Kosygin naar Hanoi,
Bundy in Saigon
Loterijprijs: vorm van loon?
Controle op prijzen
bejaardentehuizen
nog moeilijke zaak
Johnson wijst De Gaulle's suggestie koel af
Duitse hereniging
Zuidoost-Azic
Taylor de laan uit?
ZEEUWSE COUREURS
HIEEDEN GEEN
WINTERSLAAP
KERK IN EEN CRISIS
~WBE8SSÊÊÊÊs:^"'''
JK GA HEUS
WEL DOOD"
Touwtrekken
om Z.O.-Azië
GENAAMD
STEPHANIE
Nederlanders
te bescheiden
zegt Herter
Leurenaar na
val gedood
mm
DAGBLAD VOOR ZEELAND
De Gaulle
GOUDWISSEL-
STANDAARD
UIT DE TIJD
GEEN KLEURLINGEN
OP KIEZERSLIJST
Kongo gaat met
toverspreuken
rebellen te lijf
Motreg
en
Minister Schouwenaar in Zeeland
Om den brode
105e JAARGANG
No. 24810
Voor God, Koningin en Vaderland
Al
Uitgave: N.V. Uitg. Mij. Neerlandia.
Directeur: Drs. W. A. J. M. Harkx.
Hoofdredacteur: L. Leijendekker.
RedactieraadJ. M. A. C. v. Dongen,
C J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M.
Mes, mr. H. AA. L. de Rechter, P. V. AA.
Vercauteren, L. J. v. 't Westende.
Bureau: Breda - Reigerstraat 16 -
tel. 22341 (5 lijnen). Postgiro 1114111
Bureau voor de Zeeuwse eilanden: GOES, Klokstraat 1 telefoon 6252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: Hulst, Steenstraat 14 telefoon 2377 (Bijbureaus: TERNEUZEN: IJsbaanstraat 24 telefoon 2601
MaP
V R IJ P A O 5 FEBRUARI 1965
Abonnementsprijs 9,75 per kwartaal,
excl. 0,25 incasso; ƒ11,85 per post
excl. 0,50 incasso; 0,75 per week.
Prijs van buitenlandse abonnementen
op aanvraag. Losse nummers 15 cent.
Advertentieprijs voor de gehele oplage
0,45 per mm. Bij contract aanzien
lijke reductie. Volledige tarieven en
Algemene Voorwaarden worden op
aanvraag gaarne verstrekt.
OOSTBURG: Nieuwstraat 41 telefoon 2893)
DUICOv
IAMERIKA: PRATEN MET
PEKING? NOOIT!
PARIJS Op De Gaulles nogal
stijve „persconferentie", die overi
gens meer weg had van een lezing,
ontbrak zo waar de humor niet.
Toen een journalist belangstellend
informeerde naar de gezondheid van
de president, antwoordde deze: „Ik
mag niet klagen. Maar maakt u zich
geen zorgen. Een dezer dagen zal ik
stellig doodgaan".
DE GAULLE
Peking in V.N. drukken
WASHINGTON/PARIJS/HANOI - Amerika en Engeland zien weinig
heil in president De Gaulles voorstel een vijfmogendheden-conferentie
(met Rood-China! bijeen te roepen ter bestudering van middelen om de
Verenigde Naties op de been te houden. Het Franse staatshoofd stelde dit
gisteren voor tijdens zijn elfde persconferentie in het Elysée. Amerika blijft
bij zijn standpunt dat alleen Nationalistisch-China V.N.-lid is en dat het der
halve onmogelijk is dat Peking meepraat over herziening van het handvest
van een organisatie, waarvan het zelf geen lid is. President Johnson zegde
gisteren toe „met genoegen De Gaulles suggestie te zullen bestuderen".
Duidelijk is intussen dat de Franse president op deze wijze wil proberen
Communistisch-China's lidmaatschap van de V.N. „erdoor te drukken".
PARIJS President De Gaulle heeft
gisteren op zijn persconferentie ver
klaard, dat de goudwisselstandaard niet
langer overeenkomt met de werkelijk
heid van vandaag. De nadelen ervan ne
men toe. Het is nu de tyd het vraagstuk
nog eens kalm te bezien, zo verklaarde
het Franse staatshoofd.
De EEG heeft thans even grote goud
reserves als de Verenigde Staten en de
ze zouden nog groter zijn als de zes
landen al hun dollars in goud hadden
omgezet. „De alles overtreffende waarde
van de dollar is verloren gegaan", zo
zei De Gaulle. De dollar is volgens hem
niet langer een onpartijdige internatio
nale waardemeter, maar een betaalmid
del, dat aan één land toebehoort.
In een pleidooi voor de terugkeer
naar de gouden standaard zei president
ïJe Gaulle, dat er een gouden regel in
J nraftale valutahandel bestaat,
I herstel van het evenwicht
tussen het ene monetaire gebied en het
taal?re r middel van het edele me-
DE INDONESISCHE rebellenloirW
Kahar Moezakker is kortgeleden^
Djakarta gesneuveld' 20 meldt radio
IN EXLOO is een landbouwer aange
houden die ervan verdacht wordt zijn
eigen boerderij in brand te hebben Be
stoken.
IN LEOPOLDSTAD worden voorberei
dingen getroffen om te komen tot een
een-partijregering, die Kongo na de
verkiezingen van maart zal gaan be
sturen.
Over de crisis in de volkerenorgani
satie zei De Gaulle gisteren voorts, dat
het hoog tijd werd naar de geest van
het handvest terug te keren. „Het is
duidelijk dat Washington, Moskou, Lom
den, Peking en Parijs tot een vergelijk
moeten komen, zoals zij in het verleden
tot een vergelijk zijn gekomen, waar
door zij de Verenigde Naties hebben
kunnen oprichten", aldus De Gaulle, die
zich bereid verklaarde aan zulk een
vergelijk mee te werken.
De crisis was volgens hem te wijten
aan een machtsverschuiving van de
Veiligheidsraad naar de assemblée en
de secretaris-generaal, sedert de affai
res Korea, Suez en Hongarije.
De Gaulle brak voorts een lans voor
een vreedzame unie van Oost- en West-
Europa, „zich uitstrekkend van de At
lantische Oceaan tot de Oeral". Dit was
volgens hem de enige kans op een her
eniging van de beide Duitslanden. Hij
wekte de Europeanen aan beide zijden
van het IJzeren Gordijn op zich in zulk
een unie te organiseren, zonder inmen
ging van boven af. Stellig doelde hij hier
op de Verenigde Staten. Hij onder
streepte dat een van de eerste voor
waarden, waaraan moet worden vol
daan, de politieke en defensieve unie
van de E.E.G. is. Volledige overeen
stemming met alle buurlanden over
Duitslands grenzen en innige samen
werking tussen Bonn en Parijs, achtte
hij onontbeerlijk. „Het Duitse vraag
stuk is alleen door Europa op te los
sen. De Sovjet-Unie dient daarbij te
beseffen, dat haar toekomst ligt in sa
menwerking met dc vrije volkeren en
niet in een totalitair stelsel." In Duit
se regeringskringen was men zeer ver
heugd over de prominente plaats, die
de hereniging in De Gaulles perscon
ferentie innam.
Aan het slot van zijn „perscoferen-
tie" had De Gaulle nog enkele vrien
delijke woorden over voor Engeland.
„Er zijn geen bergen tussen ons", zo zei
hij, ..alleen een Kanaal en eens zal het
mogelijk zijn door een tunnel naar de
overkant te komen".
Tegen ieders verwachting in besteed
de De Gaulle geen woord aan de crises
in Zuidoost-Azie. Iedere ingewijde was
er bij voorbaat van overtuigd dat de
Franse president de recente ontwikke
lingen in dat gebied zou aangrijpen
door nogmaals zijn stokpaardje te be
rijden: neutralisatie van Vietnam, Laos
en Cambodja.
Premier Kosygin is intussen met een
Sovjet-delegatie onderweg naar Noord-
Vietnam. Morgen zal hij daar arriveren.
Voordien zal hij echter Peking nog
even aandoen.
Men vermoedt dat de Russen de Chi
nese regering op de hoogte willen stel
len van hetgeen zij in Noord-Vietnam
gaan bespreken. Dat het daarbij tot een
bijleggen van ideologische geschillen
zal komen, wordt hoogst onwaarschijn
lijk geacht, omdat dit in enkele dagen
onmogelijk is. Wel gelooft men dat Ko
sygin $oor zijn bezoek aan Peking de
indruk wil wekken van Russisch-Chi-
nese eenheid, ondanks zijn binnendrin
gen in de Chinese invloedssfeer. Eer
der neemt men aan dat Kosygins ver
blijf in Rood-China de betrekkingen
nog zal vertroebelen, omdat de Chine
zen terecht vrezen dat Rusland nog
meer economiscne en militaire hulp zal
verlenen aan het op Peking georiën
teerde Noord-Vietnam, dat daardoor in
het ideologische conflict wel eens de
zijde van Moskou zou kunnen gaan kie
zen. Tekenend hiervoor is, dat Kosy
gin Noord-Vietnam zeker zal vragen te
verschijnen op de communistische par
tijconferentie, die op 26 maart in Mos
kou zal worden gehouden en die een
doorn in het oog van Peking is.
President Johnsons voornaamste me
dewerker op het gebied van de natio
nale veiligheid, Bundy, is gisteren in
Zuid-Vietnam aangekomen om daar
drie dagen lang de politieke en mi
litaire situatie te bespreken. Hij verze
kerde de Zuidvietnamezen, dat Ame
rika in samenwerking met hen zou blij
ven streven naar de nederlaag van de
Vietcong. Kennelijk vond Washington
het verstandiger Bundy naar Saigon te
sturen en ambassadeur Taylor maar op
Een gewapende politieagent loopt
naast een dubbele rjj in Selma (Ala
bama) gearresteerde schoolkinderen,
die demonstreerden voor het plaatse
lijke gerechtsgebouw. Ondanks de
vele demonstraties en de vele (slech
te) publiciteit, zyn er in Selma nog
geen kleurlingen op de lijst van kies
gerechtigden ingeschreven.
zijn post te laten, omdat al tweemaal
tijdens diens afwezigheid een staats
greep is uitgevoerd.
In Saigon houdt men er intussen re
kening mee, dat Bundy's komst wijst
op ontslag voor Taylor, wiens contro
verse met Zuidvictnams sterke man,
generaal Khan, niet bevorderlijk is
voor een succesvolle bestrijding van de
Vietcong. President Johnson heeft gis
teren eveneens een persconferentie ge
houden. Op de vraag of Amerika het
regime-Khan zal erkennen, gaf Johnson
geen antwoord. In Laos zyn de gevech
ten van opstandige militairen intussen
beëindigd. Enkelen van dezen zijn ech
ter spoorloos verdwenen en vermoede
lijk naar het buitenland uitgeweken.
Dit is de eerste officiële foto van de
vier dagen oude prinses Stephanie,
het jongste kind van het Monagaski-
sche vorstenpaar. De foto toont prin
ses Gracia met haar dochtertje in het
prinselijke paleis in Monaco.
IN APELDOORN is de 43-jarige S. A.
van der Loo uit Apeldoorn met zijn
personenauto aangereden door een
trekker met oplegger. Hij werd zwaar
gewond en overleed op weg naar het
ziekenhuis.
LEOPOLDSTAD Om de rebellen in
Kongo te bestrijden heeft de centrale
Kongolese regering in Leopoldstad een
medicijnvrouwtje gehuurd. Haar naam
luidt Mama Onema, een naam, die voor
vele Kongolezen een magische klank
heeft. Zij is ongeveer 1,42 meter lang,
heeft een gerimpeld gelaat en zal iets
ouder dan 60 jaar zijn. Zij werd on
langs door de Kongolese regeringstroe
pen tijdens een schermutseling in de
buurt van Kindoe gevangen genomen.
Zij steunde de rebellen door met tover
formules de goden om hulp te vragen.
Mama Onema is per vliegtuig naar Leo
poldstad overgebracht waar zij ermee
instemde naar de centrale regering
over te lopen. Men heeft nu vraagge
sprekken met Mama Onema opgeno
men, waarin de vrouw verklaart, dat
zij de toverspreuken, die zij weleer te
gen premier Moise Tsjombe uitsprak,
nu heeft omgedraaid.
De bandjes zullen naar de dorpen in het
rebellerende oosten worden gezonden,
waar zij toverspreuken tegen de rebel
len-generaal Nicolas Olenga zullen
voortbrengen. Westerse militaire waar
nemers in Kongo vinden dit een fan
tastisch idee.
i Weersverwachting, medegedeeld door
Ir K-n-M.I- geldig tot vanavond: 2
Veel bewolking met hier en daar wat 2
ueg?n. "jotrpgen. Matige, aan de 2
kust krachtige noordwestelijke wind.
pezelfde temperaturen als gisteren of
iets lagere. 6 2
Vandaag: zon onder 17.35 uur. Maan 5
onder 21.45 uur. 2
Morgen: zon op 8.12 uur. Maan op J
10.24 uur.
UtrTh? ne rechtbank in
Utrecht moet uitmaken of de loterij
vóoe h.in'V' Electrofae' te Amersfoort
al dan niSf"0"*:0"he<!tt Kcowiseerd,
c.a.o Ud is met de "ctaal-
stond°rrflniUUrl0neis in de onderneming
loterii nninanM aa? deze wekelijkse
ïotenj open. Men kon er gratis aan
van 100 denhri°ldpriiS Was een bedraS
Sn fsdaaraaist werden er tien
piyzen van 5.- uitgekeerd.
tenaagrm vn°ne^ber,'63 maakte ee" a™b-
nrontc k i loontechnische dienst
naar 7 0p' omdat de prijzen
m*mnS al* loon beschoüwd
moeiten worden, een verhoging die af
week van het in de c.a.o genoemde
maximum. ««uuemue
De directeur van het bedrijf zei gis
teren tijdens de zitting loon als een
prestatiebeloning van arbeid te be
schouwen. Daar was bij de loterij geen
sprake van, dus kon het nooit een
loonfactor zijn, zo zei hij.
De officier van justitie had er be
grip voor dat Electrofact niet in staat
is om haar werknemers faciliteiten te
verlenen bij de aankoop van produkten
die in het bedrijf worden vervaardigd
(Elektrofact maakt meetapparatuur).
Andere bedrijven kunnen de werkne
mers aan het einde van de week met
een extra mandje levensmiddelen naar
huis sturen, maar hij kon zich moeilijk
voorstellen dat de echtgenoten van de
Electrofact-employés een mandje meet
apparatuur op prijs zouden stellen. Hij
begreep dan ook dat de directie had
gezocht naar een middel om toch iets
bijzonders voor het personeel te doen.
Maar hij meende het te moeten betwij
felen of dit wel het juiste middel was.
De officier vindt de loterij een on
toelaatbare loonsverhoging. In zijn eis
wilde hij niet tot uitdrukking bren
gen dat hij deze zaak niet zo erg vond,
maar meer het principiële karakter.
Die eis luidde een boete van 260,-
of 26 dagen hechtenis.
De verdediger betwistte de strafbaar
heid van de loterij. De prijzen hebben
niets met een contra-prestatie van het
personeel te maken. Vandaar dat de
loterij prijzen onmogelijk als loon be
schouwd kunnen worden, zei hij.
De rechtbank doet over twee weken
uitspraak.
AMSTERDAM De Amerikaanse
oud-minister Christian Herter, die nu
speciaal vertegenwoordiger van de
Amerikaanse president van handels
aangelegenheden is, heeft gisteren in
Amsterdam Nederland geprezen als
een betrouwbare, integere en intelli
gente bondgenoot. Hy vond Neder
land echter ook wat te bescheiden.
Geen land is als partner zo be
trouwbaar, zo zei hij. Maar het Ne
derlandse volk heeft teveel de neiging
zijn invloed in de wereld te onder
schatten, onder meer op het gebfëd
van handel, doch daar niet alleen. Hij
vroeg zich af, welk ander volk van
12 miljoen zielen internationaal zo
veel meer gewicht in de schaal legt,
dan men op grond van dit aantal zou
verwachten.
Herter gaf dit compliment aan Neder
land aan het begin van de rede over de
betrekkingen tussen Europa en de
Verenigde Staten op een bijeenkomst
van de Europese Beweging te Am
sterdam. Zie voor een uitvoerig ver
slag van deze rede onze financieel-
economische pagina.
ZEVENBERGEN In de VCS (Ver
enigde Coöp. Suikerfabriek) te Zeven
bergen is gisteren de 59-jarige heer P,
Verwijmeren uit Leur van 5 meter
hoogte gevallen en zo ernstig gewond,
dat hy ter plaatse is overleden. H\j was
op een balustrade bezig Ijzer door te
branden en verloor daarbij zyn even
wicht.
r"~"r
KAMPERLAND/HOEK Voor het
tweede jaar nu hebben de Zeeuwse
wielrenners zich tijdens de winter
maanden intensief voorbereid op het
nieuwe seizoen. In de daarvoor uit
stekend geschikte omgeving van
Kamperland en Hoek trainden de
coureurs 's zondags onder deskundige
leiding en de ervaringen van vorig
jaar doen de hoop rechtvaardigen,
dat renners uit deze provincie weer
regelmatig „van voren" zullen zitten.
Over deze trainingsmethode op het
strand en in de duinen leest men op
onze sportpagina.
DELFT „De ontwikkeling en be
weging van de Kerk zijn in een kri
tiek stadium gekomen, maar zij vor
men de onmisbare tekenen van le
ven", zei Bernardus kardinaal Alfrink
gistermiddag in de jaarlijkse lande
lijke bijeenkomst van katholieke stu
denten, die in Delft werd gehouden,
en die gewijd is aan het thema „De
Kerk in een crisis". „De gevestigde
meningen zijn op drift geraakt en in
de haast om bij te blijven zijn waar
den over boord geworpen die mis
schien beter behouden hadden kun
nen blijven", aldus de Nederlandse
primaat.
Voor een uitvoerig overzicht van
zijn belangwekkende rede: zie pagi
na 7.
MINISTER SCHOLTEN gaat op het
ogenblik na of het gewenst is maatre
gelen voor te bereiden teneinde ver
keersstremmingen en ernstige moeilijk
heden op rijkswegen te voorkomen.
(Advertentie)
(Van een onzer redacteuren)
BIEZELIN GE De minister van
maatschappelijk werk, mevr. drs. J.
Schouwenaar-Franssen, is gisteravond
tijdens een persconferentie in restaurant
De Caisson te Biezelinge aan het einde
van haar tweedaagse bezoek aan Zee
land, ingegaan op de onrust die by een
groot deel van het Nederlandse volk
heerst over de recente en aanzienlijke
stijgingen van de tarieven in de pen
sion- wi verpleegtehuizen voor bejaar
den.
Uit de vele brieven, die zij hierover
ontvangt, heeft zij de conclusie getrok
ken, dat over het algemeen wordt aan
genomen, dat de verhoging van de
a.o.w. wordt doorberekend in de prijzen.
Zo is het volgens de minister echter
niet. De kostprijs en dus ook de tarie
ven konden in het verleden betrekke
lijk laag worden gehouden omdat de
personeelskosten vaak laag gehouden
konden worden (door het grote aantal
onbetaalde religieuzen dat in dergelijke
tehuizen werkzaam was) en door het
feit dat uitbreidingen van de gebouwen
vroeger grotendeels gesubsidieerd wer
den. De kostprijs is inmiddels sterk ge
stegen doordat alle arbeid tegenwoor
dig volledig wordt betaald, terwijl de
vérgaande subsidiëring tot Het verleden
is gaan behoren. De besturen van de
bejaardenoorden staan nu voor de wer
kelijke kostprijs en zij berekenen die
door in de tarieven. Wel hebben vele
besturen uit sociale overwegingen ge
wacht met de aanpassing van hun tarie
ven tot de verhoging van de a.o.w. werd
vastgesteld, aldus de minister. De con
trole op de prijs vaststeling ligt bij G.S.
Zij moeten ervoor zorgen dat er een
billijke verhouding bestaat tussen de
prijs en hetgeen de bejaarden geboden
wordt.
Op onze vraag of de minister van me
ning is dat de colleges van G.S. vol
doende toegerust zijn om deze controle
snel en degelijk uit te voeren, gaf zy in
direct een ontkennend antwoord. Zy
wees nl. op de billijkheid van het ver
zoek dat G.S. van Zeeland tijdens het
werkbezoek tot haar hebben gericht,
om begrip te hebben voor het feit dat
de controlerende taak van het provin
ciaal bestuur geschiedt door iemand die
aan dit werk slechts een halve dag kan
besteden.
Op een andere vraag onzerzijds zei de
minister dat het nog te vroeg is om te
kunnen beoordelen of de gemeenten in
staat zullen zijn de hogere uitgaven die
zij door het in werking treden van de
algemene bijstandswet mogen verwach
ten, op te vangen. Tier en daar
heeft men nl. de indruk dat door de
krappe financiële positie van de ge
meenten de nieuwe wet minder soepel
zal worden toegepast dan wordt beoogd.
De financiering van deze nieuwe taak
der gemeenten is volgens mevrouw
Schouwenaar echter tot op grote hoog
te verzekerd.
Het vraagstuk van de bejaardenzorg
is een van de belangrijkste onderwer
pen van bespreking geweest tijdens het
werkbezoek van de minister aan Zee
land. Zij toonde zich bijzonder gelukkig
met het standpunt van G. S. van Zee
land dat het bejaardenprobleem inte
graal dient te worden aangepakt. Zee
land is tot nu toe de tweede provincie
die zich dit beleid duidelijk voor ogen
heeft gesteld. De eerste provincie was
Utrecht. Het provinciaal bestuur o.l.v.
de commissie Kaland, verzamelt op het
ogenblik gegevens om naar een zo vol
ledig mogelijk complex van voorzienin
gen te kunnen toe werken. Die voorzie
ningen beginnen bij het zogenaamde
open bejaarden werk en ze worden door
getrokken in de dienstencentra bij be
jaardenwoningen, de pension- en ver
pleegtehuizen voor bejaarden, en de ge
riatrische afdeling in de ziekenhuizen.
Recente onderzoekingen hebben aan
getoond dat 30 procent van de bejaar
den in pensiontehuizen behoefte heeft
aan verpleging. Verschillende deskundi
gen spreken daarom liever over ver
zorgingstehuizen dan over pensiontehui
zen.
Meer en meer hoort men pleidooien
voor het versterken van de medische
begeleiding in deze verzorgingstehuizen.
De minister zei hierover dat het bejaar-
denvraagstuk momenteel inderdaad op
geheel nieuwe wijze wordt belicht
Er zijn echter nog niet voldoende gege
vens beschikbaar om tot duidelijke uit
spraken te komen. De minister gaf toe
dat meer overleg over deze materie tus
sen de verschilende departementen
noodzakelijk zal zijn. Voor het zover zal
komen zullen echter meer gegevens
vanuit het grondvlak beschikbaar moe
ten zijn. In verband hiermee juichte zij
de aan de gang zijnde onderzoekingen,
waaronder die in Zeeland, van harte toe.
Speciaal met betrekking tot het open
bejaardenwerk heeft mevrouw Schou-
wenaar-Franssen met voldoening gecon
stateerd, dat op het ogenblik in Zeeland
twee dienstencentra in aanbouw zijn:
een in Axel, een in Oost- en West-Sou
burg. Verschillende aanvragen vanuit
Zeeland zijn in behandeling. Zij zullen,
aldus de minister, de grootst mogelijke
aandacht krijgen. In dit verband werd
gewezen op de mogelijkheid bestaande
gemeenschapshuizen als dienstencentra
te benutten.
BREDln-Hnet0sno-er versla^vers)
cialistische Twee
de-Kamerlid, me
vrouw G. Brauti-
gam, is de laatste
dagen zwaar in
het nieuws van
wege een opmer
king die zij maak
te in de Tweede
Kamer over de
(slechte) kwaliteit
van het brood in
Nederland. Deze
broodaffaire heeft een voorgeschie
denis. Mevrouw Brautigam brengt
die naar voren in een open briof aan
de hoofdredacteur van DAGBLAD
DE STEM. De open brief, gisteren in
„Het Vrye Volk" afgedrukt, staat op
pagina 7, tegelijk met het antwoord
dan ook maar in een open brief
van de hoofdredactie.
