen met de zojuist overleden staatsman.
Het komt veel te weinig voor, dachten wy, dat leden van het koninklyk
gezin als gewone mensen voor de tv-camera's komen. We zien ze vrijwel
uitsluitend als officiële persoonlijkheden met andere woorden: op
grote afstand die linten doorknippen, bejaardenhuizen openen, parades
afnemen of vliegtuigtrappen bestygen.
De aanleiding van het prinselijk bezoek van zondag aan de studio was
een trieste zaak. Sprekers van allerlei slag hadden Churchill al herdacht
en sommigen op onverdraaglyk gezwollen toon. Prins Bernhard hief een
heel wat menselijker toon aan.
Het is bekend dat hy zichzelf en de zaken waarmee hij zich bezighoudt
niet gewichtiger voordoet dan ze zyn. Het was treffend om hem over „myn
schoonmoeder" te horen spreken en om daarby te bedenken dat hy ko
ningin Wilhelmina bedoelde.
Hy Is, dachten wy, misschien wel over te halen eens vaker voor de t.v.
te komen praten. Niet per se als er iets byzonders is gebeurd. Maar ge
woon: om zichzelf en zy*n gezin aan de mensen thuis bekend te maken.
(Vrye Volk)
De heer Louis Toebosch is per 1 februari benoemd tot directeur van het
Brabants Conservatorium. Er zullen weinigen zijn, die de juistheid van
de keuze in twijfel trekken. Toebosch is een voortreffelijk musicus met
een geweldige reputatie. De Stem heeft hem uitstekend getypeerd als een
„hygiënisch muzikaal denker". Dezelfde krant haalde uit zijn mond
een uitspraak over de huidige kerkzang. Hij betreurt het verloren gaan
van kostbare culturele tradities omdat men in de kerk volks wil gaan doen.
Men zou zeggen: de stem des volks is de stem van God, maar dat is een
gemakkelijke dooddoener van een serieuze opmerking door een serieus
man. In de kringen van kerkzangers heerst op het ogenblik veel onbehagen,
zoals er anderzijds onbehagen heerst over de kerkkoren. Dat is een
ongezonde toestand; het zal zaak zijn, dat wederzijds begrip wordt gewekt
en dat terzake bevoegde instanties pogen beide partijen te verzoenen.
De uitlatingen van iemand als de heer Toebosch dienen ernstig te worden
genomen. (Onderweg)
Bepaalde persorganen en parlementariërs blazen tiitslagen van pu
blieke enquêtes (b.v. 70 pet. pró REM) zó op, dat b.v. bij het aannemen
van de „anti-REM-wet" een „waar woedegehuil losbarstte" onder het
publiek.. Prof. Frangois: „De bedreigingen, dat men voortaan niet meer
zou stemmen op politieke partijen, die zich hadden uitgesproken in
strijd met de uitslag van het opinieonderzoek, waren niet van de
lucht. Deze uitlatingen tonen wel aan, hoe weinig een groot deel van
de kiezers de eigenlijke taak van de volksvertegenwoordiging in haar
samenspel met de regering begrijpt."
(Haagse Post)
„Een belangrijk facet van het hele probleem van seksuele voorlichting
aan onze jeugd is, dat zeer veel ouders het vraagstuk voor zover in
alle nuchterheid van een vraagstuk moet worden gesproken dit niet of
slechts zeer ten dele voor zichzelf hebben verwerkt. Dat is niet verwon
derlijk omdat wy al een oudere generatie in den regel zijn opgegroeid
in de sfeer van het tahoe, dat het seksuele in onze jeugd heeft omgeven.
Het was ongepast over deze zaken te spreken. Nu stellen ouders zich vaak
primair de vraag: was het vroeger niet goed? Of: is wat wy nu in de
hedendaagse moraal en leefwyze bespeuren wel juist? Het leefpatroon van
de kinderen wordt als zo anders ervaren, dat ouders soms een zeker
schuldgevoel krijgen als zy hierin geen verandering kunnen brengen.
(Trouw)
In de BANIER, het partij-orgaan van de Staatkundig Gereformeerde
Partij verzorgt ene Oom Koos een rubriekje voor de jeugd. Ook Koos kent
maar een soort raadseltje. Hieronder volgt er een proeve van.
2. Zoek uit elk der volgende zinnen een woord, zó, dat de woorden tezamen
een tekstgedeelte vormen uit Johannes 18 van vers 30 tot en met 40.
a. Ik, de Heere, worde niet veranderd.
b. Als ik het boek vind, stuur ik het u.
c. Waarom heb je geen les geleerd?
d. De schuld Uws volks is verzoend.
e. Wij kwamen door de deur in de kamer.
f. Zij hebben Hem overgegeven.
3. Noem de naam van:
a. de zoon van Boaz en Ruth.
b. de persoon, die 600 jaar was toen de zondvloed kwam.
c. de man van Naomi.
d. de eerste der drie vrienden van Daniël.
e. Davids vader.
f. de man wiens oor door Petrus werd afgeslagen.
g. het geboorteland van Job.
h. de Honoriet die tegenstander was van Nehemia.
Welke naam vormen de eerste letters der gevraagde namen?
Als we horen, dat oudere katholieken zich afvragen wat nu wezenlijk
belangrijker is, een vertrouwde bedevaart of het lezen van de opeens
gepropageerde bijbel twee onvergelijkbare grootheden dan be
grijpen we iets van de onrust die er heerst. En als pater Adolfs schrijft
van een kapelaan die een oud vrouwtje de rozenkrans uit de handen
rukt, dan voelen wij de tragiek van mensen die een vernieuwing
willen forceren zonder het inzicht dat dit geen kwestie is van dagen,
maar een zaak van voorzichtige beïnvloeding der mentaliteit. Er is
al eens een officiële hereniging van Kerken mislukt omdat het volk
niet vertrouwd was gemaakt met de gedachte en het nog in de
stellige overtuiging leefde dat <.de anderen" tot de grote zondaars
ketters en scheurmakers behoorden. Zoals ook nu nog de angst voor
roomsheid en de afkeer van protestantisme sluimert bij mensen, die
misschien een halve eeuw niet anders hebben gehoord en nu opeens
óm moeten.
(Onderweg).
Er is geen twijfel over mogelijk dat het bouwrecord van 1964 meer
dan 100.090 gereedgekomen woningen vele Jaren eerder bereikt had kun.
nen worden, indien van het naoorlogse begin af aan meer aandacht was
besteed aan de rationalisatie van de woningbouw. Hadden de voorstanders
van een industriële aanpak, zoals oud-wetliouder L. Boum.i van Bussum,
meer kans gekregen hun ideeën tot verwezenlijking te brengen, dan waren
er nu veel meer mensen voor veel minder geld onder de pannen.
De ontwikkeling in die richting is door een complex van machten en
krachten tegengehouden. Een van die factoren is de nog altijd lachwekkende
verscheidenheid in de gemeentelijke bouwvoorschriften. Een andere is het
hardnekkige gebrek aan belangstelling voor de industriële bouw onder
de Nederlandse architecten, die van huis uit nu eenmaal meer op hebben
met (dure) esthetica dan met (goedkope) efficiency. Van produktiviteit
in de bouw gesproken
(Parool)
BAAR X Namens een aantal inge.
zetenen zaj de Baarnse advocaat, mr. J.
Grooten bij de Utrechtse rechtbank bin-
nenkort een proces tegen de gemeente
aanhangig maken, naar aanleiding van
het besluit om in het Maarschalkbos
een ziekenhuis te bouwen. Het bos werd
in 1921 aan de gemeente geschonken
met de bepaling, dat er niets gebouwd
zou mogen worden en het publiek altijd
gebruik van het bos als wandelplaats
moet kunnen maken.
Mr. Grooten betwijfelt de rechtsgeldig
heid van de nieuwe overeenkomst met
de nabestaanden van de schenkster. Zijns
inziens hebben de erfgenamen niet het
recht het bos aan de bedoelingen van
de schenkster te onttrekken. Verder zal
de procedure vooral gevolgd worden op
basis van artikel 1353 van 't burgerlijkwet
boek en de interpretatie van prof. Rutten
daarvan. Uitgaande van die zienswijze is
mr. Grooten van mening, dat in de over
eenkomst sprake is van een derde be
ding, daar in de akte van het publiek
genoemd wordt. Het publiek mag volgens
de heer Grooten bij de wijziging van de
schenkersvoorwaarden dan ook niet ge
passeerd worden. Aangenomen wordt, dat
ook het comité „Behoud Maarschalker-
bos verschillende mensen in staat zal
stellen om tegen de gemeente te gaan
procederen.
(Advertentie)
(anders even naar
de apotheker of drogist
BIJ ELK DOOSJE NU EEN GRATIS WISENT-SPELDJE
L
