Café Royal in Londen - een
trefpunt voor aristocraten
DE ZOUTVERPLAATSING
AUTO VERANDERT IN
BLIK
VERGIFTIGINGSGEV ALLEN
NEMEN IN AANTAL TOE
EEN LEGENDE GAAT JUBILEREN
Basis gelegd
door failliete
Fransman
BOEKENPLANK
Onze rusteloze aarde
6
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 4 FEBRUARI 196S
Goed gastheer
Kinderen zijn het
vaakst slachtoffer
Eerbetoon aan Rodin
De kleine wildernis
Tui'nvijvers en waterplanten
Toeval en noodlot
Science-fiction verhalen
Psychologische
encyclopedie
(Bijzondere correspondentie)
„Is dat niet.ja, dat is.kijk
daar, aan die hoektafelde da
me met de blauwe nertsjas vroeg
het fluisterend aan de kelner, die
zich over haar stoel boog in de
Grill Room van het Café Royal. De
kelner glimlachte en vertelde haar
dat de bedoelde persoon hier vaak
dineerde, maar er de voorkeur aan
gaf zonder ophef te komen en te
gaan. Beroemde namen en beroem
de gezichten horen evenzeer bij het
café Royal als de verrukkelijke ge
rechten op de spijskaart of het over
vloedige decor van de prachtige eet
zalen. Het Café Royal in de Lon-
dense Regent Street is nu reeds een
eeuw lang het stamcafé van emi
nente mannen en vrouwen. Schrij
vers en journalisten, acteurs en
dichters, staatslieden en geleerden,
magnaten en vaak zelfs personen
van koninklijken bloede, schreven
hun namen in het gastenboek.
Het café Boyal, dat zich bevindt waar
Regent Street met een flauwe bocht uit
komt op Piccadilly Circus, is één van
's werelds bekendste eethuizen. Deze re
putatie is begonnen met het uitstekende
voedsel en de wijnen, doch tegenwoordig
is het café even bekend om de beroemde
cliëntèle uit heden en verleden of
schoon zowel voedsel als wijnen nog even
voortreffelijk zijn als altijd.
Toen honderd jaar geleden een Franse
immigrant genaamd Daniel Nicolas The-
venon een klein café-restaurant opende
in Glasshouse Street, zag alles er nog
heel anders uit. Daniel en zijn vrouw
Celestine kwamen uit het Bourgondische
Vachy. Ze waren naar Londen gevlucht
en hadden niets anders bij zich dan wat
ze konden dragen, want Daniel was fail
liet als gevolg van de verliezen in de fi
lialen van zijn Parijse wijnhandel. Ze
kwamen in Londen aan op het toen nog
nieuwe Victoria station: Daniel had vijf
pond op zak en zijn vindingrijke echtge
note had er ook nog twee kunnen over
sparen.
Daniel Nicols, zoals hij verkoos zich in
Engeland te laten noemen, had visie en
besloot, daartoe gesteund door de cu
linaire bekwaamheden en de spaarzaam
heid van zijn vrouw, in Londen een
restaurant te openen. Zij werkten en
spaarden gedurende twee jaar, openden
een cafeetje en kochten later de winkel
van een kleermaker, Regent Street 68, die
ze bij hun pand trokken. Twee jaar later
werd de zaak herdoopt tot Cafe Royal.
De keuze van de naam was, meent men,
bepaald door de royalistische opvattingen
van Daniel Nicols. Maar het embleem van
het Cafe Royal, een „N", met lauweren
omkranst en met een kroon erboven, was
ontstaan doordat Nicols zich bij de neus
had laten nemen door zijn schoonzoon
George Pigache.
Genoemde Pigache was een bewon
deraar van Napoleon; hij deed zijn
schoonvader die „N" aan de hand als de
initiaal van Nicols; maar voegde er later
de Napoleonistische kroon aan toe om
zijn eigen keizerlijke gevoelens te bevre
digen.
Het café draaide spoedig op volle toe
ren als centrum van de intelligentsia,
want schilders en politici van naam, zo
wel als auteurs en mensen met geest
kwamen er regelmatig eten. Men denkt
hierbij onmiddellijk aan Oscar Wilde.
Zijn regelmatig bezoek aan het café
stamt van het begin van de tachtiger
jaren en spoedig volgde een groep van
artiesten en schrijvers, ten dele van
wege de geestige spitsvondigheden
waarvoor Wilde beroemd was, ten dele
om de uitstekende wijnkelder van het
café. Nicols was een sympathieke gast
heer die nooit trachtte de vrijgevochten
sfeer van bohème in te perken, hoewel
hij en madame Celestine stonden op de
hoogste maatstaven in alles wat met
het restaurant verband hield.
Wilde „hield zitting", het raakte be
kend, in de oude Domino Room. Gedu
rende zijn „bewind" kon men personen
als James McNeil Whistler, sir William
Rothenstein, Aubrey Beardsley, Frank
Harris en Ernest Dowson rond de marme
ren tafel bijeen zien. Hun uiterlijk en
hun omgangsvormen trokken bijna even
veel aandacht als hun conversatie, die
zich dikwijls tot alle aanwezigen richtte.
De basis voor het schandaal rondom
de vriendschap tussen Oscar Wilde en
lord Alfred Douglas werd gelegd in het
Cafe Royal waar ze vaak samen werden
gezien. De vader van lord Alfred, de
achtste markies van Queensberry (be
kend vanwege de „Queensberry Rules"),
ontmoette Wilde voor de eerste maal
in het Cafe Royal in november 1892. Ze
gebruikten samen de luch. In het begin
van 1894 lunchten Wilde en de lord Alfred
(Bosie) nogmaals in het Cafe Royal in
gezelschap van de markies. Uiterlijk leek
bij die gelegenheid alles pais en vree,
maar spoedig daarna begon het schan
daal.
Wilde diende een aanklacht in tegen
de markies wegens laster ondanks de
moedige pogingen van Frank Harris,
eveneens gedurende een historische lunch
Op 11 februari bestaat het café
Royal in Londen, één van 's werelds
beroemdste eethuizen, 100 jaar. Sinds
een bankroete Fransman en zyn
vrouw him bescheiden gelegenheid
openden in wat in die tijd de meest
mondaine straat in Londen was, is
het café Royal een levende legende
geworden.
(Bijzondere correspondentie)
HAMBURG De natuurlijke neiging
van het kind, vooral in de leeftijd tot
zes jaar, om alle voorwerpen die in zijn
bereik komen te ijakken en zo mogelijk
in de mond te stoppen is een van de
hoofdoorzaken voor het in de afgelo
pen jaren met sprongen gestegen aan
tal vergiftigingsgevallen bij kinderen.
Maar al te gemakkelijk kan het kind
bjj de in zijn omgeving rijkelijk aan
wezige giftige stoffen, zoals bijvoorbeeld
chemische schoonmaakmiddelen en me
dicamenten. Daarbij is de onachtzaam
heid van de ouders bijna altijd de feite
lijke oorzaak, die tot de vergiftiging
leidt, aldus de Westduitse kinderarts pro
fessor dr. R. Gadeke.
Vele ouders denken er niet aan, dat
de uitwerking van een geneesmiddel ten
gevolge van de bijzondere toestand, waar
in het groeiende organisme bij een kind
verkeert anders kan zijn dan bij een
volwassene. Zo kwam het bijvoorbeeld
tot een reeks van ernstige vergiftigingen,
voor een deel met dodelijke afloop, door
achteloos weggeborgen staalpillen of dra
gees, waarvan het suiker- of chocolade
laagje kleine kinderen ertoe verleid had,
grote hoeveelheden ervan op te eten.
Juist deze gevallen laten duidelijk zien,
hoe belangrijk een goede voorlichting
van de bevolking op dit gebied is. Daar
om ook eiste de Heidelbergse kinder
arts dr. H. Heiwig op de 13e Confe
rentie van de Noordwestduitse Maat
schappij voor Kindergeneeskunde in Göt-
tingen de oprichting van meerdere ver
giftigingscentra voor de Bondsrepubliek,
die zowel met de voorlichting van de
bevolking als ook met de behandeling
van vergiftigingsgevallen belast zullen
worden.
Dr. Heiwig, die werkzaam is aan de
Heidelbergse universiteits-kinderkliniek,
gaf tijdens de conferentie een overzicht
van het voortdurend groeiende aantal
vergiftigingsgevallen dat ontleend was
aan zijn praktijkervaringen. Volgens dit
overzicht is het aantal vergiftigingen,
zowel absoluut als relatief gezien, schrik
barend gestegen. Was dit in het jaar
1939 0,5 per duizend, in 1963 waren het
er 19 per duizend. Daarbij waren 80
procent van de patiënten kinderen, Hoe
zeer het nonchalante gedrag van de vol
wassenen bij het ontstaan van deze on
gelukken betrokken is, blijkt uit het
feit, dat 90 procent van de kinderen
jonger dan zeven jaar was.
de meisjes 'n .natuurlijke' bescherming
bezitten op grond van hun aangebo
ren terughoudendheid.
Van de ingenomen stoffen waren vol
gens de gegevens van dr. Heiwig 46
procent van medicinale en 54 procent
van niet-medicinale aard. Onder de ge
neesmiddelen namen slaapmiddelen met
13 procent, en pijnstillende en kalme
rende middelen met 8 procent de eerste
plaatsen in. Olie en terpentijn stonden
met 11,5 procent bij de niet-medicinale
stoffen aan de top. Met 10 procent speel
den hier ook voedingsmiddelen en plan
ten een bijzondere rol.
Aan de hand van deze cijfers kunnen
de ouders maar al te duidelijk zien, van
welke kant voor hun kinderen het groot
ste gevaar dreigt. Giftige schoonmaak
middelen, brandstoffen en medicamen
ten, ook de schijnbaar onschuldige, zou
den daarom eigenlijk altijd achter slot
en grendel bewaard moeten worden. Om
dikwijls voorkomende verwisselingen te
voorkomen zouden zij óf in de origi
nele verpakkingen óf voorzien van een
etiket met duidelijk opschrift op een vei
lige plaats moeten staan. In geval van
twijfel zouden kinderen zonder tijd te
verliezen naar een ziekenhuis gebracht
moeten worden. De ervaringen van de
Heidelbergse kinderarts hebben aange
toond, dat een deskindige behandeling
dikwijls alleen in het ziekenhuis kan
worden gegeven.
Veel jongens
Jongens worden naar het schijnt ern
stiger bedreigd dan meisjes; want hun
aandeel bedroeg 60 proc. Deze waar
neming is praktisch gelijk aan de re
sultaten van onderzoek in andere gro
te Westduitse kinderklinieken. Waar.
schijnlyk ls de ernstiger bedreiging
van de jongens toe te schrijven aan
hnn grotere ondernemingslust, i rwtfl
in het Cafe Royal, hem zijn actie te laten
staken. Niet lang daarna verdween Wilde
uit het Cafe Royal en met hem verdween
veel van de schittering.
Frank Harris, bombastisch journalist
en man van de wereld, nam de plaats
van Wilde in als het middelpunt van de
literaire gemeenschap van het Cafe
Royal. Zijn „regime" was zeer rumoerig,
Onder degenen, die zich bij hem aanslo
ten behoorden zowel Bernard Shaw als
verscheide bekende personen uit de tijd
van Wilde. Eens was er een befaamd
twistgesprek tussen Harris en lord Alfred
Douglas toen zij als concurrerende uitge
vers elkaar in 'het Cafe Royal ontmoet
ten. Daarna merkte iemand op dat zijne
hoogheid „helaas had nagelaten te haan
delen volgens de Queensberry Rules".
Ten tijde van de eeuwwisseling was het
Cafe Royal befaamd om zijn schrijvers,
dichters, kunstenaars en humoristen. Mo
dellen, goede en slechte, vonden er werk.
In mei 1902 hielden de Engelse bewon
deraars van Rodin er een banket te zij
ner ere. De maaltijd eindigde met een
uitbarsting van enthousiasme voor de
kunstenaar en hij vertrok in een rijtuig
getrokken door studenten in de beelden
de kunsten, met de schilder Joan Sargent
op de bok.
Na de dood van Daniel Nicols leidde
Celestine het bedrijf. Hoewel allerminst
een harde zakenvrouw was zij scherpzin
nig in de keuze van personeelsleden on
der wie zij een goede discipline wist te
handhaven. Twee voortreffelijke perso
nen uit het restauratiewezen deden
onder haar bewind him intrede bij het
Cafe Royal: de twee „Augustus". Het
waren Auguste Judah en Auguste Od-
denino, die beiden aan de reeds bestaande
reputatie van het Cafe Royal nieuwe luis
ter wisten bij te zetten.
De kunst had altijd een belangrijke rol
gespeeld in de ontwikkeling van het
Cafe Royal en na de verdwijning van
Harris begon een nieuw tijdperk, waarin
de schilder C,R.W. Nevinson de leiding
had. Augustus John maakte er vaak
schetsen. Bij het tot dusver geheel man
nelijke gezelschap voegden zich thans
vrouwen die zelf op literaire en artistie
ke gebieden lauweren hadden geoogst; en
voor Nina Hammett, de „prinses" van de
avant-garde groep, was het Cafe Royal
een tweede tehuis. Daar was het ook dat
zij James Joyce en Rudolf Valentino in
troduceerde.
Een andere veelvuldig bezoeker was
Aleister Crowley, die de zwarte kunst
beoefende en wiens slechte reputatie
gedurende jaren als een donderwolk
over het Cafe Royal hing. Zyn defi
nitieve vertrek was, als ging hij af
van het toneel, luidruchtig en kwalijk
riekend. Want hij vertrok zonder de
rekening te betalen van een verjaar
dagsfeest in één van de gereserveerde
eetzalen, een stormachtige maaltijd
waarbij hij, door de vreemde kracht
van zijn persoonlijkheid, velen die hij
nadeel, onrecht of moeilijkheden had
berokkend, ertoe had gebracht op zijn
gezondheid te drinken!
Hedentendage zitten magnaten, dokto
ren effectenmakelaars en sportlieden in
smoking verzadigd van gerookte forel,
kippeborst en uitgezochte wijnen zwij
gend en met deskundige blik te kijken
naar de veelbelovende jongeren die strijd
leveren onder de kristallen kronen van
de Napoleon Suite. In de rokerige zaal
beginnen de aankondigingen altijd met
My lords and gentlemenen de
verslagen strijder is altijd een „dappere
verliezer".
Bij tijd en wijle eert de club vooraan
staande personen met een banket in het
Cafe Royal. Sinds 1956 hebben tot de ere
gasten o.a. behoord sir Vivian Fuchs,
Mike Hawthorne, Donald Campbell en
kolonel-vlieger Douglas Bader.
Beroemde namen en beroemde gezich
ten het Cafe Royal kent ze allemaal.
Van de muren zien de portretten van
de gevierde gasten van het verleden neer
op de tafels waaraan niet minder be
faamde gasten van heden de lunch of het
diner gebruiken. Want dit restaurant, dat
veel méér is dan een restaurant, heeft
sinds jaar en dag de vooraanstaanden tot
zich getrokkenWilde, Churchill,
Gigli, John, Valentino, Priestley, Eliot,
Betjeman, Coward, Dylan Thomas
om er slechts enkelen te noemen.
Een juweeltje van een boek, deze door
Sterling North vertelde geschiedenis van
een kleine jongen, die een jaar lang
leeft met een door hem uitgegraven was-
beertje. De hoofdstukken dragen dan ook
alleen de betreffende maand als titel. „In
mei 1918 kwam er een nieuw vriendje in
mijn leven: een type, een persoonlijk
heid, een wonder met een ringstaart", zo
begint deze boeiende reportage, die in
april van het volgende jaar eindigt met
.,Ik legde de noten op een boomstronk
vlak bij het water, in de hoop dat
Schoffie ze zou vinden. Daarna peddel
de ik vlug en wanhopig bedroefd weg
van de plek waar we afscheid hadden
genomen
Wie wasbeertjes, die nu eenmaal be
houdens in de dierentuinen, in ons land
niet te zien zijn, wel eens bezig heeft
gezien in films veelal gemaakt door
dierpsychologen om vast te leggen hoe
intelligent en onderhoudend, tegelijk als
een hond aanhankelijk zij kunnen zijn,
zal willen aannemen, dat men dit boek
in één adem uitleest. Het werd in 1963
bekroond met de Dutton Animal Book
Award en is verlucht met kostelijke te
keningen van Robert Nix.
Zeer aanbevolen voor oude en jonge
natuurliefhebbers.
(Scheltens en Giltay, A'dam) H.
H. J. Papenfuss schreef een zeer fraai
uitgegeven gids voor degenen, die zo rijk
zijn een grotere of kleinere vijver in hun
tuin te nebben. In goed geschreven, za
kelijke hoofdstukken verneemt men alles
wat belangrijk is. voor het vervaardigen,
beplanten en onderhouden van een vij
ver, de diverse soorten van planten, drij
vend en ondergedoken of beter geschikt
als oeverbeplanting, de meest geschikte
vissoorten en nog tal van andere zaken,
die men moet weten om op dit gebied
met succes te liefhebberen.'Goede teke
ningen en bijzonder fraaie foto's, verder
een handig register maken, dat men zich
met de aanschaf van dit boek beslist
nimmer bekocht zal voelen. Zeer aan
bevolen.
(Kosmos, Amsterdam) H.
De Duitser Wilhelm von Scholz heeft
aan zijn vele publikaties een boekje
toegevoegd dat hij noemde „De rol van
toeval en noodlot in ons leven", dat in
een vertaling van E. de Gems door El
sevier als pocket op de Nederlandse
boekenmarkt kwam.
Aan de hand van vele, vaak wat on
benullige maar soms ook frappante ge
vallen uit de praktijk schetst de schrij
ver op welk een verrassende wijze het
toeval in ons leven kan ingrijpen en hij
filosofeert dan op nogal zwaarwichtige
wijze de synthese tussen toeval en lots
bestemming aan elkaar. Bijzonder boeiend
is het niet en de indruk die men van
het boekje overhoudt is nauwelijks meer
dan van een anekdotisch.
Isaac Asimov is een van die Ameri
kaanse geleerden die de science
fiction volkomen serieus nemen. Naast
de populair-wetenschappelijke boeken
die hij al geschreven heeft (en die de
moeite van het lezen meer dan waard
zijn) heeft hij zich gewaagd aan een
boekje met science-fiction verhalen, die
Prisma in een pocket uitgaf.
Sommige doen de lezer weinig en
hebben slechts een klein grapje als
uitgangspunt, zoals „Een plaats met
veel water", of „Er is niemand hier, be
halve
Andere daarentegen bevatten een soms
beklemende spanning en lijken profe
tisch. Wanneer de nacht valt" bij voor
beeld beschrijft het lot van een planeet
in een ver zonnestelsel die slechts een
maal in de tweeduizend jaar nacht kent
en welks beschaving dan ook prompt na
elke twintig eeuwen sterft aan dit voor
de bewoners huiveringwekkend natuur
verschijnsel. Zo is ook „Het dode ver
leden", dat gebaseerd is op de moge
lijkheid dat er een machine te maken
zou zijn waarmee men in het verleden
kan kijken, een hoogst interessant ver
haal.
Als grote Phoenix Pocket is een psy
chologische encyclopedie, samengesteld
door drs. H. van Praag en drs. J.
Mandel, verschenen. Behalve alle gang
bare trefwoorden uit de nog vrij jonge
psychologische wetenschap, bevat de en
cyclopedie een aantal inleidende hoofd
stukken, waarin de verschillende stro
mingen in de psychologie, de diverse
methodieken van psychologisch onder
zoek en verscheidene definities uit de
doeken gedaan worden. Een bijzonder
heid is, dat drs. H. van Praag, de zgn
Indische psychologie volop recht heeft
gedaan.
Ook de parapsychologie wordt zij het
compact behandeld. Voor studenten,
maar ook voor geinteresseerden in de
psychologie een nuttig en duidelijk boek.
Het bevat tal van illustraties. De Foe-
nix Pockets zijn een uitgave van W.
de Haan n.v. Standaardboekhandel
Zeist en Antwerpen.
mm
Wanneer in een warm ge-
oied een zoutwaterbekken
\/an de open zee werd afge
scheiden, dan kon het water
verdampen en bleef slechts
het zout achter. Gebeurde
iets dergelijks meerdere ke
ren achtereen dan konden wa
re zoutlagen worden ge
vormd. Meestal werden deze
later in de geschiedenis van
Ie aarde door jongere ge
steente-afzettingen bedekt.
Het gevolg hiervan was,
dat het zout in de onder
grond onder steeds hogere
druk kwam te staan. Nu is
zout naar verhouding een
betrekkelijk licht gesteente,
lat vrijwel niet samengeperst
kan worden. Dit in tegenstel
ling tot bijvoorbeeld klei, dat
door druk een veel beperk
ter ruimte kan gaan inne
men.
Zo kan het gebeuren, dat
het zout op een gegeven mo
ment een lager soortelijk ge
wicht heeft dan het gesteen
te, dat er bovenop ligt. Het
zal u duidelijk zijn, dat zulk
aen situatie niet blijvend kan
oestaan, evenmin als men
vend. De landoppervlakte is
achter wel vlak. Dit betekent
lat het gesteente boven het
hoogste punt van de welving
iets dunner is en* de druk
ioor dit gesteente op het
zout uitgeoefend daardoor
iets geringer. Het zout dat
en licht stuk hout blijvend
mder water kan houden. Het
ïout zal steeds proberen
laar boven te komen. Het
zelfde is met een zoutlaag
iet geval.
De eerste afbeelding toont
aen doorsnee door een stuk
je aardkorst, met een zout
laag in de ondergrond. Deze
zoutlaag is van boven niet
precies vlak, maar iets gol-
inder te hoge druk staat, zal
lan langzaam in de richting
van het punt met de gering
ste steendruk schuiven. Hier-
ioor wordt de welving van
le zoutlaag nog versterkt.
Afbeelding 2 (links onder)
:oont dezelfde laag van af-
leelding 1, maar dan circa
15 miljoen jaar later. Het
Irukverschil tussen de top
van de welving en de verder
weg gelegen delen van de
zoutlaag is nu nog groter ge
worden. De zoutverplaatsing
gaat door. Boven de opwel-
ving van de zoutlaag worden
le andere gesteenten omhoog
gedrukt en door erosie ver
wijderd, in de omgeving,
waar het zout vrijwel ver-
Iwenen is daalde de landop
pervlakte zodat zelfs een
overstroming optreden kan.
Hierdoor is het beeld van
afbeelding 3 verkregen. Weer
enkele tientallen miljoenen
jaren later is de situatie van
ifbeeld.'ng 4 bereikt. Het zout
is als een pijler naar boven
loorgebroken. Eenmaalaan
ie oppervlakte gekomen
werkt het echter zijn eigen
verdwijning in de hand,
ioordat het grondwater het
grootste deel ervan oplost en
wegvoert.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM. Dat Neder,
land een te veel heeft aan afge,
dankte auto's, waar we geen raad
mee weten, komt omdat er nog te
weinig zijn. Pas bij voldoende aanr
bod worden de peperdure machir
nes rendabel, waarmee in enkele
minuten tijd van een autokarka?
een pakketje schroot gemaakt kaï)
worden, dat men onder de arn)
mee kan nemen. Verleden jaar
werd in ons land het miljoen auto.
mobielen bereikt, waarvan hej
merendeel in het westen thuis,
hoort Dit getal van een miljoei}
werd in 1964 behaald door de toet
name van het wagenpark in
jaar tijd met 250.000 auto's. Hour
den we dit cijfer als gemiddelde
voor de komende jaren aan, dap
volgt hieruit, dat er elk jaar eep
even groot aantal auto's naar d?
schroothoop verdwijnt
Deze hoeveelheid rechtvaardigt de
aanschaf van een autovernietigingsmar
chine, die door de schrootondememiai^
,,Hollandia-Waalhaven" te Rottend anj
in Amerika is gekocht en in april lp
gebruik zal woerden genomen. De Amsteav
damse moederonderneming „Holland iav
heeft al sinds een half jaar een derger
lijke machine in bedrijf, maar deze is
intussen al weer sterk verouderd en zou
onrendabel zijn, ware het niet, dat deze
ook voor andere doeleinden kan wordep
aangewend. Blijkt de Rotterdamse mar
chine zijn geld te kunnen opbrengen,,
dan wordt overwogen ook nabij Utrechf
en halverwege Leiden - Den Haag een
dergelijke installatie te plaatsen. Elder?
in het land zal men bij het laag blijven
van het aanbod goedkopere machine?
plaatsen, die alleen maar in staat zijp
het volume van het karkas te verfcleir
nen, zodat het vervoer naar de vernier
tigingsniachine minder kostbaar wordt;.
Afgedankte auto's vormen in bijna elk
land een probleem. In Duitsland, waar
het aanbod groter is dan hier, vindt
men de vernietigingsmachines te duur
en werpt men de karkassen in de ra^
vijnen, een regelrechte aanslag op de
schoonheid van het landschap. In Zwedep
deponeert men de auto's in zee, maar
hiertegen hebben de vissers geprotes.-
teerd, omdat het zeewater daardoor te
De drukschijf drukt en snijdt tegelijkertijd het koetswerk van het -
J J sterk ijzerhoudend wordt en de visstand
7. Het karkas wordt in de machine geplaatstVan rechts komt een
■*- drukschijf in werking.
chassis
wordt belaagd. In de dunbevolkte stre
ken van Amerika, waar het plaatsen van
machines niet rendabel en waarvandaan
transport te kostbaar is. zet men de
afgedankte auto's eenvoudig langs de
weg. In Chicago vond men in één jaar
tijd 20.000 karkassen langs de wegen.
Verschillende factoren leiden tot een
steeds groter aanbod van oude auto's.
Vroeger deed men tien jaar met eer.
auto; nu nog maar vijf jaar. doordat 't
genoegen in het zelf-sleutelen aan het
afnemen is en de reparatiekosten als
maar de neiging vertonen te stijgen.
A u tokerkhoven
Tot nu toe kwamen de meeste afdan-
kerktjes op de autokerkhoven terecht. De
eigenaren daarvan bekommerden zich
weinig om de geringe schrootwaarde,
maar beschouwden hun roestende stapel,
plaats als een speeltuin voor zelfsleu-
telaars, die er naar hartelust onderde
len uitvisten. Daar zaten vrijwel de eni
ge verdiensten voor de slopers in, want
vervoer naar een schrootbedryf kost
meer dan wat het opbrengt. Daardoor
is het autokerkhof een aangelegenheid
geworden, waarop de overheid moet toe
zien, want ruimtelijke ordening en het
scheppen van recreatiegroen hebben
De auto is gedeformeerd tot twee langwerpige schijvent.whet on- weinig zin als alle beschikbar© hoeken
der stel en het koetswerkworden volgestampt met verroeste au
tolijken. Waarschijnlijk komen er dan
ook wel voorschriften, waarbij het ge
tal stapelplaatsen van oude auto's zal
worden beperkt.
Willen we onszelf vrijwaren tegen de
ze chaos, dan zal de oude auto uit de
samenleving moeten verdwijnen. Op de
versleten bekleding na heeft vrijwel al
les aan de afgedankte auto waarde. De
moeilijkheid is slechts, dat men ze niet
compleet kan versmelten, want de Hoog
ovens willen het staal, het gietijzer, alu
minium en nikkel wel los gesneden
hebben, maar niet aan een stukje. Het
ontdoen van de autokarkassen van on
derdelen van verschillend materiaal is
een zeer tijdrovend werk en kost han
denvol geld, omdat arbeid kostbaar is.
Daarom willen de autoslopers geld toe
hebben. Nu de modernste Amerikaanse
machine dit ontledingsproces zelf uit
voert, wordt het bij een constant in be
drijf zijn van deze machine rendabel om
autokarkassen te verwerken tot ovenkla*
re brokken voor de Hoogovens.
Met onze oude auto's steunen we bo
vendien de nationale economie, want in
elke 1000 kg nieuwe staal verwerken de
Hoogovens, afhankelijk van het verwer
kingsproces, 250 tot 650 kg schroot.
Dit bespaart ons land in hoge mate
de aankoop van erts in het buitenland.
Het in bedrijf stellen van deze nieuwe
machine in Rotterdam is gekoppeld aan
een nieuwe maatregel van het stadsbe
stuur om karkassen uit de stad te ver
wijderen. Treft de politie een wrak aan,
dan wordt de eigenaar opgespoord
voor de keus gesteld het karkas binnen
een bepaalde tijd naar de schroothoop
te transporteren dan wel op te draaien
voor een bekeuring. Hij kan ook zijn
handtekening zetten op een verklaring,
dat hij afstand doet van zijn oude auto.
dnJZl lJJ;^rpige scheen worden uit de machine gedrukt en ?e
door een soort guillotine in moten gesnedenkas gratis naar de schroothoop brengt.