if eest II
:AUÜ
GODEFRIEDUS VAN STAPELEN
EN MARJAN BEERDONK
Au gout
de France"
VOOR AL UW VERZEKERINGEN
Ford hervat Scherpzinnig proefschrift
GEBOORTEREGELING IN
ELK HUWELIJK ACTUEEL
produktie
Nationale postume hulde
aan president Kennedy
it geldt
atis een
te dragen
da
e Gruyter
op,
Uw welvaart groeit... Uw verzekeringen moeten meegroeien!
GRIEKSE STAD
(2500 jaar oud)
BLOOT GELEGD
Sawatogen
„Verheven tot
een
heiligt
Is. W. Adriaansenr
PARFUMERIE
tels, met en
antels bren-
ook lichte
I een
d niet, haast
5 serie's van
gt hierin ge-
Roman van
Walter Breed veld
lederéén heeft last
van tandsteen en
tandverkleuring
TEELAK maakt uw
tanden ECHT WIT:
vrij van tandsteen
ennicotine-aanslag
Ernstige leemte
die de liefde
niet dient
Weinig kennis
Goldwater terug
in journalistiek
T.k. Daffodil 750 *62 Flat 75o,-
1962, Fiat 1100 '62, Ópel Kapi-
tan de Luxe '58. Deze wagens
zijn alle i.st.v.n. Inruil en fi
nanciering mogelijk. Te bevr.
Markt 2, Oudenbosch. Telef.
01652 - 2011. b.g.g 2440. X
Vito-garage te Breda biedt u
deze week te koop aan de vol
gende zo goed als nieuwe auto
mobielen tegen scherpe prijzen
Ford Taunus 12M van 1963.
V.W. de Luxe rood van 1964,
Ford' Cortina 1963 V.W. de Lu
xe wit 1963, Opel Rekord 1962.
Renault Dauphine 1960, V.W.
de Luxe blauw 1963. Ford 12M
Taunus 1963, V.W. 1500 van
1962 rood met schuifdak, V.W.
de Luxe type 1962, Ford Tau
nus 17M 4 deurs I960, V.W. de
Luxe met roldak van 1963, V.
W. de Luxe met roldak van
1961, Fiat 1100 van 1962,
V.W de Luxe met roldak
van 1959, Opel Rekord 1959
Zoekt u een werkelijke occa
sion? Kom dan eens bij ons
kijken. Praktisch al deze auto
mobielen zijn van de eerste
eigenaar. Koop vertr. bij de
Vito, 100 pet. garantie, zowel
op evt onderdelen en geen
kosten van arbeidsloon gedu
rende 10 000 km of 3 maanden.
Alle kosten voor onze reke
ning. Let op het juiste adres:
Vito-garage, Ginnekenweg 340
-342 Breda Tel 36173. Recht
tegenover de kerk vlakbij de
Ginnekenmarkt. Dagelijks ge
opend tot 's avonds 10 uur. Za
terdag tot 6 uur. Zondag van
11 uur tot 6 uur. Inruil mo
gelijk. Financiering binnen één
uur geregeld. X
Korte Kerkstraat 8
HEKEN
POLSHORLOGES
Edelstalen kast
100 waterdicht
incabloc
vanaf f 75.met 10
korting tot 0 december.
Parfums
Geschenkdozen
Poederdozen
Kapstellen etc.
Uw speciaalzaak
DE FEIJTER
Noordstraat 81
TERNEUZEN
W
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 24 NOVEMBER 1964
i
TIEN JULI achttienhonderdzestig trouwde Godefriedus van Stapelen
Marjan Beerdonk met speciale toestemming van pastoor Vergroessen.
Hij was toen vijfentwintig jaar, zij tweeëntwintig. Twee maanden daarvoor
was haar vader, Marinus Beerdonk, verdronken in de Dommel, vlakbij.de
brug waaronder een stroomversnelling was gemetseld. Door grote zwerf
keien in de val te smijten had men een kunstmatige kolking verkregen, die
vooral in de winter ais het water hoog stond, deed denken aan de branding
van de zee. Marinus moest vanaf de brug in het water zijn geraakt, hij lag
in het midden van de rivier met zijn rechtervoet vastgehaakt achter zo'n
steen. Een vrouw, die hem zag liggen toen ze in de vroege morgen naar
Halder ging, schrok hevig, maar ze bleef helder genoeg om alarm te slaan.
Het was een vreemde geschiedenis. Hoe was hij daar terechtgekomen? Ma
rinus was geen man om in de nacht te gaan zwerven. Viug ging door het
dorp het gerucht, dat hij zich had gezelfmoord. Zijn twee koeien waren kort
na elkaar gestorven en wat was het leven nu nog waard; in die zin had hij
zich een paar dagen voor zijn dood uitgelaten.
Pastoor Vergroessen was er zeer door
ontdaan, hij maakte moeilijke uren door,
maar in de loop van die dag gaf hij
toch toestemming om de rozenkrans op
de Dommelhoeve te bidden, hij las een
uitvaartmis en deed de absoute zoals
voor ieder ander christenmens Ofschoon
hier en daar gemord werd over deze
toeschietelijkheid sommigen vonden
zelfs dat de Kerk en het kerkhof wer
den ontheiligd was men het in het
algemeen wel met de pastoor eens.
Marinus, een gemakzuchtige boer, was
een ordentelijk mens geweest.Als hij
zich had gezelfmoord, zou een plotselin
ge kronkel in zijn hersens daarvan wel
de oorzaak zijn geweest.
Marjan Beerdonk bleef alleen achter. Ze
was verlegen tot op het mensenschuwe
af en broodmager. Haar naieve verle
genheid had zeker bijgedragen tot het
gunstige besluit van de pastoor. Al in de
voormiddag was ze naar de pastorie ge
komen met geld voor zielemissen. Pas
toor Vergroessen condoleerde haar met
het zware verlies en vroeg dan of ze ei
al over had nagedacht wat er met haar
moest gebeuren. Toen ze antwoordde dat
de tijd daarvoor te kort was geweest
vroeg hij of ze geld had. Behalve het
geld voor de zielemissen had ze nog een
paar gulden in de ladenkast; eventjes
kon ze voort
„Is de Dommelshoeve zwaar belast?"
vroeg hij.
,,ja. dP hoeve met de akker en de
vetwei waren half en half van meneer
Gouldy.
De pastoor keek naar het aardig^ ge
zichtje met de bedroefde ogen waarin
geen tranen stonden. Hij zou er over na
denken wat er met haar gebeuren moest.
Misschien was het beste de hoeve te
verkopen en een nette dienst te zoeken.
Nog andere gedachten speelden door zijn
hoofd Dit magere zielige wezentje kon
hij het niet aandoen het geld voor de
zielemissen te weigeren. Hoewel de
volksmond zei dat Marinus Beerdonk
zelf de dood had gezocht, was dat niet te
bewijzen. Hij had te kennen gegeven dat
het leven voor hem geen waarde
meer had; zoiets zegt een mens in
rampspoed wel eens meer Het stond
helemaal niet vast dat hij met volle
bewustzijn in het kolkende water was ge
sprongen. Dat doet een christenmens
niet vlug, ook niet als de angst voor
armoede hem radeloos maakt. Marinus
had vermoedelijk lopen jeremiëren tot
hij een klap van de molenwiek had
gekregen Dat wist God alleen, maar als
hij, de pastoor, nu het gevoel had dat
hij mild moest oordelen, zou dat wel
een ingeving van God zijn.
Hij keek naar de zilverstukken, die ze
met bevende handen op tafel had neer
gelegd en schoof de helft terug. „Zo is
het goed. Marjan", zei hij met zachte
bromstem. .Misschien is 't het beste da
jij voorlopig naar het Liefdehuis gaat
tot we een oplossing gevonden hebben".
„Ik blijf liever thuis, meneer pastoor,"
lispelde ze doodverlegen Hij drong
niet verder aan en zei: „Na de begrafe
nis praten we er nog wel eens over".
Hij stond op: ,,Als er iets bijzonders
is, kom dan naar me toe. Bid God om
sterkte in de komende dagen."
In de namiddag van de begrafe-
dag kwam Godefridus van Stapelen
naar de pastorie. Een forsgebouwde jon
geman met een opmerkelijk scherp ge
sneden gezocht en ernstige donkergrijze
ogen onder een zware vracht krulhaar.
De pastoor had hem wel eens in de kerk
gezien, maar nooit met hem gesproken;
hij was geen inboorling, hij kwam uit
Liempde, een klein dorp achter Boxtel,
vandaan. Er werd van hem verteld dat
hij een bastaard was, de zoon van een
ritmeester en de knappe jonge vrouw
van een boerenknecht.
Met een snelle blik nam de pastoor
hem op eer hij met een handbeweging
beduidde dat hij kon gaan zitten. Het
verhaal was niet onwaarschijnlijk, de
jongen had iets martiaals in zijn hou
ding en iets gebiedends in zijn oogopslag
Zelf nam hij tegenover zijn bezoeker
plaats en zei: Waarom ben je niet eer
der bij me gekomen Godefridus? Je
werkt al een half jaar op het landgoed
Zegenree."
Godefriedus schrok van die onverwach
te vraag. Dan kwam een verlegen glim
lach in zijn ogen en hij zei: ,,Daar is tot
nog toe weinig tijd voor geweest en ik
wist ook niet dat dat nodig was." „Het
is toch gebruikelijk dat als je in een
nieuwe parochie komt kennis gaat ma
ken met de pastoor."
„Ik wist er niets van, meneer pastoor,
ik heb altijd in Liempde gewoond en
daar heb ik er nooit iets over gehoord."
,,Goed, dan weet je het voor het ver
volg. Wat kom je doen?"
Godefriedus zat. even aan zijn pet te
frunniken en zei dan: „Laat ik het maar
ronduit zeggen, meneer pastoor. Mari
nus Beerdonk is vanmorgen begraven,
zijn dochter blijft alleen achter Ik zou
wel met haar willen trouwen."'
„Zo zei de pastoor .,dat is nieuws
voor me Ik heb Marjan vanmorgen nog
gesprokén, maar ze heeft er niets over
gezegd".
„Daar weet ze ook niets van".
„Weet ze dat niet? Hoe lang ken
nen jullie elkaar dan?"
„Wij kennen elkaar helemaal niet. Op
het landgoed groeit langs de Dommel
een perceel knotwilgen waar ik soms
moet snoeien Ik heb haar over het wa
ter heen wel eens met de koeien bezig
gezien."
„En verder..?" vroeg pastoor Ver-
jroessen, die zich steeds meer verbaas-
spaarcenten en een koe van mezelf, ze
graast in de wei van Wout Adriaans."
„Vind je dat voldoende om te trou
wen?"
„Het is voldoende om mee te begin
nen, meneer pastoor. De meeste boeren
knechts hebben helemaal niks".
>,Ik bedoel meer," zei de pastoor,
„dat een huwelijk een altijddurende
verbintenis is tussen twee mensen. Heb
je daar ook over nagedacht?"
„Ja natuurlijk, daarom ben ik hier.
Als ik de Dommel was overgevaren en
pardoes met mijn voorstel voor de dag
was gekomen, had zij zich doodgeschrok-
ken. Dat kon ik toch niet doen op de
dag van de begrafenis, en ik wou ook
niet lang wachten Er zullen er wel
meer zijn, die op haar loeren."
Even was het stil en dan zei de pas
toor: „Zeg me nu eens eerlijk wat je
precies bedoelt, Godefriedus. Wil je met
Marjan trouwen omdat je haar aardig
vindt of omdat je medelijden met haar
hebt? Of is het omdat je boer wilt wor
den?"
,,Ja, dat het meeste, meneer pastoor.
Al jaren verlang ik naar een eigen op
trek, maar als je als boerenknecht gebo
ren; 'bent; word je-niet makkelijk boer,
tenzij je geluk hebt. Ik heb alles goed
overwogen Marjan is wel lief om te
zien en z'e is niet te lui om aan te pak
ken. Ik kan er ook goed zijn, ik ben
kerngezond en ik kan werken als een
paard. Ik weet precies hoe het er met
haar voorstaat. De Dommelhoeve is al
heel oud, ze ligt prachtig tussen de beem
den bij de Dommel, maar ze is kaduuk,
er moet heel wat aan gerepareerd wor
den Er is een behoorlijke vetwei bij
net groot genoeg voor twee koeien en
een verwaarloosde akker. Marinus Beer
donk was een luie vent. Die paar fruit
bomen heeft hij nog laten verpieren.
Het gedoetje is voor ongeveer de helft
van meneer Gouldy die het graag hele
maal wil hebben om het door te verko
pen aan de baron, die er al jaren op
loert om het bij het landgoed te voe
gen. Als ze Marjan voldoende onder
druk kunnen houden, lukt het wel een
keer om haar hoeve voor een appel en
een ei afhandig te maken. Dan heb ik
toch iets beters te bieden. Ik zou me
uit de naad werken om méneer Gouldy
zo vlug mogelijk zijn deel terug te be
talen. Dat recht had Marinus Beerdonk
zich voorbehouden".
„Jij weet er veel van," zei pastoor
Vergroessen Hij zat er over na te den
ken. Als iets indruk had gemaakt was
het wel dat meneer Gouldy en de baron
zouden samenspannen om het gedoe voor
een schijntje uit Marjans handen te ha
len. Meneer Gouldy de liberale katho
liek van wie verteld werd dat hij ge
heim lid was van de loge van vrijmet
selaars in Den Bosch, was geen vriend
van hem, en de baron, een oude clerus-
hater, kon hij helemaal niet uitstaan.
„Ik zal er met Marjan over praten,"
zei hij. „Je hoort er wel van?
„Kan het vlug gebeuren, meneer pas
toor?"
„Ja, wat is vlug in dit geval? Het gaat
over een eventueel huwelijk waarvan de
partijen elkaar nog nooit van dichtbij
hebben gezien. Dat is toch iets anders
dan het kopen van een koe."
„Ja, natuurlijk-."
„Heb dus geduld," vermaande de pas
toor.
„Ik zal geduld hebben. Maar als het
doorgaat moeten we dan 'nog lang wach
ten eer we kunnen trouwe?"
,,Wat ben jij voorbarig," zei de pas-
too~ op korzelige toon „Je kunt toch
niet hals over kop gaan trouwen met
een meisje dat vanmorgen haar vader
heeft bégraven."
„U kunt Marjan toch ook niet lang
alleen in die hoeve laten zitten Waar
moet ze van leven?"
Het geduld van pastoor Vergroessen
was op. Hij duwde zijn bezoeker zo on
geveer de spreekkamer uit. „Je hoort
er van," gromde hij^
Uen paar dagen later kreeg Marjan
de boodschap dat ze bij de pastoor
moest komen. Ze trok haar rouwkleren
aan en liep door de beemden naar het
dorp. Op de brug bleef ze even staan;
al voor de vierde maal sinds haar vaders
dood stond ze daar. Het was 'n mooie
morgen begin mei. De zon stond hel
der aan een lichtblauwe hemel, het gras
was sappig groen, overal was het nieuwe
leven al uitgebot Naar het zuiden ge
wend zag ze hoe de Dommel rimpeloos
tussen de weiden doorstroomde, bijna
even kalm als een stilstaand water; in
de verte kon ze het dak van de Dommels
hoeve nog juist tussen het groen
zien opduiken. Ze keerde zich om stak
de brug over en stond nu naar het noor
den toegewend. Hoe anders was het daar.
De rivier met witte schuimkoppen kolk
te met bruisend geweld. Ze wist dat op
meerdere plaatsen een dam was gemet
seld om verval te krijgen, maar
waarom lieten ze het water niet rustig
verder stromen? Ze zag de zwerfkei
waar haar vader met zijn voet was
achter blijven haken. Als die kei daar
niet had gelegen zou hij niet verdron
ken zijn; als die dam niet onder de
brug was gebouwd zou hij niet in het
water zijn geraakt Het was er onrus
tig, het water lokte gebiedend; in het
verleden waren hier meer mensen ver
dronken.
(Advertentie)
NILLMIJ
DETROIT De Ford automobielfa
brieken in Detroit hebben gisteren hun
produktie hervat. Nadat de meeste ge
organiseerde arbeiders van de belang
rijke chassisfabriek te Sterling, Michi
gan, een nieuw arbeidscontract had
den ondertekend
De fabriek te 'Sterling werd op 6 no
vember met zeven andere Fordfabrie
ken stilgelegd.
Zeer onlangs nog moest Ford zijn laatste
nog in dienst zijnde autofabriek te San
Jose Californië, wegens gebrek aan
onderdelen stilleggen.
(Advertentie)
Geval van
verkleurde
tanden
Na 5 dagen
Teelak-
behandeling
Dagelijks met Teelak gepoetst
TANDSTEEN' vormt zich. op de
tanden, aan alle kanten, voort
durend. Lelijk en onhygiënisch.
Bruine tabaksvlekken hechten
zich op het ruwe tandsteen op
pervlak. Daarom zijn uw tanden
niet zo wit als ze kunnen zijn'.
Neem TEELAK, geen gewone
tandpasta maar een nieuwe
medicinale tandgelei, waarmee
u elke dag gewoon uw tanden
poetst (maar dróóg). Het gevaar
lijke en vaak verkleurde tand
steen wordt zacht en verdwijnt na
korte tijd. Dan pas zijn uw tan
den echt wit! SCHAKEL TOCH
OVER OP TEELAK, de verant
woorde anti-tandsteen mondver-
zorging. Bij controlemal de tand
arts enthousiast zijn over uw
prachtige gebit.
Zie het verschil na één tube
Teelak Paris/Dispec nv Den Haag-
e.
I;
„Verder is er nog niets, meneer pas
toor. Zij zal mij ook wel gezien heb
ben. ik heb haar niet stiekem staan be
gluren. Ze is klein en schraal, maar ik
geloof wel dat ze taai is Ik heb wat
(Van een onzer verslaggevers)
HEERLEN In zijn woning aan de
Schaesbergscheboslaan hebben wij e*n
onderhoud gehad met de arts L. A. Tim
mermans, sinds '57 controlerend genees
heer van het algemeen mijnwerkersfonds
en voordien 2 jaar huisarts te Sittard.
Dezer dagen is hij aan de Nijmeegse
universiteit gepromoveerd op het proef
schrift: „Huwelijksbeleving van de
katholièk.e jonggehuwden."
Met dit proefschrift heeft dr. Timmer
mans pioniers-arbeid verricht. Er be
staat een katholieke huwelijksnood, waar
op de kerk geen antwoord heeft en die
even vaak verdonkeremaand wordt, zo
stelde de promovendus vast. Uit een
enquête over een reeks van jaren bleek
dat, ongeveer de helft van de onder
vraagden de p.o. bleek te praktiseren.
De mannen en 690 vrouwen, die aan
de enquête deelnamen, waren maat
schappelijk vrij representatief voor de
bevolkingsamenstelling van de weste
lijke mijnstreek.
Dr Timmermans meent, dat de geboor
teregeling in elk huwelijk vroeg of laat
aan d orde komt - daarvoor moet
en mag men de ogen niet slui.
ten en desondanks is meer
dan de helft van de gehuwden
niet op de hoogte van de bes
te manier, waarop zij de geboor
te kunnen spreiden of beperken.
Dat is een ernstige leemte, die
tot knoeien leidt en de huwelijksliefde
niet dient. Wanneer men thans over P-O,
hoort spreken is dat meestal in nega
tieve zin. Veel zielzorgers, sociologen
en ook artsen zijn ervan overtuigd dat
de p.o niet alleen moeilijk is op te bren
gen voor het gemiddelde echtpaar, maar
bovendien nog zeer onbetrouwbaar is.
Zo werden zij enthousiast voor een ge
boorteregeling via ovulatie-remmende
stoffen. „Waarschijnlijk zou ik ook tot
hen behoren, had ik niet mijn ervaring
met het onderzoek in de gewestelijke
mijnstreek", zegt dr. Timmermans. ..Ik
ben namelijk overtuigd dat een algehele
onthouding niet verenigbaar is met het
normale huwelijk. Ook een huwelijksbe
leving. waarin de periodes van onthou
ding langer zijn dan de perioden, waar
in geslachtsverkeer plaatsvindt, is niet
normaal
Wanneer een echtpaar heeft besloten
clat geboorteregeling gewenst is, dient
de medische wetenschap een leefbare
situatie te bieden, die overeenkomt
met de opbouw van de liefde in het
gezin. Het is duidelijk dat de geboor
teregeling een opgave is, die het hu
welijksleven er niet gemakkelijker op
maakt. Er moet een verantwoorde keu
ze worden gemaakt en voor- en nade
len moeten tegen elkaar worden afge
wogen. Deze voor- en nadelen kunnen
van echtpaar tot echtpaar verschillen,
zelfs by hetzelfde echtpaar van situa
tie tot situatie. Verder van religieuze
groeperingen tot religieuze groeperin
gen van cultuur tot cultuur.
dr. Timmermans en echtgenote
Bij de huidige stand van de medi
sche research acht dr. Timmermans de
p.o.-methode met de thermometer de
meest verantwoorde en meest logische
methode voor bewust huwelijksleven.
,.Maar van alle door mij in de loop van
vier jaar ondervraagde jonggehuwden,
heeft nog geen vijf pet ooit van de
temperatuurmethode gehoord, die toch
sinds 1956 door dr. Holt in zijn boekje
..Het getij" algemeen bereikbaar is ge
worden. Er is nu vastgesteld, aldus
dr. Timmermans dat het ovum' slecjits
zes tot twaalf uur vruchtbaar is en het
sperma slechts dertig uur bevruchtings
vermogen bezit, zodat uiteindelijk een
echtpaar ongeveer 48 u. werkelijk vrucht
baar is, en dan alleen nog als de Schep
per zich akkoord verklaard heeft. Want
laten wij niet vergeten, dat wij wel kun
nen berekenen, wanneer 'n vrouw vracht
baar is, maar een zekere bevruchting
kunnen wij nooit garanderen. Hoogstens
kunnen wij daarvoor het meest gunstige
klimaat scheppen. Een laatste fiat ligt
niet bij ons.
Als de wetenschap in staat zou zijn
de zojuist genoemde 48 uren tijdig te
voorspellen - en dat is een opdracht voor
de medische research -, dan zal voor
ieder echtpaar, hoe onregelmatig de cy
clus van de vrouw ook is hoogstens
een onthoudingstijd van drie dagen no
dig zijn „Dan zou het probleem van ge-
boorterégeling de wereld uit zijn", aldus
dr Timmermans, „en ik vraag me af,
is het al te optimistisch te veronder
stellen dat de medische reseach
daar binnen niet al te lange tijd toe in
staat zal zijn? Het is en blijft voorhands
een zeer moeilijk probleem. Maar per
soonlijk lijkt mij een landing op de maan
nog veel moeilijker. Toch is die door
de Amerikaanse deskundigen al voor
1970 gepland.
PHILADELPHIA Amerikaanse ge
leerden hebben in zuid-Italië een ver
loren Griekse stad ontdekt waarschijn
lijk de 2500 jaar oude stad Sybaris.
Ónder een 6 meter dikke aardlaag
werden gebouwen, muren en zelfs ge
baande wegen gevonden. Het zal nog
wel even duren voor de gehele stad
blootgelegd zal zijn
Sybaris, dat vroeger een van de wel
varendste steden van de Griekse we
reld moet zijn geweest, werd volgens
oude kronieken in 510 vóór Christus ver
woest door het nabijgelegen Crotone.
(Advertentie)
Dit zijn tijden
van groeiende
zenuwspa nniirgenm
Of u nog jong bent
of op leeftijd komt,
die spanningen moet u
opvangenDaartoe Ie
Sanatogen het
aangewezen middel
Het
zenuwsterkend
tonicum
LOS ANGELES Senator Barry
Goldwater, de verslagen kandiaat voor
het Amerikaanse presidentschap zal
weer commentaren gaan schrijven voor
de dagbladgroep „Los Angeles Times
Syndicate". Van 1960 af tot begin van
dit jaar, toen hij zijn journalistieke ac
tiviteiten staakte, verschenen Goldwa-
ters artikelen regelmatig in de circa
175 kranten van de groep. Als zijn eer
ste taak noemde Goldwater het voeren
van een verantwoorde oppositie."
(Advertentie)
kvoor Sint: no. 3
Agfa favoriet in flitsers
Clibo-flitser voor Click en Clack
f 11,-. Isi-flitser f 14,-. Tully-flitser
(Incl. etui) f 24,75. Agfalux-flitser
(incl. etui) f 33,-.
De Clibo-, Isl- en Tully-flitserö In
kleurrijke cadeau sets ..flitsklaar"
verpakt met 5 lampjes PF 1 en
batterij. Vraag Uw fotohandelaar
naar de uitvoerige Agfa-krant»
I
Producten van Agfa/Gevaert A.G.
55
(Van onze correspondent)
ARNHEM De vermoorde Ameri
kaanse president Kennedy was een be
gin, een opening naar de toekomst. En
alles wat te klein was moest daarop
met vrees en haat reageren. De op
komst van Goldwater was daarom een
logische reactie op Kennedy's durf. Zo
concludeerde gisteravond dr. J. W.
Schulte Nordholt, tijdens een sobere
herdenkingsplechtigheid ter nagedachte
nis van de jonge president.
De Kennedy-bijeenkomst werd georga
niseerd door de Europese beweging,
NOVIB, Pax Christi, de Rotary UNES
CO, de Sjaloomgroep en de Wereldfede-
ralistenbeweging Ze groeide ondanks
het bescheiden karakter uit tot een wa
re nationale posthume hulde en een ap
pèl voor de wereldvrede. De voorzitter
van de Wereldfederalistenbeweging in
Nederland, ir. J. D Spaargaren memo
reerde de grote vérdiensten van Ken
nedy. „Wij moeten Kennedy's inspire
rende oproep waar maken om te ko
men tot betere internationale verhou
dingen en een meer leefbare wereld,"
zo zoi hij
De lector in de Noordamerikaanse
cultuur aan de Rijksuniversiteit van
Leiden, dr. J. W. Schulte Nordholt.
noemde Kennedy een teken van hoop
in deze wereld. Zijn tragische en plot
selinge dood heeft hem als Lincoln tot
een soort heilige verheven, tot een hei
land en held ..Maar wij kunnen hem
toch niet op één lijn stellen met Roo
sevelt en Lincoln. Zijn worsteling met
het congres was misschien heroisch.
maar niet steeds succesrijk. Wat hij be
reikt heeft is van belang, speciaal zijn
oprichting van het vredeskorps, zijn ze
ge in de Cuba-crisis, zijn kernstopak-
koord en zijn overwinning op de staal
industrie. Kennedy is niet allereerst
groot om wat hij bereikt heeft, maar
om wat hij begonnen is en juist daar
om past hij zo goed in onze tijd.."
Schulte Nordholt schetste Kennedy
vooral als een intelligent en eerzuchtig
man wiens karakter als trots geken
schetst kan worden. „Maar ook daarin
past hij precies in onze tijd Totaal
heeft hij zich ingezet en zo is hij ge
groeid in zijn rol Hij had geen diep
inzicht in de bewapeningskwesties, maar
hij zag doodeenvoudig de praktische ge
varen van de moderne bewapening en
werd daarom een pleitbezorger van de
vrede als een noodzaak en niet als een
visioen. Kennedy's werk vormt de ge
durfde aanzet tot een nieuw wereldbeeld
en moest daarom noodzakelijkerwijs fel
extreme reacties uitlokken. Al kan men
niet zeggen, dat de laatste verkiezing
in Amerika een bewijs betekent dat
Kennedy's moed de leidraad is van het
Amerikaanse volk. toch heeft deze z«ge
bevestigd, dat hij werkelijk deuren naar
de toekomst heeft geopend" aldu* dr
Schulte Nordholt
