D. VERMETBourgondiër
onder de burgemeesters
De merkwaardige verzameling van
Hans Sluyters te Ravenstein:
Walcheren
ZUID-BEVELAND
Cha-cha-cha
Charles.....
MIDDELBURG
Z.-Vlaanderen
E.M.S. sticht
garagebedrijf
in Arnhem
2
VLISSINGEN
Veel strafpunten in
wildrit W.Z.A.
GOES
Judo-wedstrijden
om kampioenschap
Spaarrekening
van nieuw type
AXEL
TERNEUZEN
Nederlanders
zwaarst
belast in EEG
HARTELIJKE HULDE VOOR HARTELIJK MAN
Bijeenkomst te
's-Heer Arendskerke
Dagblad De Stem
Knekelplaatjes, santjes,
zerkjes en waaikantjes
Reconstructies
Doodskop
Katholiek gebruik
Gekuist
Legkaart
Foeilelijk
Muziekverenigingen
naar Oostburg
HOOGWATER
Vandaag
Morgi
en
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 5 JANUARI 1965
2
Van wie zijn die kippen? Op oude
jaarsavond werd op het Karei Doorman
plein een zak met 5 levende kippen en
een haan gevonden. Tot heden is echter
nog geen eigenaar komen opdagen. Mo
gelijk zijn de kippen en de haan afkom
stig van diefstal. Aangifte van vermissing
is echter tot heden nog niet gedaan.
Daarom verzoekt de politie, de eige
naar of degenen die nadere inlichtingen
kunnen verstrekken dit op het politie
bureau te willen doen.
Visaanvoer In het tijdvak 21 31
december 1964 werden aan de mijn te
Vlissingen de volgende hoeveelheden
vis aangevoerd 6083 kg garnalen 243
kg bot688 kg schar3072 kg schol
603 kg wijting en 598 kg kabeljauw.
(Van onze correspondent)
ZUIDZANDE Voor de jaarlijkse wild
rit van de WZA die in de omgeving van
Zuidzande gehouden werd, bestond gro
te belangstelling. De rit zelf leverde heel
wat moeilijkheden voor de deelnemers
op. Vooral het zoeken naar een aantal
pijlen in het tweede gedeelte voerde het
aantal strafpunten op tot een record.
Loco-burgemeester J. Luteyn overhan
digde de prijzen onder de beste stem
ming, dit, na een inleidend woord van
de heer J. Sturm, voorzitter van de WZA.
De uitslag: 1. A. Casteleyn Zuidzande 21
strp.; 2 A. de Lijzer, id. 29, 3 C. Kolijn
Schoondiike 39, 4 P. v.d. Plasse, Oostburg
82, 5 A. Kramer, Zuidzande 83, 6 A. Pro
voost Biervliet 85. 7 A. Buyze, Zuid
zande 96, 8 J. v. Hijfte IJzendijke 103, 9
W. Bonaschansker. Terneuzen 101, 10 C.
de Nood, Waterlandkerkje 167, 11 ,f Dus-
te, Oostburg 180, 12 A. Verstraete Oost
burg 198, 13 J. de Fouw Oostburg 211, 14
I. de Hullu Nieuwvliet 216, 15 W. de Kra
mer, Zuidzande 237.
Het afgelopen weekend hield de sport
school Felix Janssens wedstrijden om het
judokampioenschap van Goes. De voor
naamste resultaten waren: jeugd lichtge
wicht: 1. J. v. Hee, Kamperland, 2. B.
Koek, Goes; midd.: 1. W. v. Willigen Goes
2 P. Hoogerheide, Kortgene, senioren licht
1 B. Verbeek, Ovezande, 2 P. v. Liere,
Goes; midden: 1. E. v. Liere, Goes, 2 R
Tilroe, Goes. Scheidsrechter was de 2e
dan A. Linskens.
Tafeltennis De GTTC Goes organi
seerde voor haar leden wedstrijden om
het persoonlijk clubkampioenschap. Door
19 spelers is met volle overgave in vaak
uiterst spannende wedstrijden om de eer
gestreden. Het uiteindelijke resultaat is
dat L. Traas kampioen is geworden met
op de 2e plaats E. Capello, 3 H. Linden-
berg en 4. C. v. Witzenburg. De prijs
voor de meest succesvolle jonge speler
is toegekend aan P. Kroonenberg welke
nog enkele oudere spelers achter zich
gelaten heeft.
Receptie De nieuwjaarsreceptie van
burgemeester en wethouders is een goede
traditie aan het worden Velen zijn het
gemeentebestuur, dat in verband met het
kernenbeleid en de mogelijke ontwikke
ling van het nieuwe havenindustrieplan
voor een belangrijk en zwaar jaar staat,
hun goede wensen komen aanbieden.
De receptie duurde van vier tot zes
uur. De burgemeester was iets verlaat
in verband met het jubileum van burge
meester P. Vermet van 's-Heer Arends-
kerke.
's-Heerenhoek
Wildschieting De handboogvereniging
VIOS te 's-Heerenhoek hield een wild
schieting bij de heer P. Rijk. Er waren
59 schutters van 15 verschillende vereni
gingen. De uitslag is:
Hoofdvogel: B. Vermeulen Zeelandia,
Ovezande, le zij vogel W. de Wilde Ju_
liana Oudelande, 2e zij vogel A. Vjd. Bulck
Eensgezindheid, 's-Heerenhoek; m. boven-
kal W. de Wilde, Juliana, Oudelande; 2e
bovenkal P. Timmerman, Vrije Schutt.
's Heerenhoek; le onderkal P. Timmer
man, idem; 2e onderkal Hl Daalman, AD
LM, Kwadendamme, na loting; le klep C.
Raas, Willem Teil, Ovezande, 2e klep J.
de Rijke, Edele Handboog, Oudelande, 3e
klep J. Doene, Willem Teil Ovezande,
meeste kleine vogels L. de Jonge Con
cordia, 's Heerenhoek 7 stuks.
Heinkenszand
Schieting D handboogvereniging So
ranus alhier hield haar schieting op d.
liggende wip bij de wed. A. Vermeulen.
Aanwezig waren 48 schutters van 12
verschillende verenigingen. Voor deze
eerste schieting in het nieuwe jaar had
de vereniging drie mooie tulbanden be
schikbaar gesteld De uitslag was:
Hoofdvogel: C. Raas, W. Teil Ovezan
de met tulband; le zijvogel J. Priem Zee
landia Ovezande; 2e zij vogel Bertus Ver
meulen id. met tulband; le bovenkal:
idem; 2e bovenkal F. v. 't Westeinde AD
LM Kwadendamme, le onderkal F. Osse-
waarde, Doel n. hoger Wolphaartsdijk;
2e onderkal P. Daalman ADLM Kwaden,
damme, le klep C. Raas, W. Teil Ovez.
2e klep W. de Wilde Juliana Oudelande,
3e klep J. Doene W. Teil. Ovezande; de
meeste kleine vogels O. Steenaert ADLM
Kwadendamme, met tulband.
Kloetinge
Benoemingen Wegens personeels
uitbreiding is met ingang van 1 januari
j.l. tot klerk ter gemeentesecretarie
benoemd de heer G. Christiaanse uit
Serooskerke.
Mejuffrouw J. M. Kakebeeke uit
Kruiningen is per 1 januari benoemd tot
hoofdleidster aan de openbare kleuter
school.
Ovezande
Schieting De handboogvereniging Spes
Nostra alhier hield haar schieting op de
liggende wip bij de wed. C. Verbeek.
Aanwezig waren 66 schutters van 12 ver
schillende verenigingen. De uitslag is:
Hoofdvogel J. de Rijke, Edele Handb.,
Oudelande, le zijvogel E. Rentmeester.
W. Teil, Ovezande; 2e zijvogel A. de
Jonge jr. Soranus Heinkenszand na loting
le bovenkal, 2e bovenkal id., le onderkal
J. Koens Victoria, Kwadendamme, na
loting, 2e onderkal J. Bongers Willem
Teil, Ovezande id., le klepG. Geense.
Edele handboog Oudelande, 2e klep W.
de Jonge, ADLM Kwadendamme, 3e klep
E. Rentmeester, W. Teil. Ovezande; de
meeste kleine vogels H. Rentmeester id.,
3 stuks.
WolfaartsdijU
Tweemaal in de sloot Op de Stadse
weg vond een gecompliceerd ongeval
plaats, dat gelukkig zonder persoonlijk
letsel afliep. De heer P. G. uit Kloetinge
slipte met zijn personenauto door de
gladheid van de weg zodanig, dat hij in
de sloot terecht kwam. Een takelwagen
van de G. uit Goes haalde de auto eruit
en zette hem in de berm. Nadat men de
inzittenden, die inmiddels naar het dorp
waren gegaan, had opgehaald, bleek dat,
toen men op de plaats van het ongeval
terugkwam, de auto weer in de sloot was
terecht gekomen. Een andere auto, door
de heer M. A. uit Kapelle, die ter plaatse
eveneens was geslipt, was er tegen ge
botst en had hem voor de tweede keer in
korte tijd in de sloot doen belanden. De
auto van de heer A. werd aan de linker
kant geheel ingedeukt.
ROTTERDAM De firma R. Mees
Zoonen, bankiers te Rotterdam, deelt
mede dat zij een nieuw type spaarre
kening heeft geïntroduceerd, de obli
gatierente-rekening. De rente die op
deze rekeningen wordt vergoed is ge
koppeld aan het rendement op negen
staatsleningen, zoals dit wordt berekend
door de Nederlandsche Bank en maan
delijks gepubliceerd door het Centraal
Bureau voor de Statistiek. Schomme
lingen in dit rendement komen dus
automatisch tot uitdrukking in de rente
op de obligatierente-rekening, die in
1964 gefluctueerd zou hebben tussen
4 en 41/2 vó. Voor zover de firma
bekend, betreft het hier een noviteit,
niet alleen voor Nederland maar ook
internationaal.
Nieuwjaarsreceptie De nieuwjaars
receptie, die b. en w. gisteravond in de
raadzaal van het stadhuis hebben ge
geven, is bijzonder druk bezocht. Uit de
raad waren er nagenoeg alle raadsleden,
terwijl alle geledingen vam de bevol
king vertegenwoordigd waren, evenals
vele plaatselijke en regionale instanties.
üreskens
Aanrijdingen Een aanrijding ont
stond toen de heer J. de K. uit Terneuzen
met zijn personenauto vanuit de Haven
straat achteruit de Hullustraat wilde in
draaien, op het moment dat A. L. met
zijn personenauto vanuit de Hullustraat
kwam rijden. Beide auto's kregen schade.
Een tweede aanrijding ontstond toen
toen P. O. met zijn vrachtauto vanaf de
Scheldekade de Middenhavendam wilde
oprijden, toen op dat moment de motor
van de heer F. K. uit 's Heer Hendriks
kinderen vanaf de Vissershaven de Schel
dekade wilde oprijden en geen voorrang
kreeg van de vrachtauto. Ook hier was
materiele schade.
Graauw
Geweldige wateroverlast Tenge
volge van de neerslag van de laatste
dagen en van de te geringe afwatering
staat een deel van de polder „Oude
Graauw" onder water. Enkele boerde
rijen waren gisteren alleen te bereiken
door het water dat tot over de toe-
gangsdreven stond.
Redding Gistermiddag om drie uur
viel de driejarige Marco Willems al spe
lende in de kolk van de middensluis. Op
zijn hulpgeroep sprong de 13-jarige Wim
v.d. Berge gekleed te water. Hij kon het
kind op het droge brengen.
Terhole
Auto over de kop Bij het inhalen van
een voor hem rijdende auto moest H.
uit St.-Jansteen zijn personenauto plot
seling afremmen met het gevolg dat zijn
auto aan het slippen raakte, vervol
gens opzij sloeg om met de wielen om
hoog naar de andere kant van de Hul-
sterseweg te schuiven. Tegen een langs
de weg staande heg bleef de auto ste
ken. H., zijn echtgenote en kind konden
de auto ongedeerd verlaten. De auto
werd zwaar beschadigd en moest met
behulp van een takelwagen worden weg
gehaald.
BRUSSEL De Nederlander betaal!
meer belasting dan de inwoners van enig
andere lidstaat van de gemeenschappe
lijke markt, aldus blijkt uit statistieken
die maandag zijn gepubliceerd.
De officiële Gazette van de gemeen
schap zei dat de Nederlander 22.5 procent
van het bruto nationaal produkt aan de
regering betaalde in 1963. West-Duitsland
staat hierbij op de tweede plaats met 2!
procent, Frankrijk derde met 20.2 pro
cent, België vierde met 19.6 procent
Luxemburg vijfde met 18.3 procent en
Italië laatste met 17.7 procent.
De Gazette wees er echter op dat deze
cijfers slechts belasting betreffen die aan
de centrale regering wordt betaald. DiJ
is 85 tot 95 procent van alle betaalde be
lastingen.
(Van een onzer verslaggevers)
's HEER ARENDSKERKE De
altijd opgewekte en hartelijke bur
gemeester D. Vermet van 's Heer
Arendskerke is gistermiddag in het
Verenigingsgebouw gehuldigd in
verband met zijn veertigjarig
ambtsjubileum.
Ziehier wat enkele sprekers over zijn
persoon zeiden:
Gemeentesecretaris G. de Schipper: „U
bent geen burgemeester met een Haags
accent. Niemand hoeft met lood in de
schoenen voor uw deur te staan. Als je
op die deur klopt dan hoor je „Jooooo"
en dan ben je van harte welkom".
Mr. J. Drijber als voorzitter van de
schooiartsendienst voor Walcheren, wes
telijk Zuid-Beveland en Noord-Beveland
(van deze dienst is de heer Vermet se
cretaris): „....een opgewekt man, die de
samenwerking goed ligt".
Burgemeester mr. F. Huber van Goeï
namens de burgemeesters en secretarissen
op de Bevelanden: een plezierige en
prettige collega".
Jhr. drs. P. Beelaerts van Blokland, bur
gemeester van de buurgemeente Wolph
aartsdijk: „U weet altijd de sfeer te
scheppen, die een goede voedingsbodem
is voor goede besluiten. U bent een
Bouijgondiër onder de burgemeesters,
bekend met de bestuurskunst en met de
levenskunst".
De heer J. van 't Westeinde, namens
de Brede watering van Zuid-Beveland:
joviaal, openhartig, innemend".
De heer J. van Tuinen namens de stich
ting Verpleeg- en rusthuizen Midden Zee
land: altijd vol humor".
Dokter M. Polderman uit Yerseke
jeugdvriend van de jubilaris: „Hij was
vroeger al een grappenmaker".
Er waren nog veel meer sprekers: eerst
tijdens de buitengewone raadsvergade
ring, daarna tijdens de officiële huldi
gingsbijeenkomst. Zij prezen niet alleen
zijn plezierige karaktereigenschappen, die
het tot een vreugde maken hem te ont
moeten en met hem samen te werken, zij
gaven ook een uitstekend beeld van de
veelzijdige activiteiten, die de heer Ver
met ook buiten zijn burgemeestersambt
ontplooit.
Tussen de wielen
De heer Vermet zei in zijn dankwoord
tijdens de buitengewone raadsvergade-
ving, dat hij in de afgelopen jaren vooral
getroffen is door de grote veranderingen
die zich in de wereld en in de betekenis
van het burgemeesterambt hebben afge
speeld.
Vroeger: de burgemeester met zijn
wandelstok, lopend door het dorp en
voor het overige werkend vanachter zijn
bureau.
Nu: de burgemeester als de man, die
altijd tussen de wielen zit om te trachten
het beste te maken van een veelvoud van
problemen.
Antwoordend op de toespraak van het
raadslid A. de Kooning, die de goede ver
standhouding tussen burgemeester en
raad had getypeerd, zei de heer Vermet
dat de keren, dat de meningen werkelijk
hebben gebotst, op de vingers van de
handen zijn na te telen. „Daarover zijn
geen rancunes meer en trouwens: er is
steeds wel iets goeds uit die meningsver
schillen geboren",
Wethouder M. Schipper schonk de ju
bilaris namens wethouders, raad, ge-
meentepersoneel en onderwijzend perso
neel een dubbelloops jachtgeweer. Vissen
en jagen zijn de hobby's van de heer
Vermet. „Hij ligt fantastisch in de hand",
aldus de burgemeester en met een grapje
er boven op: „Nou hoef ik toch niet voor
iedereen een boutje te schieten, hoop ik".
Zijn twee broers, die voor de huldiging
waren overgekomen, vroeg hij begrip te
tonen voor dit geschenk. Beide broers
zijn namelijk fervente natuur- en die
renbeschermers. „Er moet nu eenmaal
een redelijke verhouding bestaan in de
natuur" .aldus de heer Vermet.
„Hint"
Burgemeester Vermet heeft eigenlijk in
september reeds gejubileerd. Door een
„hint" van buiten is 's-Heer Arendskerke,
dat al verschillende voorvaders van de
heer Vermet als burgemeester heeft ge-
„Hij ligt fantastisch in de hand", zei
burgemeester D. Vermet, toen hü een
dubbelloops jachtgeweer had gekre
gen.
kend, pas eind vorig jaar van dit jubi
leum op de hoogte gesteld. In de gemeen
te is toen onmiddellijk gereageerd, onder
meer met de uitgave van een extra-num
mer van het gemeenteblad.
Tenslotte nog een uitlating van de heer
Vermet over de gemeente waarvan hij
sedert 1 maart 1955 burgemeester is:
,,'s-Heer Arendskerke is een gemeente
met goei volk. Het is voor mijn vrouw en
mij een voorrecht hier te mogen werken".
AMSTERDAM De Exploitatie Maat
schappij Scheveningen (E.M.S.) n.v.
heeft een nieuwe vennootschap opge
richt onder de naam Garagebedrijf
„Hodes du Soleil" in Arnhem, zo blijkt
uit het bijvoegsel van de staatscourant.
De nieuwe n.v. heeft 'n maatschappelijk
kapitaal van f 500.000,-, waarvan
f 110.000,- bij de oprichting was ge
plaatst en in contanten volgestort. Het
doel van dit garagebedrijf is o.m.
het beheren en exploiteren van on
roerend goed en de handel in aard-
olieproaukten, automobielen en onder
delen daarvan.
Naar wij vernemen is de E.M.S. slechts
als oprichter opgetreden. Zij heeft haar
aandelen ad nominaal f 109.000,- over
gedragen aan de Olie Maatschappij
Scheveningen. Deze O.M.S. is een vroe
gere dochteronderneming van de E.M.
S., die zich met de explotatie van
benzinestations bezighoudt. Het belang
van de E.M.S. in de Olie Mij Sche
veningen is in september 1964 aan der
den overgedaan. Tussen beide onder
nemingen bestaan thans geen banden
meer.
Dagblad voor Zeeland
KANTOREN
voor Zeeuwsch-Vlaanderen:
Steenstraat 14, Telefoon 2377. Hulst
voor Walcheren en Zuid-Beveland:
Klokstraat 1, telefoon 6252. GOES
Eerste redacteur Exploitatie-
voor Zeelandinspectie Zeeland
F. DE LIGT L. K M DE JONG
tel. 6252 Goes tel. 2377 Hulst
privé 7300 Goes
Redacteur voor
Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen en
Kanaalzone
W. WOLTERS tel, 2377 Hulst
privé 2572 Hulst
Redacteur voor
W est-Zeeuwsch-Vlaanderen
J. PETIT, v. Ostadestraat 41. Oostburg
tel. 01170-2991
Redacteur voor Zuid-Beveland
en Walcheren
S. AUGUSTIJN, tel 6252 Goes
Rayonbeheerder voor Zuid-Beveland
en Walcheren
K. MENU, tel 6252 Goes
Prijs voor losse advertenties, bestemd
voor de editie Zeeland f 0,18 per mm
1 mm ingezonden mededelingen 2',i
mm gewone advertenties.
Bij contract aanzienlijke reductie.
„Kleintjes": 3 regels of minder 1,—
elke regel meer f 0,25
Als één regel gelden 23 letters en/of
leestekens.
Bij plaatsing ook in de Brabantse oplagr
resp. 1.60 en 0,60.
Bij 3 achtereenvolgende ongewijzigd
plaatsingen de derde plaatsing teger
half geld
(Van één onzer medewerkers)
Weet u wat zerkjes zijn, knevel
plaatjes, waaikantjes en santjes?
Hans Sluyters (38), streek-ar-
chivaris van het Land van Ra-
venstein en het graafschap Me-
gen, weet het wel, want hij
spaart ze. Het zijn variaties van
het eeuwenoude artikel dat bid
prentje heet. Hans Sluyters heeft
ongeveer vijfenzeventigduizend
bid- en gedachtenisprentjes, en
als het aan hem ligt wordt dat
aantal nog verveelvoudigd.
Eenvoudige familieprentjes zit
ten er bij maar ook pompeuze
en heel zeldzame exemplaren
die het droevige verscheiden van
Lodewijk de zestiende en Marie-
Antolnette melden. De afbeel
ding op het prentje ter gedach
tenis aan de Franse vorstin is
een nauwkeurige tekening van
's vorstinnen conterfeitsel waar
bij het hoofd nogal macaber van
de romp gescheiden is. Want Lo
dewijk en Marie-Antoinette
stierven, als bekend, onder de
guillotine.
Wie zich bovendien uit het geschie
denisboekje herinnert dat de Franse
revolutionairen eerst onder het Direc
toire en later onder Napoleon jaren
lang de r a 'it in handen hielden be
grijpt uit de nogal rancuneuze in het
Nederlands gestelde tekst van de
twee bidprentjes dat het zoiets als
illegale uitgaven van in het buiten
land opererende contra-revolutionai
ren moeten geweest zijn. Dat maakt
de prentjes alleen nog maar interes
santer .,En de kwaliteit gaat me bo
ven de kwantiteit" zegt Hans Sluy
ters, die onder zijn collectie ook
prentjes telt gewijd aan de Oosten
rijkse bondskanselier voor de An
schluss. Dollfuss aan maarschalk
Foch, Poincaré en andere beroemd
heden. Verder bezit de heer Sluyters
een bijna complete pausen-collectie,
waarbij een voorbeeld van het klas
sieke, zeer brede bidprentje zoals dal
werd uitgegeven toen in 1799 Paus Pius
VI overleed.
Hans Sluyters heeft waarschijnlijk
nog niet eens de grootste collectie van
Nederland, maar misschien wel de
75.000 BIDPRENTJES
bruikbaarste. Want zijn verzameling
is geen macabere hobby in de geest
van graflinten sparen of, wat in de
fantasie van detectiveschrijver Ha-
vank voorkomt, zerken- en grafkran
sen verzamelarij. Het bidprentje als
doodsplaatje interesseert Hans Sluy
ters belangrijk minder dan als genea
logisch gegeven. Hij reconstrueert
aan de hand van zijn bidprentjes
talloze familiestambomen en is daar
bij bijzonder geïnteresseerd in de ge
nealogie van Brabantse families in het
algemeen en Ravensteinse families
in het bijzonder. Om die reden is hij
de bidprentjes gaan verzamelen.
Zo ontdekte hij. echter in die
bidprentjes ook de geschiedenis
van de plaatjesmakerij, die begon
bij met de hand geschreven en gete
kende prentjes en via lithografieën en
andere technieken terechtkwam bij
de koperdiepdrukindustrie 'van van
daag de dag. Zo kreeg Hans Sluy
ters behalve voor genealogische ge
gevens ook belangstelling voor het
verhaal'" dat bij menig bidprentje
te vertellen is.
Het knekelplaatje" bijvoorbeeld is
een macabere afbeelding van doods
kop en zandloper, die in de achttien
de eeuw veel vervaardigd werd. ..Bidt
voor mij Uwe.., geboren te... 17..,
den., jaer... geweest. Gestorven te
17... den... staat erop en de nabe
staanden behoefden naam en persona
lia van de overledene dus maar in
te vullen. Onder de doodskop staat
het volgende vers:
Mensch dat gij nu zijt was ick
voor desev
Dat ick nu ben suit gij °ens wesev
Siet vrij op mij en vraegt het
alle mar>
oft imant het geslacht van ons
wel kennen kan'
Fraaie dan wel leerrijke verzen
sierden in het verleden veel bidprent
jes. Pas later zijn de van begin tot
eind op de overledene betrekking heb
bende teksten in zwang gekomen.
Hans Sluyters bezit een bidprentje
van Johannes Andreas van Wielinck
die in 1761 te Ravenstein geboren en
in 1849 daar overleden is .,na echter
een volgens de aanzienlijk* betrekkin
gen van drost, schepen en dijkgraaf
van het Land van Ravenstein te heb
ben waargenomen". Er staat aan de
achterzijde het volgende stichtelijke
gedicht op, ondertekend (ten over
vloede!) met de signatuur ,,Door een
priester".
„Vaarweg! Een levensloop
van tienmaal negen jaren.
Op 's werelds schouwtoneel,
vol ziel- en lijfsgevaren.
Is lang genoegen haakt naar
ongestoorde rust.
Vaarwel Het stille Graf
brenge U aan gindsche kust,
Waar God de levenshulp des
afgetobden braven
Voor storm en golven dekt in
's Hemels veilige haven.
Daar zien wij, hoop ik, U,
Geachte Burger, weer
Daar zien wij U terugdie
kinderlijk en teer
Den Hemel hunne smart, met
vrome tranen, klagen
Terwijl zij 't overschot' van
Vader grafwaarts dragen
En dankbaar overzien, wat
Gij hier op deze aard
Voor kinderenwees en vriend,
wat Gij voor de Armen waart".
De „waaikantjes" bidprentjes die
men alleen in België ziet, zijn een
overblijfsel van de jongste wereld
oorlog, tijdens welke het de Belgen
wegens de papierschaarste verboden
was om rouwadvertenties te plaatsen.
Het uitgeven van bidprentjes stond
de bezetter echter wel toe en prompt
vonden de Belgen het bidprent-vouw-
blaadje uit, waarvan de eerste „flap"
het bidprentje de tweede een officiële
dankbetuiging voor de ondervonder)
belangstelling vormt. De rubriek fami
lie-advertenties in de Belgische kran
sen is tengevolge van deze geschie
denis tot de dag van vandaag be
scheiden in omvang.
haar of zijn smart staat afgebeeld.
Foeilelijke, sentimentele plaatjes
zijn dat, die het in de „gevoelige"
jaren aan het eind van de vorige
eeuw goed deden. Vandaag de dag
zijn meer de „santjes" in zwang een
woord uit het verzamelaars- en des
kundigenjargon. dat een verbastering
is van het Latijnse woord Sanctus.
Het zijn dus heiligenplaatjes, uiter
aard te "inden in variaties van zoet
gevooisde engelentypen tot prachtige,
artistieke afbeeldingen van grote
mensen in de geschiedenis van de
Kerk.
Het bidprentje is een typisch katho
lieke aangelegenheid. Wanneer het
gebruik precies ontstaan is. is moei
lijk te achterhalen. Het moet onge
veer in de loop van de zeventiende
eeuw geweest zijn. Het oudste, de
heer Sluyters bekende, prentje is een
met de hand geschreven exemplaar
uit 1661. anvankelijk werden de ge
dachtenisprentjes ook alleen maar
uitgegeven bij religieuze feesten als
priesterwijdingen, kloosterjubilea en
dergelijke. In de achttiende eeuw ko
men de invulplaatjes in zwang, en als
in 1794 de lithografie wordt uitgevon
den. komt er pas echt vaart in de
bidprentjeshistorie, zij het dat ze nog
het exclusieve gebruik van de betere
standen blijven. Pas omstreeks 1880
wordt het prentje „gedemocrati
seerd" en in onze eigen eeuw is het
gebruik bidprentjes uit te geven een
niet meer weg te denken instituut ge
worden.
1827 met hun Marktschuit in Den
Bosch zijn verdronken. Al die bid
prentjes dragen steentjes aan voor
Hans Sluyters' Brabantse legkaart.
Hij hoopt nog eens het moment te
beleven waarop hij alle Oostbrabantse
families kan „thuisbrengen".
Veel geziene bidprentjes zijn ook die
waarop links een pompeus grafmonu
ment, terwijl rechts daarvan zonder
mankeren een treurende weduwe dan
wel een bedroefde weduwnaar in al
Vanaf de jongste eeuwwisseling zijn
„t dus niet veel genealogische moei
lijkheden meer voor de man, die
bidprentjes in groten getale weet te
vergaren. En te weten van wie wie af
stamt is de grote stimulans van Hans
Sluyters om door te gaan met spa
ren. Soms treft hij genealogische won-
derplaatjes. waarop de overledenen
van een hele familie tezamen staan
afgedrukt. Dat gebeurde rond de
eeuwwisseling nogal eens, en zulke
bidprentjes waren dus stamboompjes
in het kleine. Een ander verzamel-
prentje in het klein van dhr. Sluyters
vermeldt de vijftien mensen, die in
En om te besluiten met de mis
schien wel merkwaardigste fenomenen
uit H. Sluyters' uitgebreide collectie:
in 1905 stierf pastoor A. Verheijen uit
Dongen, die een goed mens en een
Een hartstochtelijk drankbestrijder was.
Er bestaan twee bidprentjes ter nage
dachtenis aan deze pastoor. De eerste
versie is wel gedrukt, maar nooit
„verhandeld", omdat de familie de
tekst te openhartig vond. De tweede
en wel onder de parochianen ver-
verhandeld', omdat de familie de
tekst te openhartig vond. De tweede
en wel onder de parochianen ver
spreide versie bevat een tekst, die
dezelfde „laatste boodschap" van de
overledene in bedekter termen bevat.
„Dat was de eerste „ongekuiste"
tekst:
„Beminde Parochianen,
Gij weet hoe ik mij, van den eerste
dag af dat ik in Dongen gekomen ben.
al den tijd onder U gedragen heb den
Heere dienendeen ernstig verma
nende: weest nuchter en waakt! Want
Uw tegenstander de drankduivel gaat
rond als een brullende leeuw, zoe
kende wien hij zal kunnen verslin
den. Derhalve: weest toch nuchter en
matig"
En de tweede tekst, die de bemin
de parochianen tenslotte in de bus
kregen, luidt als volgt:
„Beminde Parochianen,
Gij weet hoe ik mij, van den eerste
dag af dat ik in Dongen gekomen ben,
al den tijd onder U gedragen heb den
Heere dienendeen hoe ik niets
van hetgeen nuttig was heb achter
gehouden om het U te verkondigen
en U te onderwijzen in het openbaar
en in de huizen".
De goede verstaanders in Dongen
hadden aan een half woord genoeg.
Ze voelden wel wat hun pastoor za
liger gedachtenis met „in de huizen"
bedoelde
(Van onze correspondent)
PARIJS Als Charles de Gaulle
er eens niet meer is zullen alle cari-
caturisten met tranen in hun ogen
achter zijn baar lopen. Wat zullen zij
hem missen. Sedert mei 1958 toen hij
aan de macht kwam, is er geen dag
voorbij gegaan of van hem stond in
de een of andere krant een spotprent.
De „Canard Enchaine" wijdde een he
le serie aan De Gaulle, voorgesteld
als Lodewijk de veertiende Soms ging
de Canard wel eens over'de schreef,
maar nooit heeft iemand het aange
durfd de Canard ter verantwoording
te roepen of tijdelijk te verbieden.
De Gaulle zelf vond het waarschijnlijk
prachtig. Hoe meer publiciteit, hoe lie
ver. Bij een plebesciet stemmen de
Fransen toch wel op hem.
Nu is er dezer dagen een grammo
foonplaatje in de handel gekomen met
..maar neent laat ik niet op mijn ver
haal vooruitlopen en beginnen bij
het begin
De Gaiille is een paar maanden ge
leden naar Mexico geweest. Dat weet
u Om de Mexicanen die door aller
lei krantenartikelen uit Parijs toch al
voor De Gaulle waren opgewarmd, he
lemaal tegen 't kookpunt aan te bren
gen, had De Gaulle thuis, op het E-
lysée een paar woorden Mexicaans
uit zijn hoofd geleerd. Er zat misschien
wel een klein beetje accent bij, maar
dat hinderde niet De Mexicanen zou
den het vast en zeker prachtig vin
den En ze vonden het ook mooi. Want
ze klapten als gekken toen De Gaulle
plotseling voor de microfoons daar in
Mexico uitriep: „Marchamos mano en
la mano. viva Mexico". Wat dat be
tekent kan men gemakkelijk raden:
laat ons samen hand in hand opmar
cheren en leve Mexico".
De week daarop zat de Canard er
bovenop als een bok op de haverkist
„Mano en la mano" ging als een lo
pend vuurtje door heel Frankrijk er
aan de bar van de café's keken dc
Fransen elkaar veelbetekenend aan er
zeiden met 'n knipoog, meestal spot
tend: „Mano en la mano".
Toen kwam een grammofoonplaten-
handel die toevallig „president" heet
op een glorieus idee. Er zijn van dit
mensen, ook in Frankrijk, die van al
les wat ze aanraken, goud weten tc
maken. De directeur van „president"
de heer Ted Moura, knoopte dat „Manr
en la mano" in zijn oren en gaf zijr
orkestleider Miguel Cordoba opdrach'
er een cha-cha-cha bij te maken Er
toen die klaar was met als eerste be
gin de woorden van De Gaulle „Mar
chamos mano en la mano, viva Me
xico" stuurde hij het grammofoonplaat
je, 45 toeren naar het Elysée met he'
verzoek, of hij het in de handel
mocht brengen.
Lang behoefde Ted niet op ant
woord te wachten. Charles liet eer
pick-up aanrukken en zat er aandach
tig naar te luisteren. De melodie was
inderdaad onweerstaaanbaar. De hele
Franse jeugd kan er op wisten. Toen
liet De Gaulle zijn secretaris komen
en dicteerde aan Ted een briefje van
de volgende inhoud:
.Monsieur, door mij met deze mooie
melodie en plaat eer te bewijzen,
heeft u tevens mijn reis naar Mexico
in sympathieke herinnering willen bren
gen. Ik ben dan ook gevoelig geweest
voor uw attentie en voor de gevoelens
die er uit spreken. Ik betuig u mijn
hartelijke dank en Verzoek u daarin
te willen laten delen de heer Cor
doba, wiens uitstekende weergave ik
heb bewonderd. Hoogachtend: Charles
de Gaulle
Dat briefje van De Gaulle is na
tuurlijk onmiddellijk ingelijst en mis
schien hangt het wel in goud boven
het bureau van Ted. In elk geval wa
ren die woorden ook nog afgedrukt in
eei paar kranten, een prachtige re
clame voor het plaatje, waarvan er
in één week 50.000 werden verkocht.
Boven op de blauwe omslag staat in
gele letters „Mano en la mano",
rechts: visita del pre-idente de la re-
publica de Francia Charles de Gaulle
2 dollar en links het portret van het
Franse staatshoofd
Ted en Cordoba zijn samen bezig
een soortgeliik cha-cha-cha-plaatje te
maken van Kroestjev. Dat komt tegen
Kerstmis op de Franse markt Wie
had dat van Charles de Gaulle ge
dacht. Cha-cha-cha..
(Van onze correspondent)
OOSTBURG Zaterdag wordt t
Oostburg de jaarvergadering gehouder
van de Bond van muziekverenigingen
in Zeeuwsch-Vlaanderen. Het voor
naamste punt van bespreking is de
organisatie van het concours in 1965.
Na afloop van het huishoudelijk gedeel
te houdt de heer P. Stalmeyer, jurylid
van het K.N.F„ een inleiding over de
resultaten van het concours dat in
Breskens gehouden werd.
Van onze adverteerders
CARAVAN-SHOW
Gisteren heeft Roovers-Sport uit Mid
delburg in schouwburg Juliana te Goer
een caravan-show geopend. Tijdens deze
show. die ook vandaag en morgen is te
bezichtigen, worden de nieuwste model
len getoond. De belangstellenden kunnen
ook met enkele polyester-caravans ken
nismaken.
Morgen, woensdag 6 jan. is het hoogw?
ter te Hansweert 5.11 en 17.33; Ter
neuzen 4.32 en 16.55 uur; Vlissingen 4.0
en 16.21 uur; Wemeldinge 5.53 en 18.1
uur.
GOES
Prins van Oranje 20 uur Bandit! a
Orgosolo.
TERNEUZEN
Luxor Theater: 8 u.: De piraat des
Konings. a.l.
OOSTBURG
Ledel Theater 20 uur Mc Lintock,
geweldige, a.l.
ANTWERPEN
K.V.O. 20.15 uur Balletten.
MIDDELBURG
City 20 uur Banditl a Orgosolo.
GOES
De Korenbeurs 10.30 uur Alg. vi
kamer van koophandel.
