Het kan vriezen of dooien
met minister Van
Aartsen s wegenplannen
Slecht jaar voor
pluimveehouders
Corruptie-schandaal
Hongaarse heilstaat
m
Rond het
Binnenhof
MEMORIE VAN TOELICHTING:
Aandacht
genoeg
voor noord-
Nederland
Rebellenleider
licht pers in
Minister van
oorlog benam
zich t leven
PRODUKTIE IN RUSLAND VRIJER
Utrechtse parkeerplaats
met elektronisch brein
fimt'zx £,::xzzi srsr-cr:
Natuurzuivere
Kleurcn-tv mogelijk
via cenlralc antenne
Kardinaal Fel tin
laakt reactionair
extremisme in Kerk
Pantserwagen
overweldigde
schooljongen
Speciale kliniek
voor rheuma-
lijders geopend
Punt achter karwei
Spijtoptanten
nog dit jaar
in Nederland
Geen geijkte
duimstokken
in de handel
SUPER-GASTHEER RICHTTE ORGIEëN AAN
STANDHOUDER
HOUDT STAND
Ontslagen Turken
weer naar
huis gestuurd
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 14 JANUARI 1965
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De aanleg; van de rijks
wegen, zoals deze tot 1970 is gedacht, is
nog slechts een schema. Het is namelijk
best mogelijk, dat er een versnelling kan
optreden, zodat bijvoorbeeld eventueel
begonnen kan worden met de aanleg van
wegen, die na 1970 gepland zijn. „Een dy
namisch beleid eist immers, dat men zich
steeds blijft aanpassen aan een nader ge
bleken ontwikkeling van het verkeer als
geheel zowel als op bepaalde wegen.
Daarnaast kunnen ook tegenslagen hun
invloed uitoefenen. Een en ander vindt
zyn neerslag in de in de komende jaren
in te dienen begrotingen van het rykswe-
genfonds en de daarbij te voegen meer-
jarenschema's", aldus deelt minister Van
Aartsen van verkeer en waterstaat mee
in zijn memorie van antwoord aan de
Eerste Kamer op het rijks wegenfonds.
Voor wat de detailplannen uit het sche
ma van het in te stellen rijks wegenfonds
betreft wijst de minister op het volgen
de. Voor de verbetering van het in
dustriële klimaat in Noord-Holland bo
ven het Noordzeekanaal en gelet op de
wenselijkheid van decentralisatie van tal
van activiteiten is het van belang er in
de eerste plaats zorg voor te dragen, dat
dit gebied over goede en vlotte verbin
dingswegen vanuit het westen van het
land gaat beschikken. Dit geldt overigens
ook voor de wegen naar Friesland, Gro
ningen en Drente. Daarom zijn in het
eerste programma opgenomen de vol
tooiing van de Coentunnel met zijn ver
bindingswegen voor een beter bereik van
Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
en de verbinding Amsterdam-Lelystad
over de dijken van de nieuwe polders
naar Emmeloord, de voltooiing van rijks
weg 28 door aanleg van het deel Hoeve
laken-Harderwijk, ter vervanging van het
daar overbelaste deel van de Zuiderzee
straatweg.
Het rijkswegenfonds biedt tevens mo
gelijkheden voor de verlichting van de
verkeersproblemen in de diverse steden.
Daarbij denkt de minister aan belang
rijke ring- en verdeelwegen zoals bij Am
sterdam, Rotterdam, Breda, Tilburg, Den
Bosch.
Voor de specifieke problemen rond en
in Den Haag, Amsterdam en Rotterdam is
een studiecommissie uit de departemen
ten van binnenlandse zaken, van finan
ciën en van volkshuisvesting en bouwnij
verheid in druk overleg gewikkeld. Ver
der bestudeert een commissie onder voor
zitterschap van prof. ir. Volmuller uit
Delft de stedelijke verkeersproblemen
mede in samenhang met de kansen voor
het openbaar vervoer.
De moeilijkheden die de gemeenten fi
nancieel ondervinden bij het onderhoud
en het verbeteren van de wegen hebben
volgens minister Van Aartsen ook de aan
dacht van de regering. Men zal echter
het resultaat moeten afwachten van de
wet Uitkeringen Wegen.
Tn zijn memorie van antwoord wijst de
minister er de Eerste Kamer nog eens op,
dat het rijk in toenemende mate gelden
beschikbaar heeft gesteld voor de aanleg
van wegen en oeververbindingen. In 1960
bedroeg dit 110 miljoen gulden, maar het
steeg in de loop de jaren van 150 mil
joen in 1961 tot 176 miljoen geraamd over
Minister Van Aartsen
PARIJS Kardinaal Feltin, aartsbis
schop van Parys, heeft uitdrukkelijk
gewaarschuwd tegen een reactionaire
beweging onder de katholieken, welke
herhaaldelijk scherpe vormen aan
neemt.
De kardinaal verklaarde letterlijk:
„Wij gaan op het ogenblik in Frank
rijk door een periode van politiek-reli-
gieuze agitatie. Men heeft kritiek op
het concilie, op de paus, op de bis
schoppen. Men probeert ze tegenover
elkaar uit te spelen en de priesters te
gen hun bisschoppen en tegenover elk
aar op te zetten.
De agitatie uit zich in een reeks leu
gens, laster, voorbarige uitspraken
van mensen, die zichzelf het brevet van
ware katholiek geven ofschoon zij dat
beslist niet zijn. Mensen, die niet de
kerk willen dienen, maar zich van de
kerk willen bedienen.
Deze pijnlijke agitatie uit zich ook in
boeken, die uitzonderingsgevallen ge
neraliseren alsmede in schotschriften
en brochures, die tot zelfs aan de kerk
deuren verkocht worden door christe
nen. die zich de enige behoeders van
de waarheid noemen.
ROTTERDAM In Rotterdam is de
Dr. Daniël den Hoed Kliniek, een nieuw
gespecialiseerd ziekenhuis voor patiën
ten met reuma- en gezwelszieken, ge
deeltelijk in gebruik genomen.
De kliniek biedt plaats aan 120 pa
tiënten met gezwelsziekten en 150 met
reumatische aandoeningen.
Nu kan een begin gemaakt worden met
de vroege opneming van reumapatiën
ten, niet alleen uit Rotterdam maar
uit geheel Zuid-Holland en delen van an
dere provincies, want de reuma-afdeling
is de op één na grootste van West-Euro
pa.
De kosten van bouw en inrichting van
het gehele project bedragen rond 23
miljoen gulden.
ANDERSON De 'politie te An
dersonin South Carolina heeft
een pantserwagen gebruikt om
een 13-jarige jongen van het dak
van een schoolgebouw te krijgen
waar hij met een geweer en 200
kogelsi zat, schietend op auto's op
een éiïükke weg op 50 meter af
stand.
Niemand is gewond geraakt
maar wel heeft Walter Harmon
Brooks een achttal auto's geraakt.
Walter schoot ook verscheidene
keren op de pantserwagen, toen
die hem naderde via de oprijlaan.
Terwijl de pantserwagen oprukte,
ging een ladderwagen van de
brandweer af op de achterkant
van het lage schoolgebouw. Van
uit de pantserwagen werd de jon
gen met traangas bestookt. Dit
gas werd hem te machtig. Hij
stond op en stak zjn handen in
de lucht.
Walter droeg slechts een broek
en een overhemdhoewel het
vroor. Hij is naar de districtsge
vangenis overgebracht. Zijn moe
der vertelde, dat hij steeds hoge
cijfers had gehad op school, maar
dat hij jl. maandag voor een exa
men was gezakt. Waarschijnlijk iz
hij daardoor van de kook geraakt.
De politie heeft nog niets anders
uit de jongen kunnen krijgen dan
dat „de mensen in die auto's hem
hebben moesten".
(Advertentie)
1964. De verkeersontwikkeling verloopt
in alle landen echter veel sneller dan
men verwacht had en ook in Nederland
is dat het geval.
Hoewel de wegenbouw in het akkoord
van Wassenaar geen prioriteit gekregen
heeft, besliste de regering toch, dat ver
snelde voorzieningen getroffen moesten
worden.
Minister Van Aartsen blijft nog steeds
voorstanderv an het weggeld, Omdat, zo
als hij dat schrijft, alleen de automobilis
ten, die de rijkswegen berijden hiervoor
dan zouden moeten betalen. Maar het
systeem heffingen volgens het amende-
ment-Joekes heeft ook zijn voordelen.
Zoals de grotere differentiatie van de
heffing, het vervallen van het onder
scheid in wegen en de eenvoudiger admi
nistratie voor het doen van heffingen.
De voordelen van de tijdwinst door de
versnelde aanleg van wegen weegt vol
gens de minister op tegen het betalen
van heffingen. In ieder geval blyft ook in
de toekomst het rijk voor 70 procent bij
dragen in de aanleg van rijkswegen.
De Eerste Kamer behandelt het wets
ontwerp op 19 januari.
DEN HAAG Na negen jaar kunnen
vijftien ambtenaren van het ministerie van
justitie binnen enkele maanden een zucht
van veriichting slaken. Dan zal het bij
zonder omvangrijke en tijdrovende onder
zoekingswerk voor repatriëring van spijt
optanten en maatschappelijke Nederlan
ders uit Indonesië klaar zijn. Aan het eind
van dit jaar zullen plm. 16.000 gegadigden
op Nederlandse bodem zijn aangekomen,
ongerekend repatrianten uit Nieuw-Gui-
nea. De K.L.M. vervoert maandelijks 700
hunner uit Bangkok naar Schiphol.
Eind van deze week gaat de heer A. J.
van Aartsen, hoofd onderafdeling Indo
nesische zaken van de afdeling vreemde
lingenzaken en grensbewaking, naar Dja
karta. Hij zal daar samen met twee so
ciale adviseurs nog enkele honderden ge
vallen ondérzoeken. De thans nog reste
rende zestienhonderd dossiers kunnen be
gin maart zijn afgewerkt.
De uit acht personen bestaande advies-
commissie-van Vollenhoven zal sedert 1960
tegen het einde van de rit zo'n goede
zesduizend dossiers hebben doorworsteld
en beoordeeld. Dit waren allemaal geval
len, die bij ambtelijke beoordeling niet
voetstoots konden worden toegelaten.
In de loop der jaren zijn tot het begin
van 1964 ongeveer 6000 gegadigden met
eventuele gezinnen voor repatriëring af
gewezen.
Verleden jaar begon, op basis van het
ruimhartige beleid, dat minister Schol
ten aan de Tweede Kamer toezegde, een
„open periode" van drie maanden, Onge
veer 4600 spijtoptanten en maatschappelij
ke Nederlanders maakten voor plm. 16.000
personen van deze gelegenheid gebruik
om repatriëring te vragen. Van dit aan
tal bleek in 1600 gevallen van herhaalde
aanvraag sprake. Al deze gevallen zijn
opnieuw bekeken. Van de drieduizend
thans afgehandelde dossiers zijn 1300 aan
vragen betreffende plm. 5000 personen in
gewilligd en 1700 afgewezen. De dienst
schat dat het aantal afwijzingen en in
willigingen van de resterende verzoeken
in verhouding ongeveer hetzelfde zal zijn.
Een voorzichtige conclusie, zo meent mr.
A. J. Fonteyn, hoofd van de afdeling
vreemdelingenzaken en grensbewaking,
is uit de herhalingscijfers voorlopig wel
te trekken, namelijk, dat het toelatings
beleid voorheen in hoofdzaken juist was.
(Van onze correspondent)
BREDA Op een studiedag van Bra
bantse en Zeeuwse pluimveehouders van
de N.C.B., woensdag in hotel Cosmopolite
te Breda gehouden heeft voorzitter A.
Matthijssen uit Sprundel, er in zijn ope
ningswoord op gewezen, dat het afgelo
pen jaar bijzonder heeft teleurgesteld.
„Ook het aantal verzamelaars is weer
sterk ingekrompen", aldus de voorzitter,
die de hoop uitsprak, dat in 1965 de eier-
prijs meer bevredigend zal mogen zijn.
De heer Matthijssen zei voorts te consta
teren, dat de drang naar grotere eenhe
den zich nog steeds voortzet.
Het programma vermeldde drie inlei
dingen. namelijk door de rijkspluimvee-
consulent voor Noord-Brabant, ir. E. Ke
telaars, de directeur van de C.R.E. të
Roermond ir. A. Peters en door de secre
taris van de pluimveehoudersbond van
de N.C.B. te Tilburg, de heer P. Naalden.
Zij spraken respectievelijk over het on
derwerp ..Moderne bedrijfsvoering in de
legkippenhouderij". ..Rentabiliteit in de
pluimveehouderij" en „Rentabiliteit in de
slachtkuikenhouderij".
De heer Ketelaars wees erop, dat door
het veranderen van de bedrijfsgrootte
zich nieuwe problemen hebben opgewor
pen, namelijk een aanpassing wat betreft
de eenheden en het is zaak deze zo snel
mogelijk te doen realiseren. In de toe
komst zullen koppels van 1000 tot 1500
stuks moeten worden aangehouden.
Men moet nu eenmaal met grotere een
heden gaan werken, want pas dan kan
men concurreren. Door grotere eenheden
gaat de arbeidsproduktie per man om
hoog, gaan de afzetkosten aanzienlijk
naar beneden, wordt de zakelijke instel
ling van de pluimveehouders sterk ver
groot, waardoor rationeler werk wordt
geleverd en er meer kans is op experi
menten en ten slotte wordt de produktie
constanter, gespreid over het gehele jaar.
„Over enkele weken verwacht ik gun
stigere eierprijzen", zei de heer Peters
in antwoord op de verwachtingen van de
voorzitter. Met betrekking tot de op
bouw van de pluimveestapel wees ook
de heer Peters op de noodzakelijkheid
van het vormen van grotere eenheden Hij
pleitte voor nog meer vakkennis voor
verbetering van de structuele opbouw
en voor een lager voederverbruik. Over
enkele jaren zal men vergeleken met het
buitenland ongetwijfeld tot gelijke moge
lijkheden komen, zo meende de heer Pe
ters. Maar dan zal met veel vakmanschap
een economisch bedrijf moeten zijn op
gebouwd. Voor goede pluimveehouders
blijven er in de toekomst nog wel mo
gelijkheden.
De heer Naalden ging de ontwikkeling
na in de laatste acht jaar van de slacht
kuikenhouderij, die zich in Brabant ster
ker heeft uitgebreid dan in Nederland
in zijn algemeenheid. Zij is beter aange
past dan de legkippenhouderij, dank zij
veelzijdige samenwerking.
Nadat de heer Naalden had gewezen op
de zware investeringen (zes gulden per
op te zette kuiken), besteedde hij aan
dacht aan de verschillende kostenfacto
ren, waaruit de vergadering kon opma
ken, dat het houden van slachtkuikens
moeilijker is dan men wel denkt. Ten
slotte sprak hij nog over de sanering in
de kuikenslachterijen.
Er werd nog een geslaagd forum gehou
den, dat behalve de inleiders ook bestond
uit ir. J. Jansen, veevoederdeskundige
van de C.H.V. te Veghel en drs. P. Voe
ten van de Gezondheidsdienst voor dei-
ren te Boxtel
In het Vomar Khayyam hotel in
Zamalek in de Verenigde Arabi
sche Republiek heeft de Kongo
lese rebellenleiderGaston Soma
liot (voorgrond) een persconfe
rentie gegeven. Naast hem zitten
twee andere opstandelingenleiders
wier namen niet bekend zijn. Naar
verluidt zou Soumaliot aansturen
op een bestand tussen hem en de
regering-Tsjombe.
ENSCHEDE De Oldenzaalse glas-
en verfhandelaar J. H. B. van H.
ontslagen van rechtsvervolging. De man
moest op 2 december j.l. voor het kan
tongerecht te Enschede verschijnen, om
dat men in zijn verfhandel een aantal
ongeijkte duimstokken in beslag had ge
nomen. ,,Het gebruiken van ongeijkte
duimstokken, druist in tegen het ijkwe-
zen", zei de politie. „In Nederland be
staan helemaal geen geijkte duimstok
ken, dus kan ik er ook niet mee wer
ken", zei de verdachte. Naar aanleiding
van deze twee uiteenlopende meningen
is een onderzoek bij het ijkwezen inge
steld. Uit dit onderzoek bleek, dat in
Nederland momenteel geen geijkte
duimstokken gemaakt worden. H. kreeg
zijn in beslaggenomen ongeijkte duim
stokken terug.
frisse King Pepermunt,
het beste dagelijkse middel
ter opwekking en verkwikking.
(Van onze correspondent)
BOEDAPEST Toen in 1963 in
Engeland het zgn. Profnnio-schan
daal uitbrak, dat tot het aftreden
van de toenmalige Britse minister
van Oorlog leidde, regende het in
de pers van de Oostblok-staten
aanklachten tegen het „verrotte,
kapitalistische westen". Maar nu
heeft ook het Oostblok zijn Profu-
mo-schandaal, dat alleen maar
veel later kon worden ontdekt,
dan indertijd in west-Europa,
doordat de democratie van de
vrije wereld veel eerder in het
openhaar kritiek op bepaalde toe
standen kan leveren, dan in totali
taire staten mogelijk is.
Slechts weinig details over de omvang
van dit schandaal dringen naar buiten
door. Het is echter zeker dat een reeks
van hoge Hongaarse functionarissen bij
Partijleider Brez-
njev en premier Ko-
sygin van de Sovjet-
Unie mogen dan op
het terrein van de
buitenlandse politiek
nog geen duidelijke
lijn hebben getrok
ken, wat betreft de
binnenlandse economie blijken zij
vooruitstreve .der dan ooit een Rus
sische communist is geweest. Voor
het eerst in Rusland wordt ten gun-
deur ingetrapt. Maar binnen de Sov-
jet-Russische ideologie is het denk
beeld van produktie volgens wens
van de koper revolutionair. Premier
Kroestjev was begonnen met enkele
experimenten. Twee textielfabrieken,
één in Moskou en één in Gorki, kre
gen toestemming produkten te ma
ken volgens bestelling van de waren
huizen. en de warenhuizen bestelden
datgene wat de klanten wilden. In
het begin liep dit systeem goed. De
warenhuizen bleven niet, zoals voor
naar uitkijkt. Eindelijk zijn de Rus
sen er ook achter gekomen dat de
economie niet gemaakt kan worden
door rijkelijk van loodzware partij
leuzen voorziene ambtenaren achter
ver van de praktijk staande bureaus.
Voor het eerst verliest de partij zeg
gingskracht. Die weg zijn Kósygin
en Breznjev welbewust ingeslagen.
Eén derde van alle textielfabrieken
mag volgens de Liberman-idee gaan
werken. Deze omwenteling in de
communistische ideologie betekent de
De nieuwe Russische machthebbers
hebben het waagstuk ondernomen
Niet dat de gedeeltelijke scheiding
van politiek en economie economisch
gezien niet zou kloppen. Er is een
ander gevaar. De mogelijkheid be
staat dat „de winkeliers-nieuwe
stijl" hun vrijheid niet zullen kunnen
verwerken. Tegenstanders van Kosy-
gin kunnen dit aangrijpen om het
systeem te veroordelen. Dat zullen de
mannen aan de rode top wel hebben
ingecalculeerd. Zij moeten er wel erg
ste van de consumptie-artikelen een
scheiding gemaakt tussen economie
en politiek. De produktie kan worden
afgestemd op de vraag. Enkele hon
derden fabrieken gaan goederen le
veren in hoeveelheden en kwalitei
ten. die de consument verlangt. Deze
economische hervorming is bedacht
door prof. Liberman, hoogleraar in de
economie aan de universiteit van
Karkov. Volgens westelijke begrip
pen heeft prof. Liberman niets anders
gedaan dan een wijd openstaande
heen zitten met onverkoopbare voor
raden. Doch het nieuwe systeem kon
niet goed blijven lopen omdat de fa
brieken bleven produceren wat de
communistische plannenmakers had
den bevolen, en niet wat de koper
graag had. Dit mankement in het
nieuwe economische raderwerk is nu
voor een deel verholpen. Ook de fa
brieken leggen die garens in de ma
chines die de Russische huisvrouw
wil. En uit die stoffen worden nu
modelen geknipt waar mamoeschka
erkenning van een zekere waarde
van het kapitalistisch stelsel. Immers
de bestellingen komen niet meer van
de ambtenaren van Moskou maar
van de winkeliers. Daarbij krijgen zo
wel de verkopers als de fabrikanten
zelfstandigheid, die zij waarschijnlijk
nooit voor mogelijk hebben gehouden,
den geboekt die niet tevoren bekend
zijn. Er zullen winsten worden ge-
Er zullen nu omzetten moeten wor-
maakt, of verliezen, die het element
van verrassing in zich zullen dragen.
veel vertrouwen in hebben. Het Wes
ten heeft hun al tientallen jaren lang
geleerd dat ze, in economisch op
zicht, niets te vrezen hebben. Ook de
consumenten zullen tevreden zijn. De
grote vraag is, wat de van de econo
mie losgemaakte politici zullen doen.
De anti-Kroestjev-groep bestaat niet
louter uit vrienden van het leiders
duo. Wellicht zal nog in deze gene
ratie worden beleefd dat in Rusland
op bepaalde gebieden de economie de
richting van de politiek aangeeft.
Kapitalistischer kan het niet.
dit schandaal is betrokken, waaronder
de Hongaarse minister van oorlog, Czi-
nege, die zelfmoord gepleegd heeft.
Centraal punt van dit schandaal was
een luxueuze villa in Boedapest, waar
uitgebreide orgieën plaatsgevonden heb
ben. Chef van deze „onderneming" was
sen zekere Lajos Onody, die de positie
bekleedde can chef van de Hongaarse
staats-restauratie-bedrijven.
Een dusdanige almachtige „boss" heeft
vele mogelijkheden ter beschikking.
Mogelijkheden, die hij ook zonder meer
exploiteerde. Zo had Onody allereerst
zijn eigen woning vorstelijk ingericht en
verder een prachtvilla betrokken in een
voorstad van Boedapest, God. Ook deze
villa was zo weelderig ingericht dat Ono
dy en zijn vrienden bijna in luxe ver
dronken.
Uit de onder zyn beheer zijnde le
vensmiddelendepots betrok Onody bij
tonnen de duurste delicatessen, die hij
nimmer betaalde. Ook had hy uit de
staatswijnkelders bij hectoliters de
beste wijnen laten komen. Deze deli
catessen, Tokayerwijnen, zijn by de
orgieën in de villa gebruikt.
Als het de bezoekers van de pracht
villa te tam werd verplaatsten zij zich
naar bet nachtleven van Boedapest, dat
tot op de dag van heden zeer attractief
is. Natuurlijk gebeurde dit alles op
staatskosten. Onody heeft ook ieuzensom
men aan fooien uitgegeven. Zoals uit
het onderzoek is gebleken, kreeg één
van zijn ondergeschikte beambten ruim
10.000 gulden aan zwijggeld.
Bij herhaling werden aanklachten inge
diend tegen de gebeurtenissen in de vil
la maar die werden op onverklaarbare
wijze bij de politie voortdurend onder
tafel gewerkt. Waarschijnlijk beschikte
de Hongaarse Profumo-kliek over zeer
goede verbindingen bij de verschillende
staatsinstellingen en slaagde.n zij erin,
de aanklachten door omkoperij met deli
catessen, alcoholica enz. weg te werken.
Het was zelfs mogelijk dat één van de
vrienden van Onody met zijn vrouw Hon
garije op de Olympiade in Tokio verte
genwoordigde. Hij kreeg daarvoor als
dank een Opel - Rekord van Onody.
Kort voor Kerstmis werd het schandaal
zo erg en drong er zoveel door naar
de Hongaarse openbaarheid, dat het niet
meer mogelijk was de politie nog buiten
de zaak te houden. Kort daarop voltrok
zich het noodlot voor Lajos Onody en
zijn vrienden. De speciale politie van
partijchef Kadar verscheen in de Boeda-
pester villa en bracht de kameraad
directeur vanuit zijn vorstelijke pracht
in de weinig luxueuze gevangenis van
de hoofdstad, waar hij nu in communis
tische soberheid over zijn zonden na
denkt. Schandalen van deze soort zullen
er in de wereld altijd wel voorkomen en
ze hebben altijd bestaan. Maar de ver
gelijking tussen het Britse en het Hon
gaarse Profumo-schandaal bestaat daar
in, dat het in een democratie veel moei
lijker is zulke schandalen te verheime
lijken als in totalitaire regimes waar
men met omkoperij en bedreigingen lan
ge tijd de openbare kritiek kan verhin
deren.
VALKENBURG De souvenirbeurs,
die dit jaar te Valkenburg voor de
tiende maal wordt gehouden, telt zeg
gen en schrijve één stand-houder. De
beurs wordt gehandicapt door een boy
cot van de bond van souvenirfabrikan
ten. Deze bond erkent enkel de jaarlijk
se souvenirbeurs te Utrecht.
De eenzame standhouder die ondanks
alles ook deze week te Valkenburg stand
houdt, stelt enkele voorwerpen ten toon
die strikt genomen niet onder het ver
bod vallen. Vele artikelen zou men ech
ter in een handomdraai, door opplakken
van een plaatsnaam in een souvenir kun
nen veranderen.
DEN HAAG Vijfenvijftig Turkse ar
beiders die werkzaam waren bij de in
Zaandam gevestigde maatschappij voor
industriële woningbouw Indeco-Coignet
zijn vannacht weer naar hun land terug-'
gekeerd. Nadat zij ontslag hadden gekre
gen bij het Zaanse bedrijf, waren het
„vreemdelingen zonder middelen van be
staan" geworden, zodat zij moesten wor
den uitgeleid.
De vijfenvijftig man die naar huis gin-
gen_ maakten deel uit van een groep van
72 in Zandvoort ondergebrachte Turken
die voor Indeco-Coignet waren gecontrac
teerd. Zij kregen ontslag, nadat zij wei
gerden verder te werken op de bestaande
v oorwaarden van het arbeidscontract.
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG Terwijl de nieuwe
socialistische regering in Engeland
druk bezig is met de nationalisatie
van de staalbedrijven, past de Ne
derlandse regering een omgekeerde
maatregel toe: denationalisatie van
het aandelenpakket Breedband. De
vorm, waarin dit staatsbezit, groot
tachtig miljoen gulden, voor een be
drag van ruim f 435 miljoen wordt
afgestoten, noopt echter wel tot het
plaatsen van een aantal vraagte
kens. Het afstoten zelf is een zaak
van beleid, van de visie, die de re
gering heeft op de positie van de
overheid in het geheel van de Ne
derlandse samenleving. Dat bijvoor
beeld dr. Vondeling en de PvdA
daarover andere opvattingen huldi
gen dan de KVP is reeds vaker ge
bleken. Ook tijdens de verkiezings
campagne van 1963 hebben verschil
lende KVP-politici aan de reeds her
haaldelijk in het parlement geuitte
wenst tot afstoting van staatsbezit,
nog meer nadruk gegeven. Men
dient echter te bedenken (en dat is
het eerste vraagteken, dat wij plaat
sen), dat de KVP afstoting van
staatsbezit nimmer heeft gezien als
een operatie, die wenselijk is voor
goede verhoudingen binnen enkele
ondernemingen. De KVP-visie op de
ze zaak gaat veel verder: zij heeft
die afstoting dienstbaar willen ma
ken aan een nationale bezitvor-
mingspolitiek. Met geen woord ech
ter reppen de ministers Witteveen
ifinanciën) en Andriessen (econo
mische zakenin hun brief over het
afstoten van Breedband of over de
bezitsvormingsaspecten die aan deze
zaak gekoppeld hadden kunnen wor
den. Letterlijk op het allerlaatste
nippertje probeert het kabinet die
ernstige omissie nog wat recht te
breien door een kort, tweede briefje,
tien dagen later gedateerd en mede-
ondertekend door minister Veld
kamp. Daarin zegt de regering, dat
de „vraag van het dienstbaar ma
ken van de afstoting aan de bezits
vorming terzijde is gelaten, doch dat
hierop nader zal worden teruggeko
men in de memorie van antwoord op
de algemene premiespaarwet".
Het is op de tweede plaats zeer op
vallend, dat de regering geen enkel
principieel argument voor de afsto
ting van staatsbezit in het algemeen
aanroert. Zij zegt slechts, dat „de
ministers tot verkoop hebben beslo
ten, omdat handhaving van deze
staatsparticipatie steeds grotere be
zwaren ontmoette zowel voor de
vrije ontwikkeling van het bedrijf als
voor de bewaking van het staatsbe
lang". Dat is natuurlijk heel mooi
gezegd, maar het getuigt niet van
een visie op de maatschappij, die de
heren Witteveen en Andriessen zou
den aanhangen. Het bewijst, dat
deze bewindslieden de zeer belang
rijke operatie slechts zuiver tech
nisch hebben beoordeeld. Daaraan
doet het latere briefje niets meer af.
Een derde onbesproken punt
houdt verband met de besteding vïtn
de opbrengst. Ook daarover is geen
woord gezegd, noch in, noch buiten
bezitsvormingsverband. Het lijkt lo
gisch dat de volksvertegenwoordi
ging vooral op dit punt nadere infor
maties zal eisen.
Nu deze zaak zo incidenteel en ft-
nancieel-economisch wordt bena
derd, kan het niet uitblijven, dat de
Kamer met vele vragen zal komen
over het overige staatsbezit en de
plannen, die de regering daarvoor
heeft. Het is immers ondenkbaar,
dat men voor afstoting is, uitslui
tend en alleen omdat een bepaald
bedrijfsbelang dit afstoten zou eisen.
Daar is meer voor nodig, nl. ook de
politieke bereidheid om de staat niet
onnodig als ondernemer te laten op
treden. Als die bereidheid er is, moet
zij ook consequent worden doorge
voerd ten aanzien van alle staatsbe
zit. dat in het algemeen belang re
delijkerwijze afgestoten kan worden.
Is het begrijpelijk, dat met name
de fractieleider van de PvdA, dr. ir.
A. Vondeling hard tege.. dit rege
ringsbesluit heeft willen aan schop
pen, het is even duidelijk, dat voor
de partijen, die niet tegen denatio
nalisatie zijn, er geen enkele reden is
om in paniek te raken. Wel is er alle
reden om de regering om ophelde
ring te vragen over principiële ach
tergronden en verdere plannen. Dat
zal in de volle openbaarheid moeten
geschieden. Overijling daarbij is be
slist onnodig. Geef de regering de
kans de gemaakte fouten alsnog te
herstellen. Dan wordt het komende
debat vruchtbaar.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het centrale antenne
systeem is volgens de directeur-gene
raal van de P.T..T, prof. dr. G. Bast, ze
ker geschikt voor kleuren-t.v. Hoogstens
zijn er nog enkele kleinere technische
aanvullingen nodig.
Wat de toekomst van het centrale an
tennesysteem is, kon prof. Bast niet voor
spellen. Het is een politieke omroepkwes-
tie. waarover de Staten-Generaal moet
beslissen, aldus de directeur-generaal van
°e. F-J.T. Hij is er wel van overtuigd
aat de normale omroepmogelijkheden
door het systeem nog beter gerealiseerd
kunnen worden.
Prof Bast gelooft niet dat er instellin
gen of particulieren te vinden zijn die
subsidie Willen beschikbaar stellen voor
net behoud van de draadomroep.
beperken. (vorig jaar waren dat er 40) te kunnen
Uit- en inrit van het Vredenburg zullen door
■tfnriienbn
Het elektronische apparaatJhèi'Ve'rlte",^ N^i=^ """N" scheiden.
het Vredenburg oprijden of ve l zlA registreert alle auto's, die
neonletters het woord „vol" staat. De gewaarschuwde automobilisten S da^
dat het geen zin heef. om de parkeerplaats op te rijden, het aantal boekende"
weebeen' plaatsj'e"rfikomt1™^ h°Pfij„k oolc het aantal aanrijdingen. Zodra er
weer een plaatsje vnjkomt, verdwijnt het waarschuwingsbord Het elektronisch
brem reageert alleen op auto's en telt bromfietsen, scootefs en fieïsen ;T*lr°n,SCh
app^atuur kolt f «(Jo"* ™a.nden.zal dui"e"' ™°rdt zaterdag gestart. De elektrische
apparatuur kost 4500,—. Het brein wordt echter pas gekocht als het tiiden» rf»
proefperiode duideltjk zijn nut heeft bewezen. U d
