Papier voor UW pen
ONZE PUZZEL
Het éérste nieuws...
de béste., de éérste!
Jubilea in 1965
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 2 JANUARI 1965
DOOR
Walter Breedveld
Dode en zwaar
gewonde bij
autobotsing
Paters H.H Harten
(Advertentie)
HELDEN99 schuit) en vanwege de aesthetie. Velen
99 hier hebben schrik van de gevaarlijke
In uw blad van vrijdag 18 dezer bergwegen, vele buitenlanders hebben
■itond op de voorpagina een artikel schrik van de wegen langs het vaar-
over de „R.E.M."-operatie. Het ver- water. Ik acht mij niet geroepen pro-
haal van kapitein Erik Gerritse van motor te zijn in de kwestie van de
de luchtvaartpolitie deed mij denken driebaanswegen en een en ander, doch
aan Jantje die „Indiaantje" had ge- wiJ moeten de zaak actueel houden,
speeld. Hij droeg een band om zijn Wie volgt? Ik vind het interessant dat
hoofd waarin twee kippeveren; vervol- W*J in de Stem 2 artikelen konden
gens was hij „gewapend" met een lezen over het Brabantse wegennet,
houten sabel en een plastic pistooltje, waarin men onze zuidelijke volksver-
Tijdens zijn spel vond hij een oude tegenwoordigers min of meer tot meer
varkensblaas en kwam juichend op mij ?Cx1V1Aj bewegen. Wij moeten op
af en zei: „Ik heb de blanke krijger hetzelfde aambeeld blijven hameren,
gescalpeerd". Dit was een leuk spel Pressie uitoefenen en niet aflatend, kan
met kinderfantasie waarvan ik heb geen kwaad, zie dijkbeweging op Texel
genoten. Bij het lezen van het man- autoritje van Twente naar Den
- Haag.
OUDENBOSCH, G. VAEL
KLAAGZANG
Europa o Europa
Europa o Europa
Met een atoomlijn in uw schoot
Een cadeau als zonder weerga
Wat men uw N.A.V.O. thans aanbood.
Europa o Europa
moedig verhaal van de kapitein draai'
de mijn maag rond.
Kapitein, ik geef u de verzekering
dat ik (waar ik nooit soldaat ben ge
weest en geen zeeman ben) rustig
met een motor vlet naar het „R.E.M."- -
eiland was gevaren, overtuigd zijnde ^r1J uw rijke oude cultuur
dat daar geen uitschot van het Neder- Jj*aar vrec*e die Gij voorstaat
landse volk aanwezig zou zijn en ook Ver bleekt reeds met het uur.
geen piraten.
Maandenlang heeft deze kapiteitn
zich voorbereid op deze „landing en
bijna drie maanden de „REM-Burcht"
verkend te water en uit de lucht.
Toen hij voet aan boord had gezet
„schoten ze als konijnen in hun hol". -
Ik maak mij sterk, dat toen de be- spreekt reeds, van Quo-Vadis
manning van deze „Burcht" deze held is hij die hierin voorga
had waargenomen tijdens zijn maan- koms een echt, volbloed Sadis-t,
denlange „verkenning", zij wel hebben
geweten met wat voor held zij te doen ^-uropa o Europa
hadden en zeer wel mogelijk is de be- *s Vw hierop, wel gesteld
manning binnenscheeps gegaan omdat ft1 ïs bIJ die hierop prat gaat
zij te fatsoenlijk was om de vertegen- Vurig, voor het bruutst geweld
woordiger van luchtvaartpolitie in zijn
gezicht uit te lachen. In een tweede ft opa 0 ,Turopa-
artikel van voornoemd blad staat ove- gesprekken zijn „atoom"
rigens een andere lezing. Dat de eS hen, niet wetend waar u, naar toe
„REM"-mensen foto's hebben gemaakt gaat
kan ik mij indenken en ik hoop dat ^iens sen die goeie, ook Sam Oom.
deze foto's zullen worden gepubliceerd.
Zulke feiten gebeuren niet dagelijks, Pa 0 ^irop?
Ben overigens overtuigd dat wij man- 1 m®£.Pe A«bom is geschied
nen hebben bij de politie en in het rTan Gij zult versteld staan
leger, gewone mannen, die werkelijk Wei Ö1J u> doch bij een ander niet.
heldendaden hebben verricht doch er-
over zwijgen omdat zij werkelijk hel- 0 Europa
den zijn. Dit was weer een donkere Beset toch de controlelijn
bladzijde in onze vaderlandse geschie- Dat deze enkel volgens pla-n
denis, waarom alleen maar te lachen Ue DOIhmen alleen voor u maar zijn
valt, hoe triest het ook is
Europa o Europa
BREDA J.S. Dan geeft Oom Sam en Ome Rus
Als Gij dan bent verguisd, aldra
KAMERS TE HEER EIkaar een vredeskus-
Dagelijks leest men in de dagbla- fturopa oEuropa
den „Kamers te huur gemeubileerd, S? ï11 Europese Oost en West
en met stromend water. Toevalliger- ft *ïr ln, "e armen te omhelzen
wijze heb ik zulk een „kamer" ge- Daardoor kan vrede zijn in het Euro
zien, en ik vond deze werkelijk af- nest.
grijselijk. Toen ik de voordeur opende Europa o Europa
sloeg een vieze lucht mij in het ge- .y kortzichtigheid ten spijt
zicht en ik had werkelijk het gevoel Verklaar hun, dat Ge alleen wilt gaan
dat ik van m'n stokje zou gaan. Na UP basis van neutraliteit.
3 smerige trappen te hebben beklom- C. KOELEN, MADE
men, belandde ik op een z.g. over-
loop, waar dan links en rechts de te
verhuren kamers zich bevonden. De
muren zijn van zulk een soort mate
riaal dat je bij de buren ieder geluid
Nieuwstraat 43,
LOERDES-ACTIE
De ijle warme stilte van de kraam-
waarneemt. En dan de toestand van kamer werd gevuld door een klein
de kamer zelf. Het woord erbarmelijk kindergehuil. Er is weer een nieuwe
is hier slechts op z'n plaats. Een toi
let is er wel. O ja, beslist. Maar
wat voor een!Van dit hokje behoeven
slechts 8 gezinnen gebruik te maken.
Het meubilair bestond uit gordijnen en
men slechts met 'n gezin of vijf te de
len. Ik ben ervan overtuigd dat het
de buren heus wel 2 dagen met elk
aar uit zullen houden. Alles wat men
wereldburger geboren. De eerste
woorden van de moeder zijn: „Dok
ter zit alles er aan, mist het geen
vingertjes of teentjes". Is nu de
vraag: „Is het een jongen of een
vloerbedekking. De keuken behoeft meisje", niet meer belangrijk' De va-
der kijkt met ontroering naar het klei
ne ding en probeert dan stiekum zijn
grote vinger in het knuistje van het
kleintje te stoppen, Ja, Goddank, het
ziet is vies, vuil, smerig en de lucht kind is gaaf en reageert normaal Dan
is er allesbehalve fris. Maar nu komt kan het trotse oudergeluk pas goed
het!! De huur van een zon hok be- opbloeien
draagt f 35. Heus, geachte medemens! Vader en moeder krijgen het druk
U behoeft hier slechts f35,- per week en wel zo druk dat zij totaal vergeten
voor neer te tellen aan een stel woe- dat ze heel even bang zijn geweest dat
keraars die er waarschijnlijk genoegen hun kindje niet gezond was Ze vin-
in scheppen een kapitaal uit jongelui den dit nu al vanzelfsprekend en ge-
hun zak te scheuren, die vaak in de woon Dit is nu een van de kleintjes
moed der wanhoop zo'n overeenkomst waarvoor zoals het er uitziet
aangaan omdat ze niet weten waar ze geen actie gevoerd hoeft te worden
hun, vaak in sneltreinvaart opgesnord Wat vinden we het toch allemaal
2 persoonsledikantje en kinderwiegje gewoon dat onze kinderen gezond en
neer zullen zetten. Goed ze wonen! goed zijn. We willen meestal niet den-
Maar ik vind het verschrikkelijk en ik ken aan de zorgen rond een kindje dat
hoop dat u deze brief zult plaatsen niet zo gezegend is. We beseffen niet
speciaal voor die mensen die er beter
aan doen hun kindje maar ongetrouwd
te verzorgen, en ongetrouwd liefde te
geven, dat is in ieder geval beter dan
die stumper ziek te laten worden of
misschien gebeten door de nog waar
schijnlijk aanwezige insekten.
vo'doende dat we O. L. Heer wel
moeten danken dat ons gezin niet hoort
bij de velen (1 op de 11 gezinnen),
waar een van de kinderen niet zo is
zoals, wij het in onze oudertrots graag
zien.
Laten we ons daarom eens bezinnen
Waar ik woon mocht de huur niet wanneer we onze gezonde kinderen
omhoog omdat het toilet buiten stond, zien spelen. Wat een hemelse gave is
hoe is deze toestand dan mogelijk? dit gezonde kind. Help nu eens min-
Ik kom uit Oosterhout, maar waar ik stens twintig Dongense kleinen naar
het over heb is het moderne Breda. Lou-des te laten gaan.
Ik hoop dat de overheid hier een einde Niet om wonderen te zien maar om
aan maakt, nog deze week Druk de steun bij het dragen van' hun lot
huur van deze krotten van f 35.- naar Dacht u dat deze smeekbede waar
f 3.50 of roei ze uit. De woekertijd wij allen ouders van gezonde kinderen
heeft reeds veel te lang geduurd. En achter willen staan, geen gehoor
mochten eigenaren van deze panden zou vinden? Daarom ouders van alle
dit artikel lezen, dan hoop ik dat ze gezonde kinderen, help ons!
het tien maal herlezen, net zo lang Per kind kost dit f 250.-.
tot ze hun eigen misdaad inzien en met
vreugde goed maken met hun huur
ders, wat al zo lang geduurd heeft.
Dan zullen ook deze meest jong ge
huwde stumpers ook prettige feest
avonden hebben.
En als dan "alles geregeld zal zijn
dan is het tijd dat we met vreugde KERK GINNEKENSTRAAT
zeggen: Voorspoed in 1965.
OOSTERHOUT W.K.
Het gironummer van deze Lourdes-
actie is 1066777 t.n.v. Herwonnen Le
venskracht.
DONGEN
Een vader van gezonde kinderen.
(IV)
DRIEBAANSWEGEN (V)
Beste heer uit Ulvenhout De inwoon
ster uit Breda heeft u reeds een ant
woordje gegeven op uw briefje van
14 dagen geleden. Nu wil ik er ook
Als ik een snelheid van 80 km een mjjn antwoordje aan toevoegen. Zij
matig gangetje vind, wil dat niet zeg- heeft mij heel wat beter begrepen dan
gen dat ik op bedoelde wegen sneller u. Wanneer u van mening zijt, dat die
njd dan 80 km p. uur en als ik dat nn, uit rijnaart 'n welgesteld persoon
d,9£n, met blJVJ ,ee,n snel.,heid van is, dan bent u er heel ver naast. In
90 a 100 km p.u. vlak langs de bomen aUe oprechtheid is het tegenoverge-
dan heb ik de meeste kans de weg stelde de waarheid. Het ging bij mij
Jovensgevaartok to maken voor mezelf niet over de verkot>p van die kerk
levensgevaarlijk te maken voor mezelf
Dat men vloekte toen de Duitsers in
dertijd er om de andere boom een uit
haalden zegt ons niets. Tegenwoordig
offert men zoniet alles dan toch zeer veel
voor het veilig verkeer. Dhr. Jaspers
wil om beurten het verkeer van de
linker en de rechterbaan van de drie-
baansweg de middenstrook laten berij
den. Hij is van mening als men de bor
den van inhalen verboden op zijn initia
tief plaatst, dat men dan geen overtre
ding zal begaan wat dit betreft. Het
om beurten de middenstrook berijden
wordt een mooie puzzel op de weg en
als men 3 a 5 km netjes in de rij
moet blijven op de buitenstrook van
de weg en men wordt dan losgelaten
maar wel over dat dubbeltje voor de
kerk. U vraagt mij of ik dat ene dub
beltje dat ik meer geven wil, niet wat
weinig vind? Ja het is heel weinig,
maar als diegenen, die nog niet een
dubbeltje per week gaven, er ook eens
zo over dachten, en één of meer dub
beltjes gaven dan zou dat dubbeltje
toch aangroeien tot een kapitaaltje
nietwaar? Hoeveel gelovigen boven de
18 jaar (gelukkig niet alle) zijn er
niet die nog niet een dubbeltje per
week, waarom de bisschop vraagt wil
len afstaan voor de noodzakelijke bouw
van nieuwe kerken? Terwijl zij allen
met een beetje goede wil daA éne dub-
opB het middengedeelte: dan =1
een race-partij op de middenbaan Vol
gens de heer Jaspers zullen bij snel
heden van 100 a 120 km op 4-baanswe-
gen die men goed kent geen ongeluk
ken gebeuren, dan rijdt r. en zo veilig
mogelijk volgens hem, ook voor andere
weggebruikers. Wat denkt hij ervan als
men met een vaart van 100 a 120 km
door de middenberm schiet? De mid
denberm van de weg DordrechtRot
terdam is gedeeltelijk beveiligd met
een heuveltje dat voldoende hoog is
zodat men 's avonds geen last heeft
van de lichten van tegenliggers. Naar
mijn mening gaat men met de zwaar
ste vrachwagen en met behoorlijke
snelheid hier niet door- of overheen
Ik heb circa 15 jaar geleden de A.N.W
B. gesuggereerd de betreffende in
stanties er toe te bewegen de auto
wegen langs de waterwegen te bevei
ligen niet een walletje grond ter hoog
te van 1 a l,25m hoog, dit zou een
zeer solide beveiliging geweest zijn en
kunnen geven voor dit noodzakelijke
en goede deel. Laat diegenen die in
deze aangelegenheid zo schromelijk te
kor geschoten zijn nu eens hun goede
wil tonen en blijven tonen, door niet
één zondag, maar alle zondagen dit
kleine offertje te brengen. Geloof me,
niemand zal daarvan armer worden.
MEDEMENSELIJKHEID
Hierbij danken voor de ondervonden
..naastenliefde" op het kantoor van de
P.T.T. Oude Vest.
In een lange rij staan we daar om
onze kerstpakjes af te geven. Het
loopt tegen 7 uur. Heel die middag
was het even druk. De ambtenares
bleek van moeheid vervult haar
eentonige plicht. Nee, meer dan dat,
zij blijft tevens vriendelijk inlichtingen
geven zegt zo nodig eer vriendelijk
woord. Zij is met elke cliënt een mo
ment persoonlijk bezig. Dat was mijn
indruk en ondervinding. Hulde aan
niet duur. Ook de scheepvaart zou er Sr/"*aBTpTT
ua o;; aUe personen verbonden aan de P.T.T.
moe nnoal Mnl i=«t v?n rfo afitojtoh die he' deze dagen 2o druk hebben
men noga eens last van de autolich- 7.=Ito
ten. De A.NW.B deelde mij hierop
mede dat dit niet mogeliik scheen, er
was nog eer» vooi «ming in de wet op
het jaagpad (uit de tijd van de trek-
met eentonig werk Zalig nieuwjaar
voor allen en enkele rustige dagen
worden u van harte gegund
BREDA A. Smits i<
KERSTAVOND IN
REITERSBOS
Donderdagavond verraste het stich
tingsbestuur van Ruitersbos in Breda
de bewoners van dit bejaardentehuis
met een sfeervolle Kerstviering. Het
gehele huis was met Kerstattributen
versierd, doch de recreatiezaal spande
de kroon. Aan lange tafels voorzien
van allerlei versnaperingen en getooid
met bloemen en levend kaarslicht, veel
stemmiger dan het dode licht van elek
trische lampjes, hadden alle bewoners
plaatsgenomen, toen de voorzitter
van het stichtingsbestuur, de heer Ver
meulen zijn welkomstwoord tot de gas
ten richtte. Hij wierp een terugblik op
het afgelopen jaar en hoopte dat de
bewoners hier een nieuw tehuis hadden
gevonden, waarin ieder zoveel moge
lijk vrij gelaten wordt in zijn doen en
laten, doch zich tevens bewust is tot
een gemeenschap te behoren. Hij be
sloot met namens het bestuur allen een
gezellig feest toe te wensen. De avond
werd toen begonnen met het voorlezen
van het Kerstverhaal door de direc
trice van het tehuis zuster van 't Ge
loof. Tussen de drukke werkzaamheden
door had het personeel nog de kans
gezien een Kerstspel in te studeren,
waarvan de uitvoering de Kerstsfeer
verhoogde. Onder leiding van de heer
Kennephaas voerde een koortje van be
jaarden zelf enkele welgekozen liede
ren uit, terwijl verscheidene Kerstlie
deren in community singing, ten ge
hore werden gebracht. Tot slot droeg
de directrice een Kerstgedicht van An
ton van Duinkerken voor en vervolgde
met een woord van hart tot hart, dat
waarlijk wel het beste was dat de avond
gebracht had. De voorzitter van het
comité van bewoners, de heer Meie
rink was de tolk der aanwezigen door
en het stichtingsbestuur en de direc
trice met personeel dank te brengen
voor de meer dan gezellige avond, die
de bejaarden van Ruitersbos hadden ge
noten.
BREDA, H. A. J. W.
JEEGDSCHEIDSRECHTER
Welke jongeman van 18 jaar leeft
niet in de ban van het voetbalspel. -
Duizenden jongens in de leeftijd van
12 tot en met 18 jaar spelen in de
jeugdcompetitie. Maar een grote han
dicap is, dat er een enorm tekort aan
arbiters is. Ieder die iets van voetbal
afweet, is er van overtuigd dat het
spelen van een voetbalwedstrijd zon
der scheidsrechter niet mogelijk is- De
K.N.V.B. organiseert begin januari
weer een cursus voor scheidsrechters
in samenwerking met de scheidsrech-
tersvereniging de (c.o.v.s.). Kom, geef
u op, het is leuk en dankbaar werk
en u doet er de jeugd een groot ge
noegen mee.
C. W. VAN AARD, COMPETITIELEI-
DER VAN DE JEUGDCOMPETITIE
K.N.V.B. AFD. NOORD-BRABANT,
KRING BREDA. NIEUWE INSLAG 16,
BREDA.
LEXINGT0H
CARNAVALSBALS (II)
Naar aanleiding van uw artikel over
carnavalsbals zou ik het volgende
naar voren willen brengen: 1. Het stre
ven naar «carnavalsbals en carnavals
vieringen is de laatste jaren steeds
toegenomen, (eerst waren er ongeveer
50 clubs terwijl het aantal inmiddels
verdubbeld is.) 2. Zodoende is het
helemaal niet verwonderlijk dat twee
of meer carnavalsbals op dezelfde dag
worden gehouden 3. Het bal van c.v.
De Kobolders en c.v. de Biggen was
me overigens al eerder bekend dan
het uwe. 4. Eerstgenoemde verenigin
gen hebben door samenwerking meer
tot stand gebracht. 5. Waar met twee-
en aan gewerkt wordt kan ook beter
zijn. 6. Ik geloof dat het wel prettig
is als er een keuze is tussen twee
bals, valt het ene tegen dan kun je
nog altijd naar het andere gaan. 7. De
beide bals worden in de kerstvakantie
gehouden, hetgeen de ouders op prijs
zullen stellen i.v.an. de studie van
hun kinderen. Hiermee besluit ik, beide
bals veel succes toewensend.
BREDA ALOIS JANSEN.
Presentator c.v. de Biggen en c.v. De
Kobolders.
CARNAVALSBALS (III)
Nar aanleiding van het schrijven
van de heer S.K. waarin verschillende
bezwaren werden geopperd tegen het
geven van twee carnavalsbals op 27
dec., heb ik het volgende op te merken.
Als dit volgens u geen zin heeft waar
om zijn er dan zoveel sociëteiten? Een
soos is misschien een geldzaak. Dit
is bij een carnavalsbal geenszins het
geval. Een carnavalsbal wordt op de
eerste plaats gegeven ter bevordering
van de carnavalsvreugde. Waarom dan
geen carnavalsbals op 27 dec.?
BREDA FRANS FOKKEMA.
Voorzitter c.v. de Kobolders.
CARNAVALSBALS (IV)
Toen ik enige dagen geleden in uw
blad een artikeltje over carnavals
bals las, heb ik ergens moeten lachen
Ik hoop niet dat de heer St. K. het
mij kwalijk neemt maar ik vind
hem kinderlijk. Daar ik al enige tijd
in Breda vertoef heb ik elke week ver
schillende aanplakbiljetten van soos-en
andere bals die op dezelfde dag wer
den gehouden, gezien. Daar is nooit
tegen geprotesteerd. Maakt het nu een
verschil uit of het een carnavalsbal
is of een ander bal dat op dezelfde
dag gehouden wordt. Ik ben naar di
verse carnavalsbals geweest waar fk
me verschrikkelijk verveeld heb, maar
ik kon die avond niets anders doen,
daar er geen andere bals die avond
waren. Als het ene bal nu verveelt,
kan ik nog altijd naar dat andere
gaan. Hulde aan beide bals.
J. SIKKEMA,
VERONICA
Waarom moet radio Veronica nu ver.
dwijnen?, vragen wij ons af. Het ver.
dwijnen van deze zender zal veel teen,,
agers teleurstellen maar ook oudere
mensen. Kunnen de vrienden van
Veronica daar nou niks aan doen?
Wij moesten er zo over denken: Vero»
nica van de baan, het luistergeld ge*
daan.
SPRUNDEL. M. ROKS,
„Wat zouden ze denken?" „Ze zou
den misschien denken dat ik er stie
kem tussenuit was gegaan". ,,Ik zal
Godefrieda een briefje laten schrijven
dat ik het goed heb gevonden", zei
Godefriedus met een speels spotlach
je. ,,Dat kun je dan laten zien als
ze vragen hoe het in elkaar zit". Toon
Meerwijk kreeg een kleur, hij snapte
de plagerij niet direct. Toen begon
hij hard te lachen: „Dan sta ik hele
maal voor aap ,,'t Is mooi aange
boden, Godefriedus, bij ons zou geen
een boer dat doen. Toch zal ik er
voor bedanken. Over zeven jaar ben
ik zelf wel zo ver dat ik paard en
kar kan kopen". Het ging nu prima
met Toon Meerwijk. Hij had een in
nemend gezicht ondanks de sproeten
en zijn dor hooikleurig haar. Hij kon
leuk vertellen over de oude heerlijk
heid Bokhoven en hij kon ontzaglijk
hard fluiten op zijn vingers Hij at
niet schrokkerig, de soep slurpte hij
niet naar binnen, hij liet geen boeren
of winden vliegen en hij vloekte niet.
Zondags dronk hij een paar glaZen
bier, door de week kwam hij nooit
in een herberg,iets wat de laatste
tijd onder boerenknechten meer en
meer een kwade gewoonte was gewor
den. Marjan kon bijzonder goed met
hem opschieten, ze stopte hem zo
veel lekkere dingen toe dat hij er
verlegen van werd. Over een ding was
ze niet helemaal gerust. Als hij zon
dags niet naar Bokhoven ging, stapte
hij na de vieruurs boterham wel eens
naar Den Bosch. Wat deed zo'n jonge
snuiter alleen in de stad? Op een
keer vroeg ze het, dan was ze daar
tenminste over gerustgesteld, of ze
zou hem anders moeten gaan bekij
ken. ,,Wat ik daar doe, Marjan? Niets
bijzonders. Ik loop er maar wat te
lopen. Soms ga ik een glas bier brin
ken bij De Paternoster of De Meie-
rijsche Kar. Is daar' iets op tegen?"
„Nee, Toon", haastte Marjan zich te
zeggen. „Ik vroeg het zo maar. Vind
je het niet verdrietig om alleen door
de stad te dwalen? Of ben je dan
bij kornuiten? „Nee, Marjan, ik heb
geen kornuiten in Den Bosch, daar
taal ik ook niet naar. Ik vind het
plezierig om op mijn dooie gemak
te lopen prakkizeren". Even staarde
hij voor zich uit en zei dan opge
wekt: .Er is een groot verschil tus
sen de mensen hier en bij ons. Hier
klitten ze altijd bij elkaar, bij ons
zijn ze veel liever alleen. Misschien
komt dat omdat het zo open en wijd
is. Als Godefriedus en ik op d,e ak
ker aan het werk zijn, staan we
maar een paar meter van elkaar af;
als Godefriedus op de akker bezig is
en ik in de wei, is dat nog maar
een roep afstand. Als jij bij ons een
perceel gras gaat maaien, moet je
eerst een half uur lopen en dan zie
je de hele voormiddag niets anders
dan je zeis en soms een grashaas".
„Ik begrijp het", zei Marjan. „Bij
jullie is alles vlak, daarom kijken
jullie ook veel verder dan wij". Even
was het stil en dan begon hij even-
dig over De Bosch te praten. De
wallen waren afgegraven, de poorten
afgebroken Ze waren er heel wat
van plan. „Ik heb het gezien", zei
Marjan. „Het gaat er wild aan toe-
Waar is het allemaal goed voor?"
„Het zal wel ergens toe dienen,
Marjan. Die dingen zie ik graag, me
dunkt dat daar vooruitgang in zit.
en en dan zie ik hoever zeTHkijkl
Ik ga kijken en dan zie ik hoever ze
zijn; twee weken later ga ik weer
dan zijn ze weer een stukje verder."
Marjan kon het nut van die vooruit
gang niet inzien, daarom vroeg ze:
„Ben je hier graag, Toon?" „Ja, Mar
jan, mirakels graag. Ik kan hier veel
leren; het eten, de ligging en 't loon
zijn wonderlijk goed en jullie zijn
beste mensen. Godefriedus" arm be
gint nu goed te beteren. Daar ben
ik blij om voor hem, maar wat mij
betreft mag hij nog wat nakuren,"
zei hij met een verlegen-plagerige
glimlach. „Dat zal ook wel", dacht
Marjan. „Ik denk dat je het volgend
jaar de hele zomer nog wel hier kunt
blijven. Daar zal ik het wel op aan
sturen."
F)e verstandhouding tussen Toon
Meerwijk en Godefrieda was
ook goed, hoewel heel anders
dan met Marjan. Godefrieda had hem
vanaf het eerste moment gezien als
een vreemdeling, waar ze nog niets
van af wist. Ze was wel vriendelijk,
maar wat gereserveerd. Sterk sprak
tot haar verbeelding, dat hij uit Bok
hoven kwam; niet ver daarachter be
gon het Land van Heusden en Altena,
dat haar hevig had geboeid toen ze
daar was geweest met Jan Griniau.
Ze was ook met hem in Bokhoven
geweest, een vriendelijk, dromerig
dorpje met de brokstukken van het
vroegere kasteel en een eeuwenoud
kerkje waar alles altaren, beelden
en balkkronen uitgevoerd waren de
miniatuurmaat van het kerkje zelf.
en waar een magnifiek door de be
roemde Antwerpse beeldhouwer Aert
Quellinus gekapt grafmonument te
zien was van een heer van Bokhoven
graaf Engelert van Immerzeele
en zijn gemalin Hélène uit het Fran
se geslacht De Montmonrency. Ze
waren naar de pastorie gegaan waar
de pastoor, een norbertijn, een ken
nis van Jan Griniau, hen heel vrien
delijk had ontvangen en hen daarna
had rondgeleid door zijn klein do
mein. Hij had hen gewezen op een
fraai huis met gotische ramen waar
vroeger rechtspraak werd gehouden,
en het lakzegel van de „President
der rechtbank van Bouckhoven" een
gekroond schild met vier kwartie
ren, laten zien. Een stukje van de
dorpsweg met hoge, statige iepebo
men, eens de oprijlaan naar het kas
teel, noemden de dorpelingen Singel.
Welk ander dorpje van tweehonderd
zielen heeft een singel? Meer was er
niet over van de vroegere glorie. Het
dorpje lag er rustig te dromen langs
de Maas; het had in tegenstelling
tot andere dichtbij gelegen dorpen als
Ammerzoden en Hedel, een uitge
sproken Brabants karakter. Er was
niets Gelders aan, noch in de bouw
trant van de boerderijen, noch in de
aard van de bevolking. Het was een
van de dingen waar Godefrieda graag
aan terugdacht en nu was een jongen
uit die streek op de Dommelhoeve
gekomen. Hij leek in geen enkel op
zicht op Jan Griniau en toch werd
door hem de herinnering aan die
charmante avonturier met zijn grote,
warme liefde en zijn brutale vrijpos
tigheden, veel sterker dan eerst. Al
les kwam terug en werd weer levend;
in haar hart groeide het heimwee-
verlangen naar die gelukkig-verdrie
tige jaren.
Corns als ze Toon Meerwijk naar
Frieda zag kijken tijdens de
middagmaaltijd, kroop de onrust
in haar keel. Waarom eigenlijk? Het
meisje dat pas zestien jaar was ge
worden, sloeg geen acht op hem en
wat was er op hem aan te merken?
Niets! Een fatsoenlijke ijverige jon
gen, hij kon wat lezen en schrijven
en had een goed verstand; hij snap
te het direct als Godefriedus hem
iets uitlegde over het werk op de
groenteakker.
Toon Meerwijk was om vele rede
nen graag op de Dommelhoeve
maar het meest boeide hem Frieda
toch Hij zag het meisje niet veel,
de meeste dagen alleen tijdens het
middageten en 's avonds als ze ge
zamenlijk het rozenhoedje baden. Zij
had haar eigen werk waar hij niet
bij te pas kwam. Voor dag en dauw
ging ze met haar moeder naar de
Bossche markt en ze ventte de melk
uit in het dorp; de overige tijd hielp
ze haar grootmoeder het huishouden
te doen. Zijn houding tegenover haar
was verlegen-teruggetrokken, en zij
nam weinig notitie van hem. Als dat
een keer gebeurde, keek ze hem aan
met ongeveinsde verbazing, alsof ze
zich altijd afvroeg hoe hij aan die
grote sproeten en die vreemdkleurige
haardos kwam. Ze plaagde hem niet
om zijn hooihaar wat anderen wel
eens deden, ze keek maar vol ver
bazing en tegenzin. Maar juist dat
kijken bracht hem in verwarring. Als
ze tegen hem lachte met haar mond
vol kleine, roomwitte tanden half o-
pen, raakte hij helemaal van de kook.
Hij vond haar ontzaglijk lief, bijna
mirakels lief. Haar haar was zwart
als van een zigeunerin en Ze had
een huid van een volrijpe perzik.
Een heel ander meisje dan de stijve
boerentrienen uit het dorp.
Degin september werd het plotse-
ling heel anders. Godefrieda
kreeg een lichte ontsteking aan
het rechteroog waar ze veel hinder i
van had doordat het oog erg traan
de. Ze legde er in leswater gedrenkte
watten op en deed een oogdoek voor.
Dit was erg vermoeiend voorzl bij
het markten waar ze van het goede
oog veel moest vergen. Besloten werd
dat Toon Meerwijk een paar dagen
mee zou gaan. Dat beviel de jongen
niet. Markten en met melk venten
waren geen bezigheden voor een jon
geman. Toen hij nogal stuntelig te
genpruttelde, maakte Godefriedus
daar vlug een eind aan. „Het moet"
zei hij kortaf.
Het beviel hem veel beter dan hij
had verwacht. Het was gezellig tus
sen al die menen te zijn, de uren
vlogen voorbij in het marktrumoer.
Op de woensdagse grote markt amu
seerde hij zich kostelijk met de koop
lieden; de humoristische manier
waarop zij de raarste dingen pro
beerden te slijten aan de boeren,
burgers en buitenlui, was een vol
komen nieuw evenement voor de jon
gen uit het kleiland.
Horizontaal: 1. dood lichaam; 6. soort
bril; 11 rondhout; 12 plaatg in Enge
land: 14 water in Friesland; 15 maand;
18 steen; 19 muziekinstrument; 21 stof-
maat; 22 kledingsuk; 24 kern; 25 he-
zelfde; 27. Visnet; 28 bedorven; 29 leef-
ijd (Fr.); 30 soort poeder; 33 aan land
gaan; 34 kindergroet; 35 schrijfbehoef
te; 38 meisjesnaam; 39 de somma van
(afk.); 40 bevestiging; 41 landbouwwerk
tuig; 42 N. V. (Duitse afkorting); 43 vo-
gelprodukt; 45 schoeisel; 49 zoals de
akten getuigen (Lat) 50 zedig; 51 on
gerustheid; 53 boom; 54 zeepwater;
56 plaats in Gelderland; 57 selenium
(afk.); 59 reptiel; 61 insekt; 63 titel
(afk.); 64 plaats in Frankrijk; 66 pret:
68 rivier in Gelderland; 70 jongensnaam
71 zout water; 73 zangnoot; 74 hache-
75 gunstige bekendheid.
Verticaal: 1 bouwmateriaal; 2 spoe
dig; 3 karakter; 4 jongensnaam; 5 kle
dingstuk: 6 steerisoort; 7 goud (Fr.);
8 herkauwer; 9 keurig; 10 uitdagen;
13 huid; 16 reeds; 17 deel v. e. boom;
19 sterkte; 20 vreemd; 23 enkelspel; 24
soort sport; 26 nagerecht; 29 gravin
van Holland; 31 reptiel; 32 Frans pers-
voornaamw.; 35 geestelijke; 36 metaal;
37 bid (Lat.); 44 Europeaan; 46 deel
v.e. kachel; 47 lengtemaat (afk.); 48
overal; 49 gesloten; 50 muziekinstru
ment; 52 klaar; 55 vaas; 58 bijwoord;
verzoek; 60 deel v.h. dak; 62 wijze
van betaling; 65 beetje; 66 kippeneigen
schap; 67 koeiemaag; 69 ontkenning;
71 onmeetbaar getal; 72 Fr. lidwoord.
Horizontaal: 1 eed; 3 na v.; 5 bajo
net; 10 rai; 12 are; 13 aai; 14 ka;
16 spar; 18 lam; 19 ede; 21 mal; 23
ERMELO Bij de botsing tussen een
bestelwagen en een personenauto op
rijksweg 28 (Amersfoort-Zwolle) onder
Ermelo is een persoon gedood en een
ander zeer ernstig gewond.
De auto's kwamen uit tegenovergestel
de richting. De bestuurder van de be
stelwagen, de 20-jarige D. L. Best,
kwam om het leven. In de personenauto
zat de 41-jarige arts L. T. Ang uit
Hoogeveen. Hij is opgenomen in het zie
kenhuis te Ermelo.
vaal; 25 mama; 26 sigaar; 28 rete;
30 ala; 32 roem; 34 erin; -36 plooi
39 leer; 41 edda; 43 heel; 45 eert; 47
mooi; 49 tarn; 51 aster; 54 toon: 56
eden; 58 gat; 60 sate; 62 ideaal; 65
vest; 66 apis; 68 ems; 69 her; 70 ark;
7l stom; 73 st; 75 lor; 77 eva; 78 lsk;
80 globaal; 81 rem; 82 gil.
Verticaal: 1 eek; 2 dr; 3 nip; 4 vara;
5 belle; 6 jammer; 7 oa; 8 niemand;
9 the; 11 asla; 15 ami; 17 avro; 20
dal; 22 agio; 24 arme; 26 sap; 27 arie;
29 tere; 31 ara; 33 ella; 35 iets; 37
leo; 38 ohio; 40 eend; 42 die; 44 etna;
46 rand; 47 mug; 48 otterlo; 50 reep;
52 stram; 53 rel; 55 ostara; 57 eist;
59 ave; 61 takel; 63 eems; 64 ass; 67
isar; 69 heg; 72 olm; 74 tol; 76 ob;
79 kg;.
50 jaar priester: 25 juli de paters Euse-
bius Rinkes, Rome - Wilfried Martens,
Valparaiso - Romuald van Kalveen, Nu
land - Felix Marchand, Valparaiso - Egi-
dius van den Boogaart, Rio de Janeiro.
40 jaar priester: 2 augustus de paters
Ant. Hulselmans, Valkenburg - Franc.
Wakkers, Portugal - Eloi Kee, Brazilië -
Mauritius v. d. Veer, Brazilië - Philiber-
tus Braun, Brazilië.
25 jaar priester: 28 juli de paters Mat
thias Schoenmaker, Weiteveen - Pancra-
tius Heideman, Cook-eilanden - Arnuld
Bijmoer, Brazilië - J. Manders, Hintham
- Theod. Tabak, Brazilië - Modesto Broe
ken, Lissabon - Irenaeus Lambregts, In
donesië - Paulinus v. d. Rijt, Brazilië -
Arn. Groot, Lissabon - Th. van der Lin
den, Formosa in Brazilië.
50-jarig kloosterfeest: 27 januari de pa
ters Cyrillus Grondhuis, Den Bosch - Ur-
banus van Leerdam, Peru - Thaddeus
Bouhuysen, USA.
40-jarig kloosterfeest: 25 september de
paters Clemens Baltus, Brazilië - Grego-
rius Verdonk, Lissabon - Henricus Her
mans, Den Bosch - Stanislaus Kleemans,
Nuland.
25-jarig kloosterfeest: 9 juli de paters
Martinus Verrijt, Nuland en J. J. Remijn,
Bavel.
27 oktober: Mgr. J. H. J. Tielbeek, bis
schop van Formosa in Brazilië en Wal-
ther Rovers, Indonesië - Liborius van
Oirschot, Formosa in Brazilië - Steph.
Brink, Cook-eilanden - Maxentius Heit-
könig, Indonesië - Pius Haarman, Brazilië
- J. Mooij, Rome - Theod. Grondhuis,
Brazilië - Donatus Mennen, Brazilië P.
Verschragen, Valkenburg.
