Puerto-Rico ontwaakt wreed uit zoete droom Relig vacuüm house of enqiand leus Nasi-documenten noemen namen van moordenaars Dans voor de presidente Ambtenaar O.M. twee maanden hoort eisen 20% HOGER PRIJZEN DEMI'S Prof. Rogier commandeur in orde van St.-Silvester Plaat met hartgeluiden DOLLARS EN MARIHUANA Snelle omschakeling ile TWEE EENHEID 'li hel Tsjombe stelt bezoek aan New York uit Weer drie clandestiene kalvcrslachtcrs gepakt District Breda van de N.S. vervalt ROND HET BINNENHOF PRAAGS BLAD LICHT SLUIER OP v. GAGERN: Dronken achter het stuur Landverrader krijgt 3 jaar 3|Amerika gaat 21 reserve-divisies opheffen Corsicaan wegens aanslag op De Gaulle gepakt TEMPERATUREN BI] AFSCHEID IN N1IMEGEN 7 DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 12 DECEMBER 1964 WENEN Een groot aantal nazi-do- commando van de Waffen-S.S.-generaal AMERIKAANSE MILITAIRE BASIS (Door onze medewerker R. A. de Valk o.p.) PUERTO-RICO Tussen Noord- en Zuid-Amerika liggen de eilanden die samengevat wor den onder de naam Antillen. Z\j zün verspreid over het gehele Ca- raïbische Zee-gebied westelijk van de Atlantische Oceaan, in het oosten begrensd door de land- Strook van Midden-Amerika die de beide vastelanden van het noorden en zuiden verbindt. On der de antillen zijn er vier, die de naam dragen van Grote Antillen, n.l. Cuba, Haïti, San Domingo Jamaica en Puerto Rico. Sinds de Spaans-Amerikaanse oorlog is Puerto Rico Noordamerikaans staats- gebied en sinds 1910 een staat met zelf bestuur. Het zal opgenomen worden in de USA als zelfstandige staat. De drie eerstgenoemde Grote An tillen zijn in oppervlakte vele malen Nederland. Cuba. het grootste, is lang gerekt en meet ongeveer 800 km van noord naar Zuid. Puerto Rico is het kleinste, maar dichtst-bevolkte ter grootte van bijna half Nederland. Sinds het landje tot de USA behoort is de Amerikaanse invloed op econo mie, cultuur, kunst en godsdienst toege nomen, maar toch heeft het zijn La tijns-Amerikaans karakter behouden. Ofschoon sterk geïndustrialiseerd, is er toch een sterke emigratie naar de USA voornamelijk naar New York. De be volking is van oorsprong totaal katho liek. maar op de slappe Zuidamerikaan- se wijze Sinds 1901 zijn de Neder landse dominicanen daar werkzaam aanvankelijk zonder veel te kunnen uit richten tegen de godsdienstige onver schilligheid. maar sinds 1931 met op merkelijk succes. Puerto Rico is thans het raakpunt tussen de Latijns en de vertechniseerde Noordamerikaanse cultuur. Dat maakt dit gebied zo interessant. Maar het brengt ook een niet te overziene reeks problemen, speciaal voor de zielzorg om van de politiek nog maar te zwij gen. Puerto Rico een eiland, te klein vom zijn twee en een half miljoen inwo ners, schakelt in tien jaar over van zijn agrarisch verleden naar de eeuw van de moderne industrie, dank zij de al machtige dollar. Zevenhonderd Noord amerikaanse industrieën hebben er zich gevestigd, het uitgemergelde bin nenland loopt leeg in de grootstad, zes honderdduizend Portoricanen hebben voorgoed de wijk genomen naar Har lem en de Broux op Manhattan en tien duizenden seizoenarbeiders gaan de oogst binnenhalen in New Yersey en Californië. Het volk is ontworteld van zijn bodem, de mannen zün ver weg. vrouwen en kinderen achterlatende De nozems die uit Harlcm terugke ren zijn vaak gangsters geworden, die benden op Puerto Rico vormen en roven en stelen moesten om hun dagelijks rantsoen marihuana te run nen bemachtigen. Op de middelbare scholen zijn soms de onderwijzers de tussenhandelaren, bij wie jongens en JAMAICA Dominikaanse Rep HahjV^^r-rPorto^ntigua'O- <y-~ ^SüADÈLOÏÏPÈtö- <- (Advertentie) IJlt/ Vanuit zijn praktijk als arts heeft de auteur eindelijk het boek geschreven, waarop reeds jaar en dag is gewacht Het geeft een diep doordringend ant woord op alle vragen rond seksualiteit en huwelijk. De „technische" vragen worden toegelicht met vele illustraties zoals die in geen ander, uit de christe lijke levenssfeer geschreven boek te vin den zijn. Zij ondersteunen de uiteenzet ting over de liefde van man en vrouw en haar beleving Overschrijdt dit boek taboe's Neen, het overschrijdt moedig de grens van het oude naar het nieuwe denken, dat de angst voor het „zondige" lichaam over nvon en de weg opent naar een positieve beleving van hel mens-zijn in de sek sualiteit. Zijn idealisme oelemmert de auteur niet scherp oog te hebben voor de oorzaken. Nvaarom al te veel mensen ernstige moei lijkheden hebben met de seksualiteit en daarom huwelijken mislukken in weder zijdse eenzaamheid. Dit boek kan de lezer volkomener mens naken en hem bevrijden van de last, die voorheen algemeen aanvaarde opvattin gen ons onnodig op de schouders legden. menn past de uitvoerige behandeling an de geboorteregeling, alsmede de aan e ontwikkelingen aangepaste moraaJ-theologische beschouwingen van ue vertaler, daarin bijgestaan dooi prof du W van der Marck. ,blz« '.72 kl2- °P kunstdruk met talloze o s. tekeningen en openhartige, duide lijke toelichtingen) geb. ƒ17,50. O O N te zenden aan Uitg H. Nelissen, Biltpoven. Boekh4-5117' tel' 03402 4989 Stuur mij via rechtstreeks: v' Gasern: DE TWEE-EENHEID IN HET HUWELIJK, 240 blz. (72 foto's tekeningen en toelichtingen) 17,50. Naam en adres: meisjes hun portie „dope" kunnen kopen. Met de fabrieken, het Amerikaanse leger en de duizenden toeristen is als een lawine een nieuwe taal, een tech nische materialisme, de verlichting van de twintigste eeuw over een katholie ke, Spaanse, zestiende eeuwse cultuur geslagen, die het Portoricaanse volk tot in zijn grondslagen beroert. Wan hopig zoekt het vandaag zijn identiteit, zijn eigen wezen Op een eeuwenoude slaap is een vreselijk ontwaken ge volgd. Geldzucht en macht zijn de drijf veren. wolkenkrabbers verrijzen tussen de houten hutjes, luxueuze hotels, ca barets en nachtclubs wachten op de tienduizenden Amerikanen die vroeger hun vertier in Cuba gingen zoeken: er is rijkdom en spilzucht naast de groot ste armoede, technische vooruitgang naast de meest achterlijke toestanden, onwetendheid, onbegrip en onzekerheid op staatkundig, sociaal-economisch, re ligieus en moreel terrein. Overontwikkeld en onderontwikkeld tegelijkertijd, vraagt de Portoricaan zich af: wat zijn wij? Wie zijn wij" Spaanjaarden met een katholieke dode cultuur of Angelsaksers met een ma terialistische, laïcistische beschaving! De overbevolking wordt publiek bestre den met neomaltusiaanse propaganda. De onvruchtbaarmaking van vrouwen wordt op grote school toegepast, acht honderd vrouwen in één enkel huizen- pro;iect zijn als proefkonijnen gebruikt voor de effectiviteit van de pil. Echt scheidingen zijn er even veelvuldig als in de V.S.. verwaarloosde vrouwen en kinderen legio. Het religieus en moreel ontwaken houdt geen geiijke tred met de mate riële vooruitgang het wordt er eerder door belemmerd. De leek is niet voor bereid voor zijn roeping in deze nieu we wereld om zich heen. hij blijft luste loos. ongeïnteresseerd voor spirituele problemen. Het staatkundige probleem beheerst zijn denken, alle cultuuruitin-H gen: moeten we ons definitief bij de States aansluiten en de 51e staat, of een onafhankelijke republiek worden? En de materiële motieven geven de door slag bij een mogelijke eindoplossing. De priesters zijn schaars, en hun in vloed is daarom te gering: één op meer dan vijftigduizend katholieken. Het mi nimumaantal behoort één op de dui zend gelovigen te zijn. Tot gisteren was Bayamón met honderd vijfentwin tigduizend inwoners één enkele paro chie met dertien paters. Vergelijk die stad met Nijmegen. Volgens de mini mumnorm moesten er minstens hon derd vijfentwintig paters werken. Wat kan een zielzorger ten overstaan van acht- tot tienduizend zielen beginnen? Hij kan zondags missen lezen, er wor den dan ook zondags dertig tot zesen dertig missen gelezen, in 'verschillende kerken, kapellen, huizen en in de open lucht. Hij kan moeizaam trachten een ver enigingsleven op te bouwen, doch in de nieuwe wijken, waar mensen samen vloeien van alle windstreken, waar geen enkele onderlinge binding bestaat, waar een huis alleen maar een slaapplaats betekent, is een communiteitsleven haast onmogelijk. Mag dit dan „nor male zielzorg" heten? Blijft het con tact met de gelovigen niet nihil? Voor al waar er een enorm gebrek aan ka tholieke scholen en organisaties be staat en daartegenover de protestantse sekten grote massa's katholieken aan trekken. Wij erkennen blij dat zij het geloof en de christelijke cultuur helpen spa ren voor absolute onverschilligheid, maar betreuren dat hun houding zo fa natiek anti-papistisch is: de H: Maagd, de sacramenten, Paus en priesters wor den belachelijk gemaakt als in de re- formatietijd. Absolute scheiding van kerk en staat, en absolute gelijkheid van alle religies, hebben op een onbe reide bodem een religieuze onverschil ligheid en saeeuJarisatie van alle le vensvormen en tegelijk een godsdienst oorlog ontketend tussen katholieke en niet-katholieke christenen. Twee onder scheiden revoluties, die West-Europa in de zestiende en volgende eeuwen heeft uitgevochten, tred enop Puerto Rico te gelijkertijd in hel veld inde eerste helft van de twintigste eeuw, en bevolking heeft er haast geen weet van cumenten met vele tot nu toe onbekende details over de jodenvervolging en an dere gebeurtenissen uit de oorlogstijd, worden momenteel door het Praagse blad „Svet V Obrazech" (de werteld in beeld) gepubliceerd. In de documenten worden personen ge noemd, die schuldig zijn aan het plegen van misdaden en die momenteel onge straft in verschillende landen wonen. De waarde van de documenten moet nog officieel vastgesteld worden en zul len overgedragen worden aan de rege ring en die hierin direct geïnteresseerd zijn. Een van de documenten, het zogenaam de „Dolfuss-rapport", is reeds op verzoek overhandigd aan de Oostenrijkse auto riteiten. Dit rapport handelt over de mis lukte nazi-Puloch in juli 1934 m Oos tenrijk, waarbij de Oostenrijkse kanse lier Engelbert Dclfuss, gedood werd. Het Praagse blad baseerde zijn publi- katies op drie bronnen: 1. Vier dozen met documenten van het „Reichssicherheitshauptamtte Ber lijn. die in juli 1964 op de bodem van het Zwarte Meer in Bohemen gevon den werden. 2. Oorlogsarchieven van de Waflen-SS, van 1943 tot liet eind van de tweede wereldoorlog opgeslagen m een Tsje chisch kasteel m de omgeving van Praag. 3 Een aantal documenten over aspecten van de uiteindelijke „oplossingvan het joden vraagt uk, die tot op heden onbeKend waren, in Bohemen en Mo- raviè ontdekt Een van de documenten geeft het be wijs dat Adolf Eichmann leeds m de eerste weken van de oorlog bezig was met de organisatie van de uitroeiing van de joden. Hieruit blijkt voorts dat Eich mann het bevel gegeven had tot oprich ting van het kamp Nisko aan de Poolse rivier ban in oktober 1939. Dit kamp was bedoeld als doorvoerstation voor 300.0U0 joden uit Duitsland en Oostenrijk, om doorgestuurd te worden naar het oosten. In andere documenten, gevonden in het oorlogsarchief van de Waffen-S.S., wordt verteld over de moord op duizen den Russische, Oostenrijkse, Duitse en en andere joden in het westelijke ge bied van de Sovjet-Unie in 1941 en 1942. De documenten bevatten gegevens over de uitroeiing van joden in Kaminets Po- dolski, waar op 30 augustus 1941 personen omgebracht werden, onder Jeckeln. Het archief van de Waffen-S.S. werd in 1943 uit Berlijn verplaatst naar het Tsjechische kasteel Zasmuky bij Praag. Het kasteel werd gecamoufleerd als een „rehabilitatiecentrum voor gewonde mi litairen". Ook maakten de nazi's gebruik van een plaatselijk klooster van de franciscaner orde als interneringskamp voor katho lieke priesters. „Het moet eenvoudig ge weest zijn om via het Vaticaan met het commando van de geallieerde lucht macht in contact te komen, om zodoende geen gevaar te lopen voor luchtaanval len", deelde het blad mee, Het oorlogsarchief stond onder toezicht van de kolonel van de S.S.. Arthur Ehr- hardt, die momenteel redacteur is bij „Nation Europa", een in West-Duitsland uitgegeven blad voor voormalige leden van de S.S. Een ander document bevat „oorlogs dagboeken" van het S.S.-bataljon „voor speciale taken". da{ in het gebied rond Minsk opereerde. Bij 27 juni 1942 staat te lezen: „Actie in de stad Beranovichi: het getto in Slonim schoongemaakt Ongeveer 4000 joden ter aarde besteld". ROME De Kongolese premier, Moise Tsjombe, gaat voorlopig niet naar New York. De regeringsleider was voornemens geweest de Kongolese zaak zeer binnenkort bij de algemene ver gadering der Verenigde Naties te be pleiten. Volgens de Kongolese zegsman gaat Tsjombe na zijn bezoek aan Italië naar een andere plaats in Europa. Andere diplomatieke kringen houden het voor mogelijk dat de Kongolese premier een bezoek brengt aan Brussel alvorens naar huis terug *e keren. De Kongolese premier was vrijdag morgen in zijn hotel alleen maai' voor Italiaanse industriëlen en zakenlieden te spreken. In de midclag had hij een ontmoeting met de Italiaanse minister van landbouw, Mario Ferrari-Aggradi, op diens ministerie. Tsjombe had bij zijn aankomst in Rome verklaard dat hij op weg was naar New York om bij de Veiligheids raad een klacht in te dienen tegen en kele Afrikaanse staten, die hulp zou den bieden aan de Kongolese rebellen. In diplomatieke kringen is verno men dat de Kongolese premier zijn be zoek aan de Verenigde Naties om twee redenen heeft uitgesteld: Ten eerste om een mogelijk slechte ontvangst in New York te vermijden, en ten tweede om te trachten voor zijn land meer steun te vinden, vooral onder de Euro- marktlanden. Dit zou de reden zijn waarom Tsjombe tijdens zijn bezoek aan Rome zoveel nadruk legt op het vestigen van handelsbetrekkingen. SLAGHAREN In Slagharen zijn drie personen aangehouden die verdacht wor den van het verrichten van clandestiene slachtingen. Het zijn Van der M. en J. H. B.. beiden uit Slagharen, en S. uit Kerken veld. Bij de woning van Van der M. werd ongeveer 80 kg ongekeurd vlees in be slag genomen. De drie mannen zouden zich schuldig hebben gemaakt aan het clandestien slachten van mestkalveren. Zij gaven deze kalveren als gestorven op aan een destructiebedrijf te Nijverdal. DEN HAAG De procureur-generaal bij het gerechtshof in Den Haag heeft tegen de 46-jarige substituut-officier van justitie bij de rechtbank in Amsterdam, mr. R. L. H., in hoger beroep een ge vangenisstraf van twee maanden en ont zegging van de rijbevoegdheid voor de tijd van een jaar geëist. De procureur-generaal achtte bewe zen dat verdachte in de nacht van 13 op 14 juni 1963 onder invloed van sterke drank een auto had bestuurd en dat ver dachte opzettelijk niet had voldaan aan een bevel van de politie. De rechtbank in Den Haag had ver dachte veroordeeld tot veertien dagen gevangenisstraf en intrekking van het rijbewijs voor een jaar. Voor het gerechtshof ontkende mr. H. de ten laste gelegde feiten. De president van het hof merkte op nog nooit zoiets te hebben meegemaakt. Hij schetste het optreden van H. als vol komen fout en onbehoorlijk. In zijn requisitoir zei de procureur- generaal het onbegrijpelijk te vinden dat mr. H. bij de aanhouding door de po litie met zijn legitimatiebewijs was ge komen als een vlag om de lading te dekken. Verdachte was er niet ambtshal ve en hij misbruikte zijn beroep. Boven dien had hij zich niet alleen juister en beter maar ook menselijker moeten ge dragen. Mr. H. had zich tegenover de po litie onredelijk en oneerlijk gedragen. Het optreden van de Amsterdamse po litie noemde de orocureur-generaal re- eel. De raadsman van verdachte vond dat de dronkenschap niet was bewezen. Mr. H. dient volgens hem daarvan te worden vrijgesproken. Hoogstens kon gesproken worden van een verkeersovertreding. De collega van verdachte, bij wie thuis op de 13e juni 1963 een verjaardagsfeestje werd gevierd, verklaarde dat mr. H. toen zeker vier borrels gedronken had. 's Nachts om kwart over een gingen mr. H. en hij met twee dames naar een nachtclub. Daar werd nog een glas champagne gedronken. Tegen vier uur werd de bar verlaten. Slingerend reed mr. H„ met naast zich een van de dames van het gezelschap, uit een steegje. Dc bemanning van een politieauto volgde daarom de auto van mr. H. De beide politiemannen verklaar den de indruk te hebben dat er een dronken bestuurder in de auto zat. De auto reed zo slingerend dat een andere KARLSRUHE De 43-jarige vlieg tuigbouwer Juergen Krueger is gisteren door het Westduitse hooggerechtshof in Karlsruhe wegens landverraad tot drie jaar en een week gevangenisstraf ver oordeeld. Bovendien is een bedrag van vijftienduizend mark. dat de beschuldig de als beloning voor door hem aan het Oostduitse ministerie van staatsveilig heid verstrekte gegevens had ontvangen, verbeurd verklaard. Krueger heeft toegegeven als monteur van 1955 af tot aan zijn arrestatie in fe bruari jl. geheime gegevens over het loodrecht startende vliegtuig ,.DO 31" uit geleverd te hebben, waarbij zijn vrouw als medeplichtige optrad. wagen de auto van mr. H. aanvankelijk niet kon passeren. Bij de aanhouding weigerde mr. H. uit zijn auto te komen. Wel gaf hij zijn rijbewijs en andere autopapieren. Een agent wilde het contactsleuteltje uit de auto halen, maar slaagde hierin niet. Mr. H. sloot het portier van zijn wagen en draaide het raam grotendeels dicht. Terwijl de ene politieman via de mo bilofoon om assistentie vroeg gaf de an dere mr. H. t.e verstaan dat hij niet mocht wegrijden. Mr. H. negeerde dit en reed toch weg. Een eind verderop werd zijn wagen tot stoppen gedwongen. Een in specteur gelastte mr. H. uit de wagen te komen. Mr. H. deed het niet en zei te gen de inspecteur dat hij zou zorgen dat die twee agenten zouden worden ontsla gen. Voorafgegaan en gevolgd door auto's van de politie reed mr. H. naar huis. Het parkeren van zijn wagen ging slecht, maar overigens had mr. H. volgens de in specteur correct gereden, dat wil zeggen: geen verkeersfouten gemaakt. De procureur-generaal vond het uiter mate teleurstellend dat een lid van de rechterlijke macht moest terecht staan voornamelijk met het oog op het niet opvolgen van de bevelen van de politie. Hij achtte bewezen dat verdachte teveel had gedronken om een auto normaal te besturen, wat ook uit de wijze van rij den wel was gebleken. Hij zei te ver wachten dat mr. H. zal worden ontsla gen, omdat geen minister van Justitie hem zal handhaven in enige rechterlijke functie. WASHINGTON De Amerikaanse mi nister van Defensie, Robert S. McNama- ra, is voornemens de besnoeiingen zijn begroting zodanig te intensiveren, dat van de 29 reservedivisies nog maar 8 gehanhaafd zouden worden. Het plan zou 100.000 man toevoegen aan het leger en de nationale garde, ten koste van de andere reserve-onderdelen. Er zouden 100 miljoen dollar of meer door uitgespaard worden van de 2 miljard, die nu jaarlijks aan de zogenoemde civilian forces besteed worden. De nationale garde zal 15 van haar 23 divisies gehergroepeerd zien in bri gades. PARIJS De politie te Parijs heeft een 35-jarige Corsicaan gearresteerd, die een aanslag heeft beraamd op president De Gaulle en premier Georges Pompi dou en die andere veroordeelden uit de gevangenis hielp ontsnappen. De gearresteerde is Antoine Severin Luciani, die in maart bij verstek ver oordeeld werd tot twintig jaar gevan genisstraf wegens zijn aandeel in de aanslag met een machinegeweer op pre sident De Gaulle op 22 augustus 1962 in de Parijse voorstad Petit Clamart. Luciani werd gegrepen toen hij op 3 december uit een bar kwam in het cen trum van Parijs. Luciani heeft zich verborgen gehouden in België en Italië. (Advertentie) 20% LAGER Alléén het allernieuwste, alléén het allerbestel üe presidente van de wereld hond van plattelandsvrouwen, de Nederlandse mevrouw G. van Beekhoff-Van Eist brengt momen teel een bezoek aan Indonesië, op uitnodiging van de Indonesische vrouwenbond Perwari De joto toont haar temidden van mevr. Hutasoit (r) en mevr. Hupu- dio (l), beide hoofdbestuursleden van de Perwari", tijdens een be zoek aan. een kleuterschool. (Van een onzer verslaggevers) NIJMEGEN „Het verheugt mij dan, dat ik mag meedelen, dat in volledige collegialiteit van Ne derlandse bisschoppen en H. Stoel u de onderscheiding v commandeur in de orde van St.- Silvester is verleend", aldus mgr. W. M. Bekkers, bisschop van Den Bosch in een korte toespraak, waarin hij „met blanco volmacht" der Nederlandse bisschoppen de scheidende hoogleraar prof. dr. L. J. Rogier huldigde als mens en als wetenschapper. Die waardering is er niet, omdat prof. Rogier zo'n bijzonder volgzaam schaap in de kudde is geweest, aldus de bis- (Van een onzer verslaggevers) BREDA De N.S. gaat het aantal districten waarin het spoorwegnet in ons land is opgedeeld verminderen van acht tot zes. Dat betekent o.a. dat de distric ten Breda, Maastricht Hengelo en Nij megen komen te vervallen door opde ling of samenvoeging. Het district Breda wordt voor wat het westelijk deel betreft, gerekend vanaf de spoorlijn Lage Zwaluwe Roosendaal Vlissingen ondergebracht bij het dis trict Rotterdam. Het oostelijk deel van 't distrct Breda, dat to Horst-Sevenum loopt, wordt met het district Maastricht samengevoegd tot een nieuw district Eindhoven. Tenslotte zullen de districten Hengelo en Nijmegen eveneens worden samengevoegd. De overdracht van het westelijk deel van het district Breda aan Rotterdam krijgt op 1 januari zijn beslag. De op richting van het district Eindhoven is afhankelijk van de totstandkoming van dt regionale verkeersleiding te Eindho ven. De samenvoeging van de distric ten Hengelo en Nijmegen zal naar men bij de N.S. verwacht, nog wel enkele jaren op zich laten wachten. Welke gevolgen deze centralisatie zal hebben voor het op de huidige distric ten werkzame personeel kon men ons nog niet mededelen. schop, maar vanwege zijn kritische ge luid. dat de bisschoppen wel eens uit hun slaap haalde, wanneer hier citeer de mgr. Bekkers een krant „Rogier met spijkerlaarzen door de stille straatjes van katholiek Nederland daverde". „De vervulling echter", aldus mgr. Bek kers, „van een verantwoordelijk ambt in deze tijd het bisschopsambt maakt daarop beslist geen uitzondering is nauwelijks denkbaar zonder een meeden kende en vooral ook een informele „kroonraad", die met een grondhouding van bezorgdheid en liefde voor de goede zaak, met gepaste vrijmoedigheid en in dienstbaarheid, de eigen mening duidelijk kenbaar maakt en aldus doet aan ge wetensvorming van de ambtsdragers". In zijn afscheidscollege behandelde prof. Rogier de figuur van de Franse jansenist Henri Grégoire en de Neder landse katholieken en kwam daarbij tot enkele verrassende conclusies. (Van onze parlementaire redacteur P. van der Zanden) l~)EN HAAG De helden raken ver- moeid. Na meer dan twee maanden in openbare commissievergaderingen te hebben gedebatteerd en gevochten tegen de klok, is een geprikkelde sfeer waarneembaar geworden. De voorzit- ter van de Tweede Kamer, mr. F.J.F. M. van Thiel moet dan ook wel met een diepe zucht van verlichting Den Haag achter zich laten om een week lang in de Rijksdelen het tienjarig be staan van het Statuut voor het Ko ninkrijk te gaan gedenken. rte figuur van de voorzitter is in het systeem van de openbare com missievergadering heel belangrijk ge worden. Hij immers is degene, die heeft te zorgen, dat de volledige agen da (die door anderen is opgesteld) wordt afgewerkt. Daardoor moet hij, vooral in het begin van de vergade ring, elke soepelheid verre van zich roerpen, wil hij aan het slot niet met een ontevreden commissie zitten. Er is geen enkele reden om een fors han teren van de hamer aan de voorzitter kwalijk te nemen. Wat wel moet ge beuren is een beter samenspel binnen de commissie. In de commissie zitten immers de Kamerleden, die precies weten waarover veel en waarover wei nig wordt gesproken. Zij zijn de men sen, die ook weten hoeveel leden over een bepaald onderdeel het woord zul len voeren en zij kunnen (in de beslo tenheid van dat overleg) tot afspra ken komen, waardoor de hoofdpunten van het beleid van een minister niet via een ontoelaatbare tijdnood onvol doende besproken kunnen worden. Als men in de commissies zelf meer col legiaal overleg pleegt, zal veel narig heid, tot en met het boos weglopen van Kamerleden, voorkomen kunnen worden. Dij de debatten over Buitenlandse Za ken kwam ook de inrichting van onze ambassades aan de orde, waarbij het voor en tegen van de moderne kunst niet werd vermeden. Sprekende over de wel zeer moder ne schilderijen, die de wanden sieren van onze nieuwe ambassade in Bonn zei minister Luns, dat hoe mooi deze misschien ook mogen zijn hij ze niet in zijn privé-woning zou willen heb ben, al kreeg hij er geld bij. Na enkele interrupties, over moder ne kunst in het algemeen, zei de be windsman: „Ik ben voor geen kleintje vervaardigd op het terrein van de mo derne kunst, tot ik echter in mijn schaarse vrije tijd een specimen van moderne vaderlandse literatuur in handen kreeg Mr. Berkhouwer (VVD): „Ik Joseph Luns?" Minister Luns: „Dat is nu een lelijk trekje van de geachte afgevaardigde. Hij behoort nog wel tot een partij, die politieke vrienden in het kabinet heeft. Ik vraag me af: hoe lang nog". Qp de agenda van de begrotingscom missie voor Bxxitenlandse Zaken stond als onderwerp vermeld: ..De in stelling van adviescommissies". Het bleek ter vergadering, dat mr. Bos (CHU) een aantal van deze commissies als overbodig beschouwde, omdat ze nimmer meer vergaderden. De. reactie van minister Luns op deze beschou wing xvas onthullend. De minister zei ongeveer het volgende: Meneer de voorzitter.... wanneer een minister zich op de behandeling van zijn begroting voorbereidt en hij komt een dergelijk punt tegen, dan zegt hij tegen enkele ambtenaren: de Kamer wil kennelijk meer commissie. Heren, bedenkt eens, waarvoor we nog meer commissies zouden kunnen in stellen. Dat gebeurt dan en ik heb een hele lijst meegebracht. Nu blijkt, dat de Kamer vindt, dat we teveel com missies hebben" Minister Luns hield vervolgens een groot vel papier hoog boven zijn hoofd en verscheurde het blad voor de ogen van een verbaasde commissfe. Mr. Bos (CHU): „Maar wil de minis ter nu eens een lijst overleggen van alle commissies, die er bestaan op Buitenlandse Zaken, met de datum er bij, waarop zij voor het laatst verga derd hebben?" Mr. Luns: „Dat moet ik nu wel doen. Maar dan alleen voor strikt per soonlijk gebruik en beslist niet voor publikatie Een Nederlandse onderneming heeft een grammofoonplaat ver spreid met hart-geluiden. Deze plaat heeft in de medische wereld zo'n succes gehad, dat er meer dan 100.f)00 exemplaren van werden verkocht hetgeen in platenkrin- gen" aanleiding geeft een gouden plaat uit te reiken. Rechts de heer J. K. Kremser, directeur van het Nederlandse be drijf met de gouden plaat. Naast hem de heer Pederson. directeur van het Deense moederbedrijf.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1964 | | pagina 15