Vijfde deel van landbouwgrond
moet vier miljoen opbrengen
BONT
roos?
TRAITAL'
11. Mis in het Fries
VROEGERE DUEESE GERIEDEN INZET
Herrie om romp-kabinet S.P.D.
„BOER EN TUINDER" BEREKENT
Verzuiling beïnvloedt
benoeming internisten
PB ULO
Drukke Parijse agenda
voor NAVO-ministers
Student toegetakeld na
fel gevecht tegen drie
onbekende overvallers
Je Pelt
ene
Afstand is
erg groot
Praktisch recht
Scheve verhoudingen
Geen vuurwerk
te verwachten
zegt Luns
uw kind goed
beschermd tegen
Cuba wil betere
betrekkingen
met de VS.
9
Hagenaar
verweert zich
met kris tegen
politie
Voorlichtingsdag
universiteit Nijmegen
NED. CONTACT OVER ZIEKENHUIZEN
Hoofdredacteur
mr. Niessink
(52) overleden
Moskou-China-MLF-Engeland.
Gymnasium 1965
Mondeling Grieks
EN Latijn
weer verplicht
VERMOUTH
Sommigen
achten taal
niet goed
genoeg
Drie Indonesiërs
gedood in Straal
van Malakka
I gezellige avond
bijna bedorven
I door
maagzuur
Overstromingen
ontredderen deel
van Engeland
DE HEVIGSTE
ASTMA-AANVAL
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 15 DECEMBER 1964
(Advertentie)
NEW YORK De Cubaanse minister
van industrie majoor Ernesto Guevara
heeft in New-York verklaard dat de
regering van Fidel Castro positief staat
tegenover herstel van de „harmonische
betrekkingen met de Verenigde Staten,
maar niet wanneer dit betekent dat
hierbij voorwaarden moeten worden aan
vaard die door Washington worden ge
steld. Guevara, die sedert de beschie
ting van het V.N.-gebouw eind vorige
week door anti-Castro-gezinde vluchte
lingen, wordt bewaakt door de politie
op do meest stringente wijze, werd bij
de studio van de CBS „verwelkomd"
door 150 anti-Castro-demonstranten.
Van achter de politie-barricades klon
ken uit hun monden kreten als „moor
denaar" en „weg met Guevara".
Op de vraag of er fouten zijn gemaakt
sedert de revolutionaire machten op 1
januari 1959 aan het bewind kwamen,
antwoordde de minister: „Ik geloof dat
het Amerikaanse volk het recht heeft
te weten dat wij vele fouten hebben
gemaakt op economisch, agrarisch en
industrieel terrein en dat deze fouten in
hoofdzaak werden gemaakt door ons ge
brek aan voorbereiding".
(Advertentie)
Speciaalzaak in
met grote keus, erkende
kwaliteiten en gedegen vakman
schap:
GINNEKENWEG 35
Breda Tel. 01600—36834
(Van onze correspondent)
DEN HAAG Een 22-jarige Hage
naar, dakwerker van beroep heeft zon
dagnacht enkele politiemensen met een
kris naar het leven gestaan. Onder de
uitroep: „Daar rijg ik jullie allemaal
aan" stormde hij naar buiten nadat
agenten ter plaatse waren gekomen op
een telefoontje van zijn echtgenote. Bij
de vechtpatij die ontstond om de man de
kris afhandig te maken werden twee
agenten aan de hand gewond. Een van
hen kon gisteren geen dienst doen. De
man verkeerde enigszins onder drank-
invloed-
(Van onze correspondent)
NIJMEGEN Zoals al enige jaren ge
bruikelijk is wordt er ook dit jaar aan
de katholieke universiteit te Nijmegen
een voorlichtingsdag gehouden voor eind
examenleerlingen en hun ouders. Op za
terdag 2 januari 1965 zullen de rector
magnificus, de preses van het Nijmeegse
studentencorps en het hoofd bureau stu
dentenbelangen voormiddags een algeme
ne inleiding houden over de verschillende
facetten van het studeren aan de universi
teit. Deze algemene voorlichting wordt ge
geven in de Stadsschouwburg aan het
Keizer Karelplein en begint om 10.30 uur.
Na de algemene inleidingen wordt er
een lunch op de mensa aangeboden. Des
middags is er gelegenheid bij de hooglera
ren informaties in te winnen over de ver
schillende studierichtingen. Ook de senaat
^an het Nijmeegse studentencorps Carolus
Magnus, de moderatoren en studentende
nnen zullen aanwezig zijn voor het be
antwoorden van persoonlijke vragen over
he.t studentenleven, de studentenparochie,
militaire dienst en studietoelage.
(Advertentie)
(Van onze landbouwmedewerker)
Sedert enige tyd is een klein polemiekje aan de gang in enkele landbouwbladen
over de heffing van het Landbouwschap en het voorrecht van de georganiseerde
boeren en tuinders om minder heffing te betalen dan de anderen. Landbouwbladen
verschijnen eenmaal per week en zulk een polemiek sleept zich dan ook maar
langzaam voort. Toen indertijd de wet op de bedrijfsorganisatie in de Kamers be
handeld werd, is dit voorrecht bij amendement in de wet opgenomen. De wet doet
de publiekrechtelijke bedrijfsorganen rusten op de privaatrechtelijke organisaties.
Voor het landbouwschap betekent dit in feite, dat de bestuursleden worden aan
gewezen door de drie landbouworganisaties en door de drie bonden van landarbei
ders. De voorzitters van de vier gewestelijke katholieke boerenbonden zijn tevens
aangewezen floor de Katholieke Nederlandse Boerenbond als bestuurslid van het
schap. De voorzitter van de Katholieke Boerenbond de toporganisatie van de vier
gewestelijke bonden is tevens lid van het dagelijks bestuur van het schap.
alle werk betaaald, want er bestond toen
nog geen schap. Ook de ongeorganiseer
den hebben geprofiteerd van dit werk,
want er is geen enkel voorbeeld bekend
van een ongeorganiseerde, die een ho
gere melkprijs of een hogere tarweprijs
heeft geweigerd, als de boerenbonden
deze verworven hadden. Een ander ar
gument is dat een georganiseerde aan
contributie en (verminderde) heffing te
zamen over het algemeen evenveel be
taalt als een ongeorganiseerde aan de
volledige heffing.
Het zijn goede en zware argumenten
en toch rijst er in de praktijk nogal be
zwaar tegen. Een van de bladen die zich
bezighoudt met de polemiek. De Nieuwe
Veldbode, had berekend aan de hand van
de begroting van het Landbouwschap en
aan de hand van cijfers over georgani-
seerden en ongeorganiseerden, dat 40
percent van dc boeren de helft van de
heffing van het schap betaalt. Het blad
schatte dat deze veertig percent boeren
35 percent van de cultuurgrond in ge
bruik hebben. Dat zou dus betekenen
In theorie heeft elke georganiseerde
katholieke boer medezeggenschap over
de benoeming van een lid van het dage
lijks bestuur van, het Landbouwschap.
Men begrijpt echter dat in de praktijk
de afstand toch wel erg groot wordt.
In de meeste gevallen bestaat in Neder
land een plaatselijke boerenbond; een
aantal van deze bonden vormen samen
een kring; de kringen vormen samen de
gewestelijke bond: de gewestelijke bon
den samen de landelijke toporganisatie;
de toporganisaties samen het Landbouw
schap. De afstand tussen het schap en de
plaatselijke boerenbond is wel erg groot.
In de praktijk is de afstand tussen de
toporganisaties van gewestelijke boeren
bonden en de leden van de plaatselijke
bonden niet minder groot. Dit is een zeer
moeilijk vraagstuk, waarmede niet al
leen de organisaties in de land -en tuin
bouw te maken hebben.
Deze constructie van het benoemen van
bestuursleden van de publiekrechtelijke
bedrijfsorganen ligt verankerd in de wet
op de bedrijfsorganisatie. Alleen de wet
gever kan dit veranderen. Men mag dus
nooit aan het Landbouwschap verwijten
dat het geen vrije verkiezingen wil uit
schrijven tot samenstelling van het be
stuur. Wel kan men aan de wetgever
verzoeken de wet zodanig te verande
ren dat het mogelijk is het bestuur sa
men te stelleh op basis van vrije verkie
zingen. Wil men een vergelijking met
het parlement dan zou men kunnen
zeggen: alle Nederlanders brengen hun
stem uit voor de samenstelling van de
Tweede Kamer, onverschillig of zij lid
zijn van een politieke partij of niet.
Het staat daarenboven iedereen vrij kan
didatenlijsten in te dienen.
Als een bewijs voor de grote afstand
die langzamerhand ook in de vrije orga
nisaties is ontstaan tussen landelijk be
stuur en plaatselijke leden kan gelden,
dat de klacht over weinig zeggenschap
ten aanzien van het bestuur van het
Landbouwschap evenzeer komt van geor
ganiseerden als van ongeorganiseerden
Het vraagstuk is dan ook bij verschil
lende politieke partijen in studie.
Het voorrecht om invloed uit te oefe
nen op de samenstelling van het bestuur
van het Landbouwschap is voor de mees
te boeren een theoretisch voorrecht. Het
andere voorrecht van de georganiseerden
is echter zeer praktisch. De wet op de
bedrijfsorganisatie staat toe dat de geor
ganiseerden een deel van de contributie,
die zij betalen aan liun bond, mogen af
trekken van de heffing van het schap.
Deze aftrek mag echter nooit meer be
dragen dan 50 percent van de heffing.
Het bestuur van het Landbouwschap
heeft bepaald dat ten hoogste 70 percent
van de betaalde contributie voor aftrek
in aanmerking komt. In de praktijk komt
men echter zelden boven een aftrek van
50 percent van de contributie, omdat de
wet de grens van aftrek heeft gelegd bij
50 percent van de heffing, die men schul
dig is aan het schap.
Het zwaarste argument voor deze af
trek is, dat de georganiseerden zeer veel
betalen voor het werk dat hun organisa
ties doen ten bate van de landbouw. In
het verleden hebben de georganiseerden
dat een derde deel van de landbouw
grond de helft van de heffing moet op
brengen. Het is echter nog veel ernstiger
dan De Nieuwe Veldbode heeft geschat.
Het blad van de katholieke boerenbond,
Boer en Tuinder, heeft berekend dat de
ongeorganiseerde boeren slechts ruim 20
percent van de cultuurgrond in gebruik
hebben. Dat wil zeggen dat ruim een
vijfde deel van de Nederlandse land
bouwgrond de helft van de heffing voor
het schap moet opbrengen. De helft van
de heffing komt neer op ongeveer vier
miljoen gulden.
Hier gaat men zich toch wel afvra
gen of de verhoudingen niet enigszins
scheef getrokken zijn en of deze hoge af
trek van contributie wel geheel en al
gerechtvaardigd is. Heeft de wetgever dit
wel bedoeld, toen hij de bedrijfsorganen
baseerde op de vrije organisaties? Het
komt er immers op neer dat zij die de
helft van het geld inbrengen, geen zeg
genschap hebben over de besteding van
dit geld.
De vrije organisaties doen natuurlijk
zeer nuttig werk van de contributie die
zij innen. Maar doen zij ook nooit dubbel
werk? Doen ze voor een deel niet allen
hetzelfde werk? Er bestaat een commissie
die nagaat hoe het Landbouwschap kan
bezuinigen op zijn uitgaven. Zou mis
schien het doorlichten van het gehele
landbouworganisatiewezen door een on
afhankelijke efficiëncybureaü niet even
aanbevelenswaardig zijn?
AMSTERDAM In een artikel on
der de kop „Verzuiling" in het jongste
nummer van „Medisch Contactschrijft
de hoofdredacteur de arts C.L. van
Woelderen, het jammer te vinden enige
misstanden te moeten signaleren, die
het gevolg zijn van de invloed der ver
zuiling van buitenaf op de artsenwereld.
Er is een differentiatie ontstaan onder
de ziekenhuizen naar levensbeschouwe
lijke aard een differentiatie die volgens
de heer van Woelderen niet alleen ge
heel verklaarbaar is maar thans ook
nog geheel aanvaarbaar. Velen voelen
immers in benarde omstandigheden toch
de behoefte aan meer dan alleen ge
neeskundige hulp en dat die geestelijke
steun dan gezocht wordt in „eigen"
milieu is vanzelfsprekend. Dat daar
naast de overheids- en gemeentelijke
ziekenhuizen recht van bestaan hebben
zal niemand willen ontkennen, aldus
dokter van Woelderen. „Wij kunnen er",
zo schrijft hij „zeer wel begrip voor
opbrengen dat bij aanstelling van een
nieuwe specialist in een ziekenhuis op
levensbeschouwelijke grondslag naast de
bekwaamheid van de betreffende ook
zijn geestelijke achtergrond in aanmer
king wordt genomen bij de besluitvor
ming omtrent zijn benoeming.
Ons gaat het echter te ver als blijkt
dat bij een keuze uit een aantal niet
gelijk bekwame sollicitanten de minst be
kwame wordt gekozen uit hoofde van
zijn meer gerichte levensbeschouwelijke
overtuiging en activiteiten, onder voor
bijgaan aan het (gevraagde) advies bo
vendien van de medische staf.
Het besturend orgaan van het zieken
huis geeft hier toch wel blijk van een
gebrek aan inzicht inzake de taak van
het ziekenhuis en zijn specialistische
staf ten opzichte van de gezondheids
zorg.
Dit klemt te meer nu steeds meer
ziekenhuizen overgaan tot een half- of
geheel gesloten systeem, waardoor de
opgenomen patiënt na het moment van
opname, geen of bijna geen zeggenschap
meer heeft over wie hem zal behan
delen en ook de specialisten bij hun in
terne raadpleging en consultering bin
nen engere grenzen zijn gebonden dan
voorheen", aldus de heer van Woelde
ren, die tot slot zich afvraagt wat het
voor nut heeft er het zwijgen toe te
doen en de ogen te sluiten voor, naar
hij aanneemt te goeder trouw, gemaak
te fouten, die door het enkele feit van
er op te wijzen misschien eer. volgende
maal kunnen worden vermeden.
Met Kerstmis is het schip in volle
zee. Maar de kerstboom zal niet
ontbreken
DE VOLKSWAGENFABRIEK en het
warenkeuringshlad „DM" zijn tot een
schikking gekomen. Het blad had, zo
als bekend, de VW 1500 S onbetrouw
baar en niet aanbevelenswaardig ge
noemd, waarna de fabrikant een scha
deloosstelling van 15 miljoen mark
eiste.
(Advertentie)
(Advertentie)
wassen met
Een produkt van l'Oréal de Paris
UTRECHT Na een langdurig ziek
bed is in Utrecht op 52-jarige leeftijd
overleden mr. J. W. Niessink, die sinds
1 september 1957 hoofdredacteur van het
Utrechtsch Nieuwsblad was en daarvoor
in vele functies een rijke journalistieke
ervaring heeft opgedaan. Al geruime tijd
geleden kondigden de symptomen van
een gevaarlijke ziekte zich aan. Met tus
senpozen zag mr. Niessink nog kans lei
ding aan zijn krant te geven. De laatste
maanden werd hij evenwel weer in het
ziekenhuis verpleegd. Mr. Niessink werd
vooral bekend door zijn werk bij „Radio
Herrijzend Nederland", direct na de be
vrijding.
PAKIJS De ministers van buiten
landse zaken, defensie en financiën van
de vijftien landen van de Noordatlan-
tische Verdragsorganisatie kojmen van
daag in het A-vormige gebouw van het
Atlantische bondgenootschap in Parys
bijeen voor hun gebruikelijke december-
conferentie. Van deze conferentie mag
geen vuurwerk worden verwacht, aldus
de Nederlandse minister van buitenlands
se zaken, mr. J. M. A. H. Luns, vorige
week in de begrotingscommissie van de
Tweede Kamer voor buitenlandse zaken.
Wel zullen de deelnemende ministers
echter gelegenheid hebben tot nuttige
onderlinge contacten.
Behalve uit de ministers Luns, P. J. S.
de Jong (defensie) en dr. H. J. Witte-
veen (financiën) bestazt de Nederlandse
delegatie uit staatssecretaris J. C. E.
Haex (defensie) en de permanente ver-
(Van een onzer verslaggevers)
BENSCHOP De 22-jarige kweek
schoolleerling Herman V. uit Benschop is
toen hij 's avonds alleen thuis zat te stu
deren, overvallen door drie indringers
en ernstig mishandeld. Toen hij niets ver
moedend nadat er werd aangebeld de
voordeur, werd de deur met geweld te
gen hem aangedrukt.
Herman V. raakte bekneld tussen deur
en muur, maar wist zich te bevrijden.
Hij nam zijn toevlucht tot de huiska
mer. De drie mannen zetten hem achter
na. Zij droegen ver over het hoofd ge
trokken hoeden en donkere brillen. Er
bestond voor de jongeman geen moge
lijkheid meer om zonder het gevaar let
sel op te lopen tc ontkomen aan de in
dringers. De vechtpartij was onvermij
delijk. Herman V. pakte een ijzeren
staaf, die hij als verdedigingsmiddel in
de kamer had neergezet, en tijdens de
vinnige strijd die volgde, gelukte het
hem een van de drie bewusteloos te
slaan. De andere twee tegenstanders
vochten verbeten door en takelden zijn
lichaam met scherpe voorwerpen toe.
Door alle nog in hem aanwezige krach
ten aan te spreken, slaagde hij erin om
besmeurd met bloed en aan flarden ge
scheurde kleren de op circa 60 meter
afstand gelegen woning van de familie
Verbree te bereiken. Nadat hij had uit
geroepen dat er inbrekers waren, viel
hij bewusteloos in de hal van de woning
neer. De toegesnelde mevrouw Verbree
waarschuwde onmiddellijk een dokter en
de politie. De arts constateerde over het
gehele lichaam een reeks schaaf- en snij-
wonden. Ook had V. een enkelwond op-
geopen. waardoor hij zich slechts moei
zaam hinkend en enkele keren vallend
had kunnen voortbewegen.
Toen de politie, die post had genomen
op de uitvalswegen, op de plaats van de
overval arriveerde, was er van de da
ders geen spooi meer te bekennen. Her
man V. zelf had echter nog waargeno
men dat zijn drie belagers met een auto
(wellicht bestuurd door een vierde die
met de uitkijk was belast?) de wijk had
den genomen in de richting Polsbroek.
De ijzeren staaf in de voorkamer wijst
er op dat V. de overval verwachtte. Her
man V. is al eerder met het drietal in
contact geweest. Hij vertelde ons dat cir
ca een maand geleden, toen hij 's avonds
eveneens alleen thuis was. de drie man
nen aan de deur waren geweest en naar
zijn vader hadden geïnformeerd. Ze had
den een vreemde, onzekere indruk op
hem gemaakt. Zijn wantrouwen was ten
slotte geculmineerd in het voorgevoel
dat zij wel weer eens op bezoek zouden
kunnen komen. Toen hij donderdagavond
weer alleen thuis was, heeft hij om zijn
intuïtieve vreesgevoelens af te reageren
een ijzeren staaf in de huiskamer gelegd
teneinde zich, als de nood aan de man
mocht komen, te kunnen verdedigen.
Omtrent het motief van de aanslag
en het spoor van de daders kon de politie
nog geen concrete gegevens verstrekken
tegenwoordiger bij de Navo, dr. H. N.
Boon.
Op de eerste dag komen de politieke
problemen aan de orde. Vooral zo zegt
men in het Navo-gebouw in de Franse
hoofdstad, zullen daar de regeringswis
seling in Moskou, de Chinese atoomont
ploffing en de tegenstelling tussen Rus
sen en Chinezen met hun gevolgen voor
het westen worden besproken. In Parijs
wordt het als zeker beschouwd dat de
Britse minister van buitenlandse zaken,
Gordon Walker, een uiteenzetting zal ge
ven over de denkbeelden van zijn rege
ring over een Atlantische kernstrijd
macht MLFIn de contacten buiten
de conferentiezaal zal de zeggenschap
over een dergelijke kernstrijdmacht een
hoofdpunt zijn. aldus meent men in de
Franse hoofdstad.
De deelnemende ministers kunnen ver
der bij deze bespreking allerlei proble
men ter sprake brengen, zoals Cyprus,
Vietnam. Maleisië en Kongo.
De conferentie houdt zich woensdag
met militaire vraagstukken bezig. Een
van de onderwerpen is het rapport
dat tegen het einde van elk jaar wordt
uitgebracht over de inspanningen van
de lid-staten op militair terrein. Op deze
dag spreken de voorzitter van de per
manente groep, de Amerikaanse gene
raal Strothers, en de voorzitter van de
militaire commissie van stafchefs van
de lidstaten, de Belgische generaal Cu-
mont. Ook zal de studie van de mili
taire behoeften en de daartoe beschik
bare middelen waartoe op de voorjaars
zitting in 1963 te Ottawa werd besloten,
aan de orde komen, al is de daarvoor
opgerichte commissie nog niet klaar
met haar werkzaamheden. De meeste
landen waaronder Frankrijk, hebben de
door die commissie gestelde vragen be
antwoord, maar de werkzaamheden stui
ten op moeilijkheden van zowel politieke
als financiële aard.
De derde en laatste dag geeft de de
legaties gelegenheid tot hervatting van
de politieke beschouwingen. Ook wordt
dan beslist waar en wanneer de vol
gende voorjaarsconferentie wordt gehou
den. Als vaststaand wordt aangenomen
dat de ministers in mei in Londen bij
een zullen komen. Tenslotte is er dan
nog de vaststelling van het slotcommu
niqué.
De afzonderlijke gesprekken van de
ministers in de tijd van de Navo-con-
ferentie zijn zondag reeds begonnen. De
Canadese minister van buitenlandse za
ken, Martin, had een gesprek met zijn
Franse ambtgenoot Couve de Murville.
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, Rusk, had maandag een
gesprek met president Dc Gaulle van
Frankrijk. Ook zal de Amerikaanse be
windsman een gesprek hebben met mi
nister Luns.
De ministers Rusk, Gordon Walker en
Couve de Murville hadden maandag
avond ook weer de tot een traditie ge
worden bespreking met hun Duitse ambt
genoot, Schroeder over het vraagstuk-
Duitsland.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG Naar wij uit goede
bron vernemen is het de bedoeling bij
de eindexamens gymnasium B in 1965
het mondeling Latijn en Grieks beide
verplicht te stellen. Tot dusverre gold
de regeling, dat jaarlijks op het departe
ment van o. k. en w. geloot werd, welke
taal mondeling geëxamineerd zou wor
den, hetzij Grieks hetzij Latijn. Voor
de beoordeling van het niet-gekozen vak
werd dan het rapportcijfer als maat
staf genomen. Naar verluidt zouden er
in de praktijk nog wel eens opvallende
verschillen geweest zijn tussen deze rap
portcijfers en de resultaten bij de mon
delinge examens. Door thans beide klas
sieke talen voor het mondeling verplicht
te stellen zoals vroeger trouwens het
geval was denkt men een beter in
zicht te krijgen in de kennis van de
eindexaminandi.
CINZANO
WITMARSUM Zondagmorgen is in
het vormingscentrum „Vinea Domini" der
paters augustijnen te Witmarsum voor
het kader van de Roomsk Frysk Boun
voor het eerst de H. Mis opgedragen in de
Friese taal.
Celebrant was pater Halvard Hettema
ofm, rector van het Bonifatiusziekenhuis
te Leeuwarden. Diaken was drs. W. Roor-
da, secretaris van de bisschop van Gro
ningen. De gezangen in de Friese verta
ling zijn van de niet-katholiek Fedde
SINGAPORE Het Britse fregat
„Ajax" is in de Straat van Malakka be
trokken geweest bij een gevecht met
zes ongeïdentificeerde vaartuigen, waar
van verondersteld wordt dat ze uit In
donesië kwamen.
Bij een gevecht tussen een Australische
mijnenveger en twee kleine Indonesische
vaartuigen, vonden drie Indonesiërs de
dood. Twee werden gewond en vier ge
vangen genomen. Een Indonesisch vaar
tuig ontsnapte, maar op het andere had
de bemanning van de Australiër wapens,
munitie en papieren aangetroffen.
Een woordvoerder van het ministerie
van defensie in Singapore deelde mee,
dat op een eilandje bij Singapore nog
vier mensen waren aangehouden. De po
litie onderzoekt voorts berichten dat bij
Port Swettenham en Port Dickinson, op
de westkust van Maleisië, Indonesiërs
zouden zijn geland.
•3
Na het souper
plotseling last van 1
maagzuur. Maar de
gastvrouw heeft ge-
lukkig Norac. Eén ta-
bietje is voldoende.
Norac! Staat voor U
klaar bij Uw apotheker of
drogist. Voor 90 cent:
doosje met 25 tabletten.
ten produkt van Algcmeene NORIT Maatschappij
(Van onze correspondent in Bonn)
BONN De S.P.D.-kanselierskandi
daat Willy Brandt hoefde nog niet eens
een echt kabinet te vormen en toch heeft
hij bij de opstelling var zijn z.g. „romp
kabinet" al een aantal gepasseerde so
ciaal-democratische politici, die dachten
minister-portefeuilles te krygen tegen
zich in het harnas gejaagd. Een van
hen is Wenzel Jakscli, de Sudentenduit-
ser die had gedacht in Willy Brandts
romp-kabinet de naam „schaduw-ka-
binet' wordt vermeden omdat de S.P.D.
in niemands schaduw wenst te staan en
omdat het woord „schaduw" een on
gunstige bijbetekenis heeft als adspi-
rant-minister voor vluchtelingenzaken te
zullen worden opgenomen. Zulks is niet
geschied en nu is de vluchtelingengroep
in de S.P.D. erg boos op Wlly Brandt
en de rest van de partyleiding.
Het socialistische „romp-kabinet" werd
eind november opgesteld tijdens het par
tijcongres in Karlsruhe. Het omvatte
tien prominente socialistische persoon
lijkheden. Het zouden er eigenlijk negen
zijn geworden maar met de Beierse
S.P.D. ontstond ruzie over de kabinets
formatie omdat er geen Beierse socia
list was opgenomen. De Beieren verlan
gen namelijk dat Willy Bi andt in zijn
eventuele regering evenveel Beieren zal
opnemen als de Beierse chnstelijk-socia-
le unie als zusterpartij van dr. Ade
nauers C.D.U. er in de huidige regering
in Bonn heeft, namelijk vier (de minis
ters Hoecherl, Stuecklen, Dollinger en
Heek). Op het laatste ogenblik werd
toen nog de vorige Beierse S.P.D.-chef
Waldemar van Knoeringen (de „Rode
Baron") aan de voorlopige kabmetslijst
toegevoegd. Ook hij noemt als zijn ver
moedelijk ressort de bevordering der
wetenschappen, waarvoor Wlly Brandt de
bondsdag-vice-president prof. Carlo
Schmid al had aangezocht. Omdat er nu
twee „wetenschapsministers'waren, zag
Brandt er van af de verschillende poli
tici alvast een portefeuille toe te wijzen.
In Karlsruhe heeft S.P.D.-vice-voorzit-
ter Herbert Wehner Wenzel Jaksch la
ten weten dat de partij hem niet lan
ger kon dekken voor zijn voortdurende
aanvallen op de Westduitse televisie-om
roepen (die over het algemeen sterk
rood zijn getint). Deze t.v.-omroepen heb
ben verschillende documentaires over
vroegere Duitse gebieden in Polen en
Tsjechoslowakije gebracht, waarvan de
teneur de heren vluchtelingen-politici
niet zinde. Zij luidde namelijk, dat de
vluchtelingen aan 'n eventuele terugkeer
naar hun „heimat,, niet al te veel ge
legen is en dat de Polen en de Tsjechen
de vroegere Duitse gebieden toch maar
erg goed opbouwen en besturen. Wehner
liet Jaksch weten dat de partij de om
roepen net zo hard nodig heeft als de
stemmen van de vluchtelingen en dat
het derhalve uit moest zijn met Jaksch'
gehak op de radio- en t.v.-omroepen.
In vluchtelingen-kringen is daardoor de
indruk versterkt, dat het de S.P.D. er
in de eerste instantie omgaat aan de
macht te komen en dat men dan latei-
wel zal merken, wat zij met die macht
doet. Datzelfde zegt men trouwens bij-
de C.D.U. en het zal een van de kar
dinale argumenten in de komende ver
kiezingscampagne worden dat men de
S.P.D. niet kan vertrouwen, omdat nie
mand weet, wat zij met de macht zal
gaan doen, wanneer zij die eenmaal
heeft veroverd en dat alle toezeggingen
derhalve van nul en gener waarde zijn.
De partijleiding zal zich van haar
machtstreven ook niet laten afbrengen
door bepaalde artikelen in het veel ge
publiceerde Bad Godesbergse partijpro
gramma. Eindvonnis over Wehner on
der de vluchtelingen: men heeft van de
S.P.D. niets te verwachten, wanneer de
partij na de algemene verkiezingen van
september 1965 aan de macht zou komen.
Of Jaksch het bij dit afzeggertje van
Herbert Wehner zal laten, is niet be
kend. Wel is bekend, dat Wenzel Jaksch
lange tijd met het plan heeft rondge
lopen om met een eigen kieslijst (en
met de vluchtelingen achter zich) aan
de verkiezingen deel te nemen en daar
mede 15 tot 20 parlemenszetels te ver
overen. Dit zou een aanzienlijke ver
zwakking van het S.P.D.-potentieel heb
ben betekend. Herbert Wehner heeft
Jaksch begin van dit jaar dat idee
uit het hoofd gepraat. Met de belofte,
dat hij in het romp-kabinet zou worden
opgenomen als daspirant-minister voor
vluchtelingenzaken. Geen wonder, dat
Jaksch zich door Wehner nu enigszins
bij de neus genomen voelt
Schurer. Het nieuw communielied ill het
Fries was van T. Brattinga.
Deze H. Mis in het Fries is het resultaat
van het overleg tussen Frisia Catholica en
de bisschoppelijke commissie voor de li
turgie. Contactman tussen de liturgische
commissie en katholiek Friesland was
prof. dr. E. Galama, hoogleraar in het
Fries te Amsterdam en Leiden.
Aanvankelijk was het de bedoeling, dat
deze Friese eucharistieviering gehouden
zou worden in de parochiekerk van Wit
marsum. Onder de parochianen heerste
hierover echter geen eenstemmigheid. Dh
hebben zij gemeen met de protestantse
Friezen, die hun avondmaalsviering ook
niet in het Fries, maar in het Nederlands
houden, omdat zij de liturgische handeling
te heilig achten voor de volkstaal.
In de parochiekerk beperkte zich het
gebruik van de Friese taal tot de preek
onder de hoogmis.
De kaderleden van de Roomsk Frysk
Boun waren van mening, dat zo snel mo
gelijk in de verschillende plattelandsparo
chies de Friese taal moet kunnen worden
gebruikt. De praktische mogelijkheden
zijn er. De bisschop van Groningen heeft
waar nodig een leke-lector voor le
zing van epistel en evangelie toegestaan.
Aan lectores is onder de leken geen ge
brek. Er zijn ook Friese priesters genoeg
al zijn die nu nog overal verspreid. Op
de duur hoopt de Roomsk Frysk Boun,
dat katholiek Friesland door zijn eigen
priesters zal kunnen worden bediend.
LONDEN Omvangrijke overstromin
gen hebben maandag in Wales en in de
Midlands wegen onbegaanbaar gemaakt,
bruggen vernield, grondverschuivingen
veroorzaakt en verscheidene dorpen be
dreigd.
De zware regenval van de afgelopen 24
uur heeft rivieren en beken buiten haar
oevers doen treden en heeft de ernstigste
overstromingen teweeggebracht die dit
gebied sedert 1960 heeft gekend. Persoon
lijke ongelukken hebben zich niet voor
gedaan.
Op vele plaatsen in Wales staat het wa
ter al ruim anderhalve meter hoog. Brit
se wegenwachters hebben op sommige
plaatsen door het water, dat op borst
hoogte stond, moeten waden om gestrande
automobilisten te ontzetten.
Ook het treinverkeer ondervindt grote
hinder van de wateroverlast. Tenminste
drie lijnen in noord- en centraal Wales
zijn onbegaanbaar.
Het dorp Newtown in Montgomeryshire
heeft zwaar te lijden gehad van het wa
ter. Winkels en huizen werden zwaar be
schadigd en de bestrating werd door de
rivier de Severn, die nu door de hoofd
straat stroomt, praktisch geheel opgeno
men. In sommige huizen staat het water
meer dan twee meter hoog.
(Advertentie)
in 30 seconden bedwongen.
Zelfs de hevigste astma-aanval kan ogen
blikkelijk worden bedwongen door het ge
bruik van één enkel Adozo-tablet De
wonderbaarlijke samenstelling van de
Adozo-tabletten maakt, dat één tablet on
middellijk verlichting brengt Adozo is van
onschatbare waarde bij dag- of nacht
astma en slaagt veelal, waar andere
middelen faalden. Neem de proef I Ver
krijgbaar bij apothekers en drogisten.
