Ex-priester werpt zich
op als tegenpaus
Hernieuwde Kerk
heeft zelfs priesteressen
Nog geen nieuwe
regering Nigeria
SIRIKIT
SLAAT
JACKIE
Viet
act
Rumoer in Westmalle
Televisie-dichtheid in
Oost-Duitsland neemt toe
POSIT
Paus vi'
Arabie
medewer
Chefarine „4
E
Zijn jeugd
Rel
sigaren
uitzonderlijk
goed!
Clandest
drukte55
de Mu
Clemens XV maakt zijn eigen dogma's
Beroering
Valstrik
Strijdhamer
Aantrekkingskracht
Misleid
Auto vernielt
vliegtuigen
EmigrantenoiH
voor een kol
naar VS en Ca
4 krachtige middelen
tegen pijnen griep!
's Werelds best
geklede dame:
Tien miljoen kijkers
in Bondsrepubliek
Schipbreukeling
dertig dagen
alleen op eiland
DOOR
Walter Breedveld
Philippine
bestrijden
communiste
Brief na pelg
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 5 JANUARI 1965
In de gemeente Westmalle
nabij Lier in de Vlaamse Kem
pen doen zich sinds enige tijd
ernstige ongeregeldheden op
godsdienstig gebied voor. in deze
gemeente heeft de door de Kerk
in de lekenstand teruggestelde
Franse priester Père Collin, die
zichzelf onder de naam Clemens
XV tot paus heeft verheven en
die hoe ongelooflijk het ook is
reeds een zekere aanhang in
Frankrijk, België en Nederland
heeft verkregen, een steunpunt
veroverd, van waaruit getracht
wordt de streek voor de Kerk van
deze paus te winnen.
Aanvankelijk heeft men het
optreden van de warhoofdige ex-
priester doodgezwegen. Nu echter
na de incidenten in Westmalle de
wereldpers aandacht aan hem is
gaan besteden en de TV melding
gemaakt heeft van het ontreden
van de „Hernieuwde Kerk" van
deze paus en de zogenaamde wij
ding van een priesteres in West
malle, is het noodzakelijk eens
duidelijk uit de doeken te doen
wat hier gaande is.
Onze medewerkster Ivonne
Nonneman te Antwerpen heeft
aan de hand van de eigen publ
icaties van de Hernieuwde Keik,"
de nevenstaande reportage ge
schreven.
(DOOR IVONNE NONNEMAN)
^JylNDS verscheidene jaren krijgen we een maandblad toegestuurd dat we
zoals vele schrifturen even doorlopen en dan terzijde leggen na ons duchtig
te hebben geërgerd aan de inhoud. „La Vérité" (er is ook een Nederlandse
uitgave „,De Waarheid', die steeds een maand later verschijnt) is de spreek
buis van een zekere père Collin, Fransman, die zich „op hemels bevel" Cle
mens XV noemt. Hij gewaagt van visioenen, schermt met devoties en enta
meert een ziekelijke Mariadevotie.
„Clemens XV" kwamen de parochie
geestelijken hem opzoeken om hem tot
matiging te bewegen. P. Collin liet er
zich niet door beinvloeden.
De aanhankelijkheid aan de Hernieuw
de Kerk belette de familieleden niet om
deel te nerrfen aan de plechtigheden in
de parochiekerk en daar de zondags
plicht te vervullen. Niettegenstaande er
voorzichtige waarschuwingen werden
gegeven kwamen de oudste kinderen,
met een zoon van het gezin uit O.L.
Vrouw-Tielt naar de zondagsmis, waar
in de parochiepastoor enkele waarschu
wingen tegen de „hernieuwde" gods
dienst liet horen.
Verschijningen, toespraken van Christus, bloedige tranen wenende Lieve
Vrouwen zijn voor père Collin dagelijkse kost. Bevoorrechte zielen krijgen
eveneens „hemelse" boodschappen en maken deze bekend. Er wordt met
mirakelen geschermd, met voorspellingen, met eerherstel, liefde om er ver
dwaasd bij te worden. En tussen deze artikelen in komen aanhalingen van
Pius XII, van Joannes XXIII e.a., die deze vroomheid moeten steunen en die
een aan devoties hangende goe-gemeente wel kunnen inpalmen.
Het wapen van de z.g. paus
wijd" door Clemens XV) en dcie aan
de volgelingen uit te reiken.
(Advertentie)
Een der middelen zorgt ervoor
dat de maag niet van streek raakt
Chefarine „4" bevat vier beroemde
geneesmiddelen, die te zamen nog
krachtiger werken. Ook zij, die een
gevoelige maag hebben, kunnen het
zonder bezwaar gebruiken, want
één der bestanddelen beschermt de
maag.
BEROEMDE GENEESMIDDELEN
LAGOS Nog steeds zit Nigeria zon
der regering nadat ook zondag het over
leg tussen federale en regionale leiders
is mislukt.
Nadat de Nlgeriaanse nationale alliantie
(NNA) bij de verkiezingen van woens
dag die door het zuiden werd geboy-
cott een flinke meerderheid had ver
worven, wacht het land nu al sedert vrij-
Vooral omdat een beroep gedaan
wordt op een diep ingewortelde ge
moedsbeweging van vele katholieken:
de Mariadevotie. Mariale kalenders,
aanroepingen, beeldjes van één of ande
re Mariaverering en vooral die tot O-
L. Vrouw van Fatima vormen de uit
verkoren stof van bijdragen, in zover
re die niet gaan over de uitverkiezing
van Clemens XV, de paus van de
„Hernieuwde Kerk".
Tot voor enkele maanden was de toon
van dit blad overigens nog tamelijk rus
tig. Maar nadat Paulus VI niet was in
gegaan op zijn verzoek tot mederegeren
heeft Collin plots het masker afge
worpen en geeft hij zich uit voor wat
hij is; een man, belust op de macht,
op de hoogste macht die hij zich kan
indenken: die van het pausschap. Hij
alleen is paus: Christus heeft hem reeds
in 1950 als paus aangeduid tijdens een
visioen. Hij heeft echter medegeregeerd
met Pius XII en met Joannes XXIII
maar nadien moest hij, volgens alle
voorspellingen „de" opvolger worden.
Door Paulus VI te kiezen, hebben de
kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders
zich verzet tegen de goddelijke aanwij
zingen. En Clemens XV heeft plechtig
verklaard: „Van l augustus 1964 af is al
leen de Hernieuwde Kerk de ware
Kerk van Christus en Clemens XV is de
enige paus dcfor God erkend." „De Kerk
van Rome is in een schisma".
Michel Collin is geboren in 1905 uit
een zeer vrome moeder (die volgens
de publikaties van Collin reeds voor
zijn geboorte wist welke eer haar zoon
zou beschoren zijn) in een gezin van
12 kinderen Twee broers-seminaristen
sneuvelden tijdens de eerste wereld
oorlog. Hijzelf werd in 1933 priester
van het H. Hart, na lange aarzelingen
van de oversten omdat hij zich toen al
op bovennatuurlijkheden" beriep. Hij
werd al vlug belast met bepaalde werk
zaamheden buiten het klooster- In 1935
meende hij zich te Lourdes reeds be
kleed te zien met de bisschoppelijke
macht en in 1950 werd hij te Sorrent
geroepen tot het pausschap door Chris
tus zelf. Collin werd eerst weggezon
den uit zijn orde, daarna door het H.
Officie tot de lekenstand teruggebracht.
Maar hij heeft deze beslissingen gene
geerd en is verder gegaan met zijn vele
devotionaire en apostolische werkzaam
heden.
Collin en zijn volgelingen negeren
de beslissingen van het H. Officie en
verklaren ze ongeldig Bepaalde contro
versen tussen de Curie en priesters en
leken zijn koren op hun molen. De
schijnbare tegenstrijdigheden en discus
sies op het Concilie zijn een aanleiding
te meer om de staf erover te breken
en het Concilie als een werk des dui
vels te betitelen, een opstandige daad
onder leiding van Paulus VI tegen God.
Elke daad van Paulus VI, die in hun
kraam te pas komt, verklaren zij als
een gevolg van oproepen van Clemens
XV, o.m. de toewijding van Maria als
Moeder der Kerk en het afstaan van de
tiara, een symbolische afstand van het
pausdom, zoals de Clementisten zeg
gen. Verklaarde père Collin zich in
1949 nog „volledig onderworpen aan het
oordelen van de H Kerk, die alleen het
recht heeft zich uit te spreken over doe
trines, bovennatuurlijke feiten en de
deugd van haar kinderen" (zodat hij
een „imprimatuur" kreeg op een van
zijn geschriften betreffende „O.L.
Vrouw van het Licht"), nu heeft hij deze
gehoorzaamheid niet meer nodig. Hij al
leen is degene die moet bevelen, alle
anderen moeten hem gehoorzamen. En
wie het niet doet en in de Kerk van
Rome blijft, is in het schisma.
ten, de aandacht vestigden op het gedoe
der „Hernieuwde Kerk". Ook al werd het
verschijnsel daarbij in het belachèlijke
getrokken, het propagandistische oog
merk werd zijdelings bereikt.
Hij gaat wel op sluwe wijze te werk,
père Collin. Onmiddellijk na zijn
„decreet" waarbij „de Roomse Kerk op
gehouden heeft voor God te bestaan",
krijgt hij hemelse boodschappen, waar
in hij wordt aangemaand te strijden,
zich in te zetten voor het verbreiden
van de leer der „Hernieuwde Kerk" om
op te treden in de kerken van Neder
land, België en Frankrijk vooral, waar
bepaalde beelden verwijderd werden
„De strijd begint, de prediking neemt
een aanvang" heet het in het Fransta
lig septembernummer van de Clemen
tisten. En waar Clemens XV in april
1.1. nog heeft aanbevolen „dat al wie
het kan, niet meer naar de oude Kerk
gaat", is hij zeer actief om ervoor te
zorgen dat dit ook niet meer nodig
blijkt. Hij dient op grote schaal zoge
naamde wijdingen toe en hij zorgt met
zijn volgelingen ook voor een verdere
verbreiding van een andere hemelse
boodschap. „Ik vraag u slechts", zegt
hij, „twee dingen te doen: het gebed
en het apostolaat door de pers", „de
dagbladen die in hun artikelen de op
gang van de Kerk vermelden, delen in
haar triomf".
Men kan van een valstrik gewagen
Het woord mag sterk lijken, maar het
is zo dat sensatieberichten in de pers,
waarvan sommige kant noch wal raak-
Nu is het typisch dat dit vooral in
België gebeurde, ofschoon de religieuze
deviatie van père Collin kennelijk een
nationaal-Franse inslag had. Een
van zijn „hemelse boodschappen" luidde
dat „Frankrijk als oudste dochter van
de Kerk" haar roeping van uitverkoren
volk zou terugvinden. Na een gebed tot
Christus, koning van Frankrijk, zag le
père Collin in de hemel die zich
opende niet alleen de aartsengel Micha
el (zijn patroon) maar bovendien der
tien Franse koningen, Jeanne d'Arc en
de H. Theresia, patrones van Frankrijk,
die allen meebaden Waarschijnlijk
maakte dit alles niet veel indruk in zijn
eigen vaderland, waar Collin bij ver
stek veroordeeld werd tot 10 maanden
gevangenisstraf en 15.000 fr. boete we
gens aftroggelarij.
Maar tal van mensen in andere lan
den blijken aangelokt te zijn geweest
door de speciale figuur van père Collin
Hij proclameert zich geleid door Chris
tus, op wiens mystieke ingeving hij ver
trouwt. Hij gelooft in bovennatuurlijke
openbaringen en mirakelen te kust en
te keur. Hij bezit het magnetisme van
sekteleiders als Lou de palingboer en an
deren.
Hy zegt dat de Roome Kerk
te laks is geworden, dat zij is inge
slapen, dat zij verraad pleegt tegen
over de zogenaamde „geheime" bood
schap va.n Fatima. Hij goochelt met
allerlei devote gebedjes, prentjes
en beelden. Hij heeft een toegelaten
kloostergemeenschap in Canada,
waarvan hij rijke inkomsten zou heb
ben. Zijn eigen Vaticaan is gevestigd
te Clemery-par-Nomeny in Frankrijk.
Collin geeft van buiten af gezien de in
druk een man van grote vroomheid
te zijn. Er is zelfs sprake van stigma-
tisatie-symp tomen...
Dit alles oefent een zekere aantrek
kingskracht uit. De boodschappen van
liefde, versterving en nederigheid kun
nen eenvoudige zielen aanspreken, doch
eveneens misleiden. Dit verklaart waar
om er in verschillende landen kernen
zijn ontstaan, de zogenaamde „cena-
kel gezinnen".
In slaap gesust door het vroegere
„mede-pausschap" met de vorige pau
sen, hebben ze steeds hun geloof beleefd
in de schoot van de Katholieke Kerk,
als vrome christenen.
Ze werden daarin gesterkt door
de vele devoties tot de H Maagd
en tot een hele trits heiligen,
om niet te spreken van het Heilige
Hoofd, de Gekroonde H. Geest, en
nog veel meer. Verscheidenen van hen
zijn zelfs, hebben we vernomen, tot
père Collin gekomen langs bepaalde
Mariale groepen, en in de geleideijke
overgang van het mede-pausschap naar
het „decreet" van 1 augustus 1.1. zijn
ze zich hun dwaling niet eens bewust
geworden. En voor velen is het nu te
laat.
Het geheim van Fatima, verschillen
de drogredenen de kritiek op de hou
ding van de Curie, enkele toestanden
van het Concilie, aanvallen op de lakse
en wereldse houding van priesters
(„de pastoorsbals"), de verzekering dat
de ganse Roomse Kerk, met bisschop
pen en priesters zal blijven zoals ze is
(wat in zich. een tegenspraak inhoudt!)
indien Paulus VI afstand doet van zijn
troon voor de „ware" Paus, Clemens
XV, dat alles draagt er toe bij om de
ze volgelingen blind te maken voor het
geen hen thans bedreigt: het werkelijke
schisma.
De volwassen kinderen begonnen
luid te protesteren. Op het ogenblik
van de H. Communie stelde de pas
toor de vraag of de meisjes aanhan
gers waren van de nieuwe gods
dienst". Een van hen ontkende het en
mocht communiceren; twee anderen
bevestigden het. De pastoor kon niet
anders dan de H. Communie weige
ren. En van dat ogenblik maakte de
bezoeker uit O-L.-Vrouw-Tielt gebruik
om uit zijn za-k een Ciborie te halen
met door hem „geconsacreerde" hos
ties (hij was voordien priester „ge-
Bewust of onbewust heeft een gezin
te Westmalle meegeholpen om de zaak
in de openbaarheid te brengen. Pas sinds
maart woont deze familie in die ge
meente. Na die datum kwamen de
ouders in contact met een gezin te O.L.
Vrouw-Tielt, dat vurig de leer van Col
lin aanhing. Een en ander bracht de
kennismaking mee met „Clemens XV"
die toen te O.L.-Vrouw Tielt verbleef
(ongeveer ten tijde van zijn veroorde
ling in Frankrijk) en de ouders met
enkele kinderen waren voor de Her
nieuwde Kerk gewonnen. Doch niet al
le kinderenen daar begon het pro
bleem. De liefde kwam in het spel!
Want die anderen waren verloofd, de
verloofden kwamen in de familiekring,
hoorden van de „nieuwe godsdienst",
raadpleegden daaromtrent burgerlijke
en parochiegeestelijkheid en de bal ging
aan het rollen. Tijdens een bezoek van
"VTEW YORK Op de dit weekeinde
gepubliceerde lijst van 's werelds
best geklede vrouwen in 1964 staat
koningin Sirikit van Thailand, vijfen
dertig jaar en moeder van vier kin
deren, op de eerste plaats.
Mevrouw Lyndon B. Johnson, echt
genote van de Amerikaanse presi
dent, heeft het niet gehaald. Haar
voorgangster in het Witte Huis, me
vrouw Jacqueline Kennedy, wel, nu
ze haar rouw heeft afgelegd. Ze bezet
de tweede plaats.
Voor het eerst staat op de lijst, op
gesteld door tweeduizend personen
die niets te maken hebben met mode,
het uitgaande leven en bepaalde acti
viteiten, mevrouw Joseph P. Kenne
dy, moeder van de vermoorde presi
dent. Zij bezet de derde plaats en
wordt gevolgd door mevrouw Char
les Wrightsmam uit Palm Beach en
de zuster van mevrouw Jacqueline
Kennedy, mevrouw Lee Radziwill in
Londen.
Anderen die moderoem verwierven,
waren de filmactrice Dina Merrill,
mevrouw Gloria Vanderbilt Cooper,
mevrouw Alfred Gwynne Vanderbilt,
mevrouw William McCormick Blair
jr. uit Chicago, vrouw van de Ame
rikaanse ambassadeur in Manilla, me
vrouw Paul Mellon van de bankiers
familie in Pittsburgh, mevrouw Al
fred Bloomingdale uit Beverly Hills,
wier man aan het hoofd staat van de
„diner's club", en de zusjes Anne en
Charlotte Ford, dochters van de au
tokoning Henry Ford de Tweede.
TAe frêle, schone koningin Sirikit is
de eerste oosterse die de eerste
plaats van de Amerikaanse modelijst
bezet. De gemalin van koning Phoe-
mibol Adoeldet weet de oosterse
kieedkunst elegant aan de westerse
kleedkunst te paren. In 1961 stond
de koningin ook op de lijst, maar niet
op de eerste plaats. Men kon er nu
niet langer onder uit, want Sirikit is
op Europese en Amerikaanse reizen
en bij vorstenhuwelijken verschenen
in toiletten die alle andere hoge da
mes in de schaduw stelden.
Het incident was ruimschoots voldoen
de om beroering te wekken. Hoe kon
het anders? Wie zou het aandurven als
„gelovige tijdens een godsdienstplech
tigheid inbreuk te plegen op gezag van
een andere godsdienst? Bewust of niet:
de rel was er. De tongen begonnen los
te komen, van de negen kinderen ver
klaarden vier zich niet akkoord met de
godsdienst van hun ouders en met hun
toestemming, namen ze elders hun in
trek, nadat burgemeester en gendarmes
er als ordehandhavers aan te pas waren
gekomen.
Dat alles gebeurde nadat „de paus'
op 1 november in een kapel van de fa
milie, een jonge moeder (vijf kleine kin
deren) die uit Frankrijk speciaal daar
toe was overgekomen, tot priesteres had
gewijd. Het bleef daar niet bij In een
visioen kreeg hij opdracht ook de dame
uit Westmalle tot priesteres te wijden
en dat gebeurde al bijzonder vlug am
per enkele dagen na de relletjes
dat het eerste nieuws nog niet droog
was toen dit eraan werd toegevoegd.
De pastoor werd door Cemens XV in
de ban gedaan (zoals destijds kardinaal
Van Roey!). De „paus" hield in de een
zame kerk van Westmalle een bidstonde
van eerherstel
En sindsdien beschouwt de dame zich
als priesteres-, met alle gevolgen van
dien. Ze draagt de mis op, ze doet aan
handoplegging en is zegt ze geluk
kig. Ook haar man
Intussen lijdt de familie onder dit
alles: hun zaak wordt gemeden door de
inwoners. Een zoon, kunstenaar, ziet
voorlopig geen kans de broodwinning
te verkrijgen waarop hij hoopte, een
dochter heeft het hard te verduren in
haar werkkring. En vier kinderen ont
breken in de familiekring- Maar de moe
der, die nooit had durven dromen dat ze
ooit priesteres zou worden, is het nu
zij het ook zonder voorbereiding, op
zeggen van een man, die zichzelf tot
paus heeft uitgeroepen, voortgaande op
een zogenaamd visioen en op een meer
dan eigenaardige wijze zoals ongeveer
200 anderen in Frankrijk, Canada, Ne
derland en Duitsland. De nieuwe pries
ters offeren in de Hernieuwde Kerk, die
niet afwijkt van de „oude" Kerk:
steunen op de bijbel en de traditie, ver
zekerde „monseigneur" Hub. Beeters-El-
berg die bisschop gewijd is bij de gratie
van Clemens XV, en die zich genesteld
heeft te Banneux, waar hij vrome Ma-
ria-vereerders kan overhalen tot de de
votionaire Collin-leer. Maar in de Mis
viering zoals deze door die priesters
wordt gelezen die een parodie
is van de heilige viering ontbreekt
elk idee van het „Woord Gods", Epis
tel noch Evangelie hebben er plaats.
Wel alle HH. Harten en allerlei heili
gen die liefst ook op het „altaar" opge
steld staan.zoals ze bijeenverzameld
worden in het „Vaticaan" van Cleme
ry, waar het „concilie" nog bezig is..
De Biecht is herleid tot een schuldbe
lijdenis en gewetensonderzoek voor die
Mis.
„Indien ge niet gebroodroofd wilt wor
den, zolang er geen „priesters" zijn van
de hernieuwde kerk, doet ge er goed
aan uw geloof in Clemens XV voor u
te houden en verder uw geoof te bele
ven in de bestaande kerk", dat is onge
veer de raad die aan eventuele bekeer
lingen wordt gegeven. Een soort woe
kerplant dus, die zich wel wil voeden
met het voedsel van de R.-K Kerk,
maar het Hoofd van die Kerk niet er
kent.
Indien ze maar niet zo te goeder trouw
waren. Alle goeds van en over de Kerk,
alle bepalingen die zij kunnen goedkeu
ren, alle teksten en gebeden en chris
telijke levenshoudingen nemen ze aan,
maar passen ze toe op „hun kerk'"' met
Clemens als hoofd. Alles wat men hun
kan zeggen loopt dood op hun overtui
ging dat God machtig genoeg is om
Zijn Kerk te leiden zoals Hij wil, haar
te zuiveren en eventueel zelf een paus
aan te stellen, buiten kardinalen en
conclaaf om- Ze zijn niet meer in staat
om het geschipper te zien en de vele
tegenstrijdigheden in leer en toepas
sing. En dat is wel het allerergste.
LA PORTE, Texas Bij La Porte
in Texas in zondagavond een outo van
de weg geraakt, in een hangar van
het plaatselijke vliegveld terechtge
komen en in vlammen opgegaan, waar
bij tien vliegtuigen werden vernield
en verscheidene andere werden be
schadigd. Een der inzittenden van de
auto, een 23-jarige vrouw, verloor het
leven, haar echtgenoot werd met ern
stige brandwonden naar het ziekenhuis
gebracht.
(Van onze correspondent in Bonn)
BONN In de communistische oost
zone van Duitsland is in 1964 het aantal
televisiekijkers met 400.000 gestegen. Vol
gens het partijorgaan van de eenheids
partij S.E.D. ,Neues Deutschland' bedroeg
het aantal t.v.-kijkers aan het eind van
1964 2,75 miljoen.
In 1964 werden in de oostzone 500.000
t.v.-toestellen verkocht. 100.000 kijkers
hebben kennelijk hun verouderde toestel
vernieuwd. In 1958 bedroeg het aantal t.v.-
kijkers in Oost-Duitsland rond 300.000.
Volgens .Neues Deutschland' is vooral
1964 een „groot t.v.-jaar" geworden. Voor
1965 verwacht het partijblad eenzelfde
stijging van het aantal t.v.-kijkers. Het
„perspectief-doel" zoals dat in het com
munistische plan jargon heet der DDR
is het om in 1970 bij vier van de vijf
Oostduitse gezinnen een t.v.-toestel te
plaatsen.
In de Westduitse Bondsrepubliek moet
het aantal t.v.-kijkers d.w.z. het aan
tal der kijkgeld betalende bezitters van
t.v.-toestellen in december 1964 de 10
miljoen hebben overschreden. Of dit het
geval is geweest, zal pas in januari wor
den bekend gemaakt, wanneer de PTT
beschikt over de cijfers van aanmeldin
gen van nieuwe t.v.-toestellen in de tien
deelstaten. In november echter bedroeg
het aantal geregistreerde t.v.-apparaten
reeds 9.855.105. Er ontbraken er dus nog
144.895 aan de tien miljoen. In november
bedroeg evenwel het accrès 177.452 nieu
we apparaten en in december is dit totaal
ongetwijfeld verre overschreden, aange
zien t.v.-toestellen in het welstandsland
West-Duitsland tot de min of meer ge
bruikelijke kerstgeschenken plegen te be
horen. Er is dus geen twijfel aan dat in
december die rond 145.000 nieuwe t.v.-
apparaten er bij zijn gekomen, zodat de
10-miljoenste t.v.-kijker in de Bondsre
publiek is geregistreerd.
De grootste t.v.-dichtheid is in de
dichtstbevolkte Westduitse deelstaat
Noordrijnland-Westfalen. In november
waren daar 3.225.680 t.v.-toestellen aan
gemeld. Interessante vergelijking: dat is
nog meer dan in de hele Duitse demokra-
tische republiek, maar toch niet zo erg
veel meer, wanneer men bedenkt, dat de
deelstaat Noordrijnland-Westfalen pnge-
veer evenveel inwoners heeft als de DDR,
d.w.z. rond 17 miljoen.
Tweede stond met 2.023.757 aangemelde
t.v.-toestellen het zendbereik van de
Noordduitse omroep in Hamburg, waar
toe behoren de stad-staat Hamburg en
de deelstaten Nedersaksen en Sleeswijk-
Holstein. Op de derde plaats kwam Beie
ren met 1.326.698 aangemelde t.v.-toestel-
len.
In West-Berlijn waren 502.433 t.v.-ap-
paraten aangemeld. Gemiddeld hadden
in november 1964 56 van de 100 Westduit
se radioluisteraars ook een televisietoe
stel.
(Advertentie)
dag op de vorming van een nieuwe rege,
ring.
Het conflict, dat ten grondslag ligt aa$
de huidige regeringscrisis in Nigeria,
speelt zich af tussen premier sir Aboeba-
kar Tafawa Balewa, de leider van de
NNA, en president Nnamdi Azikiwe, de
voorman van de andere grote politieke
partij, de verenigde progressieve grote al
liantie (UPGA), die in het zuiden de ver-
kiezingen heeft genegeerd omdat ze in het
noorden en het westen geen kandidaten
zou hebben kunnen stellen als gevolg van
tegenwerking door de NNA. President
Azikiwe is nu voorstander van nieuwe
verkiezingen, omdat hij meent dat de re*
cente verkiezingen onregelmatig waren.
Balewa voelt hier niets voor en staat op
het standpunt dat hij een nieuwe regering
moet vormen op grond van het feit dat
zijn partij 198 van de 312 zetels in het NL
geriaanse parlement heeft verworven als
uitkomst der stemmingen van woensdag.
Hij is nu wel bereid wat water in zijn
wijn te doen om de partijen zo dicht mo
gelijk bij elkaar te brengen ondanks het
feit dat de president volgens de grond*
vyet verplicht is hem een formatieop»
dracht te verstrekken.
Balewa wacht intussen af wat het over*
leg zal opleveren. Districtsleiders zijn
zondag bij president Azikiwe geweest
zonder dat dit enig resultaat heeft opge*
leverd.
Omtrent het overleg tussen beide par*
tijen heerst officieel stilte, kennelijk om
te voorkomen dat er een chaos in het
land zal ontstaan.
Met de huidige crisis is de wrijving
tussen het Arabische noorden en het over*
wegen christelijke zuiden tot een uitbar
sting gekomen.
Intussen is de rust in het land weerge
keerd. De openbare diensten functioneren
weer normaal en ook het treinverkeer,
dat door een sympathie-staking met de
UPGA tot stilstand was gekomen, is goed
deels hervat. Alleen de verbindingen van
het westen met de rest van het land lig
gen nog stil. Elders rijden de meeste trei
nen, evenals de bussen, weer normaaL
MIAMI Het Britse fregat „Rothesay"
heeft een 52-jarige Amerikaan van het
eilandje Mira Por Vos, 110 km ten zuiden
van Cuba afgehaald, aldus de Amerikaan
se kustwacht. De Amerikaan had' 30 da
gen op het onbewoonde eilandje doorge
bracht nadat hij met zijn sloep schip
breuk had geleden op 3 december.
Op vrijdag 1 januari was Haas door een
vliegtuig van de Amerikaanse marine
ontdekt, dat dacht met een Cubaanse
vluchteling te doen te hebben. Het Britse
fregat heeft Haas inmiddels overgezet op
een kotter van de Amerikaanse kust
wacht, die de schipbreukeling naar Key
West zal brengen. Volgens de kustwacht
maakt Haas het redelijk goed.
Het ontstoken oog bleef pijn doen
en tranen; daarom besloot Godefrie-
da naar de oogarts te gaan. Deze
hield alleen spreekuur in het mid
daguur en daar konden Frieda en
Toon niet op wachten, anders liep
thuis de hele boel in het honderd.
„Jij moet terugkomen om me te ha
len, Toon" zei Godefrieda. „Het is
geen doen om met een ziek oog zo
ver te lopen. We wachten op elkaar
bij de Meierijsche Kar".
Eindelijk was dan toch het mo
ment gekomen waar hij lang op ge
hoopt had, met Frieda alleen te zijn.
Hij zat naast haar te gloeien op de
kar. Toen hij bij het begin van de
Pettelaerse weg het paard in een
lichte draf zette, wat Godefrieda
ook altijd deed, zei Frieda: „Laat
hem niet zo hard lopen. We hebben
tijd genoeg."
Hij liet het paard weer stapvoets
gaan en keek haar aan. Haar volle
gezicht was naar hem toegewend, in
haar ogen was een speels-plagerige
uitdrukking; ze lachte hem toe met
haar mooi bekje met de witte tand
jes half open. Het vuur schoot in zijn
bloed, hij voelde de klop van zijn
hart in zijn polsen, zijn slapen en
zijn enkels. Hij wist met zichzelf geen
raad en toen zei hij: „Jij bent mira
kels knap en lief, Frieda."
„Dat kan ik van jou niet zeggen",
antwoordde ze zonder blozen. Daar
maakte ze hem doodverlegen mee,
maar om zich een houding te ge
ven bleef hij doorgaan: „In heel het
bovenland is niet zo'n mooi meisje
als jij". „Ik kom niet uit het boven
land", zei ze nuchter. „Bij ons zijn
de meisjes lang en schraal Ze heb
ben lichtblonde strakgekamde haren
en grote grijze ogen". Die mede
deling nam ze voor kennisgeving aan.
„Een man hoeft niet knap en lief
te zijn", riep hij over de paardebil-
len heen. „Een man hoeft ook niet
lelijk en zuur te zijn" was haar me
ning. „Kijk ik dan zuur?" vroeg
hij geprikkeld, „En ben ik dan zo
lelijk?"
Toen vond ze dat ze hem lang ge
noeg geplaagd had. Zij legde haar
hand op de mouw van zijn bontge-
streept Duits hemd en hij voelde hoe
zijn bloed verdunde en sneller begon
te stromen. „Nee, Toon, jij kijkt niet
zuur soms een beetje ernstig. Dat
je niet knap bent, weet je wel maar
ik vind je toch wel lief. Jij zet alle
dagen de melkbussen voor me op de
wagen." „Ze zijn nogal zwaar voor
een meisje", vond hij „Als we naar
de markt gaan, behoef ik nooit met
de manden te sjouwen. Jij doet dat
allemaal voor moeder en mij." „Ik
denk dat jouw moeder niet anders
verwacht. Daar ga ik toch voor mee."
Daar ging ze niet op in en even was
het stil. Dan vroeg hij: „Hoe oud
ben jij precies, Frieda?" „Zestien
en een half jaar". „Ik ben in juli
twintig geworden." „Dat ben ik nog
niet vergeten. Op je verjaardag ben
je naar Bokhoven gegaan. Daags
daarna heb je mogen kiezen wat we
zouden eten. Toen heb je spekpanne-
koeken gekozen. Grootmoeder heeft
ze gebakken maar we hebben er al
lemaal om gelachen. Het is ook raar
eten in juli."
Toen waren ze weer even uitge
praat, een tijdje hoorden ze alleen
het ruisen van de wind in de boom
kruinen en het stappen van het paard
op de harde weg. Opeens begon hij
over de Dommelhoeve te praten.
Voor Godefriedus had hij veel res
pect en ontzag. Hij was niet gierig
en schriel; hij zat niet aan het geld
vastgebakken als hij maar wist dat
het goed besteed werd, vermorsen
deed hij geen cent. In de zomer had
den ze samen een perceel grasland
gemaaid Ze hadden gewed wie het
meest doen kon in een uur en hij,
Toon Meerwijk een echte grasmaaier
van huis uit, had het loodje moeten
leggen. Maaien als de beste loon-
maaier en even later zat hij op zijn
knieën op de akker met engelenge
duld sprietjes onkruid tussen de groe
ne plantjes uit te rukken. Van zo'n
man kon je een massa leren. Met
Marjan was hij vlug klaar.
Een vrouw, die alleen maar
goed was. Zijn eigen moeder
kon niet beter voor hem zorgen dan
zij deed. Godefrieda was moeilijker
in woorden te vangen. Ze was heel
vriendelijk en toch was er een kloof
tussen hen waar hij nooit overheen
zou kunnen stappen. Hij had het ge
voel dat ze in de verkeerde wieg
was terecht gekomen. Ze deed wel
al het boerenwerk, maar ze hoorde
niet thuis op een boerderij. Op alle
mogelijke manieren probeerde hij uit
te leggen wat hij precies bedoelde.
Het lukte niet, hij kreeg het er niet
uit. Frieda begreep wel wat hij be
doelde. Haar indruk van haar moe
der kwam veel met de zijne overeen;
zij zag het iets anders, minder geï
dealiseerd. Ze vertelde dat Gode
frieda in het begin van haar huwelijk
op een dorpje had gewoond in een
huis dat geen boerderij was en geen
burgerwoning. Dat kwam omdat ze
was getrouwd met een man, die geen
boer en geen burger was. Een vrije
vogel, die nooit een spa in de grond
had gestoken en toch altijd rijk de
kost had verdiend. Een ruiter, die
op zijn grauwe hengst door heel Bra
bant had gedraafd. Een jager, die
altijd thuis kwam met een volle wei
tas waar hij de helft van weggaf.
Bij een ongeluk was hij zwaar ge
wond en daar was hij tenslotte aan
gestorven. Frieda ging door met pra
ten over haar vader. Herinneringen
van haarzelf, wat ze van haar moe
der en haar grootouders had gehoord
en fantasieën mengden zich door el
kaar. Het werd een onsamenhangend
verhaal. En wat even tevoren Toon
Meerwijk was overkomen met betrek
king tot Godsfrieda, gebeurde nu met
Frieda en haar vader; wat het meis
je ook probeerde, ze kon de figuur
van Jan Griniau niet levend maken
zoals ze het zelf aanvoelde. Maar op
die dag begon op een kar op de
Pettelaerse weg de legende van Jan
Griniau die vijftig jaar later, aan
gedikt verwrongen geïdealiseerd en
geromantiseerd, nog tot de verbeel-
ding sprak.
rpoen ze het dorp dicht genaderd wa-
A ren zei Frieda: „Laat hem nu 1
maar draven, Toon. Anders den- 1
ken ze dat we lui zijn." Thuis ver
telde ze hoe het was gegaan in de
stad en dat Toon in de namiddag
terug moest om Godefrieda te halen.
Godefriedus knikte instemmend. „Ga
met de brik", zei hij. Marjan zei:
„Trek je pak aan Toon, en esn scho
ne boezeroen" Daarmee was de si
tuatie getekend zoals Toon dat voel
de. Het was normaal dat Godefrieda
met de kar ging markten; als ze
's middags expres gehaald moest
worden in de stad, diende dat te
geschieden met de brik en door een
koetsier, die er netjes uitzag.
Toen Godefrieda's oog genezen was
kon Toon weer thuisblijven. Dat speet 1
hem, hij was er verlekkerd op ge-
raakt. Vooral vond hij het fijn op de 1
kar dicht naast Frieda te zitten en
haar dijen tegen de zijne te voelen.
Hij hoefde er niet lang spijt van te
hebben. Heel vlug ondervond hij dat
die eerste rit samen een indruk op
Frieda had gemaakt, die heel pret
tig was voor hem. Zij wist de plek
jes wel te kiezen waar ze hem naar
toe kon lokken en nog die winter
beloofden ze elkaar met hartstochte
lijke zoenen eeuwige trouw. Het ging
allemaal heel verdoken en stiekem,
dat dachten ze tenminste. Godefrie
da ontdekte er het eerst iets van,
daarna ook Marjan en Godefriedus.
„Hij moet weg", zei Godefriedus.
„Misschien is het maar kinderspel",
dacht Marjan
Godefrieda zei tegen Frieda, dat
ze niet zo flauw moest doen met die
jongen. Het zou toch heel erg voor
hem zijn als grootvader hem mest
wegsturen. Veel indruk maakte het
niet. Na een pos van stilstand werd
het spel voorzichtiger gespeeld tot 1
Godefrieda ontdekte, dat ze na het 1
bidden van het rozenhoedje niet naar
bed gingen, of beter gezegd dat de- i
den ze wel, maar als allew sliep kwa-
men ze er weel uit en slopen naar
de hooizolder.
"CMeda kreeg een flink pak rammel
en Toon Meerwijk moest op
staande voet weg. Een harde
maatregel, die verzacht werd door
de bemoeienissen van Godefrieda;
zij zorgde dat hij terecht kwam op
een boerderij in tot zand tussen Hel-
voirt en Cromvoirt. Daar kon hij
nadenken over de boosheid en be
ginnen aan een nieuwe fase in zijn
vakkundige ontwikkeling. Het spel
was el niet mee afgelopen; de trouw
belofte onder de eikenbalk, later op
de hooizolder vurig herhaald, scheen
zeer solied te zijn. Toon Meerwijk
kwam op de Dommelhoeve om te
vertellen he het met hem ging in
het zand. Dat was niet al te best.
Boer Lauwerse was een boer van de
oude stempel, die het niet nodig vond
dat zijn knecht alle dagen een stijk-
je vlees of spek bij zijn glazige aard
appels kreeg. Maar hij zou het er
wel een jaar uithouden; als hij er
vier seizoenen was geweest, was «r
niet veel meer te lren. 1
55
BERLIJN Zes Oostdui
de nacht van. zondag op i
slaagd via Oost-Berlijn n:
te ontkomen.
Een 25-jarige Oostberlijni
poging over de Berlijnse
men door grenswachten o
nomen, doch wist veilig
stadsdeel te bereiken. Een
sloeg in een muur van ee
flat, boven het hoofd va
meisje. De Westberlijnse
niet terug.
De andere vluchtelingen
de aandacht van de grensw
ken het westen te bereik
Zondagavond om 19.30
kropen vier jonge Oostdui
prikkeldraadversperring
Britse sector en maandag
onze tijd bereikte een 62-
Franse sector.
MANILLA De Philipp
heeft een groot offensief
communistische rebellen in
Pampanga. Tweeduizend so
naar de provincie overgebr
len daar liquidatiegroepen
len moeten opsporen, die e
verdacht diverse personen t(
moord. De rebellen zoude
len verwekken voordat in
tionale verkiezingen word<
VATICAANSTAD Die
vaderland van onze lieer
hebt ontvangen, niet diep
voorschrift te leven, naar
eenheid in liefde en in uni
derschap? Dient gij daarbij
vergeten en te vergeven?"
Aldus schryft paus Paulus VI
welke hij ter gelegenheid
ste verjaardag van zyn p
naar Palestina gericht heeft
areben, orthodoxe en kathol
Arabische landen.
De paus spreekt in deze
vreugde over uit, dat hij dc
ten-Arabieren en aok doe
dere bewoners van de lanc
Midden-Oosten met zoveel
ontvangen is, toen hij de he;
bezocht. Hij prijst deze volk
gastvrijheid tegenover de
het algemeen.
Denkend aan de vroegen
gen zegt de paus dat er wel
wat ongerechtigheid in de
het westen geschied is. De
van vele andere volkeren
hetzelfde onrecht gekenmerl
is het een algemeen bekend
bestaan en samenwerken v;
ten- en islamitische gemeer
de Arabische wereld niet
moeilijkheden geweest is.
Het verleden evenwel m
worden en ons hoogstens di
les voor de toekomst. De vei
van menselijke culturen mo
een wederzijds aanvullen.
Zijn blik op de toekomst
de paus, dat alle onvruchtba
lingen moeten verwijderd w
allen hun krachten dienen i
om een rechtvaardiger, vr<
I meer leefbare wereld in het
pen.
Zeker er zijn problemen -
groeiende bevolking, de her
exploitatie van de gronden,
sche bijstand vooral aan de
dak- en woninglozen en tem
voeding en verheffing van a
,,Alle Arabieren", zo zegt d
geroepen om zonder onderscl
opdracht mee te werken,
alle pogingen om ze te vei
met aandacht en liefde. Er l
reële vooruitgang en geen w
tenzij in de eerbied voor d'
gewilde orde en in de aanl
zijn goddelijke raadsbesluite
SCHIPHOL In monsterv
180 passagiers aan boord .va:
ste grote DC-8f straaltoeste
Amerikaanse chartermaatsc
pitol zullen in de komende zo
van emigranten naar hun
Canada en de VS worden ge
een retourprijs van f 620
York) of f 680 naar Mo
betekent een nieuw goedk<
in de prijzenslag van het
luchtverkeer.
Hoe laag die prijzen zijn
ken uit het feit, dat volgen
tarieven de goedkoopste, a
winter en dan nog slechts
gen geldende retourbiljette
zo duur zijn en gewone ret
zelfs driemaal. De retourbi
de komende emigranten-vlue
uitgeschreven voor een verb
rika van bijna 11 weken.
De eerste vlucht vertrekt
dam op 25 juni. De terugrt
York en Montreal wordt
11 september. De reizen w
ganiseerd door een cooper;
nisatie in de levensmiddel?
gelegeneid van haar 50-jai