Dr. Mark Tralbaut
contra Wentinck
„PARANIMFEN"
VALLEN UIT
DE HEMEL
Een winkel
van Sinkel
OP 64
VELDEN
Opleiding van de Canadese luchtreddingsbrigade is seer zwaar
Varken zet
Utrecht
op stelten
Wop May
wê»
Polemisch boek
over gebroeders
Van Gogh
Gratis pleidooi
Liturgische kalender
DE GROTE DKW F102
NU VLOT LEVERBAAR
ROB
j
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 2 JANUARI 1965
9
Zo'n speurtocht boven de barre
wildernis, waarbij soms gevlogen moet
worden op een paar meter hoogte, stelt
zeer hoge eisen aan het lichaam en aan
de geest. Om een verongelukte machine
op te sporen in dichte bossen of een
vermist jachtgezelschap in de wilder
nis, daarvoor zijn doorzettingsvermo
gen en volharding onmisbaar. Het moei
lijkste van alles is evenwel om de
slachtoffers medische en andere hulp
te verlenen als ze eenmaal gevonden
zijn.
Deze laatste taak is die van een klei
ne keurtroep, bestaande uit mannen en
vrouwen, die de zwaarste eerste-hulp-
bij-ongeluk-cursus ter wereld met suc
ces hebben doorlopen, en die gezamen
lijk het „Parachute Rescue Squad" der
Canadese luchtmacht vormen. Menige
ongelukkige kerel, die bedreigd werd
door de dood in de ruwe wildernis van
het noorden, beschreef de daling van
een parachute-met-levende-hulp als de
verschijning van een engel.
Die hard geschoolde, volmaakt geoe
fende eerste-hulp-specialisten hebben
reeds heel wat stunts in de wildernis
volbracht: Kinderen hielpen zij ter we
reld komen, gewonden vervoerden zij
over honderden kilometers zwaar ter
rein, dwars door welhaast onbegaan
bare bossen en ravijnen naar een zie
kenhuis of nederzetting in de beschaaf
de wereld. Zij dalen neer bij de ge
wonden en zieken. Alles hebben zij bij
zich: verbandmiddelen, geneesmiddelen,
sigaretten, koffie, een draagbaar, ge
reedschap kortom, hun uitrusting is
wel eens genoemd een „Vliegende Win-
Een van de cahrmante comman
do's, even geestdriftig als haar
mannelijke collega's.
kei van Sinkel". Alleen etenswaren
hebben zij weinig bij zich, want anders
zou hun bagage te zwaar zijn. Zijn zij
eenmaal geland, dan moeten zij zorgen,
„van de wildernis" te leven. Hun trai
ning is er op gericht, alles te leren, wat
nodig is om uit de wildernis te halen
wat er aan eetbaars te vinden is.
Een bekende Canadese „Piloot der
Wildernis", Wop May, was de eerste die
het denkbeeld in de praktijk bracht
om „eerste hulp per parachute" te bren
gen aan verongelukten of verdoolden.
In 1943 was Wop belast met de scholing
van waarnemers voor de Canadese
luchtmacht in Edmonton, de plaats, die
bekend staat onder de naam „Poort van
het noorden". Niemand wist beter dan
Wop wat een vliegtuigramp in de wil
dernis betekent. Niemand wist beter
dan hij, dat hulp en redding in de re
gel slechts van de lucht uit kunnen
worden gebracht.
i
Wop riep vrijwilligers op uit het tech
nische personeel van zijn school. Hij
koos er vier uit, die in prima lichame
lijke conditie waren. Deze mannen liet
hij een zware opleidingscursus door
maken. Een jaar later werden deze vier
parachutisten officieel ingedeeld bij de
Canadese luchtmacht. De „para-hulp"
werd hiermee een erkend onderdeel
van de strijdkrachten.
Toen de oorlog was afgelopen, werden
die „hulpcommando's" ingedeeld bij
de Opsporings- en Hulpdienst van de
luchtmacht. Deze dienst is een zeer
samengestelde organisatie met als
enig doel: de redding van mensen
ongeacht wie het betreft in de wil
dernis. Het kleine, wit-zijden para-
reddingsinsigne is geworden tot een
symbool van moed en bekwaamheid,
een zichtbaar teken van de prestaties
die de para-redders moeten leveren
en van de grote risico's die zij ne
men.
iJT
fi
er
M
W. J. MUHRING -
Een paar jaar geleden werden enkele
j onge luchtmacht verpleegsters uitgeko
zen na een scherp onderzoek op uit
houdingsvermogen, moed en initiatief
uit tal van vrijwilligsters. Achttien we
ken lang volgden zij een zware cursus
om de wildernis te leren kennen en be
heersen. Zij beklommen bergen, span
den touwbruggen over diepe kloven en
maakten parachutesprongen gelijktijdig
met elf mannen, die evenals de jonge
vrouwen tot het medische personeel
der luchtmacht behoorden.
heid en gehardheid. Een der verpleeg
sters brak een been bij het maken van
een der tien voorgeschreven parachute
sprongen. Zij was erg teleurgesteld, dat
zij de cursus niet mocht voltooien met
haar ene been in het gips, maar gaf
zich meteen op voor de volgende cur
sus, die zou worden georganiseerd. De
overige verpleegsters voltooiden de op
leiding en werden de eerste vrouwen,
die het zozeer in aanzien staande para-
reddingsinsigne mogen dragen.
Veilig aan de grondziezo
Atlantische Oceaan bedraagt niet min
der dan 6500 km, maar te allen tijde zijn
deze koene mannen en vrouwen gereed
om uit te vliegen naar plaatsen, waar
een ongeluk werd gemeld of gevreesd
wordt. Inderdaad, in het hoge, ruwe
noorden van Canada vallen verpleeg
sters uit de lucht!
Dr. Mark Edo Tralbaut te Antwerpen,
die al een kleine honderd publikaties
over Vincent van Gogh op zijn naam had
staan, heeft er weer een aan toegevoegd.
Ze heeft tot titel „De gebroeders van
Gogh", is zwaar polemisch, en zal op 4
januari a.s. verschijnen. De schrijver richt
zich in felle bewoordingen tegen de kri
tiek op het Van Gogh-monument te Zun-
dert- en tegen de beweringen, als zou de
vriendschap tussen Vincent en Theo niet
zo innig geweest zyn als tot dan toe ge
dacht werd.
Men zal zich herinneren hoe de kunst
criticus Charles Wentinck deze stelling
in Elseviers Weekblad poneerde, hoe de
Zundertse archivaris Albert Delahaye
haar in ons blad weerlegde en hoe eerst
genoemde daa2-op eveneens in ons blad
repliceerde. Gelukkig is er nadien een
„wapenstilstand" gevolgd, die het moge
lijk maakte, dat de koningin Ossip Zad-
kines omstreden monument ongehfriderd
op 28 mei te Zundert kon onthullen.
Wie dr. Tralbout kent wist echter, dat
deze niet zou blijven zwijgen. Hij heeft
thans onder het opschrift „Lijkvliegen
en citroenkruid" uitvoerig de opvattingen
van Wentinck weerlegd welke studie
hij een gratis pleidooi noemt „geïmprovi
seerd voor een ingebeeld internationaal
kunsthistorisch gerechtshof ergens tei
wereld."
Dr. MARK TRALBAUT
en OSSIP ZADKINE
Burgemeester G. J. A. Manders laat aan
het pièce de resistance een uitgebreide
inleiding voorafgaan, waarin hij verslag
uitbrengt van de plechtigheden op de
onthullingsdag. De toen uitgesproken re
devoeringen zijn in extenso opgenomen
Ook de moeilijkheden rond de opdracht
aan Zadkine, waar Jan Engelman des
tijds bezwaren tegen had, zijn hier voor
het nageslacht vastgelegd. Een groot
aantal afbeeldingen illustreert dit waar
devolle boek, dat in opdracht van Zun-
c'erts gemeentebestuur door de firma W
Vorsselmans keurig werd verzorgd. Wij
hopen er nader op terug te komen.
WILLEM v. d. VELDEN
UTRECHT Een van de Utrechtse
veemarkt losgebroken varken heeft in
de afgelopen nacht zes Utrechtse agen
ten en hoofdagenten druk bezig gehou
den en de nachtrust van heel wat bur
gers verstoord. Om half een zag het
beest kans zich te ontworstelen aan het
touw waarmee politie-agenten het al
eerder losgebroken varken hadden vast
gesjord. In de veestallen was geen per
soneel meer aanwezig, zodat de Her-
mandads een hek en een stevig touw als
noodoplossing kozen. De bevestiging was
kennelijk onvoldoende, want kort na
half een werd het varken op de groen-
tenmarkt gesignaleerd. Een poLitie-auto
met twee hoofdagenten gingen er achter
aan. In een brandgang aan de Croese-
laan hadden de politiemannen evenwel
geen schijn van kans. Steeds raakten zij
het spoor weer bijster. Twee andere
politie-auto's werden nog ingeschakeld
en via de meldkamer van de Utrechtse
politie werden de auto's gedirigeerd
naar de straten, waar burgers het var
ken hadden gesignaleerd. Steeds meer
burgers werden uit hun nachtrust ge
haald en signaleerden bij de politie het
gedrag van knor. Tenslotte, nadat het
beest in de Vondellaan terecht was ge
komen, 2,5 kilometer van de vlucht-
plaats verwijderd, kregen de zes politie
mannen het knorrende dier onder con
trole. In de P. C. Hooftstraat werd het
tenslotte gevangen, maar toen was het
inmiddels al kwart over drie geworden.
Een uitstekend leerboek voor het mid
denspel is de serie over deze partijfase
samengesteld door prof. dr. M. Euwe en
Kramer. Reeds verschenen zijn belang
wekkende beschouwingen over de rela
tieve waarde der stukken, centrumfor
maties, diverse pionformaties, de strijd
om de open Ijjnen, zwakke pionnen, ty
pen van koningsaanval, de verdediging,
het laveren, de afwikkeling, bekende te
kortkomingen en nu als sluitstuk een
prachtig boekwerkje over de individuele
styi.
Op frappante en boeiende wijze wordt
aan de hand van een 38-tal partijen een
inzicht gegeven in de stijl van beroemde
spelers uit het heden en verleden. Het
genuanceerde patroon van de verschil
lende schaakstijlen zal op de lezer stellig
een grote indruk maken. Ook de grote
instructieve waarde van dit kostelijke
boekje dat zeer billijk in prijs is
is aan geen twijfel onderhevig. De uit
geversmaatschappij is Van Goor Zonen,
's-Gravenhage. Een kleine kritische kant
tekening is wellicht een opmerking over
de stijl van de befaamde schaakmatador
Najdorf, wereldrecordhouder van het
blindspel - 45 borden tegelijk. Zijn kracht
ligt terecht in de dynamische behandeling
van midden- en eindspel. Hierover is geen
misvatting mogelijk. De auteurs menen
echter, dat hij de openingen minder goed
speelt en dit is volgens mij een onder
schatting van zijn capaciteiten. Zijn par
tijen leren integendeel dat hij juist op
dit terrein een grote inventiviteit aan de
dag legt. Ter illustratie volgt hieronder
een zojuist door hem gespeelde partij uit
het kampioenschap van Argentinië, waar
in hij op onomstotelijke wijze de opvat
ting van de auteurs weerlegt.
Wit: Najdorf Zwart: Palermo
Gespeeld in de wedstrijd om het kam
pioenschap van Argentinië 1964.
Slavisch
1. d2-d4, d7-d5 2. c2-c4, c7-c6 3. Pgl-f3,
Pg8-f6 4. Pbl-c3, d5xc4 5. a2-a4, Lc8-f5
6. e2-e3, e7-e6 7. Lflxc4, Lf8-b4 8. 0-0
Pb8-d7 9. Ddl-e2
(Een bekend alternatief is 9. Db3 met
de grappige grootmeester-remisevariant
9 a5 10. Pa2, Le7 11. Db7:, Tb8 12,
Da6, Ta 8 en herhaling van zetten)
9 Pf6-e4 10. Lc4-d3!
(Een belangwekkend pionoffer. Men
zie 10 Lc3: 11. bc3:, Pc3: 12. Dc2, Ld3:
13. Dd3.\ Pd5 14. La3 en zwarts rochade
is verhinderd of 10 Pc3: 11. bc3:, Lc3
12. Tbl met uitstekende perspectieven)
24... Db2 volgt 25. Tabl en de zwarte da
me is gevangen.
SCHAAKRAADSEL
De onderstaande stelling is een eind
spelcompositie, die echter vele trekken
gemeen heeft met een eindspel uit de
praktijk. De winstvoering voor wit is
ongelooflijk fraai en bepaald leerzaam
door de vele combinatierijke resources.
10 Pd7-c5
(Een originele tegenparade, die echter
door Najdorf volkomen ontzenuwd wordt)
11. Ld3-c2
(Op 11. dc5: volgt uiteraard 11 Pc3:
12. bc3:, Ld3:)
11 Lb4xc3 12. b2xc3 Pe4xc3 13. De2-
el!, Pc5-e4
(Het enige)
14. Lcl-a3!
(De ene krachtzet volgt na de andere)
14.. Pc3-d5 15. Del-bl!, Ta8-b8 16.
Lc2xe4, Pd5-c3 17. Le4xf5!
(Een dameoffer voor drie lichte stuk
ken, dat echter gezien de positie meer
dan voldoende compensatie biedt)
17 Pc3xbl 18. Lföxbl. Dd8-a5 19. Tfl-
cl, f7-f6 20. Tcl-c5, Da5xa4
(Langer weerstand had 20... Dd8 ge
boden)
21. Lbl-d3, 0-0
Op 21... Db3 was 22. Lc4, Dc3 23. Ta2
gevolgd)
22. Tc5-cl. Tf8-c8 23. Le3-c5, Da4-b3 24.
Ld3-c4 en zwart gaf zich gewonnen. Op
Oplossing
1. c5-c6!, Tc8xc6 (Gedwongen wegens dc
dreiging 2. Tc3 gevolgd door 3. a4!, ba4:
en 4. b5) 2. Tf3-f8+ü, Kg8xf8 3. g6xh7,
Tc6-c2-f- (De inleiding van een venijnige
verdedigingsparade) 4. Kf2-g3, Tc2-c3+
5. Kg3-g4 (Vooral niet 5. Kh4? wegens
5... g5+ en zwart wint) 5 Tc3-c4+
6. Kg4-g5, Tc4-h4! (Een tegenoffer, waar
door zwart nog juist de gevaarlijke vrij
pion op h7 onschadelijk kan maken) 7.
Kg5xh4, g7-g5+ 8. Kh4xg5 Kf8-g7.
(Het schijnt nu of zwart nog juist remise
kan maken)
9. h7-h8 Dame Kg7xh8 10. Kg5-g6!
(Bijzonder fijn omdat de tekstzet het
matnet om de zwarte koning dicht
knoopt). Zwart is verloren, want wat hij
ook speelt na 11. a3-a4, b5xa4 12. b4-b5
loopt deze vrijpion ongehinderd door tot
dame (Skuja en Giese).
ZONDAG 3 januari. Allerheiligste Naam
Jesus. Mis: In nomine. Wit.
MAANDAG 4 januari. Mis van het octaaf
van Kerstmis. Wit.
DINSDAG 5 januari. Mis van het octaaf
van Kerstmis. Tweede gebed H. Te-
lesphorus. Wit.
WOENSDAG 6 januari. Verschijning des
Heren of Driekoningen. Mis: Ecce. Wit.
DONDERDAG 7 januari. Mis van Drie
koningen. Wit.
VRIJDAG 8 januari. Mis van Driekonin
gen. Wit.
ZATERDAG 9 januari. Mis van de H.
Maagd Maria op zaterdag; Vultum.
Wit.
(Advertentie)
Kruissnelheid 135 km/u.
Flitsende acceleratie.
Schijfremmen op voorwielen.
Voorwielaandrijvinp.
Gesynchr. 4-versn bak. syst. Porsche.
Verzegeld koelsysteem
Vol-automatische motorsmering:
met meet zelf mengen 1
Geen olie verversen,
Roestvrije bumpers en wieldoppen.
Air-conditioning.
Gebitacte bodem.
Enorme kofferruimte: 600 Itr.
Zeer iuxueuse afwerking.
Groot aantal luxe extra's en
accessoires bij briis inbeareoen.
Doornboslaan 104, Breda, lal.
47650-47651
Wrakstukken van een vliegtuig
ontdekt op een bevroren meer
350 km ten noorden van Ontario.
Een alarmbericht gaat uit. Para
redders zijn nodig. Vliegtuig
motoren slaan aan. Korte tijd later
zweven uit de lucht een arts en
twee verpleegsters omlaag om
hulp te bieden aan de slachtoffers
van de ramp.
Canada's noordgrens, een natuurlijke grens van wildernis en witte koude, wordt steeds verder teruggedrongen.
De worsteling om de schatten dier onherbergzame gebieden vraagt steeds weer offers, ook mensenoffers. Een
motordefect, een botsing, een noodlanding in de bergen, in de sneeuw of in de noordelijke wouden betekent
veelal levensgevaar voor de betrokkenen. Daarom is een tweede kopregel, die men zo nu en dan in de
Canadese dagbladen aantreft: LUCHTMACHT ZOEKT VERMISTE VLIEGERS.
Geen enkele concessie werd die vrou
wen gedaan, omdat zij vrouw waren.
De verpleegsters, 22 tot 30 jaar oud,
moesten gelijke tred met de mannen
houden. Ja, soms overtroffen zij de
mannelijke cursisten zelfs in vaardig-
Tot dusver zijn er ongeveer tweehon
derd mensen, die dat insigne verover
den. Zij zijn de „Aristocraten der Eer
ste Hulp". Hun standplaatsen liggen
verspreid over een geheel continent. De
afstand tussen de Stille Zuidzee en de
Voor het vertrek wordt aan de hand van de kaart de actie zorgvuldig doorgenomen.
(Bijzondere correspondentie)
Het is de laatste jaren geen uitzondering, dat op de voorpagine's
der Canadese dagbladen in vette letters staat: VLIEGER IN HET HOGE
NOORDEN VERMIST - RAMP IN SNEEUW EN IJS. Want meer en meer
worden de Poolgebieden getrokken binnen de kring der activiteit van
het Canadese volk, meer en meer wordt de lucht boven die ijskoude
regionen bevlogen.