5Zusters van Veldhoven'
halve eeuw in Sluiskil
Warme zorg
voor de pastoor
Vreemde dodencultus
bij Berlijners
Wei
VOO
f
Ministerieel
bezoek aan
Vogelwaarde
VAN
GRUISOVEN
KERKHOF VOOR DIERBARE DIERTJES
TOT
OLIESTOOK
f
Jacq. Anc
in Arnh
Te*
Werkzaam in verpleging en onderwijs
GOORS BEDRIJF PAST
NIEUWE VINDING TOE
Aardgas
(nog)
te duur
NIEUWE KAPEL
EN KLOOSTER-
JUBILEUM-
..GESCHENKEN"
Geschiedenis
Ziekenhuis
Onderwijs
55
Luchtverhitter
Regelmaat
Uitbreiding
BOEKENPLANK
>rafj\
es
Kerstboompjes
Als een ceder van de
Libanon
Ol KODDIGE KATER
Sedert mm teel mm Jiibmtele vief el
tier oude sukkels niet meen Me ik een mien
een de SPD teibend j\ wee den...%
'Dan mik Ie CyetfUenk fesoms\
Gehandicapt geboren
Moeilijkh
moeten k(\
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 18 JANUARI 1965
Voorzitter van het huldigingsco
mité is huisarts Th. Wechgelaar uit
Sluiskil. Zijn waarnemer is ir. V.
Gena, directeur van de NSM te Sluis
kil, terwijl drs. F.M. Berbers, de eco
noom van het ziekenhuis en de heer
C. Groenewout, hoofd van de tech
nische dienst respectievelijk secreta
ris en penningmeester zijn. Er heb
ben nog tien andere personen zitting
in het comité. Het huldigingscomité
heeft een erecomité gevormd. Daarin
hebben o.m. zitting mr. dr. A.J.J.M.
Mes, lid van G.S. van Zeeland en
waarnemend commissaris van de ko
ningin, de heer J.A.C.M. van Don
gen, lid van G.S. en voorzitter van
het provinciale Wit Gele Kruis, de
burgemeesters van de gemeenten, die
onder het verzorgingsgebied van het
ziekenhuis vallen, de heer L. Frant-
zen uit Goes, inspecteur voor het la
ger onderwijs en vertegenwoordigers
van provinciale, regionale en plaatse
lijke instanties, in de ruime zin van
het woord werkzaam op het gebied
van de gezondheidszorg'.
v"--- „.oitt0gCVc.
SLUISKIL Op 11 mei a.s. zullen de zusters van het H. Hart, tie zusters van
Veldhoven, zoals het in de volksmond heet, 50 jaar werkzaam zijn geweest in
Sluiskil. Werkzaam in het onderwijs aan de leerlingen van de lagere St-Anto-
nieusschool en werkzaam in de ziekenverpleging, die is en wordt betracht in
het St. Elisabethziekenliuis, dat overal in de streek een goede naam heeft. Dat
laatste is niet in het minst te danken aan de zusters. Dit jubileum zal niet
onopgemerkt voorbijgaan: eind vorig jaar is een huldigingscomité opgericht,
dat zich allereerst belastte met de vorming van een erecomité een indrukwek
kende lijst van Zeeuwse en vooral Zeeuwsch-Vlaamse notabelen en zich nu
doende zal houden met de coördinatie van de huldigingen, die de zusters onge
twijfeld van verschillende zijden gebracht zullen worden; in verschillende plaat
sen in het verzorgingsgebied van het 200 bedden tellende ziekenhuis zijn comités
opgericht, die zich ten doel hebben gesteld de waardering van de mensen voor
het Sluiskilse werk van de zusters aan de jubilerende zusters over te brengen.
schulden. De eerste operatie in het zie
ken huis, dat in het begin plaatsbood aan
15 patiënten, werd verricht door dokter
Staverman. Gedurende de eerste wereld
oorlog vestigde zich dokter Bokstaele
in Terneuzen. Ook hij opereerde regel
matig in het ziekenhuis.
In 1914 vestigde zich de eerste Ne
derlandse specialist in Zeeuwsch-
Vlaanderen, dokter ïtamselaar, de
huidige geneesheer-directeur. Op zijn
verzoek begon men in 1935 met de
bouw van een nieuw ziekenhuis, dat
plaats bood aan 60 patiënten. Tot de
oorlogsjaren ging alles naar wens,
oorli
De eigenlijke feestdag zal worden ge
houden op 11 mei, wanneer o.m. de nieu
we, thans nog in aanbouw zijnde kapel
in gebruik zal worden genomen. Op 12
mei wacht de zusters een gepaste huldi
ging. De feestviering zal waarschijnlijk
in de loop van de maand februari van
1966 nog een vervolg krijgen, wanneer
het nieuwe klooster, dat momenteel ook
in aanbouw is, klaar zal komen en in
gebruik zal worden genomen.
De zusters kwamen naar Sluiskil op
verzoek van de paters kapucijnen en met
de bedoeling zich dienstbaar te maken in
de ziekenverpleging en het r.-k. onder
wijs. Aangezien de congregatie niet on
middellijk onderwijzeressen ter beschik
king kon stellen begon men met de bouw
van een ziekenhuis, het „zusterhuis ten
behoeve van de verpleging van hulpbe
hoevenden en zieken", dat in 1915 klaar
kwam. Twee zusters hielden zich bezig
met de ziekenverpleging, een derde richt
te een naaischooltje op en een vierde be
lastte zich met de zorg over de „bewaar
school". In 1917 kwam de St.-Antonius-
school, die thans nog bestaat, klaar. Op
8 februari 1917 werd de stichting „R.K.
Verpleging en Opvoeding" opgericht,
waarin de activiteiten van de zusters
werden gebundeld. Overigens is de stich
ting in 1930 geruisloos ter ziele gegaan.
In 1948 werd de stichting St. Elisabeth
in het leven geroepen, die de exploitatie
van het ziekenhuis op zich nam. De school
kwam helemaal los vain het ziekenhuis
te staan.
Het ziekenhuis leidde in de eerste ja
ren van zjjn bestaan een armetierig be
staan: er waren vooral veel financiële
moeilijkheden. Eerst in de twintiger ja
ren bijvoorbeeld kon men beginnen met
het aflossen van de vrij omvangrijke
(Van een onzer verslaggevers)
HULST De minister van Maatschap
pelijk Werk, drs. Schouwenaar-Fransen,
zal tijdens haar werkbezoek, dat zij op
4 februari aan de provincie Zeeland zal
brengen, o.m. Vogelwaarde aandoen om
kennis te maken met het maatschappe
lijk werk van deze gemeente. De minis
ter zal van vier tot vijf uur 's middags
in de gemeente toeven. Zij zal worden
vergezeld door o.m. hoofdambtenaar dr
G. Hendriks van het ministerie, mr. dr
A. Mes, de waarnemend commissaris van
de koningin in Zeeland, een of meer le
den van G.S., drs. Laansma, directeur
van de Stichting Zeeland en de heer Van
Leeuwen, hoofd van het bureau Zee
land van het ministerie van Maatschap
pelijk Werk.
gedurende de oorlog moest men ech
ter de nodige moeilijkheden door
staan.
Na de oorlog, toen men dikwijls
120 patiënten onder dak moest bren
gen, werd de behoefte aan uitbreiding
van het ziekenhuissteeds groter.
Uitbreidingen kwamen tot stand in
1949, 1958, 1960 en 1964 en die heb
ben het ziekenhuis tot een zeer mo
dern gemaakt. Alleen het klooster
voor de zusters bleef benepen ge
huisvest omdat de zusters er altijd
van uit zijn gegaan dat de zieken be
langrijker zijn dan zijzelf. Met de
bouw van het nieuwe klooster is
zoals gezegd inmiddels reeds be
gonnen.
Ook op het gebied van het onderwijs
zjjn de zusters steeds voortvarend te
werk gegaan. In april 1926 werd de nieu
we bewaar- en naaischool in gebruik ge
nomen. In de loop der jaren kwamen er
een nieuwe kleuterschool, de v.g.l.o—
school, die waarschijnlijk zal worden uit
gebouwd tot een huishoudschool en een
gymnastieklokaal erbij, terwijl men op
het ogenblik bezig is de lagere school
geheel te moderniseren.
Zowel op school als in het ziekenhuis
worden de zusters (momenteel 60 in ge
tal!) al sinds vele jaren bij hun werk
zaamheden bijgestaan door een staf toe
gewijde leken, die wellicht het best kun
nen beoordelen hoeveel de zusters van
Sluiskil hebben betekend en nog zullen
gaan betekenen.
55
Met de winter voor de deur hebben vele pastoors er weer een zorg
bijgekregen. Hun probleem is even groot als het kerkgebouw waarin zij
voorgaan bij de erediensten. Want er komt wat voor kijken, willen zij
gedurende het koude jaargetijde voor een aangename temperatuur in
de doorgaans immense kerkruimten zorgen. Natuurlijk, er blijven altijd
parochianen, die klagen. Maar er zullen er doorgaans maar weinig zijn,
die zeggen, dat het in de kerken 's winters te warm is. Meestal is het
tegenovergestelde het geval en hoewel met het voortschrijden van de
techniek ook op het stuk van kerkverwarming veel is verbeterd, is de
situatie in vele gevallen nog lang niet ideaal. Tal van kerken zijn nog
uitgerust met de ouderwetse gruisovens, waarmee men niet meer dan
de ergste kou uit de gebouwen kan verdrijven. En men moet niet vra
gen welk een vies en stoffig karwei het stoken van zo'n gruisoven is.
Vooral oudere kosters weten daarvan mee te praten.
Het verwarmen van kerken brengt
moeilijkheden met zich, die zich niet
voordoen bij het op een goede tempera
tuur brengen of houden vn andere gro
te gebouwen, omdat kerken n de regel
architectonisch heel anders zijn opge
zet
Daar komt bij, dat kerken niet con
tinu in gebruik zijn en, als we ons tot
de zondag beperken, dus steeds voor
enkele uren met warme lucht behoeven
worden gevuld. Hetgeen weer betekent
dat de installatie waarmee mei ver
warmt, betrekkelijk kort voor de aan
vang van de dienst in werking moet
worden gesteld en in die korte tijd vol
doende calorieën moet kunnen produce
ren die voor een juiste temperatuur no
dig zijn.
De firma Walhof in Goor is gespecia
liseerd in het aanleggen van verwar
mingsinstallaties in kerken. Zij brengt
eer met olie gestookte luchtverhitter
in de handel, welke inmiddels op grote
schaal toepassing heeft gevondèr „Se
dert 1953 hebben we deze luchtverhitter
circa 350 kerken in Nederland en
Duitsland aangebracht", vertelt Albert
Walhof, die thans samen met zijr broer
het bedrijf leidt. „Toen ik ir de zaak
kwam, zat de klad in de kerkverwar
ming. Men wilde toen maar niet van de
teen al lang verouderde gruisovens af
stand doen. Je moet met iets nieuws ko
men of er mee ophouden," heb ik ge
zegd maar dat eerste was niet van de
ene op de andere dag te verwezenlijken
Er gingen enkele maanden overheen eei
ik een nieuw systeem had uitgevonder
(waarop octrooi werd aangevraagd) er
het duurde weer enige tijd voordat dez<
nieuw ontworpen apparatuur zijn kinae>
ziekten kwijt was
rig jaar werden niet minder dan 65 ker
ken van een betere verwarming voor
zien en dit jaar is men al aan de 50
toe. Daar komen er waarschijnlijk nog
wel enkele bij.
Men is op dit moment onder meer
aan het werk in Ootmarsum waar in de
katholieke kerk een gasverwarming aan
gelegd wordt, de eerste van dit soort
in de omgeving. Het karwei heeft heel
wat voeten in de aarde temeer daar bij
de r.-k. kerk in Ootmarsum de laatste
tijd belangrijke oudheidkundige vondsten
zijn gedaan en men bij het grondwerk
de uiterste voorzichtigheid in acht moet
nemen om eventuele verdere archeolo
gische kostbaarheden niet te bescha
digen. Buitendien moeten bij de bouw
va een met aardgas gestookte gasver
warming ook nog allerlei technische
vraagstukken worden opgelost. Volgens
de heer Walhof zal het aardgas op de
duur de conventionele brandstoffen als
kolen en olie nagenoeg geheel verdringen
Ove tien jaar, beweert hij, vindt men
in alle nieuwbouwhuizen, ook in de wo
ningwetwoningen, centrale gasverwar
ming. „Ik stel me voor dat men dan
met de warmtetechniek een geweldige
stap voorwaarts zal hebben gedaan en
in ieder huis niet meer dan een klein
aluminiumkastje vereist is vanwaar uit
het gehele verwarmingssysteem wordt
jediend. De radiatoren zullen er dan
heel anders uitzien dan thans. Hoe? Dat
can ik (nog) niet zeggen."
Ma-ar r.oyor het 'hans nog niet. Nog
Sedertdien zijn de orders met de regel
maat van de klok binnengekomen. Vo-
(Van onze correspondent)
BERLIJN. Buiten de beruchte „Muur" en alles wat er mee samenhangt heeft
Berlin nog zeer veel bezienswaardigheden. Op een tocht door deze enorme stad
houdt onze gids plotseling stil voor een poort van een park in Lankwitz en
zegt: „Uitstappen, we gaan hier eens een kykje nemen".
Het park blykt geen park maar een kerkhof te ztfn, een elite-kerkhof en wel
voordieren. Gezien de kostbare inrichting voor dieren van lieden, die een
paar centen kunnen laten rollen
Als wij het kerkhof betreden, heeft
zich juist een begrafenisstoet opge
steld. Een klein groepje in zwarte
kledij in wier midden een heer in lan
ge zwarte jas, die een pakje in witte
satijn verpakt plechtig op zijn armen
draagt. Achter hem een dame in rouw
met een krans en een strik op welker
slip de gebruikelijke vrome wens in
zilver: Rust in vrede. Bij een reeds
uitgegraven grafje houdt de kleine
stoet stil: Het satijnen pakketje wordt
op de bodem van de groeve neergela
ten. Een prachtige ruiker van najaars-
bloemen wordt piëteitvol aan het ge
opende grafje neergelegd. De plechtig
heid is ten einde. In voorname afge
metenheid wandelt het gezelschap te
rug naar de ingang en bestijgt enige
Mercesdessen Wellicht rollen de wa
gens naar een voornaam restaurant
aan de Kurfüstendamm, waar met een
begrafenismaal de treurige dag be
sloten wordt.
We wandelen over het dichte sneeuw
dek langs de keurig onderhouden graf
jes, wier opschriften wel een staal
kaart van onze hedendaagse abnormale
welvaartsverschijnselen bieden. Op een
zware marmeren steen lezen we:
„Sabinchen, jouw leven was zonne
schijn, jouw liefde verwarmde ons
hart. Heb dank. Mutti en Vati". Sa-
öinchen is waarschijnlijk een poes ge
weest, wier oegrafenis zo op het hoog
heel wat honderden marken moet ge-
'cost hebben
Vlen hoeft de ogen maar Ie
sluiten om de tijd in gedach
ten te roepen, dat in dit Ber
lijn duizenden mensen begra
ven moesten worden, waar
voor zelfs geen kisten ter be
schikking waren, mensen, die
in grof pakpapier in massa
graven ter aarde besteld wer
den.
Op dit dierenkerkhof liggen 2000 die
ren begraven. Het ene graf is al fraaier
dan het andere. De nabestaanden van
de „dierbare doden" hebben hun rouw
in de meest groteske opschriften ge
manifesteerd. „Trouw als een hond, zo
trouw kan de mens niet zijn" luidt het
opschrift op een arduinen steen, waar
onder de resten van een herdershond
rusten. Maar voor men de smakeloos
heid van zulk een opschrift heeft ver
werkt, leest men op een volgend graf:
„In de ogen van mijn poedel lag mijn
gehele geluk. Wie zoveel liefde gaf
op aarde, kan nooit vergeten worden"
Aan de verse bloemen is te zien, dat
degene, die het geluk in de ogen van
de poedel vond, nog regelmatig aan dit
dierengraf verschijnt. Nog kleffer
werkt het opschrift op een marmeren
plaat: „Of regen, zon. sneeuw en wind.
jij wacht tot we weer bij elkaar zullen
zijn". Het wordt wellicht overtroffen
door het bigotte: „Van de eerste tot
de laatste blik: slechts liefde".
Een mensenverachter moet het nog
zijn, die voor zijn hond dichtte: „Als
mij mijn hond het liefste was, zo denk
dan niet het ware zonde, mijn hond
bleet mij bij storm getrouw waar men
sen bij wind niet trouw zijn konden"
De wens: Ruste in Vrede of Slaap in
Vrede, is wei het minste, dat de
treurende achterblijvenden hun dier
bare Fiffi of Herzi hebben toege
wenst en ze maken de beloften, dat ze
hen nooit zullen vergeten, waar door
in deze Adventstijd zelfs adventskran
sen met brandende kaarsen op de graf
heuveltjes neer te leggen of verlichte
kerstboompjes te planten.
Waarschijnlijk is het een Tij!
Uilenspiegel geweest, die met deze zot
ternij een loopje heeft willen nemen,
toen hfj op het graf van zijn hond een
opschrift plaatste van de volgende in
houd: „Dixi, trouw zijn en vreten was
jouw lust en leven!"
Wanneer we Het kerkhof verlaten,
passeren we de beheerder van deze
inrichting. We hebben lust, de man
een knipoogje van verstandhouding
te geven, want blijkens de tarie
ven schijnt er in de exploitatie van
deze menselijke ontsporing wel
brood te zitten: 60 mark voor een
kuiltje met begrafenis. 15 mark per
jaar voor elke verlenging varhet
graf met een jaar; daarbij nog eens
10 mark voor het onderhoud. Ook
zijn er speciale tarieven voor graf
stenen en verdere opsmuk. En dan
te denken dat er 2.000 van die gra-
ven zijn.
onlangs heeft men kunnen lezen dat tal
van grote bedrijven, die zich juist een
oliestookinstallatie hadden aangeschaft,
het aardgas voorlopig nog te duui vin
den en niet op korte termijn zullen over
schakelen Daarom gelooft d* heer Wal
hof. zeker de eerste tijd nog heel wat
olie-installaties te zullen monteren. Ze
zijn er in alle maten en de klan' heeft
dus keus te over.
De grootste luchtverhitter die het
Goorse bedrijf levert, heeft bij eer. tem
peratuur van dertien-tot veertienhonderd
graden een capaciteit.van 300.000 kg calo
rieën De installatie verbruikt circa 42
liter olie per uur.
Daarmee kan dan een kerk worden
verwarmd met 600 tot 800 zitplaatsen.
De luchtverhitter, zoals de firm" Wal
hof die produceert, heeft verder nog een
belangrijk voordeel, waarop nog niet is
gewezen: de ketel, waarin de olie tot
ontbranding wordt gebracht verzamelt
de vrijkomende warmte en houdt die
gedurende een uur of vijf, zes vast, zodat
de installatie niet steeds op maximum
temperatuur behoeft te worden gestookt
om toch voldoende warmte in de kerk
te kunnen doen stromen.
De grote belangstelling die er aller
wegen voor de installatie van het Goor
se bedrijf bestaat Albert Walhof door
kruist Nederland van noord tot zuid en
Met deze „ceder" bedoelt Steven de
Broey, de schrijver, de bewonderens
waardige Belgische monseigneur, Vic
tor Scheppers stichter van de congre
gaties der broeders en zusters van O.L.
Vr. van Barmhartigheid, welke sinds
1839 zulk zegenrijk werk deden voor ge
vangenen, verwaarloosde jeugd en later
speciaal voor het onderwijs in België,
Nederland, Italië, Engeland, Canada,
Zuid-Amerika en Afrika. Het uiste
kend geschreven werk laat zich lezen
als een boeiende roman. Goed gedocu
menteerd werd het veel meer dan een
biografie alleen, maar komen ook de
naaste medewerkers evenals belangwek
kende stukken sociale en politeke ge
schiedenis tot leven. Na iedere blad
zijde stijgt de bewondering voor wat
de ordestichter volbracht, doch ook wat
de broeders, eenvoudige Vlaamse jon
gens, ondanks haast onvoorstelbare moei
lijkheden bereikten. De grote objecti
viteit van de schrijver geeft, naast ver
rassende kijkjes op verhoudingen in Bel
gië, Engeland en vooral de Kerkelijke
Staat, ook pittige karkaterschetsen van
vooraanstaande iguren uit de 19e eeuw.
De worsteling met de heerszuchtige
mgr. de Merode, de lastigste vriend,
die ooit een congregatie heeft gehad,
is meesterlijk verteld en af en toe schiet
men in de lach, om de wijze waarop
de broeders, aan de hand van het ge
zond verstand, deze Belgisch-Romeinse
potentaat pareerden. Uit het vele leed
en de grote zorg welke het deel wer
den van de broeders en zusters m de
eerste tientallen jaren, rijst de in gees
telijke grootheid groeiende mgr. Schep
pers op; niet zonder reden is onlangs
het apostolisch proces geopend, dat zijn
zaligverklaring beoogt. De waarde van
Heden overleed tot onze diepe droefheid, in de
leeftijd van 74 jaar, voorzien van de H.H. Sacra
menten der zieken, onze innig geliefde echtge
note, schoonzuster, tante en nicht, mevrouw
EMMA DE WINDT
Echtgenote van de heer
Alphonse Albert Vijlders
Wij bevelen de ziel van onze dierbare overledene
in uwe gebeden aan.
Hulst,
A. A. Vijlders
Familie De Windt
Familie Vijlders
Hulst, 16 januari 1965.
Steensedijk 19.
De plechtige Uitvaartdienst zal plaatshebben op
dinsdag 19 januari a.s. om 9.30 uur in de Basiliek
van de H. Willibrordus te Hulst, waarna begra
fenis op het R.-K. Kerkhof aldaar.
Samenkomst aan het St.-Liduinaziekenhuis, in
gang Tabakstraat, om 9 uur.
Rozenkransgebed maandagavond om 7.30 uur in
de Basiliek.
Zij, die bij vergetelheid geen rouwbrief ontvin
gen, gelieven deze advertentie als zodanig te
beschouwen.
Heden overleed in het R.-K. Ziekenhuis te Hulst
tot onze diepe droefheid, voorzien van de H.H.
Sacramenten der Stervenden onze innig geliefde
vader, behuwdvader, groot- en overgrootvader,
broer, oom en neef
JOSEPH FRANCISCUS DE PAU
weduwnaar van
Maria Justina Martens
in de leeftijd van bijna 80 jaar.
Wij bevelen de ziel van de overledene in uwe
gebeden aan.
Koewacht, 16 jan. 1965.
familie De Pau
familie Martens
familie Selens
De uitvaartdienst gevolgd door de begrafenis, zal
plaatshebben op woensdag 20 jan. a.s. om 10 uui
in de kerk van de H.H. Philippus en Jacobus te
Koewacht, waarbij Ued. beleefd wordt uitge
nodigd.
Zij, die bij vergetelheid geen rouwbrief hebben
ontvangen, gelieven deze bekendmaking als zo
danig te beschouwen.
j. Heden overleed tot on-
t ze diepe droefheid,
na een kortstondige ziek
te, nog voorzien van het
H. Sacrament der Ster
venden, onze innig ge
liefde echtgenoot, vader,
behuwd-, groot- en over
grootvader, oom en neef
de heer
J. DE KIND
echtgenoot van mevr.
L. Polfliet
in de leeftijd van 85 jaar.
Wij bevelen de ziel van
de dierbare overledene
in uw gebeden aan.
Kapellebrug:
L. de Kind-Polfliet
Kapellebrug 15 jan. 1965
Gentsevaart 50
De plechtige uitvaart
dienst, waarbij u beleefd
wordt uitgenodigd zal
plaatshebben op dinsdag
19 jan. 1965 om 10 uur
in de parochiekerk van
de H. Johannes de Doper
te St.-Jansteen, waarna
begrafenis op het r.-k.
kerkhof aldaar.
Rozenkransgebed maan
dagavond om 7 uur in de
kapel ter Eecken te Ka-
nellebrug.
Avonturen van .Sn>ke en VliA-
door W VAN DER STEEN
89—90. Met een smak
wordt het lieve oude dame
tje gevloerd. Het blijkt al
lemaal nogal mee te vallen
verder, want ze weet nog
precies te vertellen, dat het
dorp Altenfels heet en dat
het er de laatste tijd niet
meer veilig is. De chauf
feur die haar tegen de grond
kwakte komt eens even kij
ken hoe het ermee staat.
De grote mond, die hij op
zet, valt echter niet in goe
de aarde. Met zo iemand
Bijn onze vrienden gewend
korte metten te maken.
van oost tot west en legt in zijn auto
jaarlijks tussen de 60 en 80.000 km af
heeft ondermeer tot gevolg gehad dat de
onderneming langzamerhand uit zijn te
genwoordige behuizing in het centrum
van Goor is gegroeid. Men heeft daarom
naar uitbreidingsmogelijkheden moeten
uitzien en die gevonden op een terrein
even buiten de bebouwde kom- Daar is
een nieuwe fabriekshal in aanbouw, waar
de werkzaamheden in de loop van vol
gend jaar volledig kunnen worden ge
concentreerd. En dan mogen de op
drachten in verdubbelde mate komen.
De kleine roosters van de gruisoven
geven warmte bij mondj'esmaat.
de Broey's boek wordt beklemtoond door
het voorword, dat het meekreeg van
kardinaal Suenens.
,,Als een ceder van de Libann" is
een uitgave van „de Vroente" te Kas-
terlee.
Iedereen herinnert zich het drama van
de Softenon-kinderen, die met vergroei
de ledematen of soms geheel zonder
ledematen ter wereld kwamen. Men
herinnert zich ook de Luikse tragedie.
Een vertwijfelde moeder doodde haar
kind, omdat ze meende dat het niet zou
kunnen leven. In Frankrijk leeft een
vijftigjarige vrouw, Denise Legrix, die
geleerd heeft ona zich zonder ledema
ten in het leven te handhaven, en
wat nog meer zegt boven haar onover
komelijk schijnende handicap uit te
groeien tot een geestelijk gaaf mens.
Denise was het kind van arme ouders.
Zij was niet meer dan een romp met
een hoofd erop, maar desondanks slaag
de zij erin om zonder bijzondere adap
taties te leren „lopen", eten, drinken,
spelen, lezen en schrijven. Haar handi
cap werd gecompenseerd door een grote
intelligentie, waardoor zij zich kon ont
wikkelen tot een kunstenares van for
maat. Haar schilderstukken en borduur
werken vinden gretig aftrek.
Hoe zwaar de weg naar de geestelijke
rust en de maatschappelijke aanpassing
is geweest kan niemand die normaal voor
het leven is toegerust begrijpen. Zelfs
niet na lezing van de autobiografie van
Denise Legrix, die onder de titel „Ge
handicapt geboren" als paperback bij
de Toorts is uitgekomen. Maar Denise
laat de lezer in elk geval om een hoekje
in haar leven kijken en wat men te zien
krijgt is bijna ongelooflijk. Op bijna el
ke pagina vindt men reflexen terug van
de levenswil en het diepe geloof van De
nise Legrix. Het boek bevat ontroerende
passages, want de mensen waren voor
Denise Legrix niet milder dan voor an
deren. Volkomen terecht kreeg deze au
tobiografie de Albert Schweitzerprijs.
MONTE CORLA
Carlo, 's werelds groc
zijn reputatie te liandl
lende Europese stede»
editie, kent slechts 24|
Het veelkleurige en
schau (30), Stockholn
(29), Athene (8), Fra
coureurs hadden zond:
de rug.
Vanmiddag begint de g
lijke route vanaf Chambe:
naar Monte Carlo eigenlij
echte moeilijkheden gaat
tot nu toe is het in feite
weest voor deze ware d
weg. Waar voor de gemid
bilist de zware storm en
het afgelopen weekeinde
werkt, zijn de rallye-deeln
weers- en wegomstandigh*
uitstekend te spreken,
wel uit het aantal uitval
avond waren er nog 226
strijd. De in Parijs, Fran|
den gestarte wagens notej
uitvallers, Warschau en
elk 2, Minsk „verloor"
Monte Carlo een lid van
wegen waren over het i
berijdbaar. Strafpunten "v
ook nauwelijks te noteren,
valt na Chambery, wann
lijke gemiddelde snelheic
meer voldoende zal zijn.
niet alle deelnemers zond
den door de eerste helft
ject. De „Parijzenaars"
na de start een sneeuws
worsten en de in Londen
pes kwamen voor het n
ziek op het vasteland a;
van Dover naar Boulogr
van hun constellatie gevre
(Van onze speciale ver
ARNHEM Een even
Arnhem gelegen Motel
avond voor één keer he
trefpunt van de internatior
De Gelderse hoofdstad hij
maakt om de deelnemers
Rallye van Monte Carlo
In het schema van Jacqi
Arnhem opgenomen als tij
de groepen die bi Lond
en Parijs waren gestart
aantal deelnemers dt
steeds daalt blijkt de bela:
de nonstoprit zelfs nog
worden. Steeds opnieuw
veelkleurige en imposant!
de autosportfans aanspre<
misschien de fraaie en iri
ruste wagens die een d<
trekkingskracht uitoef ene
leert de rallye, met zijn
winnen obstakels en zijn
karakter, aan de sluimen
tische gevoelens? Het antv
lijk te geven. Feit is dat
de abominabele omstandi
rond en in het motel
toch maar niets van wajl
nemers te missen. Het is
tig en tegelijk interessan
De belangstellenden hei
wonden routiniers als Syn<
winnaar van 1952, Peter H;
Brit met grote kwaliteit*
en heel charmante Rosem
natuurlijk, onze eigen blon
list Rob Slotemaker. die se
Engelse co-equipier Allen
reis van Dover naar Boi
comfortabele matrozenhut
bracht. Slotemaker, die te
met een defect aan zijn vi
hoopte dat dit euvel vóór
zijn verholpen. Na de kal
(Advertentie)
Ihipc
Voor betere sp
^Céim
'extrose tafol.
Jr ELMA Breda
