Britse zondag zal toch
antiek karakter houden
Breda is erg lekker bier!
BREDA
beugelbier
VERANDERINGEN OP TIL MAAR
Aantal zeeschepen en
tonnage achteruitgegaan
Geef gre&i
ets Mei® riü
winter-weerstand
geef eiageiïsjks
Rapport
Crathorne
is gereed
Dit wel, dat niet
Nieuwe on-ïogica
Gevecht
VI TA MIMEN - ZEKERHEID
Haven van Vlissingen in 1964
Kranen
Een man die zijn vrouw wil verrassen,
komt thuis met een modieuze bontmuts.
Een vrouw die haar man wil verrassen,
komt thuis met Breda Bier.
10
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 28 JANUARI 1965
10
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN Het stond onlangs
in de krant: de „Britse zondag"
wordt misschien minder vervelend.
Na een onderzoek dat drie jaar ge
duurd heeft, is het rapport van de
commissie Crathorne over een mo
gelijke modernisering van de antie
ke zondagswetten eindelijk klaar
gekomen.
Als het parlemen de aanbevelingen
van deze commissie opvolgt, zou er wat
kunnen veranderen, werd in de eerste
reacties op het rapport gezegd. De Brit
se zondag ging een festijn worden,
waarbij de ontspanning die de vastelan
ders zich op de dag des Keren plegen
te veroorloven, op kleuterschoolpret zou
gaan gelijken.
Maar als de Britten toekomstbeelden
schilderen, worden wij achterdochtig.
Een verblijf van ruim acht jaar tussen
bolhoeden en opgerolde paraplu's heeft
ons alvast geleerd, dat alle pogingen
van deze eilanders om .continentaal"
te doen, gewoonlijk een nog meer ei
gensoortige toestand scheppen dan wan
neer ze alleen maar de zeer gecivili
seerde Britten uithangen. Wij kunnen
dan ook moeilijk geloven dat de Britse
zondag ooit normaal'» zou worden. Wat
er ook gebeure, hij zal altijd typisch
Brits en onlogisch blijven.
In deze overtuiging werden wij nog
gesterkt door een grondige studie van
het fameuze Crathorne-rapport. Het telt
ruim 70 pagina's en wordt door de staats
drukkerij verkocht aan 3 gulden het
exemplaar. De inhoud is curieus, niet
enkel wegens de vreemde wetten die de
commissie bespreekt, maar ook wegens
de typische behoudzucht die blijkt uit
de hervormingen waarmee zij oude voor
schriften wil doen overeenstemmen met
de tijd waarin wij leven.
De oorspronkelijke zondagswetten da
teren uit de jaren 1448, 1627 en 1677.
Ze geven aanleiding tot absurde situa-
Een plaatje uit Lomden
„maar niet op zondag
ties die elke Brit wel kent, maar waar
tegen hij nooit in opstand komt omdat
hij nu eenmaal tot geen revolutie be
kwaam is. Hij mag 's zondags liedjes
zingen op het podium van een theater,
maar dan geen valse snor aanplakken
of zich op een andere wijze vermommen.
Artiesten die optreden voor de televisie
camera's, zelfs in zalen met een uitge
nodigd publiek, kunnen zich nochthans
zoveel verkleden als ze willen. Want
voor de TV worden door de overheid
speciale vergunningen voor zondagsko
medie toegekend.
Britse tabakswinkels verhandelen
meestal heel wat meer waren dan en
kel rookgerief. Maar 's zondags kan
men er geen aspirientjes kopen, zelfs
al doen deze winkels daarmee op de
door de weekse dagen dè apothekers on
eerlijke concurrentie aan. Dus moet u
's Zondags maar verder sukkelen met
uw hoofdpijn, tot u een apotheek open
vindt. Daar komt u natuurlijk wel te
recht voor aspirine, maar niet voor
tandpasta of babyvoedsel.
Want als de apotheker u zulke dingen
verkoopt, al was het ook om het leven
van een zuigeling te redden, stelt hy
zich in het vrijheidslievende Groot-Brit-
tannië aan gerechtelijke vervolging bloot.
En toch zijn de meeste Britse apothe
ken veeleer bazaars dan geneesmidde
lenzaken.
De minder ontwikkelde garagehouders
genieten heel wat meer vrijheid. Het is
hun wettelijk toegestaan op zondagc.
wagenonderdelen, benzine en olie te ver
kopen. Zij mogen met u de waarde en
prijs van een auto bespreken. Maar met
u een proefritje doen, kan er niet af.
Men mag tenslotte niet te ver gaan op
het gebied van zondagspret.
Zolang er geen nieuwe wetten goed
gekeurd zijn, mogen de Britten zich op
zondagen slechts bepaalde waren aan
schaffen, b.v. wel verse of bevroren
groenten, maar geen ingeblikte. Recht
banken moesten al dikwijls beslissen of
gerookte haring wel of niet verhandeld
mocht worden. Volledige toepassing van
de huidige winkelwet die de verboden
waren opsomt is echter onmogelijk.
Zelfs de braafste Britten begaan over
tredingen. Er wordt door de politie wel
is voor de verkoop van geneesmiddelen.
Van dat ogenblik af zal het verhande
len van een tube tandpasta weer tot de
volgende maandagochtend een strafbaar
vergrijp zijn.
„We geven toe dat dit alles onlogisch
zou kunnen schijnen", zegt het rapport
Crathorne zonder blozen..
sluiting van alle winkels wenselijk blijft.
Maar als de meerderheid van de be
volking zulks wenst, zou dt verkoop
moeten worden toegelaten voor voedsel
en drank voor consumptie ter plaatse,
van snoepgoed, chocolade en roomijs,
vis vers gevangen door vissers en verse
groenten en fruit op de plaats waar ze
gekweekt werden, en van alle waren in
handelszaken die zich geheel of nood
zakelijk bezighouden met de verkoop van
levensmiddelen, drank of de ingrediën
ten voor bereiding van voedsel, verder
nog de reeds genoemde geneesmiddelen,
wagen- en fietsonderdelen, benzine bloe
men, tabakswaren, briefpapier, films,
kranten, tijdschriften en boeken stook
olie en dierenvoedsel.
In Engeland en Wales zouden de plaat
selijke gemeentebesturen de winkeliers
bovendien mogen toelaten op zondagen
bad- en zonnebadwaren, visgerei, speel
goed, souvenirs en reprodukties van
kunstwerken aan de man te brengen.
Men zou 's zondags zijn haar mogen
laten kappen, maar niet in het lokaal
controle uitgeoefend, maar voor een ge
zondmaking van deze toestand is volle
dige afschaffing van alle beperkingen
een eerste vereiste.
Als de aanbevelingen van de commis
sie Crathorne goedgekeurd en in nieuwe
wetten omgezet worden, zullen de meest
omstreden voorschriften echter slechts
een nieuw kleedje krijgen. Apothekers
zullen 's zondags gedurende ten hoogste
twee uur alles mogen verkopen wat ze
in voorraad hebben. Maar als ze hun
zaak langer willen openhouden, moeten
ze aan de plaatselijke overheid melden
welke twee uren van de dag des Heren
ze uitgekozen hebben „voor het maken
van on-professionele winst". Die tijds-
grens mag niet worden overschreden.
Te 16.30 uur zullen de apothekers moe
ten aanplakken dat hun zaak enkel open
van de kapper zelf of in een andere
handelszaak. De coiffeur zou dus bij u
thuis moeten komen. Om het personeel
niet te vergrammen „stelt het rapport
tevens voor dat niemand 's zondags in
winkels zou moeten werken, tenzij een
hele dag vrijaf toegestaan wordt voor
meer dan vier uur arbeid en een halve
dag vrijaf voor minder dan vier uur
werk".
Het rapport is bereid op zondagen
theater- en circusvoorstellingen en alle
andere vormen van ontspanning (o a.
ook dansen in openbare gelegenheden)
toe te staan na 12.30 uur 's middags.
Het schrijft tevens dat de algemene Vooral nachtclubs en instellingen die
veel toeristen trekken, rekenen op der
gelijke wijziging. De theaters zouden met
plezier hun deuren 's zondags openen,
maar dan vermoedelijk 's maandags
hun slapste dag gesloten blijven. Wat
de bioscopen betreft voorziet de huidige
stelregel dat zij 's zondags enkel één
of twee voorstellingen mogen geven als
de vraag daarnaar gebleken is uit een
vergadering van vertegenwoordigers van
de plaatselijke bevolking of uit een en
quête en wanneer het parlement de ver
eiste toestemming verleent heeft.
Het rapport meent, dat alle bioscopen
van Engeland en Wales hun deuren
's zondags zonder meer moeten kunnen
openen. De z.g. „liefdadigheidstax" die
de cinema's voorlopig elke zondag (in
dien ze voorstellingen mogen geven, zo
als in Groot-Londen) nog steeds van
een deel van hun inkomsten berooft, ten
voordele van liefdadige werken, zou af
geschaft worden.
De commissie wil echter de zondag
nog typisch Brits houden door het ver
bod van professionele sportwedstrijden
te bestendigen. Amateurwedstrijden zou
den echter wel algemeen toegelaten wor
den. Critici van het rapport vragen zich
dan ook af, waarom het 's zondags goed
zou zijn voor het publiek om iemand
voor zijn plezier tegen een bal te zien
schoppen, en kwaad als de spelers voor
geld tegen de bal trappen.
De leden van de commissie Crathorne
hebben zich ingespannen om een com
promis te vinden tussen de opvattingen
van de „Vereniging ter eerbiediging van
de Dag des Heren", de raad van ker
ken in Wales, de Engelse volkszangver
eniging de andere soortgelijke groepe
ringen. Huisvrouwen, verbruikers en het
publiek in het algemeen werden echter
vrijwel niet geraadpleegd. Dat laat de
commissie over aan de regering, die
daarvoor veel tijd nodig zal hebben en
bijzonder voorzichtig handelen moet.
Daaruit volgt dat veranderingen nog
lang op zich kunnen laten wachten.
Het valt natuurlijk niet af te keuren,
dat de commissie rekening hield met
de puriteinse opvattingen van protes-
testantse kerken behalve op Kerst
dag zo goed als leeg. In de pro-
tantse kringen, die de heiliging van de
zondag nog letterlijk opvatten. Maar het
is een uitgemaakte zaak, dat slechts
een achtste van de Britse bevolking
zondags naar de kerk gaat. In tegen
stelling met de katholieke blijven de pro
testanten die regelmatig kerkelijke dien
sten bijwonen, zijn over het algemeen
niet de felste tegenstanders van meer
zodagsvrijheid. De grootste voorvechter
van de „echte" Britse zondag is „droge
Harry" Legerton, secretaris-generaal
van de „Vereniging tot eerbiediging van
de Dag des Heren", een man die nooit
lacht en zijn medemensen geen enkele
ontspanning van „continentale aard"
wil gunnen.
Droge Harry heeft reeds verkondigd
dat hij de aanbevelingen van de com
missie Crathorne met man en macht
zal bestrijden en hij is zeer invloedrijk.
Ook de Schotse protestanten willen van
geen grotere zondagsvrijheid weten. Zij
mogen op een zondag zelfs niet gaan
vissen. Maar als zij 's zondags een elek
trische lamp aanknippen, schijnen deze
vrome zielen er nooit aan te denken,
dat sommigen van hun medebroeders
moeten werken om voor die verlichting
te zorgen. In Wales wonen ook nog hard
nekkige voorstanders van complete zon
dagsrust. die het moeilijk kunnen ver
kroppen dat hun kinderen op de sabbat
spelen alsof het een gewone doorde
weekse dag is. Het is trouwens nog niet
zo heel lang geleden, dat in Wales op
zondagen alle speeltuinen verboden ter
rein waren voor de kinderen. Schom
mels werden dan met kettingen vastge
legd.
Britten met vooruitstrevende opvattin
gen en die zijn er gelukkig toch wel
menen dat het geen zin heeft de ver
ouderde zondagswetten aan te passen.
Volgens hen moeten zij totaal afgeschaft
worden, omdat er een tijdperk van vol
ledige automatisering en verspreide vrije
dagen op komst is. De werknemers zul
len dan even goed in het midden als
op het einde van de week tijd. voor rust
en ontspanning krijgen.
Om die redenen zou voor de zondag
geen speciaal onderscheid meer mogen
worden gemaakt inzake handel en ver
maak. Maar 't puriteinse Groot-Brittan-
nië, waar de persoonlijke vrijheid ook
door de week in vele opzichten onnodig
aan banden gelegd wordt, schijnt voor
dergelijke omwenteling nog niet rijp te
zijn.
Een vergelijking van het aantal schepen, dat in 1964 gebruik maakte van de havens
van Vlissingen, en het aantal, dat zulks deed in 1963 laat zien:
aantal
B.R.T.
aantal
B.R.T.
Bunkerschepen (olie)
876
3.540.026
981
4.024.497
Bunkerschepen (kolen)
4
9.779
Bijleggers
471
197.157
530
237.870
Ladende en lossende ss
168
407.623
213
588.085
Passagiersschepen
2
30.930
1
20.565
Mij. Zeeland
5
23.640
8
44.199
Reparatieschepen
20
150.073
34
229.727
Schoonmaakschepen
20
288.269
17
255.996
Diverse schepen
5
52.249
5
47.245
Vissersschepen
74
1.609
33
710
1.641
4.691.576
1.826
5.458.672
aantal
tonnen
aantal
tonnen
Binnenschepen
1.526
764.044
1.425
749.019
Het aantal zeeschepen, dat van de ha
vens gebruik maakte is kleiner dan in
1963, terwijl de tonnage eveneens lager
ligt. Deze achteruitgang is voornamelijk
het gevolg van een geringer aantal sche
pen, dat hier bunkerde, en minder bij
leggers.
Verblijdend is, dat de aanvoer van pa
pierhout belangrijk toenam (17 schepen
in 1964 tegen 5 in 1963) en een blijver
lijkt te worden.
Ook kan met vreugde vermeld worden,
dat Vlissingen werd toegelaten als losha-
ven, voor wol uit Australië, Nieuw Zee
land en Zuid-Amerika, welke wol van
hier uit naar verschillende destinaties
wordt doorgezonden.
Van de ladende, lossende, reparatie- en
schoonmaakschepen bunkerden er tevens
23 (v.j. 32) olie, zodat het aantal oliebun-
kerende schepen 899 (v.j. 1013) bedroeg.
De N.V. Hollandsche Stoomboot Mij.,
Amsterdam, gaf wederom elke week een
afvaart. Deze dienst brengt lading aan
uit Engeland en neemt lading mede naar
Shoreham en Portsmouth. De vervoerde
hoeveelheden bleven constant.
Het aantal binnenschepen is meer dan
in 1963, hetgeen hoofdzakelijk het gevolg
is van een groter aantal bijleggers.
Het toeristenverkeer met België was dit
jaar beter dan in 1963. Er werden 76 (v.j.
73) reizen gemaakt met 21.227 (v.j. 19.016)
passagiers. Deze schepen maakten 61 (v.j.
61) maal gebruik van de Gemeentelijke
Voorhaven en 16 (v.j. 12) maal van de
Binnenhavens.
Behalve door de bovengenoemde sche
pen werd van de havens een druk ge
bruik gemaakt door schepen van de Ko
ninklijke Marine, het Loodswezen en de
Provinciale Stoombootdienst.
De tankinstallatie, die bestaat uit 19
tanks met een totale inhoud van 41.000 m3
was in 1964 bevredigend bezet. Een
nieuw en veel groter ketelhuis zal aan
het begin van 1965 in bedrijf komen.
In de loop van 1964 werd een vierde
mobiele toren kraan geleverd, die bij een
sprei van 31 meter, waarbij de arm 27
meter boven de grond komt, een gewicht
van 2 ton kan lichten. Bij een sprei van
9 meter licht hij 12 ton. Er wordt be
schikt over 6 mobile kranen.
Een van de loodsen aan de Buitenhaven
werd verhuurd aan de N.V. Wolmaat
schappij Hart te Amsterdam voor de op
slag van wol. De andere loods werd ren
dabel gemaakt met de opslag van stuk
goederen, terwijl het visitatiegedeelte
twee maal kon worden gebruikt.
Het herstel van de oorlogsschade aan
de kade aan de Buitenhaven ondervond
vertraging, zodat verwacht wordt dat dit
werk op zijn vroegst augustus 1965 klaar
zpl komen.
Het schrootbedrijf in Vlissingen ont
wikkelt zich goed.
De stuwadoorsafdeling van de N.V. Ha
ven van Vlissingen verwerkte in 1964
319.474 ton diversen en 22.194 vadem hout
tegen 436.066 ton diversen en 10.451 va
dem hout in 1963.
Romantisch? Zeker, maar ook erg verstandig. Mevrouw heeft n.l. een hele
serie overtuigende argumenten om juist Breda Bier te kiezen: 1) inhoud liter -
2) beugelsluiting: zo open, zo weer dicht, dus tweede glas even vers als het
eerste - 3) ongepasteuriseerd, dus tapvers - 4) de elegante „party"-fles noodt
tot gezelligheid-voor-twee - 5) de prijs: drie voor f 1.59 - 6) maar bovenal:
HalHran
Wintertijd - Halitran-tijdMalitran beschermt tegen
kouvatten, griep en andere winterkwaaltjes. Halitran
houdt uw gezin gezond en fit, dank zij volop natuur
lijke weerstands-vitaminen A en D uit de verse jonge
levers van heilbot en andere arctische edelvissen.
.Voor de groten: dagelijks 2 Halitran-capsules.
Reukloos, smaakloos, gemakkelijk in te nemen.
Voor de kleintjes: dagelijks 3 druppels in de pap of op
een schepje suiker. Geef (en neem) elke dag Halitran.
Voor méér winter-weerstand door vitaminen-zeker
heid!.
HALITRAN GEEFT...
'méér weerstand tegen griep, bronchitis eA
andere aandoeningen. Voorkomt en bestrijdt
rachitis. Kweekt sterke beenderen en eenj
gaaf gebit.
.UW VITAMINEN-ZEKERHEID
Het rijke vitaminen-gehalte van Halitran wordt
gecontroleerd en gewaarborgd door het Rijks-
Vitaminen Laboratorium van Noorwegen.